KINH TE THE GlflTl
5 con dudng chuyen giao cong nghe cua Trung Quoc trong 30 nam cai each mo cira
PHAM BICH NGOC
'TlTrong xu the todn cdu hda nin kinh te the gidi, sU trao ddi, chuyen giao cdng nghe
^LygiUa cdc qud'c gia ngdy cdng cd chiiu hUdng gia tdng vd trd thdnh mdt trong nhUng ndi dung quan trgng trong md'i bang giao qud'c te hien nay. Trung Qud'c cung khdng ndm ngodi xu the ndy.
1. K h a i n i e m c h u y e n g i a o c o n g n g h e Chuyen giao cdng nghe: tie'ng gd'c Latinh ehfl "chuyen giao - transfer" la ehfl
"transferre", ed nghia la "vfldt qua mot ranh gidi". Chuyen giao cdng nghe cd nghia la mang kien thflc ky t h u a t vfldt qua sfl gidi ban trong bay ngoai nfldc tfl eac cdng ty, cac trfldng dai hdc, cac vien nghien cflu, cac phdng thi nghiem, cac doanh nghiep khoa hoc fldm tao cdng nghe... den nhflng ndi ed nhu c l u tiep nhan cdng nghe. Cho de'n nay da cd nhieu dinh nghia ve chuyen giao cdng nghe. Theo Phap lenh Chuyen giao cdng nghe nfldc ngoai vao Viet Nam dflde Hdi dong Nha nfldc cdng bo ngay 10-12-1988, tai Dieu 3 ghi rd: nhflng boat ddng dfldi day dflde coi la ''Chuyen giao cdng nghe":
- Chuye'n giao quyen sd hflu hoac sii dung sang ehe, giai phap hflu ich hoac cac ddi tfldng sii hflu cdng nghiep khae.
- Chuyen giao eac bi quyet hoac kien thflc ky thuat, chuyen mdn dfldi dang phfldng an cdng nghe, tai lieu thie't ke, cdng thflc thdng sd' ky t h u a t cd heac khdng kem thee thie't bi.
- Cung cap dich vu hd trd va tfl van cdng nghe, ke ca dao tao va thdng t i n \
Chuyen giao cdng nghe qudc te: chuyen giao cdng nghe qud'c te cu the dinh nghia tren mot pham vi rdng la "Mdt hogt ddng kinh te lien quan de'n sU trao ddi - chuyen giao - tiep nhdn cdng nghe dUdc tie'n hdnh
giUa hai doanh nghiep khde nhau vi qudc tich ".
2. Nhufng con diidng c h u y e n giao cong n g h e d T r u n g Qud'c
2.1. Chuyen giao cdng nghe ta Trung Qudc ra nUdc ngodi
Cdng nghe hien dai cua Trung Qud'e chuyen giao ra nfldc ngoai da dien ra vdi quy md nhd tfl trfldc giai phdng va ea trfldc khi cai each md c^a, nhflng chuyen giao chinh thflc vdi quy md ldn la tfl sau nhflng nam 80 eua the ky XX. Qua trinh chuyen giao cdng nghe dflde chia ra lam 2 thdi ky:
Giai doan manh nha (tfl nam 1980-1985):
Trung Qud'c ehfla cd nhieu kinh nghiem trong xuat k h i u khoa hoe cdng nghe. Tfl nam 1980-1985, Trung Qud'e xuat khau 40 bang muc cdng nghd vdi tdng kim ngach la 68 trieu USD^, chu ye'u la xuat khau nhflng thanh qua khoa hoc cdng nghe da dfldc d i u tfl nhieu tien eiia, cdng sfle va thdi gian sang cae nfldc va khu vfle phat trie'n. Vi du nhfl:
trong ndng nghiep va luyen kim, Trung Qud'c da nghien eflu va dat dfldc nhflng thanh qua khoa hoc ra't tien tie'n. Vdi Trung Qud'e nhflng nam 80 eua the ky XX, nhflng thanh qua nay lai ehfla phat huy dfldc bet hieu qua ciia nd, nhflng trong tfldng lai thi
Pham Bich Ngoc, Vien Kinh t^ Viet Nam.
I.http://vbqppl2.moj.gov.vn/law/vi/1991_to_2000/1994/19 9401/199401220002/view
2. 50 nam thucmg mai cdng ngh? Trung Qudc: V4n de thuang mai qudc te, 1999.10
67
5 con dircrng chuyen giao ...
dd lai ehinh la vu khi quan trong de canh tranh tren thi trfldng phat trien ky t h u a t cdng, ndng nghiep. Trung Qud'c da ban nhflng phat minh nay sang cae nfldc va khu vflc phat trien, va dfldng nhien, day chinh la nhflng cdng nghe ma cae nfldc phat trien ra't cln. Do kinh nghiem chuyen giao khoa hoc cdng nghe cua Trung Qud'e chfla ed nen Trung Qud'e ehfla nghi de'n nhflng mue tieu chie'n Iflde mang lai hieu flng kinh te quan trong. Trung Qud'e ban nhflng thanh qua khoa hoc cdng nghe nay vdi gia thanh qua tha'p. Dieu nay chflng td, cac bd, ban, nganh nghien cflu khoa hoe cdng nghe cua Trung Qud'c luc dd ehfla nghi de'n tinh dae thfl eua
Bang 1: Q u a t r i n h p h a t t r i e n x u a t
san pham khi xua't k h a u nhflng loai san pham nay ra nfldc ngoai^.
Giai doqn phdt trien (ta sau nhUng ndm 80 cua the ky XX): Trung Qud'c da cd kinh nghiem hdn trong viec xua't k h a u eac thanh qua khoa hoe cdng nghe. Dac biet la tfl sau nhflng n a m 90 cua the ky XX, Trung Qud'c da chuyen hfldng xua't k h a u khoa hoc cdng nghe sang cac nfldc dang phat trien theo hfldng xua't k h a u khoa hoc cdng nghe kem theo xua't k h a u thie't bi. Dieu nay da nang cao gia tri binh quan ciia xua't khau thanh qua khoa hoe cdng nghe. Hien nay, hang nam khi xua't k h a u khoa hoc cdng nghe thi xua't k h a u thie't bi ky t h u a t chie'm hdn 90%.
k h a u c o n g n g h e c u a T r u n g Quoc Nam
1986-1990 1991 - 1995
1996 1997 1998 Tong cdng:
Sd hang muc 655 2233 1238 2532 2500 9198
Tong kim ngach (100 trieu USD) 21,61
90,91 46,94 55,21 66,87 282,22
Kim ngach binh quan (Itrieu USD) 3,30
4,07 3,79 2,18 2,67 3,07
Ngudn: 50 nam thuang mai cdng nghe Trung Qudc. Va'n de thuang mai qudc te'. 1999.10 Bang 1 cho tha'y trong thdi gian diin ra ke
hoach 5 nam l l n thfl 8 (tfl nam 1991-1995), Trung Qud'e xuat khau 2.233 hang mue ky thuat cdng nghe va thie't bi ddng bd sang cho 52 nfldc va khu vflc (chu ye'u la cac nfldc va khu vfle dang phat trien) vdi tong sd' kim ngach dat g i n 9,1 ty USD, ga'p 4,1 l l n so vdi thdi gian dien ra ke hoach 5 nam l l n thfl 7 (tfl nam 1986-1990); dong thdi gia thanh eua mdi hang muc cung nang eao len rat nhieu.
Trong thdi gian diin ra ke hoach 5 nam lan thfl 9 (1996 - 2000) va thfl 10 (2001- 2005), Trung Qud'c md rdng va tang cfldng hdn nfla viec xua't khau cdng nghe va thie't bi cdng nghe. Nam 2005, td'ng kim ngach thfldng mai xuat nhap khau eac san pham ky thuat cao cua Trung Qud'e la hdn 400 ty USD, chie'm 29,2% ty trong td'ng kim ngach xua't nhap khau ea nfldc, trong dd nhap khau la 197,71 ty USD, xua't khau la 218,25 U S D \ Tfl nam
1998, Trung Qud'c da xua't khau sang hdn 120 nfldc va khu vfle ea d Chau ^, Chau Phi, Chau My va Chau Au. Hinh thflc xua't khau cung linh hoat hdn. Ngoai viec xua't k h i u nhflng cdng nghe quan trong va cac thie't bi dong bd, Trung Qud'c cdn md rdng linh vflc thfldng mai cdng nghe dfldi cac hinh thflc eung ca'p gia'y phep ky thuat, dich vu ky thuat, hdp tac san xua't, eac san pham ky thuat cao v.v... Cae linh vfle xua't khau cdng nghe chu ye'u tap t r u n g vao khoang g i n 20 linh vflc cdng, ndng nghiep nhfl: may mdc cd khi, dien Ifle, cdng nghiep nhe, hang khdng, dien tii, ve tinh n h a n tao, thie't ke cdng trinh, ky t h u a t may vi tinh v.v...
3. Tran Hudng Ddng: Dai chuyen djch (ban Trung van), Bac Kinh: Nxb Nhat bao Kinh te, 2000.
4. Theo mang Bp Khoa hoe cdng nghe nudc Cong hda nhan dan Trung Hoa http://www.mostcn/kitj/tjbg/200607/
t20060728 55408.htni
6 8 Nghiin ciiu Kinh ti so 376 - Thing 9/2009
5 con dirong chuyen giao ...
Hinh 1: T i n h h i n h x u a t n h a p k h a u c a c s a n p h a m k y t h u a t c a o c u a T r u n g Q u d c tfl n a m 1998 de'n n a m 2005
Trim trifiu NDT
KimngachXK Kim ngach NK Chfinh Ifech XNK
Ngudn: Bd Khoa hpc cdng nghe Trung Qud'c: www.most.gov.cn ngay 28-7-2006.
Trong nhflng n a m g a n day, T r u n g Qud'e ludn n a n g cao k i m n g a c h xua't k h a u cdng nghe va thie't bi ky t h u a t cao. N a m 2006, ky t h u a t thdng t i n v a m a y vi t i n h , ky t h u a t dien tvf, ky t h u a t q u a n g dien l l n Ifldt chie'm 79,9%, 12,8%, 2,5% t r o n g td'ng k i m n g a c h xua't k h a u cdng n g h e ^ D a c b i e t la n a m 2008, tuy hi a n h hfldng eua cude k h u n g h o a n g tai chinh toan c l u , nhflng t d n g gia t r i x u a t nhap k h a u cac s a n p h a m ky t h u a t eao cua Trung Qud'e la 754,8 ty U S D , t r o n g dd xua't khau la 415,6 ty U S D ; r i e n g xua't k h a u m a y tinh va cac s a n p h a m t h d n g t i n ky t h u a t d a t 308,4 ty U S D , chie'm 74,2% t a n g gia t r i xua't khau cac s a n p h a m ky t h u a t cao T r u n g Qud'c''.
2.2. Chuyen giao cdng nghe td nUdc ngodi vdo Trung Quo'c
Bai vie't chii ye'u n g h i e n eflu ve 5 con dfldng c h u y e n g i a e cdng n g h e ciia T r u n g Qud'c t r o n g 30 n a m c a i e a c h md ciia, n h f l n g khi de cap de'n con dfldng d u n h a p cdng nghe cua T r u n g Qud'c, t a k h d n g t h e bd q u a vai trd cua L i e n Xd t r o n g n h f l n g t h a p k y 50 ciia t h e ky XX.
2.2.1. Su chuyen giao cdng nghe td Lien Xd vdo Trung Qud'c
N h i e m v u e h u ye'u s a u k h i nUde C H N D T r u n g H o a r a ddi la x a y dflng m o t h e thd'ng cdng n g h i e p . T r u n g Qud'e d a flu t i e n
p h a t t r i e n cdng n g h i e p n a n g , bfldc d a u xay dflng cdng n g h e cdng n g h i e p . Luc dd, cae nfldc T a y A u thflc h i e n e h i n h s a c h c a m xua't n h a p k h i u ddi vdi T r u n g Qud'c^ n e n T r u n g Qud'c ehi cd t h e n h a p k h a u cdng n g h e tfl L i e n Xd cu v a cae nfldc xa hdi c h u n g h i a D d n g Au.
Tfl n a m 1950 de'n n a m 1959, ehi ed 150 qu}' t r i n h cdng n g h e v i e n t r d tfl Lien Xd cu, b a o gdm tfl 4 0 0 - 5 0 0 h a n g m u e cdng n g h e , cbi p h i k h o a n g 2,7 ty U S D . Ta't ca nhflng k h o a n m u c cdng n g h e dd deu r a t q u a n t r o n g , nhflng cdng n g h e t r o n g diem dflde dfla vao la ddng Iflc, cd k h i va dd d u n g cho q u a n sii^ Vien trd cdng n g h e cua ndi bd cae nfldc xa hdi c h u n g h i a la dfldng day n h a p k h i u cdng n g h e q u a n t r o n g n h a t cua T r u n g Qud'c vao t h a p ky 50 (xem b a n g 2).
Nhflng cdng n g h e dfldc dfla vao la nhflng cdng eu q u a n t r o n g p h u c vu s a n xuat, khdng chi trflc tie'p t a n g cfldng sfle m a n h cdng n g h i e p eua T r u n g Qud'c m a cdn la nen t a n g de p h a t t r i e n cdng n g h e . T r e n cd sd n h a p k h a u n h f l n g cdng n g h e n a y , d m o t t r i n h do 5. Theo mang Tdng cue Thdng ke nudc cdng hda nhan dan Trung Hoa http://www.sts.org.cn/tjbg/jsmy/
documents/2007/070618.htm
6. Theo mang Tdng cue Hai quan nudc Cdng hda nhan dan Trung Hoa www.eustoms.gov.en
7. Tdng luan "Kinh nghiem qudc te trong viec iliiic ddy qud trinh tie'p nhan vd chuyen giao cong nghe", Trung tam Thdng tin Khoa hpc va Cdng nghe qude gia.
Nghiin ciiu Kinh ti si 376 - Thing 9/2009 69
5 con duong chuyen giao ...
nha't dinh, Trung Qud'e da t h a n h cdng trong quan trong ehii dao de tao r a nen t a n g cdng viec nang cao nang Ifle cdng nghe, dd la cd sd nghiep hda sau nay.
Bang 2: Nhap khau thiet hi cong nghe cua Trung Quoc nhufng n a m 50 c u a the ky XX (Dorn vi: So hgp ddng)
Nguon du nhap
Lien Xd eu
Cac nudc Ddng Au
Loai thiet bi Thiei bi so c^p Quy trinh dcm le Thie't bi so ca'p Quy trinh don le
So' lupng du nhap
304 64 108
82
So' luong dua vao sir dung
149 25
Hpp dong huy bo
89 35
Tu trien khai
66
Ngudn: "Danh gia 40 nam dua ky thuat mdi vao Trung Qud'e" - The'gidi quan ly sd 6-1991.
Vao nhflng nam 60 cua the ky XX, quan he Lien Xd cu va Trung Qud'e trd nen xa'u di.
Lien Xd eu ngflng cung ca'p thie't bi cdng nghe cho Trung Qud'c. Vi the chie'n Ifldc cua Trung Qud'c budc phai thay dd'i, tfl chd hoc hdi Lien Xd sang tfl Ifle phat trien. Trung Qud'c td chflc lai va chuyen mdn hda nang liic khoa hoc cdng nghe trong nfldc, tfl minh giai quye't eac va'n de khd khan. Vi vay, bfldc d i u Trung Qud'c da dat t h a n h qua to ldn trong linh vflc mui nhon la qud'c phdng va cdng nghiep, nhfl da san xua't dfldc bom nguyen tii, thuy ldi va ve tinh vu tru.
Sau khi Lien Xd tan ra, quan he gifla Trung Qud'e va Nga da dflde binh thfldng hda trd lai. Nhd vay, bai nfldc lai b i t d i u cae boat ddng giao lflu cdng nghe tren ra't nhieu hnh vfle nhfl Nga da chuye'n giao cho Trung Qud'e mot sd eac cdng nghe tien tie'n ve hang khdng vfl tru. Sau nay, dfldi thdi eua Td'ng thd'ng Puntin, Nga ed nhflng chinh sach ngoai giao td't, tao tien de cho giae lflu khoa hoc cdng nghe Trung - Nga ngay mot phat trie'n, dac biet trong cac linh vflc nhfl cdng nghe qud'c phdng, hang khdng va dan dung v.v... Nga giup Trung Qud'c xay dflng cd sd boi dfldng ve hang khdng vu tru ehe nhan vien Trung Qud'e, gdp p h i n giup Trung Qud'c thflc hien dflde thanh cdng gia'e md dfla ngfldi vao vu tru. Dfldi sfl giup dd cua nfldc ban, cdng vdi tinh than tfl Ifle eanh sinh, ngay 20-11-1999, Trung Qud'e da phdng
t h a n h cdng t a u vu t r u mang n h a n hieu
"Than Chau 1". Ngay 15-10-2003 Trung Qud'c phdng t h a n h cdng t a u "Than Chau 5"
mang 1 ngfldi lai d i u tien vao vu tru. Cudi narn 2007, Trung Qud'e phdng t h a n h cdng ve tinh H i n g Nga 1 len quy dao mat trang.
Ngay 25-9-2008, Trung Qud'c phdng tau
"Than Chau 7" m a n g 3 ngfldi lai vao vu tru vdi sfl menh l l n dau tien dfla ngfldi boat ddng ngoai khdng gian.
2.2.2. Su chuyen giao cdng nghe ta Au - My - Nhdt vdo Trung Qud'c
Tfl nam 1963, Trung Qud'e da nhap khau thie't bi cdng nghe tfl N h a t Ban va eac nfldc Tay Au. Nhflng cdng nghe trong diem dfldc dfla vao la cdng nghe luyen kim, hda dau, cdng nghiep hda hoc, det, cd khi. Cd 84 hang muc cdng nghe dfldc dfla vao trong giai ddan nay, vdi kim ngach 300 trieu USD. Quy md khdng ldn nhfl l l n trfldc nhflng nhflng hang muc dfldc n h a p k h a u la nhflng thie't bi, cdng nghe tien tie'n ddng vai trd quan treng ddi vdi viee n a n g eao n a n g Iflc san xua't va tich luy cdng nghe ciia T r u n g Qud'c vao thdi diem dd. Giai doan nay, Trung Qud'c xuc tie'n tich luy cdng nghe md phdng, t h a n h cdng trong san xua't mot p h a n thie't bi cdng nghe mui nhon. Do a n h hfldng ciia cuoc Cach mang Van hda n a m 1966, Trung Qud'e da ngflng nhap k h a u cdng nghe thdi ky nay. Cuoc each mang Van hda da tac ddng m a n h de'n viec nhap k h a u cdng nghe. Trong d a n h muc dfldc
70
Nghiin ciiu Kinh tisi 376 - Thing 9/2'i:-.5-5 con duong chuyen giao ..
nhap k h a u trfldc day, n h i e u h a n g m u c bi loai bd. Tfl n a m 1966 de'n n a m 1972, T r u n g Qud'c bi cd lap h o a n t o a n khdi ddng p h a t trien cdng nghe ciia t h e gidi, viec n h a p k h i u cdng n g h e mdi cung rdi vao t i n h t r a n g ngflng tre. S a u nam 1972, T r u n g Qud'e dfldc c h a p n h a n t h a m gia vao td chflc eua L i e n hdp qud'c. Q u a n h e Trung Qud'c vdi My, N h a t B a n , T a y Au dfldc cai thien. C h i n h p h u T r u n g Qud'e d i u tfl 4,3 ty USD de n h a p k h a u thie't bi, cdng n g h e mdi. Nhfl vay, cude d u n h a p cdng n g h e l l n thfl bai da b a t d a u . Thdi ky n a y ed t h e chia lam 2 giai doan: giai d o a n thfl nha't (1973- 1977), la giai d o a n n h a p k h a u thie't bi. Giai
doan thfl bai, (1978-1979) la giai doan dfla vao ap d u n g n h a n h nhflng cdng n g h e cufc nfldc ngoai. NTiflng cdng n g h e dfldc dfla vao trong giai doan thfl nha't t a p t r u n g vao 26 loai t h i e t bi cd ldn, vdi tdng sd' ehi phi la 3,5 ty U S D , cu t h e gom thie't bi cat kim loai, 13 td hdp thie't bi p h a n bdn hda hoc cd ldn, 4 to' hdp thie't bi td sdi boa hoc, 3 td hdp thie't bi hda d i u , thie't bi p h a t dien 2,3 trieu kW, 43 td hdp thie't bi m a y k h a i t h a e t h a n tdng hdp.
Bat d i u tfl s a u n a m 1981, quy md cua cac d a n h m u c dflde T r u n g Qud'e n h a p k h a u ehu ye'u t a p t r u n g ve sd' Ifldng, phfldng thflc, c h u n g loai.
Bang 3: So' l i i d n g n h a p k h a u c o n g n g h e m d i c u a T r u n g Q u d c tif n a m 1981 - 1 9 9 0 (Sd'lUdng hdp ddng, ddn vi kim nggch: 100 trieu USD)
Uim
1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 T6ng c6ng
Thiei bi nha may Ol c vo Xl
x: %••
••o (/)
11 29 66 76 236 195 184 137 159 71 1.164
u
C3- O )
c E 0,51 2,26 2,14 3,83 20,98 32,98 19,64 28,65 25,55 3,95 140,49
Cong nghe quan trong
c '•O
• a
%••
••o
9 17 34 52 178 126 80 71 31 32 630
u re- c E 0,09 0,20 0,32 1,97 3,37 2,23 1,30 1,54 1,60 1,03 13,65
Giay phep cong nghe
••o c
•a
%••
••o
•SI 34 85 138 314 306 235 169 96 100 1.514
u re.
O) c E 0,45 0,28 1,12 1,85 2,24 4,20 3,50 4,77 1,48 2,26 22,33
T u van o>
c '•O
"D
%.
. c
••o CO
3 2 13 11 22 31 24 19 14 9 148
u re- u>
c E
0,01 0,01 0,08 0,07 0,09 0,13 0,10 0,28 0,06 0,05 0,88
Djc vu cong nghe
C C3)
••o "a
&
x :
•o
4 3 13 33 32 46 30 27 13 5 206
u ro- c E 0,03 0,78 1,83 1,27 0,13 2,36 0,16 0,14 0,38 0,03 711
San xuat cong dong
••o c
% •
•o
5 4 5 21 38 34 25 10 11 12 165
.re-u el) c E
0,04 0,09 1,10 0,52 4,97 1,36 5,10 0,10 0,07 5,38 17,73
Phan khac
c
•o
&
SI
"•O to
4 3 3 1 6 10
3 4 4 3 41
u re- a l c E •
0,03 0,01 0,04
-
0,03 1,57
- -
0,08 0,04 1,80
T6ng cong
K i m n g a c h
1,16 3,63 5,63 9,51 31,99 44,83 29,80 35,48 29,22 12,74 203,99
Ngudn: http://www.sts.org.cn/tjbg/jsmy/index.htm
Tuy vay, do sfl tha't b a i va ye'u k e m t r o n g cdng tac q u a n ly vi md, n e n d a x u a t h i e n mot ehudi eac n g u y cd: tha nhdt, n h a p k h a u trung lap. T r d n g d i e m c u a n h a p k h i u la thiet bi cdng n g h e , t h e nhflng sd' Ifldng t h i e t bi cdng n g h e n a y lai bi b a n che do chfla sii dung dfldc he't cdng s u i t . ThU hai, cd e a u n h a p k h a u b a t bdp ly. ThU ba, cdng n g h e dfldc dfla vao k h d n g thd'ng n h a t , k h d n g ddng
bd vdi n g h i e n cflu k h o a hoc. ThU tU, chfla giai quye't dflde v a n de dieu c h i n h cd cau hdp ly t r o n g ndi bd cae d o a n h n g h i e p , cac cdng ty n e n viec tie'p t h u , l a m chu cdng nghe n h a p cdn b a n che n e n ehi p h i s a n x u a t cao®.
9. Tdng luan "Kinh nghiem qudc te trong viec thiic ddy qud trinh tiep nhdn vd chuyen giao cdng nghe", Trung tam Thdng tin Khoa hoe va Cdng nghe qude gia.
Nghiin ciiu Kinh te si 376 - Thing 9/2009
71
5 con tfuong chuyen giao ...
Bfldc vao thap ky 90, d i u tfl trflc tie'p nfldc ngoai cua Trung Qud'e tang nhanh, tao nhieu thuan ldi trong viec nhap khau cdng nghe quan trong. Cho de'n nay, hinh thai du nhap cdng nghe cua Trung Qud'e da chuyen sang mot hinh thflc mdi, nhflng cdng ty ldn budn ban cdng nghe tren the gidi nhfl AT&T, Motorola, Matsushita... deu da thanh lap nhflng can efl va cac ed sd R&D tai Trung Qud'c va cac cdng ty nay cd kha nang dap flng nhu c l u cdng nghe ciia nfldc nay.
Nhd nhflng ehinh sach hdp ly ve nhap khau cdng nghe, nang Ifle lam chu cdng nghe nhap khau va truyen thd'ng sang tae, tfl cfldng eiia ngfldi Trung Qud'c nen ngay nay kim ngach xuat khau cdng nghe ciia Trung Qud'e tang ra't nhanh: nam 1989 la 880 trieu USD; nam 1990 la 990 trieu USD;
nam 1991 la 1,28 ty USD; nam 1993 la 2,17 ty USD; nam 2006 dat 28,1451 ty USD^ Cd the khang dinh r i n g viee du nhap cdng nghe tfl nfldc ngoai da tao ra sfl phat trien nghien eflu va nang eao trinh .do cdng nghe san xua't cua Trung Qud'c trong 30 nam qua.
2.3. Su chuyen giao cdng nghe qua Iqi giua cdng nghe quo'c phong vd cong nghe ddn dung
Sau Hdi nghi Trung fldng 3 khda XI, nen cdng nghiep cdng nghe qud'e phdng Trung Qud'e quan triet phfldng cham "quan dan ke't hdp". Dfldi sfl lanh dao cua Dang va Nha nfldc, cdng nghiep cdng nghe qud'c phdng Trung Qud'c l l n Ifldt san xua't hang van cae san pham dan dung, tie'n hanh cai tie'n hang nghin nhflng ky thuat quan dung sang dan dung. Dieu nay da giup cho td'ng gia tri san p h l m dan dung tfl nam 1980 de'n nam 1995 binh quan hang nam tang hdn 20%, gifl vi tri quan trong trong nen kinh te qud'e dan^°.
Cdng nghe cdng nghiep qud'c phdng phat trie'n da thue day phat trien eac san pham dan^ dung; ddng thdi eung phat trien ra't nhieu cac hang muc kinh doanh khac nhfl flng dung ky thuat bfle xa, cac san pham phdng chay chfla chay, thie't bi vu khi h a t nhan, cdng nghiep hda chat v.v...
Cdng nghiep h a n g khdng da giup phat trien cae san pham ky t h u a t (nhfl: ve tinh, he thd'ng flng dung ve tinh, d td, flng dung may vi tinh v.v...), cae san pham ky thuat eao trong flng dung h a n g khdng (nhfl may bay dan dung...), xe may, may det, thflc pham, may mdc ddng gdi, may mdc trong cdng nghiep nhe v.v...
Cdng nghiep thuyen be da dfla Trung Qud'c lien tuc trong may nam gan day trd t h a n h nfldc thfl 2 tren the gidi xua't khau thuyen dan dung. Cdng nghiep vu khi da giup phat trien cac san p h a m ve m a y mdc, quang dien va cdng nghiep hda cha't.
Trong 20 n a m g i n day, d k h u vflc md ciia duyen hai Trung Qud'c, cdng nghiep cdng nghe qud'c phdng da tao r a hdn 1.000 doanh nghiep tfl quan sang dan dung, trong dd d Tham Quyen la khoang 600 doanh nghiep.
Nhflng doanh nghiep nay da thuc day sfl phat trien ky t h u a t va kinh te khu vflc duyen hai^\
Khi tau "Than Chau 7" dfla 3 ngfldi lai vao vfl t r u ngay 25-9-2008 da cho the gidi hieu dflde thflc Iflc kinh te', cdng nghiep va.
khoa hoc cdng nghe ciia Trung Qud'c, dong thdi eung nang cao qud'c Iflc td'ng hdp cua Trung Qud'e. Viec dfla ngfldi vao vu tru t h a n h cdng khdng chi la t h a n h cdng cua hang khdng va cdng nghiep cdng nghe qud'c phdng ma nd cdn cd sfl ddng gdp to ldn cua cae nganh nghe khac trong ca nfldc. Ke't qua nay cflng da thuc day mot so' cae linh vflc khoa hoc cflng cac nganh cdng nghiep lien quan tie'p tuc p h a t trien. Viec dfla ngfldi vad vu tru t h a n h cdng eung da giup cho thu nhap cae nganh nghe khac tang g i n 100 ty NDT va se cdn tie'p tuc t a n g trong tfldng lai.
9. http://www.sts.org.cn/tjbg/jsmy/index.htm.
10. LCr Hai Quan, Cao Chi Ha: Hien trang ddi mdi nganh ky thuat cao quan dung Trung Qud'c: van d^ va kie'n nghi chinh sach. Ti^n bd khoa hpc cdng nghe va dd'i sach, 2005, tri 1.
11 Truang Hdng Phong: Thuc trang quan dung chuye'n sang dan dung Trung Qudc va trie'n vpng, Bao San phSm co dien mdi, 2005, tr.5-6.
72
Nghiin citu Kinh ti si 376 - Thing 9/20095 con duong chuyen giao ...
Tdm lai, khi ndi ve mdi quan he gifla cdng nghe qud'c phdng va cd sd kinh te cua dat nfldc, cac cfldng qud'c tren the gidi deu coi viec thuc day sfl chuyen giao cdng nghe tfl quan dung sang dan dung, tfl dan dung sang quan dung, hay quan dan ke't hdp, quan dung "nam trong" dan dung la nhflng chinh sach cd ban de thuc day phat trien cdng nghe qud'e phdng va nang cao qud'e Iflc tong hdp. Trung Qud'c cung khdng n l m ngoai le.
2.4, Su chuyen giao cong nghe giUa cdc vung vd cdc ngdnh d Trung Quo'c Sfl chuyen giao cdng nghe gifla cac vflng va cac nganh de thflc hien hdn so vdi chuyen giao cdng nghe qud'c te vi nd khdng ed ye'u td' chinh tri.
Trung Qud'e la mot nfldc cd nen kinh te phat trien khdng ddng deu, khoang each gifla cae vflng la r a t ldn. Do vay Trung Qud'c dac biet coi trong sfl chuyen giao cdng nghe gifla cae vflng, vi nhd dd se giup cho toan bd nen kinh te Trung Qud'c phat trien nhanh, manh va dong deu hdn, nd cd y nghia thflc tien vd cung quan trong. e Trung Qud'c hien nay cd ba lien minh chuyen giao khoa hoe cdng nghe ldn, dd la: Lien minh chuyen giao khoa hoc cdng nghe d tam giac TrUdng Giang, Lien minh chuyen giao khoa hoe cong nghe d Bdt Hai, Lien minh chuyen giao khoa hoc cdng nghe d Ddng Ble; trong dd.
Lien minh chuyen giao khoa hoc cdng nghe cl tam giac Trfldng Giang boat ddng manh hdn ca.
Vung tam giac Trfldng Giang phia Bae giap vdi Giang Chau, phia Nam de'n Hang Chau, phia Tay de'n Tra'n Giang, phia Ddng den bd bien, bao gom thanh phd' Thfldng Hai, phia Nam tinh Giang Td, phia Bae tinh Triet Giang va nhflng vflng bien xung quanh. Vflng tam giac Trfldng Giang cd vi tri dia ly dep, giao thdng phat trien, van hda tfldng ddng, la mot trong nhflng trung tam kinh te, cdng nghe, van hda phat trien nhat.
Nguon khoa hoc cdng nghe d Giang Td, Triet Giang va Thfldng Hai ludn ed tinh bd' trd
manh me: Thfldng Hai cd nguon khoa hoc cdng nghe phong phu, dflng thfl 2 trong ca nfldc ve thflc Iflc khoa hoc cdng nghe td'ng hdp. Cflng vdi sfl phat trien cua kinh te Trung Qud'c, Thfldng Hai trd thanh trung tam kinh te dac thu cua ca nfldc. P h i n ldn nhflng cdng ty da qud'c gia tren the gidi deu xay dflng cdng ty eon hoac van phdng dai dien va nhflng trung tam nghien eflu ldn d Thfldng Hai. Hai tinh Giang Td va Triet Giang la hai vflng ed nen kinh te tfl bflu phat trien manh nha't trong ca nfldc, do vay nbu cau ve cdng nghe d day rat ldn. Lien minh chie'n Ifldc chuyen dich cdng nghe d tam giac Trfldng Giang ed tdn chi chung la
"3 cflng chia se" ngudn trung gian ve khoa hoc cdng nghe: cflng chia se ngudn nghien cflu khoa hoc cdng nghe, cflng chia se nguon vd'n, eung chia se con dfldng chuyen hda eac thanh qua khoa hoe cdng nghe. Lien minh nay cflng bd sung nhflng the manh cho nhau, d i n xda bd khoang each dia gidi gifla cae vflng, tao nen mot mang Ifldi chuyen giao thanh qua khoa hoc cdng nghe, hinh thanh he thd'ng dich vu trung gian cdng nghe vflng, nd Ifle thuc day sfl phat trien hai hda gifla khoa hoc cdng nghe va kinh te.
Trong lien minh da hinh thanh 3 vfl dai dich vu chuyen giao cdng nghe ldn, dd la vu dai dich vu thdng tin cdng nghe, vu dai dich vu tim kiem ngudn vd'n cdng nghe va vu dai hdp tac nguon nhan Ifle cdng nghe. Ba vu dai nay ganh nhflng trong trach rieng nhflng cung nhau phat trien lien minh dich vu chuyen giao khoa hoe cdng nghe ldn.
Chinh nhu c l u cua thi trfldng ve chuye'n giao khoa hoc cdng nghe cua 3 vflng Giang Td, Triet Giang, Thfldng Hai ldn nen lien minh nay mdi ra ddi. Ngudn tai nguyen khda hdc cdng nghe d 3 vflng nay cung mang tinh tfldng hd va giao thoa ve van hda vflng, nen dd eung la nhan td quan trong hinh thanh nen hen minh chuyen giao khoa hoe cdng nghe d Tam giac Trfldng Giang. Lien minh nay cd 3 mang chinh: mang giao dich san pham thanh qua khoa hoc cdng nghe
Nghiin ciiu Kinh ti si 376 - Thing 9/2009
73
5 con duong chuyen giao
cao Giang Td, Thi trfldng cdng nghe tren mang Triet Giang, Trung Qud'c va Mang giao dich cdng nghe Thfldng Hai. Hai tinh Giang Td va Triet Giang deu xay dflng mang giao dich chung d cae t h a n h phd tren toan tinh.
Hdi nghi Trung fldng 4 khoa XV cua DCS Trung Qud'e da nhin ra toan cue qua trinh cai each md ciia va phat trie'n cua Trung;
Qud'c, khdng bd Id thdi cd, dfla ra nhflng quye't sach chie'n Iflde quan trong thflc hien Dai khai phat mien Tay. Dai khai phat mien Tay la mot cdng trinh he thd'ng vdi sfl tham gia cua nhieu nhan td'. Trong dd, nganh khoa hoe cdng nghe eao mdi la mot n h a n td quan trong trong "kinh te tri thflc" ngay nay, ddng gdp dang ke cho qua trinh tang trfldng ben vflng kinh te mien Tay.
Trong chie'n Ifldc Dai khai phat mien Tay, mien Ddng gdp vai trd la vflng ed nen kinh te phat trie'n. Mien Ddng ed nhiem vu tang cfldng giup dd mien Tay phat trien kinh te thdng qua con dfldng giao lflu hdp tac, bd sung cho nhau nhflng flu the dae trflng ciia mdi vflng. Thfldng Hai, mot vung da't d mien Ddng ed cd sd cdng nghiep hflng hau, ed thflc Ifle cdng nghe vflng manh ke tfl khi cai each md ciia de'n nay, nghien cflu cdng nghe va thu hut ky thuat nfldc ngeai dat de'n trinh do cao. Theo ldi keu goi tham gia Dai khai phat mien Tay ciia Trung fldng, Thfldng Hai dang cd' gang phat huy flu the ve cdng nghe de giup mien Tay phat trien. Thfldng Hai tie'n hanh chuyen giae cdng nghe mot each cd hieu qua dfla tren cd sd ky t h u a t ma mien Tay dang cd. Dieu nay cd y nghia thflc tien vd cflng quan trong trong qua trinh thue day sfl phat trien ciia mien Tay trong cdng cude Dai khai phat mien Tay.
Chu the ciia cdng nghe bao gom ca cac hoat ddng ky thuat la tri tliflc; thie't bi may mdc va thdng tin tinh bao. Sfl chuye'n giao cdng nghe la sfl ke't hdp ca ba ye'u td' tren.
Nen sfl chuye'n giao cdng nghe t h a n h cdng hay tha't bai cdn phu thuoc vao sfl phat trie'n eiia mang Ifldi giao thdng van tai va mang
Ifldi thdng tin hien dai. Giao thdng, thdng tin va trinh do tin tflc hda lac h a u se khdng nhflng gay trd ngai cho viec tao ra cae sfl kien chuyen giao khoa hoc cdng ngh$, tang them gia t h a n h giao dich trong chuyen giao khoa hoc cdng nghe ma nd cdn tang ea do rui ro trong chuyen giao khoa hoc cdng nghe. Do eac ye'u to'lieh sii va tfl nhien, mang Ifldi giao thdng lien lac va t r i n h do tin tflc hda d mien Tay cdn yeu, khoang each gifla hai mien Ddng-Tay la ra't ldn, vd hinh chung da tao nen "nut that" trong qua trinh thu hut ky t h u a t va p h a t trien kinh te xa hdi d mien Tay. Ve mat y nghia, ky thuat, cdng nghe la thude ve van hda; van hda la bao ham ca ky thuat, cdng nghe; ky t h u a t , cdng nghe la eu the hda cua t i n g vat cha't van hda. Khi ky thuat, cdng nghe eiia mot nfldc hoac mot vflng chuyen sang mot nfldc hoac vflng khac, dieu dd cd nghia la nfldc dd hoac vflng dd khdng ehi tie'p n h a n ky thuat, cdng nghe dflde chuyen giao, ma cdn phai tie'p nhan ca van hda ciia nfldc hoac vung chuyen giao.
Ne'u nhfl sfl khac biet ve van hda qua ldn thi nd lai la nhflng trdi budc trong viec chuyen giao khoa hoc cdng nghe.
2.5. Su chuyen giao cdng nghe trong cdc cong ty xuyen qud'c gia
Trong 30 n a m cai each md ciia, sfl chuyen -giao cdng nghe trong noi bo cac cdng ty
xuyen qud'c gia hien nay cd 3 dac diem ldn sau:
Tha nhdt, sfl chuyen giao cdng nghe ciia cae cdng ty xuyen qud'c gia ed khuynh hfldng ndi bo hda m a n h me, nhflng ky t h u a t mui nhon, cdng nghe cao lai khdng n l m trong tay ngfldi Trung Qud'c^^ Cdng nghe dfldc chuyen giao tfl cdng ty me de'n cdng ty eon.
Khi chuyen giao cdng nghe, vdi mdi cdng ty con, cdng ty me lai cd sfl dai ngd rieng biet.
Dd'i vdi nhflng cdng ty con ma cdng ty me nam gifl toan bo co p h i n thi chuyen nhfldng nhflng cdng nghe gia t h a n h tha'p de nang cao nang Ifle tim kie'm ldi n h u a n eua cdng ty
13. llttp://www.sts.org.cn/tjbg/jsmy/index.htm.
74 Nghiin cifu Kinh ti si 376 - Thing 9/2009
5 con duong chuyen giao ...
con. Ddi vdi nhflng cdng ty eon ma cdng ty nae khdng n l m gifl dfldc bet cd' p h i n , chuye'n giao cdng nghe chinh la mot p h i n d i u tfl cd' phin hoac se thu phi chuyen nhfldng cdng nghe tfldng ddi cao. Cdng ty trach nhiem hflu ban d td Volkswagen, Thfldng Hai la mot doanh nghiep gdp vd'n d i u tfl gifla tap doan d td Thfldng Hai va Vdlkswagen cua Dflc. D i u nhflng nam 80 cua the ky XX, Trung Qud'e nhap ddng xe Santana nhflng nam 70 cua Volkswagen, Dflc. P h i n ldn cong nghe san xua't deu la nhflng cdng nghe da ldi thdi. Nhflng do d Trung Qud'c ho khdng ed ddi thii eanh tranh nen xe Santana mfldi may nam cung khdng thay dd'i, cdng nghe thi v l n n l m trdng tay cdng ty me d nfldc ngoai. Cdng ty Volkswagen, Dfle da ldi dung sfl lung doan cdng nghe thu dfldc rat ,nhieu ldi nhuan, chie'm linh g i n nhfl 100%
thi p h i n sii dung xe cdng vu ciia Trung Qud'c. Dieu nay chflng td, mot mat la do thie'u nang Iflc canh tranh. Mat khac, sau khi tie'p nhan cdng nghe tfl nfldc ngoai, khdng tie'p tue nghien cflu sang tao nen cdng nghe dd mai loi thdi, hdn nfla cdn trflc tie'p anh hfldng de'n cac nhan vien ky thuat nghien cflu sang tao d td trong nfldc chiu ap liic ldi nhuan ma khdng cd dfldc vd'n d i u tfl nghien eflu.
Tha hai, sfl chuyen giao cdng nghe d eac cdng ty xuyen qud'c gia cd xu hfldng ban dia hoa. "Ban dia hda" la chi cac cdng ty nfldc ngoai ldi dung ngudn tai nguyen ciia nfldc ban dia nhfl nang Iflc nghien cflu va khai thac nguon tai nguyen thien nhien, nhan Iflc, vat Iflc v.v... de lam giau cho cae cdng ty xuyen qud'c gia. Dd chinh la cdi ngudn eiia flu the canh tranh toan c l u cua eac cdng ty xuyen qud'c gia. Ve lau dai, cac cdng ty xuyen qud'c gia thfldng tap trung nghien eflu va khai thae cdng nghe treng nfldc. The nhflng hien nay, p h i n ldn nhflng cdng ty xuyen qud'c gia ed tie'ng tam deu tap trung xay dflng cd quan nghien cflu d nfldc ngeai, xult hien xu the qud'e te hda nghien eflu va khai thac cdng nghe.
Tha ba, trong qua trinh chuyen giao khoa hoc cdng nghe, cac cdng ty xuyen qud'c gia da b i t d i u tim kie'm nhflng lien minh chie'n Ifldc khoa hoc cdng nghe. Lien minh chie'n Ifldc cua cae cdng ty xuyen qud'e gia trong thdi ky d i u chu ye'u xoay quanh san pham, hay cdn goi la lien minh san pham.
Nhflng mue dich chinh eua nd la giam thie'u tdi da phi d i u tfl va rui ro trong d i u tfl, hay la giam nhflng "uy hiep" cua ddi thu canh t r a n h san pham. Lien minh san pham tfldng ddi ddn thuan. Muc tieu chinh cua Lien minh nay la bang moi each dat dfldc mot san pham hoac md rdng mang Ifldi san pham ban le. Cung vdi sU phat trien nhfl vu bao eua khoa hoe cdng nghe, tinh phfle tap va td'ng hdp cua cdng nghe hien dai khien chd viec nghien eflu va khai thac cdng nghe d cae cdng ty xuyen qud'e gia cang ngay cang khd. Tfl nhflng nam 80 cua the ky XX, lien minh doanh nghiep gifla kinh te qud'c te va khu vflc ngay cang di theo lien minh cdng nghe. Dieu dd chflng td gifla cac doanh nghiep binh thanh hdp tae chien Ifldc ve sfl sang tao cdng nghe. Cae cdng ty xuyen qud'c gia ldn thfldng lien minh vdi nhau, binh thanh nen lien minh chie'n Iflde. Lien minh chie'n Iflde ciia eac cdng ty xuyen qudc gia the hien d lien minh tri thflc cung hfldng thu cae thanh qua nghien cflu cdng nghe.
Ve mat chie'n Ifldc, duy tri nang liic sang tao cdng nghe, vai trd tien phong cua cdng nghe la muc tieu quan trong ciia lien mmh nay.
3. B a i h o c r i i t r a c h o Viet N a m
Tren eon dfldng hdi nhap va phat trien, Viet Nam dang thflc sfl quan tam den viec phat trie'n thi trfldng khoa hoc cdng nghe ben canh thi trfldng hang hda, thi trfldng lao ddng, thi trfldng tai ehinh... de thuc day viec chuyen giao cdng nghe, tiep nhan va dd'i mdi cdng nghe n h l m nang cao nang Iflc eanh t r a n h eua nen kinh te. Nhin vao 5 con dfldng chuye'n giao cdng nghe d Trung Qud'c, xin dfla ra mot sd nhan xet, bai hoc de Viet Nam ed the' tham khao. Dd la:
Nghiin cUu Kinh ti s6 376 - Thing 9/2009
75
5 con duong chuyen giao ...
3.1. Nhd nudc cdn cd nhitng nhdn thdc ddng ddn ve tinh chd't cua chuyen giao cong nghe
Thflc tien chuyen giao cdng nghe da chflng minh, chuyen giao cdng nghe khdng chi la qua trinh chuyen giao ddn gian cac thie't bi may mdc, cae nguyen ly ky t h u a t , ma nd la mot qua trinh phfle tap, phu thudc ra't nhieu vao: (1). Tinh hinh ky t h u a t va sfl hdp tae cua ben chuyen giao cdng nghe; (2). Sfl Ifla chon eon dfldng chuyen giao cdng nghe; (3). Kha n a n g tie'p n h a n va xfl ly cdng nghe eiia ben tiep n h a n cdng nghe; (4). Bdi canh kinh te, xa hoi va van hda cua cac ben chuyen giao va tie'p n h a n cdng nghe. Nha nfldc gifl vai trd quan trong trong sfl t h a n h bai eua qua trinh chuyen giao cdng nghe. Trong bdi eanh thi trfldng linh boat hien nay, Nha nfldc phai la "Nha": (1). Nha di dau trong viee dfla ra va quy pham cae chinh sach chuye'n giao cdng nghe; (2). Nha mdi gidi trung gian gifla eac doanh nghiep cae nfldc; (3). Nha ung ho dau tfl vd'n trong viec chuyen hda cae t h a n h qua khoa hoc cdng nghe; (4). Nha dieu tiet quan he ldi ich gifla cae ben; (5). Nha bao ho hdp phap ldi ich cac ben.
Khi Nha nfldc lam td't dfldc eac vai trd tren thi qua trinh chuyen giao cac ky t h u a t cao mdi cd the d i i n ra t h u a n ldi, nang eao hieu qua chuye'n giao cdng nghe, nang cao nang Ifle sang tao ky t h u a t va sang tao ve nhan thflc eua cac trfldng dai hoc, cao d i n g , vien nghien cflu va cac doanh nghiep. Day chinh la diem ma'u chd't trong qua trinh xay dflng n h a nfldc sang tao.
3.2. Cdn CO nhUng dan vi dieu chinh vd nhung quy hoqch khoa hgc cong nghe tong the cdp qudc gia
Viet Nam tuy cd nhflng cai each trong the che' chuyen giao khoa hoe cdng nghe, nhflng v l n chfla dat dflde hieu qua nhfl mong mud'n.
Ve td' ehflc, Viet N a m khdng cd mdt ed quan ca'p n h a nfldc nao q u a n ly va dieu ehinh nhflng cdng nghe tie'p n h a n tfl nfldc ngoai, khdng cd mot b a n n g a n h nao cd trach nhiem q u a n ly cae cdng nghe tie'p n h a n tfl nfldc ngoai - nhfl q u a n t a m de'n viee Ifla chon cdng nghe, cd che chuyen giao cdng nghe, ben chuyen giao cdng nghe v.v...
Ve ehinh sach, Viet N a m thie'u nhflng quy hoach td'ng the t r o n g viec t h u hut cae cdng nghe nfldc ngoai. Ma nhflng ke hoach td'ng the nay p h a i dfldc xay dflng trfin md'i quan he ve trong diem k i n h te qudc gia va ke hoach eu the ve viec tie'p n h a n cae cdng nghe nfldc ngoai.
Ve chie'n Ifldc, Viet N a m chfla cd nhflng n h a n thflc day dii ve vi tri chie'n Ifldc trong chuyen giao khoa hoc cdng nghe, thie'u chie'n Ifldc tdng the va n h a n thflc toan dien. Nhflng chinh sach vi md va vi md van chfla dfldc thflc hien mot each cd hieu qua. Dieu n a y da d a n den tinh trang ed nhflng cdng nghe n h a p ve chfla phfl hdp vdi k h a n a n g hien nay.
3.3. Chiem linh thi trUdng nhUng cdn phdi nam vitng cdng nghe, trdnh y Iqi vdo cdng nghe
Hien nay, Viet N a m chii ye'u n h a p khau cdng nghe, dieu nay khien cho viec sang tao r a nhflng cdng nghe mdi ehfla ed dfldc vi tri rd r a n g . Viee s a n g tao cdng nghe chfla cd dfldc cd ehe rd r a n g khien nd dflde liet vao " q u i n t h e ye'u the''. Ra't nhieu doanh nghiep va n h a n tai cd nhflng sang tao cdng nghe mdi lai khdng dflde sfl ung ho ve vd'n va chinh sach. N h a p k h a u cdng nghe ma sau dd khdng s a n g tao, khdng p h a t huy dflde n a n g Iflc k h a i thac, phat trien t h i cac doanh nghiep se lai rdi vao trfldng hdp p h a i tie'p tuc n h a p k h a u nhflng cdng nghe cd sfle c a n h t r a n h mdi hdn. Dieu nay se d a n de'n t i n h t r a n g : n h a p k h a u ->
lac h a u -> lai n h a p k h a u , va se cang ngay cang y lai vao cdng nghe cua nfldc ngoai.
76 Nghiin ciiu Kinh ti si 376 - Thing 9/2009
5 con duong chuyen giao ...
3.4. NhUng cdng nghe tien tien phdn ldn ndm trong tay cdc tap dodn ldn da qudc gia, viec chuyen giao cdng nghe se thong qua viec xdy dung nhung cong ty con d Viet Nam khien cho cdc doanh nghiep trong nUdc khong the cd dugc nhiing cdng nghe quan trgng
Rlt nhieu cae tap doan da qud'c gia eua nfldc ngoai chu trong de'n viec nghiem cam chuyen nhUdng nhflng cdng nghe quan trong hien nay. Vi du nhfl, Dflc khdng chiu chuyen giao nhflng ky t h u a t quan trong trong cdng nghe ve nhflng hat nam cham r i n nhd van dong tren mat cha't long, khdng giao cho Trung Qud'c, khien cho Trung Qud'c ehi ed the cd dflde thi trfldng van chuyen b l n g dfldng sat nhfl ngay nay. Thflc te, ne'u chuyen nhfldng nhflng ky thuat quan trong nhfl vay thi se de dang tao ra nhflng doi thii canh tranh manh, anh hfldng de'n kha nang kinh doanh ciia ho. Cac cdng ty da qud'c gia tren the gidi chi cd the chuyen giao eac cdng nghe tien tie'n sang cac nfldc khac thdng qua viec thie't lap hoac xay dflng cac cdng ty eon hoac cac cdng ty ed' p h i n d eac nfldc dd ma thdi. Vi the, d Viet Nam ra't nhieu san pham khdng ed dfldc cac ky t h u a t tien tie'n, ma ciing chfla nghien cflu dfldc nhflng ky thuat nay nen thi trfldng cua eac san pham nay thfldng bi cac san pham nfldc ngoai lan at.
3.5. Thie'u sU ung hg cua Chinh phu vd cdc doanh nghiep trong viec chgn lUa cdc sdn phdm ngi dia
O ra't nhieu nfldc, dac biet la cac nfldc phat trien deu dfla ra nhflng luat va chinh sach u n g ho viec ebon Ifla cac s a n p h a m trong nfldc san xua't ra. Ho cd nhflng chinh sach bao hd cac cdng ty va cae cdng nghe ky thuat ndi dia. The nhflng d Viet Nam tfl tfldng "sflng bai hang ngoai" van cdn an sau vao trong cac doanh nghiep qud'e hflu va ea trong bd may cua Nha nfldc. Tat ca deu cho ring, ky thuat va cae san pham ndi dia khdng the bang cac san pham ngoai nhap, hinh thanh nen xu hUdng "xinh" bang ngoai./.
TAI LIEU THAM KHAO
1. Vuong Tieu Lan, Trieu Cung chCi bien.- Sdch xanh - phdt trien thdn Trung Quan, ndng cao ndng luc sdng tao ciia cdc doanh nghiep ky thudt cao, Nxb Van Hien Khoa hpc xa hdi, 2005.
2. Lu Hai Quan, Can Chi Ha: Hien trgng doi mdi ngdnh ky thudt cao qudn ddn dung Trung Qudc: vdn de vd kien nghi chinh sdch. Tien bd khoa hpc cdng nghe va ddisdeh, 2005, tri 1.
3. Duong Kie'n Khoa: Nghien cihi phucmg thilc vd chuyen dich cdng nghe phdt trie'n xuyen qudc gia d khu vifc phia Tdy, Khoa hpc- Kinh te- Xa hdi, 2005.3
4. Phan Xuan Dung: Chuyen giao cdng nghe-thicc trang vd gidi phdp, Nxb Chinh tri qudc gia, HN, 2004.
5. Phdp ludt ve chuyen giao cdng nghe vd ddu tu, Nxb Chfnh tri qudc gia, HN, 1995.
6. Hoang Xuan Long: Vdn de chuyen giao cdng nghe nudc ngodi vdo Viet Nam, Tap chi Kinh te' chau A - Thai Binh Duong, thang 6-1998.
7. Dang Kim Nhung: Chuyen giao cdng nghe trong nen kinh tethi trudng, Nxb Ndng nghiep, HN, 1994.
Nghiin ciiu Kinh te si 376 - Thing 9/2009
