GIAO DUG GIA DINH VQ1 VIEC HINH THANH NHAN CACH CHO T H £ HE TRE
TS. Nguyen D5c Hu-ng*
Gia dinh cho du d mde dd sa khai, hay la gia dinh hien dai, thi mdi quan he trong gia dinh deu dua vao su ket ndi cae md'i quan he huyd't thd'ng, moi dng xd dda vao he gia tri xa hoi, dUOc quy dinh bdi tmh cam, dao ddc, nghTa vu va trach nhiem eda eon ngUdi ddi vdi cdng ddng, vdi qude gia din tdc. Dac diem gia dinh d Viet Nam mang dam van hda A Ddng, de cao tfnh cdng ddng, vi lai fch ehung, nhi't la loi feh gia dinh.
Truyen thdng din tdc Viet Nam rat coi trong vai trd cua gia dinh trong viec giao due con eai. Dd la nen tang gdp phin quan trong ddtao nen nhdng con ngUdl cd fch cho xa hdi, nhdng cdng din tdt cho dit nddc.
Gia dinh la cai ndi nudi dadng tam hdn, la mdi tradng giao due, hinh thanh va phdt tridn nhan each de trd thanh ngadi cd fch cho xa hdi.
Moi con ngadi ta khi mdi sinh ra da chju anh hadng td nhdng ed chl tinh cam cda cha me, nhat la ngadi me. VI vdy sg giao dgc cua cha me dd'i vdi eon eai ed vai trd rat quan trpng, quydt djnh de'n qua trinh hinh thanh va phat trien nhan each cda con ngddi. O do tudi cdn nho, tre em thadng hay quan sat va lam theo nhdng ngadi xung quanh, n h l t la ngddi Idn trong gia dinh td hanh vl, thai dp va ed ehi, Idi ndi, qua dd tre cung bat d I u thd hien tinh cam vdi ngadi xung quanh. Chfnh vi vdy ma sg giao dgc cua gia dinh, cung nhathai dd dng xd cda mpi ngadi ' Vu tru'flng Vy Giao dpc va Dao tgo, Dgy nghe. Ban Tuyfin giSo Trung i/Png.
trong gia dinh nhathe ndo se la tam gadng dd tre noi theo va d i n hinh thanh ndn nhan each cda con tre. Trong mdi gia dinh Viet Nam, vide day dd con tre td sdm la ydu c l u cao nha't ve trach nhiem eda ngddi lam cha, lam me, neu d^y do khdng td't, trd ha bdng thi Idi d I u tidn thupe vd cha me. Vi vdy, cha me phai ren luyen, tu dadng nhan each that tdt de thac sd trd thanh ngddi thay giao m l u mde, giup tre sdm cam nhan dapc tinh ydu thadng, sg khoan dung, do Idpng, dan dan biet phan bidt dung sai, td dd hinh thanh va phat trien nhan each td't cho tre. Td tinh ydu thapng trong gia dinh, cung vdi sd gido due chu dao eua gia dinh, nha trddng va xa hOi se giup tre nay sinh va phat trien tinh ydu thddng ddi vdi cOng ddng, xa hOi va To qud'c. Tinh ydu thddng dd trd thanh chd
dga vdng chac eho sg tdn tai, phat trien eua gia dinh, xay dgng va bao vd d i t nddc trade nhdng bidn cd I jchsd.
Trong gia dinh, mdi ngadi deu dapc giao dgc ve dao ddc, dgpc dum bpc se chia trpng nhdng luc gap khd khan, mac du 6 nhdng dd khac nhau, nhang deu tao cho eon ngadi ed cam giac dapc che chd an toan, phat tridn va khdn Idn. Nhdng kdt ndi va sg tddng tac tinh cam eda mpi ngddi trong gia dinh la mdi tradng td't eho sg phat trien tinh cam lanh manh eua eon ngadi, giup con ngddi tg tin hdn, cam giac hanh phdc hpn.
Lfngxdtrong gia dinh lasg gan bd, trao va nhdn tinh ydu thddng, mdi ngadi lai hoan thien minh, hoan thidn nhan cdeh cho b^n than tao ndn mdt gia dinh hanh phdc.
De tao dgng dapc mdi tradng giao due tdt, c i n tao
T3 29
I LY LU^N - THl/C T I I N - KINH NGHIEM
Ky ni^m Ngay Gia dinh Vi§t Nam vdi chO d l "y&u thi/ong va chia se"
tai huy?nCanCi6, TP. H i Chf Minh (nSm 2014)
Anh: Ju\m bau khdng khf yeu thddng,
doan kdt, gan bd quan tdm gida cac thanh vien trong gia dinh, bdi gia dinh khdng chi la tradng hpc dau tien, ma gia dinh cdn la trddng hpc sua't ddi eua mdi eon ngadi. Gia dinh vaa cd trach nhidm, vaa ehda duTig va giao IL/U tinh cam va cung la ndi the hien quyen uy trong giao due dd'i vdi mdi thanh vien. Thdng qua giao dgc va tinh cam cua gia dinh ma mdi ngadi chju anh hadng va lam quen vdi cae chuan mde trong gia dinh, ta dd dan d i n tid'p can va tuan thu cac chuin mgc cua xa hdi.
Khdng cd gia dinh thi 30
xa hdi khdng tdn tai. Mdi gia dinh td't hpp lai se ed mOt xa hOi tdt. NgUdc lai, xa hOi cung cd tac ddng to Idn de'n sd phat trien eda mdi gia dinh, xa hOi td't se la mdi tradng thuan Idi dd xay dgng gia dinh hanh phue, tie'n bO- Mud'n gia dinh thdc hidn tdt chac nang gido dgc, thi moi thanh vien trong gia dinh tuy thude vi trf cua minh (dng, ba, cha, me, anh, chj) deu cd trach nhiem dd'i vdi viec giao dgc the he tre trong gia dinh, phai trd thanh nhdng t i m ggdng sang cho eon, chau va the he di sau hpc tap, noi theo. Nhdng hanh vi ma mpi thanh vidn trong
gia dinh, nha't la tre em tid'p nhan, hoe tap trong gia dinh khdng ch? la nhdng kinh nghidm eua ngddi Idn ma tren het la nhdng tinh cam ydu thapng eda mpi ngddi trong gia dinh. Thdng qua thai dd, tinh cam, tam Iy, mdi lidn hO thddng xuyen cda mpi thanh vidn trong gia dinh ddi vdi tre, cung vdi sg kheo Ido truydn thu cho tre nhdng hanh vi dng xd tdt td ngddi Idn trong gia dinh se lam cho tre cam thg dapc nhdng dac tfnh va each dng xd tdt dep, td dd lan tda ra cdng ddng va xa hdi. Chfnh nhdng mdi lidn h$ gida cae thanh vidn trong gia
TAP CHl THONG TIN D6I NGOAI sff - ^
li LUiiiN - THl/C T I I N - KINH NGHigM •
dinh se quye't djnh each thdc dng xd tdt d^p cda tre sau nay dd'i vdi cdng ddng va xa hOi. Khong the cd sa hinh thanh va phdt trien nhan each tdt dep nd'u khdng cd mOt mdi tradng giao due gia dinh trong sang, lanh manh.
Xa hpi ngay cang van minh, tidn bO thi vide thadng thdc cai dep cua eon ngadi ngay cang cao, trd thanh mOt nhu c l u thidt yeu trong ddi song hang ngay. Ngudn gdc eua cai dep la cudc sd'ng hien thdc xa hdi vdi tfnh da dang phong phd cda nd ma eon ngddi cd thd bat g5p khap ndi. Cdl dep cao quy nha't la eai dep xua't phat td tam hdn va nhan each eda mdi ngadi.
Va con ngddi tid'p thu cai dep d I u tidn chfnh la d trong gia dinh cda ho. Do dd, vai trd eda gia dinh, cda cha me ddi vdi giao due tham my la dac bidt quan trpng.
Theo quan nidm truyen thdng cua ddn tdc Vidt Nam, sd giao dgc cung nha moi hanh vi dng xd trong gia dinh dga trdn nen tang dao ddc, ma trade hdt la dao hid'u la eon cdi cd hieu vdi cha m?, la tinh m? con, cha eon, la cd xd td't vdi dng bd; d?o nghTa la tinh cam chdng vp, anh em, xdm
lang. Sa giao due dd'i vdi mdi ngddi dapc bat dau ngay td khi cdn nam trong ndi, qua Idi ru cda me, mdi ngadi da ddpc nghe nhdng Idi day bao yeu thddng:
"Cdng cha nhU ndi Thai Son, nghTa me nhd nddc trong ngudn chay ra". Ldn Idn, bai hoc dau tien cho tre la "Kfnh tren, nhddng dud'f; "ehi nga, em ning';
"la lanh dum la rich";
"biu ai thuang ti'y bf cung'... Nhdng Idi ru dd la tin hieu truydn d i n mdi giao cam cda tinh m l u td.
N bdng cau ea dao se tham d i n , tbcfm sau vao tam hdn eua tre, de rdi khi Idn Idn trong mdi ngddi d i n hinh thanh ddc tfnh nhan hau, thdy ehung, sd'ng ed tinh, ed nghTa; biet chia se, ddm bpc, dodn kd't gan bd td trong gia dinh dd'n eOng ddng lang, nddc.
Nhdng gia trj thidng lieng, cao quy cda gia dinh da tao ndn sdc manh nOi sinh eua mot dan tOe, de mdi khi da't nadc co giac ngoai xam, cac the hd thanh nldn hang hai Idn dddng danh giac, bao ve gia dinh, qud hadng va To qud'c, hp "quyd't td de Td qud'c quydt sinh".
Mai am va tinh yeu trong gia dinh da trd thanh yeu t d quan trpng giup eon ngddi ed thdm f chf va nghj Ide vapt qua khd
khan thd thdch, di tdi nhdng thanh cdng.
Ben canh vide giao due dao dac, cac bac cha me can quan tam giao due lao dOng cho tre, khdng chl la ren thdi quen lao dOng, coi trpng thanh qua lao ddng ma cdn de cho tre em phat tridn thd chat va kT nang lam vide d nhdng ITnh vdc khac nhau. Lao ddng cdn gdp phan hmh thdnh nhan each, phat trien nhdng tinh cam dao ddc va niem tin cua tre. Giao due lao ddng dung d i n la de eon ngadi phattrien toan di^n.
Bdi vi ed lao ddng, ngddi ta mdi biet ndi vat va, se chia va ydu thadng ngddi lao ddng, va cd lao ddng thi mdi biet yeu lao ddng, tdn trpng kdt qua, gia trj lao dOng, cd thai dO bdnh vgc nhdng ngadi lao ddng chan ehinh va len an thdi ladi bieng trong xa hdi.
Nhdng gia tri td't dep eua mdi eon ngddi dapc hinh thanh, phat tridn td trong mdi gia dinh, ban d I u la tinh ydu gia dinh, sd'ng dum bpc l l n nhau, thuy ehung, hid'u nghTa, rdi md rOng ra la ydu que hadng, ydu da't nadc. Cae gia trj cda gia dinh dapc bun due ta nhdng gia trj truyen thd'ng eua dan tOe de hinh thanh ndn tinh than bat khult, kien cadng vdpt qua mpi khd khan, thdthach,...
TAP CHf THQNG TIN OO'l NGOAI SCi - 31
I LY LUAN - THl/C TIEN - KINH NGHIEM
Xa hpi mud'n phat trien lanh manh thi trade hdt moi con ngadi phai chu y gid ddpc eac gia trj tdt dep cda gia dinh, ddng tdc.
Thdng qua giao dgc gia dinh, the' he tre dapc tiep thu nhdng tinh hoa dao ddc va truydn thd'ng trong gia dinh, hinh thanh nhan each, Idi sd'ng, dng xd ngay cang them td't dep hdn.
Con ngadi ch? cd thd blnh thanh nhang p h i m chat tdt dep nd'u cd sa phd'i hpp tdt gida giao due nha tradng - gia dinh - xa hpi.
Ma trade hdt phai la mdi trddng giao due tdt td mdi gia dinh. Giao due gia dinh khdng chi bd hep trong pham vi tdng gia dinh rieng le ma, ma phai md rdng lan toa ra ea cdng ddng va toan xa hOi.
Thdc hidn sa chi dao cua Dang va Nha nade, hang nam, ngay 28/6 dapc ehpn la Ngay Gia dinh Viet Nam. Ngay 04/11/2013 Ban Chap hanh Trung apng (khda XI) da ban hanh Nghj quyet so 29 NQ/TW "Ve ddi mdi can ban toan dien giao due va dao tao dap ang yeu clu cdng nghiep hda, hien dai hda trong didu kien kinh te thi tradng djnh hddng xa hdi chd nghTa vd hOi nhap qud'c te", trong dd nhan manh muc tidu eua giao due la "nang cao dan trf,
dao tap nhan Igc, bdi dadng nhan tai"; "Giao due con ngddi Viet Nam phat trien toan dien va phat huy td't nha't tiem nang, kha nang sang tao cua mdi ca nhan; ydu gia dinh, yeu Td qud'c, yeu ddng bao; sd'ng tdt va lam vide hieu qua". Chfnh phd phd duydt Chid'n lapc Phat trien gia dinh Viet Nam den nam 2020, t i m nhin 2030, vdi muc tidu chung
"xay ddng gia dinh Viet Nam a'm no, tie'n bp, hanh phue, thge sg la td a'm cua mdi ngadi, la te bao lanh manh cda xa hOi"; nhan manh "Ke'thda, phat huy cac gia trj truyen thd'ng tdt dep cda gia dinh Viet Nam; tiep thu cd chpn Ipc cac gia trj tien tien cua gia dinh trong xa hdi phat trien; thge hidn d l y du quyen va trdch nhidm cda eac thanh vien trong gia dinh, d5c biet la ddi vdi tre em,...". Tat ca cae van ban quan trpng cua Dang va Nha nddc da dd cao traeh nhidm eda eac nganh, eac d p , cac doan thd va td chdc xa hdi cung toan the eac gia dinh thddng xuydn quan tam xay ddng gia dinh no I m , binh dang, tid'n bO va h^nh phue, day manh cdng tdc bao ve, cham sdc, giao due tre em, nhat la d dp tudi mam non, phat
huy vai trd cda gia dinh va giao dgc gia dinh, gdp p h I n vao sg nghidp xay ddng va bao vd To qud'c.
Hidn nay, trong bd'i canh hpi nhdp va toan clu hda didn ra nhanh chdng, bdn canh nhdng tdc ddng tfch cgc, qua trinh xa hdi hda nhieu m^t cda ddi sd'ng xa hOi dang dien ra hdt sdc nhanh chdng. Sg giao Igu, thdm nhap cua Id'i sd'ng, van hda td ben ngoai, anh hgdng cda kinh te thj tradng, cac td nan xa hdi dang tac ddnglidt sdc manh me ddn tdng gia dinh d Vidt Nam. Nhieu hidn tapng ca tfch cgc va tieu cgc trong xa hdi dang tac ddng manh me de'n thd he tre, d$t ra nhidu thdch thdc mdi eho giao due gia dinh, nha't la dd'i vdi vide giao due tre em lang thang, tre em mac nhdng td nan xa hdi, sdm daa eac em trd lai cuOc sd'ng lanh manh. Didu do doi hoi cae gia dinh c i n tang cadng quan Iy, kiem soat nhdng hanh vi cua cac thanh vidn cda minh, nha't la tre em 6 dO tudi vj thdnh nidn. Vai trd giao due cda gia dinh cung vdi vide quan Iy, kidm soat gia dinh se kjp thdi dieu chinh va ngan chan eac thanh vien bj Idi cud'n vao cdc te nan xa hOi.
(Xem tiep trang 44)
TAP CHi THflNG TIN D(fl NGOAI s£l - ^ 2016