VI NSC KH EC NG NG
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
TÌNH TRẠNG DINH DƯỠNG Ở HỌC SINH KHỐI LỚP 4, 5 MẮC BỆNH LÝ RĂNG MIỆNG TẠI TRƯỜNG TIỂU HỌC THỊ TRẤN HUYỆN Vũ THƯ, TỈNH THÁI BÌNH NĂM 2019
Phạm Thị Quý1, Lê Đức Cường2, Phan Ngọc Quang2, Vũ Đức Anh2, Đỗ Thị Tâm1 TÓM TẮT
Tiến hành điều tra trên 324 học sinh khối lớp 4 và 5 tại trường tiểu học thị trấn Vũ Thư, tỉnh Thái Bình năm 2019. Chúng tôi thu được kết quả như sau: Phân theo chỉ số BMI có 93,5% trẻ nam bình thường và 98,2% trẻ nữ bình thường. Chỉ có 5,1% trẻ nam thừa cân và 1,7% trẻ nam béo phì; có 1,8% trẻ nữ thừa cân và không có trẻ nữ béo phì. 96,6% học sinh có VĐVRM tiêu thụ gạo hàng ngày; có 53,9% tiêu thụ bánh phở, bún, miến, mỳ gạo từ 1-6 lần/tuần và 36,5% tiêu thụ bột mỳ 1-6 lần/tuần.
Các loại rau củ quả hàng ngày mà học sinh có VĐVRM tiêu thụ nhiều nhất là rau màu xanh và quả chín vàng, đỏ chiếm 60,9%. Các loại khoai củ, các loại đậu đỗ và rau củ quả chín khác tiêu thụ 1-6 lần/tuần chiếm tỷ lệ lần lượt là 31,3% và 25,2%. Tỷ lệ ăn thịt lợn hàng ngày là 20,9% và hải sản là 13,9%.
Từ khóa: Dinh dưỡng, bệnh răng miệng ABSTRACT:
NUTRITION STATUS IN STUDENTS IN GRADES 4 AND 5 WITH DENTAL DISEASES AT THE ELEMENTARY SCHOOL TOWN OF VU THU DISTRICT, THAI BINH PROVINCE IN 2019
The study was conducted on 342 students in grades 4 and 5 at the Vu Thu town primary school, Thai Binh province in 2019. We obtained results: Classified by BMI:
there were 93.5% of normal boys and 98.2% of normal girls.
there were 5.1% of boys were overweight and 1.7% were obese; 1.8% of girls are overweight and there are no obese girls. 96.6% of students with dental disease consumed rice daily, 53.9% of students consumed noodles, vermicelli, vermicelli, rice noodles from 1 to 6 times / week. Students with dental diseases who consume the most that were green vegetables and red and yellow fruits with 60,9%. Potatoes,
beans and other ripe vegetables consumed 1-6 times / week, accounting for 31.3% and 25.2%, respectively.
The percentage of students eating pork daily was 20.9%
and seafood was 13.9%
Key words: Nutrition, dental disease.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Bệnh răng miệng (BRM) là bệnh phổ biến, gặp ở xấp xỉ 90% dân số trên thế giới, ở mọi lứa tuổi và ở mọi tầng lớp xã hội, đi kèm với các hậu quả về răng, miệng là những ảnh hưởng tới tình trạng dinh dưỡng của cơ thể như thiếu cân, thừa cân, béo phì hoặc một số bệnh chuyển hóa khác[3]. Suy dinh dưỡng có thể ảnh hưởng đến sự hấp thu các chất, vi chất làm, tăng trưởng và phát triển các thành phần của cơ thể, trong đó có các thành phần liên quan đến răng miệng, do đó có thể gây tổn thương ở các mô cứng răng, niêm mạc miệng và gây các bệnh về răng miệng[11],[12].
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Địa điểm, đối tượng và thời gian nghiên cứu 2.1.1. Địa điểm: Trường tiểu học thị trấn Vũ Thư, tỉnh Thái Bình
2.1.2. Đối tượng nghiên cứu: Học sinh khối lớp 4 và lớp 5
2.1.3. Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 6/ 2019 đến 3/2020
2.2. Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu dịch tễ học mô tả, dựa trên cuộc điều tra cắt ngang
2.2.1. Cỡ mẫu và chọn mẫu: Chọn mẫu toàn bộ, chọn toàn bộ học sinh khối lớp 4 và lớp 5 đang học tại trường tiểu học thị trấn. Thực tế điều tra trên 324 học sinh trong đó có 115 học sinh có vấn đề về răng miệng
1. Bệnh viện đa khoa huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình 2. Trường Đại học Y Dược Thái Bình
Tác giả chính Phạm Thị Quý, Email: [email protected]; SĐT: 0983127369
JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE
2020
2.2.2. Phương pháp thu thập thông tin - Sử dụng bộ phiếu gồm 2 phần:
+ Khám răng qua các chỉ số răng miệng : GI, DI-S, CI-S, OHI-S
+ Đánh giá thực trạng về chế độ dinh dưỡng của học sinh
2.2.3. Phương pháp phân tích số liệu
Thông tin thu thập được nhập vào máy tính bằng phần mềm Epidata 3.01; xử lý và phân tích bằng phần mềm SPSS 21.0. Các kết quả được trình bày dưới dạng các bảng và biểu đồ. So sánh các tỷ lệ bằng test χ2. Mức xác suất được lựa chọn là 0,05.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Bảng 3. 1. Thông tin chung về giới tính và tình trạng kinh tế của học sinh (n=324)
Thông tin chung Số lượng Tỷ lệ
Giới Nam 163 50,3
Nữ 161 49,7
Tình trạng kinh tế Hộ cận nghèo, nghèo 8 2,5
Kinh tế bình thường 316 97,5
Bảng 3. 2. Phân loại BMI của học sinh có VĐVRM (n=115)
Chiều cao theo tuổi Nam (n = 59) Nữ (n = 56)
Số lượng Tỷ lệ Số lượng Tỷ lệ
Trẻ suy dinh dưỡng thấp còi mức độ vừa 0 0 0 0
Trẻ bình thường 55 93,2 55 98,2
Trẻ thừa cân 3 5,1 1 1,8
Trẻ béo phì 1 1,7 0 0
Biểu đồ 3. 1 . Tỷ lệ học sinh có vấn đề về vệ sinh răng miệng (n=324) Nhận xét:
Bảng 3.1 cho thấy kết quả nghiên cứu tiến hành trên 324 học sinh thuộc lớp 4 và lớp 5 có tỷ lệ trẻ nam chiếm 50,3% và trẻ nữ 49,7%. Về tình trạng kinh tế của gia
đình các học sinh đều thuộc diện gia đình có kinh tế bình thường và chiếm 97,5%. Chỉ có 2,5% đối tượng thuộc diện gia đình có kinh tế khó khăn.
Nhận xét:
Trong tổng số 324 học sinh tham gia vào nghiên cứu có 115 học sinh có vấn đề về răng miệng chiếm 35,5% và học sinh không có vấn đề về răng miệng chiếm 64.5%.
VI NSC KH EC NG NG
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Nhận xét:
Kết quả bảng 3.2 cho thấy tình trạng dinh dưỡng phân loại dựa trên chỉ số BMI của trẻ có vấn đề về răng miệng thì không có trẻ nào bị suy dinh dưỡng thấp còi
mức độ vừa và nặng; có 93,2% trẻ nam bình thường và 98,2% trẻ nữ bình thường. Có 5,1% trẻ nam thừa cân và 1,7% trẻ nam béo phì; có 1,8% trẻ nữ thừa cân và không có trẻ béo phì.
Kết quả bảng 3.3 trên ta thấy có 96,6% học sinh có
VĐVRM tiêu thụ gạo hàng ngày; có 53,9% tiêu thụ bánh phở, bún, miến, mỳ gạo từ 1-6 lần/tuần và 36,5% tiêu thụ bột mỳ 1-6 lần/tuần.
Nhận xét:
Các loại rau củ quả hàng ngày mà học sinh có VĐVRM tiêu thụ nhiều nhất là rau màu xanh và quả chín
vàng, đỏ chiếm 60,9%. Các loại khoai củ, các loại đậu đỗ và rau củ qua chín khác tiêu thụ 1-6 lần/tuần chiếm tỷ lệ lần lượt là 31,3% và 25,2%.
Bảng 3.3. Tần suất tiêu thụ các loại tinh bột của học sinh có VĐVRM (n=115) Tên thực phẩm
Tần suất tiêu thụ Hàng ngày
(%) 1-6 lần/tuần
(%) 1-3 lần/tháng
(%) 1-5 lần/6
tháng (%) Không ăn (%)
Gạo 96,6 1,7 0 1,7 0
Bánh phở, bún miến, mỳ gạo 10,4 53,9 26,1 3,5 5,1
Bột mỳ (bánh mỳ, mỳ ăn liền) 12,2 36,5 27,8 15,7 7,8
Bảng 3.4. Tần suất tiêu thụ các loại rau củ quả của học sinh có VĐVRM (n=115) Tên thực phẩm
Tần suất tiêu thụ Hàng ngày
(%) 1-6 lần/tuần
(%) 1-3 lần/tháng
(%) 1-5 lần/
6 tháng (%) Không ăn (%)
Khoai củ, các loại đậu đỗ 20,9 31,3 27,0 17,4 3,5
Rau màu xanh và quả chín vàng, đỏ 60,9 20,0 8,7 7,0 3,5
Rau củ qua chín khác 40,0 25,2 21,7 7,8 5,2
Bảng 3.5.Tỷ lệ tiêu thụ thịt của học sinh có VĐVRM (n=115)
Tên thực phẩm Tần suất tiêu thụ
Hàng ngày (%) 1-6 lần/tuần (%) 1-3 lần/tháng (%) 1-5 lần/6 tháng (%) Không ăn (%)
Thịt lợn 20,9 31,3 25,2 12,2 10,4
Thịt gia súc khác 8,7 37,4 29,6 16,5 7,8
Thịt gia cầm 5,2 36,5 33,0 16,5 8,7
Phủ tạng 0,9 4,3 20,0 28,7 46,1
Sản phẩm từ thịt 5,2 25,2 31,3 15,7 22,6
Các loại hải sản 13,9 21,7 36,5 17,4 10,4
Sản phẩm hải sản 2,6 14,8 27,0 27,0 28,7
JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE
2020
Nhận xét:
Tần suất tiêu thụ các loại thịt của học sinh có VĐVRM khá chênh lệch nhau ở loại thịt. Tỷ lệ ăn thịt lợn hàng ngày là 20,9% và hải sản là 13,9%. Các sản phẩm
đã chế biến sẵn có rất nhiều em không ăn: các sản phẩm từ thịt là 22,6%; các sản phẩm từ hải sản là 28,7%. Đặc biệt có 46,1% học sinh có VĐVRM không ăn thực phẩm là phủ tạng động vật.
Bảng 3.6. Tỷ lệ sử dụng các loại trứng, sữa và đồ ngọt của học sinh có VĐVRM (n=115) Tên thực phẩm
Tần suất tiêu thụ Hàng ngày
(%) 1-6 lần/tuần
(%) 1-3 lần/tháng
(%) 1-5 lần/6
tháng (%) Không ăn (%)
Trứng và sản phẩm của trứng 27,0 54,8 13,0 2,6 2,6
Sữa và sản phẩm của sữa 45,2 32,2 13,0 6,1 3,5
Đồ ngọt 13,0 34,8 32,2 10,4 9,6
Đồ ăn vặt (bim bim, snack) 11,3 31,3 31,3 11,3 14,8
Gia vị: nước mắm, bột canh… 59,1 20,9 11,3 1,7 7,0
Nước giải khát, nước ngọt 8,7 22,6 40,9 20,0 7,8
Các đồ uống pha chế tại tiệm 4,3 13,0 15,7 26,1 40,9
Nhận xét:
Có 45,2% học sinh có VĐVRM sử dụng sữa và sản phẩm của sữa hàng ngày, có 54,8% sử dụng trứng và các sản phẩm của trứng 1-6 lần/tuần; có 40,9% không sử dụng các đồ uống pha chế tại tiệm.
IV. BÀN LUẬN
Bữa ăn hàng ngày của trẻ là vô cùng quan trọng, bữa ăn cần đảm bảo nhu cầu của cơ thể không chỉ về số lượng năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết mà các chất đó còn tồn tại trong mối tương quan cân đối và hợp lý. Số bữa ăn và giá trị năng lượng của từng bữa ăn dựa theo yêu cầu của tuổi, loại lao động, tình trạng sinh lý và các điều kiện sống để phân chia và áp dụng các bữa ăn hợp lý [8].
Có 93,5% trẻ nam bình thường và 98,2% trẻ nữ bình thường. Có 5,1% trẻ nam thừa cân và 1,7% trẻ nam béo phì; có 1,8% trẻ nữ thừa cân và không có trẻ béo phì.
Chiều cao trung bình của các học sinh có VĐVRM là 138,2 cm; cân nặng trung bình là 34,5 kg. Kết quả này cao hơn kết quả nghiên cứu tại Tây Ninh [2] cũng nghiên cứu trên đối tượng từ 6-11 tuổi: có 20,3% học sinh thừa cân; 13,7% học sinh béo phì và có 9,3% học sinh suy dinh dưỡng và có 56,7% học sinh bình thường.
Phân loại cân nặng theo tuổi của học sinh thì có 91,5% trẻ nam bình thường; có 92,8% trẻ nữ bình thường.
Và tỷ lệ về suy dinh dưỡng và thừa cân, béo phì chiếm tỷ
(nam); 3,6% (nữ). Tỷ lệ trẻ SDD và thừa cân ở nghiên cứu chúng tôi thấp hơn nghiên cứu của tác giả Hoàng Minh Chính tại tỉnh Hưng Yên năm 2014 [1], trẻ SDD là 15,5%
và trẻ thừa cân béo phì là 3,2%.
Qua nhiều thập kỉ nghiên cứu, người ta đã phát hiện ra mối liên quan giữa chế độ ăn và tỷ lệ TC, BP ở trẻ em.
Theo Grund A và cs nghiên cứu thuần tập ở trẻ từ 3 - 5 tuổi cho thấy tăng % mỡ ăn vào làm tăng chỉ số BMI, ngược lại Lobstein T quan sát thấy trẻ thừa cân ăn ít năng lượng hơn trẻ bình thường[4],[7]
Mối liên hệ giữa sâu răng và thừa cân được thể hiện rõ ràng hơn trong các nghiên cứu được thực hiện ở châu Âu và Hoa Kỳ [5]. Trong tất cả các khả năng, các cơ chế cơ bản của mối quan hệ này đi theo một con đường khác nhau; sâu răng và thừa cân rất có thể liên quan vì chúng có các yếu tố nguy cơ về chế độ ăn uống có cả hai yếu tố gây ung thư và béo phì, chẳng hạn như chế độ ăn giàu đường.
Các tác giả Hooley [5] cùng cộng sự và Li cùng cộng sự [6] cho rằng, sâu răng và BMI có thể liên quan theo kiểu hình chữ U không tuyến tính, với mức độ sâu răng cao hơn ở cả trẻ em có BMI thấp và cao. Thiếu các nghiên cứu đã thử nghiệm giả thuyết này, khi mà có rất ít các phân tích bao gồm đầy đủ các phép đo nhân trắc học bao gồm thiếu cân, cân nặng bình thường và thừa cân (tình trạng cân nặng), cũng như thấp còi
Trong năm 2011- 2012 tại Anh, 9,4% trẻ em 5 tuổi
VI NSC KH EC NG NG
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
tăng theo tuổi và dữ liệu 2013 - 2014 ở Anh cho thấy tỷ lệ béo phì tăng lên 19,1% của 10 đến trẻ 11 tuổi và tỷ lệ bị sâu răng chiếm 34% ở trẻ 12 tuổi [9]. Ở Đông Nam Á, mức độ sâu răng là một trong những mức cao nhất trên toàn thế giới, với tỷ lệ phổ biến trong khoảng từ 79 đến 98% ở trẻ em sáu tuổi. Suy dinh dưỡng vẫn là mối quan tâm lớn đối với sức khỏe cộng đồng ở hầu hết các quốc gia trong khu vực, tuy nhiên tình trạng béo phì cũng gia tăng do sự phát triển kinh tế xã hội, toàn cầu hóa và những thay đổi liên quan đến chế độ ăn uống và hoạt động thể chất thông qua quá trình chuyển đổi dinh dưỡng [10].
V. KẾT LUẬN
Tình trạng dinh dưỡng của các học sinh khối 4 và 5 có VĐVRM khá tốt:
- Phân theo chỉ số BMI có 93,5% trẻ nam bình thường và 98,2% trẻ nữ bình thường. Chỉ có 5,1% trẻ nam
thừa cân và 1,7% trẻ nam béo phì; có 1,8% trẻ nữ thừa cân và không có trẻ nữ béo phì
- 96,6% học sinh có VĐVRM tiêu thụ gạo hàng ngày; có 53,9% tiêu thụ bánh phở, bún, miến, mỳ gạo từ 1-6 lần/tuần và 36,5% tiêu thụ bột mỳ 1-6 lần/tuần.
- Các loại rau củ quả hàng ngày mà học sinh có VĐVRM tiêu thụ nhiều nhất là rau màu xanh và quả chín vàng, đỏ chiếm 60,9%. Các loại khoai củ, các loại đậu đỗ và rau củ qua chín khác tiêu thụ 1-6 lần/tuần chiếm tỷ lệ lần lượt là 31,3% và 25,2%.
- Tần suất tiêu thụ các loại thịt của học sinh có VĐVRM khá chênh lệch nhau ở loại thịt. Tỷ lệ ăn thịt lợn hàng ngày là 20,9% và hải sản là 13,9%. Các sản phẩm đã chế biến sẵn có rất nhiều em không ăn: các sản phẩm từ thịt là 22,6%; các sản phẩm từ hải sản là 28,7%. Đặc biệt có 46,1% học sinh có VĐVRM không ăn thực phẩm là phủ tạng động vật.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hoàng Minh Chính và Đào Quang Minh (2019), “Thực trạng Suy dinh dưỡng và một số yếu tố liên quan tới suy dinh dưỡng thể thấp còi ở trẻ em dưới 5 tuổi tại huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên năm 2014”, Tạp chí Y học Cộng đồng 3(50).
2. Vương Thuận An và các cộng sự. (2010), “Tình trạng dinh dưỡng và một số yếu tố liên quan của trẻ lứa tuổi từ 6-11 tại trường tiểu học Kim Đồng, thị xã Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh năm 2009”, Tạp chí Y học thành phố Hồ Chí Minh. 2.
3. Abdel Wahed Wafaa Y, Hassan Safaa K và Eldessouki Randa (2017), “Malnutrition and Its Associated Factors among Rural School Children in Fayoum Governorate, Egypt”, Journal of Environmental and Public Health. 2017, tr.
4783791.
4. Grund A, Dilba B và Forberger K (2000), “Relationships between physical activity, physical fitness, muscle strength and nutritional state in 5-to 11 year old children”, Eur J Appp Physiol. 82(5-6), tr. 425-438.
5. Merrilyn Hooley và các cộng sự. (2012), “Body mass index and dental caries in children and adolescents: a systematic review of literature published 2004 to 2011”, Systematic reviews. 1(1), tr. 57.
6. L. W Li và các cộng sự. (2015), “Anthropometric measurements and dental caries in children: a systematic review of longitudinal studies”, Adv Nutr. 6(1), tr. 52-63.
7. Lobstein T và Dibb S (2005), “Evidence of a possible link between obesogenic food adversting and child Overweight”, Obesity reviews. 6, tr. 203-208.
8. Sai Krishna. H. V. N và các cộng sự. (2017), “Association between Nutritional Status and Early Childhood Caries in Indian Children”, Journal of International Society of Preventive and Community Dentistry. 7(3), tr. 131-135.
9. WHO (2000), Global data on dental caries prevalence (DMFT) in children aged 12 years.
10. WHO (2013), Oral health country/area profile programe. DMFT for 12-year-olds.
11. Yabao. RN và Duante. CA (2005), “Prevalence of dental caries and sugar consumption among 6-12-y-old schoolchildren in La Trinidad, Benguet, Philippines”, Ẻuropean Journal of Clinical Nutrition. 59(12), tr. 38.
12. Philippus J. van Wyk và Candice van Wyk (2004), “Oral health in South Africa”, International Dental Journal.
54, tr. 373-377.
