Chinh sach | Policy
Trien v p n g h p p n h a t k i n h te ' c u a ASEAN
Bd phin dij bao, phin tfch va t y v i n rui r o (ElU) thu^c Economist Group (Anh) viia dua ra nhAn djnh cija co quan nay vk k^ hoach thanh lAp COng d6ng Kinh t ^ ASEAN, va d^t ra c^u hdi phii chAng k^ hoach hpp n h i t kinh t ^ na/ la qua tham vong khi xet tdi thuc t^
kinh t ^ va chfnh tr| cua ASEAN cung nhu han chot d ^ ra la nAm 2015. Ndi dung nhAn (^nh nhu sau:
VietHa
H
idp hdi cAc qude gia Ddng Nam A (ASEAN), thudng dupe so sAnh vdi Lidn minh chau Au (EU) khi xdt tdi nd luc hdi nhap kinh te va chinh trf khu vyc, dang tidp tue vdi kd hoach thiet lAp Cdng ddng Kinh td ASEAN (AEC) vao nam 2015. Tuy nhidn, kd hoach nay cd the se khdng thve hidn dupe dung thdi gian khi xet Idi nhung thAch thuc vd vide dat dupe su ddng thuAn trong khdi vdi cAc thanh vien "khdng ddng nhAt", si/thdng nhat vd cAc quy d[nh cdn ban chd vA thidu mdt chuong trinh chi tidu chung kidu EU dd cAi thidn cAc didu kidn xa hdi, kinh td tai cAc qude gia nghdo trong khdi. NgoAi
ra, cung cdn mdt sd trdr ngai dAng kd ddi vdi vide hpp nhAt cAc dich vg vA giAm eae hAng rAo phi thud quan, va ASEAN hidn vAn khdng c6 mOt kd hoach nao cho vide hpp nhAt tidn td kidu EU. CAc nhan t6 nay eho thAy rang nhung budc tidn hudng tdi sp hpp nhAt kinh td tai ASEAN vAn cdn nhidu khd khAn.
Trdn ly thuyct, mdt td chuc khu vyc cd sd dan khoAng 600 tridu ngudi vA tdng GDP khoAng 2 nghin ti' USD cd thd ed mdt sue nAng nhAt d|nh trong cAe vAn dd kinh td toan cAu vA cd thd ddi trpng vdi Tmng Qude vA An Dp. Tuy nhidn, ASEAN tnjdc nhAt lA mOt khdi chinh tr], khdng gidng nhu EU vdn bAt dAu tAp hpp bAng cAc kd hoach hpp nhAt vd kinh td. Didu nAy giiip cho ASEAN cd mdt vai trd chinh trl dAng kd, thudng lA "ehe dAy" cAe tranh ehAp, nhung lAm vAy se giiip
giu eae tranh ehAp trong vdng kidm soat. Tuy nhidn, sp uu tidn vd chinh tri khidn cho ASEAN khdng ed sir chuAn b| kj- cAng cho mdt si; hpp nhAt kinh td loAn didn gti2a 10 thanh vidn khAc bidt nhau vd miic dd phAt tridn kinh id. Hd ngAn cAch vd muc dd phAl tridn kinh td ^fla cac nude thanh vidn rOng nhAt la giua 6 thanh vidn ban dAu gdm Inddnexia, Malabda, Philippin, Thai Lan, Xinhgapo, BrunAy va 4 thanh vidn gAn day gdm Mianma, \^et Nam, LAo vA Campuchia.
Cac lie ttiong l(tiac ntiau H$ thd'ng chinh \i\ eua cAc qudc gia thanh vidn cung da dang, trai rOng lir ehd dd chuydn chd nhu Brunay, chd dd dOc tai quAn si; cfl dang cAi cAch nhu Mianma, chinh thd Cdng sAn nhu Vidt Nam eho tdi eAc chinh thd cyu cOng sAn nhir
10
KINHTf CHAU A-THAI BiNH DUONG So380 (10/2012)Lao, Campuchia eho tdi eae hd thdng dAn chu han. Xdt vd mat dAn sd, Inddndxia la qudc gia trong nhdm ddng dan sd nhAt, trong khi nude nhd BmnAy chi cd dAn sd vAi h-am nghin ngudi. Cac hd thdng kdt ndi giao thdng dudng sAt va dudng bd trong khu vpe khdng ddng ddu.
Cac loai ngdn ngu va van hda eOng rAt da dang, khac bidt. Cudi ciing, cac nude thanh vidn hidn ed nhdng treinh chAp dia chinh trj nghidm trpng, nhAt la iiSn quan tdi cAc tuydn bd chii quydn ehdng lAn trdn Bidn Ddng.
Du vay, bAt ehAp cupc khung hoang np dang tidp didn tai khu vpc ddng euro (Eurozone), ASEAN nhan ra su cAn thiet phai hudng tdi viec hcrp rJiAt kinh td nhAm duy tri sue eanh h-anh ciia khdi ddi vdi Tmng Qudc va An Dd. Kd hoach AEC vach ra mdt eo sd san xuat va mdt thi trudng don nhat trong khu vuc, vdi mdt ddng chay tu do eiia hang hda, dich vu va vdn dau tu gidng nhu md hinh EU. Kd hoach AEC cung k6u gpi thuc hien ddng chAy tu do cua "lao ddng ed ky nang" nhung khdng dd cap cu thd tdi vide tu do hoan toan cho ddng chay lao ddng ndi chung. Thidu sdt nay lam ndi bat mot sd khd khan chinh tri trong khu vuc, ticri cac qudc gia nhd hon nhung giau cd han nhu Xinhgapo va Bmnay se khPng mudn cd mdt ddng chay d at cac lao ddng khdng cd ky nang vao nudrc minh.
Su hop nhat kinh td dAy dii s&
ddi hoi phai dP bd cac hang rao thud quan va phi thud quan. Nhidm vu nay de thuc hidn hem khi xet tdi cac hang rao thud quan, nhung cac hang rao phi thud quan, chang han nhu nhung han ehd eila Malabcia trong ITnh vuc cdng nghidp xe hoi va eiia Inddndxia trong nganh cdng nghidp thit bd, se khd ed thd dd bd.
Lidu chuong trinh nghi su vd AEC sd dupe hoAn tAt nhu thd nao vAo nam 2015 vAn la mdt dieu hoai
nghi, vA cac nude it phat tridn hon cua ASEAN cd thd s6 cd nhung budc tidn thAm chi cdn chAm hon nhidu trong vide hudng tdi myc tidu nay. Tl/ do hda eae nganh dich vy tren pham vi toan Ddng Nam A cd thd sd thAt thudng hon so vdi tu do hda thuong mai hang hda. Mdt vAn dd khd khan ban nua la chi cd 25% tdng xuAt khAu cua ASEAN la tdi cac ndn kinh td khac trong khdi vao thdi didm nam 2010.
Thang fliem ASEAN (ASEAN Scorecard)
ASEAN Scorecard dupe edng bd thAng 4/2012 da danh gia cac budc tidn hudng tdi thanh lap AEC trong giai doan 2008-2011, vdi mPt thang diem mdi du kidn cung se duoc bidn soan vao thang 4/2015. Thang didm Id trinh cho thAy 67,5% eae giai phap dd ra trong kd hoach AEC da dupe thuc hi&n tinh eho tdi cudi nam 2011, vdi phan Idn nhung tidn tridn la trong llnh vuc hdi nhAp vao ndn kinh td toan cAu (85,7%), ehii yeu la bdi tat ca cac qudc gia thAnh vien da thdng qua cac hiep djnh tu do thuong mai eila ASEIAN vdi Oxtraylia, Niu Dilan, Trung Qudc, An Dp, Nhat Ban va Han Qudc.
Thang didm thuc hidn Id trinh cho thay 67,9% eae giai phap eanh tranh kinh te khu vuc (bao gdm ca cac llnh vire nhu chinh sach eanh tranh, quyen sd hOu tri tud) da dupe thuc hidn, va 66,7% eae giai phap thiic dAy phat tridn kinh td cdng bang (trong dd ed eae giai phap thiie dAy phat tridn cac doanh nghidp vua va nhd) cung da dupe hoan tAt.
Tuy nhidn, dang lo ngai la nhan td ehd chdt ciia AEC - vide tao ra mdt nen tang san xuat va thi truang don nhAt - mdi chi dat didm thuc hidn la 65,9%. ThAnh cdng dang kd nhat trong linh vuc nay la giam thud suAt binh quAn eho thuong mai hang hda giiia 6 nude thAnh vidn ban dau ciia ASEAN xudng 0-
5% vAo cud'i nam 2011, dupe thiie dAy nhd cd vide thuc hidn Hiep dinh Thuong mai Hang hda ASEAN vAo thang 5/2010. CAc edng vide vAn tidp didn trong linh vuc xac djnh cac hang rao phi thud quan va thidt lAp eae hang rao thud hai hda cho cac cdng ty nude ngoai lam an tai ASEAN. Ddng chay ty do cua lao ddng cd trinh dO ddi hdi phai lam nhidu vide hon ddi vdi eae hidp dinh cdng nhan lAn nhau (cac hidp dinh cdng nhan cac tidu chuAn ky nang), vdn da dupe thuc hien ddi vdi cac ky su vk kidn tnic su. CAc ddng chay ty do hon eua dAu tu true tidp nude ngoai (FDI) va dau tu gian tidp cung da duac xac dinh la linh vuc ddi hdi phai dAu tu nhidu cdng sue ban.
Lieu CD lir lian cliot?
Mot sd qudc gia thanh vien da de nghi tri hoan lich trinh thuc hidn AEC, theo dd iui lai vao cudi nam 2015 thay vi dau nam 2015, va tham ehi la iui lai sau nam 2015, va quyet dinh lidn quan tdi vAn dd nay se dupe dua ra tai hdi nghj thuong dinh thang 11/2012 tdi day. Nhidu kha nang se cd nhung tidn tridn dat dupe trong thdi gian Mianma lam chu tieh, vdi su trp giiip eiia Ban Thu liy ASEAN vdi vai trd hoach djnh, va sd cd nhieu cdng vide se duac thuc hidn khi Malaixia lam chii tieh ASEAN vao nam 2015. Rot cudc, cac kd hoach cua ASEAN it tham vpng hon so vdi ciia EU va khdng ed ke hoach nao vd viec thanh lap mdt lien minh lien td.
Didu nay dat ra nhung cau hdi ve viec lieu ASEAN sd thuc hidn vai trd ddc lap ciia minh trong ndn kinh td toan cAu d miic do nao thay vi sd trd ndn phy thudc vao Tmng Qudc.
Vi thd "ban hpi tham" van quyet tam dm kidm nhung thanh edng ed thd ed tu eae kd hoach ciia Ddng Nam A. Trudc mat, nhidu kha nang ASEAN se vAn la mot bd suu tap eae ndn kinh td khac biet them mdt thdi gian nua./.
S6 380 (10/2012) KINH T^ CHAU A - THAI BINH DUONG
