QIJAN BAO HOANG SA DlTCfl T H d l IVGO DOIH DIEM
LUU ANH R 6 '
T
hflc dan Phap da tha't bai tai Viet Nam song de' qudc My lai mud'n thay Phap de tie'p tuc thflc hien chie'n tranh xam Iflpe nfldc ta hdng ngan ehan "ldn sdng do " lan tran xud'ng cac nfldc Ddng Nam A.Thflc hidn y dd dd, ngay 6-6-1954, My dUa Ngd Dinh Diem - mdt ngfldi dfldc dao tao bai ban tfl My ve nfldc di lap ra tai mien Nam Viet Nam mdt chinh quyen "Viet Nam cdng hda" do Diem lam Tdng thd'ng nham chia cat lau dai nfldc ta.
TrUdc khi Hiep dinh Geneve dUde ky ket, ngay 16-6-1954, chinh phii My ep
"Qud'c trUcing" Bao Dai (dang sd'ng luu vong b Phap) phai ky Sae lenh 38/QT
"mdi" Ngd Dinh Diem lam Thii tudng Qud'e gia Vidt Nam, lap nen mdt chinh phu bu nhin, lam tay sai eho My. Ngay 6-7-1954, vdi sfl iing hp ciia My, Ngd Dinh Diem lap npi eac dau tien S Sai Gdn do dng lam Thii tfldng kiem Tong trudng Bd Ndi vu va Bd Qudc phdng. Luc nay, viec chuyen giao quyen lUc gifla Phap va My sau Hiep dinh Geneve didn ra ra't kha'n trfldng. Ngay 13- 12-1954, Dai tfldng Ely Tdng tU Idnh quan viln chinh Phap thoa t h u a n vdi Dai tfldng Collins trao lai quye"n tfl tri hoan
toan cho "quSn ddi qud'c gia" ciia Ngd Dinh Diem vao t h a n g 5-1955, de My huS^n luyen va xay dflng theo each cua My. Cflng liic dd, tai Hdi nghi Paul, Phap budc phai ky vdi Ngd Dinh Diem vd" vide trao "chu quyen" cho Ngd Dinh Diem.
Ngay 23-10-1955, vdi sU dao didn ciia My, Ngd Dinh Diem to ehflc "trflng cau dan y" trua't phe' Bao Dai, tfl dfla minh len lam Qudc trfldng, kiem Thu tfldng. Tiep dd, Ngd Dinh Diem ban h a n h Hien fldc tam thdi, lap nen nen De Nha't edng hda d mien Nam Viet Nam, do dng ta lam Tong thd'ng. Nhfl vay, den nam 1955, My - Diem da ddc chie'm mie"n Nam Viet Nam. Tfl Vi tuye'n 17 trd vao Nam do chinh quyen Viet Nam Cdng hda k i l m soat. Va nhfl the, hai quan dao ciia Viet Nam la Hoang Sa va TrUdng Sa de"u do chinh quyd'n Viet Nam cdng hda, dUdi quyen Ngd Dinh Didm cai quan.
Trong luc c h u y i n giao quyin Ifle, khi thflc dan Phap r u t khdi Viet Nam, da de lai mdt khoang trong trong viec bd phong d Bien Ddng. Ldi dung sd hd do, mdt sd nflde da len lut eho quan dd bp len ehiem ddng trai phdp mpt so* dao trong q u i n dao
"ThS. Hdi Khoa hpc Lich sfl Thanh phd Da Ning
9uan dAo Ijoang Sa dirpi ftgi Rgd Binh Biem.
Hoang Sa, trong dd co ca Trung Qudc (1).
Tuy nhidn, chinh quye'n Ngd Dinh Diem va cac chinh quye'n trfldc dd, khi cd dip len tieng deu k h i n g dinh Hoang Sa la cua Vidt Nam, dang chfl y nha't la tuyen bd cua dng T r i n Van Hflu ve" chu quye"n eua Viet Nam ve Hoang Sa tai Lien hidp qud'c vao nam 1951, ma khdng gap ba't cfl mdt sU phan k h a n g nao, k l ca Trung Qudc.
Dfldi thdi Ngd Dinh Diem, viee dng ban hanh nhieu s i c lenh, nghi dinh ve Hoang Sa, nha't la nhflng hoat dpng kinh te tai day nhfl: cho khai thac phan chim, t h a n h lap cdng ty khai thac tai nguyen b Hoang Sa tai Sai Gdn; xay dflng eac ed sd ha t i n g nhfl: nha d, c i u cang, phan xfldng, nha thiiy van..., cho tha'y tinh lien tue vd" khai thae, eai quan cua Viet Nam ve cac q u i n dao cua Viet Nam, trong dd cd Hoang Sa.
Chung tdi cd dip tie'p can mdt sd eac van ban thdi Ngd Dinh Diem, de Van phdng Phii Td'ng thd'ng cua dng lflu tai, cho tha'y vide khai thac, sfl dung va bao ve Hoang Sa trong giai doan nay la ra't da d^ng.
Trong hd sd lUu trfl cua Van phdng Phu Tdng thd'ng, ehung tdi tha'y cd mot van ban dang lUu f, dd la mdt cdng van mat do Trung p h i n Thii hien Chinh phii gt£i Ngai Thu tfldng Chinh phu qud'c gia Vidt Nam b Ski Gdn cd ndi dung sau: "Trong luc dfl Hdi nghi qud'c te Cflu Kim Sdn, quy Thii tfldng cd len tie'ng ve ehii quye"n cua qud'c gia Vidt Nam d nhflng dao Hoang Sa va Trudng Sa. Sau dd, tie'p ldi tuyen bd' ciia qu^r Thu tudng, cac bao Tie'ng Viet (sd 250 ngay 10-9-1951), Ddn Quyen (sd 705 ngay 14-9-1951), Lien Hiep (sd 152 ngay 19-9- 1951)... vdi nhflng tai lieu lich sii va can cfl vao dia dfl cflng tinh trang thflc te', da diu qua quyd't la dao Hoang Sa va Trfldng Sa xfla nay vSn thudc lanh thd Viet Nam.
Chinh thd', theo tap "Thfl eua cac giao si Phap" b Trung Hoa thi chu quyin Viet Nam da dfldc thiet lap tren hai dao a'y tfl nam 1701; den nam 1802, dflc Gia Long lai cd phai quan si r a ehiem ddng, va dfldi trie'u Minh Mang, edng cude ehidm dong va t u i n phdng v i n da tid'p tuc. Den nam 1932, trong thdi ky Phap thudc, cflu Toan quyen Ddng Dfldng da to ehflc tai Hoang Sa mpt dai ly hanh chanh gpi la
"Delegation des Paracels" (theo Nghi dinh so 156-SC ngay 15-6-1932). Qua nam 1939, dai ly a'y da bi bai bd va hai dai ly khac gpi la "Delegation du Croissant et Dependances" va "Delegation de I'Amphytrite et Dependances" da dfldc thiet lap va thudc quyen Cdng sfl tinh Thfla Thien (Nghi dinh sd 3282 ngay 5-5- 1939)". Cdng van nay cung da cho bie't:
"Tfl ngay 28-11-1950, sau ma'y nam bien chuyen eiia tinh the, Thiem Phu da cho phai mdt trung dpi V.B.D (ve binh doan, gdm CO 35 ngfldi) den ddng tai dd, nhflng chUa thid't lap nhflng cd quan hanh chanh nhfl xfla. Trong khi ehd dpi, va de ehflng td vdi dfl luan qud'c te' ehii quyin ciia qud'c gia Viet Nam b Hoang Sa, Thiem Phu thiet tfldng can phai tam thap nhap ngay Hoang Sa (trfldc kia thupc tinh Thfla Thien) vao Thi xa Da Nang. Giai phap a'y se thuan tien ve phfldng dien lien lae va tie'p te' ddi vdi trung dpi V.B.D hien ddng tai do. Vay xin khan trinh len quy Thii tfldng tham duyet dang ban sac lenh dinh hau ve viec thap nhap noi tren" (2).
Ngd Dinh Diem cung da ban hanh nhieu nghi dinh eho phep khai thae nguon tai nguyen b q u i n dao Hoang Sa. Nghi dinh sd 232-KT ngay 1-8-1956 cho phep trich xua't d quy qud'e gia bu trfl hang hda xua't, nhap eang mpt sd' tien la 300.000 ddng de mua c i u "cubies pontons" dung
Rghien curu Ljch siir. s6 S.2014 vao viec khai thac phd't phat tai dao
Paracels (Hoang Sa). Ndi dung nghi dinh ndu rd: "Dieu 1. Nay cho phep xui't b quy qudc gia bu trfl hang hda x u i i , n h a p eang mdt sd bae la ba t r a m nghin ddng (300.000$) d l mua ba t r a m chiec c i u
"cubies pontons" dung vao vide khai thac phd't phat tai dao Paracels. Dung eu nay se dat thude quyen sii dung eua Bd kinh td' qud'e gia. Dieu 2. Bd trfldng Tai ehinh va Bd trfldng Kinh te' quoc gia chilu nhiem vu lanh thi h a n h nghi dinh nay" (3).
D l du dieu kidn cai quan Hoang Sa trong tinh hinh mdi, chinh quyin Viet Nam Cdng hda da cho kien toan lai Nha khi tupng qud'c gia tai Hoang Sa do Phap xky dflng nam 1938. Theo dd, Dai khi tfldng Hoang Sa thude Trung tam khi tfldng tai Da N i n g . Dai khi tUdng Hoang Sa vfla lam nhidm vu dU bao thdi tiet gifi ve da't lien, phuc vu nhidm vu kinh te', qud'c phdng - an ninh cua Viet Nam Cdng hda, vfla gdp p h i n t a n g eudng Ifle lfldng bao ve, eanh phdng Hoang Sa, khang dinh chu quyin cua Vidt Naip ddi vdi q u i n dao nay. Dd tao die'u kidn eho cac chuyen vidn, nhan vien ky t h u a t lam viec tai dai Khi tflpng Hoang Sa, lien tiep eae nam sau dd, ehinh quyen Viet Nam Cdng hda da ban hanh eac nghi dinh neu ro viee tiep te eho nhan vien khi tUdng tai day nhfl sau: "Nay tai lap eho nam 1960 tai nha giam dd'c khi tflpng mdt quy flng trflde da dfldc thiet lap do Nghi dinh sd 1476 BTC/KT ehieu thupng d l t h a n h toan cae chi tieu ve thflc pham tid'p te' cho nhan vien nha khi tfldng tdng sfl b dao Hoang Sa eflng eac chi phi lat vat va khan ca'p. So' trfl ngan sp thiiy a'n dinh la hai mfldi bd'n ngan sau tram ddng bac (24.600$) ca'p bang hai ngan phieu mUdi hai ngan ba t r a m ddng bae (12.300$) va tai ca'p cho de'n mUc tdi da la chin mUdi tam ngan bd'n t r a m ddng bac
(98.400$). Khi ca'p ngan phid'u thfl 3 phai ehflng minh ngan phieu thfl nha't va lien tiep. Cae chflng tfl ehi tieu phai xua't trinh trong thdi h a n tdi da la mdt thang sau khi da sii dung het so tien flng trfldc va diu sao ta't ca phai ehflng minh trflde ngay 31 t h a n g gidng nam 1961. Kinh phi nay se dUde sung dfldng vao ngan sach qudc gia (Mue 16 - Chfldng 10 - D i l u 3 - Tai khda 1960). Ong Nguydn Van Loc can sfl khi tfldng hang nha't, phat ngan vien, dfldc cfi de kim ehflc quan ly ke' tdan quy flng trfldc ndi tren. Dfldng sfl chi dUde hudng phu cap traeh nhiem nao cao hdn he't nhUng khdng dupe qua sau ngan dong (6.000$00) mot nam" (4). Cudi n a m 1960, chinh quyen Viet Nam Cdng hda ed mdt nghi dinh tfldng tfl sd 20/296-ND/CC ngay 23-12- 1960 (5) tai lap mdt quy flng trflde de mua thfle pham tid'p td' eho n h a n vien Nha khi tflpng tdng sfl b dao Hoang Sa nam 1961.
Den nam 1963, chinh quyen Sai Gdn tie'n h a n h cai to Nha khi tfldng Viet Nam n h i m t a n g eudng eae t r a m khi tUpng tren toan lanh thd (6). Trong dd, qui dinh viec lap Ban tiep lieu vdi cac nhidm vu sau:
"Dat kd' hoach trang bi eae ed sd khi tfldng;
Lap dfl an mua sam; D l nghi siia chfla va sa thai; Tie'p te dung eu va vat lieu eho cac cd sd khi tfldng t r u n g Udng; Cho eac trung tam khi tUdng, eae ty khi tUdng va vo tuyen t r i e lfldng; Tiep te tram khi hau, thuy ldi va vii trang; Tid'p td' thUe pham eho ty khi tflpng Hoang Sa; Kilm soat viec tieu t h u vdt lidu tai cac t r u n g tam, ty va tram". Ddng thdi, Phdng vat lieu va ke toan b Ban vat lidu cd trach nhiem: "Kiem soat viec tieu t h u nhien lieu, thUc phSm tai Hoang Sa; Cung ca'p nh^ b cho nhSn vien; Lap thCi tuc lang hang tai kho thfldng k h i u ; Hoach dinh chfldng trinh cac edng tac va t r a n g hi", 6 Trung tam khi tUdng tai Da N i n g cd Ban h a n h chanh c6
Quan d i o ^oang Sa dir6i ihdi Rgfl Binh B ! ^ . cac nhiem vu: "Die'u h a n h cac viec ve nhan vien; Cac cdng viec ke toan va vat lidu;
Cac cdng viec duy tri cdng thfl; Cae cdng viec h a n h chanh va chanh tri lien quan tdi cd quan hanh chanh dia phfldng; Lo vide tiep td' thflc p h i m va vat lieu cho ty khi tfldng Hoang Sa". V l kha'u p h i n an cua nhflng ngUdi lam viec tai Hoang Sa, mdt van ban eua chinh quyin sau nay cho bie't:
"an dinh gia b i l u k h i u p h i n cho nhan vien khi tflpng tung sfl tren dao Hoang Sa;
Theo d l nghi eua Giam doc nha khi tfldng;
cu t h i nhu sau: Nhflng nhan vien nha khi tupng trong ng^eh cung nhU ngoai ngach tdng sfl tren dao Hoang Sa (quin dao Tay Sa) dfldc Chanh phii hokc ehu ca'p vat thfle hoac tra eho phu ea'p hang ngay tfldng dfldng vdi gia mot khau p h i n a'n dinh la mpt tram hai mfldi ddng (120$00) mdt ngay" (7).
Vi^c quan ly Hoang Sa thdi Ngd Dinh Didm c6 2 ndi dung dang lflu ^, do la chii trfldng thay lUc lUdng quan ddi bang lflc lUdng bao an de canh gifl dae va t h a n h lap ddn vi hanh chinh ca'p xa cho quin dao nay.
Tfl ehii trfldng trdn, ngay 23 thang 8 nam 1960, cong van eua Tda tinh Quang Nam do Tinh trfldng Quang Nam la Vo Hflu Thu giii Phu Td'ng thd'ng neu rd: "Tfl trfldc de'n nay chfla thid't lap thon xa tren quin dao Hoang Sa, ly do vi khdng ed thd dan (hien nay chi cd 110 ngfldi trong dd phan ntfa la quan dan), dia the xa each da't liln g i n 450 km, giao thdng khong thuan tidn. Vl phfldng dien kinh te, tuy quin dao Hoang Sa khdng ed trien vpng gi kha quan, nhflng ve phUPng dien quan sU thi dja diem nay ra't xung yeu, hdn nfla da thudc v l lanh tho qud'c gia, cd dan cfl thi diu dSn sd it hay n h i l u cung phai td chflc tgi dd mpt cd quan h a n h chanh d l lo vide an ninh t r a t tu eho dan chung, nha't la, d l
tupng trflng ehu quyen qudc gia cho dung vdi qud'c td' edng phap. Tuy vay, theo hien tinh cua q u i n dao, thi tda tdi thien nghi chi ndn td chflc tai dd mdt ddn vi xa trfle thupc quan hanh chanh Hoa Vang (Quang Nam) hay trfle thude Thanh phd Da Ning, ranh gidi cua xa gdm ca 5 dao eiia nhdm Croissant va 6 dao eua nhom Ampbitrite, nhfl the' dd tdn kem hdn lap mdt quan hanh chanh rieng biet nhu quy tda da de cap tai tfl van sd 628-VP/HC/SV/M ngay 30-6-1960, hdn nfla mud'n td chfle thanh quan thi trUdc tien phai lap mdt so' xa thdn cho cd quy cu da. Ne'u thanh lap 1 xa thi thanh p h i n Hdi ddng xa se ehpn trong sd edng nhan cua Hang Khai thac phan chim, tru sd co the dat tai dao Pattle vi tai day da cd san mdt lflc lfldng quan sfl (thiiy quan luc chien) yem hd, cd sd cua Hang Khai thae phan chim eung dong tai dd, Ve vide quan tri xa se thanh lap tai quin dao Hoang Sa, tda tdi nhan tha'y Thanh phd Da N i n g ed nhilu dieu kien thuan tidn hdn tinh Quang Nam, do: Da N i n g g i n q u i n dao hdn Quang Nam (each dp 450km); Su giao thdng vdi Q u i n dao Hoang Sa phai theo dUdng thiiy, nhd Hai quan giup phUdng tidn chuyen chd, nhung Bd chi huy lUc lUpng hai thuyen lai dong tai Da Nang, Tda Thi chinh Da Nang lien lac thuan tien va nhanh chong hdn Tda Hanh chanh Quang Nam. Vi ly do tren, Tda tdi kinh xin de nghi quy tda dat xa mdi tai q u i n dao Hoang Sa trflc thudc Tda Thi chinh Da Nang. Neu quy tda xet can de ddn vi hanh chanh mdi a'y thupc tinh Quang Nam, thi tda tdi xin de nghi eho sap nhap vao quan hanh chanh Hda Vang, la'y danh hieu xa "Hda Dflc" (8).
Tiep dd, Toa dd chinh Da Nang cd bao eao cho biet: "Hien gid tren quan dao Hoang Sa cd: 30 bao an vien va 30 thiiy
Rghien cihi Ljch sit, ag 8.2014 .quan luc chie'n dUdi quyen chi huy eua mdt
thieu fly hai quan, 4 n h a n vien khi tUdng va 38 cong nhan eua cdng ty khai thae phan chim Guano (khdng ed dan eU tho sanh). Chua cd vien chfle h a n h chanh. Ung dai b i l u Chinh phu Trung nguyen Trung p h i n de nghi giao q u i n dao Hoang Sa eho tinh Quang Nam vi d l lien lac va bd nhidm vidn ehi huy quan sfl kiem ehflc vu Dao trfldng tfldng dfldng vdi mdt Qudn trUdng. 6 n g Tinh trudng Quang Nam d l nghi lap tai day mpt xa menh danh la xa Hda Dflc, dat dudi quyin mpt phai vien hanh chanh trUe thupc quan Hda Vang".
Tai td trinh ciia Bp Ndi vu len Ngd Dinh Didm cd kdm cdng van tren, chung tdi tha'y gdc trai edng van ed but phd r i n g : Td'ng thd'ng day r i n g , nen dat ten xa la xa Hoang Sa eho tien!" (9). Sau mdt thdi gian nghien eflu, ke ea ten goi hanh chinh cho ddn vi ca'p xa ciia Hoang Sa, ngay 13-7- 1961, chinh quyen Ngd Dinh Didm ban hanh cac Sic lenh sd' 174-NV neu rd:
"Quin dao Hoang Sa, trfldc kia thude tinh Thfla Thien, nay dat thudc tinh Quang Nam; Mdt ddn vi h a n h chanh xa bao gdm trpn q u i n dao nay dupc t h a n h lap va lay danh hieu la xa Dinh Hai, true thude q u i n Hda Vang. Xa Dinh Hai dat dUdi quyen mdt phai vien hanh chanh; Bd trfldng Ndi vu, Tinh trfldng Thfla Thien va Tinh trfldng Quang Nam, chieu nhiem vu, lanh thi hanh Sic lenh nay" (10). Nhu vay, chinh quyen Ngd Dinh Diem da la'y ten Dinh Hai thay eho ten gpi xa "Hda Dflc"
theo yeu e i u ciia Tda tinh Quang Nam trude dd.
Ve bao ve Hoang Sa, tai Cdng van so' 231-VP/QP/M ngay 29-1-1957 cua Bp trfldng, Phu ta qud'e phdng giii dng Bp trfldng tai Phu Tong thd'ng Sai Gdn co ndi dung nhu sau: "Kl tfl ngay Viet Nam thu hdi lai chu quyin tren dao Hoang Sa, dao
nay vdn do mdt dai dpi thudc Trung doan 162 ddn trii tai Qiiang Nam dam nhidm viec canh phdng. Hien nay, tai Trung p h i n , viee to ehflc lai dia h a t quan sfl dem lai mdt vai sfl thay doi trong ke hoach ddng quan eua quan dpi cdng hda, Trung doan 162 phai r u t di lam nhiem vu khac.
Vay, tdi t r a n trpng ydu cau quy Bd, neu khdng gap trd ngai, ehi thi la'y Bao an Doan thay the' quan dpi phu traeh canh phdng dao Hoang Sa, ngo h i u cd the thflc hien n h a n h chdng, viec ddn t r u eae ddn vi thupc De tam Quan khu ra't cd anh hfldng de'n viee duy tri an ninh lanh thd". Tra ldi cho de nghi nay, bang cdng van sd 217/BPTTA''P/M/C5 ngay 6-2-1957, dng Bp trudng Phu Tdng thd'ng, thay ldi eua Td'ng thd'ng Diem cho biet: "Quy Bd trfldng ngo y mud'n r u t quan dpi ddn tru b dao Hoang Sa ve ndi dia va cho Bao an thay the'. Toi thiet tudng viec ddng quan Hoang Sa c6 mdt t a n h each quSn sU ro ret, khdng nhflng de td rd chu quyen Vidt Nam tren dao, cdn de de phdng mpi ba't trac do cac nude cung dinh dat chu quyen trdn dao c6 the gay ndn. Vay tdi t r a n trpng xin quy Bo trfldng xet lai y kidn ndi tren va cho lflu quan dpi tai Hoang Sa".
Trong khi chd ddi sfl phan dinh trach nhiem cu the vide canh gifl quan dao Hoang Sa la thude quan ehinh quy hay ban ehinh quy, thfle hien y kie'n chi dao tren ciia ehinh quyin Ngd Dinh Diem, Bp Qud'c phdng da d l xua't la'y linh thuy quSn luc chie'n r a eai quan Hoang Sa. Tai mot tfl van mat sd 874-VP/QP/M//BB ngay 2-4- 1957 eua Bp trfldng, phu ta qude phdng giii Dai tfldng, Tdng t h a m mflu trfldng Quan dpi Viet Nam Cdng hda, ed mot do^n van ban dang chu y: "Nay cha'p thuan dl nghi la'y thuy quan luc chie'n thay the dai dpi thudc T i l u doan 42/162 canh phdng tai dao Hoang Sa. Trong luc chd ddi thay th^,
Quan dAo IjoJmg 3a dirol thM Rgd Binh Biem.
Bd Tdng Tham mflu co the di chuyen 2 dai dpi thupc Tieu doan 42/162 vao Binh Dinh.
Viec thay thl^ mdi ky ba thang tai dao Hoang Sa se do Tieu do^n 2 thuy quan lue chien ddn trfl b Cam Ranh chi dinh".
Tai mpt Phieu trinh cua Tdng tham mUu trudng Quan lUc Vidt Nam Cdng hda luc dd de trinh Bd trfldng, Phu ta qudc phdng da n h i c lai d l xua't dUa linh bao an ra thay thd thuy quan luc chien de tai quin dao Hoang Sa do may le sau: "Quan khu 2 da can thiep vdi Tda dai b i l u Chinh phu tai Trung nguyen Trung p h i n d l phai bao an ra ehiem ddng dao Duncan va mdt vai dao quan trpng thudc quan dao Hoang Sa d l thay t h e eho thuy quan luc chid'n.
Ong dai b i l u chinh phu Trung nguyen Trung p h i n tuy da ddng y trdn nguyen t i c d l nghi tren, nhUng con phai chd quyet dinh cua ThUPng ca'p. Hidn nay, thuy quan luc chiin cung nhU Lien doan nhay dfl deu la nhflng ddn vi xung kieh thudc lflc lfldng tdng tru bi. Cac ddn vi nay cin phai dfldc eai td lai va hua'n luyen eho thich hdp vdi nhu c i u ; do dd toan thuy quan luc chie'n ddn t r u tai Hoang Sa c i n dfldc sdm thay t h i de ed the xuc tien g i p viec cai td va hua'n luydn theo nhfl ke hoach da trfl lipu. Bd Tong tham mflu chflng tdi t r a n trpng thinh cau dng Bp trfldng can thiep vdi Bp Ndi vu d l eho bao an ra chilm ddng ga'p nhflng dao hien do thuy qudn luc chid'n canh gifl. QuSn dpi se trp giiip cho bao an ve cac phfldng tien chuyen ehd, lien lae cung nhfl tiep te', hoac se can thiep ngay bang vu lflc trong mpi trfldng hdp k h i n ca'p" (11). Sau dd it lau,' Bd Qudc phdng da tai de nghi dUa bao an ra thay thd quan ddi tai quan dao Hoang Sa vdi nhflng 1^ le sau: 'Td'ng thd'ng da cho phdp riit 43 quan nhan thuy quan luc chidn tgi Hoang Sa, chi lflu lai 30 binh si cflng c&n bd de td chfle canh phdng vdi 43
bao an vien dflde giti ra thay the. Tuy nhien, Bd Tong tham miiu ehung tdi nhan t h i y vide lflu gifl mdt trung dpi thuy qudn luc chid'n b Hoang Sa khdng mang lai mpt ieh ldi thiet thUe nao, ma cdn gay nhilu trd ngai ve phUdng dien ehi huy, tiep te', hua'n luydn... vi:
1. N l u cd b i l n cd' xay ra tai Hoang Sa, kha nang tac chid'n cua 1 trung dpi thuy quan luc chien boat ddng ddn phUdng va b trong the phdng thu v i n khdng khae gi 1 trung dpi bao an.
2. Viee chi huy va t i l p te cho hai ddn vi khac nhau d Hoang Sa khdng cd sU ddng nha't, se gay nhilu philn phfle khd khan.
3. Viec hua'n luyen eho trung dpi thuy quan lue chid'n cdn lai dao se khdng xuc tien dfldc.
4. Hdn nfla viee chiem ddng dao nay chi n h i m mue dieh tfldng trflng chii quyin Viet Nam tai dd, va nhfl vay xet ra sfl hipn dien cua bao an la du.
Vi vay, Bp Tdng tham mflu chung tdi, nhan tha'y sau khi da td chflc xong hd thd'ng phdng thu tai dao Hoang Sa theo lenh cua Td'ng thdng, thi trung dpi thuy quan luc chien c i n dfldc rut v l de giao nhiem vu phdng thu dao nay cho bao an.
Mdt khi viec phdng thu Hoang Sa da hoan toan giao lai cho bao an, neu gap trfldng hdp k h i n ca'p, thi cae ehiln ham hai quan va neu can ca thiiy quan luc chien cung se diidc phai ra tflc khic de yem trd cho bao an. Ngoai ra, viec lien lac va tiep te eho bao an khi ra ddng tai Hoang Sa cung dfldc Bd Tdng tham mflu chflng tdi tru lieu" (12). Tfl nhflng d l xua't, trad ddi, can n h i c gifla Bd Tong tham mflu va Phii Td'ng thd'ng, den ngay 22-11-1959. mdt edng van eho b i l t da cho tau chien chd Hnh bao an tfl Da N i n g ra tru dong tai Hoang Sa: "Ngay 14-11-1959 hoi 12h00,
Rgiiien cuu Licfa SIS', so a.2Ql4 chien ham HQ.402 da khdi h a n h tfl Da
N i n g de di chuyin 43 bao an vien r a thay the 43 quan nhan thuy quan luc chie'n tai q u i n dao Hoang Sa. Ngay 18-11-1959 hdi 9h30, mdt sd' bao an vien da do bd len dao Duncan, va p h i n edn lai do bd len dao Drummond hdi 20h00 trong ngay d l cflng ban giao viee thay the vdi thuy quan lue chien tai hai dao nay" (13).
Tfl do v l sau, linh bao an chu yd'u la ngfldi gd'c Quang Nam lflc lupng ehinh canh gifl dao nay va hp da nhieu lan ngan ehan linh Trung Qud'c gia dang thudng dan dd bd ldn tham thinh Hoang Sa eung nhu giam sat vide di lai tren vung b i l n nay. Theo mdt cdng van eua B6 Qud'e Phdng giti Phii Td'ng thd'ng eho bidt: "Ngay 1-3-61 hdi 1700 gid, Bd Td'ng tham mflu Phdng Nhi chung tdi da bao cao b i n g dien thoai cung qui bp v l vide 9 ngfldi Trung Hoa ti nan cap bd'n tai dao Hoang Sa va quy vi da chi thi true tid'p cho Hai quan dua ma'y ngUdi tren v l Sai Gdn de giao lai cho sd nghidn cflu chinh tri xa hdi. Nay chung tdi nhan dupe mpt cdng dien cua QuSn khu 2 eho bie't them chi t i l t v l vu nay, tran trpng kinh trinh dng Bd trudng ro: Ngay 1-3-61 luc 16 gid, cd mpt ghe budm la tren ehd 9 ngfldi Trung Hoa da cap ben tai dao Hoang Sa. Theo ldi khai eua cac dfldng sfl thi hp tfl dao Hai Nam ehay trd'n che dp cdng san. Tren ghe gdm ed: 1 eflu Giao sfl, 1 cflu thie'u uy Trung Hoa Qudc gia, 1 ngfl phii, 6 ndng dan. Vat lieu dem theo gdm eo: 2 ban dd, 2 dia ban"
(14).
Cung nam 1963, ehinh quyin Ngd Dinh Diem da: "Cii thupng si Dang Bd'n, Chi huy trudng Trung dpi Bao an tru tai dao Hoang Sa, kiem nhiem ehflc vu Phai vien
h a n h chanh xa Dinh Hai dflde thay the'bdi Trung si nha't TrUdng Hflu T u lam Chi huy trudng Trung dpi Bao a n ddn tru tai dao Hoang Sa, kiem nhiem chflc vu Phai vien h a n h ehanh xa Dinh Hai, thay the thUdng si Dang Bdn. Kd tfl ngay that sfl n h a n viec, Trung si TrUdng Hflu Tfl dfldc hudng ngoai lUdng bong theo ca'p bac, mot khoan phu ca'p thUe pham dac bidt la nam mUdi ddng (50$00d) mpt ngay" (15). Sau khi chinh quyen Ngd Dinh Diem bi lat dd it lau, ehinh quye'n Sai Gdn lai ban hanh Nghi dinh sd'839/NV ngay 25-4-1964 dieu dpng n h a n sfl tai Hoang Sa nhfl sau:
"ThUdng SI Nha't bao an la Nguydn Chau, thude Tinh doan Bao an Quang Nam dfldc cii gifl chflc vu Phai vien h a n h chanh Dinh Hai (Quang Nam) thay the' Trung si Nha't Truong Hflu Tfl, giao hoan Bd Quoc phdng. K l tfl ngay t h a t sU nhan vide, Thfldng si nha't Nguyin Ch^u dfldc hfldng ngoai lfldng bdng theo cap bae, mpt khoan phu ea'p chflc vu a'n dinh trong Nghi dinh sd404-NV ngay 6-4-1962" (16).
Tdm lai, sau khi tie'p quan Hoang Sa tii tay thUc dan Phap, chinh quyen Ngd Dinh Diem da cd nhieu ehinh sach, ehii trUdng tdng hdp de eai quan, khai thae q u i n dao nay. Tfl cac t a i lieu t r e n cho tha'y, cai gpi la "chii quye'n" cua Trung Qud'e tai Hoang Sa, hay noi dung hdn, tfl nam 1954 din nam 1963, Trung Qud'c v i n chfla he ed mot ngfldi dan nao dinh efl mpt each hdp phap tai quan dao nay, ndi ma chinh quyin Ngo Dinh Didm, thay mat qud'c dan ddng b^o Viet Nam da quan ly k h a td't vflng da't than thiet eua cha dng, bang viec cd diy du dan, quan, thdng tin lien lac, khai thac kinh te... tai xa hieu Dinh Hai, thu5c huyen Hda Vang nay.
Qufci (tto ^oang 5a duati ihcri Rgd Binh Biem.
CHU THICH
(1). Nam 1956, khi Trung Quoc ien Mt cho quan chilm gifl dao Phii Lam (dao Bois^e), dao ldn nhfi't cua q u i n dao Hoang Sa. Va, ho da gap sil phan doi m a n h me cua chinh quyen Vi§t Nam cong hoa.
(2), Cong van so 17.VP/PC/M ngay 7-1-1952 cua Thu hie'n T r u n g Viet giii Ngai Thii tUSng Chinh phu quoc gia Vift N a m 5 Sai Gdn. Trung tam Luu triS Quoc gia II. Ky higu 21187-Dl- VNCH.
(3). Cong bao Viet Nam Cong hoa (1956), tr 1996.
(4). Trich Nghi d i n h so 60/010-ND/CC ngSy 11-1-1960 tai lap tai N h a giam doc k h i tUOng mgt quy d n g tru6c de m u a thUc p h i m ti^p t ^ cho n h i n vi&n N h a k h i tUdng tong sU tai dao Hoang Sa. Cong bao Viet Nam Cong hoa (1960), tr, 418,
(5), Cong bao Vidt Nam c6ng hoa, 1960, tr, 162.
(6), Nghi dinh so 4-BCC/QCHL/ND ng^y 24-6- 1963, trich til Quy phap vUng tap (1963), Q 6, tr, 532.
(7), Quy phap vUng t a p (1968), t, 1, tr. 872.
(8). Trich C6ng vSn ciia Toa tinh Quang Nam, S519-HC/3M, ngay 23 t h a n g 8 nam 1960,
(9). D&n theo tcl t r i n h cua Bo Noi vu ngay 12- 10-1960.
(10). S i c lenh so 174-NV ng^y 13-7-1961 do TSng thong Viet Nam C6ng hoa Ngo Dinh Di§m k j
theo d l nghi cua Bo truSng b6 Noi vu Tr^n Thign Khiem (tai li§u trich tijf Cong bao Vift Nam Cong hoa - 1961), TrU6c 1961, q u i n dao Hoang Sa thuoc tinh Thila Thien theo Chieu du so 10 nghy 30-3- 1938 v l viec sap nhap quan dao Hoang Sa vao dia h a t tinh Thiia Thien do vua Bao Dai ky tren cd so Nghi dinh so 156-SG ngay 15-6-1932, I n dinh t6' chiic h a n h chanh tai quan dao Hoang Sa. Vi tri quan dao Hoang Sa co tpa do xae dinh tai khoang gifla 15-45' - 17''15'vi do B i c va I I T - 113° kinh do Dong, nam gan tron phia Nam vi tuyen 17, nen viec quan dao Hoang Sa thuoc tinh Thfla Thien hay Quang Nam ch! mang tinh hanh chinh de de quan iy n h a t thuoc chinh quyen Viet Nam cong hoa.
(11). Trich Phieu trinh so 2042/TTM/P3/2 ng^y 18 AVR 1959,
(12), Trich Phieu trinh so 0369/TTM/P3/2 ngSy 12 SEPT 1959.
(13), Trich Phid'u trinh so... /TTM/P3/2 ngky 22-11-1959 ciia Td'ng tham mUu trUong Quan lUc Viet Nam Cong hoa de trinh Bo trUdng, Phy ta quoc phong V/v bao an thay the thuy quan luc chien tai Hoang Sa.
(14). Trich Phieu tinh So 0367/TTM/2/5, ng^y 6-3-1961.
(15). Cong bao Viet Nam Cong hoa (1963).
(16). Cong bao Viet Nam cong hoa (1964).
