Tgp chi Khoa hoc - Cong nghe Thuy sdn So 2/20n
THONG BAO KHOA HOC
NGHIEN ClTU THIET KE,
CHE TAO THU* NGHIEM MO HINH TAU LAN
RESEARCH ON DESIGNING AND BUIDING THE MODEL OF SUBMARINE
Do Quang Thiagf Ngay nhan bai: 02/11/2012; Nsayphanbieo thong qua: 16/01/2013; Ngay duyel dang: 15/5/2013
T O M TAT
Bdi bdo gi&i thieu ldm tdt cdc ket qud nghien cuu thiet ke vd che igo ihu nghiem mo hinh tdu ldn. gom viec tinh chgn cdc thong so chinh, cdc bdn ve du&ng hinh, kel cdu, bo tri chung vd kel qud chc^ thu nghiem thuc te Kit qud dot du^ dia mo hinh tdu Ign nhu sau: Chieu ddi l&n nhdt L^^ - 1450 mm. chieu rdng lan nhai B^^ = 200 mm. chieu cao boong chiiA H^^ = 200 mm, dg sdu lan dugc 10 m. toe dg l&n nhat v = 10.87 hl/h, dieu khien tit xa bang sdng vd tuyen.
Til khoa: Tdu ngdm. thiet ke, che Igo vd thii nghiem ABSTRACT
This paper introduces the briefly results of research on designing and bulding the submarine model including generate of principal parameters, ship lines, structures, general arrangement and experimental results. The final results of model: the length overall i__ = 1450 mm. the widih fi_^ = 200 mm, the depth of main deck H^ = 200 mm. maximum velocity V = 10.87 knots, diving depth reach to 10 meters and radiofrequency remote control.
Keywords: Submarine, design, buiding and experiment
1. DAT V A N O £ nguy hilm [11],... Vi vdy trong nhi>ng nam gin day T i u lan thugc nhdm tdu lam vigc dua theo nhu d u t h l e l k l , c h l tao tdu Ign d nude ta phat tnln nguyen lac dgng Igc hpe [9], qua ti'inh ldn xuing, manh me nhim phyc vy nhilu linh vgc khdc nhau nii Ien d a Idu bdi su thay d i i tinh noi d a lau nhd nhu du ljch kham phd dai duang, nudi trdng ttiiiy bam nude vio cae ket ddn (ggi Id ldn tmh static san, cCru hd, tijan bB v.v. ., k l d fong qudn su. Bai diving. nghTa l i tau ldn xuing dugc bdi su tu thay bdo ndy gidi ttiidu mdt so k i t qua nghien cuu budc d l i tinh nii d a tdu nhd bam nude vao cdc ket d i n a|u trong vide thill k l va c h l Igo mo hinh lau lan vd khong d n chuyin dgng d l Ign) hoac nhd t i c i^^i ca sd chl tao m l u tdu lan ttiuc t l d ngudi" lai d i d a tdu k i t hgp vdi luc Ihiiy ding d a edc canh p^^c vu du Ijch biln ddo va nghien cuu dai duorK,.
(ggi Id Ian dgng dynamic divtng. nghia la nhirng tdu ^.gj ,,^^3 ^^^ ^^ ^ai tinh Khdnh Hda.
ngam ludn cd kha nang ti/ noi, logi tdu niy ttiilt k l
ldn dugc nhd kit hgp t i c d i chuyin dgng d a tdu II. PHlfaNG P H A P V A N Q I DUNG NGHI6N CCFU cOng vdl cac eanh Ign d l dly t i u xuing dudi mat Tdu Ian mac du da dyge c h l tao nhilu d nude niroc. Dieu ndy giing het nhu khi may bay d t cdnh ngodi, nhung thuc l l v i n Id sdn phim dgc quyen, vd bay) [7]- Nhd ed ttie Idn s i u duge dudi mat nude gid thinh cao hign d u a d mau ndo dugc mua nen uu diem dde biet d a logi tau ndy vdi tdu khdc v l Vidt Nam ( d i xet bong Unh vgc tau ddn su) Id d ttil chay em do il ehiu anh hudng d a sdng ndn khing d mau tau Idm ca sd tinh todn. Ve mgt gid, chgy d cde dg sdu khac nhau, d eie vung biln phuang phdp, do day Id m l u tdu mdi nen tnidc
' KS €)6 Quang Thing: Khoa Ky Ihugt Giao th&ig - Trudng Dgi hpe Nha Trang
44 • TRUONG OAI HOC NHA TRANG
Tgp chi Khoa hoc - Cong nghe Thuy sdn
t i i n d n phai nghien ciru thilt ke che tgo md hinh vd thii' nghiem trong be de Ihu nhdn so lieu d n thiet ve cac thdng so hinh hgc, k i t c l u v i , dgng ca, phuang an dieu khiln, tinh nang hing h i i . Tuy nhidn do sy md hinh hda khoi lugng, sire can eua Idu Ign kha phtjc Igp, ciing vdi vide khing cd be thir d l thir nghigm n i n chiing tdi t i l n hanh tinh l o i n , thilt k l m l u t i u thgc te tren ly thuylt dgng Igc hgc, k i t hgp vdi vigc che tgo m i hinh thuc de Idm ea sd hoan thign dan thiet ke tdu trong qud trinh thLP nghigm. Tuang tg cae Icgi tdu Ihdng dyng khac, phuang phdp thilt ke Ioai t i u ndy cung dugc thgc hign trdn ca sd linh dung d i n , gom ede ndi dung chinh nhu tinh chgn edc thdng s i hinh hge cCia tdu, thilt ke dudng hinh tau, t h i l l ke k i t d u vd tdu, bo tri ehung vd linh edc linh nang hdng hai cOa tdu. Tip cae tinh todn 1;/ thuyet vd c i c b i n ve Ihiel ke da d , se tnen khai thi^c hien ehe tgo m i hinb tdu l i n va tien hdnh thu nghigm thgc t l de hidu ehinh Igi cdc bnh loan, t h i l l ke ein Ihiel,Chilu d i l Idn nhll: L Chleu ddi thilt ke: L^
Chilu rgng Idn nhat: B Chieu rgng thilt k l : B^
Chilu cao boong chinh: H^^, Chieu eao thiet k l : H,^
Lugng chilm nude: A
III. KtT QUA NGHieN CirU
1. Xdc djnh cac kich thu-dx; chinh vd dyd-ng hinh cua tdu lan
Qua trinh linh lodn xac djnh eic thing so hinh hgc cua tdu ldn; cung Id d e h linh gan dung dan dga vao Idu mau d l cd I h l bm dugc thdng s i l i i uu. Diem khde bigt so vdi eac tdu thing dung khde Id do tau Ign chO yeu hogt ddng dudi m i l nude nin can chii y den hinh dang vd sao cho ed dang de chdy thiiy ddng [6] de giam luc ma s i t do d i nhdt ciia nude gay ra. Trin ca sd dd ehung tdi da chgn mau dudng hinh tdu Walrus cua Hd Lan [10] Idm tdu mlu d cdc die diem sau: dudi tiu hinh dang ndn cut, mat d t ngang e i dang trdn, than tau ed hinh dgng than i n g , mui tau cd hinh dgng ban d u nham dam bdo he s i sue can nho vd it Igo ra dong chay roi khi tau hogt dgng (hinh 1) [9]. Sau dd dung lgi dudng hinh trin phin mem Autoship vd thuc hign dieu ehinh bien dgng vd cho din khi dugc cdc s i ligu hgp Iy so vdi tinh loan [2]. Kit qua cuii cting thu duac eic thing s i ea ban eiia vd t i u nhu sau:
1450 mm 1250 mm 200 mm 140 mm 200 mm 178 mm 36.5 Kg
1250
,.,.
if 1 '^ ^
Hinh I . Du-gng hinh ti
2. Thilt k l ket clu 2.1. Kit cau vd tau
K i t d u vd tdu dugc c h l tgo bing vat lieu composite vd d i d i y vd khde nhau theo tirng khu vgc cila tdu: Chilu ddy kit d u vd phia mui tau 1 , ^ - 6 mm, ehilu ddy kit d u v i phin than ong t = 4.75 mm, chilu diy kit d u vd phia dudi l i u I = 5.75 mm. Kit q u i ndy dua trin ca sd linh todn
dp Igc thuy ITnh d dg sau 10 m, van lic tdu v = 10 hl/h va ket hgp vdi kiem tra d i bin thdn tdu dga tren ede qua thu nghiem d c mau thir vdt ligu composite [1]
2.2. Ket lan
Kel ldn dugc tinh loan vd c h l Igo theo nguyen Iy nhu binh ve 2 vdi kich Ihudo chieu ddi ket Ian L = 250 mm. dudng kinh trong eiia kel Ian F = 160mm.
TRUONG DAI HOC NHA TRANG • 45
Tgp chi Khoa hoc - Cong nghe Thuy sdn _S62,20n
Lay khi vao may nen
Lo tinng bien Hinh 2. V16 hinh ket l i n hoat dpng bang kbi'l?)
Hinb 3. Sif sip xep cic hinh I3|
2,3, Cdr)/)/d/
Hg thing cdnh Idi dugc thilt kl ti-en ea sd tinh loan luc ndng [5] vd ydu d u v l tinh nang hang hai vdi thing s i kich thudc nhu hinh 4:
V
Hinh 4. Cac th6ng so hinh hpe cua cinh lai [4|
Lgc ndng eiia eanh lii dugc tinh Uieo edng thirc tinh cho cdnh ldi tdu nglm ciia Hd Lan [7]
F = C A sin(a)pv'/2 (1) F: Lgc tdc dgng lin d n h ldi (kg);
C:H§simasdt(C = 0.1);
A: Dien tich cinh (m');
v: Van toe Idu (m/s);
p: Khoi lugng rieng cua nirde biln (p = 1.025 kg/m^), o' G6e nghidng cua cinh Idi (deg);
2 4 Chan vit
Cac thdng sd ciia ehdn vil duge xae dinh due tren ca sd tinh loan sirc d n cua tau, linh chgn cac yeu 16 hinh hoe eiia chan vit, tinh loan dudng kinh toi uu va li s6 budc xoln cua ehan v|t, kiem Ira ly so mat dTa theo dieu kien xam thuc, linh loan cu cha- Vjt [13] vdl cac thong s i ky Ihuat nhu sau - Dudng kinh ngoai chan vir d = 85 mm - Sd canh chan vit : 2 4 canh - Sd vong quay ciia chan vit" n 180 vong/phtji - Ty so mat dTa ciia chan vit SJS = 0 55 - Ty s6 budc xoln chan vit H/d = 0 8 3. Thilt k l bo tri ehung
Tau duac thill k l si> dung 7 dgng ccr, Irong c:
CO 6 dong co servo dieu khien 6 canh lai. 1 dpng co dien dieu khien chan vil. ciing vdi cho ngdi vd cho lii Iren lau duoc trinh bay tren ban ve bd Iri chung (hinh 5) Ket qua tinh toan qua trmh lan, noi va toe do cua lau cho phep lua chon cac dong ca nang va dong CO' day co cac thong s6 nhu sau"
- Ddng co dilu khien 6 cinh lai l i dgng ca Servo CO ma hieu FUTABA S2003 vdi Ihdng so ky thuat nhu sau
Toe dd quay 0 19s/60 do Mo men quay 4 1 Kg Kich thuac 40 4x19 8x36,0 mm Khoi luong . 0 137 Kg
Dong co day HITACHI DC MOTOR DME046544650G-145
T6c do quay 180 v/ph Cong suat dinh miic . SOW Khoi luong 1 1 Kg U p v o A i i ^
Blnb kU ltd
2, M .-J
KiflM HctUigvudllBt* " N ^ a H i n h 5. Ban ve bo t r i chung lau lan 4. Thiet k l phuong an dieu khiln
- Phu'O'ng an dieu khien dyoc su dung la di^u khien tu' xa bang song sieu am
• Oieu khien 6 canh lai bing 6 dpng co ser^o dieu khien chan vit bang adng co flien Dieu khie' qua Innh ian noi bing 4 van dien tu Ngu6n cung cap dien bdi 3 i c quy kho
- Qua trmh lan noi la su kit hap lan tTnh (sialic diving] va lan dong (dynamic diving) [7]
46 • TRUONG DAI HOC NHA TRANG
Tgp chi Khoa hoc - Cong nghe Thuy s So 2/2013
- Oe dieu chinh qud trinh Ign nil cho mem mgi,sir dyng them c i c cdm biln d i nghiing de cd phdn hoi tdc dyng len d n h l i i tai lung gdc nghieng Ian cho phii hgp [8]
D i l u khiln lugng nude vdo ket lan vd d i sdu Ian noi sir dyng d m bien dp suit [8]. Cdm bien i p suit cho tin hiiu phan hoi Idn mdn hinh dieu khien cho biet tdu dang Ign d do sau ndo, tir dd d the dieu chinh lugng nude Irong ket Ign.
De laiyen hinh dnh sCr dyng 3 camera gdn 3 phia trdn lau l i i , tin hieu dugc truyen Ien miy tinh
Chieu dai Idn nhll:
Chilu dai thiet ke:
Chieu rgng Idn nhit:
Chieu rgng thiet ke:
Chilu cao boong chinh:
Chieu eao thill k l : Lugng chiem nude:
Toe dg:
Do sau C h l tao vd chgy thCc nghigm t h y v t l ; Md hinh tdu Ian sau khi ehe lao
5. Che tgo va t h u nghiem
Do khong cd dilu kien c h l tgo t i u thgt theo h i sa tinh todn thill k l , ding thdi do nguydn ly hogt dgng cua tau Ian r l i phirc Igp cho nen chting tdi tiln hdnh c h l tgo mo hinh eua tdu ttf ho sa linh toin, thiet ke theo hg so ding dgng vd t i l n hinh chgy thir m i hinh thuc l l de hilu ehinh Igi phin tinh toin, thilt k l d n thill. Vdi d c ^ dat v i n de nhu the, dga tren ca sd tau thlit ke ehon sa bg kich thudc ciia tdu md hinh nhu sau.
1450 mm 1250 mm 200 mm 140 mm
^ 200 mm 178 mm 36 5 Kg
10 hl/h 10 m
Tien hanh thir nghiem tdu chay d 2 c h l do Ian vd n i i nhan dugc kit qua ey t h i nhu sau:
- Tdu chay an toan d t i t ca ede che dg Iam viee tir chdm den nhanh, tip ehay thing den quay vdng, chgy tien hay ehgy liii.
- Thdi gian l§n, noi phu hgp vdi k i t qud linh t o d n t ^ = 5 8 s , t ^ = 16s.
- Tdu khing bj nghieng ngang vd nghidng dgc - K i t d u v i bang vdt ligu composite dam bao dugc dp ben khing bi biln dgng khi Idu Ign xuing dgsdu 10 m nude.
- Cde bign phdp xCt ly kin nude dgt hi#u qud l i t . khing d hiin tugng rd ri nude vao thin l i u qua
d e m i l n i i , do dd cdc thill bj dign tir dugc dam bio an loan
- Vgn t i c tdu v = 10,87 hl/h, Idn ban so vdi van l i e thilt k l Id 10 hl/h.
- Hg thong dilu khiln d c d n h Iii Iam vige tot, do do tinh quay trd l i t ddm bao cho l i u chay on dinh.
- K i t qua xu Iy tin higu cua d m biln dp suit vd d m biln do nghiing dat k i t qua tot, tuy nhign cdn lin hiiu hinh dnh ttr 3 camera truyen Ien mdy linh ehua dugc lien tuc.
- Chua xir Iy duge phuang dn dieu khien Iti" xa bang sdng sieu dm m i thay vdo dd dieu khien tir xa bing sdng v i tuyen.
TRUONG OAI HOC NHA TRANG • 47
Tgp chi Khoa hoc - Cong nghe Thuy sdn
,^^^
So 2/2013
IV. K ^ LUAN VA KI^N NGHj 1. K i t luan
Tu k i t qua tinh toin, ttiilt ke vd che tao thir nghiem, chung tdi nhdn ttily md hinh tdu lan da ehe tgo boat dgng i n djnh, dat duge hau hit cac yeu d u dgt ra vd dam bio duac eic tinh ndng hang hai d n . Dac bigt, eae he thing ddng luc, he thing d m biln, he thing dilu khiln l u dgng dugc thiet k l va b i tri phii hgp ldm tang do tin d y eho tdu khi dang boat dgng, do dd cd the la ca sd quan trgng de che
tgo Idu that. Tuy nhiin chua dp dyng dugc phuorg an dieu khien tir xa sti- dyng sing sieu i m vd xir K tin higu nhdn ti> camera.
2. K i l n nghj
Tilp tuc che tgo d c mau tdu lan tilp ttieo fle hodn thiin dan ly thuyet ttiilt ke, hodn ttiien cac phuang an dieu khien, che Igo v i I i ca sd quai trgng c h l tao m l u tau lan thgc te d ngudi Idi phuc vu du ljch bien dao vd nghien cuu dai duong, nuoi tring thuy sdn tgi tinh Khdnh Hda.
TAI LIEU THAM KHAO Tiing Vift
1 Nguyen Van D?it, Nghien ciju ket cau h^p ly he thong b? may tau ca vo composite irong bai toan ching mng - Lu|n vSn Ti^
sy, Thu vi?n Trucmg D?i hpe Nha Trang.
2 Nguyen Hihi Virong, Nguydn Diic An. Truong cim, Trin Cong Nghi, Hd Quang Long, Trin Hung Nam, S6 tay Ky tfau^t ta thiiy va Cong trinh n6i, NXB Giao thong van tai, 1998.
TlengAnh
3. Arentzen, E S. and Mandel, R E , Naval Architectural Aspects ofSubmanne De-sign, Trans. SNAME, pp. 622-692, I960 4. Fnedman, N., US Submarines Smce 1945, Naval Institute Press, Annapohs, 1994.
5 Hervey, J, B., Submannes, Brassey's, London, 1994.
6. Jackson, Capl H A., Submanne Parameirics, Int. Symp on Naval Submannes, Warehip'93, RINA, London, 1993. 8.
7. Johan J.HeiszwoIf, Submarine Dive Technology, 2001
S Joubeit. P N., Some Aspects of Submanne Design Part 1 - Hydrodynamics., De- fence Science and Technology Organisation Technical Report DSTO-TR-1622,Oc-tober 2004.
9 Loid, H P. and Bystrom, L., Hydrodynamic Aspects ofthe Design ofthe Forward and Ait Bodies ofthe Submarine, Paper 19, InL Symp. on Naval Submannes, RINA, London, 1983.
10. Nonnan Friedman, Submanne design and development, Conway Maritime University, 1984
11. Sloan G., Trends in Submanne Operational and Design Requirements, ASC PtyLtd, Intemational Mantime ConferHtK, Sydney 2006.
4S • TRUONG OAI HOC NHA TRANG