Til CHINH S A C H DEM C a O C SONG
Giam ngheo ben vu'ng:
Ho trtf tu" chfnh sach
giao due - dao tao va y te ^^
HOANG TRIEU HOA"
Ngay nay, vS'n d^ giam ngheo khfing chi 6tin thuan la tang thu nh$p, muon giam ngheo b i n vffng phai tSp trung xu" Iy t§n g6c nhffng nguyen nh§n gSy tai ngheo, do chinh la cai thi$n cac ngu6n Irfc d i u vao cho ngifo^i ngheo, nhff:
trinh dd giao due, dilu kif n y te, cham soc stfc khoe. Th§'nhffhg, chinh sach h6 trgf ngffoTi ngheo cac Iinh vffc noi trfen dang hoc 16 nhi^u b^'t cap can phai
khac phuc. A
C H I N H SACK H O TRgf NGL/dJl N G H E O CHL/A PHAT H U Y H E T H I E U Q U A
• Ve chinh sdch gido due: Trong nhiJng nam qua, giao due - dao tao da chii trgng de'n do'i tifctng ngifcfi ngheo d cac vung nong thon, miin mii, vung sSu, vung xa.
Chinh phu da ban hanh Nghi dinh s6' 49/2010/ND-CP, ng^y 25/5/2010 quy dinh ve mien, giam hpc phi, ho tro chi phi hoc tap va cd ch^ thu, su" dung hoc phi do'i vdi cd sd giao due thudc he thong gido due quo'c dan ti^ nam hoc 2010-2011 dS'n nam hpc 2014-2015.
Theo do, hpc sinh va sinh vien la ngi/5i dan t6c thieu so thupc ho ngheo va hp co thu nhap to'i da bang 150% thu nhap cua hp ngheo; hoc sinh, sinh vidn c6 cha, me thu'dng tru tai cac xa bidn gidi, vung cao, hai dao va cac xa cd dilu kien kmh te'- xa hpi dac bidt khd khan du'dc mi6n hpc phi hoan toan.
Ben canh dd, B6 Giao due va Dao tao de xuat dieu chinh, bo sung Quye'l dinh sd'2123/QD-TTg, ngay 22/11/2010 phe duydt De in Phat triln giao due do'i vdi dan tde it ngi/di giai doan 2010-2015 theo htfdng md rpng chinh sdch eho 16 dan tpc it ngu'di va dieu kidn thu hirdng la ngtfdi dan tpc it ngtfdi theo quy dinh hien hanh.
Bp Ndi vu phd'i hdp vdi B6 Giao due va Dao tao, Bd Tai chinh nghidn cu'u, trinh ban hdnh chinh sdch quy dinh vi tri viec
lam dac thii cho cac trtfdng pho thdng dan tpc ban tni, trong do cd vi tri nhan vien cap dtfdng theo dinh sud't 01 ngtfdi/30 hpc sinh co an ban tni tai trtfdng.
Theo Bd Lao dong, Thtfdng binh va Xa hpi, mdi nam ngan sach trung tfdng chi tren 5.922 ty dong de thtfc hien chinh sdch mien, giam hpc phi cho hpc smh nghdo, hd trd hoc sinh dan tdc thieu s6^ Trong 2 nam (2011-2012), ngan sach nha ntfdc da hd trd 11.844 ty d6ng di thtfc hien cac chinh sdch giam ngheo trong ITnh vtfc giao due - dao tao, nhtf: mien giam hoc phi cho con em hp ngheo, hp chinh sach, trd cap hoc bong, hd trd tien an trtfa cho tre em 5 tuoi; da cd tren 4 tridu Itfdt hpc sinh ngheo dtfdc mien giam hpc phi, hd trd dieu kien hpc tap va trd cap tien an. Nhd do, ty le hoc sinh bd hpc giam, ty le hpc di hpc tang ldn d ta't ca ede cap.
Ben eanh do, Nha ntfdc cdn chii trpng vao cdng tac dao tao nghe cho ngtfdi lao dpng, giiip ngtfdi ngheo cd ky nang nghe nghiep de ttf vtfdn len thoat ngheo.
Theo Bd Tai chinh, nam 2012, chi ngan sdch nha ntfdc eho dau ttf phat trien gido due - dao tao va day nghe khoang 30.174 ty ddng.
Tuy nhien, chinh sdch gido due vi ngtfdi ngheo cdn bpc lp mpt sd' han che'. Cu the la: hidu qua hd trd eho nhdm ngtfdi ngheo chtfa cao. Do thu nhap cua cac ho gia dinh & ndng thdn tang khong dang ke, ndn trd cap ve giao due cho ngtfdi ngheo khdng dii trang trai chi phi hpc hanh, trong khi, chi phi giao due - dao tao binh quan cho mpt ngtfdi di hpc trong mpt nam dang cd xu htfdng ngay cang tang.
Xet ve mtfc dp bao phii ciia chtfdng tnnh trd cap gido due cd the tha'y, khong chi cd ngtfdi ngheo mdi nhan dtfdc trd cap ve giao due, ma trong nhdm ngtfdi giau nhat cung ed de'n 2,3% sd'ngtfdi dtfdc htfdng chinh sach ndy (Bang 1). Sd di cd hidn ttfdng ndy la do viec ra
' ThS., Tru'dng D^i hpc Kinh te, Dai hpc Qudc gia Ha Mpi I Email- [email protected]
Economy and FurecasL Revi
d CHINH SACH DEN CUOC SONG
soat cdc dd'i ttfdng htfdng ehinh sach ttf cac dja phtfdng khdng chat che, mpt so' cdn bo d dia phtfdng lam viec quan lidu, hoac cd'tinh lam sai Idch dd'i ttfdng de true ldi cd nhan.
Ben canh dd, ty Id hd gia dinh thudc dien ngheo dtfdc htfdng ldi ttf chinh sdch day nghe trong nhiJng nam gan day edn tha'p. Theo bdo cao cua Bp Lao ddng, Thtfdng binh va Xa hdi tai buoi lam vide giu'a Doan gidm sdt cua Uy ban Thtfdng vu Qud'c hpi vdi Bd nay ve viec thtfc hien ehinh sach, phap luat ve giam ngheo giai doan 2005-2012, dien ra vao ngay 11/02/2014, giai doan 2010-2012, da day nghi cho 125.373 lao dpng ndng thdn thupc hp ngheo (chid'm 11,5% tdng sd) va 57.644 lao ddng ndng thdn thupc hd can ngheo (chid'm 5,3% t^ng so').
Hidn nay, vide duy tn miJe hoe phi tha'p dtfdi mtJc chi phi dao tao dSn de'n vide hd trd cua Nha ntfdc mang tinh chat binh quan, cao bang ddi vdi td't ca cac dd'i ttfdng hpe sinh, sinh vidn, khdng cd stf phan bidt giiJa hoe sinh, sinh vidn gia dinh ngheo va gia dinh trung Itfu. Sinh vidn cac gia dinh cd tiiu nhap cao chid'm ty Id khdng nhd, dieu nay dan de'n mpt thtfc te' la chinh sach hoe phi tha'p ciia Nhd ntfdc lai dang trp cap ngtfdc cho ngtfdi giau.
- Ve chinh sdch ho trg y te: De dat tdi muc tidu tao cd hdi thuan ldi cho mpi ngtfdi dan, nha't la ngtfdi ngheo, ngtfdi thudc dien chinh sach dtfdc bao vd cham sdc va nang eao stfc khoe, ngdn sdeh nhd ntfdc hang nam ehi eho y te ludn ehii trpng dau ttf nang ca'p cdc cd sd khdm chiJa bdnh, hoan thien he thd'ng bao hiem y te.
Trong nhiftig nam qua, Chinh phii da cd nhieu chinh sdch hd trd ve y td' cho ngtfdi ngheo 6 cae vung, mien, nhtf: Quye't dinh so' 139/2002/QD-TTg, ngay 15/10/2002 cua Thii ttfdng Chinh phu ve khdm, chtfa benh cho ngtfdi ngheo da ndu rd, dd'i ttfdng dtfdc htfdng chd' dp khdm chtfa benh la ngtfdi ngheo theo chuan ngheo, ngtfdi dan d cdc vung mien nui, vting sau, viing xa, ddn tdc thieu so' vung Tdy Nguyen va mien mii phia Bac.
BANG 1: TV LE MGdCJl DCTOC HtSdtiG CAC CHCTdMa TRIMH TRd CAP GIAO DGC CHIA THEO 5 MHOW THU NHAP NAM 2010
Den vi: %
Trtf cS'p siao due
Tgng 8,3
Ngh^o cilng cqTc
36,0 N h 6 m l
15,0 Nhom 2
7.6 Nhdm 3
4,0 Nhom 4
4,2 Nhom 5
2,3
BANG 2: DQ BAO PHU COA CHINH SACH TRCf CAP Y TE PHAN THEO 5 NHOM THU NHAP NAM 2010
Dan VI %
Trff c§p V te Chi/dng trinh y t^
T«ng 32,7 12,0
Ngheo ciing ctfc
29,6 54,7
N h o m l 31,3 29,3
Nhom 2 34,3 11,9
Nhom 3 34,9
5,2 Nhom 4
29,8 2,3
Nhom 5 33,7
0,7
Quyd't dinh so' 14/2012/QD-TTg, ngay 01/03/2012 eiia Thu ttfdng Chinh phii ve vide si^a ddi, bd sung mdt so dilu ciia Quyd't dinh sd' 139/2002/QD-TTg cua Thu ttfdng Chinh phu ve khdm, chffa benh cho ngtfdi ngheo da ndu ro, ngdn sdeh nhd ntfdc hd trd khdm, ehffa bdnh cho ngtfdi ngheo, nhtf: mua the bao hilm y td' cho ngtfdi ngheo, hd trd mpt phan vien phi cho cdc trtfdng hdp gdp kho khan dot xud't do mac cdc benh n^ng, chi phi cao khi dieu tri d bdnh vidn nha ntfdc, ngtfdi ngheo, lang thang, cd nhd.
Rieng dd'i vdi hd can ngheo, de cac dd'i ttfdng nay ed dieu kien dtfdc htfdng eac dich vu y te' khi d'm dau, Nha ntfdc ciing ban hanh mdt loat vdn bdn, nhif:
Nghi dinh sd' 62/2009, ngay 27/07/2009 eiia Chinh phii quy dinh chi tidt va htfdng ddn mdt sd'dilu ciia Luat Bao hiem y te nham hd trd 50% mtfc phi khi tham gia bao hilm y td'; Quyet dinh so' 797/QD- TTg, ngay 26/06/2012 cua Thii ttfdng Chinh phu v l viec nang mtfe hd trd ddng bao hidm y te cho ngtfdi thupc hp gia dinh can ngheo, theo dd, ttf ngay 01/01/2012 ndng mtfc hd trd ldn 70%; Quyet dinh sd 705/QD-TTg, ngay 08/05/2013 vi viec ndng mtfc hd trd ddng bao hilm y td'eho ngtfdi thudc hd gia dinh can ngheo, theo dd, ke ttf ngay 1/1/2013, hd trd 100%
mtfe ddng bao hiem y te' eho mdt so' doi ttfdng thupc hd edn ngheo.
Tuy nhien, ehinh sach hd trd y td'eho ngtfdi ngheo cung cdn nhilu ba't cap.
Kinh phi hd trd chdm sdc stfc khde cho ngtfdi ngheo edn ban che'. Theo Quye't dinh so 139/2002/QD-TTg (nhiJng dieu khoan cdn hidu Itfc) cua Thu ttfdng Chinh phii, ngtfdi ngheo se dtfdc hd trd 70.000 ddng/ngtfdi/nam va dtfdc mua the bao hiem y td' vdi mtfe 50.000 ddng/ngtfdi/
nam. Sd' tiln hd trd ndy la qud nhd so vdi ehi phi khdm, chffa bdnh cua ngtfdi ngheo.
Ben canh dd, mtfc dd tid'p can dtfdc tdi cac ngudn lu'c phan bd y tl^eho ngtfdi ngheo cdn rat han che', do bao phii cua eac ngudn trd cd'p y te cung nhtf cdc ehinh sdch y te' vdi ngtfdi ngheo cdn thap, Iai tap trung nhilu vao nhdm giau (Bang 2).
Quye't dinh so' 139 da quy dinh, ngtfdi ngheo dtfdc hd trd mua bdo hiem y tl, nhtfng trdn thtfc td' khdng phai hd gia dinh ngheo nao cung nhdn dtfde stf ho trd nay. Theo so lieu khao sdt mtfc sd'ng hp gia dinh ndm 2012 cua Tong cue Thdng kd, ty le hd gia dinh dtfdc hd trd mua bao
Kinh 16'vi Dif bao
hilm y te nam 2010 la 10,2%, trong khi ty le hd ngheo ciia nam la 14,2%. De'n nam 2012, ty Id ho gia dinh dtfde hd trd mua bao hiem y te' la 17,5%, ty le nay vtfdt qua ty le hd ngheo thudc dd'i ttfdng dtfdc hd trd mua bao hiem y te'!
MOTSO'KHUYEN NGHj De chinh sach v l cdc Imh vtfc gido due - dao tao, y te' hd trd nhieu hdn eho ngtfdi ngheo, theo chiing tdi, Nhd ntfdc can thtfc hien cd hidu qud mdt so cac giai phdp nhtf sau:
Thii nhdt, hoan thidn chinh sach gidm ngheo ben vilng, nh^t Id trdn 2 ITnh vtfc gido due - dao tao va y td'. Theo dd, ede bp, nganh can thid't ke'cde gdi chinh sdch v l giam ngheo de ngtfdi ngheo d mdi vung, miin khac nhau ed thi ltfa chpn, thu htfdng vd cd ddng Itfc vtfdn len thodt ngheo ben vtfng. Chfnh sach gidm ngheo phai han che tinh trang y lai vao Nhd ntfdc ciia ca ngtfdi ngheo vd lanh dao dia phtfdng.
v l ehinh sdch hd trd giao due - dao tao vdi hpe sinh ngheo, cac bd lidn quan se tich hdp cdc chinh sach giam ngheo hidn hanh thdnh van ban chinh sdch mang tinh he thdng. Trtfdc mat, tieh hdp chinh sach cap hoe bdng va cap gao cho hoc sinh bdn tru, dan tde thieu sd theo htfdng nhd't qudn v l dd'i ttfdng dtfdc hudng. Bdn eanh dd, phdi cd chinh sdch dai ngp hdp ly cho ddi ngu gido vidn d viing sau, vilng xa ydn tdm edng tae.
Dd'i vdi ITnh vtfc y td, ngoai vide mua bao hilm midn phi eho ngtfdi ngheo_, Chinh phu eiing can xem xet de'n viec hd trd kham chtfa bdnh mien phi eho nhtfng ngtfdi khuyet tat, ngtfdi mat kha nang lao dpng, dang sd'ng phu thudc vao ngtfdi khde, vi day cung Id nhffng dd'i ttfdng thdt stf can dtfdc ho trd ve y td.
Thii hai, hodn thien quan ly vide thtfc hien cac chinh sdeh hd trd cho ngtfdi ngheo. Theo dd, can hoan thidn quan ly viec thtfc hidn chinh sdch h6 trd giao due, y td cho ngtfdi ngheo. De tranh trtfdng hdp ngtfdi dtfdc htfdng trd cap
5iniuigln
khdng thudc dd'i ttfdng thu htfdng, ede dia phtfdng edn xay dtfng mdt he thd'ng giam sdt nham quan ly chat che vide thtfc thi va ngtfdi dtfng dau phu trach cdc chtfdng tnnh hd trd phai chiu trach nhidm ne'u nhtf de xdy ra sai sdt.
Dong thdi, khi trien Idiai chinh sdch giam ngheo, ede bd, nganh, dia phtfdng can thtfc hien giam ngheo toan dien, nhtfng phai xde dinh cdc nhdm dd'i ttfdng (vi du nhtf ddng bao ddn tdc thieu sd'...) de tap trung giam ngheo.
Thii ba, tang ctfdng ngudn Itfc bao gom ngudn lu'c v l tdi chinh va nhdn lire cho gido due - dao tao, y te cho nhffng ddi ttfdng ngheo va can ngheo. Ngodi ngdn sdch nha ntfdc cd'p cho gido due - dao tao, y te', can phai kdu gpi cdc nguon khae ttf cac to chtfc trong va ngoai ntfdc.
"Tuy nhien, dieu ma cdc td chtfc qudc tdquan tam nhd't la ngudn vd'n hp tdi trd phai dtfdc siJ dung cd hieu qua va dd'n dtfde vdi dd'i ttfdng can hd trd. Do vdy, de cd t h i kdu gpi dtfde tai trd ttf ben ngoai cho giao due - ddo tao, y td' eiia Viet Nam, can phai cd stf giam sdt chat che qud tnnh su'dung ngudn vdn, dam bao uy tin, dS cd the' duy tri cdc ngudn tai trp nay.
Ngoai ra, de' han che' viec thie'u hut ngudn Itfc khi thtfc hidn ehinh sdch, cdc bd, nganh, dia phtfdng phdi chu ddng can dd'i ngay ttf khi thie't ke chinh sach va xdy dtfng ngudn ngdn sdch thtfc Men giam ngheo trong trung han.Q
TAI LIEU THAM KHAO __
1. Uy ban Cdc vd'n de Xa hpi cua Qudc hpi (2014). Bdo cdo tgi phien hop gidi trinh viec ihuc hien chinh sdch, pfidp lugt ve gidm ngheo ddi vdi ddng bao ddn tgc thieu sd giai dogn 2005-2012, ngay 25/4/2014
2. Ngan hang Thd gidi (2013). Bdo cdo Ddnh gid ngheo Viet Nam 2012
Economy and Forecast Revie
