250
This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI VÀ NHỮNG “SẺ CHIA” CÁN BỘ GIẢNG DẠY VỚI TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Nguyễn Kim Hồng
Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Văn Hiến
Nguyên Hiệu trưởng Trường ĐHSP Thành phố Hồ Chí Minh
Tóm tắt. Bài viết góp phần làm rõ những “sẻ chia” và tăng cường về nhân lực của các thế hệ sinh viên, giảng viên của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội (ĐHSPHN) đối với quá trình xây dựng và phát triển trung tâm đào tạo giáo viên lớn nhất ở miền Nam – Trường ĐHSP Thành phố Hồ Chí Minh (ĐHSPTPHCM) trong những ngày đầu mới thành lập. Trên cơ sở những số liệu được khai thác từ tư liệu lưu trữ cũng như từ phỏng vấn các nhân chứng lịch sử, bài viết sẽ tái hiện lại những chặng đường lịch sử trong tiến trình phát triển của ngành Sư phạm Việt Nam mà ở đó Trường ĐHSPHN luôn giữ một vị trí vô cùng quan trọng.
Từ khoá: Trường ĐHSP Hà Nội, ĐHSP Thành phố Hồ Chí Minh, sư phạm, đào tạo giáo viên.
1. Mở đầu
Tôi biết rằng, để mở đầu một bài nghiên cứu bằng những hồi tưởng mang tính cảm xúc nghe có vẻ hơi khác biệt. Song, với việc khai thác tư liệu phỏng vấn từ các nhân chứng lịch sử thì mở đầu như vậy sẽ tạo được nhiều dấu ấn cũng như giá trị lịch sử của bài viết. Trong những năm 60, 70 của thế kỉ XX, hưởng ứng Lời kêu gọi Vì miền Nam ruột thịt của Chủ tịch Hồ Chí Minh, hàng nghìn sinh viên và giảng viên của Trường ĐHSPHN đã gác bút nghiên lên đường chiến đấu và sau đó là đi “tăng cường” để xây dựng nền giáo dục cách mạng ở miền Nam.
Trong các cuốn lịch sử Trường ĐHSPHN, nhiều bài viết đã đề cập tới những năm tháng mà rất nhiều sinh viên đã rời giảng đường đại học đi vào các chiến trường ác liệt miền Nam mà lịch sử thường nhắc tới bằng cụm từ “Một thời hoa lửa”. Tuy nhiên, cũng sẽ rất thiếu sót khi chưa có nhiều bài viết về một thế hệ cán bộ giảng viên và sinh viên của Trường đã tới miền Nam sau ngày giải phóng để thực hiện một nhiệm vụ lớn lao thời bình là xây dựng và phát triển nền giáo dục mới ở mảnh đất này. Bằng cách đề cập tới những tên tuổi cá nhân tiêu biểu, bài viết sẽ giúp đem lại một hình dung rõ hơn về mối quan hệ mật thiết và những đóng góp của Trường ĐHSPHN đối với quá trình xây dựng, phát triển đội ngũ của Trường ĐHSPTPHCM nói riêng và các trường/khoa sư phạm miền Nam nói chung. Bài viết mang nhiều nhận định cá nhân, dù đã cố phân tích một cách khách quan, nhưng không thể nói không có sự kính yêu trong đó với quý Thầy/Cô, bạn bè mà tác giả đề cập bằng các tên riêng trong bài viết. Cũng không thể không có thiếu sót dù chúng tôi đã cố gắng hết mình trong tìm kiếm tư liệu từ những cái “máy nhớ sống”, cũng như dữ liệu của Phòng Khoa học Công nghệ - Tạp chí Khoa học và Môi trường, dữ liệu về cán bộ của trường ĐHSPTPHCM.
Bài viết không đề cập đến những cán bộ có nhiều đóng góp cho trường ĐHSPTPHCM khi họ tới làm việc ở ngôi trường này mà điểm xuất phát của họ không bắt đầu từ ngôi trường Đại Ngày nhận bài: 2/7/2021. Ngày sửa bài: 29/8/2021. Ngày nhận đăng: 10/9/2021.
Tác giả liên hệ: Nguyễn Kim Hồng. Địa chỉ e-mail: [email protected]
251 học Sư phạm Hà Nội. Một số cán bộ là sinh viên ĐHSPHN nhưng có thời gian dài đến nhiều nơi công tác trước điểm dừng cuối cùng tại Trường ĐHSPTPHCM cũng được đề cập ở đây nếu họ làm việc tại Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh cho đến khi nghỉ hưu (trong thống kê, chúng tôi đã thể hiện ở phần ghi chú). Có những cá nhân, dù có thời gian công tác tại Trường Đại học Sư phạm TP HCM không lâu nhưng họ là những người xuất thân từ ĐHSPHN và có những đóng góp làm nên lịch sử của Ngôi trường ĐHSPTPHCM thì tác giả cũng vẫn đưa vào bài viết của mình.
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Sự chi viện nhân lực xây dựng Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh Trong bối cảnh lịch sử mới sau ngày đất nước được thống nhất, nền giáo dục nước nhà triển khai công cuộc cải cách giáo dục quan trọng, đem lại những chuyển biến trên nhiều mặt.
Thực hiện mục tiêu chung của cả nước là hàn gắn vết thương chiến tranh và khôi phục đất nước, trong giai đoạn 1975 – 1980, ngành giáo dục và các trường đại học ưu tiên cho việc chi viện cao nhất nhằm củng cố và xây dựng lại chương trình, nội dung, kế hoạch giảng dạy, hệ thống trường lớp… của các cơ sở giáo dục đào tạo ở miền Nam. Với vị trí là trường sư phạm trọng điểm lớn nhất cả nước, Trường ĐHSPHN (lúc đó là ĐHSPHN I) được giao nhiệm vụ chi viện cho việc xây dựng, phát triển các trường sư phạm miền Nam, các nước bạn Lào, Campuchia [1]. Cho đến những năm đầu thập niên 80 của thế kỉ XX, Nhà trường đã cử hàng nghìn lượt cán bộ quản lí, giảng viên, sinh viên mới tốt nghiệp “vô Nam” giảng dạy, công tác, tham gia tiếp quản tại các trường đại học, cao đẳng, phổ thông và các cơ quan quản lí giáo dục. Đội ngũ cán bộ này đóng vai trò trực tiếp và chủ yếu trong quá trình thành lập, xây dựng lại các trường và khoa sư phạm như: ĐHSP Thành phố Hồ Chí Minh, ĐHSP Huế, Khoa Sư phạm thuộc Đại học Tây Nguyên, Đại học Cần Thơ, Đại học Đà Lạt và nhiều trường cao đẳng sư phạm khác... Chỉ riêng năm học 1975-1976, hơn 100 cán bộ được điều động đến công tác và hơn 50 lượt với hàng trăm cán bộ quản lí, giảng viên đầu ngành tham gia thỉnh giảng, trao đổi kinh nghiệm, tham gia xây dựng chương trình, kế hoạch đào tạo ở các trường sư phạm phía Nam [2, 68].
Trường ĐHSPTPHCM được thành lập vào ngày 27-10-1976 theo Quyết định số 426/TTg của Thủ tướng chính phủ, tức là chỉ một thời gian ngắn sau khi công cuộc thống nhất đất nước về mặt Nhà nước được hoàn thành. Trong những ngày sau giải phóng, Trường ĐHSPTPHCM nói riêng và các trường đại học của miền Nam có sự thiếu hụt trầm trọng đội ngũ giảng viên để đáp ứng nhu cầu đào tạo mới. Nhu cầu này trở nên đặc biệt hơn đối với Trường ĐHSPTPHCM bởi nhà trường có nhiệm vụ là đào tạo đội ngũ giáo viên cung cấp cho tất cả cấp học ở các tỉnh miền Nam.
Những “xâm nhập” đầu tiên của giảng viên và sinh viên vừa tốt nghiệp Trường ĐHSPHN đã đến với Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh bắt đầu ngay từ khi đất nước thống nhất năm 1975. Để bù đắp sự thiếu hụt đội ngũ giảng viên một phần vì nhiều giáo sư của các trường đại học phía Nam đã di tản trong và sau ngày 30/4/1975 cũng như vì nhu cầu cấp bách phải xây dựng nền giáo dục mới, ổn định tình hình văn hoá và xã hội ở miền Nam, một số lượng khá lớn các giảng viên và sinh của Trường ĐHSPHN đã “vô Nam” để tăng cường nhân lực xây dựng và phát triển Trường ĐHSPTPHCM. Cụ thể, hơn 60 giảng viên từ Trường ĐHSPHN đã được “tăng cường” vào làm việc tại Trường ĐHSPTPHCM, với một số tên tuổi nổi bật như thầy Trần Tráng, GS. Trần Thanh Đạm, PGS.TS. Nguyễn Tấn Phát, PGS.TS.
Nguyễn Trọng Khâm, PGS.TS. Từ Kì, TS. Nguyễn Thị Bê, GS.TSKH. Lê Ngọc Trà, PGS.TS.
Trần Hữu Tá, GS.TS. Nguyễn Thị Hai, PGS.TS. Phùng Quý Nhâm… Đây là những nhà giáo đã để lại nhiều dấu ấn trong thời gian công tác tại trường ĐHSP TP HCM. Bên cạnh đó, một số lượng lớn các sinh viên tốt nghiệp các năm 1976, 1977, 1978 cũng đã “vô Nam” và công tác tại Trường trong những ngày đầu mới thành lập. Riêng cựu sinh viên các khóa 1977-1978 vào chi
252
viện cho Trường ĐHSPTPHCM gồm hơn 40 người [3, 358]. Vào thời gian thập niên 70, 80 của thế kỉ XX, trong khoảng 300 giảng viên của Trường ĐHSPTPHCM thì có tới 160 giảng viên được “tăng cường” vào công tác và sinh viên mới tốt nghiệp từ Trường ĐHSPHN. Trong những ngày đầu mới thành lập còn đầy khó khăn, đây thực sự là một con số không nhỏ. Bối cảnh mới tại một vùng đất mới thực sự là môi trường thử thách sự phấn đấu và nỗ lực của những con người trẻ mới tuổi đôi mươi đang mang trong mình nhiều hoài bão và lí tưởng. Qua thống kê (bằng trí nhớ của các cán bộ đã và đang công tác ở trường ĐHSPTPHCM), những anh chị em tuổi đôi mươi hồi đó hiện đã nghỉ hưu gần hết cho biết chỉ hơn 10 anh chị em vào Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh hồi đó là về lại miền Bắc công tác - số còn lại đã gắn bó suốt đời với ngôi trường mà họ đã lựa chọn. Số sinh viên tốt nghiệp giữa thập niên 70 của thế kỉ XX đang còn làm việc tại Trường cũng chỉ còn có 3 người là PGS.TS. Bùi Mạnh Nhị, PGS.TS.
Hoàng Văn Cẩn và TS. Trương Văn Tuấn. Ngoài ra, Trường ĐHSPHN còn cử nhiều cán bộ giảng viên giàu kinh nghiệm vào hỗ trợ giảng dạy sinh viên, bồi dưỡng các giảng viên trẻ ở trường ĐHSPTPHCM [3, 359].
2.2. Nỗ lực phấn đấu, cống hiến chung tay xây dựng Trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh
Học tập nâng cao trình độ chuyên môn, xây dựng đội ngũ giảng viên chất lượng cao Thành phố Hồ Chí Minh đã đón những cán bộ và sinh viên trẻ của Trường ĐHSPHN một cách nồng hậu. Các Chung cư 24 Đồng Khởi, 242 Pasteur, 222 Lê Văn Sĩ được chọn là nơi ở cho phần lớn giảng viên, nhiều thầy/cô được cấp những căn hộ rộng lớn để họ có thể làm việc trong những điều kiện vật chất khá tốt dù có nhiều khó khăn trong những năm cuối thập niên 70, đầu 80. Tuy nhiên, những cố gắng của đội ngũ giảng viên và sinh viên trẻ nhằm đáp ứng được các yêu cầu của một trường đại học trong hoàn cảnh đất nước vừa thống nhất thật không dễ dàng. Với chiến lược phát triển đội ngũ giảng viên và coi đây là mục tiêu hàng đầu đối với sự phát triển lâu dài, Nhà trường đã có những bước đi phù hợp khi để hầu hết các sinh viên vừa nhận việc đã được trở lại miền Bắc học sau đại học. Trường ĐHSPHN một lần nữa lại là nơi đào tạo trình độ cao cho thế hệ cán bộ của Trường ĐHSPTPHCM trong những năm đầu mới thành lập. Có thể nhận định rằng, Trường ĐHSPHN là cái nôi đào tạo cán bộ, giảng viên cho nhiều trường ĐHSP trong cả nước mà trong đó nhiều nhất vẫn là cho Trường ĐHSPTPHCM.
Trong thời gian sau đó, Trường ĐHSPHN còn là nơi đào tạo sau và trên đại học cho rất nhiều cán bộ, giảng viên của Trường ĐHSPTPHCM, giúp nhà trường có đội ngũ cán bộ mạnh đủ sức đảm đương nhiệm vụ xây dựng Trường ĐHSPTPHCM thành trường sư phạm trọng điểm thứ hai trên cả nước [3, 359]. Số lượng giảng viên thuộc khối ngành Khoa học Xã hội như Văn học, Lịch sử, Địa lí, Tâm lí đã được đào tạo sau đại học tại Trường ĐHSPHN rất lớn: Khoa Lịch sử có 4 Giảng viên, khoa Địa lí có 6, Khoa Tâm lí có 5 giảng viên nhận học vị Phó Tiến sĩ, Tiến sĩ tại Trường ĐHSPHN [4]. Đồng thời, các hoạt động liên kết, hỗ trợ đào tạo và nghiên cứu này cũng góp phần tăng cường mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa hai trung tâm Sư phạm trọng điểm lớn nhất cả nước.
Tuy vậy, cũng phải nói một cách công bằng rằng, chính sự cố gắng của mỗi cá nhân giảng viên và sinh viên trẻ đang ở lứa tuổi đôi mươi tràn đầy sức cống hiến và sáng tạo lúc đó đã tạo nên một bức tranh đẹp, có chất lượng về đội ngũ giảng viên của Trường ĐHSPTPHCM. Những số liệu dưới đây phần nào minh chứng cho sự nỗ lực, phấn đấu và trưởng thành của thế hệ giảng viên và sinh viên của Trường ĐHSPHN đầu tiên vào công tác tại trường ĐHSPTPHCM [4]:
Khoa Ngữ văn với 17 sinh viên vào công tác ngay sau khi tốt nghiệp với trường Đại học Sư phạm Hà Nội vào với trường ĐHSPTP HCM nhận nhiệm vụ, thì đã có tới 12 người đã có học vị tiến sĩ trong những năm sau đó (4 trong số này là PGS).
253 Khoa Địa lí có 9 sinh viên và 5 người trong số đó sau này nhận được học vị tiến sĩ (2 người là PGS).
Khoa Lịch sử có 10 sinh viên và 4 người trong số đó sau này đã nhận học vị tiến sĩ.
Khoa Vật lí có 18 sinh viên, 3 người sau này nhận học vị tiến sĩ.
Khoa Toán có 17 sinh viên, có 1 người sau này nhận học vị tiến sĩ.
Khoa Hoá có 14 sinh viên, 1 người được đào tạo thạc sĩ và NCS tại trường ĐHSPHN, 5 người đã có học vị tiến sĩ (4 trong số đó là PGS).
Khoa Sinh có 7 sinh viên và 1 người trong số đó nhận học vị tiến sĩ.
Ngành Tâm lí học thì đặc biệt hơn, do Trường ĐHSP TP HCM khi đó thiếu nghiêm trọng giảng viên, các sinh viên Khoa Tâm lí với trường Đại học Sư phạm Hà Nội đã “tốt nghiệp sớm”
để vào Nam công tác. 9 người đã vào với trường ĐHSP TP HCM khi đó và 4 người đã nhận học vị tiến sĩ sau này từ trường ĐHSPHN (1 người là PGS).
Đóng góp cho công tác quản lí, nghiên cứu và đào tạo
Thế hệ những thầy cô “tăng cường” từ Trường ĐHSPHN vào với Trường ĐHSPTPHCM những năm đầu đã giữ những trọng trách quan trọng, trực tiếp xây dựng các mục tiêu, chiến lược phát triển của nhà trường ngay từ thời điểm mới thành lập. Có thể kể đến Quý Thầy Cô sau [4]:
• GS. NGND Trần Thanh Đạm - Hiệu trưởng đầu tiên của trường ĐHSP TP HCM.
• PGS.TS. Nguyễn Tấn Phát đã giữ các chức vụ Phó Hiệu trưởng rồi Hiệu trưởng, Bí thư Đảng bộ với trường Đại học Sư phạm TP. HCM (Sau này là Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM) – (Về chức vụ đảm nhiệm: chúng tôi chỉ ghi những chức vụ cao nhất của mỗi chức danh mà cá nhân đảm nhiệm trong thời gian công tác).
• PGS.TS. Cao Minh Thì – giữ chức vụ Phó Hiệu trưởng trường ĐHSP TP HCM (sau là Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Sư phạm TP HCM, rồi Giám đốc Sở GD&ĐT TPHCM).
• PGS.TS. Từ Kì - Bí thư Đảng ủy Quyền Hiệu trưởng
• PGS.TS. Nguyễn Trọng Khâm – Quyền Hiệu trưởng
• TS. Dương Lương Sơn – Phó Hiệu trưởng, Trưởng khoa GD Tiểu học.
• TS. Lê Vinh Quốc – Phó Hiệu trưởng, Trưởng khoa Lịch sử.
• PGS. TS. Võ Quang Phúc - Trưởng Ban tự quản Trường Đại học Sư phạm TP HCM
• Thầy Trần Tráng - UV Ban Tự quản Trường Đại học Sư phạm TP HCM, Trưởng khoa Toán.
• TS. Nguyễn Thị Bê – Phó Hiệu trưởng.
• GS. TSKH. Lê Ngọc Trà - Phó trưởng khoa Ngữ Văn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu giáo dục và giao lưu văn hoá, Viện trưởng Viện Nghiên cứu giáo dục.
• PGS. TS. Trần Hữu Tá – Trưởng khoa Ngữ văn.
• Các PGS.TS. Hồ Sĩ Hiệp, GS. TS Nguyễn Thị Hai, PGS.TS. Đặng Ngọc Lệ… - phó trưởng khoa Ngữ Văn.
• Các GS Lê Văn Sáu, Nguyễn Văn Đức, Nguyễn Thị Thư – Trưởng khoa Lịch Sử.
• TS. Đoàn Ngọc Nam - Trưởng khoa Địa Lí, Trưởng Phòng Quản lí khoa học.
• PGS.TS. Phan Huy Xu – Trưởng khoa Địa lí
• TS. Nguyễn Bá Triêm - Trưởng khoa; các PGS. TS. Nguyễn Khắc Nhạp, thầy Tạ Hưng Quý – Phó trưởng khoa Vật Lí
• TS. Nguyễn Văn Điệp, TS. Nguyễn Khương, TS. Nguyễn Văn Diễn – Trưởng khoa;
PGS.TS. Trần Thị Tửu - phó trưởng Khoa Hoá.
254
• TS. Nguyễn Văn Tư - Trưởng khoa; TS. Trần Đình Chúc, Đinh Văn Gắng, Phó Trưởng khoa Toán.
Thế hệ sinh viên hồi đó cũng đã trưởng thành, nhiều người trong số họ đã giữ những vị trí chủ chốt cấp trường, cấp khoa tại Trường ĐHSPTPHCM sau này. Có thể kể đến một số tên tuổi tiêu biểu sau [4]:
• TS. Bạch Văn Hợp – Hiệu trưởng, Bí Thư Đảng ủy, Trưởng phòng TCHC.
• PGS.TSKH. Bùi Mạnh Nhị - Hiệu trưởng, Bí thư Đảng ủy, Trưởng khoa Ngữ Văn (sau này là Vụ trưởng Vụ TCCB Bộ GD&ĐT, Chánh Văn phòng Học hàm NN).
• PGS.TS. Hoàng Văn Cẩn – Phó Hiệu trưởng, Phó Bí thư ĐU, Trưởng khoa Mầm non.
• TS. Vũ Thị Ân – Trưởng khoa Tiểu học.
• PGS.TS. Đinh Phan Cẩm Vân – Trưởng khoa Ngữ văn.
• TS. Nguyễn Thị Ảnh – Hiệu trưởng trường Trung học Thực hành Đại học Sư phạm TP.
Hồ Chí Minh.
• Ths. Trương Thu Vân – Phó trưởng khoa Tiểu học.
• Ths. Đặng Chính Nghĩa – Phó Hiệu trưởng trường ĐHSP TP.HCM, Hiệu trưởng Trường Trung học Thực hành Đại học Sư phạm TP. HCM.
• TS. Nguyễn Mạnh Hùng – Trưởng khoa Vật Lí.
• TS. Lê Thị Thanh Thảo, TS. Phạm Thế Dân – Phó trưởng khoa Vật lí.
• PGS.TS. Phạm Xuân Hậu – Trưởng khoa Địa lí, Viện trưởng Viện NC Giáo dục Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh.
• Đặng Quang Quỳnh - GĐ Trung tâm Thông tin và Dịch vụ Văn hóa đầu tiên của trường ĐHSP TP HCM
• TS. Phạm Thị Xuân Thọ, TS. Trương Văn Tuấn – Trưởng khoa Địa lí.
• Nguyễn Thiện Hiền – Phó Trưởng khoa Địa lí.
• TS. Nguyễn Văn Luyện, TS. Đàm Nguyễn Thùy Dương – Phó trưởng Khoa Địa lí
• PGS.TS. Nguyễn Kim Hồng – Hiệu trưởng, Bí thư Đảng ủy; Hiệu trưởng đầu tiên của Trường Trung học Thực hành Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh (hiện là Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Văn Hiến).
• Ths. Dương Văn Huề - Trưởng khoa Lịch sử.
• TS. Tưởng Phi Ngọ - Phó trưởng Khoa Lịch sử.
• Ths. Nguyễn Duy Tuấn – Phó trưởng khoa Lịch sử, Phó trưởng Phòng Đào tạo.
• TS. Đoàn Hữu Hải – Trưởng phòng Đào tạo.
• Ths. Trần Xuân Phương – Giám đốc Trung tâm tin học.
• PGS.TS. Trịnh Văn Biều – Trưởng khoa Hóa.
• PGS.TS. Dương Bá Vũ – Trưởng khoa Hóa, Viện trưởng Viện NC Giáo dục.
• PGS.TS. Nguyễn Tiến Công – Chủ tịch Hội đồng Trường, Trưởng phòng KHCN- TCKH&MT, Phó GĐ NXB Trường ĐHSP TP. Hồ Chí Minh.
• TS. Đinh Thị Tứ - Trưởng khoa Mầm non.
• TS. Võ Thị Bích Hạnh – Phó trưởng khoa Tâm lí Giáo dục.
• PGS.TS. Lê Minh Hà – Trưởng khoa GD Đặc biệt.
Đảm nhiệm các vị trí quan trọng, các thế hệ giảng viên và sinh viên tốt nghiệp Trường ĐHSHN đã nỗ lực cống hiến cho công tác đào tạo, nghiên cứu cũng như hoạch định những chiến lược phát triển của Trường ĐHSPTPHCM trong từng giai đoạn lịch sử. Những cán bộ này đã trở thành những người góp công lớn trong việc xây dựng các chuyên ngành đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ tại Trường ĐHSP THCM. Đội ngũ cán bộ trưởng thành từ Trường ĐHSPHN trong thời gian công tác tại Trường ĐHSPTPHCM từ năm 2010 đến năm 2020 đã và đang tham gia hướng 218 luận văn thạc sĩ và 43 luận án tiến sĩ (trong đó có 28 NCS đã bảo vệ
255 thành công luận án và được cấp bằng TS). Các Giải thưởng Hồ Chí Minh và Nhà nước về Khoa học Công nghệ của Trường ĐHSPTPHCM đã được trao cho GS. NGND Lê Trí Viễn, GS. TSKH Lê Ngọc Trà.
Sự ghi nhận và vinh danh
Nhờ những đóng góp quan trọng cho quá trình xây dựng và phát triển Trường ĐHSPTPHCM nói riêng và giáo dục miền Nam nói chung, nhiều thầy cô đã được nhận các danh hiệu cao quý. Chủ tịch nước đã tặng Danh hiệu nhà giáo nhân dân cho GS. Lê Trí Viễn, GS. Trần Thanh Đạm; tặng danh hiệu nhà giáo ưu tú cho các thầy: Trần Tráng, Nguyễn Tấn Phát, Từ Kì, Nguyễn Trọng Khâm, Trần Xuân Đề, Trần Hữu Tá, Phan Huy Xu, Trần Hoán, Nguyễn Thị Hai, Lê Vinh Quốc… Thế hệ sinh viên ngày ấy cũng đã có những người được nhận danh hiệu Nhà giáo Ưu tú: Phạm Xuân Hậu, Bùi Mạnh Nhị, Nguyễn Kim Hồng.
Nhà nước cũng đã trao Huân chương lao động hạng nhất cho thế hệ Thầy/Cô như PGS.TS.
Nguyễn Tấn Phát; Huân chương Lao động hạng Nhì cho PGS.TS. Từ Kì, PGS.TS. Nguyễn Trọng Khâm... Với thế hệ sinh viên ngày đó, được nhận Huân chương lao động hạng nhất là PGS.TSKH Bùi Mạnh Nhị; Huân chương lao động hạng nhì là được trao cho PGS.TS. Phạm Xuân Hậu, Nguyễn Kim Hồng; Huân chương lao động hạng Ba cho TS. Bạch Văn Hợp, Đặng Chính Nghĩa.
3. Kết luận
Bài viết không có tham vọng khái quát lại toàn bộ những đóng góp của Trường ĐHSPHN cho xây dựng nền giáo dục mới ở mảnh đất phương Nam mà chỉ tập trung đề cập tới những con người trẻ tuổi trưởng thành từ mái trường này đã nỗ lực phấn đấu thực hiện nhiệm vụ chính trị lớn lao của đất nước trong thời kì lịch sử mới. Quá trình trưởng thành và phát triển của Trường ĐHSPTPHCM hôm nay ghi dấu ấn đậm nét bóng dáng của một thế hệ giảng viên, sinh viên được “tăng cường” từ Trường ĐHSPHN. Đây luôn là nền tảng quan trọng cho sự phát triển mối liên kết, hợp tác chặt chẽ giữa hai trường sư phạm trọng điểm ở hai đầu đất nước để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của ngành giáo dục.
Khi viết những dòng này, chúng tôi những sinh viên được đào tạo tại trường Đại học Sư phạm Hà Nội đang hướng về ngôi trường sư phạm lớn nhất nước với tấm lòng biết ơn vô hạn.
Ở đó, chúng tôi không chỉ được đào tạo thành những công dân hữu ích, được trang bị những kiến thức khoa học, kiến thức sư phạm, giáo dục mà còn cho chúng tôi tình thương yêu con người của những người làm công tác giáo dục, tận hiến vì các thế hệ tương lai. Trường Đại học Sư phạm Hà Nội – cái nôi đào tạo những thầy cô giáo trong quá khứ, hiện tại và tương lai vẫn mãi tỏa sáng, mãi là chim đầu đàn của các trường sư phạm trong cả nước.
* Tác giả chắc chắn rằng, sẽ còn rất nhiều trong số trên 160 thầy cô giáo và những sinh viên từ Trường ĐHSPHN tới với Trường ĐHSPTPHCM những năm sau giải phóng và lấy vùng đất Phương Nam làm nhà sẽ có bài viết về giai đoạn này hay hơn tôi. Tôi tin rằng các bạn cùng trang lứa cũng như thầy cô “tăng cường” cho ĐHSPTPHCM thời kì ấy sẽ giúp tôi hoàn thành nhiệm vụ. Và quả thực, trong khi tôi đi tìm tư liệu cho bài viết, tôi đã được sự giúp đỡ tận tình của các anh chị cùng vào ĐHSPTPHCM công tác những năm đó. Dữ liệu mà tôi có dựa trên trí nhớ của một tập thể nhỏ, xin phép được cảm ơn các anh chị hiện đã nghỉ hưu hoặc còn đang công tác tại Trường ĐHSPTPHCM đã cung cấp dữ liệu về Quý Thầy/ Cô đi “tăng cường”, những sinh viên vừa tốt nghiệp được phân công công tác vào Trường Đại học Sư phạm TP Hồ Chí Minh như: Hoàng Văn Cẩn, Nguyễn Thị Ảnh, Tưởng Phi Ngọ, Đoàn Hữu Hải, Đặng Quang Quỳnh, Hoàng Lan, Võ Thị Bích Hạnh…
256
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Báo cáo Đại hội đại biểu Đảng bộ Trường Đại học Sư phạm Hà Nội I lần thứ I (1976- 1980). Dẫn theo Trường Đại học Sư phạm Hà Nội (2011), 60 năm Trường Đại học Sư phạm Hà Nội (1951-2011). Nxb Đại học Sư phạm Hà Nội, tr. 69.
[2] Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, 2011, 60 năm Trường Đại học Sư phạm Hà Nội (1951- 2011). Nxb Đại học Sư phạm Hà Nội.
[3] Đặng Quang Quỳnh, 2011. Cảm nhận về Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 60 năm xây dựng, trưởng thành, in trong Kỉ yếu hội thảo Đại học Sư phạm Hà Nội – 60 năm xây dựng và phát triển. Nxb Đại học Sư phạm Hà Nội, tr. 358-361.
[4] Số liệu thống kê từ nguồn của Phòng Tổ chức Hành chính, Phòng Khoa học Công nghệ - Tạp chí Khoa học và Môi trường, Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh.
ABSTRACT
Hanoi National University of Education and the “sharing” of teaching staff with Ho Chi Minh City University of Education
Nguyen Kim Hong Vice-Rector of Van Hien University Former Rector of Hochiminh City University of Education The paper makes contributions to providing more details on the “sharing” and strengthening human resources by generations of students and lecturers of the Hanoi National University of Education (HNUE) for the process of building and developing the largest teacher training center in the South – Ho Chi Minh City University of Education (HCMCUE) in the early days of its establishment. On the basis of data extracted from archives as well as from interviews with historical witnesses, the paper will recreate the historical stages in the development process of Vietnam's pedagogy in which HNUE always plays a very important position.
Keywords: HNUE, HCMCUE, pedagogy, teacher training.
