Ngo Thj Thanh Nga Tap chi KHOA HOC & CONG NGHE 72(10): 35-41
TV TlfONG DE BAT TAI TU" TIEN CHU VA TRUYEN T H O N O M HOA TIEN KY TRONG CAI NHIN SO SANH VE MAT COT TRUYEN, BO CUC, SO CAU, TEN HOI
Ngo Thi Thanh Nga"
Truong Dai hoc Su pham - Dai hoc Thdi Nguyen TOM TAT
Vdi su dong dieu ve cam xuc, Nguyen Huy Tu da phong tac Ca ban Tu tuang de bdt tdi tir tien chu thanh truyen tha Norn Hoa tien ky. Nhung vai ly tudng tham my, truyen thong van hoc rieng, tac gia truyen Hoa tien ky da de lai dau kn ciia su sang tao tren nhieu phuang dien tir the loai den xay dung nhan vat, phuang thirc tu sy...Trong bai viet nay, chung toi tim hieu nhting thay doi nho ve mat cot tuyen, tinh tiet, bo cue, so cau, ten hoi ciia Hoa Tien ky so vai Ca ban. 6 phuang dien nay dii khong that sy the hien dugc het tai nang ciia Nguyen Huy Tu nhu a cac phuang dien khac, nhung no cQng gop phan kha quan trong trong viec the hien y tudng nghe thuat cua tac gia cung nhu truyen thong van hoc cua dan toe.
Tir kh6a: Hoa tien ky - Nguyen Huy Tu - Tu tuang de bdt tdi tir tien chu - truyen Ndm - So sdnh Tren Tap chi Khoa hgc va Cdng nghe - Dai
hgc Thai nguyen sd thang 3/2010, chiing tdi da cd bai viet so sanh truyen tho Ndm Hoa tien ky (HTK) va Ca ban De bdt tdi tir den chii (CB) ve phuang dien the loai. Qua dd chi ra sy sang tao ciing nhu ban ITnh tiep nhan van hgc nude ngoai ciia Nguyen Huy Ty trong phuong dien "hoan cdt dot thai" dau tien nay.
O bai viet nay, chiing tdi tiep tuc de cap den mdt bieu hien ntra ciia siic sang tao ay cua tac gia Trudng Luu tren mat cdt truyen, bd cue, sd cau, ten hdi.
Cd the ndi khi ddi chieu gitra CB va truyen tha HTK rat nhieu nha nghien ciru da de dang nhan ra sy them bdt va thay ddi cua Nguyen Huy Ty khi dien Ndm CB, nhat la trong viec gian luge so cau. Vi dung y cua minh (va ciing chinh la xuat phat tir truyen thong chuong tho ca cua dan tdc) la gi& viing chat tha ciia cau chuyen phong tinh, nen cd nhirng hdi tac gia da gat di kha nhieu cau frong CB (mang dam tinh chat ke) de y tho nhe nhang sue tich ma van ggi hinh ggi cam. Neu nhu CB gdm cd 60 hdi vdi 3422 cau tho, thi sang truyen Ndm HTK, mac dii tac gia van giu- nguyen sd hdi, nhung dung lugng cua nd chi cdn khoang 1532 cau. Theo nha nghien ciiu Lai Van Hiing thi: "Nhin mdt each tdng quat
• Tel:0280.3.822.065
ta thay ngoai mot sd thay ddi ve bd cue d cac hoi 4, 15, 25, 39, 46, 51, 55, 60, cdn lai ndi chung ve cdt truyen thi diing nhu Lai Nggc Cang ndi, Hoa tien khdng thay ddi gi nhieu so vdi CB. Nhirng thay ddi khac ciia Hoa tien ve ten hdi, ve mdt chir trong bai tho hga (chu mon d Hoa tien, chu gian d CB) cung chi la nhirng thay ddi nhd. Dieu dang chu y nhat d day la sy giam thieu sd cau ciia Hoa tien. Trii' hdi cudi khdng chae Hoa tien cdn bao nhieu cau va trir hai hdi tang so vdi CB, cdn lai 57 hdi Hoa tien giam so vdi CB rat nhieu...ty le giam chung gan 55%, qua mdt nira sd cau"
[1-164,165].
O phuong dien nay, trong Ddng vdn Nguyen Huy d Trudng Luu, nha nghien ciru Lai Van Hiing da cd mdt ban phu luc trinh bay khai luge. Chiing tdi xin thong ke lai va dien dat cu the hon ve van de nay (nhat la d nhiing hdi chimg tdi da ciing nha nghien ciru djch lai), ddng thdi cd sua chira mot sd chi tiet nhd nham lan trong ban phu luc (vi du: thong ke sai sd cau dan den chia ty le sai).
Hdi thir nhat (Hoa tien dgi y), sd cau ciia CB la 32, d fruyen HTK la 24 (giam 25%). Ci hoi nay, trong truyen HTK khdng cd nhirng cau ndi ve chuyen khoai lac trang gid d CB, ma Nguyen Huy Ty them mot sd cau ta vl An Ba, ddng thdi ndi them ve tinh hieu de ciia Luong Sinh.
35
Ngo Thi Thanh Nga Tap chi KHOA HOC & CONG NGHE 72(10): 35-41 Hdi thu' 2 (Bdi mdu ddng trinh). sd cau ciia
CB la 46. truyen HTK la 20 (giam 57%). Tac gia truyen HTK da "giam nhe muc dich tim ban tinh de ndi viec Luong Sinh tim thay, tim ban va miing sinh nhat mg" [1-315].
Hdi thu' 3 (Dieu phu chiic tho), sd cau cua CB la 54, ciia truyen HTK la 14 (giam 74%).
Nguyen Huy Ty da chuyen cugc gap gd giira hai chang Luong - Duong xudng hdi 4.
Hdi thu' tu (Huynh de dam tinh), sd cau cua CB la 24. cua truyen HTK la 4 (giam 83%). 6 hdi nay, Nguyen Huy Tu khdng khai thac cugc noi chuyen ciia Luong - Duong d nhieu khia canh nhu CB ma chi de hai chang ndi ve chuyen phong nguyet.
Hdi thir 5 (Ky bien tuong hdi), sd cau ciia CB la 82, cua fruyen HTK la 48 (giam 41%). Hoi nay, su thay ddi chii yeu cua Nguyen Huy Ty la ve sd cau, cdn ve tinh tiet khdng cd gi thay doi nhieu so vdi CB. Tac gia chi gia tang them mdt chut trong viec mieu ta sac dep cua Dao Tien.
Hoi thir 6 (Bich Nguyet thu ky), sd cau cua CB la 74, ciia fruyen HTK la 44 (giam 39%).
Cung gidng nhu hoi 5. d hdi 6, Nguyin Huy Ty van giii' nguyen tinh tiet ciia CB. tac gia truyen HTK chi sua lai Idi ndi ciia nhan vat Luong Sinh va Bich Nguyet sao cho nha hon.
Hdi thir 7 (Luong Sinh si tircmg), sd cau cua CB la 28, cua truyen HTK la 14 (giam 50%o).
6 hdi nay. Nguyen Huy Tu giam tinh tilt va thay ddi phan nao tinh tu tudng ciia nhan vat Luong Sinh. Neu nhu CB nhan vat Luong Sinh sau khi nhin thay mdt nang Dao Tien
"dung trang tuyet chirng" da si me va tudng nhd den mire mudn nghT ngay ra thii doan dl ma "thau huong", thi d truyen HTK, Luong Sinh chi si me ngay dai ma khdng nghT din thii doan trgm huong nhu CB.
Hoi thir 8 (Luong Sinh vdn cdm), sd cau cua CB la 58, cua truyen HTK la 38 (giam 35%).
6 hdi nay, Nguyen Huy Ty gitr nguyen tinh tilt nhu CB.
Hdi thir 9 (Bd nguyet tuong tir), sd cau ciia CB la 44, ciia truyen HTK la 20 (Giam 55%).
0 hdi 9. tac gia truyen HTK gitr tinh tiet nhu 36
CB, nhung ciing gidng nhu hdi 7, d hdi nay, Nguyen Huy Ty chi udn nan them mdt chiit ve tu tudng ciia nhan vat Luong Sinh. Ong bd kha nhieu cau ndi den nhung thii doan de den dugc vdi ngudi dep trong CB. Hdi thir 10 (Hdi phii td tinh), sd cau d CB la 58, ciia truyen HTK la 30 (giam 48%). Hdi 10.
Nguyen Huy Ty giu' tinh tiet nhu CB, nhung dng tao cho nhan vat Dao Tien mdt phong thai khue cac, dju dang hon, chir khdng co phan chua ngoa nhu CB.
Hdi thii' 11 (Phong mgi thuphdng), sd cau cua CB la 59 (ke ca hai cau chuyen y d dau hoi), cua truyen HTK la 30 (giam 49%). Trong hoi nay, Nguyen Huy Ty giu tinh tiet nhu CB, nhung dng giam kha nhieu sd cau ta ve canh vat noi d mdi ciia Luong Sinh trong CB.
Hdi thir 12 (Bdi phdng hoa thi), sd cau ciia CB la 87, ciia fruyen tho HTK la 52 (giam 40%). 6 hdi thir 12, tac gia truyen HTK giu tinh tiet tiet nhu CB, nhung tac gia truyen da dac biet chuyen ngdn ngii' tii' ke le qua chi tiet trong CB sang "ta va ggi" trong HTK. Ngoai ra d cau thu ba trong bai tho' hga ciia Luong Sinh, d truyen HTK cd khac mot chir so vdi CB, dd la chu' "chu mdn" (HTK) va "chu gian" (CB).
Hdi thir 13 (Quy quan tuong tu), so cau cua CB la 25, cua fruyen HTK la 20 (giam 20%).
Hdi nay, Nguyen Huy Ty van gitr nguyen tinh tiet nhu CB, va sd cau cung luge it.
Hdi thu 14 (Chu ly khan tht'), so cau ciia CB la 42, cua trtjyen HTK la 24 (giam 40%). Van giong cac hoi trudc, d hdi 14, Nguyen Huy Ty giu nguyen tinh tilt ciia CB. Ong chi chuyin y sao cho thanh thoat va ggn nhe hon.
Hdi thu 15 (Dmmg gia hoi bdi). sd cau cua CB la 32, ciia fruyen HTK la 28 (giam 13%).
Hoi 15, nhin chung Nguyen Huy Ty giu tinh tiet nhu CB, so cau cung giam it. Tac gia chi cd mdt thay ddi nhd ve mat bd cue, dd la dua viec Duong cdng ra vl xuong dau hoi 16.
Hdi thu 16 (Phu the tham tS), so cau ciia CB la 16, cua truyen HTK la 5 (giam 63%). H6i nay ve co ban, tac gia truyen HTK \ln gitr nhung tinh tilt quan trgng cua CB nhu cuoc
Noo Thi Thanh N"a Tap chi KHOA HOC & CONG NGHE 72(10): 35-41 ndi chuyen ciia Duong dng vdi Duong ba ve
Luong Sinh, va viec ban bac ciia hg lam sao ken dugc chang re tdt va dang ddi nhu Luong Sinh. Hoi nay Nguyen Huy Ty chi bdt mdt tinh tiet nhd, do la bd tinh tiet Duong dng ndi vdi vg ve viec minh cho phep Luong Sinh md cira sau de thong vudn gitra hai nha.
Hdi thii' 17 (Ngd ty trdn tinh), sd cau ciia CB la 117, ciia truyen HTK la M (giam 49%). 6 hdi nay van la nhung tinh tiet gidng nhu trong CB, nhung Nguyen Huy Ty da bien phan Idn van ke ciia CB thanh van ddi thoai trong truyen HTK.
Hdi thii' 18 (Khue mdn dgt tinh), sd cau ciia CB la 62, cua truyen HTK la 32 (giam 49%).
Cung gidng nhu hdi trudc, d hdi 18, tinh tiet trong truyen HTK van la ciia CB, nhung tac gia Nguyen Huy Ty da chuyen van ke trong CB thanh van ddi thoai.
Hdi 19 (Phiic ngd Vdn Huong), sd cau ciia CB la 78, ciia truyen HTK la 28 (giam 64%).
O hdi nay, chiing tdi thay tinh tiet gitra CB va truyen HTK van khdng cd gi thay ddi, nhung van ciia truyen HTK gidng nhu hdi trudc da phan Idn trd thanh van ddi thoai thay vi van ke trong CB. Cu the neu nhu trong CB, sd cau thugc van ke la 47, van ddi thoai la 3 1 (chiem ty le 34%) sd cau trong hdi), thi d truyen HTK, so cau thugc van ke la 14, van ddi thoai la 14 (chilm ty 16 50%).
Hoi thir 20 (Chu ty khdn nguyet), sd cau ciia CB la 86, ciia truyen HTK la 58 (giam 33%).
Trong hdi nay mac dii tinh tiet van nhu trong CB, nhirng tam trang nhan vat da dugc Nguyen Huy Ty thay ddi chiit it. Neu nhu d CB, Dao Tien da cd phan chae chan ve tinh yeu, thi d truyen HTK nang van con nhieu nghi ngai: "Gia nao. nao de may dau/ Duyen nao, nao biet ve sau nhirdng nao?".
Hdi thir 21 (Hoa vien phue ngd), sd cau ciia CB la 91. ciia truyen HTK la 50 (giam 45%).
d hdi nay, Nguyen Huy Tu gitr tinh tiet nhu CB, song dng luge di nhieu nhung cau ta qua chi tiet ve canh vudn.
Hdi thir 22 (Ddi hoa tir thdn), sd cau ciia CB la 44, ciia truyen HTK la 4 (giam 91%). Day
la hdi ma Nguyin Huy Tu luge nhieu nhat. rat
"tieu bieu cho viec chi chuyen y" ciia tac gia.
Hdi thu' 23 (Chu ty tu dam), sd cau cua CB la 94, ciia truyen HTK la 58 (giam 39%). Hdi nay, tac gia truyen HTK khdng thay ddi gi nhieu so vdi CB ngoai viec nit gon so cau.
Hoi thii' 24 (The bieu chdn tinh), sd cau ciia CB la 225, ciia truyen HTK la 94 (giam 59%).
Hoi 24, Nguyen Huy Tu giii' tinh tiet ciia CB, nhung tu tudng tinh cam ciia cac nhan vat dugc dng dien ta "te nhj" va nen na hon.
Hdi thu' 25 (Chu trung hira thdn), sd cau ciia CB la 22 (khdng ke hai cau chuyen y d dau hoi), cua truyen HTK la 32 (tang 40%). Hdi nay dac biet d chd, nd la mdt trong nhung trudng hgp hiem hoi ma Nguyen Huy Tu da tang sd cau so vdi CB (10 cau), mac dii dng van khdng thay ddi gi ve tinh tiet so vdi CB.
Hdi thir 26 (Sai hoc tiep chu), sd cau ciia CB la 34, ciia truyen HTK la 16 (giam 53%). Hdi nay, Nguyen Huy Ty chi thay ddi ve so cau, cdn tinh tiet gidng nhu CB.
Hdi thir 27 (Lieu dm khdc biet), sd cau ciia CB la 78, sd cau ciia truyen HTK la 26 (giam 70%). Nguyen Huy Tu d hdi 27 chi gian liroc so cau, con nhung tinh tiet co' ban ciia CB nhu:
Luong Sinh gap Bich Nguyet, chang nhd thj ti nay chuyen Idi hen gap Dao Tien giiip, sau do Dao Tien va Luong Sinh gap nhau dan dd, hen udc, chia tay van dugc dng gitr nguyen.
Hdi thir 28 (Hdi gia kien phu), sd cau ciia CB la 18, ciia truyen HTK la 20 (tang 1 1 %). Cting gidng nhu hdi 25, hdi nay sd cau ciia truyen HTK tang so vdi CB (2 cau), cdn tinh tiet van giir nguyen nhu CB.
Hoi thii' 29 (Ddi nguyet tu thdn). sd cau ciia CB la 97, cua truyen HTK la 14 (giam 85%).
Hoi nay Nguyen Huy Ty gitr y chinh ciia CB, con sd cau dng luge di rat nhieu (83 cau).
Hdi thir 30 (Vdn hdn mg ty), sd cau ciia CB la 76, cua truyen HTK la 28 (giam 73%). Cting gidng nhu da sd hdi trudc, trong hdi 30, Nguyen Huy Ty cung luge nhieu va chi giii' lai tinh tiet chinh ciia CB. Hdi thir 31 (Phong trung hda vat), sd cau ciia CB la 52, ciia
37
Ngo Thj Thanh Nga Tap chi KHOA HOC & CONG NGHE 72(10): 35-41 truyen HTK la 18 (giam 71%). Mac du d hdi
nay, Nguyen Huy Ty van giir tinh tiet ciia CB, nhung nhiing bieu hien ciia nhan vat Dao Tien trong truyen khac mot chut so vdi CB.
NIU nhu Dao Tien cua CB dau kho tdt do den mijrc mudn dot het ky vat hdng chdn vui mdi tinh tudng nhu khdng the chia lia cua nang vdi Luang Sinh, thi Dao Tien trong truyen ciia Nguyen Huy Ty cting cd tam ly nhu vay.
Nhung sy khac biet d day chinh la hanh ddng va ngdn tir cua Dao Tien d hai tac pham khdng hoan toan tuong ddng. Trong CB, ngdn ngii' va hanh ddng cua Dao Tien khdng quyet liet va manh me nhu Dao Tien trong truyen HTK, nd chi ggi cho ngudi dgc cam nhan sy thdng thiet dau ddn cua Dao Tien khi nang nghT rang minh bj tinh phy, cdn d fruyen HTK, chiing ta cdn cam nhan dugc sy gian ddi, hdn oan cua nang vdi chang Luong vdi sd lugng Idn nhirng cau hdi tu tir nhu: "Cam nao ke bien thieng tai/ Dii say, ai vdi ai nai dieu say?/ Cd nao ke dau ngang tay/ Dii me, ai vdi ai vay cugc me?/ Tho nao ke hga van que/
Giay kia dii xudng nen de ai lien?/ Ve nao ke nhan net truyen/ But kia dii trang nen phien ai xem?.../ Sach sanh phd tran lua hdng".
Hdi thir 32 (Vdn gia thdng nham), sd cau ciia CB la 20, cua fruyen HTK la 12 (giam 40%).
Tuong ty nhu cac hdi tren, Nguyen Huy Ty giir tinh tiet chinh va giam sd cau.
Hdi thir 33 (Thdc quyen Tien nha), sd cau ciia CB la 34, ciia truyen HTK la 18 (giam 47%).
Trong hdi nay, Nguyen Huy Ty cung giir tinh tiet chinh cua CB va giam sd cau.
Hdi thii 34 (Phitc vdng Trdng Chdu), sd cau ciia CB la 92, cua truyen LTTK la 38 (giam 59%). S6 cau cua fruyen HTK frong hdi nay van frong xu the giam kha nhieu so vdi CB, cdn tinh tiet tac gia Nguyen Huy Ty van giir nguyen.
Hdi 35 (Vdn gia tao khdn), sd cau cua CB la 36 (khdng ke hai cau d dau hdi dimg dl chuyen y), ciia truyen HTK la 18 (giam 50%)).
Tinh tiet cua truyen HTK frong hdi nay khdng cd gi thay ddi nhieu so vdi CB. Tac gia Nguyen Huy Ty chi luge gian so cau va bd mdt tinh tilt, do la viec Dao Tien than thd ve 38
kilp hong nhan ciia minh ("Trgm nghT menh ta da bac nhu td giay/...H6ng nhan bac menh ngudi xua da ndi nhu thi"), ddng thai them mot cau mang tu tudng nha Phat ("Kiep trudc chua tu kiep nay khdn kho").
Hdi thir 36 (Dieu Sinh khuyen thi), sd cau ciia CB la 38, cua truyen HTK la 20 (giam 47%).
Trong hdi 36 nay, Nguyen Huy Ty chi gian luge cau cdn gitr tinh tiet chinh cua CB.
Hdi thir 37 (Ddng phd thu vi), sd cau cua CB la 20, cua truyen HTK la 18 (giam 10%). H6i nay sd cau cua fruyen HTK giam it so vdi CB (2 cau). v l CO ban, Nguyen Huy Ty gitr tinh tilt chinh cua CB, tac gia chi bd mot chi tiet nhd, dd la chi tiet Dieu Sinh tir biet cha me cung Luong Sinh len dudng di thi.
Hdi thu 38 (Thien khai vdn van), sd cau cua CB la 46, sd cau cua truyen HTK la 3 8 (giam 17%)). Gidng hdi 37, d hdi nay sd cau ciia truyen HTK cung giam khdng nhieu so vdi CB, tinh tiet van dugc giO nguyen, chi khac mdt chi tiet nhd, dd la Dieu Sinh trong CB do ky thi Huong d vj tri thir 30, cdn Dieu Sinh trong truyen HTK cung d ky thi nay, chang thi va do d vj tri thir 5.
Hdi thir 39 (Hdn uyen triing phimg), sd cau cua CB la 230, cua truyen HTK la 92 (giam 60%)). Tac gia Nguyen Huy Ty giO nguyen tinh tiet ciia CB, nhung dng gian luge nhieu cau hai nhan vat Luong Sinh va Dao Tien ke ve nhirng viec da xay ra, dong thdi chuyen mdt sd cau dau ciia hdi 40 frong CB len thanh nhirng cau cudi ciia hdi nay.
Hdi thir 40 (Tdu chi chinh Phien), sd cau ciia CB la 22, ciia fruyen HTK la 8 (giam 63%).
Hdi nay, Nguyen Huy Ty giii tinh tilt chinh cua CB, gian luge ve co ban nhiing cau kl we tinh canh ciia Luong Sinh d chiln trudng, con ten hdi thi thay ddi mdt chir ("Tau" d CB sang "Phung" d truyen HTK).
Hdi thii 41 (Luong Sinh bi khon), sd cau cua CB la 36, ciia HTKla 8 (giam 78%). Tinh tilt frong CB d hdi nay van dugc tac gia truyen HTK giir nguyen. Tuy nhien Nguyin Huy Ty da gian luge kha nhieu sd cau cua CB, dac biet la nhung cau ta ve canh giao chiln d noi sa trudng.
Ngo Thj Thanh Nga Tap chi KHOA HOC & CONG NGHE 72(10): 35-41 Hdi thir 42 (Biet sdm gidi luong), sd cau cua
CB la 22, cua truyen HTK la 4 (giam 82%).
Day la mot trong nhirng hdi ma Nguyen Huy Ty luge nhieu nhat. Tac gia chi giir tinh tiet chinh cdn giam 38 cau so vdi CB, dac biet la nhan vat Dieu Sinh cung td ra ciing cdi hon nhan vat Dieu Sinh d CB. Chang cd ke lai tinh canh ciia chang Luong nhung khdng khdc Idc dau ddn nhu Dieu Sinh trong CB.
Hdi thir 43 (Vdn Huong bdo chii), sd cau cua CB la 92, ciia HTK la 22 (giam 76%). 6 hdi nay, Nguyen Huy Ty chi gian luge co ban ve sd cau, cdn tinh tiet trong CB dugc dng giir nguyen.
Hdi thii' 44 (Vdn nhi thdn tdng), sd cau ciia CB la 24, ciia truyen HTK la 8 (giam 65%).
Hdi 44, Nguyen Huy Ty van giir tinh tiet chu yeu cua CB va gian luge ve sd cau so vdi CB, song thay ddi mdt chir d ten hdi (CB la
"Van nhi", truyen HTK la "Van Lugng").
Hdi thu' 45 (Ngoc Khanh tu tiet), sd cau ciia CB la 79, ciia HTK la 18 (giam 76%). Hdi nay, Nguyen Huy Ty cung giii y chinh cua CB nhung tac gia gian luge sd cau ndi ve Idi khuyen ciia a hoan vdi Nggc Khanh, va nhung cau ndi ve "le thudng khi ngudi phu nu' chet chdng".
Hdi thii' 46 (Luong Sinh nghi ke), sd cau cua CB 34, cua truyen HTK la 8 (giam 77%).
Trong hdi 46, ngoai viec chuyen y va gian luge sd cau so vdi CB, Nguyen Huy Ty cdn chuyen hai cau dau d hdi 47 len thanh hai cau cudi ciia hdi nay.
Hdi thu 47 (Luu phd birc hdn), sd cau cua CB la 110 (khdng ke hai eau chuyen y d dau hdi), so cau ciia truyen ITTK la 32 (giam 70%)).
Nguyin Huy Ty trong hdi nay van giir nhifrig tinh tilt chinh cua CB, nhung tac gia luge di rat nhilu nhung cau ke qua chi tiet ve Lam cdng tir. Hdi thir 48 (Ngoc Khanh ddu giang), sd cau cua CB la 74, ciia truyen HTK la 18 (giam 75%). C* hdi 48, Nguyen Huy Ty "giir y chinh nhu CB, luge nhieu chi tiet phu".
Hoi thu' 49 (De hoc ciru vdn), sd cau ciia CB la 80, cua truyen HTK la 20 (giam 75%). Hdi nay, tinh tiet cua CB van dugc Nguyen Huy
Ty giir day du, nhung nhang cau ma nhan vat Nggc Khanh kl ve hoan canh ciia minh da dugc tac gia truyen HTK luge ve co ban.
Hdi thir 50 (Vdn bdo tam thi), sd cau cua CB la 26, ciia HTK la 8 (giam 69%). Hdi thu' 50 ciia CB kl mot each chi tiet, tudng tan su viec xay ra, cdn d truyen HTK, Nguyen Huy Ty luge di rat nhieu eau ke sy viec cua CB, tac gia chi giir ndi dung chinh.
Hdi thir 51 (Tien truyen co mat), sd cau cua CB la 46 (khdng ke hai cau chuyen y d dau hdi), ciia HTK la 24 (giam 48%). Hdi nay, tac gia Nguyen Huy Ty da luge di rat nhieu cau ke ve viec Dieu Sinh trinh bao quan Tong tran, xin binh, roi tham thinh tinh hinh quan rg Ho, hay lam le t l trdi dat. Ong chi giu' lai nhirng y chinh can thiet ciia hdi. Ngoai ra tac gia truyen HTK cdn dua viec Luong Sinh nhan dugc ten thu ciia ngudi em hg Dieu len phan cudi cua hdi nay.
Hdi thir 52 (Tdu khdi hdi trieu), sd cau ciia CB la 54, cua truyen HTK \a 6 (giam 89%).
Trong hdi thii' 52, Nguyen Huy Ty da giam kha nhieu sd cau so vdi CB. Ong chi gitr nhung tinh tiet chinh (nhu: Dieu, Duong, Luong ciing hgp Iyc tan cdng quan Hd; quan Hd that bai tham hai; ba ngudi lap bieu thang tran rdi "chan nung khai hoan"), va gian luge den tdi da nhirng cau mieu ta tran chien d CB.
Hdi thir 53 (Dao Tien vdn hi), sd cau ciia CB la 40 (khdng ke hai cau chuyen y d dau hdi), sd cau cua fruyen HTK la 6 (giam 86%o). Hdi nay d nguyen ban chir Ndm, Nguyen Huy Ty khdng de ten hdi, d ban phien am ra chir qudc ngtr thi ten hdi gidng CB. Ve ndi dung chinh ciia hdi, tac gia truyen HTK co ban van giir nguyen nhu CB (dd la Dao Tien nhan dugc tin mirng cha minh ciing nhu chang Luong van cdn sdng, da chien thang giac Hd va dang trd ve trong vinh quang). Tuy nhien, tac gia da luge di rat nhieu nhirng cau ta tam trang dau kho cua Dao Tien trudc khi nhan dugc tin bao cua Van Huong.
Hdi thii 54 (Thdnh chi giai phong), sd cau ciia CB la 28, ciia truyen HTK la 10 (giam 63%).
Hdi 54, Nguyen Huy Ty luge bd tinh tilt so
39
Ngo Thj Thanh Nga Tap chi KHOA HOC & CONG NGHE 72(10): 35-41 vdi CB. N I U nhu CB ngoai viec ndi ve
chuyen ba ngudi Duong, Luong, Dieu dugc vua phong thudng, cdn thuat lai viec hg tren dudng di tii' chiln trudng trd ve kinh do da ban luan mot so chuyen, trong do cd chuyen Dieu Sinh da kl minh tinh nguyen xin vua di ciru Duong, Luong nhu the nao, ddng thdi tac gia CB cung chi rd thanh do ma hg trd ve la Yen Kinh; thi trong truyen HTK. Nguyen Huy Tu chi gitr tinh tiet vua dugc tin va da ban thudng hau hTnh cho Luong, Duong, Dieu (hg deu dugc phong liet hau va con chau ddi sau dugc tap am). Hdi thir 55 (Lini cCni td tinh), sd cau ciia CB la 24, sd cau cua truyen HTK la 22 (giam 8%). Day la hdi ma sd cau ciia hai tac pham gan nhu tuong duong nhau. Nguyen Huy Ty chi thay ddi mdt chiit ve bd ciic, dd la tac gia dua viec Duong cdng den khuyen Luong Sinh lam bieu tau xin vua ban bien trinh tiet cho Nggc Khanh tir dau thir 26 len cudi hdi nay.
Hoi thir 56 (Thdnh chi vi mdi), sd cau ciia CB la 46. sd cau ciia truyen HTK la 16 (giam 65%). Vi Nguyen Huy Ty da dua tinh tiet Duong cdng khuyen Luong Sinh xin vua phong bien trinh tiet cho Nggc Khanh len hdi 55. nen hdi nay d truyen HTK chi cdn sy kien Duong cdng tau vdi vua ve gia canh ciia minh, va nha vua da dirng ra lam mdi cho Luong Sinh va Dao Tien.
Hdi thir 57 (Phting chi nghinh thdn), sd cau ciia CB la 19, ciia truyen HTK la 14 (giam 27%). Hdi nay, Nguyen Huy Ty luge khdng nhieu (chi 5 cau). Tuy nhien tac gia khdng ndi cu the Luong Sinh ddn ngudi than nhu d CB, chi chu trong ndi ve hdn le ciia Luong Sinh va Dao Tien. Ten hdi. vi the, da dugc tac gia sira mot chir so vdi CB (tii' "nghinh than" d CB sang "nghinh hdn" »truyen HTK).
Hdi thir 58 (Long gia tdu hdn), sd cau ciia CB la 34, cua fruyen HTK la 30 (giam 12%).
Trong hdi nay. Nguyen Huy Tu gitr tinh tiet nhu CB va luge it.
Hdi 59 (Dao Tien khuyen thii), sd cau ciia CB la 18, ciia truyen HTK la 10 (44%). 0 hoi nay, Nguyin Huy Tu gitr tinh tiet chinh ciia CB, 40
nhung tac gia luge bdt nhting cau Luong Sinh kl vdi Dao Tien v l tkm Idng chung thuy ciia Nggc Khanh ddi vdi minh.
Hdi thu 60 (Song phiing doan vien), sd cau ciia CB la 56, ciia truyen HTK la khoang tren 30 (giam khoang 54%)). 6 hdi cudi ciing nay, Nguyin Huy Ty giCr khdng khi doan vien day vien man eiia cau chuyen tinh trong CB, nhung dng cd thay ddi mot sd chi tiet. Thir nhat, Duong cdng, d truyen HTK ve tri sT Cling ngay Luong, Duong vinh quy. Thii' hai, Luong Sinh sau khi thanh hdn da ciing Dieu Sinh dua vg ve Trang Chau va Ngd Giang.
Cdn chi tilt cudi ndi ve nha hg Luu vi d truyen HTK bj rach nen chiing tdi cung khdng biet no cd gidng vdi tinh tiet ciia CB hay khdng.
Nhu vay qua sy thdng ke so sanh va phan nao su phan tich nhung net tuong ddng va khac biet gitra CB va truyen HTK a phuong dien nay, chimg tdi nhan thay:
Thir nhat, ve cdt truyen, bd cue, ten hdi hau nhu Nguyen Huy Ty khdng cd thay doi gi nhieu so vdi CB. De phue vu y tudng nghe thuat va tu tudng, tac gia chi them bd1 mot so tinh tiet nhd, hoac sua mot sd tir trong ten hoi.
Thir hai, vi dac trung ciia the loai la mdt mat giir vung cdt truyen, mdt mat phat huy toi da tinh tru' tinh, chat tho ciia cau chuyen, nen Nguyen Huy Ty da ggt bdt kha nhieu dung lugng ciia tac pham vay mirgn. Dac biet tinh cd dgng ham siic ciia loi tho' da dugc dng the hien rd net. Mac dii ciing cd nha nghien ciru (nhu Dao Duy Anh) cd cam giac rang co nhting chd Nguyen Huy Tu gian luge qua khien cho "ndi tam nhan vat hoa so sai", nhung nhin chung, ve co ban, Nguyen Huy Ty da lam tdt thao tac nay. Ngudi dgc khi tiep can tac pham van cam nhan dugc trgn ven cau chuyen tinh yeu ciia tai tu giai nhan. Hon the nua vdi nhung sang tao bat ngd (nhu van dung ngdn ngir dan tdc minh, van hoa nude minh...), Nguyin Huy Ty da cho thay ban ITnh cua nha sang tac, ban ITnh dan tdc trong khi tiep nhan nen van hoa, van hgc nude ngoai de sang tac van hgc, dong thdi md ra mdt xu hudng chuyen t h i dSu tien eho nhQ-ng
Ngo Thi Thanh Nga Tap chi KHOA HOC & CONG NGHE 72(10): 35-41
truyen Nom bac hgc sau nay dugc sang tac dya tren nhirng tac pham van hgc nude ngoai.
Do la giu' tinh tiet chinh, gian luge tinh tiet phu va tang c u d n g chat t h o cho tac pham.
TAI LIEU THAM KHAO
[1]. Lai Van Hiing (2000). Dong vdn Nguyen Huy a Trudng Luu, Nxb Khoa hoc xa hoi, H.
[2]. Tu tuang de bdt idi lu lien chii, TTnh Tinh Trai binh dinh, Thu vien Vien thong tin Khoa hoc xa hoi, ky hieu P.705 (Ban chup ciia PCS Pham Til Chau).
[3]. Nguyin Huy Tu - Nguyen Thien (1961), Truyen Hoa lien. Lai Ngoc Cang khao dinh va gioi thieu, Nxb Van hoa, Vien Van hgc. H.
SUMMARY
TU TUONG DE BAT TAI TU TIEN CHU AND HOA TIEN KY IN COMPARISON OF PLOT, DISPOSITION, VERSES, ACT NAMES
Ngo Thi Thanh Nga*
College of Education - Thai Nguyen Lhuver.sily
Under the same feelings and emotions, Nguyen Huy Tu adapted Hoa lien ky from Tu luong de hat lai tu tien chu (Ca ban). But with unique aesthetic ideal and literature tradition, the author oi Hoa tien ky left a special impression of creativity in terms of many aspects, such as genre, character building, first-person narrative mode...In this article, we focus on studying the small changes of plot, details, disposition, verses, act names oi Hoa lien ky in compared with Tu luong de hat lai lu lien chu. Although these aspects did not show fully the talent of Nguyen Huy Tu like the others, they played an important role in expressing the author's artistic ideal as well as the nation's
literature tradition.
Keywords: Hoa lien ky - Nguyen Huy Tu - Tu luong de bat lai lu lien chu - Nom story - compare
Tel:028O3.S22.065