Doanh nghiệp cẩn trọng và chủ động - với tỷ giá năm 2021

TÀI

CHÍNH

DOANH

NGHIÊP

Doanh nghiệp cẩn trọng và chủ động với tỷ giá năm 2021

MINH HƯƠNG

Tỷ giá ít biến động

Việc bị Hoa Kỳ “dán nhãn”

thao túng tiên tệ sẽ làm cho Việt Nam gặp khó khăn hơn trong điêu hành chính sách tỷ giá năm 2021. Tuy nhiên, theo ý kiên của các nhà phân tích và các chuyên gia, có nhiều dư địa để duy trì ôn định tỷ giá trong năm 2021.

Sau 5 năm đưa cơ chế tỷ giá trung tâm vào hoạt động, lân đầu tiên tỷ giá giữa VND và đồng USD do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) niêm yết đi xuông khi kêt thúc năm 2020?

với mức giảm 0,1%. Thực te tiền đồng đã đứng trước sức ép tăng giá so với đồng USD trong nửa cuối năm 2020 và hầu het dự báo cho thấy VND sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trong năm 2021. Theo phân tích của Công ty cổ phan Chứng khoán VNDirec, VND tăng giá không chỉ giảm nhẹ cáo buộc “thao túng tiên tệ” của Hoa Kỳ với Việt Nạm, mà còn kích thích dòng vốn đầu tư vào Việt Nam, giảm bớt gánh nặng thanh toán nợ nước ngoài và sự mất cân băng thương mại giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Tuy nhiên, VND tăng giá sẽ làm cho xuất khẩu bất lợi và ở chiều ngược lại nhập khẩu sẽ được hưởng lợi.

Thực tê, cơ câu đa sô hàng xuất khẩu hiện nay đều có một tỷ trọng lớn nguyên liệu nhập khẩu, nên sự bất lợi hay có lợi từ việc tăng, giảm tỷ giá là không rõ ràng, rât khó phân định.

Hơn nữa, VNDirec cũng nhận định, VND sẽ tiếp tục mạnh lên trong năm 2021 nhờ nhiều yếu tố thúc đẩy như kinh

12II Tâl^únhsố 05(3/2021)

Nhiều chuyên

gia cho

rằng, dư

địa

điều

hành chinh sách

tiền tệ

năm

2021

sẽ hạn hẹp

hơn

so

với năm 2020,

song với nèn tảng

kinh tẻ

vĩ mô

ổn

định, hệ thốngthanh khoản

dồi

dào

và dự trữ

ngoại hối kỷ

lục,

do dó

khó

có

“cu sóc”

nào

về

tỷ giá.

Mặc dù

vậy,

với diễn biến khó

lườngcủa

dịch

bệnh

và

xu

hướng khủng hoảng kinh tế

toàn cầu,

các

doanh

nghiệp, đặc biệt là các doanh

nghiệp ngành năng

lượng với tỷ lệ vay

ngoại

tệ

lớn

và các

doanh nghiệp

xuầt

- nhập

khẩu,

cần chuẩn bị

dể

chủ động

ứng phó trong

mọitinh huống, tránh

những

rủi ro từ

những biẻn

dộng của thị trường.

tế vĩ mô hồi phục nhanh, áp lực lam phát được dự báo giảm, đồng USD tiếp tục suy yếu, CNY mạnh lên..., trong đó nguyên nhân chính là đồng USD sẽ tiếp tục suy yếu, chứ không phải vì cáo buộc “thao túng tiên tệ” mà Bộ Tài chính Hoa Kỳ áp đặt đối vơi Việt Nam. Việc VND tăng giá mang lại nhiều tác động tích cực đối với nền kinh tế, làm cho nợ nước ngoài quy đổi ra VND giảm, từ đó giảm bớt áp lực cho doanh nghiệp và Chính phủ; giảm áp lực lạm phát, góp phân ôn đinh kinh tê vĩ mô;

củng cố niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài, qua đó kích thích dòng vòn nước ngoài chảy mạnh hơn vào Việt Nam.

Một yếu tố khác hồ trợ ổn định tỷ giá trong năm 2021 đó là

Việt Nam đang có thanh khoản hệ thống doi dào và dự trữ ngoại tệ kỷ lục. Ong Tim Evans, Tông giám đốc Ngan hàng HSBC Việt Nam cho rang, tỳ giá năm 2021 sẽ được NHNN điêu hành theo cơ che linh hoạt. Với việc dự trữ ngoại hôi cao kỷ lục, NHNN có đủ công cụ và nguồn lực để điều hành tỷ giá theo hướng ổn định, đáp ứng cung - cầu thị trường.

Trong những năm gân đây, NHNN đã vận hành cơ chê tỷ giá linh hoạt và công bố tỷ giá hăng ngày. Theo đó, giá trị của đông nội tệ được quản lý dựa trên ba tiêu chí: lãi suât liên ngân hàng bình quân gia quyền, biến động đồng tiền của các quốc gia đối tác thương mại chính của Việt Nam và các cân đối kinh tế vĩ mô. Vì vậy, khi thị

TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

trường ngoại tệ có “sóng”, NHNN đêu ra tuyên bố có đu công cụ và nguồn lực để điều hành tỷ giá theo hướng ôn định, đáp ứng cung - câu thị trường, giúp thị trường nhanh chóng ôn định trở lại. Điều này đã giúp các doanh nghiệp xuât - nhập khâu trong nước không những tránh được rủi ro tỷ giá, mà còn được hường lợi phần nào.

Ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước, về công tác điẹu hành tỷ giá năm 2021, Phó Thông đôc NHNN Đào Minh Tú cho răng, NHNN sẽ tiêp tục điêu hành tỷ giá theo nguyên tăc linh hoạt, mà ổn định tỷ giá trên cơ sở cân đối cung - cầu ngoại tệ, giám sát được trạng thái ngoại tệ của tô chức tín dụng và của doanh nghiệp, kêt hợp với kiên định chống đô la hốa. “Điều hành tỷ giá phải hài hòa cả nhập khâu, xuất khẩu, đầu tư trực : tiểp nước ngoài, đầu tư gián tiếp trên thị trường chứng khoán..., chứ không chỉ vì xuât khâu” - ông Tú khăng định.

Chủ động lên phương án hạn chế rủi ro

Rủi ro tỷ giá được đánh giá là loại rủi ro mà doanh nghiệp luôn ở thế bị động và khó có khả năng ứng phó nhât. Môi khi tỷ giá biến động đều ảnh hưởng nhất định đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp vay ngoại tệ lớn và các doanh nghiệp xuất khẩu. Ở chiều biến động tăng, những doanh nghiệp có nguồn vay nợ bằng đồng USD sẽ chịu thiệt hại trực tiêp khi gánh nặng nợ vay tăng lên.

Trong khi đó, doanh nghiệp nhập nguyên liệu từ nước ngoài sẽ chịu chi phí tăng thêm theo mức độ tăng của tỷ giá, doanh nghiệp có các khoản thanh toán thường xuyên bằng ngoại tệ cũng chịu thiệt hại khi tỷ giá tăng. Hơn nữa, tỷ giá tăng còn làm gia tăng nguy cơ lạm phát, dẫn đến chi phí cố định và chi

phí hoạt động thương mại của doanh nghiệp đêu bị ảnh hưởng.

Ở chiều biến động giảm hoặc ổn định, các doanh nghiệp sẽ phòng tránh được rủi ro, thậm chí được hưởng lợi từ tỷ giá.

Một số doanh nghiệp tỷ trọng nợ vay băng đông đô la Mỳ khá cao, chù yếu là trong nhóm năng lượng như Tổng công ty Phát điẹn 3 (PGV), Công ty Nhiệt điện Hải Phòng (HND), Thủy điện Sê San 4A (S4A), Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (POW), đều có tỷ trọng vay ngoại tệ xấp xỉ 60%, thậm chí như Nhiệt điện Quảng Ninh (QTP) lên đến 80%, đều có sự cải thiện vê lợi nhuận nhờ giảm lồ từ đánh giá lại tỷ giá cuoi kỳ và xu hướng này có thể tiếp tục trong năm 2021, thậm chí có thể chuyển từ lồ sang lãi.

Vì vậy, mặc dù năm 2021 có nhiều dư địa cho NHNN duy trì tỷ giá ôn định, tuy nhiên, VND được dự báo tiếp tục lên giá so với USD, dần đến biên độ biên động của tỷ giá USD/VND được dự báo dao động trong khoảng +/-0,5%. Bên cạnh do, trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp, thị trường tài chính toàn câu biên động khó lường, nên việc dư báo trước biến động tỷ giá để lựa chọn đông tiên thanh toán, giao dịch là rât khó đôi với doanh nghiệp. Do đó, trong năm 2021, thay vì chỉ trông chờ vào việc bảo hộ tỷ giá của NHNN, các doanh nghiệp có tỷ lệ vay ngoại tệ lớn và các doanh nghiệp xuất - nhập khẩu vẫn phải thận trọng và chủ động đưa ra các phương án dự phòng cân thiết đe tránh những biến động khó lường của thị trường trong tương lai.

Để đề phòng rủi rọ tỷ giá, các chuyên gia cho răng, các doanh nghiệp cần chủ động sử dụng các công cụ tài chính phái sinh do các ngân hàng cung cấp, phổ biến như: hợp đồng mua/bán/giao ngay; hợp đông

ngoại hối kỳ hạn, hợp đồng ngoại hôi hoán đôi; hợp đông họán đổi lãi suất; hợp đồng hoán đổi tiền tệ chéo. Những công cụ này đóng vai trò giảm “sôc” cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp khi tỷ giá tăng. Đôi với các khoản vay có thời hạn như các khoản thanh toán mang tính chu kỳ, doanh nghiệp nên ứng dụng nghiệp vụ phòng ngừa rủi ro tỷ giá thông qua việc mua ngoại tệ theo hợp đông giao sau, đây là một dạng bảo hiêm biên động tỷ giá. Cụ thể, để phòng những bien động của tỷ giá nếu có vào cuối năm thì giữa năm hay từ quý III/2021 trở đi, doanh nghiệp có thể mua tỷ giá trong tương lai. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro tỷ giá trong kế hoạch tài chính của doanh nghiệp.

Ông Ngô Thế Hùng, Giám đốc Công ty cổ phần Thương mại Thắng Lợi cho biết, để chủ động, doanh nghiệp đã đưa những khọản chi phí rủi ro vê tỷ giá vào kế hoạch tài chính hằng năm khoảng 3% tông chi phí.

Điều này giúp doanh nghiệp có thêm khoản tài chính cân thiêt để bù trừ khi tỷ giá gia tăng.

Nếu chi phí được hưởng lợi thì khoản tiên này cũng sẽ được cân đối để lại làm khoản dự phòng cho năm sau. Ngoài ra, với nhiều doanh nghiệp, phương thức chủ động đơn giản nhất là yêu câu khách hàng thanh toán ngay thay vì vài tháng sau mới tra; hoặc các doanh nghiệp có thể sử dụng biện pháp hoán đổi tiền tệ, hợp đồng tương lai, các công cụ tỷ giá phái sinh, bảo hiểm tỷ giá... tại các ngân hàng với chi phí không cao nhưng rât thuận tiện và an toàn; hoặc nhập khâu dự trừ nguôn hàng trước

1 - 3 tháng để đề phòng rủi ro.

Như vậy, những rủi ro của các doanh nghiệp vê tỷ giá sẽ được hạn chê nêu doanh nghiệp sử dụng đúng phương thức phòng ngừa và xẩy dựng chiến lược kinh doanh phải mang tính dự báo dài hạn o

Tàị^iính số 05(3/2021)1113