Nghien cvtu - Trao doi
/SU can thiet phai djnh gia mo khoang san
O HOANG QUOC VIET
Phd Chu tich UBND huydn Bo LUdng, tinh Nghe An PHAN TH! THAI
Dai hoe Mo - Dia chat
H
ien nay, cdng tac quan ly tai nguyen khoang san (TNKS) d nadc ta vin cdn mdt sd han cheva bat cap do cache chinh sach chua bao quat toan dien hoat ddng khoang san; nhan thik: cua doanh nghiep ve ngudn TNKS qudc gia cdn han che; nang ItJt cua mgt bg phan can bd lam cdng tac quan ly TNKS cdn chua cao... cung vdi dd la cac che tai xO' ly vi pham chua nghiem. Do vay, can thiet phai cd nhi/ng cdng cu quan ly hdu hieu de nang cao hieu luc, hieu qua cdng tac QLNN ve TNKS;bao ve ngudn tai nguyen qudc gia, dap ting yeu cau phat trien ben vung dat node.
Thirc trang quan ly hoat dong khoang san
Tai nguyen thien nhien, trong sd dd ed TNKS, theo quy djnh cua Hien phap nUdc CHXHCN Viet Nam.
la tai san cdng thudc sd hCfu toan dan do Nha nude dai dien chu sd hCfu va thdng nha't quan ly. Chfnh viec quy djnh TNKS la sd hufu toan dan va cae to chde tham dd, khai thac khoang san deu la cda Nha nudc nen khdng cd thj trudng trao ddi, do dd cung khdng can de'n vide ^nh gia. Hdn nda the' ky nay, md khoang san tai Viet Nam da tham dd va chuyin sang khai ttiac la cho khdng. Giay phep khai thac tnidc day eoi nhu mdt viec dang ky thdng thudng vdi cd quan QLNN
ndn cd tinh trang giay phep khai thac giao mo vd thdi han nhu cae mo than eua Quang Ninh, tham ehf cap cho ddn vj khai thac loai khoang san do tren pham vj ca mdt tinh nhu trudng hpp md Apatit Lao Cai. Tinh trang quan ly TNKS nhu the thi vide nghien eCfu Hen quan den djnh gla md chl ed tfnh cha't hpc thuat cCia cac nha khoa hpc ma khdng ed y nghTa cho thuc tiln cOa cdng viec quan ly ndi chung va quan ly hoat ddng khoang san ndi rieng.
Khi nen kmh te nudc ta van ddng theo cP che thj trudng cho phep nhieu thanh phan kmh te dupc tham gia vao tham dd va khai thac mo khoang thi nhieu nha dau tU khai thac md tien hanh qua trinh chuyen nhupng ehinh
thde hoac chuyen nhUdng ngam quyen khai thac md cho nhau.
Viec chuyin nhupng md volfram NUI Phao la mdt vi du dien hinh.
Du an Nui Phao Vica bat dau trien khai tu nam 2004 vdi sd vd'n dau tu ban dau 147 trieu USD, la du an Idn nha't tU trudc den nay trong ITnh VUc khai khoang eua Viet Nam, do Cdng ty lien doanh khai thac va che bie'n khoang san Nui Phao - doanh nghiep lien doanh glCfa cdng ty Tlberon Minerals cda Canada cung hai ddi lac Viet Nam la cdng ty Co phan xuat nhap khau Thai Nguyen (vdn 15%) va Cdng ty Co phan xuat nhap khau - dau tu Thai Nguyen (vdn 15%) lam chO dau tu. Theo cam ke't tai giay phep dau tu, gial doan xay dung cd ban se ket thuc vao nam 2008. Tuy nhien, do gap nhieu
Tai nguyen va Moi tta6ng| Ky 1 - Thang 2/2D15 I T
khd khan thay vi ket thuc du an, cac ben lidn doanh tuyen bd nang len mdc 450 trieu USD va de nghj UBND tinh Thai Nguyen cho phep lui thdi gian den nam 2010. Oen thang 2/2010, phia Quy Dragon Capital, Cdng ty quan ly quy sd hOfu Cdng ty Tlberon Mineral nam gid 75% vd'n du an, da chuyen giao dli an khoang san Nui Phao cho Tap doan Masan vdi gla tn udc tmh khoang 250 - 300 trieu USD, ddng thdi chinh thdc ra thdng bao ket thuc thda thuan trong thuong vu mua ban va rdt lui khdi dli an khai khoang ldn nhat cda minh. Viec rdt iul khdi du an NUl Phao la hinh thdc Dragon Capital ddi lpi feh trong du an Nui Phao thanh ldi ich trong cd phan cCia Tdp doan Masan. Vf du khac la van de kiem soat san lupng dau ra va nop ngan sach eCia Tap doan Basra Viet Nam khi thuc hien khai thac, che bie'n khoang san vang d mo v^ng Phudc Son, tinh Quang Nam. Tap doan nay da ke khai dCi. hay ke khai thieu san lupng. nop dii hay nop thieu ngan saeh can phai nop? Khdng ai cd the tra ldi dupc cau hdi tren vdi ehfnh sach quan ly hien nay khi ma mpi thd vln dang phu thude tinh trung thuc cda doanh nghiep va kha nang, tfnh trung thuc ciia ngudi quan ly thue...
Thue tiln tren din dd'n tinh trang khdng cdng bang, khdng minh bach trong QLNN ve khoang san.
Se khd tao dupc sdn chdi cdng bang gida cac doanh nghiep hoat ddng khoang san. Vay bai toan dat ra d day la, cd quan QLNN kiem soat nhU the nao vdi san lupng TNKS trong Idng dat do chd dau tu khai thac, lay cai gi de quan ly san lupng khai thac dau ra de nha nUdc quan ly thu thue theo thue suat nham dam bao tinh cdng bang giua cac doanh nghiep... Day la van de rat khd
ma can phai ed eo ehe mdl trong quan ly hoat ddng khoang san.
Luat Khoang san nam 2010 da dupe Qude Hdi ban hanh ngay 17/11/2010 de'n nay dupc trien khai manh me ttong quan ly hoat ddng khoang san. Mdt trong nhung ndi dung ddi mdi eda Luat Khoang san nam 2010 so vdi Luat khoang san cu the hidn tai Chuong IX: "Tai chinh vi khoang san va dau gia quyen khai thac khoang san" trong do tai diem 1 Oieu 77 da khang d|nh rang "To cht/c, ca nhan khai thac khoang san phai nop tiin cap quyin khai thac khoang san. Nha nUdc thu tiin cap quyen khai thae khoang san thong qua da'u gia hoae khdng diu gla".
Van de dupe dat ra la, de Nha nudc thu dddc tien trong ea'p quyen khai thac mot mo khoang san cu the eho eae nha dau tU khai thac thi can phai djnh gia trj cCia md do.
Sir can thiet phai djnh gia mo khoang san
Viec djnh dupc gia TNKS ndi Chung va md khoang san ndi rieng chUa khai thac se dap img dupe cac yeu cau sau cda cdng tac QLNN trong ITnh viic khoang san:
Bao dam dupc ngudn thu hpp ly cCia ngan sach nha nudc; tao dupc mdi trudng canh tranh cdng bang gida cac doanh nghiep hoat ddng khoang san; giam cac khoan ehl phi QLNN trong vide do dac, kiem ke tru lupng khoang san cdn lai.
Giam dupe tdn that TNKS cd han, khdng tai tao cCia dat nudc, dac biet la trong bdi canh dang dien ra tinh trang can kiet TNKS mdt each nhanh ehdng tren pham vi toan eau; tang ngudn san pham cho xa hdi nhd tan thu dupc td'i da TNKS da djnh gia khi giao cho doanh nghiep khai thac; giam cac hien tupng tieu cue d l phat sinh
trong qua ttinh thue hien cdng tac quan ly.
Ngoai ra, khi mo khoang san da dupc c^p quyln khai thac, vide djnh gia mo se gidp cho cac ddn vi khai thac cd cd sd thuc hien viec chuyen nhupng quyen khai thac, thuc hien djnh gia trj doanh nghiep trong cd phan hda doanh nghiep hoac tai ca'u trUe doanh nghidp theo chd truong cCia Chfnh phii hien nay.
Cd t h i ndi, Nganh Cdng nghiep khai khoang cda Viet Nam da trai qua may chuc nam ph^t triln, da cd dUde nhieu kinh nghiem trong quan ly san xuat kinh doanh. Hdn nCfa, trong thdi ky hoi nhap cCia nen kinh te nude ta v6I cac ndn kinh td khac trdn the gidi thi cac thdng tin, dd lieu, cd sd thiic tiln d l tie'n hanh djnh gia TNKS la phai dd bao dam.
ThUe te, da cd nhdng cdng trinh nghien cCru v l dinh gia mo khoang san da dupc xay dung tCf nhOmg nam 80 cua the ky trade cCia cac nha khoa hpe, nhung vi tinh chat da dang, phdc tap Mk nhCfng cp che, chfnh sach thay ddi ndn khd ap dung. Trong dieu kien hien nay khi nude ta dang dly manh phat ttiln kinh te thj trudng va hdi nhap thi vide hoan thien he thd'ng VBPL ve khoang san, dac biet nhung quy djnh chi tiet ve djnh gia TNKS di dap dng dupc cac yeu cau ve quan ly la het sdc can thiet.
De viec dmh gla mo khoang san cd ke't qua tdt, ddi hoi glai quyet song song vdi cac van de tdn tai hien nay lien quan nhif. Xay dung cac chi tieu tinh trd lupng, can cd d l tfnh trd lUdng; gla nguyen lieu khoang san do UBND cac tinh quy dinh vd d§c biet la han che giao cho cac nha dau tuti/
thuc hien cdng tac tham dd mo khoang san.B
18 To) nguyen va Moi tradng | Ky 1 - Thang 2^015
