GIÚÁI T THIÏÅU V VÏÌ S SCIMAGOJR.COM
Múã àêìu
Gêìn àêy, giúái khoa hoåc quan têm túái caác söë liïåu thöëng kï phaãn aánh vai troâ, têìm aãnh hûúãng cuãa caác taåp chñ, caác töí chûác nghiïn cûáu-àaâo taåo, caác quöëc gia…
àöëi vúái sûå phaát triïín caác lônh vûåc khoa hoåc trïn thïë giúái. Àaánh giaá vaâ xïëp haång khoa hoåc àöëi vúái caác chuã thïí trïn àêy àaä trúã thaânh xu hûúáng rêët roä rïåt ngaây nay.
Taåi Viïåt Nam, àêy cuäng laâ möåt trong söë caác vêën àïì mang tñnh thúâi sûå, coá sûác hêëp dêîn khaá àùåc biïåt àöëi vúái nhiïìu chuyïn gia nöíi tiïëng úã trong nûúác cuäng nhû caác hoåc giaã laâ Viïåt kiïìu. Nhiïìu chuyïn gia àïìu thöëng nhêët quan àiïím chung: àaánh giaá sûå phaát triïín khoa hoåc cuãa moåi chuã thïí àïìu phaãi cùn cûá vaâo caác söë liïåu thöëng kï vïì cöng böë khoa hoåc, maâ nhûäng söë liïåu naây phaãi tuên thuã theo caác caách tñnh hiïån àang phöí biïën trïn thïë giúái, vaâ àûúåc xem laâ quy chuêín chung cêìn tuên theo.
Caách tñnh toaán naây dûåa trïn caác phûúng phaáp cuãa trùæc lûúång thû muåc, trùæc lûúång web. Cuäng nhúâ thïë, vai troâ vaâ võ trñ cuãa caác töí chûác thöng tin, cuãa caác doanh nghiïåp thöng tin vaâ xuêët baãn, àùåc biïåt laâ caác töí chûác àaä xaác lêåp vaâ khùèng àõnh àûúåc uy tñn cao trong giúái khoa hoåc.
SCIMAGO laâ möåt trong söë ñt caác töí chûác lúán, thûåc hiïån chûác nùng cung cêëp caác söë liïåu thöëng kï khoa hoåc thuöåc nhoám naây trïn thïë giúái. Trong baâi lûúåc dõch naây, chuáng töi lûåa choån möåt söë nöåi dung
chñnh vaâ coá liïn quan mêåt thiïët túái lônh vûåc hoaåt àöång thöng tin-thû viïån vaâ thöëng kï khoa hoåc cuãa SCIMAGO àïí giúái thiïåu. Hy voång, baâi giúái thiïåu seä phêìn naâo cung cêëp àïën caác àöìng nghiïåp möåt söë thöng tin phaãn aánh xu hûúáng ûáng duång phûúng phaáp cuãa möåt lônh vûåc nghiïn cûáu cuãa caác khoa hoåc thû viïån vaâ thöng tin vaâo thûåc tiïîn hiïån nay.
Scimago Journal&Country Rank vúái àõa chó http://www.scimagojr.com laâ möåt cöíng thöng tin vïì caác taåp chñ khoa hoåc vaâ caác chó söë quöëc gia khoa hoåc àûúåc phaát triïín tûâ nhûäng thöng tin chûáa trong CSDL Scopus. Caác chó söë naây coá thïí àûúåc sûã duång àïí àaánh giaá vaâ phên tñch caác lônh vûåc khoa hoåc. Scimago phaát triïín Dûå aán Atlas of Science, möåt dûå aán cung cêëp caác thöng tin phaãn aánh àöång thaái phaát triïín caác lônh vûåc khoa hoåc trïn caác phaåm vi àõa lyá vaâ lônh vûåc nghiïn cûáu.
Hïå thöëng xïëp haång maâ cöíng thöng tin naây sûã duång laâm cú súã laâ chó söë Scimago Journal Rank (SJR), möåt loaåi chó söë àûúåc hònh thaânh thöng qua viïåc aáp duång thuêåt toaán Google PageRank™. Chó söë naây laâ möåt hïå thöëng, àûúåc cêåp nhêåt liïn tuåc àöëi vúái caác taåp chñ trong caác CSDL cuãa Scopus tûâ nùm 1996. Chó söë SJR laâ möåt pheáp ào, xaác àõnh aãnh hûúãng àïí phên haång cuãa caác taåp chñ khoa hoåc thöng qua söë lûúång caác trñch dêîn maâ taåp chñ nhêån
àûúåc vaâ têìm quan troång, uy tñn cuãa caác taåp chñ àaä trñch dêîn àïën taåp chñ àoá. Chó söë SJR àûúåc sûã duång trong caác hïå thöëng trñch dêîn taåp chñ rêët lúán vaâ chûáa trong àoá nhiïìu loaåi taâi liïåu khaác nhau (khöng chó laâ caác baâi taåp chñ). Chó söë SJR àûúåc sûã duång àïí so saánh caác taåp chñ trong quaá trònh àaánh giaá khoa hoåc. Chó söë SJR laâ möåt trùæc lûúång taåp chñ truy cêåp múã vaâ laâ loaåi chó söë àûúåc sûã duång thay thïë cho möåt loaåi chó söë khaác, Chó söë taác àöång (Impact Factor - IF1) trong viïåc àaánh giaá khoa hoåc àöëi vúái caác àöëi tûúång maâ Scimago àûa ra nhû àaä nïu.
1. Söë liïåu vïì möîi taåp chñ vaâ xïëp haång caác taåp chñ
a) Söë liïåu vïì möîi taåp chñ
Scimago cho pheáp ngûúâi duâng nhêån àûúåc caác thöng tin, dûä liïåu thöëng kï vïì möåt taåp chñ cuå thïí, maâ hiïån taåi, caác söë liïåu naây àûúåc hïå thöëng cêåp nhêåt tûâ 1999 àïën nay. Trong Scimago, caác taåp chñ coá thïí àûúåc tòm kiïëm theo nhan àïí, chó söë ISSN hoùåc tïn nhaâ xuêët baãn. Chuá yá, khi tòm kiïëm theo chó söë ISSN khöng sûã duång dêëu gaåch ngang (khoáa tòm luác naây laâ daäy liïn tiïëp göìm 8 kyá tûå laâ chûä söë arap/chûä caái latinh). Trong khi àoá, khi tòm kiïëm theo nhan àïì taåp chñ hoùåc tïn nhaâ xuêët baãn, coá thïí lûåa choån möåt trong 2 caách khaá phöí biïën laâ tòm theo tïn chñnh xaác (Exact Phrase - khoáa tòm hoaân toaân truâng lùåp vúái tïn taåp chñ) hoùåc tòm theo
cuåm tûâ àûúåc sûã duång trong tïn (in Journal Title - khoáa tòm laâ möåt phêìn cuãa tïn taåp chñ). Vñ duå, vaâo ngaây 02/5/2014, khi sûã duång khoáa tòm “Political Economics”
vaâo höåp thoaåi tòm kiïëm, nïëu choån chïë àöå Exact Phrase thò kïët quaã nhêån àûúåc laâ tröëng. Coân nïëu sûã duång khoáa tòm àoá vúái chïë àöå lûåa choån laâ in Journal Title, thò kïët quaã nhêån àûúåc laâ “1. Review of Radical Political Economics. United States.” Nïëu click vaâo tïn taåp chñ naây, caác thöng tin thû muåc vaâ söë liïåu thöëng kï vïì taåp chñ seä àûúåc cung cêëp möåt caách khaá toaân diïån vaâ phong phuá.
Caác thöng tin, dûä liïåu vïì taåp chñ maâ Scimago cung cêëp, bao göìm:
- Möåt söë thöng tin thû muåc àùåc trûng:
Tïn taåp chñ, Tïn quöëc gia, Chuã àïì, Lônh vûåc nghiïn cûáu, Tïn nhaâ xuêët baãn, Loaåi taâi liïåu vaâ chó söë ISSN, Mö taã phaåm vi bao quaát ngaânh/lônh vûåc;
- Caác söë liïåu thöëng kï dûúái daång àûúâng àöì thõ hoùåc biïíu àöì: Chó söë SJR vaâ chó söë IF 2 nùm liïìn trûúác nùm hiïån taåi; Söë liïåu thöëng kï vïì trñch dêîn vaâ tûå trñch dêîn (Self-Citation-– söë lûúåt trñch dêîn cuãa caác baâi baáo trïn taåp chñ trñch dêîn àïën caác baâi baáo cuäng trïn chñnh taåp chñ naây); Chó söë IF cuãa taåp chñ trong caác khoaãng thúâi gian 2, 3 vaâ 4 nùm liïìn trûúác so vúái nùm hiïån taåi; Húåp taác quöëc tïë (Söë lûúång caác baâi baáo àûúåc cöng böë trïn taåp chñ maâ caác taác giaã thuöåc
1Àêy laâ chó söë do E. Garfield, Viïån trûúãng saáng lêåp Viïån Thöng tin Khoa hoåc Myä xêy dûång, phaãn aánh tyã lïå giûäa töíng söë lûúåt trñch dêîn àïën caác baâi baáo àûúåc cöng böë trïn möåt taåp chñ khoa hoåc vaâ töíng söë caác baâi baáo àûúåc cöng böë trïn taåp chñ àoá trong cuâng möåt khoaãng thúâi gian xaác àõnh (1 2, 3,… nùm).
Hònh 1: Vñ duå biïíu àöì chó söë SJR vaâ söë lûúåt trñch dêîn
Nguöìn: http://www.scimagojr.com/journalsearch.php?q=29448&tip=sid&clean=0, (02/5/2014) tûâ 2 quöëc gia trúã lïn); Söë liïåu caác baâi
baáo coá thïí àûúåc trñch dêîn (Journal’s Citable Doc.) vaâ khöng thïí trñch dêîn (Journal’s Uncitable Doc.); Söë liïåu caác baâi baáo àûúåc trñch dêîn (Journal’s Cited Doc.) vaâ caác baâi baáo khöng àûúåc trñch dêîn (Journal’s Uncited Doc.) Caác Chó söë SJR, Söë trñch dêîn trïn möåt baâi baáo
vaâ Töíng söë trñch dêîn cuãa taåp chñ naây trong khoaãng thúâi gian tûâ 2005-2012 cuäng àûúåc giúái thiïåu dûúái daång àûúâng àöì thõ vaâ chó söë giaá trõ (tûúng ûáng úã àêy caác giaá trõ laâ 0.43; 0.6 vaâ 59). Vñ duå möåt phêìn dûä liïåu cuãa taåp chñ àûúåc minh hoåa trong Hònh 1.
b) Xïëp haång taåp chñ
Danh saách taåp chñ àûúåc liïåt kï theo 27 chuã àïì chñnh cuäng nhû 313 lônh vûåc chuyïn ngaânh theo Baãng phên loaåi cuãa Scopus ®. Danh saách caác taåp chñ àûúåc Scimago sùæp xïëp theo möåt trong caác lûåa choån sau: Chó söë SJR, Nhan àïì taåp chñ, Chó söë H (H-Index2), Töíng söë
taâi liïåu àûúåc cöng böë trong nùm hiïån taåi, Töíng söë caác trñch dêîn àïën taåp chñ trong 3 nùm liïìn trûúác nùm hiïån taåi, Töíng söë caác taâi liïåu coá thïí trñch dêîn àûúåc àûúåc cöng böë trong voâng 3 nùm liïìn trûúác nùm hiïån taåi, Chó söë IF trong 2 nùm liïìn trûúác nùm hiïån taåi. Caác minh hoåa àûúåc trònh baây trong Hònh 2 vaâ 3:
Hònh 2: Danh saách 10 tïn taåp chñ àûúåc sùæp xïëp theo chó söë SJR trong lônh vûåc LIS nùm 2012 (Chó söë lûåa choån phuå laâ töíng söë caác taâi liïåu coá thïí trñch dêîn àûúåc trong 3 nùm
liïìn trûúác nùm hiïån taåi)
2Töíng söë h baâi baáo cuãa taåp chñ nhêån àûúåc söë lûúåt trñch dêîn cuäng bùçng h . Chó söë H cuãa taåp chñ Review of Radical Political Economics nùm 2012 laâ 13.
2. Söë liïåu vïì möîi quöëc gia vaâ xïëp haång caác quöëc gia
a) Söë liïåu vïì möîi quöëc gia
Viïåc tòm kiïëm söë liïåu cuãa möîi quöëc gia àûúåc tiïën haânh theo phûúng thûác duyïåt danh muåc caác quöëc gia thöng qua cêy danh muåc àûúåc thiïët kïë theo caác vuâng àõa lyá maâ Scimago phên chia, maâ úã cêëp phên chia thûá nhêët bao göìm: Western Europe, Eastern Europe, Africa, North America, Latin America, Middle East, Asiatic Region vaâ Pacific Region.
Sau khi truy cêåp vaâo möîi quöëc gia, caác söë liïåu thöëng kï àûúåc giúái thiïåu theo hoùåc möîi
lônh vûåc chuã àïì hoùåc têët caã caác lônh vûåc chuã àïì. Viïåc lûåa choån naây àûúåc thûåc hiïån ngay taåi panen höåi thoaåi. Caác söë liïåu thöëng kï bao göìm: Chó söë H, Töíng söë taâi liïåu àûúåc cöng böë, Töíng söë taâi liïåu coá thïí trñch dêîn, Töíng söë trñch dêîn, Töíng söë tûå trñch dêîn, Chó söë IF trong suöët khoaãng thúâi gian thöëng kï3. Bïn caånh àoá, Scimago cuäng cung cêëp caác söë liïåu phaãn aánh mûác àöå húåp taác quöëc tïë thöng qua söë caác cöng trònh nghiïn cûáu àûúåc thûåc hiïån búãi caác taác thuöåc tûâ 2 quöëc gia trúã lïn, söë liïåu so saánh giûäa quöëc gia hiïån taåi vúái caác quöëc gia thuöåc cuâng khu vûåc vaâ söë liïåu chung cuãa toaân thïë giúái. Caác thöng tin, dûä kiïån àûúåc
3Taåi thúâi àiïím hiïån taåi, khoaãng thúâi gian thöëng kï maâ Scimago thûåc hiïån laâ tûâ 1996 àïën 2012.
Hònh 3: Danh saách 10 tïn taåp chñ thuöåc lônh vûåc LIS àûúåc sùæp xïëp theo chó söë IF nùm 2012 (Chó söë lûåa choån phuå laâ töíng söë caác taâi liïåu coá thïí trñch dêîn àûúåc trong 3 nùm liïìn
trûúác nùm hiïån taåi)
thïí hiïån dûúái daång baãng, biïíu àöì. Scimago cung cêëp caác thöng tin so saánh, àöëi chiïëu giûäa caác cùåp : Töíng söë taâi liïåu-Taâi liïåu khöng thïí trñch dêîn; Töíng söë trñch dêîn-Töíng söë tûå trñch dêîn; Töíng söë coá thïí trñch dêîn- khöng thïí trñch dêîn; Töíng söë àaä àûúåc trñch
dêîn-khöng àûúåc trñch dêîn; Chó söë IF- IF múã röång. Vñ duå vïì caác söë liïåu thöëng kï vïì töíng söë caác cöng trònh àûúåc cöng böë àûúåc phên chia theo caác lônh vûåc nghiïn cûáu vaâ theo nùm (tûâ 1996-2012) cuãa Viïåt Nam maâ Scimago àûa ra àûúåc trònh baây trong Hònh 4.
Scimago cuäng cung cêëp möåt baáo caáo töíng quan chung vïì caác söë liïåu thöëng kï trïn toaân cêìu theo cêëu truác caác loaåi chó söë àöëi vúái tûâng quöëc gia thöng qua viïåc lûåa choån thûåc àún World Report sau khi àaä
choån theã Country Search.
ThS Trêìn Maånh Tuêën, SV Lûúng Thõ Thùæm (Lûúåc dõch) Nguöìn: http://www.scimagojr.com Hònh 4: Baãng thöëng kï söë cöng böë KH&CN cuãa Viïåt Nam theo lônh vûåc
Nguöìn:http://www.scimagojr.com/countrysearch.php?country=VN, (3/5/2014)
