i-J3kl KIEN
iVO^
BAC HO V6l GIAO OgC VA
DOI NGO N H A G I A O
T
rong di sdn tu tudng H i Chf Minh, tu tudng v l gido dye ludn cd y nghTg ii/ ludn vd thye tiln sdu sic ddi vdi sy nghidp cdch mgng Vidt Nam. Trong sy nghidp <)do t^o ngudn nhdn lye cho edng eude cdng nghidp hod, hidn dgi hod dit nude, thyc hidn myc tidu "ddn gidu, nUdc mgnh, xd hdi ddn chO, cdng bing, vdn minh" d nUdc ta, tu tudng dd cOa Ngudi cdng cd y nghTa thilt thye.TU tudng gido dye Hd Chf Minh khdng bd hgp trong vide gido dye tri thDc, hpe v i n eho con ngudi, md cd tfnh bao qudt, sdu xa, sinh ddng, thilt thyc nhdm ddo tgo ra nhDng con ngudi todn didn, vDa cd tri thDe,
\'jf tudng, dgo dDe, sDc khod, thim myi..TUtuSng gido dye cOa NgUdi duatrdnbdntrycdt:
Mi^t ii: Hpc d l bilt, ngy y cung elp nhQng cdng cy nhdn thDc cln cd d l hilu bilt t h l gidi vd nhDng dilu phDc tgp cOg nd mdt edeh t i t hdn, vd d l cd nln tdng dO vd phu hppdl hpe tdp trong tDPng lai.
Hai Id: Hpc d l Idm, cd nghTa Id cung elp cde ky ndng giup cdc cd nhdn tham gia mdt cdch ed hidu qud vdo nln kinh t l vd xd hdi todn ciu.
Ba li: Hpc d l Idm ngUdi, cd nghTa td cung d p nhDng khd ndng ty phdn tfch vd ky ndng xd hdi d l gidp ede cd nhdn phdt huy diy dO nhit tilm ndng cOa mlnh v l mdt tdm IJ - xd hdi, v l tinh edm eung nhD t h l chit, d l trd thdnh mdt "con ngUdi todn didn" v l mpi mdt.
Bdn ii: Hpe d l ehung sing ngy if Id hudng cde d nhdn vdo nhDng gid trj tilm I n trong cde nguydn t i c ddn ehO, sy hilu bilt giOa cdc ndn vdn hda, tdn trpng vd hda binh d mpi d p bdc xd hdi vd quan hd giDa ngudi vdi ngUdt nhdm giup eho cde cd nhdn vd d e xd hdi cung sing
trcng hda binh vd hda^udn
Vdi bdn try cdt cua vide h^c dd da dupe Uy ban ve Gido dye cho t h l kSr XXI xdc djnh trong bdo d o trlnh Idn UNESCO trong thdp ky 1990 nhU Id nhDng nguyen tic cd bdn cho vide djnh hinh Igi gido dye. Bdi v ^ y . khi vinh danh H i Chf Minh Id Anh hdng gidi phdng ddn tdc, Nha vdn hda k i e" t X u a"* t UNESCO da chl ra mudi dlu I n md H 6 Chf Minh da d l Igi cho nhdn logi d t h l k$' XX. Trong dd cd dlu I n v l vide xda ngn mij chD vd dDa ra quan
dilm gido dye dya trdn bdn try e$t, Idm cd sd Xdy dyng mdt nln gido dye tdt nhit
H 6 Chf Minh da dua ra ndi dung, ehUdng trinh cua gido dye phdi todn didn. PhUdng chdm gido dye Id hpe di ddi vdi hdnh, gia dinh gin liln vdi xd hdi, ddn ehCi vd binh ding.
PhUdng phdp gido dye phdi kit hpp edc phUdng phdp chung ddng thdi kd thDa truyin thdng ddn tdc. Dde bilt trong gido dye phUdng phdp ndu gUdng, dlu tidn vd trude hit Id t i m gupng eOa thay ed gido, Thiy cd Id tam gUdng sdng cho hpc sinh noi theo. Bdi vdy, trong hd thing quan dilm eOa Ngudi ve gido dye da dgc bidt quan tam d i n xdy dyng
Anh: L6Na (st) ddi ngu thiy cd gido. Ndu Hd Chf Minh coi gido dye ddo tgo Id vin dl chiln lupc cOa edeh mang, li&n quan d i n sy hung thjnh vd phdt triln cOa ddn tdc, thi trong gido dye, thiy ed gido Id nhdn td eye ky quan trpng. Ddi ngu ndy Id mdy kdo trong bd mdy gido dye, quylt dinh din thdnh cdng hay khdng thdnh cdng cOa gido dye.
Khi bdn v l xdy dyng dOi ngu thiy cd gido, H 6 Chf Minh da d$t thiy, ed gido d vj trf vd trdch nhidm rlt cao. Trong thu gDi d c Ihly, cd gido thdng 10/1968, Hd Chi Minh dd khdng dinh: Nhidm vy eua cd gido, thiy gido Id rlt quan trpng, rlt vd vang vi gido dye t h l hd trd cho ddi sau, gido dye ddi ngu d n bO
4. S 6 4 3 - T H A N G 1 1 / 2 0 1 5
V^ND^-SLfKlEN nhDng ngudi ke tye sy nghiep cOa
Ddng ta, ddn tdc ta de xdy dyng chO nghTa xd hdi. Nlu khdng cd thiy, cd gido thl khdng ed gido dye, khdng ed cdn bd vd cung khdng xdy dyng ehO nghTa xd hdi dupc.
Quan diem trdn ddy eOa Hd Chf Minh khiln ngudi ta lidn tUdng d i n mdt cdu noi tilng cOa Tago ring : gido dye mdt ngudi thiy dupc mdt t h l hd- Ngudi ddn Vidt Nam ehOng tavdftruyin ttidng hilu hpctD ngdn xua ludn tdn su, trpng dgo,'tidn hpe l l , hdu hpe vdn" Id phUdng chdm cOa gido dye. Id dgo ly eOa ddn tdc.
Trong mdt l i n din thdm trudng Dgi hpe su phgm (20/10/1964) id ndi ddo tgo ra ddi ngu thay ed gido eho n l n giao dye Vidt Nam, khi ndi chuydn vdi thiy, d gido, smh vien nhd trudng, Bde da ehl ra ring: "ed gi vd vang hdn td ddo tgo nhDng t h l hd sgu ndy tfch cyc gdp phin xdy dyng chu nghTa xd hdi vd chO nghTa cdng sdn_ngudi thiy gido Id ngudi vd vang nhll" (1). Sy vd vang cua nhd gido dupc Ho Chf Minh de cdp d i n khd nhilu. Ndm 1952, trong Id thu gDl eho gido su vd sinh vidn trudng dgi hpc dy bj d Thanh Hda, Bdc da vilt : "cdc thiy gido cd nhidm vy ndng n l vd vd vang Id ddo tgo cdn bd eho ddn tdc. Vdy gido dye cln nhim vdo myc dfch l y Id that thd phyng sy nhdn ddn"
(2). Ngdy 13/9/1958, tgi Idp hpc chfnh trj eOa gido vidn d p II, d p III todn miln Bie, Bde da ndi vdi cde thiy cd giao ring : "Vi Ipi feh mUdi ndm th) phdi trdng d y , vi Ipi fch trdm ndm thi phdi trdng ngudi.
ChDng ta phdi ddo tgo ra nhDng cdng ddn tdt, vd cdn bd tdt eho nude nha. Nhdn ddn, Ddng vd chfnh phO giao nhidm vy ddo tgo t h l hd tUdng lai cho d c cd, cdc ChD. Dd Id mdt trdch nhidm n^ng n l , nhung rlt vd vang. Mong mpi ngUdi phdi cd ging Idm trdn nhidm vy"(3). H 6 Chf Minh Id ngudi iudn quan tdm din gido dye, ludn d l eao vai trd eDa thiy cd giao khdng nhQng bdi y l u t l truydn thdng ddn tdc tdn su, trpng dgo" ma cdn bdi y l u td cOa thdi dgi dupe NgUdi nghidn cDu, tilp thu cde gia trj gido dye cOa nhdn logi vdi t h l gidi quan vd phudng phdp ludn mdc xft. Khi
xdc djnh vj trf, vai trd, trdch nhidm eua thdy ed giao thi Ngudi eung ehT ra ring muln hodn thanh dUpc vai trd, trach nhidm dd thi thiy gido phdi ydu nghd, mudn Idm thiy cd giao tdt phdi tdm huylt vdi nghi, ngudi thdy gido tot la ngUdi vd vang nhat, Id anh hung vd danh. Nlu khdng ed thiy gido dgy con em nhan ddn thi Idm sao md xdy dyng dupe chO nghTa xd hdi. Vi t h l , thiy gido Id rat quan trpng, rat vd vang.
Hd Chf Minh vDa "tdn su trpng dgo", vDa ndu rg yeu cau cOa nhdn ddn ddi vdi thay ed gido, Bdc thudng dDng cdu "thiy ra thiy" cd nghTa ring thiy phdi yeu nghi, ydu ngudi, ed tri thDe khoa hpe, ed dgo dDc cdch mgng, cd chf khf cao thupng, ed h d i bao vUdn Idn. Bdi vdy, thiy ed gido phdi hpe tdp vd tu dudng rdn luydn, "mudn Idm thiy hay phdi ddy su hpc". Hd Chf Minh rlt quan tdm din vide hpe tdp vd rdn luydn cOa ede thiy ed gido, dde bipt Id hpc chfnh tri. Khi d i n ndi chuydn vdi Idp hpc chfnh trj cho gido vidn, Bdc da ndi: "Ta Id edn bd ehuydn mdn, cd ehuydn mdn md khdng cd chfnh trj gidi thi dD hpe gidi mdy dgy trd con cung hdng",
"chinh trj Id linh hdn, chuydn mdn Id cdi xde. Cd ehuyen mdn md khdng ed ehfnh trj thl ehT edn id cdi xde khdng h6n_" (4)
Thdng thudng khi ndi v l mdi quan h i giQa ehfnh trj vd chuydn mdn, Bde thudng eh? ra ring: "ehfnh trj Id dDc, chuydn mdn Id tdi. Cd tdi ma khdng cd dDc Id hdng. Cd dDc md ch? i td thi dgy t h l ndo dupc" (5).
Nlu thiy gido, ed gido bdng quan, thi tai due ra mdt sd cdng dan khdng tdt, edn bd khdng tit. Cho nen hpe trd tdt hay xau Id do thiy ed tdt hay xlu. Dd Id quan dilm cOa Hd Chf Minh ddi hdi cao ddi vdi thay ed giao. Phdi ehdng quan dilm dd cOa Hd Chf Minh t h l hidn rlt rd vd nhit qudn vdi quan dilm cOa thay Chu Vdn An (thay cua mudn ddi) ring: "Ty minh sDa dUpc minh md dgy ngudi khae Id thudn, mlnh khdng sDa dUpc minh md dgy ngUdi khde ehfnh Id nghjch". Soi nhDng quan dilm dd cOa Hd Chf Minh vd thdy Chu Vdn An vao thyc tidn cudc sdng hidn nay, vdo ttily cd gldocDa
ChOng ta hidn nay, chOng ta khdng khdi "dau Idng" trUdc hien tupng gido dye bj "ttij trUdng hda", mdt bd ph^n thdy cd gido dd bdng quan, da biln chit, da khdng dO dDe, du tdi d l gdnh vac trpng trach vd vang dd. Ddy Id nhDng v i n d l dang gay bDe xOe trong xa hdi, Idm mat di sy tdn kfnh ddi vdi ngudi thiy vd nguy hgi eho xahpi.
Ddng vd Nhd nUdc ta ludn quan tdm d i n gido dye vd ddo tgo, coi gido dye-ddo tao eung vdi khoa hpc cdng nghd Id qude sdeh hang d l u , do dd hit sDc quan tdm d i n xdy dyng ddi ngu thiy ed gido vd mdi trudng gido dye d l khae phye nhDng bilu hidn tidu eye eOa gido dye vd dpi ngu thiy cd gido d l xdy dyng ndn ddi sdng mdi d nhd trudng theo quan dilm tutudng H 6 Chf Minh: thay thi ndn thi nhau dgy cho d l hilu, dd nhd, nhanh ehdng vd thilt thyc. Trd thi tht dua hpc, tilt kidm giiy but, giD k? ludt.
Gido dye t h l hd trd Id edng vide hit sDc quan trpng cOa mdi qudc gia, ddn tdc, vl t h l hd trd Id mOa xudn eOa ddn tdc. Gido dye Id bUdc dlu tidn xdy dyng vd hodn thidn nhdn cdch. Cho ndn grdo dye thyc sy Id mdt mgt trgn, thiy ed gido Id nhDng chiln sy tren mdt trdn ay. Di rdn dDc ra mdt t h l hd, ddo tgo ra eho edeh mgng nhDng eon ngudi tit, cdn bd tdt. Cdc thay cd gido phdi thi dua dgy tdt, hpe tdt d l thyc sy la tim gUdng sdng cho hpc sinh noi theo.
Sy nghidp cdch mgng hidn nay bdi cdnh da thay dli so vdi miy ehye ndm trude ddy; nhDng nhDng quan dilm, tutudng Hd Chf Minh v i gido dye va xdy dyng ddi ngu thiy ed gido cdn nguydn gid trj de cdnh bdo, d l eh? ddn ddi vdi gido dye ddo tgo vd cdc thay cd gido. Ddi hdi m5i thiy cd gido phdi nghidm tuc hpc tdp, tu dudng, rdn iuydn theo tU tudng vd t i m gUdng dgo dDc nhd gido cOa Bdc Hd kfnh ydu.
(1) Hd Chf Minh: Todn tap, T.9, Nxb CTQG, HN - 2000, tr.24b
(2) Sdd, T.6, tr.467 (3) Sdd, T.8, tr.386 (4) Sdd, T.8, lr.401 (5) Sdd, t.9. tr.492
TRAN THONG S()43-THANG 11/2015 tiUUilliM . 5