GlAl PHAP NANG C A O C H A T LUONG D A O TAO NGHE
T H O N G Q U A LIEN K E T D A O T A O GIOA CAC TRUCING DAO TAO NGHE VA DOANH NGHIEP
TREN DIA BAN HA NOI
TS. Vu H o n g P h o n g , ThS. O j n h Thj Tram Dal hgc Lao dgng -Xa hgi
Tom tat
Theo sd lieu Dieu tra Lao dgng Viee lam 2015 ciia Tong cue Thong ke, Viet Nam ed k h o i n g tren 91,70 trieu ngUdi, trong dd cd hon 53,98 trieu ngUdi dang trong dg tuoi lao dgng. Tuy nhien, chat lugng ngudn n h i n lUc ciia nude ta edn thap, lUc lUgng lao dgng pho thdng, chQa qua d i o tao nghe chiem ty le Idn. Cd the ndi, chi't lUgng ngudn n h i n luc ciia nUde ta chua dap Qng dQgc yeu cau ddi vdi eic muc tieu, nhiem vu phat trien KT - XH. Mgt trong nhQng nguyen n h i n dan den tinh trang nay la do nhQng bat cap trong viee lien ke't giQa cie trQdng nghe v i doanb nghiep d i dan tdiviee mat can ddi cung - cau nhan lUc, gay khd k h i n , l i n g phi trong d i o tao v i sQdung lao dgng. Oe l i m rd van de nay, nhdm t i c g i i d i tien h i n h dieu tra nghien cQu bang phieu b i n g hdi d 7 trUdng day nghe va 30 doanh nghiep tren dja ban H i Ndi, tren ca sd dd de x u i t mdt sd g i i i phap n h i m nang cao hieu q u i lien ket dao tao giQa cie trQdng d i o tao nghe vdi doanh nghiep.
Tdkhoa: Ddo tgo nghi, iien kit ddo tgo.
Abstract
According to the data of General Statistics Office, currently, Vietnam has more than 90.73 million people in population in which 53 million people are at working age. However, Vietnam's workforce is reported to have a poor quality with high rate of untrained labors and yet to be qualified for the demands of socio-economic development plans. One ofthe reasons can be referred to as improper linkage between vocational training institutions and enterprises. Such poor linkage has caused an imbalance in the labor chain of supply and demand, difficulties and redundancy in training and employment. With an aim to elaborate this issue, a questionnaire survey was conducted over 7 vocational training institutions and 30 enterprises in Hanoi as a base for proposing solutions to improve the effectiveness of joint training between vocational training institutions and enterprises.
Keywords: Vocational training, joint training.
1. Thuc trang lien ket dao tao giQa cac trQcKng dao tao nghe vdi cac doanh nghiep
Nhim n i n g eao c h i t lugng d i o tao nghe, tang k h i nang d i p Qng cdng viec ciia lao ddng sau d i o tao, eic trudng dao tao nghe da thUc hien lien ke't dao tao vdi eic doanh nghiep. Cic hinh thQe lien ke't d i o tao pho bien m i cie trudng d i o tao nghe lien ke't vdi doanh nghiep l i : (1) dQa ein bd, giao vien va hgc sinh den cic doanh nghiep thuc t i p , tham quan thuc te tai doanh nghiep; (ii) doanh nghiep tuyen chgn hgc sinh tai trudng d i o tao nghe vao l i m viec tai doanh nghiep; (iii) doanh nghiep dat hang cho cie trudng d i o tao nghe d i o tao mdt sd nghe m i doanh nghiep dang can sQ
dung lao ddng... Nhd nhQng boat ddng lien ke't niy, chat iQgng d i o tao nghe eiia cic trudng nghe tren dja ban H i Ngi da 6uae nang len, g i n d i o tao vdi sQ dung lao dgng 6 doanh nghiep, tang vj the ciia trudng v i m d rgng quy md d i o tao ciia Nhi trudng. Cu the, ke't q u i khao s i t ciia phdng Lao ddng Thuang binh va Xa hdi huyen Thach Thi't cho thi'y: Ve hieu qua lien ke't d i o tao, ke't qua khao s i t cho thi'y boat dgng lien ket dao tao vdi cac dan vj sQ dung lao dgng thudng de d i p Qng nhQng nhu e i u thie't thQc nhQ cung cap ngudn lao dgng vdi n g i n h nghe d i o tao eu the cho cic dan vi sQ dung lao ddng trong huyen (76,9% co sd d i o tao v i 66,7% ca sd day nghe d i ed hoat
[20] K H O A H O C D A Y N G H E So 35 thing 8/2016
dgng lien ke't niy); t i n g cudng vi the i n h hudng eua trudng (69,2% v i 55,7%); md rgng qui md d i o tao ciia trudng (65,4% v i 90,5%) [6].
Cd 56,1 % y kien ciia c i c ca sd d i o tao va 50%
cua cic ca sd day nghe tham gia lien ket da d i n h g i i rang boat ddng lien ket vdi c i c dan vi sQdung lao dgng l i cd hieu q u i v i rat hieu q u i . Mac du, chi ed 7,3% CO sd dao tao v i 15,5% co sd day nghe d i n h g i i binh thudng, va khdng cd dan vj nao danh gia it hoac kem hieu qua, nhung cd den 36,5% CO sd d i o tao va 34,4% ca sd day nghe da bd qua c i u t r i Idi, khdng cho biet y kien d i n h g i i cua minh [5].
Bang 1. D i n h gia mQc do hieu q u i cua boat ddng lien ket dao tao ngudn nhan IQC giQa eae co sd dao tao, eo sd day nghe trong huyen
, , „ - ,
80% -j ii-M
60%
^0% -
20%
1 « i
1 l.i%
* - • " ' • ' 1
.j i
5.3% 4 Oscrdaota
34.4S
I 15.6%
1-" liS
laste' I:-. 4
a Co- so dgy ngiie
> Khong tra liri 1 Binh tlii/cmg 1 H i ^ qua
• Rat hieu q'ja
Nguon: Khao sdt cua Phong Lao dong Thuang binh va Xd hgi huyen Thgch Thdt
Nhdm nghien cQu eung da tie'n h i n h dieu tra bang phieu bang hdi ddi vdi 7 trudng day nghe tren dja ban H i Ndi thu dugc ket q u i nhu sau:
ket q u i khao sit cho thay boat dgng lien ket dao tao vdi cic doanh nghiep da dap Qng nhQng nhu eau thiet thuc nhu eung cap ngudn lao dgng vdi nganh nghe dao tao eu the cho cic don vi sQ dung lao ddng (71,43% trudng dao tao nghe da cd hoat dgng lien ket nay t r i Idi); tang cudng vj the i n h hudng eua N h i trudng trudng (57,1%);
md rgng qui md d i o tao cua trudng (57,1%). Ve mQc do hieu qua trong lien ke't d i o tao vdi doanh nghiep eung dugc cic trudng dao tao nghe d i n h
g i i cao. Cu the, cd 57,1 % y kien ciia eic trudng d i o tao nghe tham gia lien ke't da d i n h g i i rang hoat dgng lien ket vdi eic cic doanh nghiep l i cd hieu q u i va rat hieu q u i . Chi cd 14,28% trudng d i o tao nghe d i n h g i i binh thudng, v i khdng ed dan vj nao d i n h g i i it hoic kem hieu q u i . Mae du da dat duge mdt sd ket q u i nhi't djnh, nhung, hoat ddng lien ket d i o tao giQa eic trudng d i o tao nghe vdi doanh nghiep van cdn tdn tai nhieu ban che:
Thd nhdt, md hinh lien ke't d i o tao giQa doanh nghiep vdi cic trQdng d i o tao nghe g i n vdi g i i i quyet viec lam cho ngQdi lao ddng v i sQ phdi hgp giQa eic trUdng vdi cie doanh nghiep trong dinh hudng, t u van nghe nghiep cho hgc sinh chQa chat che, hieu qua thap...
ThUhai, eae trudng d i o tao nghe v i cic doanh nghiep chua cd sU trao doi thdng tin thudng xuyen. Cic trudng dao tao nghe van bj ddng trong viec tim kie'm thdng tin ein thie't de dieu chinh nhQng ndi dung, chQOng trinh g i i n g day cho phu hgp vdi nhu cau sQ dung lao ddng eiia doanh ng- hiep. Theo ket q u i k h i o s i t thi eic trQdng dang gap p h i i khd khan trong viec x i y dung chuang trinh d i o tao nghe phu hgp vdi doanh nghiep cung nhu keu ggi dau tU tU phia doanh nghiep.
Trong cie hinh thQc lien ke't hien nay, h i u het cic trudng deu cd mong mudn doanh nghiep tham gia xay dQng chuong trinh d i o tao (4/7 trudng),;
cQcac can bd ky thuat tU doanh nghiep tdi tham gia g i i n g day tai trudng, va mong cic doanh ng- hiep eung e i p thdng tin nhu e i u cu the cho n h i trUdng ve n g i n h nghe, sd lugng v i nhQng yeu cau ve ky nang can thiet. Oieu n i y phan i n h sU thieu thdng tin trao ddi giQa trudng va doanh nghiep, mdt yeu td lam han che hoat ddng lien ke't.
Thdba, eac doanh nghiep chua quan tam d i u t u dung mQc vao hoat ddng lien ket d i o tao vdi cic trQdng dao tao nghe, nhu hudng dan hgc sinh thuc tap, thue te tai doanh nghiep; cung cap, hd trg CO sd v i t chit, phuang tien g i i n g day v i hgc t i p eho cic trudng; nbieu doanb nghiep ehua thuc hien dung cam ke't trong lien ke't dao tao dan den ky nang nghe chua cao, nhieu hgc sinh sau khi tdt nghiep cic k h o i d i o tao nghe nhung trinh do tay nghe khdng d i p Qng dugc yeu eau eua thj trudng lao ddng, khdng tim dugc viee l i m hoac lam viee khdng dung nghe dugc dao tao, thu nhap t h i p .
So 35 thing 8/2016 K H O A HOC D A Y NGHE [21]
Thdtu, boat dgng lien ke't dao tao ehua duge thuc hien thudng xuyen v i thdng nhat giQa cic trudng va doanh nghiep. Cu the, ke't qua k h i o sit cho thay chi ed 3/7 trudng duy tri boat dgng lien ke't d i o tao thudng xuyen, lien tue. Cdn cie trudng khie, boat dgng n i y chi duge thUe hien don le, r i i ric, ed n i m thuc hien ed n i m khdng.
ThUndm, boat dgng lien ke't d i o tao ehUa thu hiit dugc nhieu doanh nghiep tham gia do cic doanh nghiep ehua thay duge lgi ich tQ cic hoat ddng lien ket d i o tao vdi cic trQdng d i o tao nghe. Cic doanh nghiep dQgc k h i o s i t deu cho thay su de d i t cua minh ddi vdi van de lien ke't d i o tao nghe.
Mae du, cic doanh nghiep dugc lUa chgn khao sat deu cd ITnh vUc kinh doanh, s i n xui't g i n vdi cic n g i n h trong chUOng trinh dao tao nghe eua cie trudng. Tuy nhien, h i u het cic doanh nghiep dugc hdi deu thay hoat ddng lien ke't l i khdng c i n thiet. Hg cho rang viec dau tU cho lien ket dao tao rat tdn kem, lgi ich m i doanh nghiep thu dUge lai khdng nhieu, trong khi doanh nghiep lai cd the tU dao tao n h i n lUe eho doanh nghiep minh.
2. IVlgt so giai phap nham nang cao hieu qua lien ket dao tao glQa cac trUdng dao tao nghe vdi doanh nghiep
-ThQ nhi't:Thay doi djnh hQdng dao tao trong lien ke't d i o tao nghe
Trong thdi gian tdi, eic trQdng can di'y. manh lien ket d i o tao cac n g i n h nam trong muc tieu p h i t t r i e n kinh te trgng diem qudc gia. D i o tao da nghe, khdng ed trgng diem l i mdt trong nhQng sai lam m i nhieu trudng gap p h i i khi lgi ich kinh te duge dat len tren Igi ieh ciia ngudi lao ddng v i x i hgi. Do dd, eic trQdng can thay ddi CO cau n g i n h nghe d i o tao, ndi dung, chuang trinh d i o tao cho phu hgp vdi muc tieu p h i t trien KT - XH cua dat nudc, nhu cau sQ dung lao ddng ciia doanh nghiep. Nam bat chu truong, djnh hudng p h i t trien eiia D i n g , N h i nude, nhu eau ciia thi trUdng lao ddng de d i o tao nghe phu hgp se t r i n h dugc tinh trang n g i n h thQa n g i n h thie'u nhan iQc nhQ hien nay, n i n g cao han co hdi ra trQdng cd viec lam cua ngudi lao ddng, t r i n h lang phi trong dao tao. Hien nay, mdt sd trudng nghe cung dang chuye'n tQ d i o tao theo hQdng da n g i n h nghe sang dao tao nhQng nghe chuyen n g i n h ; bQdc dau da hinh t h i n h duge cic nghe trgng diem tai cic trudng Cao dang nghe n h i m cung cap nhan luc ed ehi't lugng, d i e biet l i nhan luc chi't lugng
cao phuc vu sU p h i t trien nhQng n g i n h kinh te mui nhgn, chu iQc eua di't nude den n i m 2020.
Ben canh do, cie trudng cung can thay doi, thay VI dao tao toan lao dgng 6 tnnh do pho thdng, can t i p trung d i o tao chuyen sau de nang cao tay nghe. ThUe te, hien nay da phan ngUdi dugc d i o tao mdi d trinh do sd cap nghe va trung cap nghe, trong khi lao dgng cd trinh do cao, thg gidi d cie cdng ty, doanh nghiep lai thie'u hut. D i o tao chuyen sau han, nang cao tay nghe eiia ngudi lao dgng l i hUdng di can thie't.
- Thd hai, tiip tue doi mdi phuang thde liin kit ddo tgo gida doanh nghiep vd nhd trudng.
Viec x i y dQng eic md binh mdi l i m da dang them eic c i c h thQc lien ket d i o tao l i dieu c i n thie't. O i y eung dang l i van de duge quan t i m h i n g dau trong lien ket d i o tao d Viet Nam. Qua nghien cQu, t i e g i i thi'y edn ri't nhieu md hinh lien ke't tren the gidi ve hgp t i e d i o tao nghe nhU:
hgp t i e trong dao tao; hgp t i e trong nghien cQu;
hgp t i e trong chuyen giao cdng nghe; hop t i e trong s i n xua't va djch vu khie; ... Tat ea eic md hinh hgp t i c n i y deu ed nhQng d i e diem phu hgp v i tie'n bd, ed the i p dung tai nUde ta.
- ThQ ba, xay dQng md hinh doanh nghiep trong n h i trQdng v i ngQgc lai.
ThQc te, cic trQdng d i o tao nghe, dac biet l i cic ca sd ed dao tao n g i n h nghe g i n vdi sin xui't, kinh doanh n h U : m i y t r e d a n , go, maymac...
budc dau da hinh t h i n h md hinb nay. Trong q u i trinh dao tao nghe, nhat la d cic khau thQc hinh, viee n h i trQdng cung eic hgc vien, hgc sinh tao ra cie sin pham l i dieu pho bie'n. Cie trudng deu mong mudn t i n dung cie s i n pham n i y vi lgi ich kinh te khdng nhd, ed lgi eho ea dan vi dao tao va ngudi hgc nghe. Dieu n i y cung kich thich viec d i o tao g i n vdi thue h i n h v i giup ngUdi hge cd ddng luc hon. Sin pha'm, nhan lUe... deu san cd nen d i y l i md hinh ri't de thUe hien v i nhieu Igi ich. Ben canh viec x i y dung md hinh doanh nghiep trong cac trUdng, can thue di'y md hinh cic trudng trong doanh nghiep. Theo md hinh n i y cie trUdng thudc doanh nghiep se cd the manh trong viec x i y dUng co che v i duy tri cic mdi quan he vdi eic dan vi s i n xuat, kinh doanh trong doanh nghiep. Day l i mgt mo hinh rat hieu q u i , n h i trUdng td ehQc d i o tao theo dia chi xie djnh tai cic vi tri lam viec trong sin xui't. Hgc sinh,
[22] K H O A H O C D A Y N G H E S6 35 thing 8/2016
sinh vien tdt nghiep d i p Qng ngay va thich Qng nhanh vdi s i n xuat. Ndi dung phdi hgp lien ket dugc trien khai theo dieu phdi eua ehinh doanh nghiep de t i e ddng den q u i trinh d i o tao. Mat khac, n g o i i dao tao cho cae don v| sin xui't kinh doanh trong doanh nghiep, nha trudng cdn dao tao theo nhu c i u xa hdi v i cic doanh nghiep khic.
- Thdtu, ede trudng edn xdy dung mgng ludi lien kit ddo tgo vdi doanh nghiep.
Cie trudng nen de nghj vdi CO quan chu q u i n cho phep t h i n h lap phdng/trung tam quan he vdi doanh nghiep nham tim kiem cic doanh nghiep tiem nang, cd nhu c i u lien ket d i o tao vdi cic trudng va lien he thudng xuyen vdi doanh nghiep de tao v i md rgng mang ludi lien ket, eung vdi doanh nghiep hoan thien chinh sich lien ket d i o tao, xay dung he thdng thdng tin trao ddi giQa trQdng va doanh nghiep..., eic trudng cung nen ky ke't eic thda thuan lien ke't vdi doanh nghiep tren co sd hai ben eung ed Igi.
- Thd ndm, xdy dung ea quan ldm edu ndi giua nhd trudng vd doanh nghiip.
Mdt trong nhQng nguyen nhan quan trgng d i n den viec lien ket nhd le, Idng leo giQa nha trudng va doanh nghiep nhu hien nay x u i t p h i t tQsUthieu thdng tin trao ddi giQa hai ben va thie'u mdt caquan thuc di'y cho sulien ket niy. Thucte, ddi vdi mdt sd doanh nghiep khdng thay 6uac lgi ich cua viec lien ket dao tao thi viee tiep xuc trao ddi vdl cac ea quan dia phQOng se thu dugc nhieu ke't qua ban l i cac trudng true tiep lien he vdi eic doanh nghiep.Vi vay, can phai cd mgt co quan dja phuang cd tham quyen ddng vai trd trung gian
tiep xuc giQa trQdng v i doanh nghiep, n h i t l i trong giai doan d i u eua q u i trinh lien ket d i o tao nhu hien nay. Ca quan n i y cd the ket cau tQ mdt v i i c i n bg thugc Phdng Lao dgng,Thuong binh v i Xa hgi eua quan, huyen, thanh phd, ehuyen phu t r i c h van de dao tao nghe cho ngUdi lao dgng | ^
Tai lieu tham khdo
1. Bd Lao dgng - Thuang binh v i Xa hdi, (2009), Oe t i i "Xdy dung eaehi, chinh sdeh, md hinh Hin kit giua nhd trudng vd dodnh nghiip trong ddo tgg nghi cho ngudl lao ddng".
2. Le Thanh H i , V u Hdng Phong, (2016), Nang cao chat lugng dao tao thdng qua lien ket giQa cic trQdng dai hgc vdi doanh nghiep.
3. Phung Xuin Nha, (2009), Md hinh ddo tgo gdn vdi nhu cdu ciia doanh nghiip d Viet Nam hiin nay, Tap chi Khoa hgc DHQGHN, Kinh te v i Kinh doanh 25 (2009)1-8.
4. Dd Oinh Trudng, (2009), Qudn iy hogt ddng liin kit ddo tgo gida trudng cao dang nghi ca diin luyen kim Thdi Nguyin vdl doanh nghiep, Luin van thac sT, Oai hge Thai Nguyen.
5. Sd Lao ddng - Thuang binh va X i hgi H i Ngi, (2010,2011,2012, 2013,2014), Bio cao thue hien ke hoach d i o tao nghe cic nam 2010, 2011, 2012,2013,2014.
6. Phdng Lao ddng ThUOng binh va Xa hgi huyen Thach Thi't (2012), "Bi an quy hogch ddo tgo nghi cho lao ddng ndng thdn huyin Thgch Thdt din ndm 2015, dinh hudng din ndm 2020"
Ngaynhanbai: 06/7/2016 Ngiy p h i n bien: 20/8/2015 Ngiy dang: T h i n g 8/2016
