Phat trien djch vu hau can (logistics) DUPC
sau khung hoang: Thanh tiFU va thach thipc
PHAM THI THANH BINH VU NHAT Q U A N G "
Tdm tdt: Bdi viet phdn tich thiec trgng phdt trien dich vu hdu cdn Due sau khung hodng tdi chinh todn cdu nam 2008. Mac du Id qudc gia cd dich vu hdu cdn phdt trien nhdt chdu Au, song ngdnh hau cdn Due khdng trdnh khdi nhirng khd khdn, thdch thuc. Bdi viel dua ra mot sd ddnh gid ve phdt trien dich vu hdu cdn Due Irong tuang lai
Tit khda: Dice, hdu cdn. thuc trgng, thdch thirc.
D
iic luon nam trong top 5 nugc diing dau (eiing vai Ha Lan, Bi, Anh va Singapore) co chat lugng dich vu hau can (logistics) tot nhat the giai. Bdt chdp anh huang cua cugc khiing hoang ng eong chau Au, nam 2014 Due van giir vj tri so I trong so 160 quoe gia ve Chi s6 Phat triln dieh vu hau can (LPI - Logistics Performance Indicators).Nang luc hau can the hien nang luc ciing nhu kha nang phat trien kinh tc eua mot quoc gia.
Bai viet phan tich thue trang phat tridn nganh djch vu hau can Diic vai su tang truang khong chi ve quy mo thj truang hau edn lien kel ma con dong gop vao tang GDP ciia Diic.
Nhirng thach thuc cua phat tri^n dich vu hau can Diic, mot so danh gia va tridn vgng phat triSn dich vu hau can cua Dtic trong tuang Iai cung se dirge dc cap trong bai vik.
1. Thuc trang phat trien dich vu hau can (logistics) Dire
Khi thao luan cac van dk kinh ii va tang truong toan cdu, Chii lich Ngan hang ThS giai Robert B. Zoellick da khang dinh, canh tranh
kinh te thiic day cac nuac day manh hoat dgng va phat trien hau can la mgt each canh tranh khon ngoan tao them hieu suat, giam gia thanh va cgng them gia tri eho tang trucmg kinh te.
Hgp ly hoa moi lien he giii'a cac thi trucmg, nha san xuat, nong dan va nguai tieu thu, mang Iai sir phat trien Icm eiing nhu eac ea hoi diu tuva la trgng tam hang dau trong ehidn luge phat trien eua cac nirae phat trien. Diie dugc xem la quoc gia dan dau ve hieu qua va dong gop eiia nganh hau can trong phat tridn kinh t l Cac doanh nghiep hoat dgng trong ITnh vuc hau c4n khong chi tang v6 so luong, ma quy mo ciia thj truang hau can lien ket a Dire cung tang sau khiing hoang.
Bdng I: Quy mo thj trucmg hau can lien ket ciia Due
Dan vi: Ty euro
' Vien Kinh tc va Chinli tri Th6 gi(ji
Nam 2009 2010 2011 2012 2013
Q u y m d thi tru'd'ng 12.232 13 334 14 040 14.330 14.528 Nguon: Slalisia, 2015.
4 8 - - Nhdng vin di KINH T g VA CHiNH TRj T H g GIOI So 11(247) 2016
Z!!JiWen djch vu hau c4n (logistics) Biro... Pham Thj Thanh Binh - Vu Nh$t Quang
^ Theo khao sat cua Ngan hang ThS gioi (WB) ve nganh hju cSn nam 2014, nang luc eua B u r trongyiec v|in chuydn htog hda va kit ndi eac nh4 san xuit, ngucri tieu diing voi thi trucmg qudc te cd nhOng budc tidn mjnh nhjm thuc day iien kinh t6 phat tri6n nhanh hon va giup cac cong ty ed loi ich tit phuc hdi thucmg mai.
Nganh cong nghiep hau c k c i a Diic trung binh ddng gdp tdi 7,5% GDP. Trong sudt thap ky 2000 - 2010, hau cSn Dire ludn dat mile tang ttudng bdn virng (khoang 5%), vuot xa cae ndn kinh te khac cua chau Au. Rieng nganh giao thdng van tai dong gdp toi 44% doanh thu cua thi trirdng hau cin Due. Dieh vu lim kho va vjn chuySn hang hda dudng thiiy chidm 26%, phin edn lai la ddng gdp eua dieh vu hanh ehinh, quan ly chudi cung ling va hoat ddng gia eong, chd biSn. Nam 2014, nganh dich vu hau cin (logistics) ciia Dire cd doanh thu dat 230 ty EURO, chidm 20% doanh thu hau cin cua thd gidi va gan 2 5 % doanh thu hau cin ciia EU - 15. Vdi su phat trien manh cua ndn kinh te Due, viec giao djch hang hoa vucft ra khdi bien gidi qudc gia, cac edng ty san xuat hang hoa Dire ludn tim nhirng giai phap nhim tiet kiem chi phi de canh tranh vdi nhirng ddi thii manh tren the gidi.
Vdi thu nhap binh quan linh theo diu ngudi cua Ditc dat x i p xi 32.000 USD/nam (2015)' va quy md thu nhap ho gia dinh d Dire cao cung la nhimg nhan td lich cue giiip cho cac edng ty hau can logistics Dire ban dugc nhidu hang hda, thuc day hoat dgng thuong mai dich vu tang, gdp phan day manh tang trutVng kinh Id. Dire sd hOti mdi tmng lam hau can logistics hoan hao cua chau Au, bao quanh la 9 qudc gia lang gieng. Vj [ri nay khien cho Dire trd thanh qudc gia Irung chuyen hau can quan trgng nhat chiiu Au va lao CO hdi ldi cho van chuyen hang hda qudc tc
Nganh dich vu hau can phat trien manh va ddng gdp nhidu nhal vao lang trirdng GDP ciia Dire. Tdng gia tri ITnh virc dich vu chiem 72,3%
'Top 10 qutW gia CO mirc thu nhap cao nhal ihe gioi nam 2015 That bao tai chinh, s6 Ihang 8/2015
GDP va thu hut 67,8% luc luong lao ddng eua Diic (hon 29 tridu nguiri), trong dd khoang 12 tridu ngudfi trong cac cdng ty dich vu cdng vii tu nhSn, 10 trieu ngudti trong ITnh vuc thuong mai, khach san, nha hang, giao thdng va 7 trieu nguoi trong ITnh vuc tai chinh.
Doanh thu cua nganh hau can Diic ludn vugt xa so vdfi doanh thu hau c3n cua Anh va Phap - hai qudc gia canh tranh manh trong nganh hau cin vdi Dii:c 6 chau Au. Dire cfing la ddi tac thuong mai chau Au lorn nhit ciia My, khoang 2.000 edng ty My hien dang hoat ddng tai Dilc v4 hon 3.000 cdng ty Due dang kinh doanh tai My.
Cac cdng ty ciia Dure la nha cung cip dich vu hau can ldn nhit thd gidi. Mang ludi huu didn thd gidi cua Ditc DPWN (Deutsche Post World Net) din diu thi ttudng hau cin loan ciu vdi 500.000 viec lam tai hon 220 qudc gia. Mang ludi buu dien thd gidi DPWN (bao gdm ca cdng ty chuydn phat nhanh DHL) hien cd sd lao ddng trong nganh djch vu hau cin rdng khjp the gidi. Trong sd 10 thj tnrcmg hau ein ldn nhit ciia EU 29, Dire chidm 7 thi trudng. Doanh nghidp hau cin chuydn phat nhanh DHL ciia Dire klidng chi dan diu chau Au ma cdn la nha eung cap djch vu hau cin ldn nhit loan cau, vdi ngudn thu nhap khoang 9 ty euro Irong khdi EU va 14 ty euro tir djch vu hau cin loan ciu. Deutsche Balin Group la doanh nghidp hau can Idn nliat ddng thdi ciing la doanh nghiep cd khoi luimg hang hda nhidu nhit eua Ditc.
Ditc dugc danh gia la qui3c gia cd so so ha lang tdt nhal ciing vgi mang ludi dutmg sit, dudng sdng va duong hang khdng hien dai da tan dieu kien cho nganh cdng nghiep hau can Dire dat doanh Ihu hon 230 ly euro moi mim, bidn Dire thdnh co may xuit khiu. Hang hoa dugc van chuyen hi Trung Qudc, My va cae nude lang gicng chau Au tdi Difc duge xem la nhung nhan td chinh trong sir Iroi day eua ndn kinh 16 Dire.
Vdi khdi luong hang hoa ldn xuit khiu sang Trung Qudc, My va cae nude lang gidng chau Au giup cho nen kmh te Dire tang irudng ndi bai, dan dau khu vire va ludn dat miic lang Irudng cao' hgn nhieu so vdi eae nude trong kliu vuc kc lir sau khung khoang lai chinh tOiin ciu.
Nhung van de KINH Tfi VA CHlNH TRI THE GIO'l So 11(247)2016-
49
Phpm Thj Thanh Binh - Vii Nhat Quang Phat triSn dich vu h j u can (logistics) Biic..
Khu vyc Euro-28 Euro-18 Germany
Bdng 2:
2008 0,5 0,5 1.1
So sanh tang trirotng GDP ciia Birc vdi khu virc chau Au - . ' 2009
-4,4 -4,5 -5,6
2010 2,1 2,0 4,1
2011 1,7 1,6 3,6
2012 -0,5 -0,8 0,4
2013 0,0 -0,5 0,1
2014 1,3 0,9 1,6 Ngudn: Eurostat, thdng 2/2015.
He thdng giao thong eua Dure hien dai vao bac nhit khong ehi a chau Au ma tren toan the gioi da tao diSu kien thuan Icri cho chuyen cho, tilt kiem thoi gian va chi phi, gop phSn giam gia thanh hang hoa va nang cao nang lire eanh tranh ciia nin kinh t i He IhQng ea so ha ting eua Diie dugc dau tu rat ky cang va cong phu.
Chinh phii Diic nhan thiic duge kha nang phat trien nganh dich vu hau can (logistics) gop phan thiic day tang trucmg kinh te nen da ket hgp voi eac cong ty logistics nham tao ra cae khu vuc gpi la lang chuyen cha. van chuyen (freight village). Hien da co han 33 lang chuyen cha, van chuyen hinh thanh rai deu a khap nuoc Diic phue vu cho nganh hau can logistics. He thong lang chuyen eha nay giiip cho cac dicm phan phoi tro nen thuan lien va de dang han nhieu.
Nhcr CO su ket hgp tCr eae eong ty logistics va cae "lang chuyen cha" phat trien, hang hoa duac thong quan de dang, nhanh chong, tiet kiem thai gian va eong siic. Lang chuyen cha '"Freight village" da tao nen mpt kha nang eanh Iranh manh me eho nganh hau can Diic, giam chi phi van chuyen. gop phan ihuc day tang Iruong kinh le.
Dich vu Ciing bicn co lam quan trong doi vai nang luc canh tranh quoc gia. Diic co duong ba bicn dai va co chung duong bicn giai voi 9 quoc gia nen co kha nang lam nai irung chuydn hang hoa den cac nuoc trong khii vuc chau Au de dang, ihuan Igi. Cang Rostock dugc coi la mot hai cang quan trong trong Ihong thuang cua Diic vai cac nuoc ban dao Scandinavia va cac quoc gia viing bien Baltic. Cang nay dong vai
tro quan trgng trong phat trien kinh te ciia Diic, la cua ngo ciia Diic, giii vi tri trgng yeu kinh te eua bang Meeklenburg-Vorpommem (nam o phia Dong Bac nuae Diic).
Diie la qu6c gia eo nganh hau can thuang mai t6t, eo t6c do tang trucmg kinh te thuc eao, n6n kinh t i co sure eanh tranh Ion va tang cuong dugc vi t h i dSu tu. Bao cao Chi so Ket noi toan e^u GCI (Global Cormeetivity Index) nam 2014 eho thdy, kit n6i GCI quoc gia co lien quan voi GDP. Trong phan tich eiia Huawei Tai Dai hpi Dam may Huawei (Huawei Clound Congress- HCC) ve 16 ehi so cho thay, doi voi moi diem phAn tram GCI tang them thi GDP binh quan theo dau nguai cung sc tang 1,4% den 1,9%.
Trong so cae quoe gia duge khao sat, Diic diing dau nha cam ket manh me va dau tu lien tuc eho su phat trien ciia eong nghe thong tin va truyen thong (ICT), lao ra mgt thi truang thuc sir CO sue eanh tranh. Cong nghe thong tin va truyen thong Diie phat tricn giiip ket noi de hgp ly hoa quy trinh kinh doanh, giam chi phi va niing cao hicu qua hoat dpng, cae doanh nghiep se ihiic day sir doi mai va chuyen su tap trung tir internet dinh huang nguai diing den internet dinh huang eong nghiep. He thong cong nghe thong tin kcl noi mang, Iinh hoat va hicu qua cao cua Dire giiip thiet lap loc do chat lugng kho van trong eupe canh tranh loan eau. Vai ha tang va may moc cong nghe thong tin, iruyen thong thong minh da dong gop mot phin quan trpng va tieh cue vao vice bao vc moi Irirang, vao sy phai trien kinh lc ciia nirac Dire, qua do bao dam cong an vice lam.
- NhCrng vin di KINH T ^ VA CHINH TRI T H ^ GIO'l So 11 (247) 2016
Z^lgUrjIn djch vij hgu cin (logistics) Di>c.. Pham Thj Thanh Binh - VQ Nhgt Quang Cac cong ngh$ thong tin va truyen thong
ICT cfia Due dira tren k i t n6i co vai tro nhtr mpt he th6ng ho trg tao ra mgt phuang th^c dk ICT ngay cang dugc tich hgp manh mg vko cac he thSng san xuSt, dinh hucmg tao ra gia tri. K i t noi da trof th^nh mgt nhan t6 moi cho san xuat, ben canh cae yeu t6 dit dai, lao dpng, von va cong nghe.
2. Thach thu-c doi voi sir ph^t t r i i n dich VII hau can Dire
Diic eo dugc Igi the trong kinh doanh dieh vu hSu can (logistics) la nha so huu trinh do cao ciia cong nghiep h6a so voi eae nu6e lang gi6ng phia tay chau Au. Cac nhu cau van tai va dich vu hau can khac ciia Diic ciing rat hap dan doi voi cae eong ty hau can logistics trong khu vuc.
Voi ca so ha tang giao thong hien dai va nho co nhiing nganh kinh doanh chinh dat hieu qua cao da bien Diic trd thanh ca so hau can hap dan nhat ehau Au. Nam 2011, trung tam hau can rpng 110.000 m mai duge xay dung a phia Nam nuac Diic - la mpt trong hai trung tam hau can chinh dugc xay dung sau khiing hoang - da khang dinh vai tro cua trung tam hau can hang dau ciia Dire tai khu vire ehau Au. Nha vay, cae eong ty hau e4n loan cau dang ngay cang lira chgn Diie la trung tam hau can phan phoi eua chau Au.
Bdng 3: Danh gia chat luffng djch vu hau can ciia Due, nam 2012
Dich vu hau can Chit lucmfi dich vu hau can s i p xep 16 hang co gui canh tranh Chit luong CO so ha tang hau cin Hieu qua qua trinh Ihu luc hai quan ^ _ . ^ „ = _ . ^ = ^ . ^ _
Dicm 1 4,1 3,7 4,3 4.0
Nguon: World Bank Indicators, ndm 2013.
Ghi chu: I = kem nhdt. 5 = lot nhdt
Mac dti dich vu hau c i n (logistics) ciia Due hien v3n dang chiim giu vi tri so 1 tren th€ gioi (2014), song tru6e b6i canh suy giam ciia kinh t i t h i gioi khiin eho ng^nh dich v\i hau can Diic khong tr^nh khoi gap nhiiu kho khan, thach thiic do la:
Thie nhdt, su suy giam cda moi truong kinh t i vT mo CO tac dgng tieu cue den phat trien dich vu hau c3n. Tang truang kinh te the gioi thap lam cho nhu c4u tieu thu hang hoa giam, dan din thu hep nhu eau dich vu hau can. The hien ro rang nhk trong hoat dpng van tai hang hoa.
Thic hai, cugc Khung hoang ng eong chau Au Cling lam giam siit nhu cau tieu thu hang hoa trong khu vuc va tren the giai. Cac quoc gia vi lgi ich qu6e gia co xu huang ap dung cae bien phap bao hg mau dieh, ban che thucmg mai hang hoa loan cau, do do can tra hoat dgng dieh vu hau cAn ciia Dire noi rieng, ciing nhu dich vu hau cin the giai noi chung. Tuy nhien, gia nang lugng dang eo xu huong giam, giiip ehi phi van tai giam, lam tang tinh canh tranh ciia dich vu hau can.
Thu ba, ehinh sach bao dam an ninh moi truang cung lae dpng lieu cue den sir phat irien hau can Dire, Lugng khi thai CO2 trong nganh giao thong van lai eiia Diie lang nhanh hem tat ca cac khu vuc kinh lc khac. O nhiem moi truang buoc Diie phai canh tranh han trong hoat dgng giao thong van tai vai cac quoe gia khu vuc. Dc giai quyet van de an ninh moi trudng, Dire da lang miic chi phi van chuyen hang hoa tir 13,5 cent/km Ien han 16,3ccnl/km (2014).
Thu lu, tac nghcn trong ha tang giao thong van tai Iam giam chat lugng va nang lire, hieu qua eua dich vu hau can. Day dugc xem la van de chung ciia the gioi. Han ehe lai chinh ngan sach nha nuoc la ly do tai sao nhirng tic nghen kho dugc go bo mgt each nhanh chong, di£u nay duac ly giai a hhu hk cac qu6e gia chir khong rieng d Dire.
Nhu-ng van 6h KINH T t VA CHJNH TRI T h e G\(y\ So 11(247) 2 0 1 6 -
Pham Thj T h a n h Binh - Vu Nhat Q u a n g Phat tri^n djch vg hau can (logistics) Pi>c..
Thic ndm, chi phi nhan sir hau can Due dang gia tang, din tai han e h i su tap trung quan ly hang tfin kho, bdi chi phi nhan sy la chi phi ldn nhdt trong van chuy§n hang hda dudng bp d Diic, tang trung binh 4,7 ty euro/nam, chiim 10% tdng chi phi van chuyen hang hda dudng bg. Du bao. Due ckn tdi 50.000 tai x i lai xe (2025) cho nganh giao thdng van tai.
Diie sd huu mpt mang ludi dudng sat va dudng bg rk rgng. Trong nhimg nam sau khiing hoang tai chinh toan c4u, khdi lugng luu lugng hang hda van chuyen bang dudng bg da tang Ien nhanh hem so vdi dau tu vao dudng giao thdng va eau eong. Theo Bao eao ciia Bp Giao thong van tai Dire (German Ministry of Transport - GMT), luu lugng hanh khach van
chuyin se tang Ien 18% va luu thong hang hoa tang len 70% (2025). Do dd, n i u c a sd hg tang giao thdng vSn tai kem phat triin se la yeu td han che su tang trudng kinh t i .
Do cac cang bien ciia Due cd kha nang lam ncfi trung chuyin hang hoa d i n cac nude trong khu vuc chau Au de dang. Trien vgng van chuyen hang hda dudng bien ciia Due eiing se tang manh. Theo danh gia eiia Hiep hgi Logistics Diic (German Assoceiation of Logistics), thi trudng hau can Diic tiep tuc tang xkp xi 8%/nam. Tdng khdi lugng hang hoa duge xir ly d cac cang bien Diie sS tang Ien 468 trieu lin (2030). Khdi lugng hang hda container duge xir ly se tang hon gap ddi 30,1 trieu TEU (xap xi 131%) so vdi 13 trieu TEU (2010).
Bdng 4: Du bao khoi luong hang hoa d u g c x u ly d mpt so cang bicn Dti'C Dan vi: Trieu ldn
Ten Cang Bamburg Bremerhaven Wilhelmshavcn
Rostock Lubcck Bremen Stade Brake Hmdcn Kiel Wismar Nordcnham
2010 104,5 45,9 24,7 19,5 17,9 13,2 5,2 5,1 4,3 3.8 3,5 3,3
2030 194,6 87,8 47,6 24,8 28,0 16.1 6,0 11,5 6,6 5,6 6,0 3,5 Ngiiou: Logislics Pilal. \la:^a:me for Pons. Shipping and Logistics. Oeloher 2013
Sau Khung hoang tiii chinli loan ciu, viec vyc cong la nhirng ly do ehinh liini cho diu tu Ihicu hill von trong khu \irc cong cung nhu vao co so ha lang cua Due ngiiy cang giam. Dc nhung iru lien chi lieu cho lieu diing irong khu phat Inc-n he IhSng giao thong viin uii, vice huy
5 2 - - WhiJng vSn dS KINH TE VA CHiNH TRI THE GIO'l S6 11(247)2016
Phat tri4n djch vu hau can (logistics) Due.-. Pham Thi Thanh Binh - Vu Nhat Quang dgng ngudn vdn tu nhan la c3n thiit. Muc tieu
md Chinh phii Diic dat ra eho giao thdng van tai qudc gia la dam bao khdng anh hudng din moi trudng, trong do, phai giam thiiu tiSng on va giam phat thai khi thai doe h^i do giao thdng gay ra; nSng cao chdt lugng mdi trudng sdng tai eac dd thi; dam bao su sdng lau dai d cae dd thi va khu vuc ndng thon; dam b a o s u di lai vdi miic gia hgp ly cho nhan dan. D i dap iing diigc eac muc tieu do, Chinh phu Diic da khuyen khieh sir dung nhien li6u va cae dpng co thay thS (dac biet la su dung ddng ea dien). Cae phucmg tien van tai hanh khach cdng cdng va xe dap dugc khuyen khieh tang cudng sii dung. Ap dung cac bien phap that chat sir dung phuang tien giao thong ca nhan trong npi do nham bao ve moi trudng, quan ly khu vyc do xe...
Hien nay,Due dang tiep tue dan khac phuc nhihig khd khan, thach thiic de duy tri ngdi dau
bang t h i gidi v i phat tri6n djch vu hslu can (logistics). Ddng euro yeu va chi tieu cua ngudi tieu dung tang manh da "tiep them nhien lieu"
cho su phuc hdi manh me ciia nen kinh te Diic.
Su mk gia eua ddng euro thiic day hoat d6ng xuk khiu, giiip cho miic tang trudng kinh te cua Diic tang Ign 1,8%. (2015 - 2016) va tang trudng tdng san ph4m qudc hgi Ien 1,5% GDP nam 2015 va han 1,6% GDP nam 2016.
Viet Nam dang tirng buac hdi nhap kinh te qudc t i , cimg vdi sy phat trien manh me eiia n i n kinh t i md eiia la su phat trien khdng ngirng cua dich vu hau can va van tai qudc te.
Day la mdt trong nhiing yeu td quan trgng de phat triin nganh logistics. Viet Nam muon thuc d i y phat triin kinh t i tang trudng manh va eanh tranh ban can dau tu nhieu han vao nganh hau ean»
Tai lieu tham khao:
1. James H. Bookbinder, Chris S. Tan (2009): Comparison of Asian and European logislics systems. University of Waterloo, Waterloo, Ontario, Canada.
2. Kevin Scarpati (2011); Germany named Europe's top logistics hub.
3. Michael Pfeiffer (2010): Germany: Europe 's Logislics Hub. Germay Trade and Investment, August 2010.
4. Rio De Janeiro (2011): Germany's Experience in the Logistics Seclor, Germay Trade &
Invest. September 2011.
5. S. Gizem Ayelin (2011)' Transportation Experience in Germany, The University of Oklahoma.
6. Tran ST Lam Ch.b (2013): Phdt Irien Irung ldm logistics cho Viet Nam. Iham khao ihanh cdng mdt sd nirdc chdu Au vd chdu A. NXB. Thdng kc. Ha Ndi.
Nhu-ng van de KINH TE VA CHINH TRI TH^ Gldyi S6 11 (247) 2016-
- 5 3
