962 Mdt sd van dg ve cdng nghe thiet kg khai thac va kit qua khai thac t§ng mdng md Bach Hd
X X \ /^
M O T SO V A N D E V E C O N G N G H E T H I E T K E K H A I T H A C VA K E T Q U A K H A I T H A C T A N G M O N G M O B A C H H O
Truang C6ng Tai, Nguyen Van Ut XNLD Vietsovpetro
•OfKTtaiavmfti
TOM TAT
Tdng mdng md Bgch Hd Id logi hinh md ddu ddc biit hiim trin the gi&i, kiin thirc cdng nhu kinh nghiem thiit ki khai thac cdn rdt it. Su tdn tgi mdt lugng cacbua hydro khdng Id trong cdc da maema khdc nhau, bi phd huy kiin tgo mgnh, bdt ddng nhdt rdt cao, kiiu coleeto nut ni - hang hde, thdn ddu cd chiiu cao din 1500m, ducmg nhu ddng kin, khdng cd di thucmg dp sudt cao, nhiet do via din 150 - 160"C, ddu vd khi cd cdc tinh chdt ly hod phdn di rd ret theo chiiu sdu, khdng xdc dinh dugc do bdo hod ddu bdng cdc td hgp DVL gieng khoan hien hdnh, cdc thdng sd thdm chua ciing rdt khd xdc dinh, ddc biit Id gid tri do thdm cua dd chua, nu&c day vd nu&c ria thuc ti khdng cdn tdn tgi, dd la nhung net khdc biit v&i cdc logi hinh md truyin thdng ddi hdi cdng nghe thiit ki khai thac mo phdi cd nhirng cdch thirc tiip can huti hiiu.
Bdi bdo di cap t&i phuong thuc khai thac thdn ddu cd duy tri dp sudt via bdng viec thiit lap viing nu&c ddy nhdn tgo, xdy dung trucmg phdn bd do thdm, hi dudng thdm pha, hi thdng khai thac theo d&i v&i cdc giing khoan cd thdn a ngang dinh hudmg theo cdc d&i phdt triin nut ni, kiem sodt vd diiu khien hudmg van ddng cua chdt lunr trong thdn ddu, chi do khai thac vd hi sd thu hdi ddu.
Din hit ndm 2004, tir thdn ddu trong da mdng md Bgch Hd da khai thde dugc hem 124 triiu tdn ddu vd bom vdo via hon 157 triiu m^ nu&c. Qud trinh khai thde da dien ra tuong ddi phii hgp v&i cdc dinh hudmg trong cdc vdn lieu thiit ki khai thac md, chiing dugc kiim sodt, diiu khiin vd thucmg xuyin dugc diiu chinh di dgt hiiu qud kinh ti -ky thugt cao nhdt.
NHUNG DAC TRlTNG CO BAN CUA THAN D A U TRONG MONG M O BACH HO
Than dau trong mong mo Bach H6 nam a viing nuoc n6ng them luc dia thuoc be Cuu Long. Than diu CO kich thuoc do so, chieu cao co thi hon 1500m, clu thanh tu cac da granitoit da pha, da dang. Vl tru lugng thi day la mo dau trong da maema Ion nhit thi gioi (Hinh 1). Than dau co cau tnic dang kh6i, dong kin.
Hinh 1: Via dau trong tang mong mo
Tuygn tap bao cao Hdi nghj KHCN "30 nam Phu khi Viet Nam: Cff hoi mdi, thach thuc mdi" 963 blu nhu kh6ng co nuoc day va nuoc ria, kh6ng co ap suit du, nhiet do via rat cao (den 160°C).
Ting chiia thuge loai mit ne, hang ble vai dac tinh bit d6ng nhat cao (Hinh 2), dac biet la rat kho xac dinh gia tri myet dii cua do thim va ty phin do ring mit ne trong do r6ng chung.
He s l diy diu bing nuoc kh6ng cao (~ 55%) va he s l diu tan du tuong dii Ion (30 den 42%) do cau tnic thim chiia phiic tap va ty phan mit ne thuong cbilm kh6ng lan ban 20%. Do bao hoa dau cua colecta,cho din nay, chua co phuang phap dia vat ly gieng khoan nao xac dinh dugc. Dac tinh bet siic phiic tap cua cau tnic tham chiia, tinh bat d6ng nhat cao cho nen dang cac duong tham pha cQng rat kbac nhau. Ro rang, than dau trong mong mo Bach H6 thuoc loai hinh mo dac biet, de khai thac hieu qua no can tim toi, thu nghiem cong nghe thiet ke
khai thac mo thich hgp va hiru hieu. Hinh 2: Mau loi da chtra tang mone mo Bach Ho
N H L T N G NGUYEN T A C CONG NGHE THIET
KE KHAI THAC THAN DAU TRONG MONG MO BACH HO
Phai mat gan 10 nam, ke tu khi phat hien dugc than dau trong mong mo Bach H6, trai qua rat nhieu giai doan tim toi, thii nghiem, t6ng ket cac bai hoc thanh c6ng va that bai XNl.D Vietsovpetro moi bien luan dugc mot each khoa hoc, khaeh quan nhiing nguyen tac c6ng nghe
thiet ke khai thac than dau nay. .
i i
Truoc bet la ve xac lap he th6ng khai thac (Hinh 3). He th6ng tac dong vao via la tao lap mot vung nuoc day nhan tao, dam bao de than dau khai thac theo che do ap luc nuoc nhan tao voi nhip do cao, co nghla la thu hoi dau t6i da. He th6ng khai thac than dau theo 2 doi: doi khai thac chu lire 6 vung can noe mong con doi bom ep o viing can day, giQa 2 doi nay la vung trung gian co vai tro dieu tiet, dieu chinh, kilm soat qua trinh khai thac voi muc dich giam thilu gradient dong lire hoc, dan diu
mat tiep xiic dau nuoc nhan tao vi thi tang cao he s l bao trum va keo dai thai gian khai thac san pham kh6ng co nuoc cua cac gilng.
Do la he th6ng phan^ b l gieng khoan theo dien tich. Cac gilng khai thac dugc khoan a ngang, dinh huong vao phan can noc mong, cac gilng bom ep dugc khoan a ngang vao phin
Scheme of sreO jsiKem la -SDCN-93~
Zosel: anieconic!be secoKtai^'gascap Zaae 1 woe \nth msan «! jsrtxfcction Zfioe 3; a»K vritb uBisawi water
licx sdioDe of n dl paSlem m "5I>"N-SS Zone I: ZoDC with ntan nl ]»Q(tecti<xi Zaat 1 Zcoe mtii iqecUec water
Vfitk^ aed ^ab4«n^Mai fc»jKiEf wd{
Hinh 3: Mo hinh thiet ke khai thac tang mong mo Bach Ho
964 Mdt so van de vg cdng nghe thiet ke khai thac va ket qua khai thac tang mdng md_BgchJjd^
day ciia than dau, dinh huong thang goc voi doi dap va mit ne, dam bao bom dugc vao sau trong mong mot khii lugng nuac du lan chi voi quy gilng bom ep du nh6, co nghla la cac gilng CO do tilp nhan Ion (t6t thieu 2000mVngay dem) a cac khoang sau hon 4000 - 4200m.
Do la he thing gilng khoan voi cac th6ng s l thilt kl cho phep su dung gilng voi nhieu chiic nang: khai thac tien bom ep; chuyen tu gilng bom ep sang gilng khai thac bang each ban via len tren ciia than dau; chuyen khoang khai thac tu duoi len tren theo miic do ngap nuoc.
De danh gia diing dan kha nang khai thac, kiem soat va tien lugng cac giai phap nham t6i uu boa qua trinh khai thac mo, XNLD Vietsovpetro da xay dung dugc m6 hinh s6 thuy dong voi c6ng nghe thich iing voi loai hinh mo dac biet hiim hoi va kbac biet voi cac loai hinh mo truyen th6ng.
D6i voi cac loai hinh m6 truyen th6ng, gia tri do r6ng, do tham ciia cac 6 luoi trong m6 hinh s6 thuong lay trung binh ciia ttmg kh6i, tung doi theo ket qua xac dinh tren mau loi va phan tich tai lieu dia vat ly gieng khoan. D6i voi than dau trong mong mo Bach H6, dac trung bat d6ng nhat ve tham chiia rat cao, mau loi dugc lay voi ty le cue nh6 va thuong kh6ng dai dien, do vay, de dat gia tri do rong hieu dung bao boa dau vao tung 6 luai, chiing t6i da xay dung ban do d6ng do r6ng theo tung khoi lop cat co chieu day 50m dua vao so lieu tinh lai trQ lugng mo Bach H6 da dugc hoi d6ng trQ lugng qu6c gia phe duyet.
Gia tri do tham cua 6 luoi dugc xac dinh phu thuoc vao toa do cua no (XYZ), mien da maema ma 6 luoi nam trong do:
Ml: Mien da maema thuoc phuc he Ca Na M2: Mien da maema thuoc phiic he Dinh Quan M3: Mien da maema thuoc phiic he Hon Khoai
va vi tri tuong quan cua 6 luoi so voi cac diit gay kiln tao gay cac doi mit ne noi mong (co 3 he th6ng diit gay chinh Fl, F2 va F3).
Krf[M\F\XYZ
Nhu vay, moi 6 luoi, ngoai cac thong s l kbac, da mang cap gia tri do rong hieu dung bao hoa dau va do tham tuyet dii ma tuong quan giua 2 gia tri nay phan anh ty phin mit ne - mot th6ng s l hit siic quan trong va cin thilt dl danh gia do bao boa diu tan du va lira chon do tham pha dac trung.
Danh gia he s l dau tan du (SJD) theo c6ng thiic thuc nghiem sau:
5™ = 0-42-0.00689 ( ^ y / « [ | - Trong do:
O: Do rong hieu dung bao boa dau, phan don vi P: Hang so dac trung cho do ma va mat do mit ne
(d6i voi mong mo Bach H6 lay P = 0,75) K: Do tham 6 luoi, mD
KQ: DO tham nin (dii vai mong co Ko= 0,81 ImD)
Tnyen tap bao cao Hdi nghj KHCN "30 nam Dau khi Viet Nam: Cff hdi mdi, thach thuc mdi' 965 He duong thim pha dac tnmg (gom 12 nhom) dugc bien luan tren co so mo hinh gia 1 do rong (hoae gia 2 do ring) phu thuoc vao ty phan mit ne trong do ring hieu dung bao boa diu (Hinh 4).
Nhu vay, mli 6 luoi ciia m6 hinh se dugc mang dac trung cua 1 trong 12 nhom duong tham pha neu tren.
Truong phan b l do thim dugc tu dong boa tinh toan bing phin mim chuyen dung EPP [3] dua tren c6ng thuc:
K{L) = X ^0+fcax-^0> yS ln2
Trong do:
K(L): Do thim 6 luoi co tam each diit gay mot khoang L, mD KQ: DO tham nen
Kmax: Do tham ciia 6 luoi eo tam nim ngay tren diit gay, mD Y, p: Cac he s l biin d6i ngang va biin dii dung ciia duong cong 5: Be rong doi dap vo, mit ne do diit gay gay ra (100 - 120m)
Cdc duang d6 thdm tuang ddi ddu - nu6c
s
1.0 0.9 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0.0 0,
I
J3
•fi la m 10 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80
06 bao hoa nude, pdv
Hinh 4: Tap hop cac duong thim pha tuong doi
Chinh xac hoa gia tri do thim ciia mang 6 luai nhim muc dich lap lai lich sii khai thac cua than diu bing viec lira chon hgp ly cac tham biin y, p, 5 thong qua hang loat kit qua chay chuong trinh EPP vai nhilu t l hgp chap (Hinh 5).
Cac chi s6 c6ng nghe cua qua trinh khai thac
SItci* '.
'•- 5:i«».^ Ki"
...trim K fi,., V. g-.:" I iTil' -i VTMt
rilitriiii'j
I Vii • rjii • - iUVir
F
aaiDjsa^a.is lornrkt
Hinh 5: Trucmg phan bo do tham tinh toan bang chuong trinh EPP va bom ep ciia than diu dugc tinh toan du bao dai ban bing phin mim IMEX ciia CMG - phin
966 Mdt sd van dg vg cdng nghe thigt kl khai thac va kgt qua khai thac thng mdng md Bgch Hd
mem chuyen dung thuong mai dugc ap dung rong rai a nhilu c6ng ty diu tren khIp the gioi.
Dac biet, trong phan mem nay co chiic nang hien thi huong va van tic chuyin dong cua chat luu trong than dau bang cac vecto thuy dong lire. Chiic nang nay co y nghla hit sue quan trong trong viec kiem soat qua trinh khai thac dau, bom ep nuoc dong thoi la co so dl ap dung cac giai phap dieu khien, dieu chinh qua trinh khai thac hgp ly va hieu qua nhit.
Co the noi rang viec xac dinh cac nguyen tac c6ng nghe, nhQng sang tao trong xay dung m6 hinh khai thac thuy dong va viec sii dung nhung phan mem chuyen dung huu hieu (EPP, IMEX, v.v...) da giiip XNLD Vietsovpetro giai quyet dugc yeu cau thuc tien cua viec thiet ke khai thac hieu qua mot loai hinh mo dac biet hiem hoi va dae biet phiic tap - than dau trong mong mo Bach H6, va nhu vay da dong gop mot phan vao kho tang tri thuc ciia nhan loai trong ITnh vuc nay.
NHiTNG KET QUA KHAI THAC THAN D A U TRONG MONG MO BACH HO Than dau trong mong mo Bach Ho da khai thac dugc hon 16 nam. Nhiing ket qua khai thac ciia no co the dugc danh gia bang cac chi so c6ng nghe khai thac, cac chi s6 kinh te, cac chi s6 dac tnmg che do nang lugng via va ke ca cac chi s6 dac trung do tin cay cua tinh toan du bao.
Den bet nam 2004, sau 16 nam khai thac, da thu h6i tu than dau hon 124 trieu tan dau, san lugng trung binh hang nam dat 7,75 trieu tan, san lugng dinh (12 trieu tin/nam) keo dai dugc 3 nam. La d6i tugng khai thac chii lire cua XNLD Vietsovpetro va ca cua PetroVietnam. He s6 thu h6i dau da dat 27,8% vai chi s l nuac diu rit nh6 (0,04) va ham lugng nuoc trung binh trong san pham trong nam 2004 chi la 7%o. Da bom dugc vao than dau hon 157 trieu m'^ nuoc de giu ap suat via.
Cac chi s6 c6ng nghe khai thac nay ve co ban triing hgp voi cac tinh toan du bao, rieng chi s6 ham lugng nuoc trong san pham thip hon rit nhilu so voi du bao la do co su dieu chinh qua trinh c6ng nghe, con miic do ngap nuoc cua than diu co thi noi la kh6ng CO su sai kbac dang ke.
Dat dugc nhip do khai thac dau cao voi chi phi hgp ly vl diu tu xay dung gian, khoan gilng da giup XNLD Vietsovpetro thu hii vin nhanh, khai thac co lai cao. Khai thac than dau voi cac nguyen tic c6ng nghe tren da cho phep din hit nam 2004 thu hii them 79 trieu tan dau so voi khai thae theo cbl do tu nhien.
Dat dugc cac chi s6 cong nghe va cac chi s l kinh t l cao nhu da neu tren la nho da thuc hien t6t cac nguyen tic c6ng nghe khai thac than diu nay. Chi do ap lire nuoc nhan tao ciia than dau da dugc thilt lap va duy tri nho bom sau vao viing can day mot khii lugng Ion nuac, giu dugc ap suit via cao hon ap suit bao hoa 10 - 12atm. Cbl do nang lugng via da dugc duy tri 6 miic do hgp ly cin thilt va dieu chinh thuong xuyen dl dat den che do t6i uu nham tang thu hii diu va giam chi phi dau tu.
T6ng hgp toan bo cac ket qua da dat dugc cua qua trinh khai thac, co thi noi ring cac tinh toan du bao trong thilt kl khai thac than diu trong mong mo Bach H6 la dang tin cay. Trien khai dong bo cac t l hgp nghien cuu dk tilp tuc chinh xac hoa m6 hinh dia chit, mo hinh thuy dong, ap dung cac cong nghe mai trong xay dung mo va nang cao he s l thu h6i dau, CO the tin tuong ring chiing ta se dat va vugt he s6 thu h6i dau (40%) da bien luan trong "So dd cdng nghi hiiu chinh m&i md Bgch Hd ndm 2003".
