1. Ñaët vaán ñeà
Nhieãm ñoäc thuoác BVTV töø nhieàu naêm nay luoân laø moät vaán ñeà haøng ñaàu trong chaêm soùc söùc khoûe coäng ñoàng daân cö noâng nghieäp, ñaëc bieät laø ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån. Theo Toå chöùc Y teá theá giôùi (WHO) löôïng thuoác BVTV söû duïng treân toaøn caàu vaøo khoaûng 3 trieäu taán/naêm, soá ngöôøi nhieãm ñoäc caáp tính do thuoác BVTV khoaûng 3 trieäu ngöôøi/naêm, trong ñoù 200.000 ngöôøi cheát do nhieãm ñoäc (1990).
ÔÛ Vieät Nam vieäc söû duïng thuoác BVTV ñöôïc baét ñaàu töø naêm 1957. Vaøo thaäp nieân 1990 löôïng thuoác BVTV nhaäp khaåu vaøo Vieät Nam ñaõ taêng töø 21.400 taán/naêm (1991) leân 40.000 taán/naêm (1998), chöa keå löôïng thuoác BVTV nhaäp laäu. Naêm 2000 caû nöôùc coù 46 côû sôû saûn xuaát, gia coâng, ñoùng goùi thuoác BVTV
vôùi toång coâng suaát leân tôùi 80.000 taán/naêm. Tình hình nhieãm ñoäc thuoác BVTV cuõng raát ñaùng baùo ñoäng. Naêm 1997 theo baùo caùo cuûa 10 tænh trong toång soá 61 tænh thaønh cuûa caû nöôùc, chæ vôùi löôïng thuoác BVTV söû duïng laø 4.200 taán ñaõ coù 6.103 ngöôøi bò nhieãm ñoäc caáp tính, 240 ngöôøi cheát, bình quaân cöù söû duïng 1 taán thuoác BVTV coù 1,45 ngöôøi nhieãm ñoäc caáp tính, vaø cöù duøng 17,5 taán thuoác BVTV thì coù 1 ngöôøi töû vong.
Ñaõ coù nhieàu ñeà taøi nghieân cöùu nhieãm ñoäc thuoác BVTV ôû Vieät Nam. Theo Haø Minh Trung (ñeà taøi KHCN 11 - 08 caáp nhaø nöôùc) caû nöôùc coù 11,5 trieäu hoä noâng nghieäp, soá ngöôøi tieáp xuùc ngheà nghieäp vôùi thuoác BVTV ít nhaát cuõng tôùi 11,5 trieäu ngöôøi. Vôùi tyû leä nhieãm ñoäc thuoác BVTV maïn tính ñöôïc xaùc
Xaây döïng moâ hình coäng ñoàng söû duïng an toaøn thuoác baûo veä thöïc vaät taïi moät huyeän
ñoàng baèng vaø moät huyeän mieàn nuùi phía Baéc
PGS. Buøi Thanh Taâm, Ths. Leâ Thò Thanh Höông, Ths. Nguyeãn Ngoïc Bích vaø cs.
Thuoác baûo veä thöïc vaät (BVTV) ñang ñöôïc söû duïng roäng raõi trong noâng nghieäp. Nhieãm ñoäc thuoác BVTV laø moät vaán ñeà söùc khoeû ñaùng quan taâm ôû caùc vuøng noâng thoân nöôùc ta hieän nay. Moät nghieân cöùu can thieäp xaây döïng moâ hình coäng ñoàng söû duïng an toaøn thuoác BVTV ñaõ ñöôïc tieán haønh ôû xaõ An Laïc (huyeän Chí Linh, Haûi Döông) vaø xaõ Xuaân Döông (huyeän Thanh Oai, Haø Taây) treân cô sôû chính quyeàn cam keát haønh ñoäng, thöïc hieän ñoàng boä caùc giaûi phaùp lieân ngaønh vaø huy ñoäng coäng ñoàng cuøng tham gia. Keát quaû can thieäp cho thaáy kieán thöùc, thöïc haønh söû duïng an toaøn thuoác BVTV cuûa coäng ñoàng ñöôïc naâng cao, tình traïng nhieãm ñoäc thuoác BVTV giaûm roõ reät sau gaàn 2 naêm can thieäp. Moâ hình coù tính beàn vöõng nhôø ñem laïi lôïi ích saûn xuaát vaø lôïi ích söùc khoeû cho coäng ñoàng.
Pesticides have been used broadly in agriculture. Pesticide poisoning requires a major concern of public health in Vietnam rural areas. An interventional study for building a community - based model on safe use of pesticide was conducted in An Lac commune (Chi Linh district, Hai Duong province) and Xuan Duong commune (Thanh Oai district, Ha Tay province). This study was carried out with the commitment of the local authority, the participation of related stakeholders and the community mobilization in two communes.Results showed a significant improvement of knowledge and practice on pesticide use of the target population. Pesticide poisoning cases decreased after two years of the study implementation. A sustainable model on safe use of pesticide was developed in An Lac and Xuan Duong communes.
PGS. Bùi Thanh Tâm, Ths. Lê Thӏ Thanh Hѭѫng, Ths. NguyӉn Ngӑc Bích
ñònh laø 18,3% thì soá ngöôøi bò nhieãm ñoäc maïn tính ngheà nghieäp do thuoác BVTV ôû nöôùc ta seõ laø 2,1 trieäu ngöôøi. Theo Nguyeãn Thanh Haø, so vôùi nhoùm chöùng, nguy cô nhieãm ñoäc ôû nhoùm ngöôøi tieáp xuùc thuoác BVTV seõ taêng gaáp 7,7 laàn neáu khoâng bieát caùc thuoác BVTV bò caám söû duïng, taêng gaáp 3,8 laàn neáu duøng thuoác BVTV ngoaøi danh muïc, gaáp 9,8 laàn neáu khoâng duøng phöông tieän baûo veä caù nhaân. Nhö vaäy, ñeå giaûm thieåu nguy cô nhieãm ñoäc thuoác BVTV taïi coäng ñoàng, caàn phaûi coù nhöõng giaûi phaùp ñoàng boä, phoái hôïp lieân ngaønh vaø coù söï tham gia tích cöïc cuûa coäng ñoàng.
Xuaát phaùt töø nhu caàu thöïc teá chaêm soùc vaø baûo veä söùc khoeû coäng ñoàng daân cö noâng thoân, chuùng toâi tieán haønh nghieân cöùu ñeà taøi "Xaây döïng moâ hình coäng ñoàng söû duïng an toaøn thuoác BVTV taïi moät xaõ huyeän ñoàng baèng vaø moät xaõ huyeän mieàn nuùi phía Baéc" vôùi muïc tieâu chung laø: xaây döïng moâ hình coäng ñoàng quy moâ xaõ cuøng tham gia haønh ñoäng ñeå giaûm nguy cô nhieãm ñoäc thuoác BVTV vaø oâ nhieãm moâi tröôøng soáng treân ñòa baøn xaõ, thoân. Muïc tieâu cuï theå laø:
Moâ taû thöïc traïng vieäc söû duïng thuoác BVTV, kieán thöùc, thaùi ñoä, thöïc haønh cuûa ngöôøi daân lieân quan ñeán söû duïng thuoác BVTV vaø tình hình nhieãm ñoäc thuoác BVTV taïi ñòa phöông nghieân cöùu.
Xaây döïng moâ hình toå chöùc vaø hoaït ñoäng coäng ñoàng quy moâ xaõ söû duïng an toaøn thuoác BVTV taïi xaõ Xuaân Phöông (Thanh Oai, Haø Taây) vaø xaõ An Laïc (Chí Linh, Haûi Döông). Ñaùnh giaù keát quaû hoaït ñoäng cuûa moâ hình.
2. Ñoái töôïng vaø phöông phaùp nghieân cöùu:
Ñoái töôïng nghieân cöùu:ñoái töôïng nghieân cöùu laø nhöõng ngöôøi tröïc tieáp söû duïng thuoác BVTV taïi caùc hoä gia ñình noâng daân, caùc caùn boä chính quyeàn ban ngaønh ñoaøn theå coù lieân quan, TTYT huyeän vaø traïm y teá xaõ ôû ñòa baøn 2 xaõ nghieân cöùu.
Phöông phaùp: nghieân cöùu can thieäp, so saùnh caùc chæ soá nghieân cöùu tröôùc vaø sau can thieäp.
Thôøi gian: töø quyù 4/2000 ñeán quyù 2/2002.
Thu thaäp thoâng tin:
- Ñieàu tra phoûng vaán theo boä caâu hoûi caáu truùc:
nhöõng ngöôøi tröïc tieáp tham gia söû duïng thuoác BVTV. Côõ maãu laø 384 ngöôøi ôû An Laïc, Chí Linh, Haûi Döông vaø 280 ngöôøi ôû Xuaân Phöông, Thanh Oai, Haø Taây.
- Söû duïng baûng kieåm quan saùt tröïc tieáp thöïc haønh baûo quaûn thuoác BVTV taïi hoä gia ñình. Côõ
maãu laø 384 ngöôøi ôû An Laïc, Chí Linh, Haûi Döông vaø 280 ngöôøi ôû Xuaân Döông, Thanh Oai, Haø Taây
- Phaân tích caùc thoáng keâ, baùo caùo lieân quan tôùi söû duïng vaø nhieãm ñoäc thuoác BVTV cuûa TTYT huyeän, phoøng noâng nghieäp huyeän, traïm y teá xaõ v.v...
- Phoûng vaán saâu nhöõng ngöôøi tröïc tieáp tham gia phun thuoác BVTV vaø caùn boä y teá, thaûo luaän nhoùm chuyeân ñeà vôùi nhöõng ngöôøi tröïc tieáp söû duïng thuoác BVTV veà nhöõng hoaït ñoäng cuï theå taïi coäng ñoàng lieân quan ñeán söû duïng an toaøn thuoác BVTV taïi ñòa phöông.
Ñaïo ñöùc nghieân cöùu:
Nghieân cöùu ñöôïc tieán haønh treân cô sôû töï nguyeän tham gia cuûa coäng ñoàng vaø caùc ñoái töôïng nghieân cöùu, khoâng gaây taùc ñoäng laøm aûnh höôûng xaáu tôùi söùc khoeû vaø sinh hoaït bình thöôøng cuûa coäng ñoàng.
3. Keát quaû vaø baøn luaän:
Ñaëc ñieåm chung veà thöïc traïng söû duïng vaø nhieãm ñoäc thuoác BVTV ôû caùc xaõ nghieân cöùu:
Xaõ An Laïc huyeän Chí Linh, Haûi Döông:
Xaõ An Laïc laø moät xaõ thuaàn noâng, coù 1.274 hoä gia ñình. Daân soá toaøn xaõ coù 5.075 ngöôøi, thuoäc nhieàu daân toäc khaùc nhau. Dieän tích xaõ 10,2 km2, chia thaønh 7 thoân, 11 ñoäi saûn xuaát. Xaõ coù 300 heùc- ta troàng luùa, 31 heùc-ta troàng rau, 99 heùc-ta troàng caây aên quaû (vaûi, nhaõn, na, v.v...). Vôùi toång dieän tích canh taùc laø 430 heùc-ta. Naêm 2000 caû xaõ söû duïng 1.050 kg thuoác BVTV, bình quaân 2,4 kg/ha, gaáp 1,45 laàn soá bình quaân thuoác BVTV/ha cuûa toaøn huyeän Chí Linh (1,7 kg/ha).
Trong naêm 2000 traïm Y teá xaõ An Laïc phaûi xöû trí nhieãm ñoäc thuoác BVTV cho 32 ngöôøi, coù 7 ngöôøi phaûi chuyeån leân beänh vieän huyeän caáp cöùu.
Xaõ Xuaân Döông, huyeän Thanh Oai, Haø Taây:
Xaõ Xuaân Döông laø moät xaõ thuaàn noâng, dieän tích xaõ 356,8ha, daân soá 4.886 ngöôøi. Xaõ coù 239,8 ha troàng luùa 2 vuï vaø xen canh rau maøu, 4,6 ha chuyeân troàng rau maøu treân ñaát baõi ven soâng. Caû xaõ coù 3 thoân, 7 ñoäi saûn xuaát, 1.113 hoä gia ñình. Moãi naêm xaõ duøng töø 1.500 - 2.000 thuoác BVTV, bình quaân 4,2 - 5,6 kg/ha. Möùc söû duïng thuoác BVTV trung bình cuûa huyeän laø 2,2 kg/ha. Trong thôøi gian töø naêm 1995 - 1999 ôû xaõ Xuaân Döông coù 70 ngöôøi bò nhieãm ñoäc thuoác BVTV phaûi ñi caáp cöùu (8 ngöôøi nhieãm ñoäc coá yù), töû vong 5 ngöôøi.
Muïc ñích söû duïng thuoác BVTV:
Muïc ñích söû duïng thuoác BVTV raát ña daïng.
Trong 348 hoä gia ñình ñöôïc ñieàu tra ôû huyeän Chí Linh coù 99,7% soá hoä coù duøng thuoác BVTV ñeå dieät tröø saâu beänh, tyû leä soá hoä gia ñình duøng thuoác dieät coû laø 64,8%, dieät chuoät 37,1%, duøng thuoác kích thích sinh tröôûng caây troàng 15,5%. Taïi huyeän Thanh Oai trong 281 hoä gia ñình ñöôïc ñieàu tra, tyû leä soá hoä gia ñình coù duøng thuoác dieät chuoät laø 77%, coù duøng thuoác dieät tröø saâu beänh 51,6%, thuoác kích thích sinh tröôûng 18,1%, thuoác dieät coû 3,2%, muïc ñích khaùc 1,4%. Do caùc hoä gia ñình söû duïng thuoác BVTV vôùi nhieàu muïc ñích khaùc nhau neân moãi hoä ñeàu coù söû duïng nhieàu loaïi thuoác, trong ñoù coù nhöõng loaïi thuoác coù ñoäc tính maïnh nhö thuoác dieät chuoät raát deã gaây töû vong cho ngöôøi vaø gia suùc.
Xaây döïng moâ hình coäng ñoàng quy moâ xaõ söû duïng an toaøn thuoác BVTV:
Töø quyù 4 naêm 2000 moät moâ hình coäng ñoàng söû duïng an toaøn thuoác BVTV vôùi söï tham gia cuûa coäng ñoàng ñaõ ñöôïc xaây döïng taïi 2 xaõ Xuaân Döông vaø An Laïc, vôùi caùc hoaït ñoäng cuï theå:
Hình thaønh boä maùy toå chöùc, xaùc ñònh muïc tieâu, laäp keá hoaïch haønh ñoäng trong toaøn xaõ.
- Uyû ban nhaân daân xaõ vaø Ñaûng uyû xaõ thoâng qua nghò quyeát trieån khai döï aùn, thaønh laäp ban chæ ñaïo, xaây döïng keá hoaïch haønh ñoäng, phaân coâng nhieäm vuï cho moãi thaønh vieân. Ban chæ ñaïo aán ñònh lòch sinh hoaït ñònh kyø.
- Caùc thaønh vieân trong BCÑ coù Chuû tòch UBND xaõ, ñaïi dieän hôïp taùc xaõ noâng nghieäp, hoäi khuyeán noâng, traïm y teá xaõ, ñaøi truyeàn thanh, tröôøng trung hoïc cô sôû, coâng an, quaûn lyù thò tröôøng.
Huaán luyeän chuyeân moân kyõ thuaät veà söû duïng an toaøn thuoác BVTV vaø kyõ thuaät phoøng tröø saâu beänh toång hôïp (IPM).
- Ñoái töôïng: 100% thaønh vieân ban chæ ñaïo, 100% caùc tröôûng thoân, ñoäi tröôûng ñoäi saûn xuaát, coäng taùc vieân ñoäi BVTV, giaùo vieân daïy kyõ thuaät noâng nghieäp tröôøng trung hoïc cô sôû, 100% caùc hoä baùn thuoác BVTV trong xaõ ñeàu ñöôïc taäp huaán caùc kieán thöùc caàn thieát.
Giaùo duïc truyeàn thoâng veà söû duïng an toaøn thuoác BVTV tôùi töøng hoä gia ñình.
- 100% caùc hoä gia ñình trong 2 xaõ ñöôïc phaùt vaø daùn tôø rôi höôùng daãn söû duïng an toaøn thuoác BVTV;
- Taát caû caùc thoân xoùm coù phaùt thanh ñònh kyø haøng tuaàn veà höôùng daãn söû duïng thuoác BVTV an toaøn, hôïp lyù;
- Ñöa noäi dung söû duïng an toaøn thuoác BVTV vaøo giaûng daïy moân kyõ thuaät noâng nghieäp ôû tröôøng THCS;
- Toå chöùc thi tìm hieåu thuoác BVTV trong nhaø tröôøng;
- Caùc coäng taùc vieân BVTV vaø caùc hoïc sinh tình nguyeän xuoáng töøng hoä gia ñình höôùng daãn, nhaéc nhôû söû duïng thuoác BVTV an toaøn.
3.2.4. Taêng cöôøng naêng löïc traïm y teá xaõ trong thöïc haønh phoøng vaø caáp cöùu nhieãm ñoäc thuoác BVTV.
- Cung caáp phaùc ñoà ñieàu trò vaø höôùng daãn nhaân vieân traïm y teá xaõ thöïc haønh caáp cöùu nhieãm ñoäc thuoác BVTV;
- Trong traïm y teá coù goùc tuyeân truyeàn phoøng nhieãm ñoäc thuoác BVTV (hieän vaät, tranh, tôø rôi, saùch baùo).
Quaûn lyù ngöôøi baùn thuoác BVTV treân ñòa baøn xaõ, thoân
- 100% caùc cöûa haøng baùn thuoác BVTV kyù cam keát vôùi chính quyeàn ñaûm baûo chaáp haønh ñuùng quy ñònh veà baùn thuoác BVTV;
- Kieåm tra caùc hoä kinh doanh thuoác BVTV;
- Choáng baùn thuoác chuoät, thuoác tröø saâu rong.
Thöïc hieän an toaøn lao ñoäng vaø veä sinh moâi tröôøng trong söû duïng thuoác BVTV.
- Toå chöùc ñieåm thu gom bao bì, chai thuoác BVTV ñaõ duøng treân caùnh ñoàng cuûa xaõ;
- Cuûng coá vaø phaùt trieån caùc ñoäi chuyeân phun thuoác trong coäng ñoàng. Ñoäi vieân laø nhöõng ngöôøi coù söùc khoeû toát vaø hieåu bieát toát veà thuoác BVTV.
- Vaän ñoäng vaø kieåm tra caùc hoä gia ñình söû duïng trang bò baûo hoä lao ñoäng khi phun, pha thuoác BVTV, caát giöõ thuoác an toaøn.
- AÙp duïng phöông phaùp sinh hoïc ñeå dieät chuoät:
rieâng xaõ An Laïc huyeän Chí Linh phaùt ñoäng nuoâi ñöôïc gaàn 2000 con meøo.
Ñaùnh giaù keát quaû moâ hình vaø caùc bieän phaùp can thieäp:
Nhieàu hoäi nghò vôùi söï tham döï cuûa ñoâng ñaûo caùc caùn boä chæ ñaïo caáp xaõ, thoân, coäng taùc vieân, ngöôøi daân ôû caùc thoân thuoäc caùc xaõ nghieân cöùu ñeàu ñaùnh giaù cao keát quaû cuûa nhöõng hoaït ñoäng can thieäp taïi ñòa phöông, hieäu quaû saûn xuaát vaø hieäu quaû baûo veä söùc khoeû ñeàu roõ reät. Caùc hoaït ñoäng chuû yeáu döïa vaøo nguoàn löïc ñòa phöông, coù söï tham gia tích
Taùc giaû:PGS. Buøi Thanh Taâm vaø coäng söï, Boä moân Söùc khoûe veä sinh lao ñoäng beänh ngheà nghieäp, Tröôøng Ñaïi hoïc y teá Coâng coäng. Ñòa chæ: 138 Giaûng Voõ, Ba Ñình, Haø Noäi.
Taøi lieäu tham khaûo
1. Boä Y teá (vuï YTDP): Baùo caùo toång keát coâng taùc y teá lao ñoäng naêm 1998, 1999, 2000
2. Boä Y teá (vuï YTDP): Ñieàu tra aûnh höôûng cuûa thuoác BVTV duøng trong noâng nghieäp ñeán söùc khoeû coäng ñoàng ôû Vieät Nam. Chöông trình VTN/OCH/010 - 96 - 97
3. Boä Y teá: Quyeát ñònh cuûa Boä tröôûng Boä Y teá veà ban haønh danh muïc hoaù chaát, cheá phaåm dieät coân truøng, dieät khuaån ñöôïc pheùp ñaêng kyù ñeå söû duïng, ñöôïc pheùp ñaêng kyù nhöng cöïc cuûa ngöôøi daân, khoâng quaù toán keùm neân coù khaû
naêng duy trì laâu daøi vaø môû roäng sang caùc xaõ khaùc ôû trong huyeän.
Moâ hình can thieäp ñaõ goùp phaàn ñaùng keå naâng cao kieán thöùc vaø thöïc haønh söû duïng an toaøn thuoác BVTV ôû caùc hoä noâng daân.
Baûng 1. Tyû leä % hoä gia ñình thay ñoåi kieán thöùc, thöïc haønh veà söû duïng an toaøn thuoác BVTV. N = 664
Giaûm soá tröôøng hôïp nhieãm ñoäc vaø töû vong do söû duïng thuoác BVTV khoâng an toaøn
Taïi xaõ Xuaân Döông (Thanh Oai, Haø Taây) trong khoaûng töø naêm 1995 - 1999 moãi naêm xaõ coù 13 - 14 tröôøng hôïp bò nhieãm ñoäc thuoác BVTV phaûi ñi caáp cöùu, haøng naêm ñeàu coù ca töû vong do ngoä ñoäc thuoác BVTV. Sang naêm 2000 soá ngöôøi nhieãm ñoäc thuoác BVTV giaûm chæ coøn 8 tröôøng hôïp, ñeán naêm 2001 chæ coøn 1 tröôøng hôïp ngoä ñoäc thuoác BVTV (nhieãm ñoäc coá yù) vaø khoâng coù tröôøng hôïp naøo töû vong.
Taïi xaõ An Laïc (Chí Linh, Haûi Döông) naêm 2000 caû xaõ coù 32 tröôøng hôïp nhieãm ñoäc caáp tính thuoác BVTV, sang naêm 2001 soá nhieãm ñoäc caáp tính giaûm coøn 21 tröôøng hôïp trong ñoù 16 tröôøng hôïp do Traïm y teá xaõ ñieàu trò, 5 tröôøng hôïp ñöôïc chuyeån leân Beänh vieän huyeän, khoâng coù tröôøng hôïp naøo töû vong.
Taêng cöôøng naêng löïc cuûa nhaân vieân y teá xaõ veà giaùo duïc truyeàn thoâng phoøng ngöøa taùc haïi cuûa thuoác BVTV cho coäng ñoàng vaø kyõ naêng thöïc haønh sô caáp cöùu nhieãm ñoäc.
Taêng cöôøng söï phoái hôïp lieân ngaønh giöõa Y teá, Chi cuïc thuù y, Baûo veä thöïc vaät, Quaûn lyù thò tröôøng, Coâng an vaø Chính quyeàn ñòa phöông trong vieäc baûo veä söùc khoeû ngöôøi daân.
Nguy cô nhieãm ñoäc thuoác BVTV trong coäng ñoàng vaø oâ nhieãm moâi tröôøng do thuoác BVTV ñöôïc ñaåy luøi. Taïi xaõ An Laïc, giaûi phaùp nuoâi meøo ñeå dieät chuoät coù söï hoã trôï cuûa chính quyeàn xaõ ñaõ ñem laïi hieäu quaû saûn xuaát roõ reät ñoàng thôøi tình traïng söû duïng hoaù chaát ñoäc haïi ñeå dieät chuoät ñaõ ñöôïc chaám döùt.
4. Keát luaän vaø khuyeán nghò:
Sau thôøi gian gaàn 2 naêm tieán haønh can thieäp, kieán thöùc vaø thöïc haønh cuûa ngöôøi söû duïng thuoác BVTV ñaõ ñöôïc taêng cöôøng roõ reät. Ngoaøi nhöõng kieán thöùc vaø thöïc haønh veà söû duïng thuoác BVTV, kieán thöùc veà sô caáp cöùu trong tröôøng hôïp nhieãm ñoäc cuõng ñöôïc taêng cöôøng. Moâ hình ñaõ ñem laïi hieäu quaû thieát thöïc cho coäng ñoàng trong vieäc phoøng ngöøa nhieãm ñoäc thuoác BVTV. Ñeå coù theå xaây döïng thaønh coâng moâ hình coäng ñoàng quy moâ toaøn xaõ söû duïng an toaøn thuoác BVTV vôùi nhöõng ñieàu kieän thieát yeáu laø coù söï cam keát vaø chæ ñaïo chaët cheõ cuûa chính quyeàn, haønh ñoäng lieân ngaønh, söï tham gia tích cöïc cuûa coäng ñoàng vaø söï giaùm saùt, hoã trôï cuûa caùc cô quan chöùc naêng coù lieân quan ôû caáp huyeän. Moâ hình naøy caàn ñöôïc tieáp tuïc cuûng coá vaø môû roäng aùp duïng sang caùc xaõ khaùc ôû trong huyeän coù hoaøn caûnh töông töï.
TT Chæ soá Tröôùc
can thieäp (%)
Sau can thieäp
(%)
Test χχ2
1. Bieát choïn ñuùng thuoác söû duïng theo muïc ñích dieät saâu, beänh
11,0 46,0 p<0,001
2. Bieát bieän phaùp phoøng nhieãm ñoäc 1,0 58,0 p<0,001
3. Bieát sô cöùu khi bò nhieãm ñoäc 0 68 p<0,001
4. Maëc quaàn aùo lao ñoäng khi ñi phun thuoác
74,2 96,4 p<0,001
5. Ñeo khaåu trang khi ñi phun thuoác 34,6 61,9 p<0,001 6. Ñoäi muõ/noùn khi ñi phun thuoác 82,6 94,0 p<0,001 7. Mua thuoác ôû cöûa haøng coù ñaêng kyù
kinh doanh
24,0 48,5 p<0,001
8. Mua thuoác khoâng coù nhaõn maùc 77,1 9,2 p<0,001 9. Mua thuoác nhaõn chæ ghi tieáng nöôùc
ngoaøi
66,7 12,5 p<0,001
10. Löu tröõ thuoác trong nhaø 28,6 0 p<0,001
11. Löu tröõ thuoác trong beáp 3,2 0 p<0,001
12. Löu tröõ thuoác ngoaøi nhaø vaø an toaøn 68,2 100 p<0,001
haïn cheá söû duïng, caám söû duïng trong lónh vöïc gia duïng vaø y teá taïi Vieät Nam, naêm 2000. Quyeát ñònh soá 65/2000/QÑ - BYT ngaøy 13/01/2000.
4. Chính phuû, CHXHCNVN: Nghò ñònh 58/2002/NÑ - CP vaø Ñieàu leä Baûo veä thöïc vaät ban haønh ngaøy 03/6/2002.
5. Chöông trình VTN/OCH/010 - 96 - 97: ñieàu tra aûnh höôûng cuûa thuoác BVTV duøng trong noâng nghieäp ñeán söùc khoeû coäng ñoàng ôû Vieät Nam. Vuï Y teá döï phoøng, Boä Y teá.
6. Cuïc BVTV: Keát quaû ñôït thanh tra, kieåm tra dieän roäng mua baùn vaø söû duïng thuoác TBVTV naêm 2002.
7. Ñeà taøi caáp nhaø nöôùc 11 - 08 "Chöông trình baûo veä vaø naâng cao söùc khoeû coäng ñoàng". Nghieân cöùu aûnh höôûng cuûa caùc hoaù chaát ñoäc haïi duøng trong noâng nghieäp tôùi söùc khoeû con ngöôøi. Caùc bieän phaùp khaéc phuïc. Vieän BVTV, Boä NN vaø PTNT, Vieän Y hoïc lao ñoäng vaø Veä sinh moâi tröôøng, Boä Y teá, Haø Noäi, 1998, trang 5.
8. Nguyeãn Duy Baûo, Nguyeãn Huy Ñaûn vaø coäng söï: Ñieàu tra ñaùnh giaù tình hình oâ nhieãm moâi tröôøng, nhöõng aûnh höôûng tôùi söùc khoeû ngöôøi lao ñoäng do söû duïng HCBVTV. Vieän YHLÑ - VSMT. Ñeà taøi NCKH caáp Boä Y teá, 1991 - 1995 Haø Noäi, 1995.
