NCHIEN CUV - TMO DOI
BAM VE THU TUC DO DAC DAT DAI TRONG GIAI QUYiT CAC VU AN DAN SU
BUIAIGION*
I
Tom tat: TVong thdi gian viia qua, cd khdng it cdc vu an tranh chdp lien quan d^n ddt dai qua thoi han xet xu do nguyen nhan chat ket qua do d^c. Bai viet nay, tac gia trao d6i nhihig kho khan, wdmg mac ve thu tuc do dac (tit dai va dl xuat giai phap nhdm ndng cao chat lupng xet xA, khac phye tinh trang an qua han.Tii- khda: Vu dn ddn su; Bd ludt Td tung ddn su nam 2015; thu tuc do dac.
Ngdy nhdn bdi: 21/5/2018; ngdy bien tap xong: 30/5/2018; ngdy duyet bdi:
08/6/2018.
Trong qua trinh giai quyet cde vy an dan sy franh chdp lien quan den ddt dai thi viec tien hdnh thii tyc do dae (hay cdn gpi Id do ve) hien frang ddt franh chap la rapt frong nhiing thii tyc quan trpng va can thiet de lam sang td ndi dung vu dn.
1. Trinh t u t h u t u c do d a c Trong thye tidn xet xii ddi vdi cdc vy dn dan sy tranh chdp dat dai thi theo yeu cdu ciia duong su hoac khi xet thdy can thiet, Tda an se tiln hdnh viec do dae.
Tren c a sd yeu cdu ciia duong sy, Toa an tien hanh radi c o quan qudn ly ddt dai tai dia phuong tien hdnh viec do dac. Sau khi cd k i t qud do dac, trong dd the hien dien
tich ddt franh chap, ranh gidi dat ma cde duong sy dang sit dyng thi Tda dn se tien hdnh thu tyc tiep theo la xera xet tham dinh tai chd, dinh gid tdi sdn de md td, xem xet hien trang vd gid ddt thyc te tai dia phuang. Tuy nhien, Bd luat Td tung ddn sy (BLTTDS) nam 2015 khdng quy dinh c h l dinh v l thii tuc do d^c trong cdc vu dn ddn sy md chi quy dinh v£ thu tye xem xet thdm dinh tai chd hay dinh gid tai san'. Ddy cd t h i la mdt frong nhiing thieu sdt va nguyen nhdn ddn den tinh frang an qua ban frong thdi gian vira qua. Tren eo sd thye tiln xet xii, thu tyc do dac vd thu tyc xem xet tham dinh tai chd hidn nay cd
1. Xem Di&u 101, Di^u 104 BLTTDS n
*Th^c si, Tda an nhan din tinh Ba Rja • Vung Tau.
Son {thang &2019)\
Tap chi _KIEM SAT I 4 7
NGHIEN CW - TRAO DOI mdt sd y kien nhu sau:
Y kiin thit nhdt cho rdng, tini tyc do dac vd thu tiic xem xet thdm dinh tai chd Id gidng nhau va dupe quy dinh tai Dieu 101 BLTTDS nam 2015. Bdi le, thu tye xem xet thdra dinh tai chd la xera xet, thdra dinh hien frang tai sdn franh chdp trudc sy chung kien cua dai dien chinh quyen dia phuang noi cd ddi tupng cdn xem xet, tham dinh. Vi vdy, ndi ham cua thil tye xem xet thdm dinh tai chd da bao ham thil tuc do dae nen thyc tien Tda an thudng dp dyng quy dinh tai Dieu 101 BLTTDS nara 2015 de thyc hien viec do dac vd xem xet tham dinh tai chd. De ey the hda dieu ndy, khi duong sy cd don yeu edu xem xet tham dinh tai chd thudng dupe Tda dn huang dan duong sy viet don yeu cdu kem theo thit tyc do dac. Tu CO sd dd, Tda an tien hdnh thdng bao cho duong sy ddng tara ling chi phi de tien hdnh cac thu tuc do dac.
Ykien thu hai cho rdng, thii tyc do dac vd thil tuc xera x6t thdm dinh tai chd quy dinh tai Dilu 101 BLTTDS nam 2015 la hai thu tyc td tyng hodn toan khdc nhau ve trinh tu, thu tuc vd thanh phdn thyc hien.
Tde gid ddng tinh vdi y kidn thii hai, bdi le, thyc tiln dp dyng thii tye do dac va thu tyc xem xet thdm dinh tai chd Id khdc nhau va each thiic thyc hien ciing cd nhi lu diem khac biet:
Mdt Id, thii tyc xera xet thdm dinh tai chd quy dinh tai Dilu 101 BLTTDS nam 2015 duoc Tda an tiln hdnh vdi sy cd mat ciia dai dien ehinh quyen dia phuong noi ed ddi tupng cdn xem xet, tham dinh viec xem xet thdm dinh tai chd Id thii frie xem xet, thdm dinh, md td rd hien truong. Tiic la, Tda dn tiln hdnh xem xet hien frang ddt thuc tl dang sii dung cd cac eong frinh
xdy dyng, cdy cdi hay cdng frinh phy gi fren ddt hay khdng? Vi du: Tda dn tiln hdnh xem xet thdm dinh tai chd ddi vdi didn tich franh chdp 200ra^ vdi npi dung ghi nhan frdn ddt franh chdp cd cac cdng frinh nhu radt can nha cdp 4 rdng khoang lOOra^, tudng xi mang, nIn lat gach men, mai lap tdn (ftpc bi don xdy dyng tir nam 2010 den nay; ngodi ra ed cdng trinh phu Id nha ve sinh tdch bidt nam phia sau ed dien tich 15m^ vd 03 cdy xanh dupe frdng tir nam 2010 den nay. Tda an tiln hdnh lap bien bdn xem xet thdm dinh tai chd ghi nhdn hien trang ddt vd cdng frinh xdy dyng eung cay edi frdn ddt ed sy ehiing kien va ky xde nhdn eda chinh quyen dia phuong cdp xa.
Cdn ddi vdi thii tuc do dac ddt franh chap dupe Tda an tien hdnh do ca quan chuyen mdn vl ddt dai thyc hien, cy thi hien nay thudng la ehi nhdnh van phdng dang ky ddt dai cap huyen noi ed ddt franh chdp. Nhu vdy, thdnh phdn tiln hdnh thii bic do dac va xem xet thdm dinh tai chd la hodn toan khdc nhau nhung hien nay BLTTDS khdng hi quy dinh trinh tij, thii frie do dae gdy khd khan cho Tda dn frong qua frinh giai quylt vy dn.
Vi du thii nhdt: Ong A khai kien dng B ra Toa dn nhan dan huyen X vi ong A eho rang dng B frr y rao Idi di chung trudc eiia nhd dng A nen gia dinh dng A khdng cd Idi di de ra dudng chung. Trong qua frinh gidi quyet dng A yeu cdu Tda dn nhan ddn huyen X tien hanh thu tyc do dac ddt tranh chdp de xdc dinh dng B da fri y ign ggng duong di Chung va Tda an nhdn ddn huyen X da cung cbi nhdnh •van phdng dang ky dat dai huyen X tiln hanh thu fric do dac ddt franh chdp. Kit qud do dac dupe chi nhdnh van phdng dang ky ddt dai Tap chi
KIEMSAT. /So n(thmg 62019)
NGHIEN CW - TRAO DOI huyen X cung edp xde dinh dng B da ty y
Idn sang dudng di chimg.
Vi dy thii hai: Tai cdp so thdm Tda an da tiln hdnh thu tyc xem xet thdm dinh tai ch5, do dac va dinh gid tai sdn. Vi khdng ddng y vdi bdn an sa thdm nen dng Y da khdng cao bdn dn so tham va tai cdp phuc thdm dng Y da lam dan yeu edu Tda dn xem xet thdm dinh tai chd va do dac lai.
Sau khi cd ket qua do dac lai cua chi nhdnh van phdng dang ky ddt dai huyen Z dng Y khdng ddng y ma tiep tue 1dm don ygu eau do dac ma khdng yeu cdu xem xet, thdm dinh tai chd vd yeu cdu co quan chiic ndng khdc tiep tyc do dac ma khdng phai chi nhdnh van phdng dang ky ddt dai huypn Z.
Tit hai vi dy fren cho thdy, m^c du ludt khdng quy dinh ey the ve thu tyc do dac dat franh chdp, nhung khi vdn dung trong thyc te, Tda dn thudng ket hpp thu tyc xem xet thdm dinh tai chd vai do dac.
Tuy nhien, ddi vdi nhiing vy an ma sau khi xem xet thdm dinh tai chd, do dac Idn ddu ma duang su khdng ddng y vdi kdt qud do dac thi cd nhdt thiet phdi tien hanh xem xet tham dinh tai chd niia hay khdng? hay chi cdn tiln hdnh duy nhdt thu tye do dac vd thyc tien cdc duong su cung khdng yeu can Tda an xem xet thdm dinh tai ehd md chi yeu cdu do dac lai ddt franh chdp vi kit qud xera xet thdm dinh t^i chd da ed vd edc duang sy deu ddng y. Mac khde, ddi voi trudrng hpp ddt tranh chdp khdng cd cdng trinh, cdy cdi gi va cde duang sy ddng y thdng nhdt hda giai thdnh yeu cdu Tda an tiln hdnh thu tyc do dac lai ddt franh chdp thi cd bat bupe thii tyc xem xet thdm dinh tai chd hay khdng?
Hai Id, khi ducmg sy cd don yen cdu do
dae thi Tda an lien hd ea quan chuyen mdn ve ddt dai tai dia phuang dl tien hdnh thil tyc do dac khdc so vdi thii tyc xem xet thdm dinh tai chd khi Tda an mdi d^i dien chinh quyin dia phuong noi cd ddi tupng cdn xera xet, thdm dinh.
Ba la, npi dung thii tyc do dac khde so vdi thil tye xem xet thdm dinh t£ii chd.
Bdi viec do dae duac thyc hien do ea quan ehuyen mdn vl ddt dai tai dia phuang nai ed ddt franh chap tren ca sa tien hanh do su chi ranh gidi ddt cua cde duang sy gdm tii can ddng, tdy, nam, bac; phan ddt thuc te dang su dyng; phdn dat tranh chap vd fren eo sd long ghep sa dd dupe edp gidy chiing nhdn quyen sir dat da dupe CO quan nha nude ghi nh%v?.
Kdt qud do dac do co quan chuyen mdn ve ddt dai tai dia phuang nai cd ddt franh chdp cung cdp cho Tda dn sau khi cd ket qud. Cdn ddi vdi thu tye xera xet thdra dinh tai chd thyc hien tren eo sd xem xdt hien trang thyc td ddt franh chap ma cdc duong sy dang sir dung vd ket qud cua viec xem xet, thara dinh tai cho dupe Tda dn ghi thanh bien ban. Sau khi Idp xong bien bdn, ngudi xem xet, thdm dinh phai yeu cdu dai dien chinh quyen dia phuang noi cd ddi tupng dupe xem xet, thdm dinh ky ten vd ddng ddu xdc nhdn. Nhu vdy, ket qua do dac se dupe co quan chuyen mdn vl ddt dai cung cap eho Tda an sau khi cd kit qua, Tda dn chi lap bien bdn ghi nhdn npi dung budi lam viec, cdn doi vdi thil tye xera xet thdm dinh tai chd thi kit qua dupe cdng khai ngay tai budi Idm viec ngay hdm dd cho ede duong sy duac biet.
2. Xem Thong tir s6 25/2014/rr-BTNMT ng^y 19/5/2014 quy dinh v l thanh lap ban 36 dia chinh.
Son(1haig6^9)\
Tap chi _KIEMSAT I 4 9
NGHIEN CW - TRAO DPI 2. M$t so kho khan, vudng mac Thu nhdt, bien nay cd khdng it cae vu an dan sy franh chdp lien quan den ddt dai qua tbdii ban xet xii do nguyen nhdn chd ket qua do dae tir co quan tiln hdnh do dac. Van de dat ra, frong trudng hop ndy Id ca quan tien hdidi do dac cham giao ket qud thi Tda dn se gidi quylt nhu thi ndo?
Boi vi:
Ve thdi ban chudn bi xet x.\t ddi vdi vy dn ddn su theo quy dinh tai khodn 1 Dilu 203 BLTTDS nam 2015 quy dinh:
"a) Ddi vdi cdc vy an quy dinh tai Dieu 26 va Dieu 28 cua Bd luat nay thi thdi ban la 04 thang, ke tir ngdy thy ly vu dn;
b) Ddi vdi cac vy dn quy dinh tai Dieu 30 va Dieu 32 cua Bp ludt ndy thi thdi ban Id 02 thdng, ke tu ngdy thy ly vy dn.
Ddi vdi vu dn cd tinh chdt phiic tap hoac do su kien bat khd khdng, frd ngai khdch quan thi Chdnh dn Tda an cd the
quylt dinh gia ban thai ban chudn hi xet xit nhung khdng qud 02 thdng ddi vdi vy an thude trudng hpp quy dinh tai diera a khodn nay va khdng qud 01 thdng ddi vdi vy dn thupc truang hpp quy dinh tai diem b khodn ndy".
Vdi cac vy dn ddn sy lien quan din franh chap dat dai thi viec Tda an thu thdp tai lieu, chiing cit thuong mdt rdt nhieu thdi gian. Ddi vdi cac thii tuc xem xet thdm dinh tai ehd, dinh gia tai s dn thi kit qua bien bdn lam viec dupe lap trong ngay hdm dd nhung ddi vdi thu tyc do dac thi dl cd ket qua thudng kha Idu bdi phu thupc vdo su dyng cung cap nhanh hay chdm ciia co quan tidn hdnh do dac, neu nhanh cd the 15 ngay hoac chdm thi mpt thdng, hai thdng... nhung hien nay phap ludt td tung ddn sy vdn ehua cd quy dinh cy thi. Kdt qud do dac dupe co quan tiln
hdnh do dac cung cdp cho Tda an nhung khdng phdi luc ndo kit qud do dac ciing chmh xdc vi khi tiln hdnh do dac theo sy chi ranh tiiyc tl ddt su dung ciia cac duang sy cd sy phiic tap. Ket qua do dac, sau dd se dupe Tda dn cdng bd cho cdc duang sy dupe bilt dl trinh bay y kien:
Truang hpp thu nhdt: Neu tat ca cac duong sy ddng y vdi ket qua do dae tbi Tda dn se lap bien ban ghi nhdn ede duong su ddng y vdi ket qud do dac do Co quan tiln hdnh do dae cung cdp.
Truang hap thu hai: NIU rapt frong cac duang sy khdng ddng y vdi kit qua do dac vd cd dan yeu cau Tda an tien hdnh do dac lai thi vy dn se keo dai vi dl thuc hien thu tiic do dac khdng pbdi don gidn.
- Vl van dl chdm giao ket qua do dac.
Hien nay, cac co quan tien hanh do dac sau khi do dae xong thudng chdm giao ket qud eho Tda an do nhieu nguyen nhan khdc nhau. Mdt sd Tda dn se nhac nhdf can bd do dae cung edp ket qua. Trudng hpp khac thi Tda an giti van ban ddn co quan do dac yeu cdu eung cdp ket qua nhung van de dat ra la thieu can cii phap ly dl yeu cau ea quan do dac cung cdp kit qua.
Van de nay BLTTDS va cde van ban hudng ddn vdn chua cd quy dinh cu the de Tda an cdn cit yeu edu ca quan do dac eung cap.
Thie hai, hien nay de khac phuc tinh trang sd lupng cde vy an ddn su lien quan den franh chap dat dai tang nhanh va sy qua tdi cdng viec cua chi nhanh van phdng dang ky ddt dai cap huyen do nhilu nguyen nhdn. Mpt sd Tda dn dia phuang da ehii ddng lien he vdi cdc co quan cd chite nang do dac tu nhdn dupe Cyc do dae vd Bdn dd Viet Nara tbudc Bp Tai nguyen va mdi frudng edp phep boat ddng
Tap chi
5 0 I KIEM SAT^ySon (thang 6^019)
NGHII^N CIJV - TRAO DOI
dl tien hanh do dac nham gidra thilu thdi gian cha ket qua tir chi nhdnh van phdng dang ky ddt dai cdp buyen^. Tuy nhien, ddi vdi cdc vu dn franh chdp ddt dai cd tinh chdt khdng phiic tap, khdng cdn sy 16ng ghep bdn dd nhu franh chdp hop ddng chuyin nhuong su dyng dat... thi viec Tda dn lien he vdi cac td chiic tu nhdn cd chirc nang do dac se d l dang nhung ddi vdi cac vy an cd tinh ehdt phiic tap nhu franh ehdp lan chiem ddt, tranh chap loi di, tranh chdp ai dupe quyen sit dung dat... tbi cac td ehiic tu nhan ndy khdng cd chiie nang Idng ghep ban dd da dupe cdp gidy chimg nhan quyen sit dyng ddt vi nhiing tdi lieu, chiing cir ve hd so cdp gidy chung nhan quyen sir dyng ddt do ca quan nha n u a c luu tru. Vi du: Ong M khai kien dng N ra Tda an nhan dan huyen X vi dng M cho rang ong N lan chilm frdi phep ddt ciia ong M. Khi Tda an tiln hanh gidi quyet vu an dng M cd don yeu cdu Tda an tien hanh do dac ddt franh chdp vd Toa dn tien hdnh lien he Cdng ty TNHH do dac K d l do dac thi sau khi cd k i t qud do dac dng M vd dng N khdng ddng y vdi k i t qua tren vi dng M va dng N cho rdng Cdng ty TNHH do dac K khdng t h i hien Idng ghep so do dien tich ddt dupe cdp gi4y chiing nhdn quyen su dyng ddt vd dien tich thyc t l dang sir dung hi chdng Idn. Sau do, cdng ty TNHH do dae K thdng bdo cho Tda an dupe bilt Cdng ty khdng t h i Idng ghep dien tieh dupe edp gidy chiing nhdn quyin su dyng ddt vi hd so do c a quan dia chinh ddt dai dang qudn ly.
Thu ba, v l chi phi do dac la rapt frong
3. Xem Dieu 9, Dieu 11 Nghj djnh s6 45/2015/ND-CP jay 06/5/2015 ciia Chinh phii v^ do dgc vk bSn do.
nhung chi phi td tung nhung tai Myc 2 Chuang IX BLTTDS ndra 2015 v l cac chi phi td tung khde (ngodi an phi, le phi Tda an) chi quy dinh ve ehi phi gidra dinh, dinh gid tai san, chi phi xem xet thdm dinh tai chd, chi phi eho ngudi 1dm chiing, ngudi phidn dich, Ludt su md kbdng cd dieu ndo quy dinh ve chi phi cho viec do dac vd cung khdng cd dieu ludt nao quy dinh rang chi phi eho viee do dac khdng phdi rapt trong nhiing chi phi td tyng khdc vd khdng cho phep Tda an thu tien cua duong sy de chi cho viee do dac. Vi vdy, viec cac Tda dn hien nay vdn xde dinh chi phi eho viec do dac la chi phi td tyng khdc va thyc hien viec thu, chi lien quan den hoat ddng td tyng nay la khong sai. Tuy nhien, Bd ludt Ddn su lai khdng de cdp d i n chi phi do dac khi duang sy cd yeu cdu, gdy khd khan cho Tda an khi lay can cit yeu cdu duong sy ddng tien do dac. Vi dy: Ong A khdi kien dng B vi cho rang dng B Idn sang ddt ciia dng A khodng lOOm^. Sau khi Tda dn thy ly gidi quylt vy an, dng A da cd don yeu cdu do dac, xem xet thdm dinh tai ehd vd dinh gid tdi sdn. Tda an tiln hdnh cac thu tue do dac, xera xet thdra dinh tai cho vd dinh gid tai sdn theo yeu cau ciia dng A nhung sau khi cd k i t qua do dac ciia chi nhdnh van phdng ddng ky ddt dai huydn C thi dng B khdng ddng y vdi ket qua do dac. Sau dd dng B lam don yeu cdu Tda an do dac l^i md khdng yeu cdu xet thdm dinh tgi ch5 vd dinh gia tdi sdn, Tda an ra thdng bao ddng tiln tara ling chi phi do dac thi dng B ddng tam ling 3.000.000 ddng nhimg khi cd kit qud do dac thi dng B tilp ti^c khdng ddng y va khdng chiu ddng them tiln do dac phat sinh thdm. Trong trudng hpp nay, Tda dn can eii quy dinh cua phdp
Son (thang 6/2019)\
Tap chi _KIEMSAT I 51
NCHIEN CliV - TRAO DOI
luat ra thong bao cho ong B thi se khong CO can cii vi BLTTDS khong Si cap den chi phi do dac hay chi phi t5 tung khac.
Thu: tu, v8 chi phi do dac cua cac to chiic tu nhan c6 chiic nang do dac diroc Bp Tai nguyen va moi trucmg cap phep hoat dong thucmg cao hon nhieu so voi chi nhanh van phong dang ky dat dai cap huyen. Vi du; Cac ong A, B, C va ong D tranh chap quyin sii dung dat cac ong A, B, C cho rang trong qua trinh xay dung hang rao ong D da lan chiem sang phan dat ciia cac ong A, B, C la cac ho lien ke giap ranh dat tranh chap nen khai kien ong D ra Toa an nhan dan huyen M.
Trong qua trinh do d^c cua chi nhanh van phong dang ky dat dai cap huyen, ong D khong dong y nen ong D da lam don yeu cSu do dac lai va yeu cau Toa an lien he vai c a quan khac. Sau khi Toa an yeu cau ong B tam ling chi phi do dac la 5.000.000 d6ng (vi chi phi truac day do dac cua chi nhanh van phong dang ky dat dai c i p huyen hk 2.000.000 d6ng theo bang gia cua Uy ban nhan dan tinh M ban hanh) Si Toa an lien he voi Cong ty TNHH do dac K thi Cong ty K bao gia do dac 12.000.000 dong va Toa an ra thong bao yeu c i u ong D dong them tien nhung ong D khong ddng y vi ong D cho rang bao gia nhu vay la qua cao va khong co CO scV. Thuc t^ hien nay, viec tinh toan chi phi do dac dugc cac chi nhanh van phong dang ky d i t dai thuc hien theo Thong tu lien tjch sd 04/2007/TTLT-BTNMT- BTC ngay 27/02/2007 cua lien B5 Tai nguyen va Moi trudng - Bo Tai chinh hucing dan lap du toan kinh phi do dac ban d6 va quan ly dat dai va Thong tu s6 50/2013/TT-BTNMT ngay
27/12/2013 cua Bo t r u a n g Bo Tai nguyen va moi trucmg ban hanh dinh miic kinh t8 - ky thuSt do dac dia chinh, dang ky d i t dai, tai sau g i n liln vcri dit, lap ho so dia chinh, c i p g i i y chiing nhan quyin sii dung d i t , quyin so hiru nha a va tai san khac g i n liln vai d i t . Tren c a so do, moi tinh, thanh se ban hanh mpt quy chuan thu chi cu t h i d l cho cac c a quan do d^c an dinh miic thu chi tren dien tich do dac.
Thtf ndm, trong cung mot vu an n l u ket qua do dac khac nhau va cac ducmg su khong thong nhat dugc s o do do dac thi se xrc ly nhu the nao? Vi du; Ngay 10/11/2015, Toa an nhan d i n huyen X ciing chi nhanh van phong dang ky d i t dai huyen X tiln hanh do dac d i t tranh c h i p theo don yen cau cua nguyen d a n ong K.
Sau khi c6 ket qua so do do dac cua chi nhanh van phong dang ky d i t dai huyen X, bi dan ong Z khdng ddng y vi ong Z cho rang so d l do dac khong t h i hien dien tich cac ben tranh chip. Sau do, ong Z co don yen ciu Toa an tiln hanh do dac lai, sau khi co kit qua do dac lai ong K khong dong y k i t qua do dac lai vi ong K cho rang so d l do djc khong thi hien ro dien tich can nha nam tren dit teanh c h i p nhung ong K khong lam don yeu c i u do dac lai. Van d l dat ra trong truong hgp nay la hai lan do dac cila Chi nhanh Van phong dang ky dit dai huyen X c6 phai lam CO so cho Toa an xet xir hay k h o n g ' Vi thuc te, ca ong K va ong Z diu khong dong y sa do do dac nhung cac duong su I p khong yen cau do dac lai. N l u Toa an lay ket qua do dac lin mot d l xet xir se khong khach quan vi ong Z khong d i n g v va CO dan yeu c i u Toa an do dac lai
T a p c h !
5 2 I Kl£lVISAT__ /So 11 (thang 6 ^ 9 )
NGHIEN c m - TRAO DOI nhung nSu Tda an lay ket qua so dd do
d?LC \kn hai thi se khd khan cho Tda dn vi cac duong su khdng thdng nhdt.
3. Mpt s6 giai phap
Trgn CO sd neu ra nhiing khd khan, vudng mac vl thu tyc do dac trdn thyc tl, tac gid de ra mdt so gidi phap ey ihe nhu sau:
Thie nhdt, thu tyc do dac cdn dupe hudng ddn cy thi trong phdp luat td tung dan su nhu la mdt trong nhiing thii tuc thu thap tdi lidu, chung cif cua Tda an vd phdp ludt cdn huong dan cy the quy dinh trinh ty, thu tuc, bieu mau do dac de lara co sd cho Tda an tien hanh cae thii tyc do dae.
Thie hai. Tda an nhdn ddn tdi eao vd Bd Tai nguyen va Mdi trudng cdn phdi hpp ban hdnh quy dinh ve trinh ty, thu tye do d^c lien quan den tranh chdp ddt dai, tiong dd neu ro thdi ban bao nhieu ngdy thi CO quan do dac eung cdp cho Tda dn kit qua do dac va trdch nhiem ciia ca quan do dac neu cung cdp khdng diing thdi ban eho Tda an.
Thu ba, ddi vdi cdc td chiie tu nhdn thuc hien chiic nang do dac dupe Cyc do dac vd ban dd Viet Nam tbudc Bd Tdi nguyen vd Mdi trudng cdp phep boat dpng dl tiln hanh do dac nhung khdng cd chiic nang Idng ghep sa dd cdp giay chiing nhdn quyin su dyng ddt. Do do, ddi vai tiing vy an cy the tuy vao tinh chdt phiie tap md Tda an cd thi lien bd vdi cdc
cdng ty tu nhan dk tiln hanh do dac.
Thu tu, ddi vdi cac td chirc tu nhdn thyc hipn chiic nang do dac, tiirdc khi tien hdnh do dac Tda dn cdn tham khao raiic gia cdng khai eua cac td chiie nay. Sau do, thdng bao cho duang sy vl raiic gid de duong sy trinh bay y kiln cd nen thue td chiic tu nhdn do do dac bay khdng. Bd-i vi, nlu Tda dn khdng lien he thara khao raiic
gia budc thi se khd khan trong viec thdng bdo tam ling chi phi do dac cho duong sy.
Thu ndm, ddi vdi cdc vy dn ddn sy md tranh chdp ddt dai dupe Tda an tiln hanh do dae nhieu Idn thi trudc khi dua vy dn ra xet xii Tda an cdn tidn hanh cdng khai ket qud so do cho cae duang sy dupe biet va trinh bay y kidn. Neu cd rapt trong cde duong sy khdng ddng y vdi kit qud do dae thi Tda an lap bien bdn ghi nhdn vd hdi duong su cd yeu cdu do d^c lai hay khdng. Trudng hpp, ducmg sy cd y kien yeu cdu do dae lai nhung gdy khd khan cho Tda dn trong qud trinh gidi quyet nhu khdng ddng tien tara img chi phi do d^c hoac cdn tra boat ddng do dac thi Tda dn cd thd can cii vdo ket qua do dac trudc ddy dl lara can cii dua vy an ra xet xir.
Thu sdu, cdn phdi dua quy dinh ve chi phi do dac vao BLTTDS, coi day Id mpt trong nhiing chi phi td tyng khdc de cd can cii phdp ly eho viec thuc hien. Trude radt, Tda dn nhdn ddn tdi cao cdn ban hdnh van ban hudng ddn quy dinh cy thi vl loai chi phi ndy trong dd cdn xac dinh nghia vy nop tam ling chi phi, nghia vy nop chi phi, miic chi phi, trinh tu, thu ti^c thu, chi do dac... Cy thi:
+ Ngudi yeu cdu do dac phdi chiu todn bd chi phi do dac;
+ Cdc duang sy phdi chiu todn bd chi phi do dac; viee do dae can thiet cho viee gidi quylt cho nhung yeu cau hay quyen lpi eua duong sy ndo thi nhiing duong su dd phdi chiu chi phi; raiie chi phi ey thi tuy thupc vao kit qua giai quylt vy an trdn CO sd quyet dinh ciia Tda dn;
+ Chi phi cho nhiing ngudi tham gia do dac ngodi dai dien Uy ban nhdn dan cdp xa phdi bao gdm ca Thu ky, Thdra phan, can bp do dac.Cl
So11(thang62019)\
Tap chi _KI^MSAT I 5 3
