Phan tich cac yeu to anh hirdng den quyet djnh dau tu" doi m6i cong nghe cua cac doanh nghiep tren dja ban tinh Soc Trang
DIEP THANH TdMG"
HUYNH THI NGOC H A "
Tom tat
Nghiin ciiu ndy dugc ihuc hiin nhdm xdc dinh cdc yeu id dnh hudng den quyi't dinh ddu tu ddi mdi cdng nghi cua cdc doanh nghiip trin dia bdn tinh Soc Trdng bdng md hinh hoi quy Binary logistic, dUa tren sd lieu thu thdp duac td 168 doanh nghiep hogt dgng trong linh vUc sdn xud't tren dia bdn Tinh. Ki't qud chi ra 07 ye'u td tdc dgng tich cue de'n quyet dinh ddu fU ddi mdi cdng nghi cua doanh nghiip, bao gom: Quy md doanh nghiep, Tong tdi sdn, Trinh do hoc vdn, Thdm niin dieu hdnh, Ty trgng vdn chu sd hdu, Xud't khdu vd Tin dung trung - ddi hgn. Ngugc lgi, Tudi cua doanh nghiep ty le nghich vdl quyi't dinh ddu tuddi mdi cdng nghi cua doanh nghiip.
Tu" khoa, ddi mdi cong nghe. quye't dinh ddu tu, doanh nghiep, tinh Sdc Trdng S u m m a r y
Employing the Binary logistic regression model and based on data collected from 168 manufacturing enterprises in Soc Trang province, this study Is conducted to identify determinants of these enterprises' decision on investment in technological innovation. The fruit points out seven factors that have a positive impact on the aforementioned decision, including:
Enterprise size. Total assets. Education level. Experience of management. Proportion of equity. Exports. Medium and long lerm credlls. In contrast, the age of enterprises creates a negative Influence on their decision.
Keywords: technological innovation, decision on. investment, enterprises. Soc Trang province
G l d l THIEU c u a c a c d o a n h n g h i e p tai S d c T r a n g . D o d o , n g h i d n cffu n d y dffdc thffc h i d n n h a m m u c tidu p h a n tich c a c Sdc T r a n g Id m p t trong nhffng linh yd'u t d ' a n h hffdng dd'n quyd't d i n h d a u tff d d i m d i c d n g ngheo cua ca nffdc ndi c h u n g va khu vffe n g h e c u a c d c d o a n h n g h i d p trdn dia b a n T i n h , tff d d Dong bdng S d n g Cffu L o n g ndi r i e n g . d e xua't c d c h d m y c h i n h s a c h n h a m khuyd'n khich c d c Cac doanh n g h i d p h o a t d d n g trdn dia d o a n h n g h i e p trdn dia b a n tinh S d c T r d n g d d u tff d d i ban Tinh chu yd'u cd quy md n h d vd vffa, m d i c d n g n g h e .
hieu qud k m h d o a n h chtfa c a o , v i d e lid'p
can va tfng d u n g khoa h p c , c d n g n g h e CC(_ s d LY T H U Y E T VA P H U O N G PHAP vao san xud't, k m h d o a n h v d n c d n n h i e u N G H I E N CLfU
khd k h a n vd t h a c h ihtfc v e lau d a i a n h
htfdng de'n n a n g Itfc c a n h tranh, p h a t Ctf s d ly thuye't
tnen cua d o a n h n g h i e p . Q u a tlm h i e u T h e o N g u y d n Thi Bich L i e n ( 2 0 1 7 ) , d d i m d i c d n g ctia n h o m tdc g i a , de'n n a y , chtfa cd nghd la v i e c chii d d n g thay the m o t p h a n , h a y t o a n bd nghidn ctfu n d o v e c a c yd'u to a n h htfdng c d n g nghd d a n g dtfdc sff d u n g b d n g m d t c o n g n g h e den quyd't dinh d d u ttfddi mdi c d n g n g h d k h d e tidn tid'n h d n n h a m n a n g c a o h i e u q u a c u a s a n 'TS., Khoa Kinh te - Luat, Trtfdng Dai hpc Tra Vinh
'Cue Thue tinh Soc Trang
f^gdy nhdn bdi: 10/10/2019: Ngdy phdn bien 18/11/2019; Ngdy duyet dang 21/11/2019
165
BAMG 1: DIEN GlAl CAC BIEN DQC LAP TRONG MO HINH BINARY LOGISTIC XJ
X, X,
X,
X J
X j
\
X, X,
TSn bi^n Quy mo doanh nghiep Tdng liu san Trinh (16 chii doanh nghiep Tham nien dieu himh Tudi Clia chu doanh nghiep Ty trong v6n chu scl hffu Xua't khau Tin dung trung - dai han
Diln giai va do ltfcfng bie'n Bten gia, nhan gia In 1 neu la doanh nghiep ldn; nhiin gia tri 0 neu la doanh nghiep nho va vffa Bien lien tuc, long lai san cua doanh nghiep (ly dong) Big'n lien tuc, tr'inh do hoc van cua chu doanh ngliiep, so nam hoc ihe hien nhiT sau: tdt nghiep trung hgc phd Ihong: 12, trung ca'p: 14; cao dang. 15; dai hoc 16; cao hoc 18, tien sT ""l
Bie'n lien tuc, kinh ngh em dieu hanh cua ngffdi quan ly cao nha't trong doanh nghiep (nam)
Bie'n hen luc, tuoi cua chu doanh nghiep (nam) Bie'n hen tuc. ty trong von chu sd hOu Irong tdng nguon vdn (%)
Bien gia, nhan gia tn 1 neu co xua't khau, nhan gia in 0 ddi v6i tru'cmg hdp khac
Bie'n heniuclichsil'vay lin dung trung - dai han; sotien vay trung va dai han (ly ddng)
DSTuky v^ng
*
+
-
+
+ + +
xua't, kinh doanh cua doanh nghiep. Dau ttf doi mdi cdng nghd trong doanh nghidp Id mdt qud trinh quye't dinh quan trong, cd anh htfdng de'n stf phdt trien va ton tai cua doanh nghidp (Rogers, 2003). Nghien cihi cua Ortmann (2001) cho rang, cdng nghd mdi tdc ddng dd'n doanh nghidp ngdy mdt nhieu hdn, do nhu cau lieu dilng ngdy cang da dang, ddi hdi doanh nghidp phai cho ra ddi nhieu san pham mdi. Ben canh dd, cdc nghidn ctfu cua Quan Minh Nhtft va Nguyen Qud'c Nghi (2014), Nguydn Hffu Dang (2017) ciing khang dinh, nhffng doanh nghiep hoat ddng hidu qua khi doanh nghidp do cd thtfc hidn dau ttf dd'i mdi cdng nghe.
Da cd nhieu nghien ctfu thtfc nghiem chi ra cac ye'u Id' tdc ddng tich ctfc de'n quye't dinh dau ttf ddi mdi cdng nghe, nhtf: Quy md doanh nghidp (Ayyagari
& cdng Stf, 2007; Cohen & Levm, 1989; Geroski, 2000); Tdng tai san (Ortmann, 2001; Aggrey, 2008;
Ld Bdo Lam va Le Van Htfdng, 2012); Trinh dp hpc van (Cohen & Levin, 1989; Quan Minh Nhtft, 2bl());
Kmh nghiem dieu hanh (Nguyen Minh Tan vd cdng stf, 2015; Trtfdng Ddng Ldc va Nguydn Dtfc Trpng, 2010); Ty trpng vd'n chu sd hffu (Le Khtfdng Ninh va cdng stf, 2007; Nguydn Htfu Dang, 2017); Xud't khau (Ayyagari va cdng stf, 2007; Aggrey, 2008; Nguydn Htfu Dang, 2017); Tin dung trung - dai han (Nguydn Hffu Dang, 2017; Nguydn Thi Ngpc Han va Nguydn Htfu Ddng, 2018). Trong khi dd, Tuoi cua chii doanh nghidp CO tdc ddng nghich chieu vdi dau ttf ddi mdi cdng nghe (Nguyen Thi Ngoc Chdu va Nguydn Htfu Dang, 2016).
Tham khao cac nghien ctfu di trtfdc, trong bdi vid't nay, nhdm tac gia cung de xud't 8 ye'u to' anh htfdng dd'n quye't dinh dau ttf ddi mdi cdng nghd ciia doanh nghidp trdn dia bdn linh Sdc Trdng, bao gom Quy md doanh nghiep; Tdng tai san; Trinh dd chu doanh nghiep; Thdm nidn dieu hdnh; Tudi ciia chu doanh
nghiep; Ty trpng vd'n chii sci htfu, Xuat khau; Tin dung trung - dai han.
Phtfdng phap nghien CIJ'U Sd' lieu so cd'p trong nghidn ctfu nay dtfpc thu thap vao nam 2019 ttf 168 doanh nghidp tren dia ban tinh Sdc Trang. Cac doanh nghidp dtfdc ltfa chon theo phtfPng phdp chon mdu ngdu nhien phdn tang theo lmh vtfc san xuat dai didn cho cac huydn, thi ciia tinh Sdc Trang. Thdng tin thu thap bao gom: quy md doanh nghiep, long tai san, tbam nien dieu hanh, tuoi, trinh dd hoc vd'n ciia chu doanh nghidp va tlnh hinh boat ddng san xua't, kinh doanh ciia doanh nghidp trong giai doan 2016-2018.
De danh gia cac yd'u Id' dnh htfdng dd'n quye't dinh dau Itf ddi mdi cdng nghd cua cdc doanh nghiep, nghien ctfu ap dung phtfdng phap tid'p can ttfdng ttf nhtf Clia Geroski (2000), Ortmann (2001), Ld KhtfOng Ninh va cpng stf (2007), Le Bao Ldm va Ld Van Htfdng (2012), Quan Mmh Nhtft va Nguyen Qud'c Nghi (2014), Nguydn Htfu Ddng (2017). Theo dd, md hinh hoi quy Binary logistic dtfdc s^ dung. Khi dd, md'i lidn he gitfa cdc bid'n ddc lap va bie'n phu thudc cd the dien dat dtfdi dang phtfdng trinh:
1=1 ' '
Trong dd:
- Y la bid'n phu thudc dang nhi phdn, thd hidn quyd'i dinh dau ttf ddi mdi cdng nghe cua doanh nghiep, dtfPe do Itfdng bang hai gia tri 1 va 0: bdng 1 Id doanh nghidp cd ddu ttf doi mdi cdng ngbe va 0 Id doanh nghidp khdng cd dau ttf doi mdi cdng nghd;
- Xj la cdc bid'n ddc lap, dtfdc md la cu the d Bang 1.
KET QUA VA THAO LUAN
Thd'ng kd md ta
Ke'l qua ihd'ng kd md la thd hien d Bang 2 cho tha'y, trinh dp hoc va'n cua chii doanh nghiep trung binh la 13 ndm, kinh nghidm dieu hanh trung binh la 9,44 nam, tudi trung binh ciia chu doanh nghiep la 48,01 ludi, ty trpng vd'n chu sd htfu trong ldng nguon vd'n trung binh cua cdc doanh nghidp la 56,25%, sd'lien vay trung - dai han trung binh la 20,59 ty ddng vd cd 27% doanh nghidp cd hang boa xud't kh£u trtfc lid'p hoac sjuin lid'p.
Nhin chung, tudi cua chti doanh nghiep dtfdc khao sat ttfdng dd'i cus. cdc doanh
166
nghidp cd ty trpng vd'n chii sd hffu trong tdng ngudn vd'n khdng ddng ddu va co nhffng doanh nghidp khdng tid'p can dtfdc tin dung trung - dai ban.
Ph^n ti'ch md hinh Binary logistic Kiem dinh gia thuye't ve dd phii hdp tdng quat cd mtfc y nghia quan sat Sig.=0,001 (< 0,05), cd the ke't luan rang, ton tai md'i quan he tuyd'n tinh giffa cac bie'n dpc lap trong md hinh vdi quyd't dinh diu ttf ddi mdi cdng nghd cua cac doanh nghiep tren dia ban tinh Sdc Trang.
Ve mtfc dp dtf bao ciia md hinh, qua tinh toan ciia nhdm tac gia, trong so' 85 irtfdng hpp doanh nghidp khdng thtfc hidn dau ttf ddi mdi cdng nghd san xud't, kinh doanh, thi md hinh dtf doan diing 79 irtfdng hpp, ty le dtf doan dung la 92,9%. Dd'i vdi trtfdng hdp cd dau ttf ddi mdi cdng nghe san xuat, thi co 71 trtfdng h0p dtf dodn dung trong 83 trtfdng hdp cd dau ttf, ty Id dtf dodn dung dat 85,5%.
Ty le dtf doan dung ciia lodn bd md hinh la 89,3% (Bang 3).
Cung theo kd't qud phdn tich d Bang 3, ca 08 bie'n ddc lap dtfa vao md hinh diu cd y nghTa thd'ng ke d mtfc dtfdi 10%
va CO mtfc tac dOng khac nhau de'n quyd'i dinh dau ttf ddi mdi cdng nghd ciia cac doanh nghidp. Trong dd, 07 bid'n itfdng quan thuan vdi quyd't dinh dau ttf doi radi cdng nghe, gdm: Quy md doanh nghiep, Tdng tai sdn, Trinh dd hpc vd'n, Kinh nghiem dieu hanh, Ty trpng vd'n chu sd hffu, Xua't khau vd Tin dung trung - dai han. Ngtfdc lai, Tuoi ciia chti doanh nghiep ty le nghich vdi quye't dinh dau tlf ddi mdi cdng nghe. Cu the dtfdc giai thich nhtf sau:
- Bie'n Quy md doanh nghidp cd hd sd' P = 2,268 > 0, cho tha'y md'i ttfdng quan thuan vdi xdc sud't xay ra quyd't dinh dau ttf ddi mdi cdng nghd cua doanh nghiep.
Dieu nay cd nghTa Id, nhffng doanh nghiepldn thtfdng cdxu htfdng dau ttf ddi mdi cdng nghd nhieu hPn nhtfng doanh nghiep nhd va vtfa. Thtfc td' cho tha'y, doanh nghidp ldn cd nhieu ldi thd' trong viec de'p can cdc ngudn ltfc, thdng qua dd dau ttf ddi mdi cdng nghd dd dang hdn so vdi nhtfng doanh nghidp nhd. Con cac doanh nghidp nho it cd khuynh htfdng dau ttf ddi mdi cdng nghd so vdi doanh nghidp ldn, bdi nhtfng han chd' trong vide tie'p can cac ky thuat hd trd cho tie'n trinh doi mdi cua doanh nghidp. Ke't qua nay phii hdp vdi ke'l qua nghien ctfu trtfdc dd cua Cohen & Levin (1989), Bougrain &
BANG 2: GIA TRl THONG KE CQA cAC BIEN DOC LAP TRONG mo HiNH BINARY LOGISTIC Tgn bien
Quy mo doanh nghiep Tong tai san Trinh do hoc van Tham nien dieu hanh Tudi Clia chu doanh nghiep Ty trong vo'n chu sd hiTu Xuat khau Tin dung trung - dai han
Kylu^u big'n
X, X, X, X, X, X,, X_
X^
Dtfn vi tinh [I;Or^' Log long tai san
Nam Nam Nam
%
[i;0]'^' Ty dong
Tha'p nhS't 0 0,31 6 I 27 I 0 0
Cao nha't 1 7,31
21 22 71 100 1 795
Trung binh
0.18 3,20 13,15 9,44 48,01 56,25 0,27 20,59
DO l#ch chu^n
0,38 1,68 3.33 5,35 9.61 30,24 0,44 85,03 Chi chii:'"bien gid, bang I: DN co quy mo ldn, bdng 0: DN cd quy md nhd vd vita;
'•^' bien gid. bdng I: neu cd xud't khdu, bdng 0 ddi vdi trudng hffp khde B A N G 3: K E T Q U A P H A N TICH MO HINH BINARY LOGISTIC
Big'n dQc l$p HSng sd
Quy md doanh nghiep Tong lai san Trinh do hoc v^n Tham men dieu hanh Tudi cua chii doanh nghiep Ty Irong von chii sd hu'u Xuift khau Tin dung trung - dai han sdquan sdl (N) He so'Sig. Clia mo hinh
Ty le dif bdo chmh xdc cua mo hinh (%) Kyhigu
big'n
^,
X, X, X,x^
X,
x.
x^
Hgse' (p) -6,547=^*1=
2,268*
0,526**
0,345***
0,094*
-0,062**
0,020**
2,088***
0,294"*
Mii'c y nghia (sig.)
0,001 0,057 0,015 0,000 0,061 0,030 0,049 0,004 0,003
Exp (P) 0,001 9,655 1,692 1,412 1,099 0,940 1,020 8,072 1,342 168 0,001 89,30 Ghi chii (***J chl mi^c do y nghia thdng ke 1%; f **} chl mdc do y nghia thdng ke 5%: i *) chi nnic dd y nghia thdng ke 10%. ("') khdng cd y nglua thd'ng ke
Mguon K e ' qua phan uch so lieu khdo =al nam 20 15
Haudeville (2002), Ayyagari & cdng stf (2007), Didp Thanh Tung (2017).
- Bid'n Tong tdi san cd itfdng quan thuan vdi xdc sua't xay ra quyd't dinh dau ttf ddi mdi cdng nghd ciia doanh nghidp, vdi p = 0,526 > 0. Kd't qua nay dung vdi ky vong ban dau vd Itfdng thich vdi ke't qud nghien ctfu Clia Ortmann (2001), Aggrey (2008), Ld Bao Lam va Le Van Htfdng (2012), Nguydn Hffu Dang (2017), Nguydn Thi Ngoc Han vd Nguyen HiTu Dang (2018).
Dieu nay clio tha'y, doanh nghiep cd tdng tai san cdng Idn, thi sd cd nhu cau dau ttf doi mdi cdng nghe san xud't, kinh doanh nhieu hdn de dap tfng nhu cau thi trtfdng. Khi Viet Nam tham gia vao thi trtfdng kinh qud'c td' sau vd rdng nhtf hidn nay, thi nhtfng doanh nghidp cd quy md ldn cung bi de dpa manh bdi nhtfng doanh nghidp ntfdc ngoai, nen ho bat budc phai dau ttf ddi mdi de lang ctfdng kha ndng canh tranh tren thtfdng trtfdng. Ngoai ra, doanh nghiep cd tdi san cang Idn, thi cdng c6 ldi the' trong viec lie'p can vd'n vay, do cd nhieu lai sdn de the'chd'p hdn doanh nghiep nhd.
- Trinh do hoc va'n cua chu doanh nghidp cd ttfdng quan thuan vdi vdi quyd't dinh dau ttf doi mdi cdng nghd, kd't qud nay dung vdi gia thuye't nghien ctfu vd phu hdp vdl cac nghien ctfu trtfdc day cu_a Quan Minh Nhtft (2010), Trtfdng Ddng Ldc va Nguydn Dtfc Trong (2010). Nhtf vdy, mdt lanh dao cd trinh do hgc vd'n cang cao, cang cd kha nang lid'p can cac phtfdng thtfc qudn ly hidn dai va dd dang lie'p thu nhtfng kid'n thtfc mdi, giup doanh nghidp phat trien va se mang dd'n nhffng cd hdi thanh cdng nhieu hdn. Kid'n thtfc chuyen mdn cung tac ddng tich ctfc de'n hidu qua kinh doanh cua doanh nghidp, vi ne'u doanh nghiep khdng bid't gi ve thie't bi, cdng nghd mdi, thi se khdng nhan thiJc dtfdc rang cdng nghe minh dang sii" dung lac hdu dd'n dau, ttf dd ddn dd'n kha nang ddi mdi cdng nghe cua doanh nghiep la ra't tha'p.
- Tham nidn dieu hanh cd ttfdng quan thuan vdi vdi quyd't dinh d^u ttf ddi mdi cdng nghd ciia doanh nghiep. Ke't qua nay_phu hdp vdi mdt so' nghidn etfu trtfdc day cua Nguydn Minh Tdn va cdng stf (2015), Trtfdng Ddng Ldc va Nguyen Dtfc Trpng (2010) va Diep Thanh Tung (2017). Chu doanh nghidp c6 sd' ndm kinh nghidm thtfc te' cang lau, thi cang cd kinh nghidm trong lmh vtfc san xua't, kinh doanh cua minh, ttf dd se manh dan d^u ttf thay the' may mdc, thid't bi da ciJ va ldi thdi bang nhtfng mdy mdc, thie't bi lidn lid'n de san xud't ra san pha'm td't hdn, dap tfng nhu cau thi trtfdng trong vd ngoai ntfdc. Mac dii ttfdng quan thuan vdi quye't dinh dau ttf ddi mdi cdng nghe, tuy nhidn bie'n Tham nidn dieu banh anh htfdng khdng ldn de'n quyd't dinh nay cila doanh nghiep (|3=0,094).
- Tudi Clia chu doanh nghidp anh htfcfng dd'n quyd'i dinh ddu ttf ddi mdi cdng nghd vdi mtfc y nghia thdng ke 1%, he sd' tfdc Itfdng cua bien nay mang gia tri am ((i=-0,062). Nhtfvay, bid'n ndy co md'i quan he nghich chieu vdi quyd't dinh dau ttf ddi mdi cdng nghd sdn xua't, nghia la chii doanh nghidp cang tre, thi se nhay ben vd sdng lao hdn nhtfng chii doanh nghiep ldn tudi, ndn cd y dinh dau ttf cdng nghd san xua't mdi nhieu hdn va ngtfdc lai. Kd'l qua phan tich phu hdp vdi nghien cihi ciia Nguyen Thi Ngoc Chau va Nguydn Htfu Dang (2016).
- Bid'n Ty trpng vd'n cbii sd htfu trong long ngudn vd'n cd y nghia d mtfc 5% vd cd he so' tdc ddng mang gia tri dtfdng, the hidn md'i ttfdng quan thudn gitfa ty trpng vd'n chu_ sd hffu trong long nguon vd'n vdi xac sua't xay ra dau ttf ddi mdi cdng nghd san xua'l cua doanh nghiep. Nhtf vdy, hoat ddng dau ttf ttf ddi mdi cdng nghe san xuat cua doanh nghiep phu thudc nhieu vdo ngudn vd'n chti sd hffu; ly trpng vd'n chu sd hffu cang ldn, doanh nghidp cang cd kha nang dau ttf ddi mdi cdng nghe nhi^u hdn. Kd't qua nay phii hdp vdi nghien ctfu ciia Le Khtfdng Ninh va cdng stf (2007), Nguydn Hffu Dang (2017); Nguyen Thi Ngoc Han va Nguydn Htfu Ddng (2018).
- Bid'n Xua't khau cd hd sd' dtfdng, cho thay nhtfng doanh nghiep xua't khd'u cd xac sua't dau ttf ddi mdi
cdng nghd cao hdn cdc doanh nghidp khde. Vide tham gia vdo thi trtfdng xuat kh£u ddi hdi cac doanh nghidp khdng ngtfng ddu ttf tfng dung va ddi mdi cdng nghe san xua't dd' dap tfng nhu cau ciia dd'i lac nhap khau. Vi vay, cdc doanh nghiep xua't khau thtfdng chu trong dau ttf ddi mdi nang cao cdng suat, cdi tid'n cdng nghd de' dap tfng nhu cau thi trtfdng, ddng thdi nang cao kha nang canh tranh vdi cdc doanh nghiep khac.
Kd'l qua nay da dtfdc tim thd'y trong cac nghien etfu cua Ayyagari vd cpng stf (2007), Aggrey (2008), Nguydn Httu Dangj;2017), Nguydn Thi Ngpc Han va Nguydn Htfu Dang (2018).
- Bid'n Tin dung trung - dai ban cd anh htfdng manh de'n quyd't dinh dau ttf ddi mdi cdng nghd cua cac doanh nghiep. Bid'n nay cho tha'y, viec tie'p cdn vdi nguon vd'n se Id ngudn ltfc quan trong de doanh nghidp duy tri boat ddng kinh doanh. Tin dung trung - dai han dtfdc cd'p nhdm hd trd cho doanh nghidp trong viec mua sam, tao lap tai san cd' dinh, tin dung ddi ban tdp trung cho dau ttf cdng nghe mdi. Ke't qua nay phu hdp vdi nghien ctfu cua Nguyen Httu Dang (2017), Nguydn Thi Ngpc Han va Nguydn Hffu Dang (2018) cho rang, lich su" quan hd tin dung trung va dai han cd quan he ty le thuan vdi dau ttf ddi mdi cdng nghe.
KET LUAN VA KIEN NGH!
Nghien ctfu nay la mdt linh hud'ng thtfc chtfng ttf cac doanh nghidp hoat ddng trong ITnh vtfc san xud't trdn dia bdn tinh Sde Trang. Kd'l qua nghien ctfu da chi ra ldi the cua cac doanh nghiep ldn trong quyd't dinh d^u ttf ddi mdi cdng nghd. Cu the, quye't dinh dau ttf ddi mdi cdng nghd chu yd'u dien ra d nhtfng doanh nghiep cd quy md ldn, ldnh dao cd trinh dp chuydn mdn cao, cd boat ddng xud't khau va nhttng doanh nghiep tid'p can dtfdc vd'n vay trung - dai ban.
Mpt sd' cdc ^d'u Id' khac cung tac ddng dd'n ddu ttf ddi mdi cdng nghd cua doanh nghidp, mac du d mtfc dd khac nhau, tuy nbidn vdn phu hdp vdi cae nghidn ctfu trtfdc^dd. Nhin chung, vdi ty Id da sd trong tdng sd doanh nghiep ciia finh, viec cdc doanh nghidp nhd it co dau ttf ddi mdi cdng nghd trong sdn xud't, kinh doanh tid'p tuc Id thtf thdch ldn dd'i vdi doanh nghidp.
168
Dd' tang kha nang dau ttf ddi mdi khai thdc triet de cdc chinh sach hd trd ttf Nhd ntfdc, cdng nghe cua doanh nghiep nhdm sii" dung lot thd' manh ve kinh nghiem quan ly de ndng cao nang ltfc san xua'l, nang dieu hdnh qua trmh hoat ddng cua doanb nghiep.
cao chd't Itfdng sdn pham va kha Cac doanh nghiep cung can md rdng quy md san nang canh tranh, nghidn ctfu de xua't xua't, kinh doanh va dd'i vdi ban thdn chu doanh cac ham y chinh sdch, bao gdm- tdng nghiep can hpc tap nhieu bdn, cung nhtf tham gia ctfdng khuyd'n khich cac doanh nghiep cac ldp tap hua'n nhdm hd trd cho doanh ngbiep boat htfdng vao thi Irtfdng xud't ^kha'u,^ lao dong cd hieu qua hdn. Ngodi ra, cac sd, ban, nganh mdi trtfdng thudn ldi, binh dang dd' cac ed lien quan can ludn quan tdm hd trd doanh nghidp, doanh nghiep tid'p can nhanh chdng va ttf dd giup cac doanh nghiep sdm dau ttf doi mdi da dang cac nguon vd'n, dac biet la kha cdng nghd de hoat ddng hieu qua hdn, gdp phan vao nang tie'p can tin dung trung - dai ban, phat trien kinh te'- xa hgi cua tinh Sdc Trang.Q
_ TAI LUEU THAM KHAO
1. Nguyin Thi Ngpc Chau va Nguydn Hffu Dang (2016). Phdn lich cdc yi'u tddnh hudng di'n quyet dinh ddu tu cdng nghe sdn xud't lien tii'n cua cdc doanh nghiep cong nghiip -xdy dung tgi tlnh Kien Giang, Luan van thac sT Kinh td', Trtfdng Dai hoc Can Thd
2. Nguyen Httu Dang (2017). Cdc yi'u tddnh hudng den quye't dinh ddu tu ddi mdi cong nghi sdn xudl cua cdc doanh nghiip lgi ttnh Kiin Giang, Ky yd'u Hdi thao khoa hpc qud'c gia Btfc tranh kinh Id' danh cho doanh nghidp, Trtfdng Dai hpc Can Thd
3. Nguydn Thi Ngpc Hdn va Nguyin Hi?u Ddng (2018), Cdc yeu tddnh hudng den quyet dinh ddu tu md rgng ciia cdc doanh nghiip trin dia bdn tlnh Sdc Trdng, Ky ye'u Hdi thao qud'c gia Phat trien kinh te' va kinh doanh d Viet Nam trong bd'i cdnh loan cau hda, Trtfdng Dai hpc Can Thd, ngay 21/12/2018
4. Le Bdo Ldm, Ld Van Htfdng (2012). Phdn tich cdc yd'u td anh htfdng de'n quyet dinh dau ttf cua doanh nghiep tai tlnh Tien Giang, Tap chl Khoa hgc TrUdng Dgi hgc Md thdnh pho Ho Chi Minh, 4 (27)
5. Trtfdng Ddng Ldc, Nguydn Dtfc Trong (2010). Cac nhdn to'dnh htfdng de'n hieu qua san xud't, kinh doanh cua cdc doanh nghidp vtfa vd nhd tf khu vtfc Ddng bang sdng Cffu Long, Tap chi Cdng nghi ngdn hdng. sd' 50, 11-16
6. Quan Minh Nhtft (2010). Cac nhan id tdc ddng dd'n hidu qua san xuat cua cac doanh nghidp che'bie'n thiiy san khu vtfc Ddng bang sdng Cffu Long. Tap chi Khoa hoc Trudng Dgi hgc Cdn Tha, so 13, 137-143
7. Quan Minh Nhtft va Nguydn Qud'c Nghi (2014). Cdc nhan td' anh htfdng den quyd't dinh doi mdi cdng nghd ciia cdc doanh nghidp nhd vd vtfa d thanh phd' Can Thd, Tap chi Khoa hgc Xd hdi vd Nhdn vdn, sd 14, 49-53
8. Le Khtfdng Ninh va cpng stf (2007). Phdn lich cdc yd'u Id' anh htfdng dd'n quye't dinh dau ttf cua cac doanh nghiep ngodi qud'c doanh Dong bang sdng Cffu Long, Tgp chi Nghien cdu Kinh ti, sd 347,47-55
9. Nguyin Minh Tan va cdng stf (2015). Cdc nhan td anh hffdng de'n hidu qua hoat dOng kinh doanh cua doanh nghidp nhd va vi!fa tai tinh Bae Lieu, Tgp chi Khoa hgc TrUdng Dai hgc Can Tha, sd38,34-40
^ 10. Diep Thanh Tung (20i7). Ddi mdi doanh nghidp dan doanh Viet Nam trong bd'i canh loan cau hda: Trien vpng va thdch thtfc, Tgp chi Kinh levd Phdt tnen, so'241, 31-39
11. Nguyen Thi Bich Lien (2017). Cdch thdc ddi mdi cdng nghe cua doanh nghiep nhd vd vda.
tmy cdp ttf http://khoakinhte.vinhuni.edu.vn/Hoal-dong-doan-lhe/seo/cach-thuc-doi-moi-cong- nghe-cua-doanh-nghiep-nho-va-vua-75368
12. Ayyagari, Meghana, Demirguc-Kunt, Asli & Maksimovic, Vojislav (2007). Firm Innovation in Emerging Markets, Worid Bank Policy Research Working Paper, No. 4157
13. Bougrain, F. & Haudeville, B, (2002). Innovation, collaboration and SMEs internal research capacities. Research Policy, 31, 735-747
14. Cohen, Wesley M. & Levin, Richard C. (1989). Empirical Studies of Innovation and Markel Structure, Handbook of Industrial Organization, Schmalensee, R. & Willig, R. (eds.), 2, 1059-1107
15. Geroski, P.A. (2000). Models of Technology Diffusion, Research Policy 29, 603-625 16. Niringiye Aggrey (2008). Deierminants of technology adoption in Ugandan agricullural manufacturing firms. School of Economics Makerere University, Uganda
17. Ortmann, G.F. (2001). Industrialisation of agriculture and the role of supply chains in promoting competitiveness, Agrekon, 40(4), 459-489
18. Rogers, E. M. (2003). Diffusion of Innovation, 5'" ed. New York: The Free Press of service qnsility. Journal of Retailing, 64(1), 12-40