Nghien cuu - Trao ddi Tpp chf Cdng s d n
M.
QUAN LY VA DlIU HANH
CONG TAC THUE TRONG BOI CANH SUY GIAM KINH TE TRONG NU6C VA SUY THOAI KINH TE TOAN CAU
N:
DANG HANH THU *
Ocde nin kinh tiphdt triin nguon thu tit thui chiim ty trqng cao trong ngdn sdch qudc gia. Onude ta, thui dang ddn trd thdnh nguon thu chuyiu cua nin kinh ti. Bdi vqy, nhiem vu quan trqng hdng ddu Id nudi dudng ngudn thu, ddng thai viec qudn ly diiu hdnh cong tdc thui phdi linh hoqt ddp ung tinh hinh thue tiin ddt ra. Trong giai doqn khung hoang kinh te, tdi chinh thi gidi hien nay ngdnh thui dang ddi mat vdi nhiiu khd khdn vd thach thite.
HIEM vu cdng tac thue nam 2009 tren dien rdng, gdp phan tich cue vao ket qua dugc trien khai trong bdi canh khiing budc dau ngan chan suy giam kinh te d nude hoang tai cbinb va suy thoai kinh te ta.
toan ciu da tac ddng manh din kinh tl nude Quylt dinh miln, giam va gian thui gia tri ta lam cho san xuat kinh doanh va xuat khau gia tang, thui thu nhap doanh nghiep, thui giam sut, vdn dau tu nude npoai sut giam, thu nhap ca nhan tai thdi dilm xay ra khiing nhieu nganh san xuat phai cat giam va thu hoang kinh te tren pham vi toan eau the hien hep, thi trudng bat ddng san tram lang. Ngoai sir quan tam, chia se eiia Dang va Nha nude ra, thien tai, dich benh xay ra tren dia ban ca den nhirng khd khan trong san xuat kinh nude gay anh hudng true tiip din viec lam va doanh eua doanh nghiep va ddi sdng ngudi ddi sdng eua nhan dan. lao ddng, hd trg tnrc tiep cho doanh nghiep, Thue hien chu tnrong etia Nha nude va W^, '^^P thui vugt qua thdi diem khd khan Nghi quylt sd 30/2008/NQ-CP eua Chinh ^^^^^P ^"^^ ^^"^ ^^ '^"^ ^P ^^ P^^^ trien san phu vl cae giai phap cip bach nhim ngan ^H^^' ki'^h doanh. Viec cat giam thue cdn tao Chan suy giam, duy tri tdc dd tang tnrdng '^'^^ ^^"^ de doanh nghiep ddi mdi, dau tu kinh tl hgp ly va bao dam an sinh xa hot, Bd *^"^ "^"^ "^^'^ ^^let bi, nang cao kha nang Tai chinh da ban hanh nhieu thdng tu hudng
dan ve viec mien thue, giam thue va gian thue * T6ng cue truong. To'ng cue Thui Bp Tai chinh 62 So 803 (thang 9 nam 2009)
Nghien cuu - Trao doi T p p chf C d n g s d n
canh tranh, kip thdi ehia se khd khan va giir dugc nhimg khach hang ldn. Nhu vay, day cung la ddn bay kich thich dau tu va tieu dimg, tao da cho su tang trudng kinh tl, tung budc nang cao ddi sdng nhan dan.
Tuy nhien, do thire hien cac bien phap mien, giam, gian, dieu chinh thui suit va keo dai thdi gian nop thui cho cac doanh nghiep, ca nhan, hd kinh doanh gap khd khan, sd thui du tinh giam nam 2009 len din 10.700 ti ddng, trong do: giam, gian khoang 4.600 ti ddng tien thue thu nhap doanh nghiep theo quy dinh tai Thdng tu sd 03/2009/TT-BTC va Thdng tu sd 12/2009/TT-BTC; giam khoang 1.200 ti ddng thue gia tri gia tang theo quy dinh tai Thdng tu sd 13/2009/TT-BTC va Thdng tu sd 85/2009/TT-BTC; gian tren 4.600 ti ddng tien thue thu nhap doanh nghiep theo quy dinh tai Thdng tu sd 27/2009/TT-BTC, giam khoang 300 ti ddng le phi tnrde ba theo Thdng tu sd 85/2009/TT- BTC da tao nhirng ap lire ldn cho viec trien khai thuc hien nhiem vu nam 2009 etia nganh thue. Them vao dd, nam 2009 nhieu cbinb sach mdi dugc sira ddi, bd sung nhu Luat Thue thu nhap doanh nghiep sira ddi, Luat Thue gia tri gia tang, Luat Tliue tieu thu dac biet... ehii yeu theo hirdng giam thu, tich tu vdn cho doanh nghiep dau tu, phat trien san xuat kinh doanh.
Anh hudng ciia suy thoai kinh te the gidi tac ddng xau den san xuat kinh doanh trong nude, tdc dp tang trudng kinh te (GDP) 6 thang diu nam mdi dat 3,9%, thap hon nhieu so muc tang tnrdng ciia ciing ky 6 thang nam 2008 va muc tieu dat ra tir dau nam 2009 (tang 6,5%). Nhieu mat hang ed ddng gdp ldn cho ngan sach nha nude tieu tbu cham, nhu san lugng d-td giam 26,8% so cung ky, thu ngan sach mdi dat 33,7% du toan va giam 21% so vdi ciing ky, hang dien tir xuat khau va tieu thti cham, gia khi ddt giam ldn so vdi ciing ky va but ldn so vdi du toan, ca phe mac du tang 22,3% vl lugng nhung doanh sd lai giam 12,2%, cao su giam 0,7% vl lugng, va
giam 44,1% ve doanh so, thiiy san giam 10,7% ve doanh sd... Kinh te suy giam edn anh hudng ldn den viec trien khai dau gia dit eiia cac du an, theo do lam giam eac ngudn thu hen quan nhu le phi tnrde ba nha, dat;
thue thu nhap ea nhan tir chuyen nhupng bat ddng san... Theo thong ke ban dau, suy giam kinh te da tac ddng lam giam thu ngan sach nha nude trong 6 thang khoang tren 4.800 ti dong so vdi du toan.
Mae du bi anh hudng l(5n bdi suy giam kinh te va thue hien cbinb sach gian, giam thue lam giam thu ldn, nhung qua 6 thang thue hien, dugc su chi dao eiia Quoc hpi, sir dieu hanh sat sao eua Chinh phu, Bp Tai chinh, Uy ban nhan dan eac cap, su phoi hgp chat che cua cae co quan, don vi ed lien quan, nganh thue ea nude da trien khai tdt cac gdi giai phap kieb eau eua Cbinb pbii, eac van ban hudng dan ctla Bd Tai chinh co lien quan den uu dai thue, dua ehii truong nay vao eude sdng, coi day la nhiem vu trpng tam dugc uu tien dac biet trong chuong trinh cong tac nam 2009. Nganh thue edn dat ra muc tieu phan dau khai thac tang thu khoang 18.000 ti - 20.000 tl ddng de bii dap mdt pban cho phan hut giam ngan sach nha nude do thuc hien cac giai phap ve tai cbinb tien te nham thao gd kho khan cho san xuat kinh doanh. Bang viec trien khai quyet liet nhieu cae giai phap quan ly thu, kiem soat chat che, khai thac nguon thu, chdng that thu ngan sach tir co quan trung uong tdi cac eiie thue dia phuong.
Theo dd, co quan thue eac cap da day manh tuyen truyen phd bien sau rdng den ngudi nop thui biet va ap dung che dp uu dai thue vao boat ddng dau tu va phat trien san xuat kinh doanh.
Giai quylt ngay nhung hd so hoan thue, miln thue, khong de tdn dpng keo dai, bao dam thao gd kip thdi kho khan ve von cho doanh nghiep. Ket qua la trong 5 thang dau nam 2009, co quan thue da giai quyet hoan thui ddi vdi 7.827 hd so. dat 97% so ho so hgp le vdi so thue da boan la 15.537 ti ddng.
SO 803 (thang 9 nam 200'> i 63
Nghien cuu - Trao ddi T p p chf C d n g s d n
sd thue hoan chu yeu dugc ap dung ddi vod doanh nghiep xuat khau va dau tu.
Chi dao quyet het cdng tac thu hdi ng thue, ket qua den ngay 31-5-2009 toan nganh thue da thtre hien ddn doe thu ya cudng che thu dugc 8.262 ti dong tien thue ng vao ngan sach nha nude, dat 62% chi tieu thu ng.
Nhieu dia phuong da ed chuyen bien manb trong cdng tac quan ly thu ng, ket qua thu ng cao (tren 70%) la: An Giang, Bac Giang, Ben Tre, Binh Thuan, Ca Mau, Dak Lak, Dik Ndng, Ddng Nai, Dong Thap, Ha Nam, Ha Tinh, Hda Binh, Hung Yen, Lam Ddng, Lang Son, Long An, Nghe An, Ninh Binh, Ninh Thuan, Phu Yen, Quang Nam, Quang Ngai, Quang Ninh, Son La, Tay Ninh, Thanh phd Hd Chi Minh, Tra Vinh, Thua Thien - Hue, VTnh Phtic.
Ra soat, don ddc thu kip thdi cac khoan tien thue truy thu, tien phat ma thanh tra da ket luan vao ngan sach nha nude, den bet thang 6, toan nganh da ddn ddc thu vao ngan sach nha nude gan 1.220 ti ddng tien thue truy thu sau thanh tra, kiem tra, dat 59% tren tdng sd phai thu nam 2008 chuyen sang, trong do. Ha Nam, Ca Mau, Ha Tinh, Phu Yen la eac dja phuong da dat 100% sd phai thu, nhieu cue thue thu dat tren 80% nhu cac Cue Thue An Giang, Thai Nguyen, Quang Ninh, Ba Ria - Viing Tau, Ddng Thap, Hda Binh, Lang Son, Tra Vinh.
Nam bat kip thdi nhung vudng mac phat sinh tir co sd de bao cao co quan cd tham quyen de ra giai phap xu ly thao gd khd khan, tao dieu kien thuan lgi cho san xuat kinh doanh, tir dd vuc day nen kinh te, tao ngudn thu dn dinh cho ngan sach nha nude. Cimg vdi tinh hinh kinh te trong nude nhirng thang dau nam ed tin hieu hdi phuc, su vugt khd vuon len etia cong ddng doanh nghiep, cac ea nhan san xuat kinh doanh, trong dd nhieu tap doan. tdng cdng ty ldn van duy tri san xuat kinh doanh va muc ddng gdp cho ngan sach nha nude tang kha so vdi nam tnrde da tac
ddng tich ctre den ket qua thu ndi^ dia nhu:
nganh buu chinh - vien thdng vdi tdng doanh thu tang 19,5% so vdi ciing ky, nop thue thu nhap doanh nghiep tang 1,7 lan so vdi eun^
ky (trong dd ed ea yeu td nop them sau quyet toan thue nam 2008); nganh thude la tang
14,6% ve lugng, nop ngan sach nha nude tang tren 30% (trong dd ed ca yeu td tang do eo cau thude la san xuat va tieu thu thay ddi);
xi-mang tang 24,1% ve lugng; thep tang 12,6%; dien san xuat tang 7,9%; bia tan^
6,6%; khdi cac ngan hang thuong mai cd ket qua kinh doanh kha kha quan, lgi nhuan dat cao so vdi ke hoacb, nop ngan sach tan^ Uen 15% so ciing ky... Nin sir nd lire phan dau eiia cdng chuc toan nganh thue nen mac du ca che mien giam va gian thue dugc trien khai tren dien rdng, song ket qua khdng xay ra tinh trang hut thu ldn. Thu ngan sach nha nude 6 thang dau nam 2009 udc dat 47% dtr toan phap lenb, bang 85,8% so vdi cung ky nam 2008. Hau bet eac dia phuong trong ca nude da phan dau khai thac tang thu quyet liet ngay tu dau nam nen ket qua thu dat kha da ddng gdp tich cue cho cdng tac thu thue 6 thang dau nam chung eiia ca nganh. Cd 44/63 dia phuong thu dat tren 51% so du toan phap lenb, bao dam dugc tien dp thuc hien du toan nam. Cd 48/63 dia phuong tang tnrdng so nam tnrde, trong dd tang trudng cao tren 20%
cd 20 dia phuong. Hai thanh phd ed sd thu ldn ket qua thu dat kha so du toan va tang hon so cung ky: thanh phd Ha Ndi (tang 7,3%), Thanh phd Hd Cbl Minh (tang 0,4%) gop phan quan trpng vao ket qua thu chung eiia toan nganh. Ket qua nay se tao da cho viec thtre hien nhiem vu thu ngan sach nha nude 6 thang cudi nam.
Trong 6 thang cudi nam, du bao nen kinh te nuoc ta kha nang se dn dinh va dan phiie hdi, day la yeu td tac ddng tich ctre tdi ket qua san xuat kinh doanh ciia doanh nghiep; gia dau thd nhung thang cudi nam ed kha nang tang ban nhirng thang dau nam se tac ddng tang thu tir dau thd. Nhung din thdi dilm
6 4 S(") 803 (thang 9 nam 2009)
Nghien cuu - Trao doi T p p chf C d n g s d n
nay, chua ed mdt qudc gia nao,. chuyen gia kinh te nao ed the khing dinh suy thoai kinh te the gidi da xudng tdi day. Nhirng diu hieu tdt gan day mdi ehi la tin hieu budc diu, chua phai la co sd cho mdt nen kinh tl dn dinh va phat trien. Ben canh dd, diln biln eua thdi tiet, khi hau ngay cang phirc tap, tinh hinh thien tai, dich benh tu nay den cudi nam tbit thudng, khd ludng trudc dugc. Thue tl thu qua cae thang dau nam nhieu khoan thu tir san xuat kinh doanh cd chieu hudng giam dan do tac ddng etia suy giam kinh te va chinh sach gian, giam thue ngay cang cd nhirng anh hirdng rd net, theo thdng ke so bd, thu thang 3^iam 11,1% so vdi thang 2, thang 4 mac dii den ky ke khai nop thue thu nhap doanh nghiep nhung ciing chi bang 104,6% thang 3, thang 5 giam 12,4% so vdi thang 4 va thang 6 giam 10,4%. Ben canh dd, trong 6 thang cudi nam, ednj)hai thue hien md rdng chinh sach giam thue nhu thuc hien Quyet dinh sd 58/2009/QD-TTg etia Chinh phii, giam 50%
thue suat thue gia tri gia tang ddi vdi nhieu mat hang, trong dd cd nhirng nganh ddng gdp tuong ddi Idn cho ngan sach nha nude nhu xi-mang, xe md-td 2 banh, 3 banh, giay; giam 50% le phi tnrde ba ddi vdi xe 6-td chd ngudi dudi 10 chd ngoi; thue hien uu dai thue d muc cao nhat ddi vdd cae du an dau tu xay dung nha d cho cdng nhan trong khu cdng nghiep, nha d cho sinh vien, eac co sd dao tao va nha d cho ngudi ed thu nhap thap... Trong dilu kien nay, tir nay den cudi nam viec hoan thanh nhiem vu thu ngan sach la rat khd khan. ,., ,^ ,..<, ,^
De hoan thanh nhiem vu cdng tac thue trong 6 thang cudi nam, toan nganh thue se nd lire, tap trung thue hien mdt sd nhiem vu xuyen sudt, dd la:
Thii nhdt, tang cudng quan ly thue ddi vdi cac ITnh vuc, mat hang c6 the manh, khai thac nhung ngudn thu cd tilm nang. Tang cudng kiim tra, ra soat ke khai thui etia cac td ebue, ca nhan, bao dam 100% ngudi nop td khai dung thdi ban, phat hien kip thdi cae trudng
hgp ke khai khdng dung, khong du so thue phai nop de co cac bien phap chan chinh, xu phat nghiem. Tang cudng cong tac thanh tra, kiem tra thue va hoan thue, thudng xuyen ra soat de bo sung vao ke hoach thanh tra, kiem tra va xu ly kip thdi nhimg doi tugng c6 dau hieu gian lan thue de thu dugc tien thue, tien phat vao ngan sach nha nude diing thdi ban.
Xu ly diit diem, kien quyet thue hien eac bien phap cudng che doi vdi cae trudng hgp day dua, cbay y de day nhanh tien dp thu hoi eac khoan ng dpng, phan dau giam hut thu tdi muc thap nhat.
Thic hai, tiep tuc day manh cai each va hien dai hda cdng tac quan ly thue, phat hien va chan chinh kip thdi nhirng thii tuc hanh chinh khdng phu hgp, nhung khau cong viec edn cham tre de c6 bien phap khac phuc ngay, nit ngan den muc thap nhat thdi gian tuan thii thue. Tiep tuc trien khai co che "mdt cua" trong viec tiep nhan, giai quyet cac yeu cau thii tue banh cbinb thue. Trien khai co che mdt eua lien thong giira co quan dang ky kinh doanh, dang ky thue va cap dau. Timg budc ap diing hinh thire ke khai thue dien tir, md rong mang ludi nop thue qua he thdng ngan hang thuong mai, tao thuan lgi toi da cho ngirdi nop thue.
Thu ba, ciing vdi viec tiep tue td chuc thue hien tdt Nghi quylt s6 30/2()08/NQ-CP eiia Chinh phu, nganh thui phdi hgp vdi eac nganh, cac cap giai quyet kip thdi cac van de vudng mac ve co che, cbinb sach, tao dieu kien de doanh nghiep vugt qua kho khan, phat trien san xuit kinh doanh, thue hien dugc tdt nghia vu nop ngan sach nha nude.
Rieng ddi vdi thue thu nhap ea nhan, td chirc trien khai thu dung, thu dti va kip thdi cac khoan thue thu nhap tu tien luong, tien cdng, tu kinh doanh vao ngan sach iiha nude ngay sau khi hit thdi han mien thue. Tang cudng hudng dan, kiem tra cae don vi chi tra thu nhap va cac ea nhan nop thue trong viec xac dinh tbu nhap chiu thui, ke khai giam trir gia canh, khiu trir, tinh va ke khai nop tiiue. •
Sf) 803 Uhang 9 nam 20091 65
