Héi th¶o khoa häc toµn quèc "VÊn ®Ò ®¹o ®øc x

(1)

§êi sèng – t− liÖu khoa häc

Héi th¶o khoa häc toµn quèc "VÊn ®Ò ®¹o ®øc x·

héi trong v¨n häc, nghÖ thuËt hiÖn nay"

Trong hai ngµy 11-12/11/2014, t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, Héi ®ång Lý luËn, phª b×nh v¨n häc, nghÖ thuËt Trung −¬ng tæ chøc Héi th¶o khoa häc toµn quèc: “VÊn ®Ò ®¹o ®øc x· héi trong v¨n häc, nghÖ thuËt hiÖn nay”. Tham dù Héi th¶o cã c¸c ®¹i biÓu lµ ®¹i diÖn l·nh

®¹o §¶ng, Nhµ n−íc; çc bé, ban, ngµnh trung −¬ng, çc tØnh, thµnh phè; çc nhµ khoa häc, çn bé l·nh ®¹o, çn bé qu¶n lý v¨n hãa nghÖ thuËt, çc v¨n nghÖ sÜ... trong c¶ n−íc. Héi th¶o nh»m thiÕt thùc triÓn khai thùc hiÖn NghÞ quyÕt Héi nghÞ Trung −¬ng 9 (khãa XI) vÒ “X©y dùng vµ ph¸t triÓn v¨n hãa, con ng−êi ViÖt Nam ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®Êt n−íc”. Ban tæ chøc nhËn ®−îc h¬n 80 bµi tham luËn.

T¹i Héi th¶o, c¸c ®¹i biÓu nhÊt trÝ chung, tõ khi ban hµnh NghÞ quyÕt Trung −¬ng 5 (khãa XII, n¨m 1998) ®Õn nay, ®i ®«i víi nhiÖm vô ch¨m lo ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, §¶ng ta ngµy cµng coi träng ph¸t triÓn v¨n hãa, v¨n häc, nghÖ thuËt, coi ®ã lµ nÒn t¶ng tinh thÇn v÷ng ch¾c cña x· héi, t¹o ra søc m¹nh néi sinh quan träng, to lín cña

®Êt n−íc nh»m b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ b¶o vÖ v÷ng ch¾c Tæ quèc ViÖt Nam XHCN h−íng tíi môc tiªu d©n giµu, n−íc m¹nh, d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh. Tuy nhiªn, nh÷ng thµnh tùu trªn lÜnh vùc v¨n hãa, v¨n häc, nghÖ thuËt cña chóng ta thêi gian qua ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña c«ng cuéc ®æi míi vµ héi nhËp quèc tÕ,

®Æc biÖt ch−a b¶o ®¶m v¨n hãa lµ môc

tiªu, lµ ®éng lùc ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®Êt n−íc, ch−a gãp søc tÝch cùc x©y dùng

®¹o ®øc, nh©n c¸ch con ng−êi ViÖt Nam.

Cã thÓ thÊy, nh÷ng mÆt tÝch cùc tõ c¸c ho¹t ®éng cña lÜnh vùc gi¶i trÝ ViÖt mang tíi cho ®êi sèng v¨n hãa, gi¶i trÝ trong n−íc nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc:

thùc sù cã thÞ tr−êng, cã mét ®éi ngò

®«ng ®¶o nh÷ng ng−êi lµm nghÒ chuyªn nghiÖp. Song, trong v¨n häc nghÖ thuËt, chøc n¨ng gi¶i trÝ d−êng nh− cã phÇn

®ang lÊn ¸t c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n kh¸c, trong ®ã cã chøc n¨ng gi¸o dôc, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c lo¹i h×nh nghÖ thuËt nh−

s©n khÊu, ®iÖn ¶nh, ©m nh¹c; diÖn m¹o cña v¨n häc nghÖ thuËt bao gåm rÊt nhiÒu mÆt song d−êng nh− cã qu¸ nhiÒu vÊn ®Ò næi cém, nh÷ng hiÖn t−îng tiªu cùc... khiÕn c¸i nh×n tæng thÓ xÊu ®i, thËm chÝ mét sè ý kiÕn cßn cho r»ng ®ã lµ do ®¹o ®øc x· héi ®ang xuèng cÊp.

Héi th¶o chØ râ, xu h−íng vËn ®éng cña ®¹o ®øc x· héi ë ViÖt Nam hiÖn nay

®· vµ ®ang xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu vÊn ®Ò lín vµ phøc t¹p ch−a tõng cã so víi giai

®o¹n tr−íc n¨m 1975, 1980. Sù tha hãa vÒ ®¹o ®øc trªn hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc cña

®êi sèng x· héi kh«ng cßn lµ ®iÒu bÊt th−êng, mµ ®ã lµ ®iÒu rÊt ®¸ng lo ng¹i.

V¨n hãa nghÖ thuËt lu«n ®−îc kú väng sÏ gãp phÇn t¸c ®éng ®Ó x· héi ph¸t triÓn tèt ®Ñp h¬n. Tuy nhiªn, thùc tÕ ®êi sèng v¨n hãa nghÖ thuËt nh÷ng n¨m qua cho thÊy nh÷ng gi¸ trÞ tèt ®Ñp, nh÷ng mÆt tÝch cùc cña x· héi th× l¹i rÊt Ýt ®−îc ®Ò cËp ®Õn. Mét c©u hái mµ nhiÒu ®¹i biÓu t¹i Héi th¶o ®· ®Æt ra lµ, liÖu v¨n hãa nghÖ thuËt cã thÓ cøu rçi

®−îc vÊn ®Ò ®¹o ®øc x· héi hiÖn nay

(2)

56 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2015

kh«ng khi mµ chÝnh b¶n th©n c¸i ®Ñp cña v¨n hãa nghÖ thuËt còng ®ang ngµy cµng trë nªn u ¸m vµ ®ang bÞ hñy ho¹i nghiªm träng bëi yÕu tè th−¬ng m¹i.…

§Ó cã ®−îc mét x· héi ®¹o ®øc th×

ph¶i cã nh÷ng con ng−êi ®¹o ®øc. T−¬ng tù, ®Ó cã nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt ®¹o ®øc th× còng ph¶i cã nh÷ng ng−êi nghÖ sÜ ®¹o ®øc. Theo ®ã, ®Ó ®êi sèng v¨n hãa, v¨n häc nghÖ thuËt n−íc nhµ ph¸t triÓn tèt h¬n th× cÇn cã mét qu¸ tr×nh dµi ®ßi hái nhiÒu nç lùc, m¹nh d¹n thay ®æi t− duy, lý luËn vµ nhËn thøc thÈm mü. T¹i Héi th¶o, c¸c ®¹i biÓu còng ®· ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p,

®Þnh h−íng thiÕt thùc ®Ó gãp vµo c«ng cuéc “X©y dùng vµ ph¸t triÓn v¨n hãa, con ng−êi ViÖt Nam, ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®Êt n−íc”, mµ trªn hÕt lµ lèi sèng vµ ®¹o ®øc.

DiÖu linh

Héi th¶o c«ng bè KÕt qu¶ ®iÒu tra kiÕn thøc vµ hµnh vi vÒ HIV/AIDS n¨m 2013

Võa qua t¹i Hµ Néi, Tæng côc Thèng kª ®· phèi hîp víi Côc phßng chèng HIV/AIDS vµ Trung t©m phßng chèng vµ kiÓm so¸t bÖnh dÞch Hoa Kú tæ chøc Héi th¶o c«ng bè KÕt qu¶ ®iÒu tra kiÕn thøc vµ hµnh vi vÒ HIV/AIDS n¨m 2013. Héi th¶o thu hót sù tham dù cña nhiÒu nhµ nghiªn cøu, qu¶n lý vµ c¸c c¬

quan th«ng tÊn, b¸o chÝ.

§−îc lång ghÐp cïng cuéc kh¶o s¸t møc sèng hé gia ®×nh ViÖt Nam. §èi t−îng ®−îc ®iÒu tra lµ c¸c c¸ nh©n trong

®é tuæi 15-49 trong c¸c hé gia ®×nh ®·

tham gia kh¶o s¸t møc sèng n¨m 2013 t¹i 3 ®Þa bµn: Hµ Néi, Tp. Hå ChÝ Minh vµ Kh¸nh Hoµ. Môc ®Ých cña cuéc ®iÒu tra lµ thu thËp th«ng tin vÒ hiÓu biÕt,

th¸i ®é vµ çc hµnh vi liªn quan ®Õn HIV/AIDS nh»m phôc vô ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vÒ phßng chèng vµ gi¶m nhÑ HIV/AIDS. Qua ®ã cã thÓ theo dâi, ®¸nh gi¸ tiÕn bé ®¹t ®−îc çc môc tiªu quèc gia vÒ HIV/AIDS. Víi çc néi dung ®−îc

®−a ra, cuéc ®iÒu tra cã thÓ gióp ®o l−êng hiÓu biÕt vÒ l©y nhiÔm HIV, th¸i

®é ph©n biÖt ®èi xö víi ng−êi nhiÔm HIV/AIDS, nhËn thøc vÒ xÐt nghiÖm, ch¨m sãc vµ ®iÒu trÞ ng−êi nhiÔm HIV/AIDS.

KÕt qu¶ ®iÒu tra cho thÊy, tû lÖ ng−êi d©n biÕt vÒ HIV/AIDS lµ kh¸ cao, chiÕm 96,5%. Trong ®ã, 47,2% d©n sè ë 3 ®Þa bµn kh¶o s¸t cã hiÓu biÕt ®óng/tèt vÒ c¸c c¸ch l©y truyÒn HIV/AIDS. VÒ th¸i ®é ®èi víi ng−êi nhiÔm HIV/AIDS, chØ cã 24,1% d©n sè cã quan ®iÓm/th¸i

®é tÝch cùc. Cô thÓ lµ: Hµ Néi 30,5%;

Kh¸nh Hßa 28,3%; Tp. Hå ChÝ Minh 17,5%. Nh÷ng ng−êi cã häc vÊn cao cã quan ®iÓm tÝch cùc h¬n ng−êi cã häc vÊn thÊp. §èi víi hµnh vi nguy c¬ l©y nhiÔm HIV/AIDS, ®¸ng l−u ý lµ cã 21,5%

trong sè nh÷ng ng−êi cã quan hÖ t×nh dôc víi ng−êi b¸n d©m/kh¸ch mua d©m kh«ng sö dông bao cao su trong lÇn quan hÖ gÇn ®©y nhÊt. 0,29% ®µn «ng tr¶ lêi cã quan hÖ ®ång giíi, trong ®ã 43,2% kh«ng sö dông bao cao su trong lÇn quan hÖ ®ång giíi gÇn ®©y nhÊt. Trë ng¹i chÝnh trong viÖc sö dông c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ trong quan hÖ t×nh dôc kh«ng an toµn liªn quan nhiÒu ®Õn hiÓu biÕt vµ hµnh vi h¬n c¸c lý do vÒ tµi chÝnh.

§iÒu ®ã cho thÊy, nh×n chung kiÕn thøc vµ hµnh vi vÒ HIV/AIDS cßn kh¸

thÊp so víi môc tiªu ®Ò ra. VÝ dô, viÖc hiÓu biÕt ®óng vÒ l©y nhiÔm HIV cßn kh¸ thÊp so víi môc tiªu quèc gia tíi n¨m 2020 (47,2% so víi 80%); Quan

(3)

§êi sèng-T− liÖu… 57

®iÓm/th¸i ®é tÝch cùc ®èi víi ng−êi nhiÔm HIV còng vÉn cßn qu¸ thÊp so víi môc tiªu quèc gia (24,1% so víi 80%)...

Qua çc kÕt qu¶ ®−îc c«ng bè, Héi th¶o ®· nhËn ®−îc nhiÒu ý kiÕn trao ®æi, th¶o luËn tõ çc ®¹i biÓu tham dù, ®Æc biÖt lµ vÒ kinh nghiÖm khi thiÕt kÕ ph−¬ng ¸n ®iÒu tra, kinh nghiÖm ®iÒu tra thùc tÕ. Çc ®¹i biÓu còng hy väng cã thÓ tiÕn hµnh cuéc ®iÒu tra trªn ph¹m vi toµn quèc, phôc vô ®Çy ®ñ nhu cÇu th«ng tin vÒ HIV/AIDS cßn khan hiÕm nh− hiÖn nay.

KÕt qu¶ cña cuéc §iÒu tra nµy

®· cung cÊp çc th«ng tin tham chiÕu cïng víi çc nguån th«ng tin kh¸c vÒ HIV/AIDS, gióp çc nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cã th«ng tin ®a chiÒu phôc vô cho qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh dùa trªn çc b»ng chøng thùc tÕ trong cuéc chiÕn phßng chèng dÞch HIV/AIDS.

Ph¹m nguyÔn

Héi th¶o quèc tÕ: Nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt vµ ViÖt Nam häc trong tr−êng ®¹i häc

Ngµy 12-13/12/2014, t¹i Hµ Néi, Tr−êng §¹i häc Khoa häc x· héi vµ Nh©n v¨n (§¹i häc Quèc gia Hµ Néi) tæ chøc Héi th¶o quèc tÕ Nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt vµ ViÖt Nam häc trong tr−êng ®¹i häc víi sù tham dù cña çc chuyªn gia, çc nhµ khoa häc trong n−íc vµ quèc tÕ. Môc ®Ých cña Héi th¶o nh»m t¨ng c−êng h¬n n÷a viÖc nghiªn cøu, gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt vµ ViÖt Nam häc, tiÕn tíi thµnh lËp m¹ng l−íi nµy trong çc tr−êng ®¹i häc. Bªn c¹nh ®ã, Héi th¶o cßn lµ n¬i trao ®æi cña çc nhµ nghiªn cøu, çc chuyªn gia cã cïng mèi quan t©m häc thuËt ®èi víi tiÕng ViÖt vµ ViÖt Nam häc, lµ ®éng lùc cho viÖc kÕt

nèi c¸c nhµ ViÖt Nam häc, thóc ®Èy viÖc qu¶ng b¸ tiÕng ViÖt nh− mét mÊu chèt cña v¨n hãa ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp toµn diÖn víi thÕ giíi.

Ph¸t biÓu t¹i phiªn khai m¹c Héi th¶o, GS. NguyÔn V¨n Kh¸nh - HiÖu tr−ëng Tr−êng §¹i häc Khoa häc X· héi vµ Nh©n v¨n kh¼ng ®Þnh, viÖc ®¸nh gi¸

vÞ thÕ cña tiÕng ViÖt vµ ngµnh ViÖt Nam häc hiÖn nay ®ang lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò träng yÕu ®èi víi c¸c nhµ ViÖt Nam häc trong n−íc vµ quèc tÕ, vµ ®ang cã xu thÕ trë thµnh mèi quan t©m cña céng ®ång khoa häc quèc tÕ. §iÒu nµy cµng ®−îc thóc ®Èy bëi bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ ®ang ¶nh h−ëng m¹nh mÏ ®Õn ho¹t ®éng giao l−u, hîp t¸c trong nghiªn cøu khoa häc.

T¹i Héi th¶o, çc ®¹i biÓu tËp trung vµo çc chñ ®Ò chÝnh sau: Thùc tr¹ng, ph−¬ng thøc tæ chøc gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt vµ ViÖt Nam häc t¹i çc tr−êng ®¹i häc; Ch−¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh, gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt nh− mét ngo¹i ng÷; Ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt vµ kiÓm tra,

®¸nh gi¸ n¨ng lùc ng−êi häc; C¸c nghiªn cøu míi vÒ ViÖt ng÷ häc; Nghiªn cøu ViÖt Nam häc tõ gãc ®é liªn ngµnh lÞch sö, kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa x· héi. §©y lµ nh÷ng néi dung quan träng liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh

®µo t¹o, ®Þnh h−íng chuyªn ngµnh nghiªn cøu, qu¶ng b¸ tiÕng ViÖt,... trong c¸c tr−êng ®¹i häc, còng nh− víi ng−êi n−íc ngoµi khi häc tËp tiÕng ViÖt, hoÆc nghiªn cøu t¹i ViÖt Nam. §ång thêi, còng lµ nh÷ng c©u hái, bµi to¸n vµ lêi gi¶i b−íc ®Çu vÒ qu¸ tr×nh ®Þnh vÞ ngµnh ViÖt Nam häc tõ nhiÒu c¬ së tham chiÕu vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn.

(4)

58 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 1.2015

luËn nh−: Mét sè ý kiÕn vÒ kiÓm tra

®¸nh gi¸ trong gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt nh−

mét ng«n ng÷ thø hai; ViÖc gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt th«ng qua trang chñ cña §¹i häc TUFS; Vai trß cña tiÕng mÑ ®Î cña ng−êi häc tiÕng ViÖt nh− mét ngo¹i ng÷...

Tõ viÖc ph©n tÝch néi dung, chia sÎ kinh nghiÖm, chØ ra mét sè khã kh¨n trong ho¹t ®éng thùc tiÔn, ph¸c häa mét sè vÊn ®Ò vÒ t¸c phÈm, t¸c gi¶..., c¸c ®¹i

biÓu thèng nhÊt cho r»ng viÖc nghiªn cøu, gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt vµ ViÖt Nam häc trªn thÕ giíi ®ang lµ mét nhu cÇu quan träng vµ cÇn thiÕt, v× thÕ c¬ quan h÷u quan cña ViÖt Nam cÇn phèi hîp víi c¸c c¬ quan nghiªn cøu, c¸c tr−êng ®¹i häc n−íc ngoµi thóc ®Èy viÖc gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt vµ ngµnh ViÖt Nam häc ph¸t triÓn theo c¶ chiÒu réng vµ chiÒu s©u.

QT.

(TiÕp theo trang 27)

10.Nguyªn chñ tÞch quèc héi bµn vÒ ph−¬ng thøc cÇm quyÒn cña §¶ng, http://tuanvietnam.vietnamnet.vn/2 010-12-05-nguyen-chu-tich-quoc- hoi-ban-ve-phuong-thuc-cam- quyen-cua-dang.

11.NguyÔn Hång Phong (2000), Mét sè vÊn ®Ò vÒ häc thuyÕt h×nh th¸i kinh tÕ x· héi v¨n ho¸ vµ ph¸t triÓn, Nxb.

Khoa häc x· héi, Hµ Néi.

12.Hå B¸ Th©m (2005), “Ph¸t triÓn nh©n c¸ch con ng−êi ViÖt Nam d−íi t¸c ®éng cña toµn cÇu hãa trong bèi c¶nh ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng”, trong: Kû yÕu Héi th¶o quèc tÕ “Toµn cÇu ho¸: Nh÷ng vÊn ®Ò triÕt häc ë ch©u ¸ - Th¸i B×nh D−¬ng”, Hµ Néi.

13.Trung S¬n (2007), NguyÔn Kh¾c ViÖn vµ nh÷ng di c¶o ch−a c«ng bè, http://daibieunhandan.vn/default.as px?tabid=78&NewsId=13746.