TCNCYH Phu truong 80 (3D) - 2012
y i u t i nguy c o cao n h i t Id nam b i t dOng kao dai venous thromboembolism N Engl Med 1996, 335 va n h i i m trung sau m i (p < 0,001) 1 8 1 6 - 1 8 2 8
TAI LIEU THAM K H A O
5. Paidas MJ, K u DM, Lee MJ, et (2005). Protein C, protein S levels are lower In patients with throm- .. Dinh Thj t h u H u ' c n g (2007) Banh h u y i t bophilia and subsequent pregnancy complica- k h i i tTnh mach sau cua chi d u d i . Tap bai gi^ng Idp tions J Thromb Haemost, 3. 497-501chuyan khoa dmh h u d n g Tim mach, vi^n Tim 5 g g g r K, ten Cate J W , Sturk A, et al m a c h - P h d n g chi dao l u y i n , 6 7 0 - 6 7 9 (1989) Enhanced thrombin generation in normal 2. L4 T h | Mai Y#n (2008). Nghidn cuu ty Id m i l and hypertensive pregnancies Am J Obstet Gyne- m i c huyit k h i i tTnh mach sau bang siSu am Dop- col 16095-100
pier mach Iran b i n h nhdn ndi khoa, LuSn van Thae , Q | [ , I , S f^^ (1987). Vnous thrdmbdsis df the sT Y hdc Trudng Dai hdc Y Ha Nm power limbs with particular reference to bed rest,
3. Cockett FB, T h o m a s M L , Negus D Br J Surg. 45. 209 - 236
(1967). Iliac vein compression Its relation lo ilio- g. Chisaka H, U t s u n o m i y a H, Okamura K, femoral thrombosis and post-thrombotic syn- YaegashI N (2004) Pulmonarythromboembolism drome BfVIJ 1967,2 14-219 folowing gynecology surgery and cesarean sec-
4. Ginsberg JS (1996) Management df Hon Int J Gynaecol Obstet 2004, 84 47-53
Summary
SYMTOMS AND RISK FACTORS FOR DEEP VEIN THROMBOSIS IN WOMEN AFTER CESAREAN SECTION
Objectives of this study were td evaluate rate df deep vein thrombosis (DVT) and clinical charactenstics, laboratory tests, nsk factors in women after cesarean section at Bachmai hospital from 1/2011 to 3/2012 310 women after cesarean section at the Department of Obstetncs. Emergency Department, intensive ther- apy of Bachmai hospital The results showed that DVT rate in woment cesarean section was 13.5% Hip pain symptoms appear soon accounted for 30 8% of the clinical signs in the patients with DVT sympto- matic Protein C 70 1 % , proteins 60 1 % and Antithrombinlll decreased 69 8% Hematocrit, white blood cells increase in DVT patients statistical significance (p < 0.05). Factors nsk DVT in women after cesarean section were long lay motionless, postoperative infection, prolonged tabdr, lost much blood Idss, fetal macrosomia. in which the highest risk factor was stretched and postoperative infection (p < 0 001) Key w o r d s : deep vein t h r o m b o s i s , cesarean section
TAC DUNG CUA GIANG CHl TIEU K H A I LINH TREN CAC CHi S 6 LIPID MAU 0 CHUOT C p N G T R A N G
GAY Rdi LOAN LIPID T H U C NGHIEM
V u Viet H i n g ' , N g u y i n T h i Ha^, D i T h j Phu'O'ng', Hoang Minh Chung Nghien cuv duvc thuc hien nhSm i34nh gia lac dijng dw phong. (2) lac dung dieu In cue giang chi lieu khat linh tren C3C chl so lipid mau& chu&t cong tr^ng gay roi loan lipid m^uthuc nghidm. KM gua cho thay so v&i nhdm chudt chung.
(1) o chuot vdi che do an giau lipid udng dw phdng gi^ng chi tiSu khat linh Ii4u 840 mg/kg va 1260 mg/kg/ngay sau 60 ngaycd tic dung giim cac chi$6 lipid miu cdn 21.5% vi 27.8% (TG), 70.7%-vi 75,7% (TC). 35,2% vi 33% (LDL-C).
TCNCYH Phu trwang 80 (3D) - 2012
tdng 64.8%, va 85.9% (HDL-C). (2) 6 chudt sau khi bi rdi loan lipid mdu. 60 ngdy didu tq GCTKL lieu 840mg vd 1260mg/kg/ngay duong udng c6 tdc dung giam cdc chl s6 lipid mdu cdn: 33,1% vd 40.1% (TG). 52.1% vd 50.1% (TC).
22.9% va 16.3%>(LDL-C), tang them 62.9% va 82.9% (HDL-C). Gidng chi tidu khdt linh cd tdc dung du phdng va dieu tn roi loan lipid mau 6 chudt cong trdng
Td khoa' Giang chi tieu khat linh.GCTKL, triglycerid, cholesterol, HDL- C, LDL- C
L DAT
V A NDt
X o vua ddng mgch (XVDM) Id m i l trong ede y l u t i hang ddu gdy cac b$nh tim mgch Trong dd r i i loan lipid mdu (RLLPM) td mdt hdi chdng chuyin hda ed nguy eo cao nhat gdy XVOM V i i c dieu tn roi loan lipid mdu dd trd thdnh v i n d l d p thilt hidn nay [ 1 , 2] Gidng ehi tidu khdt linh (GCTKL) t u bdi thuoc nghidm phuong "Gidng chi thang" gia vi dd d u p e dung trdn Idm sdng d i l u tn r l l loan lipid mdu vd dai thdo d u d n g typ 2 cd r l i loan lipid mdu [3, 4] H u d n g d i n san x u l t t h u i c Y hoc CO truyin dieu tn r i i loan lipid mdu, chung tdi tiln hdnh tren thuc nghiem nhdm muc tieu:
1 Bdnh gid tac dung d u phdng roi loan lipid mdu cua t h u i c "Giang chf tieu khdt linh"
2 Ddnh gid tdc dung d i l u tn eua t h u i c "Gidng chi lieu khdt linh" tren eac chi so lipid mdu d chudt c i n g trIng dupe gay rdi loan lipid mau-
II. 0 6 l TU'gNG VA PHU'aNG PHAP
1. C h i t lieu nghien edu
Vidn nang "Giang ehi lieu khat linh" 500 mg - Bdi thuic- Dan sdm, Sinh hodng ky. Ha thii d do, Trach ta, Nguu tat, ich tri nhan. Son tra, Hodng tinh, Linh chi, Thien hoa p h i n , Hoang lien (ting 72 g).
- L i l u t h u i c d u k i l n diing trdn ngudi (50 kg) 18 vien nang 500 mg/ngay tuong d u o n g 01 thang thuic 72 g, nghien cuu tham dd them l i l u 2 b l n g 2/3 l i l u tren,
- Lilu diing tren chudt (he so 1 7)' L i l u 1260 mg vd l i l u 840 mg/lkgTT/ngay.
2. Odi tuwng
Chudt cong trdng. chung Ratus non/egicus 2 thdng tuoi, ca hai gidi, khde manh, can ndng 120 ± 20 g, nudi trong d i l u kidn tieu chuan thuc nghidm tai khu Chan nudi ddng vdt thi nghiem benh vidn Viet Nam - Thyy B i l n , Udng Bi, Quang Ninh.
2.3. Phu'ong phap nghien edu: Ld nghidn edu thyc nghidm
+ Md hinh gdy roi loan lipid mdu Cho chudt Sn c h l dp dn gidu lipid 40% calo Id c h i t beo (theo bang thdnh phan dinh dudng thuc p h i m Viet Nam, Vi^n Dmh dudng, Bd Y t l , Nhd xuat ban Y hoc 2000) trong s u i t qud trinh thuc nghiem,
Chudt dupe chia ngdu nhien thanh 6 Id - Lo chdng: n = 2 1 , chudt duoc nudi vdi c h l dd binh thudng 12% ealo khau phan dn Id chdt beo (theo bang thdnh phdn dmh dudng thuc p h i m Viet Nam. Vidn Dinh dudng. Bo Y t l , Nha x u l t ban y hpc 2000) va u i n g dung dich NaCl 9%o lilulml/IOOgam/ngdy
- Cac 16 1, 2, 3, 4 va 5: Chudt duoc gay rdi loan lipid mdu Trong s u i t qua trinh thuc nghidm, Cling vdi c h l dd dn giau lipid 40% ealo la chat beo, chudt d u o c u i n g thdm'
+ Ld 1 (chdng duong gay RLLPM) n = 21, u i n g NaCl 9%D l i l u 1 ml/100 gam/ngay.
+ L d 2 (du phdngi) n = 14,uing dung dich t h u i c GCTKL hlu 840 mg/kgTT/ngay
+ L d 3 (dy ph6ng2): n = 14,uing dung dich thuoc GCTKL hlu 1260 mg/kgTT/ngdy
+ Ld 4 (dilu tn 1): n =14, T u ngdy thd 3 1 . uong GCTKL l i l u 840 mg/kgTT/ngdy
+ L6 5 ( d i l u tri 2). n =14, T d ngdy thu 31, uong GCTKL lieu 1260 mg/kgTT/ngay
Ngay thd 30, vdi Id chung. Id 1, 2, 3 g i l t 7 ehupt / l i d , Ngay t h d 60, lo chdng, Id 1, 2, 3, 4 va 5 g i l t 7 chupt / I Id, Ngay thd 90 vdi Id chdng. Id 1. 4, 5 g i l t 7 chudt / l i d Tai cac thdi diem g i l t chudt dinh luong triglycerid (TG), cholesterol loan phan (TC), HDL-C. LDL-C h u y l t tuong, l l y cac md ddng mach chu xde dinh ede l i n thuong md benh hoc Ky thudt dmh luong TG, TC, HDL-C, LDL-C huyet tuong tren may phdn tich sinh hod t u ddng OLUMPUS - AU 400 (Nhdt Ban) vdi cac kit hda
TCNCYH Phu truong 80 (3D) - 2012
chat hang Olympus cung c i p tai Khca Hda sinh, b i n h , T r u d n g Oai hpc Y Ha N i l .
b i n h v i i n Viet Nam - Thuy D i i n , U i n g Bl - Q u i n g - K i t q u i nghiSn c u u d u o c x u ly thed thuat Ninh, xac dmh md b i n h hdc tai Bd mdn GiSi p h i u toan t h i n g kS Y hpc trSn SPSS 16.0
III. KfeT QUA
3 1 Anh hu'dng c h i d$ an giau c h i t bao t r i n cac c h i s i lipid m a u d' c h u p t c i n g t r i n g Bang 1. Anh hu'd'ng ciia c h i d i an giau c h i t bdd trdn cac chi s 6 lipid m a u cua c h u ^ t c d n g t r i n g T(,^i |_5 c a c chi s i lipid (mmdI/L) X ± SD Ty 1$
diem (n = 7) JQ T C HDL-C LDL-C HDL-C/LDL-C Chung 0,81 1 0 , 2 6 1,41±0,19 0 , 8 2 ± 0 , 1 3 0 , 3 6 ± 0 . 1 1 2,44 ± 0.76 Ngay
Ngay
Ngay L d l p(C-1) Chung L d 1 p(C-1) Chung L d l p(C-1)
1,49 ± 0 , 2 0
< 0 , 0 5 0,86 t 0,15 2.37 ± 0.29
< 0 , 0 5 0.94 ± 0 , 2 5 2,73 + 0,37
< 0 , 0 5
1,96 ± 0 , 3
<0,05 1.44 ± 0 , 0 5 2,39 ± 0 , 2 6
< 0 , 0 5 1.31 ± 0 . 2 0 3,57 ± 0,56
<0,05
0.74 ± 0,26
> 0 , 0 5 0,88 ± 0,09 0,71 ± 0 , 1 5
> 0 , 0 5 0,81 ± 0 , 1 6 0,70 ± 0 , 1 4
> 0 , 0 5
0,58 ± 0 , 2 6
> 0 . 0 5 0.33 ± 0,06 0,91 ± 0 , 2 7
< 0 . 0 5 0,26 ± 0.07 1,66 ± 0 . 6 2
< 0 , 0 5
1.42 ± 0 5 6
<0.05 2,77 ± 0,81 0,87 ± 0.41
<ao5
3.10 ±0,51 0.50 ± 0,27
<0.05 Cdc ehi s i TG, TC, LDL-C d i u cd sy thay doi cd y nghTa (p < 0,05) d chupt Id 1 gdy RLLPM sp vdi 16 Chung vd d ca 3 thdi diem ngay 30, 60 va 90
2. Danh gia tac d u n g d y p h d n g cua Giang chi tieu khat linh tren cac chi s d lipid mau d chupt c d n g t r i n g v d i che do an giau lipid
Bang 2. Tac d u n g d u p h d n g R L L P M ciia G i a n g c h i t i e u k h a t l i n h t r e n c h u p t c d n g t r d n g Thd'i
diem
Ngay
Ngay thu 60
Lo (n = 7) L i l L i 2 L d 3 P(1,2) P(1.3) Ldl L d 2
L i s
p{1,2) P(1,3)
TG 1,49 ± 0 , 2 0 0,42 ± 0 , 0 8 0,80 ± 0.38
< 0 , 0 5
< 0 , 0 5 2,37 ± 0 , 2 9 0,51 ± 0 , 1 4 (21,5%) i 0,66 ± 0,27
(27,8%) J
< 0 , 0 5
< 0 . 0 5
Cac chi s d lipid (i TC 1,96 ± 0 , 2 9 1,81 ± 0 3 0 1.29 ± 0 . 1 7
>0,05
<0.05 2,39 ± 0 , 2 6 1,69 ± 0 , 3 0 (70.7%) J 1,81 ± 0 , 4 0
(75,7%) 1
< 0 , 0 5
< 0 , 0 5
mmdI/L) X ± S D HDL-C 0,74 ± 0,26 1,06 ± 0 , 1 5 0,78 ± 0,04
< 0 , 0 5
> 0 , 0 5 0,71 ± 0 , 1 5 1.17 ± 0 , 2 3 (164,8%) t 1,32 ± 0 . 2 4 (185,9%) T
< 0 . 0 5
< 0 , 0 5
LDL-C 0,58 ± 0,26 0.54 ± 0 . 1 1 0,59 ± 0 . 1 6
> 0 , 0 5
> 0 , 0 5 0,91 ± 0 , 2 7 0,32 ± 0 , 1 2 (35,2%) i 0,30 ± 0 , 1 4 (33,0%) 1
< 0 . 0 5
< 0 , 0 5
T y i ? HDL-C/LDL-C
1,42 ±0,56 1,99 ±0,39 1,41 ±0.37
>0,05
> 0 . 0 5 0,87 ± 0,41 3.94 ± 1,06
4,91 ± 1,25
< 0 , 0 5
< 0 , 0 5
TCNCYH Phu trwang 80 (3D) - 2012 Sau 30 va 60 ngay, cac chi sd TG, TC d Id 2 va 3 deu giam so vdi Id 1 cd y nghTa (p < 0,05). chi so HDL-C, ty Id HDL-C/LDL-C cua lo 2 va 3 so vdi Id 1 tSng cd y nghTa vdi p < 0,05 Tac dung d u phdng khong khac biet giiJa hai Id udng GCTKL l i i u 840mg va 1260mg/kgTT/ngay (p> 0,05).
3. T4c d u n g d i i u trj rdi loan lipid mau cua Giang chi tieu khat linh tren cac chi s i lipid h u y i t tu'O'ng ctia c h u d t c i n g t r i n g vd'i c h i do an giau lipid
Bang 3. Tac d u n g d i i u trj R L L P M c i i a G i a n g c h i t i e u khat l i n h t r e n c h u o t c i n g t r i n g
T h d i
diim
Ld (n = 7)
Cac chi sd lipid (mmol/L) X ± SD T y l e HDL-C/LDL-C
Ngay thu 60
Ngay thu 90
L d l L d 4 L d 5 P(1,4) P(1,5) Ld 1 L d 4
L d 5 P(1,4) P(1,5)
2,37 ± 0 , 2 9 2,07 ± 0.50 0.90 ± 0.05
< 0 , 0 5
< 0 , 0 5 2,72 + 0,37 0,90 + 0.39 (33,1%) I 1,09 ± 0 , 3 8
(40,1%) 1
< 0 . 0 5
< 0 . 0 5
2,38 ± 0 , 2 6 1,76 ± 0 , 4 8 1,42 + 0,16
< 0 , 0 5
<0,05 3,57 ± 0,55 1,86 ± 0 , 6 9 (52,1%) 1 1,79 ± 0 , 1 9
( 5 0 , 1 % ) !
<0,05
<0,05
0,71 ±0,15 0,96 ± 0,27 0.79 ± 0 , 1 9
<0,05
>0,05 0,70 ± 0 , 1 4 1,14 ± 0 , 4 6 (162,9%) T 1,28 ± 0 , 0 8 (182,9%) t
<0,05
<0.05
0,91 ± 0,27 0,86 ± 0.61 0,68 ±0,15
>0,05
<0,05 1,66 ±0,62 0.38 ±0,14 (22,9%) i 0,27 ± 0,05
(16,3%) 1
<0,05
<0,05
0,87 ±0,41 1,58 ±0,59 1,97 ±0,37
<0,05
<0,05 0,50 ±0,17 2.93 ± 0,46
4,78 ±0,55
<0,05
<0.05 Sau 30 ngdy va 60 ngdy udng t h u i c so vdi Id 1 ede chi s i TG, TC, LDL huylt tuong eua Id 4 va Id 5 giam cd y nghTa (p < 0,05), chi s i HDL-C, HDlVLDLtdng ed y nghTa (p < 0,05). Tac dung d i l u tn khdng cd s u khde biet giua hai Id udng GCTKL l i l u 840 mg (Id 4) vd 1260 mg/kgTT/ngdy (Id 5) (p > 0,05),
h i e sang nghi thoai hda h i e md 3.4. Anh hu'dng ciia GCTKL tren s u thay ddi
md benh hoc ciia c h u p t c d n g trdng du'p'c gay RLLPM
& thdi d i l m ngay thd 90 cua nghien edu, 3 ehudt/1 Id thi nghidm d u o c chon n g l u nhidn de p h i u tich Idy md d i n g mach ehii xac dinh hinh thai md benh hoc tai bp mdn Giai p h i u benh, trudng Dai hoe Y Ha Ndi (nhudm HEx400).
- Hinh thai mo bdnh hpc dgng mach chu &
chuot nhom chwng va nhom dwgv gay RLLP Hinh anh vi the thdnh ddng mach chu cdt ngang d chudt Id chung eac t l bao ndi md va cdc Idp do Chun duoc giu nguyen. thanh dpng mach chu day ddu, d nhdm d u o c gdy r i i loan lipid mdu mdt viing nho t l bao ndi md thdnh mach p h i n g to, bao t u o n g ed cdc hoe sang, d u d i Idp ndi md cd cac
- Hinh thai mo benh hoc mo dgng mach chu
& chuot gay roi loan lipid mau du\yc dieu tn bing giang chi tieu khat tinh
Hinh anh vi t h i ddng mach chu d chuot Id 4 va 5 dupe d i l u tri GCTKL l i l u 840 mg va 1260 mg/
kgTT/ngdy, sau 60 ngdy d i l u tn {ngay 90 cua nghidn edu) t l bdo ndi md thanh ddng mach chu khdng eo hinh anh thoai hda. ede Idp do chun dupe giu nguyen
IV. B A N LUAN
B l n g c h l dd an giau lipid (theo Vien Dinh dudng quoe gia - Bd Y t l ) nghien cuu thuc nghidm dd gdy d u o c s u r i i loan chuyen hda lipid, t h i hien qua nhdng b i l n ddng v l cdc chi s i lipid trong h u y l t tuong d chudt (bang 1) nhdm tao d i l u kien
TCNCYH Phu trwang 80 (3D) - 2012
eho vide thyc hi$n nghidn c u u cua d l tdr Tai ngdy thd 30, 16 ehuOt d u p e nudi bdng c h l dd dn gidu lipid c6 s y tdng cao cd y nghTa cua n i n g dd TG, TC, LDL-C trong h u y l t t u o n g so vdi 16 chuOt dn c h l do It lipid (p < 0,05) vd n i n g dO HDL-C it bj anh hudng, tuy nhidn ty IS HDL-C/LDL-C dd thay d i i rd rdt (p < 0,05) NhCmg r i i loan eua cdc chi s i lipid mdu rO rdng vd cd xu hudng ndng n l hon d ngdy thd 60 vd ngdy thd 90 (bdng 1)
0' cdc 16 chudt d u o c u i n g GCTKL d y phdng h l u 840 mg/kg/ngdy (Id 2) vd heu 1260 mg/kg/ngdy (Id 3) lidn luc trong 60 ngdy cung vdi c h l dd dn gidu lipid ngay t u ngdy d i u tidn, n i n g d i TG, TC vd LDL-C h u y l t tuong tai thdi d i l m ngdy thu 30 dd d u o c cai thign rd r$t vd t h i p hon c6 y nghTa t h i n g ke so vOi id Chudt khdng u i n g GCTKL (p < 0,05), n i n g dd TG eua cdc 16 chudt u i n g GCTKL trd v l muc binh thudng tuong tu Id chung (bang 2) Tai ngdy thu 60, tinh trang r i i loan lipid mdu t r i m trpng hon rat n h i l u d 16 chudt dn c h l d i gidu lipid (16 1), t h i hien bdi ndng dd cua cdc chf s i lipid huyet tuong tdng r l t cap (tru HDL- C), trong khi dd n i n g do cua cdc ehi s i lipid h u y l t tuong d cdc 16 c h u i t d u o c u i n g GCTKL d u phdng vdi l i l u 840 mg/
kgTT/ngdy vd 1260 mg/kg/ngdy tuy d muc cao hon binh thudng nhung d i u t h i p hon cd y nghTa t h i n g kd so vdi Id 1 (bang 2) Tdc dung d i l u chinh cdc ehi s i lipid huyet tuong eua GCTKL khdng phu thudc vao lieu luong. bdi s u khdc bidt ciia ndng dd TG, TC, LDL-C huyet tuong giua hai Id chudt diing l i l u 840 mg/kg/ngay vd 1260 mg/kg/ngdy lai ngdy thu 30 vd 60 khdng cd y nghTa (p > 0,05) Nhu vay, de d u phdng roi loan lipid mdu ed t h i ehi c l n cho chudt uong GCTKL h l u 840 mg/kg/ngdy (ho$c l i l u t h i p hon, cdn thdm dd thdm) dd ed tde dyng t i t
Theo nghien c u u cua N g u y l n Quang Trung (2008) [6], bdt ehilt la ddu (BCLD) cQng ed tdc dung d u phdng r i i loan lipid mdu trdn ehuOt cong trdng thyc nghidm So sdnh k i t qua nghidn cuu cho t h i y nong d i TG cua c h u i t u i n g GCTKL (giam cdn 21,5%; 27,8%) giam tot hon chudt uong bdt chiet la dau (giam cdn 54%; 59%); nong dd TC cua chupt uong GCTKL (giam cdn 70,7%, 75,7%) giam kdm hpn chudt uong BCLD (giam cdn 66%, 63%), n i n g do LDL-C ciia chudt u i n g GCTKL (giam cdn 35,2%;
33%) vd chudt u i n g BCLD (giam cdn 38%; 37%) tuong d u o n g nhau Ngoai ra, GCTKL cdn lam tang
n i n g dO HDL-C (62,9%, 82,9%), Id lipoprotein ed tde dyng vdn c h u y i n cholesterol t d cdc md ngoai vi trd v l gan d l ddo thdi theo d u d n g mdt, c h i n g d dpng cholesterol vd gdy x o vu^a ddng mgch
Nghidn cuu tdc dyng d i l u tri cua GCTKL d chudt c i n g trdng cd r i i loan lipid mdu bdng che d i gidu lipid trong 30 ngdy (Id 4 vd 5) d u p e thuc hi$n, Sau 30, 60 ngdy u i n g GCTKL hlu 840 mg vd 1260 mg/kg/ngdy (tii'c ngdy thu 60 vd 90 gdy RLLPM), n i n g dd TG, TC vd ty 1$ HDL-C/LDL-C d i u tdng it hon so vdi Id 1 gdy RLLPM khdng duoc uing GCTKL vd s y tdng it ndy cd y nghTa t h i n g ke vdi p < 0,05, So sdnh v d i nghidn edu cua Nguyen Quang Trung v l tdc dyng cua BCLD trong d i l u tq r i i loan lipid mdu trdn chudt c i n g trdng eho thiy GCTKL cho k i t qud khd quan hon, n i n g d6 TG d chudt u i n g GCTKL (gidm cdn 40,1%) giam lot hon d chu6t u i n g BCLD (gidm cdn 64%, 65%). ning d i TC eua c h u i t u i n g GCTKL (giam cdn 52,1%;
50,1%) gidm t i t hon so vdi chudt uong BCLD (giam cdn 68%, 64%), n i n g d i LDL-C cua chudt uong GCTKL (giam cdn 22,9%, 16,3%) cung giam t i t hon so vdi c h u i t uong BCLD (giam cdn 56%, 57%) Ngodi ra, GCTKL cd tde dung lam tdng ning d i HDL-C h u y l t tu;ong cua chudt thyc nghiem (64,7%; 85,9%)
Tdc dung d i l u tn RLLPM trdn chudt c i n g trdng b l n g GCTKL cd hidu qua sau 30 ngdy (ngay thuc nghiem t h d 60) vd l i l u 840 mg/kg/ngay cho nhdng cdi thi$n r i i loan lipid mdu dang k l Bdi vdy ktii c h i l t xuat va Idm tinh khiet t h u i c GCTKL, cd the giam l i l u diing md v i n cd ket qua t i t d ca tdc dyng d y phdng vd tde dyng dieu tn
Nghidn edu khao sdt ban ddu nhdng biln doi ve hinh thdi hpc vi the cua ddng mach chu d eac 16 chudt thyc nghifem K i t qua cho t h d y t l bao nii md thanh mach chu6t gdy RLLPM d u o c d i l u tri bdng GCTKL vdi 2 l i l u khdng cd ton thuong Tren Id c h u i t gdy RLLPM (Id 1) khdng d u o c d i l u tn GCTKL dd phdt hidn mdt s i vung npi mac cua ddng mach chu cd hinh anh t i n thuong thodi hoa h i e m d
V . K ^ T L U A N
V d i chudt cong t r i n g gdy r i i loan lipid mdu Gidng chi tidu khdt linh ed tdc dung, d y phdng vd
TCNCYH Phu truong 80 (3D) - 2012 dieu tn rdi loan lipid mdu d ngdy t h u 30 vd rd rdt
hon d ngdy t h d 60 sau s u dyng
- 0 * chudt v d i c h e dO dn gidu lipid u i n g d u phdng GCTKL l i l u 840 mg/kg vd 1260 mg/kg/ngdy c i tac dung giam cdc chi s i lipid mdu cdn 21,5%
va 27,8% (TG), 70,7% vd 75,7% (TC), 35,2% vd 33% (LDL-C), tdng 64,8% vd 85,9% (HDL-C),
- d chupt sau khi bi roi loan lipid mdu, d i l u trj GCTKL lieu 840mg vd 1260 mg/kg/ngdy dudng u i n g cd tdc dung giam edc ehi s i lipid mdu cdn' 33,1% & 4 0 , 1 % (TG), 5 2 , 1 % vd 5 0 , 1 % (TC), 22,9%
vd 16,3%(LDL-C), tdng thdm 62,9% vd 82,9%
(HDL-C)
- Gidng chf tidu khdt linh vdi h l u 840mg vd lieu 1260mg/kgTT/n9ay tdc dung d u phdng cung nhu tde dung dieu tn cd hidu qua nhu nhau tren edc chi so lipid mdu, s u khdc bidt khdng ed y nghia thong ke (p > 0,05)
TAI LIEU THAM KHAO
1. N g u y l n T r u n g C h i n h , T r i n Dinh Toan (2000). Tang Cholesterol mdu benh thdi dai, Nha xult ban Y hoc 53 - 70.
2. Alan Chait, Steven Haffner (2001). Diabe- tes, lipids and atherosclerosis Endocnnology, WB
Saunder company, fourth edition, 941 -953, 3. Phan Viet Ha (1998). Nghidn cuu tdc dung bdi thuoc "Gidng ehi l m " trong dieu tn hdi chdng roi loan lipid mdu, Thae sT Y hoe - Hd Ndi
1 . Vu Viet Hdng (2004). Nghien cuu tac dung dieu tn hdi Chung r i i loan lipid mdu ciia thuoc com GCL, Thae sTY h g c - H d Ndi
5. Trdn Thj Chi Mai (2004). Ddnh gid tde dung cua polyphenol chd xanh trdn cdc chi s i lipid vd tinh trang ching oxy hda U'ong mdu d chudt cing tring gay ddi thdo dudng, T i l n si y hpc - Hd Ndi
6. N g u y l n Quang Trung (2008). Ddnh gia tdc dung cua bOt chiet la ddu (Morus Alba L) trdn cdc chi s i lipid vd trang thai chdng oxy hda trong mdu d chudt c i n g trdng gdy roi loan hpid va dai thdo dudng thuc nghidm, T i l n si Y hoe - Hd Noi
7. Clinical application of lipid lowering drugs (1989). Chinese Journal of integrated traditional and Westem Medicine, 9(3), 183
8. Lee J., Chae K., Ha., Park BY., et al (2007).
Retulation of obesity and lipid disorders by herbal extracts from Morus alba, Melissa offeinalis, and Artemisia eapillans in high-fat diet-induced obese mice J Ethnopharmacol 17,115(2) 2 6 3 - 2 7 0
Summary
HYPOLIPIDEMIC EFFECT OF GCTKL (GIANG CHI TIEU KHAT LINH) IN EXPERIMENTAL RAT
Objective of the study v^as to evaluate preventive hypolipidemic effect of GCTKL in nch lipid fed rat, and the treatment hypolipidemic effect of GCTKL in rich lipid fed rat The results shov^ed that in companson with those of control group (1) the GCTKL at doses of 840 mg/kg, 1260 mg/kg via oral reduced concentration of serum lipid forms in rat fed by high lipid meal: 21 5% & 27 8% (TG), 70 7% &75,7% (TC), 35 2% & 33%
(LDL-C) grov^ into 64,8% & 85 9% (HDL-C) (2) In rat with abnormal blood hpid by fiddling of high lipid meal for 30 days the GCTKL at doses of 840 mg/kg. 1260 mg/kg via oral after thai reduced concentration of serum lipid forms 3 3 , 1 % & 40 1 % (TG), 5 2 . 1 % & 50 1 % (TC), 22.9% «. 16 3%(LDL-C), grow into 62 9% & 82 9% (HDL-C). In conclusion, "Giang chi tieu khat linh" indicated preventive and treatment of dys-lipidemia in white rat
Keywords: Giang chl t i e u khat l i n h , GCTKL, t r i g l y c e r i d , c h o l e s t e r o l , HDL-C, LDL-C