Die Matie 1943-04-02

(1)

Ere r d is in hulle teenwoordi h id toe eken n (l.n.r.j : Min. D. F. M lun;

Sen. C.

J.

Lan nhoven; Gen.

J.

C. Smut: Dr. .

J.

du Toit: r, f.

J.

v, d. yl;.

Sen. F. S. M J n,

, ~andpakke

Beperkte aant I

NOH.

5~ en fl.

Die Eike tad winkel

(Edms.) Bpk.

PLEIN STU., S'rEIJLENBOSeB

DIE u

Oi man wat die Viktorla"Kollege gostlg net.

Ds.

J.

H. Neetbling, Maar wi], en velcn m tons, weten bet r. Wij w ten, dat er een betel"

rond is, een b t r wat r, cell riner lucht, ge n liefelijker hemel, e n schoon r bloem n- en plaat

\Y ar. men ezonder en met God' nst till r en veili r won n n tUdeeren kan, dan Stellenbosch.

Ds.

J.

H. N eethling.

AMP

Die Uitln-eiding van

^Oil

Univ

l'

Iteit

Profe ore. t.ektore.

1918 22 20

1943 54

61

tud nte, 1918 558

1943 2207 ibliot ek, 1918 20,000 d 1 • 19 3 83,000 del.

Universiteit eneue.

Chemie 1923.

L ndbou 1925.

Annex BioI. 1927.

Administra ie 1932.

Hui houdkund 1933.

Bibliote k 1938.

Li aamsopvoedin 1940.

Fi it a 1941.

V ru teondersoek 1942.

ko ui • D bre k 1921.

Monica 1926. I.

Rui -ten .. Bo ch 1937.

ltui -v n-Nl kerk 1938.

Huia .. d - Villier 1941.

IVE

DIE

2

E

YF·E -TWIN pril 1918 - 2

STELLE

G JAAR April 19

al

V nd g i. dit pr sic vyf~ n-twintig j I' g I de d t di UniV"crsi·

t it v n St lJeIIl'holch tot stand kom 1 ct. Hi I'd ur is "n mylp 1 b r i in die g kiedenis van di Afril n rvoJl, wat betr f die ho .... op] idin van ay Jug. Dit is vir "Di M ti "'n r om hi rdi uit w speai I te wy n di herd nkin. v n hulle w t die ati tin v nona Univ r,it it moontJik erna k h t.

ILJO

CH

3

Stellenbo ch Byn die B an

v

Die Eer te M.A. van Stellenbo ch Boodskap van Rektor

Oom Doli vert 1.

Toit.

Mnr.

J.

H. M r is.

Sowel voor- en teenstanders van die staatkundige wercldbe kouin waarvan "Di M.atie" 'n vertolk r is, sal, met die vyf-en-twinti ste ver- jaardag van die Universiteit, "Die Matie" alle sukses moet toew ns met sy kra dadige ywer vir di verwe- sentlikin vall die ide 1 van stud nt - lewe w t gekenmerk is deur toewy- ding aan studie en di ern ti e e- bruik van die eleentheid n voorre wa t di student het om hom voor

t berei om sy volk en 1 nd te k n dien.

R. W. WILCOCKS.

Uit die Afrikanervolk meet Stel- lenbosch sy groeikrag en sy ideal put, en aan die volk weer 'p ei hoe beskawing en die all rbeste uit- ru ting vir di lewen tryd en vir 'n sel fstandige, el fb wuste bur r kap in hull eie land.

Dr. J. F. W. Gro skopf.

ri B rd nkln tees.

V au

S tot 10 A ril L

MNR. AND

HUG N T N G

(2)

, •

DIE l\lATIE Die Oorlog

AIle korr

D .

11

fril a, Oorfoe 'f

⁰¹^te

in Europa

Deur Prof. t:« Wiid

"D~ WaereJdg~sohi~denis is 't Wa~r~Jdgericht.

VeT eldin • de wet der Hlstorie;"

-Ten Kat~.

In Europa is dit lente. Di tyd nader du weer dat die t mpo van oorlogvoering versnel en groter be- we glikheid aan die dag gele sal word.

Dit i nou enmaal so, ondanks alles wat die Russ gedurend die winter presteer h t, dat groot veldtogt en root veld lae in Europa nie in die winter nie maar g durende die gerna- ti r [aar tye plaasvind. Di on- lang RUB i se Winter-offen ief n sul s sse kan wa r kynlik rotend Is d ar an toeg skryf word dat di b ste troepe van die Dultsers, volgen Brit e berekening is dit 65 divisies, d.w.s. meet' as een miljoen m n, reeds in winterkw rtiere gegaan het en dat

Waaroor Reuter egter minder open- hartig is, is die feit dat die groot Russiese offen ief ook 'n ander k nt het. In die eer t plek is dit vandag duidelik dat die Rooi offen ief nie aan die hoe verw gtings voldoen het ni. Ho hoog hierdie verwagting was, daarvan kan elkeen hom oortuig a hy die Reuter-berigte uit die maan- d Des mber n Januarie wil r ad- pl e of as hy die oor e tyd krifte wat met die jon ste pos hier aan e- kom het, wil deurblaai. Hi rvol en is die terugverowerin van die Oe- kraine, die Krif, die Kuban- ebied n root dele van Wit- uland sowel as die afsnydin en daarna die ver-

• w. van Ryn

ni~ Univers iteit vall . tellen- hOH(~h staan

ill

die tek

I WUl

Land di(lon~

het

nieti ing van root Duitse leers in die onmiddellike vooruitsig tel.

Volgens die propag nda ou die Bol- sjewisties oorwinnin be liss nd wees het en sou die Spilma te op die rand van 'n ineenstortir. g taan bet.

Vandag w t dat d r elike

IUlU1 lmm.

1'el. SHIll I,

die frontliuie gevol lik maar ietwat dun beset was.

DIE NOORD-AFRIKAANSE FRONT

Croot Kerkg bou, KAAPSTAD.

Di~ laza

oon 0013.

J/rydag

ell

'alerdag,

2

^(Ill

3 A pril

SMn.JN TIIROllGII JEANETTE MACDONALD

BRIAN AHERNI~

Matinoo: at roa om 3 n.m,

APTEKERS

Ons

hip-It 11

leskunr

^il'{'

b ulna 11 1('11'0\ hill'(

nu-disyn,

nun.

•

JOERNING en SEUN

(Ei •. ) BpI.

lIo 1 Bh-d- «n Plein 'tl'flnt, S r

11} L

L r~ n ( H C If .

~Ol'

dnt u di ersto

l'i ^OHl die'

nuw uitst

tlljllu

lr sien van

Mej. E. I 00

(vroeer v n nt Mit )

JJfO

DJU1tl1,tl1(~ ''J'R U, PLEIN TAT.

DIE EIKE KAFEE

(Ei ar: G.

n.

n Zyl)

BTT!}) TeNT

fi::

.'I.UIT A N II DIE .N, ~.

Roo

DIE RUSSIESE FRONT A n hierdie front h er daar op die oomblik betreklik stilte en rus.

Aangesien die ontdooiin die bodem in modd r n water om eskep het, is root kaalse oorlogsvoerin binne die vol nde paar maande nie wac r-

kynlik nie al moet daar self ge- dur nde hi rdie moera si e tydperk met die elem nt van v rrassin reke- nin ehou word. Vanda in elk g - val is die g le ntheid daar om'n blik terug te werp op die winter wat v rby is.

Dit i oorg noeg bek nd, en da r- voor het Reuter goed or, d t die Bol jewistie winteroff n i f groot suk e s had het. Aan ienlike grondg hied 11 strategies-b langrik

ted is t rugverower n aan di Spilleers is harde houe toeg dien.

prJ • k-

(3)

ml~ ':\i'Nl'n}, VI YJ).\(I, 2 APHIL I.H·.

O.B. Studielaers verga- drop Stellenboscb

U.s. Debat veremging

Bai Aktuel Onderwerp

Moreaand. Saterdag 3 April, om 7.30 in die Huisboudkuadesaal word di onderwerp! Proporsionel Fn- kulteitsverteenwoordiging op . die

$. V.R. is we nslik, " ingelei deur M nr, Tappies Moller, ondersteun deur Mnr. A. P. Treurnicht. Hulle word teengestaan deur Mnre. P. A.

Theron en Nic. Treurnicht.

"Die Na tegaal"

Andre Huguen

t W ereen het Stellenbo ch di voorre om di beroemd Suid-Afri- k n e tone 1geselskap onder lei ding

V n Andre Huguen t op die planke

t he m t .. Die Nagtegaal."

W ar ookal die stuk reed op- g voer i , het dit groot gehore g - ti I n praat almal tot lof van die oPVoerings.

«om dan ]}R dio Andrew Murray- ed nk eul (C.S. V. Hooigebou) om

> uur n.m. vurud Mnandag Sdc tot

t rdag die JOde April n kom kyk n tneesterlik tone lkun '.

Mnr. Ch, rles Hopkin, voor itt r

V n die S.V.R. lewer .k. Sonda.-

11 tnidda 4.15 n.m. sy proefpreek In

dl Mo 1 rkerk. AIm 1 hartlik wel- amI

DIE OORLOG.

v

^4.

+ Johanne V4 d. Walt Onder Onsies

As 'n groot skok het di t yding van die afsterw van Johnnne van d r Walt, ons volkskarnpioen, korn op Donderdagaand, 25 1.1. Alhoewel hy tra i moes Iy vanaf 23 F bru- arie 1942, h t on tog neg altyd die hoop g koe. tel' dat hy sou h rst 1.

001' sy stoeiloopbaan ho f on ni uit te wei ni - dit preek vir hom- self. Maar ni all er wa johann S

'n karnpioenstoeier ill die kill nie, Hy was 'n kampioenstoei r in elke opsig, Hy kon sy man staan wann r dit op die meting van liggaamskra te en eli kun repe van 'n stoeiw d-

• tryd aankom; maar howenal h t hy Johannes v. d. W It, die m ns, e- bly, en hier rneer no as in y pre ..

tasies in di. toeikryt, wa hy 't

kampioen. Toe hy

on

23 i br. 1942 met die Dood in die sto ikryt tr h twas dit die mens Johanne, 1

U;l

nde op die sterk Arm van y Almagtigc, wat .die w d tryd ,n a- vaal' het - moedig n blymoedi .

En toe hy die groot tryd volstry het was dit seker met kalme b - ru. ting da t hy di hande evou het en e

c

het: "U wit e, ki.ed. It Trou- ens dit w s kenmerkend van al y hand lswyse dat hy in alle as Cal- vini die werkin van God. Hand gin het.

Hoe heminlik Johannes in die omgan was, etui die b soek wat hy '11 paar jaar eI d nan M tiel nd ebring h t. Orals het roepi s tu- dente om hom aamg drom, w ar hy ookal b weeg h t. En ho lek- ker kon hy ni la 00 al di d nt -sk rts ei grappi s nle l

Hi rmee wit "die Mati " dan ook sy innige mee cvoel aan y a t r- hlyw nd e enot 11 hui gesin be- toon.

Ons e r hom - nie net omdat hy 'n I, mpio nstoeier wa nie - maar hy was in di eer t pl k 'n Bo r- 'n kampio n-Bc r, 'n ~oer in m rg

n be n, w t in t at was om di Bo r tradi iie tot ver 001' eli , tot in Europ ^It h ndh f en verder uit t bou.

Ni all en Stellenbo h, m ar eli h le Boer volk tr ur oor di h n-

aan van .. y groot seun, maar i t g lyk trot op y pre tasi " op sy beginselva theid en op sy idea- Ii me. Vir Jong Suid-Afrika c 1 Joh nne van del' Walt 'n voorbe Id

n be ielin bly tot ill di verre toekom .

. v. onder Bc.-kf·rmiug

run

H •.• Dehatsvei cni~ing

W en die moelike be t. an van die A.K.V. op St 11 nbosch i besluit om dit onder he k rrning van die U.S, D b t v r niging te brin, n daardeur die bel nge v n alb i ver ni ..

gin beter te 1 eh rti. Mol' a nd al dit VOOl' die vel' dering el word om lit te b kr tig om 7.30 in die Hui houdkund al. A11e A.K.V.- owel a Deb tsl de word

Vir di maak van u volgend

o Paar Sandale

o Stewels

o oene

besoek

U

ui - 2ge evier.

Mej. ia van tie h t 'n pos in

*

Alfred BI~mma rt, I

n 176)

o. H.

KPUJD • NI 'RSW R ~ STERVTA

PROnU tT

ⁱ

Di Wink I vlr biHik en spo

di b di nin ,

HALDENWANG

HFT~J 1;11 l~ (JIm ~wr

~ l' IT IT t\R'l' lHWbbh

I'" m h

l'

't,

w

t

i _

(foon 135)

1 k pringbok- Igarerte

H 0' n loud ," g :\'( ont« ..•.

ontmoet jull: 'l'i

ndo

h. ^P

SUI KERBOSSI E MELKSALON

'11' '11

, {n.'.

0, der

1)t'"

oonZ'kc • to«

'{I

't'm 00.11 IlUGO.

Maai K. nnis m t eli

Nuwe

Volkspele

Opgestel deur Hester Morrison

(MhY.

w.

^"ANII J .. S 'l'E 14N) oM

t

Mu i en 11 dji

( roudgedi le) ur

M. L. de Villiers

Komponi n

"Di

t

m van \lld.Afrik."

Hiet'ili Nutl'~ J'olklpele " m~t groot tub" uitlltl'oet' by fJ ltlf,t}I_i I 1 an di,

011/("'9 e Volhptle.ku II it 8t~ll nboscl;

n die 00' R(f(l}llaud e kur.u t~.A U'Ml NOOl'd.

On thou ! . w. Vo- Eau d o/ogn i. 'n b .ond r Gang nome n we/riekend parfuum

Vir BLAKENDE G ONDH ID

drink

BEIRLllE

KWV DRlIlW AP

v

H ofk ntoo':

•. '1.

John tra t 6 ••

BLOEl\I,O TEl'

8 ratn ^S8, ^KIt

•

^I^Krans,^Qf^f·^tent

(4)

TJbR THR

MATm,

VUYDAO, 2 \ PHIL 1943.

Hegler C. L Rotha,

oud-r gter-president van die Vrystnat, vertel:

Ek was op die Viktoria-Kolle e van Au . 1887 tot Junie 1889. Toe ek St 11 nbosch vir die eerst keel' sien h t die natuur koon my so e~

tr f dat ek be Iuit h t om eendag hier te kom ween, en na 52 jaar .het dit my eluk! Maar ho.e . nders 1~ all nou hier van wat dit III daardie dae

Stell en bosch byth van. di baan

tid

SOll 0-

Talle geesdriftige het Satej-dag die Swemgala wat in ~ie Groote Schuur wembad plaa vind het by-

woon. .

U.S. h t nie goed pr steer me al- ho.ewe1 R. de Villier die twe d plek in die duikkampioenskap

ver-

ower h t. Mej. Riette Hallnaalt (Union) het met bond re aan kou- likh id in 3 min. 22 ek. die W.P.

kampiocnskap vir di 200 tree dames- bor sl g vorower deur

Mej.

J. Dun-

e n

Taylor met 4.2 s k. t klop. O?k Lawrence Golding (Union) h t UIt- g munt in die 500 tre onder 18 cor-

]0 komperisie.

Kom kyk nons Nuwe Uit tallin v n Man "R x Dorli 1"

Sportsp k • Di n t die ideale pak vir Naweekdra of Klasloop.

Ons nuwe besending Jaste i nou in voorr d, pryse vanaf 82/4, 105/-, 124/-, tot 178/-.

W rm Wols l'pe 2/11, 3/3, 4/6, 5/6, 7/6. W ~ S~ app

H~~

die nuutste kleure 13/6, 14/4, 16/6. W rm Oortr ~J3/rat s met Kraa lUll. m t Rituluit r 15/11, met RnI ••

S mbr I 5/3, 8/6, 10/6, 11/6 tot 15/6.

V r lyk voor u oop .

G ;JBRO]~DER

Demonstra ie van Blomrang. kikking

Di kultuur van die Stell en bosch st~'dente moet alle biede dek- ook wat b tref die fynere kunste mo t hul in taat wees om waar hulle gaan die leiding te kan gee."

Met hi rdi woorde het Dr. W.

Kempen Dinsda aand die blomrang-' skikkin demon trasie wat onder be- s erming van die Skakelkomitee in die Annexe ehou is, geopen.

Voor

'n

root gehoor het Mev.

Jozua Marais van die Pa rl, 'n uite~s intere s nte lesing hou oor di ran skikking van die herf blomme wat on nou orals om ons sien. Ver- ski11end soorte rang kikkin s soos die van 'n vaas, 'n m ndji , 'n plat bak, asook sa lrangskikkings,. is kun ti demonstreer; en praktie e wenk oor blomversorgin i aan di hand gegee.

PLA TE-PROGRAM

onda nand, 4· A1)ri)" 8.30

Op Sondag, 27 Maart i S r e Rachmaninoff oorlede te Beverl~

Hill., Kalifornie. Dit is du pa hI am 'n aand van Russiese musiek

t

he, waarin van sy werke gesp word.

Rachmaninoff is gebore in 1873 en het op negejari e ouderdom be gin studeer aan die St. Pete~burg.

Kcnservatorium en later m di M oskouse Ko~ ervatorium, ond beroemde leermeesters soos SHot (klavier) n Taneiev en Ar nsk (komposisie). -In .1892 ontvang h 'n oue medalje vir kompoaisie, r aanvaar daarna 'n konsertreis

deu

die hele Rusland. Sed rtdi n het h) die drieledige rol van pianis, ko~

poni en diri ent gespeel, en aldri roll verbasend goed behartig. Van af 1918 het hy hom in Ame.rika ge vestig en op etre.e totdat siekte en dood hom oorval het. In hom .ve:

loor die wereld sy grootste plan!

van die ouer e lag, en een van d~e vooraanstaande kornponiste van di ouer skool.

1 Der T'oteninsel i 'n baie e skikte keu e ter her?enkin. v Rachmr ninof f', aan esren dit 'r toongedi vir orkes is wat

il!

rou kleure eskryf is. Di w rk 1 • ge' inspireer deur die beroernd skilde ry van Bochlin, '11 a!dru~ waarvan in die biblioteek te sien IS.

2. VOCe Use-Rachmaninoll. l~i ; die kort orkeswerkie i e kry£ in "

pragti e melodi lls.e .~yn! verryk

me

kl urvolle harmoni e.

3 (a) Koor van die] ong M eisie (b)' VaarweJ vall Boris. (e) DI!0(1 van Boris. - Mou sorgs y. Hte:

die drie nornmer i n am uit di

groot

op ra "Bori Go runov" v dl1

die mu ikal feu v n Ru Ian . Mou SOl' ky (1835 - IS81).

4. KI sioke Sttnionie : Proko/ie{' ( eb. 1891). Wat len tc ~e~ref I

dit die kortst ond r

Simf'oni .

Pro kofieff aan

t

ru na die styl v "

Haydn, en skep 'n we~ki . n

t . ~

fyn en ek uberant soo. di .1m.£o~le.

van die ouer komponis. Dit ¹ ^~t wat kertsent n satirie , maar hi

f

die eiensk pp dra sleg by tot dl not v n die luisteraar,

Hubert du Ples i Moorrees, sen. Biihrrnann .dr. D. F.

Malan, dr. J. G. van der Horst. ds.

Paul Nel en ds. A.

J.

Louw. As ge- volg van hulle ver et moes min. Frans Malan n sy bondgenote swig en die w tsontwerp teru trek en Stell en- bo ch wa weer gered. Maar die

"Cap Times" was daardeur nie gestig nie en het in magtelose nydigheid

I

weer die pappegaai eskree van sir Henry herhaal in 'n hoofartikel onder die opskrif, "Stell en bosch blocks

I

the way."

ntussen wa daar van die kant

I

van Stellenbo ch ook aangedring op 'n oktrooi waardeur die Viktoria- Kolle e 'n selfst ndige universiteit ou word, en hi r het Frans Malan we r dink d t hy Stellenbosch sou troef d ur as voorwaarde vir 'n ok ..

trooi te stet dat daar

'n

aanvangska- pitaal van minsten £100,000 beskik- baar moe wees. Van waar to au die rrne Stellenbosch so'n root om.

ld kon kry? M ill' wat hy a 'n onoorkomelike ver perrin gestel het, het tot voorde 1 van . Stellen- bosch uit eval, want toe di nood op sy hoo ste w , W 5 di uitkoll?S ook daar, want toe kom corn J nrne M rai van Coetzenbur n vore met die anbod van £100,000.

So is di Viktori -Kolle ered en het di Univ rsiteit v n Stellen- bo ch op 2 April 1918 tot land ge- kom.

o

Eikestad, Ath ne

vir s- en l i aamsbou.

Jan Colliers.

FOOh 20. Bu. 21.

.)

1. Au ten: en

Sen

ibility

.. ,.

2.

H

mpden:

Nin

Modern

Pl

ys

. . . . ..

S. Brierly: L of

N tion . . . . . . . . ..

4. Coh

n:

Theoretic 1

Or anic

Chemi try

Di Volgend

Boeke

het so pa

Loney:

P ne

Tri onometry ..

6. Mitchell:

Buildin

Con truction

& A ility •.

St. Luk

7.

HE

vir

Lang

Voortr k r

Ond

r

t un

dl A lomb k nde

Su/d-Afrlk n MUSIEK .. FIRMA.

B roemd vir Diens n Kwaliteit van B nodigh d

/

Voorg krew

aang kom!

• N

3/6 2/3 8/- 12/6 1 I 10/-

/3

I

9/6 ^j

I

J

•

The Stellenboscb t tioner to 6

vi

E OORLtKE GESKENK ~

uwi

h~de v·

n lie oort e,

Defti e S

ryfb ho· £t

en

E.

• ULL

p •

n

I in.tr , STELLEN 0 CU.

DI

ROO {

le KOELDllAN!J E is m stal sniw

l'

vrugt ap, Sulks ETES k y

^')1

m

ins

ma r not in

DIE UI S AN