_ J ^ Q H I E N Ciru KH-CN CUA VIEN CONG NGHE SAU THU HOACH NAM 2001
i-n
NGHIEN c U u KEO DAI THCH GIAN BAO QUAN QUA THANH LONG TLOI r ' Nguydn VO Hdng Ha', Nguyen Ngu', Ddng Thj Anh Dao
f : I. Phdn vien CNSTH Tp. HCM L 2. Dgi hgc Ndng Idm Idm Tp. HCM
Thanh long dugc trong chti yeu 6 cac tinh Binh Thuan, Long An va Tien Giang vii mang lai hieu qua kinh te cao cho ngudi trdng va nha kinh doanh thanh long dac biet la xuai kluiu. Muc dich ciia nghien cun tang thai gian bao quan qua thanh long bdng phuong phap sii dung nhict do thap kei hejp vai viec xir ly bdng con va bao bi PE, thanh long vdn giu dugc gia tri thuong phdm sau 42 ngay bao quan, keo dai thdi gian lau han 2 lan so vdi trudng hop qua khong bao goi trong Cling dieu kien thi nghiem.
r
I. DAT VAN DE
Qua thanh long dugc thu hoach theo miia tir thang 4 den thang 11, la mdt trong nhting loai qua cd thanh phdn dinh dudng khd cao dac biet la ham lugng khoang, cd ti'nh giai khat tdt \di lirgng nudc cao trong thjt qua. Cau true thjt qua mem, xdp, vd qua tuy ddy nhung mem tao dieu kien thoat hoi nudc de dang trong qua trinh hd hap binh thudng lam qua de bj heo, mat khac cdc qua trinh sinh ly sinh hod xay ra lien tuc ben trong qua khien cho qua mdt nhanh gia tri thucmg pham.
De dam bao tinh dn dinh ciia mat hang qua thanh long nham dap irng nhu cau thuemg xuyen ciia thj trirtmg. iihat la thi trucmg xuat khau ra nuc'ic ngoiii. ben eanh \iee tiep luc nghien ciiu ken diii them thdi vu thu hoach qua thanh long, cdn phai cd nhung nghien cun ve bien phap keo diii thai gian bao qudn sau thu hoach ciia loai qua nay.
II. VAT LIEU VA PHUONG PHAP 2.1. Nguyen lieu
+ Gidng thanh long dugc chgn la gidng thanh long rue)t trang d Long An. Thanh long thi nghiem phdi dat dugc dc) chin cdn thie't, khdng bj xay xat hay khuyet tat. Qua cd trgng lugng trung binh 330 g/qua.
+ Cac loai bao bi sir dung trong thi nghiem: bao PE due Id (Polyetylen), bao PA (poly amit hay nylon 6 - 6). mang bao chitosan (CfiHi^NOs), mang CMC (carboxymethyl cellulose).
+ Cac loai hod chat dugc sir dung la: 2,6 diclophenol - indophenol 0,001%; cdn 96,5; hdn hgp axit HPO?- CHCOOH; dung djch NaOH 0,1N; dung dich phenolphtalein 1%.
2.2. Phuong phap nghien cuu
- Thanh long d do chin thu hoach dugc cdt khdi cay me?. Sau dd dugc chuydn den phdng thi nghiem. Tai phdng thi nghiem, thanh long dugc lam sach so bd, lau nhe thanh long bang vai am de loai bd vet ban va ddt cat bam tren vd, ddng thdi loai bd nhimg trai bi dap. nut. hu hdng, c(>
trgng lugng < 300g.
- Sau mdi me)t thdi gian bao quan nhat dinh, trai se dugc dem di xac djnh cac chi tieu theo doi nhu: su hao hut trgng lugng, su thay ddi trang thai, su thay ddi bam lugmg axit hiru co, ham lugng chat khd boa tan, ham lucmg vitamin C.
- Thi nghiem 1: Anh hudng cua do chin thu hoach va nhiet do den thdi gian bao quan qua thanh long. Qua dugc thu hoach vao ngay tbii^ 28, ngay thu 35 va ngay thit 42 sau khi ra hoa (28AF, 35AF, 42AF). Tat ca ddu dugc bao quan d 2"C, 10"C va nhiet do phdng. Thi nghiem dugc bo tri hoan toan ngdu nhien vdi 3 ldn lap lai.
- Thi nghiem 2: Sir dung bao bi cd do thdm khi khac nhau dd bdo quan qua thanh long. Trai dugc xir ly qua cdn, bao quan d nhiet do IO"C. Qua dugc bao bdng bao PE due 25 Id ddu tren dien tich bao, dudng kinh Id kim la 0,imm, bao PE sir dung co kich thudc 32cmx21cm; mang Chitosan; mang CMC va ddi chirng khdng bao gdi. Cac tbi nghiem dugc bd tri hoan toan ngdu nhien vdi 3 ldn liip lai.
HI. KET QUA VA THAO LUAN 3.1. Thi nghiem 1
Thanh long dugc thu hoach vao ngay thu: 28 sau khi ra hoa cd thdi gian bao quan d nhiet do tha'p keo dai hon qua dugc thu hoach vao ngay thir 35 va ngay thu- 42. Qua thanh long thu hoach vao ngay thu 28 sau khi nd hoa (AF) bdo quan d 2"C den 15 ngay mdi khd heo hoan loan, d lO'C de'n 20 ngay mdi khd beo hoan toan, trong khi dd qua dugc thu hoach vao ngay thit 42AF va 35AF bao quan d 2'C ldn lugt beo khd sau 8 den 10 ngay; thanh long bao quan d lO'C Idn lugt heo khd sau 10 vai5 ngay. Viec sir dung nhiet do lanh thich hgp de bao quan thanh long cd the tang thdi gian bdo quan len khoang 2-3 ldn so vdi qua de d nhiet do phdng.
6 nhiet do lO'C va 2 ' C nam benh hdu nhu khdng phat trien dugc. Qua de d nhiet do phdng ddu hu hdng nhanh chdng sau 7 ngay do nam benh phat trien manh. • '
Bang 1. Sir thay ddi cac thanh phdn ciia qua dugc thu hoach d nhtrng do chin khac nhau sau then gian bao quan d nhiet dg 2"C, 10"C va nhiet do phdng '*'
Thdi diem thu hoach
28AF
35AF
42AF
2"C
lo'C
DC 2"C
lOC
DC 2'C lOC
DC
Ty le giam trgng lucmg
(%) 8.19 8,54 8,11 9,57 9,56 8,47 10,24 10,13 9,50
Ty le giam do cirng thjt qua
(%) 13,44 20,17 42,60 15,84 17,52 99,36 16,36 24,54 37,30
Ty le giam chat khd
hda tan (%) 25,53 28,71 36,18 6,45 12,02 21,74 19,75 23,24 32,52
Ty le giam ham lucjmg axit hOru co
(%) 49,81 51,51 78,98 13,49 21,43 49,21 15,93 34,51 48,67
Ty le giam ham lugng Vitamin C
(%) 33,42 45,04 69,32 30,41 64,89 68,34 36,12 49,05 72,24 ('*' 2"C: sau 8 ngdy; 1U"C : sau 10 ngdy; DC: sau 7 ngdy)
232
1
r-
9•v
p
10 ,
8 •
6 . 4 . 2 . 0 1
1 1 1 ^
0
1 1
1 J 1 X^
s
• .J. . , -
1 1
i - I 10 15 Thdi clan bao quan (n(iy)
1
20 2
• tigAy 28AF -•—ngJi>- .VS Al'
— A - r j ! ^ 42Ar
5
Hinh 1. Su thay ddi khdi lugng (%) theo thdi gian bao quan tai nhimg thdi diem thu hoach khac nhau, nhiet do bao quan d 10"C
i
.s
E
-ngiy 28 AF - ng^y 35 AF -ng^y 41AF
Thdi gi
Hinh2. Su thay ddi ham lugng chait khd (%) theo thdi gian bao quan tai nhumg thdi diem thu hoach khac nhau, nhiet do bao quan d lO'^C
s 1^
?. ^
1 ^
K
OJt •
OJ6 • 0.4 •
"V.
i
• I 1 1 _ L 1 1 1
1 ^ ^
I P 1
» s
J - - J - _
& > 1
.. f f .. - 1 i *
10 15 Thdi gian bao q u i a (ngay)
[
. - L 1
(
1 1
20 2.
• ngiy 2 8 A F
— • — n g a y 35 A F A ngay 4 2 A F
Hinh 3. Su thay ddi ham lugng axit hiru co (%) theo thdi gian bao quan tai nhumg thdi diem thu hoach khac nhau, nhiet do bao quan d 10*'C
4 • •
- n j i y 28AF -D>»y 35 AF -ngSy 42AF
10 IS Thai gian bao quan (ngiy)
20 25
Hinh 4. Su thay ddi ham lugng vitamin C (mg%) theo thdi gian bao quan tai nhumg thdi diem thu hoach khac nhau, nhiet do bao quan d 10°C
3.2. Thi nghiem 2
Phucmg phap bao bcx qua bdng bao PE due Id cd ket hgp nhiet do thdp cho thdi gian bao quan Ien den 42 ngay. Khi bao bi3c qua bdng bao PE due 16 va giir 6 nhiet do 10''C da keo dai thdri gian bao quan khoang 2 Idn so vc3i qua khdng ducjc bao bgc trong cimg didu kien thi nghiem. Qua dugc bao bgc va bao quan 0 nhiet do thap, ham lugng dm trong qua tang len do cac phan ung phan giai cac chat khd nhung lugng dm thoat ra ngoai lai it ban, chinh vi vay trgng lucmg qua giam di khdng nhieu. Trgng lucmg ciia qua khdng dugc bao bgc giam rat nhanh so vdi qua dugc bao bgc va hdu nhu mat su tuoi cumg sau mdt thdi gian bao quan d nhiet do I0"C. Qua dugc bao bgc bdng mang chitosan va CMC keo dai thdi gian bao quan den 35 ngay. Tuy nhien, de tao ra dung djch chitosan nhiing tao mang cdn phai ton mdt lugng acid nhdt djnh dd hoa tan chitosan 6 dang thd. Ddi vdi qua dugc nhiing CMC, do CMC cd do nhdt cao nen gdy bat tien cho ngucd sir dung.
Bang 2. Sir thay ddi cac thanh phan cua qua dugc bao quan b4ng cac loai bao hi khac nhau sau 21 ngay, bao quan o nhiet do lO'C
Cht tigu
Bao bl PE due l9 Ciiitosan CMC
D 5 I c b ^ g
T y l ? giam lif^ng {%)
1,04 7,08 3,86 10,04
Ty i«
giam dO th{t qoa {%)
14,53 8,00 4,00 26,80
Ty 1$ giam hdm l i ^ ^ g chlTt khd hoa t9a{%) 25,95
15,20 19,57 28,24
Ty Ifgiam h^m iiAjTng acid hiiu C(f
74,71 85,02 78,45 80,64
Ty If giam ham Ixiffng Vitamin C
35,91 42,57 51,86 68,83
Ban dau Sau 42 ngay Bao bgc bdng bao PE due Id
Ban dau Sau 21 ngay Qua ddi chiing khdng bao gdi
234
0
Hinh 5.
-baoPE 'Cbitoun
• C M C
10 15 20 25 30 35 40 45
T M t l | l a n b i o i ^ n Ing^y)
Bieu dd so sanh ty le giam trgng lutmg (%) theo thdi gian, bao quan bang cac loai bao bi khac nhau, d lO^C
W^'-
a
-h
15 20 25 30 Thdi gian bio tyiiii <(igiy>
35 40
-baoPE
~ChJtDsaii - C M C
•dCft cbtSng
45
Hinh 6. Su thay ddi ham lugng chait kho (%) theo thdi gian, bao quan d 10"C Qua dugc bao bgc bdng nhumg loai bao bi khac nhau
20 30 Thdi giao bao quan
- b a o P E -{ThitoiAn - C M C
50
Hin
P:-
h 7. Su thay ddi ham lugmg acid huu co (%) theo thdi gian, bao quan d 10°C Qua dugc bao bgc bdng nhumg loai bao bi khac nhau
a 3
•y
| I
• b a o P E
•ChlliDsaii
-CMC
Thai gtin bio (fiir (ngiy)
Hinh 8. Su thay ddi ham lugmg Vitamin C (mg%) theo thoi gian, bao quan d lO'C Qua dugc bao bgc bang nhihig loai bao bi khac nhau
IV. KET LUAN
- Qua thanh long dugc thu hoach vao ngay thiir 28 sau khi ra hoa se cd kha nang bao quan trong thdi gian dai hon, cac thanh phdn trong qua giam cham ban so vdi qua thu hoach trd vao ngay thdr 35 va ngay thir 42 sau khi ra hoa.
- Qua thanh long dugc bao quan d 10"C cd thdi gian tdn trQ lau hon so vdi khi bao quan d 2"C va d nhiet do phdng.
- Bao bi PE bao bgc qua giup cho viec didu chinh qua trinh hd hap didn ra mgt each thich hgp, qua giir dugc gid trj thuong pham sau 42 ngay bao quan lanh, tang thdi gian bao quan len gap 2 ldn so vdi qua dugc bao quan d ciing nhiet do nhung khdng dugc bao gdi, va gap 6 ldn so vdi qua de tu nhien d nhiet do phdng.
TA I LIEU THAM KHA O
1. Ddng Thj Anh Dao. Bdo Qudn Qud Titcti Cd Dung Bao Bi. Tap Chi Phat Trien Khoa Hgc
CdngNghe. Tap 2. Thang 9-1999. ' 2. Le Van To va Nguydn Ngu". Nghien Ci'fii Sii Dung Bao Bi Dieu Chinh Thdnh Phdn
Khdng Khi De Bdo Qudn Rau Qud Tuoi Ddi Ngdy. Ky Yeu Hdi Thao Khoa Hgc Cdng Nghe Thuc Phdm va Bdo Ve Mdi Trudng. NXB Dai Hgc Qudc Gia Tp. HCM - 2000.
3. S.K.Mitra. Postharvest Physiology and Storage of Tropical and Subtropical Fruits. CAB intemational.
4. G.I. Jonhson and E. Highley. Deverlopment of Postharvest Handling Techology for Tropical Tree Fruits.
5. D.Ksalunkhe. Storage Processing And Nutritional Quality of Fruits And Vegetables, CRS Inc, Jan 1976.
236
