§krryf vnr JDJn~ OJE. $tiryd TONNEL ~N AMP

Gerogis trecr M

l

n !lie IIoofpos lulntoor as 'n N uusblad.

Jrg.

6.

Kaapstad,

Woensdag '1 J

unie 1947. Nr.

27.

§0 l cllre JOJ!IDglln G©1mR1!

¹

§ krr y f vnr JDJn~ OJE.

Ooreenkomstig nu : we reiilings wat aangegmm.

is beoog V oo rslag ( Edms .) Bph. nu; we planne met , Die O.B." Die reelings m.aah voorsiening vir di. e ajskajfi 1ng van .die stelsel van kornnwndo-in telwning sodat elhe intelcenaar voo rtaan syllwar intekengeld, tvat 1 () /- per jaar bedra en voornitbetaalbaar is, regstreeks aan Voorslag ( Edms .) Bpk., Posbus 1411, Kaapstad moet stuu.r.

!lndien ons duiseri:'de lesers almal op cl 1 ie mlwe grondslag inteken, kan ons blad al dadelih verbeter

· wonl; so n ie, sal dit · gelei.delik uitgebrei word na- m.ate ons intekenarelys vorde r.

·, Die O.B." sal ook h eelwat interessante stof bied, waa ronde r 'n artikel reeks van die gm. vild, e sk rywer van ,Sonder .... Gewere," S. }. de Jongh, wat sal handel oor die ondergronclse stryd tydens !!I'ie oorlogs ja')·e.

M .aak dus seker dot n n ie u blad gaan mis nie!

lL~ ~~ On~ Deel

~B u D~e $tiryd

Dr . Erilta T heron, v•·oue-Jeidster van Gebied A, vra

.

in onder- staan.d!e op1·oep 'n algehele ltragsinspanning

vi.r die in

sameling van fomlse vir O.B.-dag. Sy sl<ryf:

Dr.-Erilm. Tlteron Vir die Osscwabrandwag is

daar

twee belangrik

e dae

wat

vir

ons

Beweging baie beteken.

Die

een

is

Amajubadag, wan-

n

eer ons

die vryheidsvure aans teelc

en ell~een in

die stilte wat volg, opnuut die gelofte afle om getrou te we

es

aan ons vryheidsideaal en om met al ons kragte ons deel by te dra t ot

die

uiteindelilce verwesenliking

v

an daardie ideaal. Die an- der dag is O.B.-dag of Flondsdag wanneer ons alma!

hard

saam- werlc

en

met die uiterste iuags- inspanning die fondse van ons Beweging sterk.

maak.

Sonder die nodige geld is dit

onmoont-

Iik vir enige organ isasie om met

sukses

sy taak voort te sit.

VVaar die Ossewabrandwag die

enigste

bewcging in die land

is

wat nog altoos brandwag

ge- staan

h

et vir ons vtyheidsideaal en

van die pad nooit

afgev ..

·yk het

vir

tydelil<e

voordele

van naderende verl<iesin&'s

n

ie, is di t

el

ke Afril<an

er

se dure plig om

'n

hand by te sit om hierdie Beweging

·finansiee]

ook sterk te maak.

AI mag dit 'n lang en o pd raan - de stryd wees wat voorle, wil seker nie een van ons (lie voor- J'C g onh1eem· word om met voile Jaagte ann di

e

stryd deel t.e n eem nie. Laat ons onthou dat

,'n volk

se stryd nie van gister en vandag is nie

-

d is

'n

lang l<etting van moed en op offering, oorwinn

ing en

terugslag en elke gcslag moet sy dee: daartoe by- dra.. Dis nie vir ons om te vra of ons die vooneg gaan h e om die eind-resultaat te sien nie.

Dis vir ons net om te soq; dat clio werl< wat van (On s verwag word gedoen w ord met pligsge- trouheid en liefde en met dank- baarheid Yir die voorreg van d eelname aan so 'n st.ry.<f..

•

O!fB~~®~t®rru~®

lUJJ ~ [[@) rttrtl ~ ®

Sedert verlede D ondenlag het hon.d!

el'(l-dric-en-tagHg

men

-

so aic Jewc ingeskiet as gevolg van elf v lieg·tuigongeluldce wat in versl>

eie

<lele van di

e

wereld plaasgevind h et.

H

ieJ :<l ic rcel<s vliegtuigongelulclcc word be- skryf as die ernstigstc wat vir 'n lang tyd plaasgevinll l1ct.

·Die

grootste ongelult h et plaas-

gc~:ind

! n Maryland in die V.S.A. waar 53 mensc die !ewe ingesld

et

h

et.

'n Aanta! men

se

word nog vermis. Daar word aangen

eem

dat hullc ool< dood is.

TONNEL ~N AMP

~ ~ ~ R /J!& ~Njj[E

~~~. fiJs Vjj~/ ~

Tydens die ~orlogsjare kon d ie , regering d it maar ni e klein kry hoc d ie gei:nterneerdes d aagliks op hoog te gekom het van· d ie hni tel andse n uus en h oe h uHe d it reggeln·y het o m tonnels onder die d r ade deur te grawe sonder dat die wagte wat dik we1s d ie kamp en hutte deursoek het, dit k o n kry n ie.

Non dat die oodog verhy is en die h aat

h~sig

is o m af te lwei, k an h ierdie

verhaal maar vertel word. ·

Verlede week het mnr. Ben Botha wat sedert 1942 deu r die interneringskamp en Sentrale Gevangenis gegaan het, en

on~

langs losgelaat is, hierdie

inlig~

ting waarna die rcg. ering

maan~

de lank sonder enige sukses. ge•

sock het, aan die haapse Boere•

jeug verstrek toe hy bulle in di e Koruiteekamer van die Groote Kerkgebou toegespreek en ook etlike staaltjies uit sy ondcrvin·

dings meegedeel het.

~

Die gelnterneerdes was v

erplig om

hulle op allerlei wyse be- sig te hou

.

Ecn gelnterneerde het

'n

paar muise makgemaak wat hy gereeld gevoer het, ter- wyl ander weer v

oeltjies

mak gemaal< het. Dit was dan t rou- ens ook

al

vriende wat die g c- interneerdes in d ie l;:amp geh

ad het.

Slegs Engelse koerante is in

die

k

amp

toegelaat, en dan

was

dit reeds 'n week oud.

Van hier die manier

van

nuus

in

di

e

hande

\ !cry,

h

et

die ge-

interneerdes

n iks gehou nic. 'n Plan moes gemaak word, en hi

erin het

di e Italianers in die

aangrensende

!camp gehelp.

H

ulle het 'n sorgvultlig' wegge- steeh:te ra<liostel gehad wat <lie

!<aides maa1· n ie lwn )cry nie.

Die Itali

aners

h et

di~

n u us op 'n vel papier g

etik, <lit

a.an 'n

!clip vasgebinll en ongemerk .

por die

draad in die

Boerel<amp

geslinger. Die boodslcap was

gewoonlil<

in ltaliaans

en moes

deur die Boere vertaal word.

Gelulckig was daar 'n paar

taalkenners

wat dit kon doen.

,VOf>LTJI E"

Om die spioene in die k

a

mp.

en die wagte op die dwaal- spoor te bring, het hierdie Jdip met sy nuus as ,die voeltjie"

bekend gestaan. Hierdie bcn a- ming het later veel pret ver-

o

orsaak.

Daar was hee•wat mal<

. voel-

tjies in die !<amp, o.a.

'n

mos- sie wat met almal maats was.

Een van die gei:nterneerdes het

clit eendag in sy kop gekry om 'n helmet van 'n s tukkie gom- papier op di

e voeltjie se !cop vas

te plalc Onmiddellik hierna was dit w

eer

tY.d om aan te tree sodat die

geint~rneerdes

getel

Icon

word. Soos gewoon-

lik

was die voeltjie - hicrdie l< ee1

·

m

et

hoed en a l - w

eer

tcenwoordig. Die b

evelvoerende

offisicr wat a.l <likwels van ,d ie

nuusvoeltjie"

gehoor h ct, hct sld C iil< in <lie waan geJcom dat

<lit <II>e bcsonllere voeltjic m oe,s

\\'Ce~

wat die mn1s na d;e !camp bring, en hot g

clas

dat hy ge- va.ng moet word. Drie soldate h

et

diO VOeltjie

, t

ot groot VeJ•- maak van die ma.nne, agterna.- g esit son<let· dat hulle hon:_ lwn

van

g.

'l'ONNEL

vVat die l<ampowerheid die meeste hoofbrekens besorg

· het.

was die grawe van

.

tonnels deur die gelnterneerdes. Die

gevangenes

het

egter met

die grootste bedagsaamheid sorg g

edra

dat die tonnels n ie ont- dek word nie. I n die begin het dit wel gebeur, maar later .is een -tonnel met sukses tot

-bu

i- te die !<amp gegrawe.

Die ton ne! het begin in een van die

hutte~

In hierdie hut se vloer is

'n

vierkantige

gat

uit die sement geltap.

Met

semcnt waa.rop m

et

tussen- p oses yan <li

e

ltaldes vasgele is,

totdat hulle

byna 'n halfsak gehad het, is 'n

s~mentblok

wa.t 1n·csid.s op <lle g at pas, gemaak, en 'n becl daaroor gestoot.

Die tonnel

i:J

eers tien of twaalf voet regaf gegrawe, daarna 'n r onde kamer waar- in gedraai !<an word en dan het dit in die rigting van die draad gepeii. Die grawe het · egter met ba.ie probleme ge- paard gegaan.

GEEN LUG Daar moes seker word dat die wagte

gemaak nie die

gat ontdek nie. Om die voee van die delcsel goed te bedek, is seep en sement gemeng en d it in die voee gesmeer . Na mate die ton ne! Ia nger gewo rd het, hct die hitte en afwesig- heid van lug die grawe on -

inoontlik

gemaak. ' n Plan nwes gemaak word. Van ' n leerbaadjie is 'n bla.asbalk ge-

maak

. om

lug in te pomp. Dit

het

egter

te vee! stof veroor- saak en 'n pyp wat die lug tot by die grawer kon voer, moes gevind word. Ilie rvoor is 'n op- Jossing gcvind d

eunlat

al

<Ue

tonnelgT<Lwers s!deHlc Ius ge- word he t vir konfyt. Iiicnlio blildce wat by di e kantien te Hoop was, is aan weersl{an te oopgesny en inmclmar gellrulc, en so is ' n Iugvoerpyp vervaar-

< l'ig wat die grawery ba ie b e- vorllcr het.

SAND EK KLIPPE Die g rond

en

klippe was

iets

waarvan hulle ontslae moes raalc . E lkeen van die medepligtiges het saans

'n

groot jas

ged

r a waaronder hulle

'n

saldde sand gehad h et. So ver as hulle loop, hct Jmlle dit s t?-dig laat uit- loop.

Die

J

c:ippe

i.s

oolc so weg-

~~gooi. Die

wagte het dit eg ter ellce lceer ontdek, omdat daar geen

k

lippe, in die kamp mag wees nie en dit alles by voorbaat uit die kamp verwy- der is. Elke oggend moes. die wagte die ldipp

e

uit di

e

l<amp verwyder, en het eintlik so m

eegeh

elp om die tonnel te

g

r

awe.

Telkens is daar op g

rond

van die klippe opnuut na die ton nel gesoek - sonder

veel sukses;

want dit is altyd so bewerk dat die cen of andet·

onbenullige tonneltjie ontdek is, sodat cut die kakies tevrede kan stel t.o.v . die klippe in die !<amp en hulle so van die s

poor

va.n die regte tonnel te lei.

Churchill wa. s <leur sy oorlogsvenyn en sy ei.s om totale n

edel'laag van

Duitsland medc-v, er- anl; woot·delill: vir die nitlewering van E nrO}la aa.n die bolsjewisme. Soos

sy,

vrienll genl.

Smuts hei< iaag ·hy <Joli: vandag die eHen<lc

v~tn

Duitslan.d• as 'n groot: ge\'a:tr ,{ir die wcrel<l- ''l'ede - nallat

^{hy by} Potsdam e

n

elder

s besluit het om Duitsland totanJ te plunder. Op die foto is h y b

esig om

sy toespraal< te lewer t.en behoen-e van

'n

vct·eniglle

:Etu·opa

en herstel

van .Ouitsland.

•

BLADSY TWEE ,,DIE O.B.," WOENSDAG, •1 JUNIE 1947

---~---

GENJLo §MUT§ ONTW AAK{

EN VEIRAG · sy DROOMI

Die wereM verkecr in ' n krisis soos hy nog n ooi t geken bet nie.

Die Veiligheidsraad van die V.V.O. het misJ uk . Die veloreg word mish m ik.

Die Algemene Vet·gadcr ing is ook nie hcvredigen d nie. Diesclfde tdeut·stel- ling word gcvind h y • die Raad van l\'Iin istet·s van Bui telaudse Sake. D ie Atoomkragk ommissie is verdccl.

Hierdie t•·oostclosc hoodskap va n misl ukking is verlcdc w c<'k d eur die Eerstc Mi n ister , veldm . J. C. S m ut s, aau die volk gehring to e h y 'n h('eld van die duister toekoms waa rm hy die wcrcld help stort .. hct, aan (.lie scu aat yoorgeh ou het.

Gcnl. Smuts het g ese dat bot- sencte ic!cologie, waaronder die lwmmunisme, hou 'n groot ge- vaaJ· in, maar spr . sien nie on- middcllikc oorlog n ie omdat die wercld moeg is van stryd.

Die Verenigde State en Rus- land is vandag twee supcr- moondhedc en s taan soos twee reuse teenoor mckaar. Dit h ou clemente van botsing in. Di e wc•·cld sal veiligcr wces as daar veJ·sl•eie g

root

moondhedc is

he!,

snr . gesc. Da m·om mo ct E ;1gclanZ 1 hcr s tcl word so<la.t hy sy p

ick langs

Am crilm !ian in- n eem

.

Veldm. Smuts het gese dat hy meen Brittanje is 'n grotc1·

waarborg as die V.V.O. wat sonder enige ondervinding is.

Ons moet nie te vee: van die V.V.O. venvag nic. Sel fs die

\Ticndc van die V.V.O. sal er- lcen dat die Veiligheidsraad reeds m isluk

h

et. Dit is

'n

g rool teleurstelling.

Die veto-r eg van die Vcilig- heidsraad is ook misbruik en as nasionalc wapen aangewend.

Dit is tans twyfelagtig of die

\ 'eilighcidsraad

.

ooit m eer as 'n las \'ir die wereld n ede sal wees.

DEUG NIE

Dit is duidelik dat die ste:scl n ie werk nic. P ie Algemene Vcr gadcring is nie bevredigend nie. Oolc die Raad van Minis - ters van Buitelandse Sake is tc- lemstellcnd. Op die jongste vergadel'ing is daar geen s tcck gevorder nie. In die Atoom- Ju·ag1commissie is daar nog steeds 'n skcrp verdeling en in die Jaaljte tyd was daar ook geen vooruitgang nie. Die atoomwapen word al g evaar- lilcer.

SIEK

Spt·.

's

ien in Engeland wat tans vcrswak is, maar wat weer gchelp moet word om te h er- stel, 'n middel om as teenwig teen die twee huidige supeJ·- moondhede te dien . Brittanje is sick en gcwond deur die oorlog.

Hy hoop dat Engeland die moei.

lil<hede te howe sal

k~m.

Vcldm. Smuts het beweer dat die ltOmmunisme inheems is, maar in a ile Iande opsien na Rusland vir morele en ande•

·

steun.

~~[L m~i?)~~~~

~IL Y! ~©~OC©1f

Die Suid-Afrikaanse Besker- mingsbeweging wat die boikot teen die Indiers

loods, sal met

hul stryd voortgaan, selfs al

\ViOrd die geskil

tussen

die Unic en Indic bygele, aldus 'n beslu it van die k ongres wat vc rlcde Woensdag in P rctot·ia gchou is. Afgevaardigdes oor die lcngte en breedte van Trans,·aal het die kongres by- g

ewoon.

Die boilwtbeweging h

et

hier sy finale b eslag ge- luy. Die Jwnsep-akte ,-an op- rigting en statute is ook aan die l<ongt·e::; voorgele. Die vool·- s ittc t· van die alesielwmi tce is prof. F . J. Lahuschagnc, van P

otchcfstroom.

Duitsland en Oostenryl< biccl nog g root gevarc. Uit Mos kou he t claar on:angs geen hoop ge- k om vir vrede nie en die toe- stand is so donl<er soos die nag.

Ook Suid-Afrika is betrokl<e by hierdie salce, het genl. Smuts verklaar.

S.A. EN OORLOG

Hy

h

et Suid

-Afril<a

se s tra- tegiese Jigging en sy b elang ril<-

h cid in enige toci<Omstigc wereldbotsing geskets en gcse clat die Unie geheel en al in di e oorlog gesleep sal wor·d weens sy geografiese posisie. Daarom moet hy gerecd wees en sy rnagte sterk hou. Genl. Sm

u

ts se toespraal<

is

d em· '\·erslceie Britse bl aaie as wcnsd l'nl•ery en OJuealisties b cslU"yf. Daa r is op gewys dat

dit

o nmoon tlil< is om te vcr wag dal Briltanjc ooit op gelyl•e

voet

met !l.mr c!.l>a en Rusla

n<l

gebring sa! loln wonl.

Genl. Smuts in San F ran cisco !wee jaar gel e<le dl\. 'lom !tier van die V.Y.O. en die

,

·etoreg as inslrumente vir

drc

slH•pping van ,'n nnwe en gehtlildger lydperl< vi.r die mensdom" soos

hy

by

sy

aanlwms aldaar gese h et. Vandag v erag hy sy droorn en vestig

hy sy hoop op ,,s iel< Brittanje."

I%I~ilitc~Jrcg; liiDfi~ihl~ Wm1r

~o&o \o/'fr@M~

Vroue sal (!n die vervolg op gely

l<

e voet

m

et mans in die Uni e se verdedigings magte op- g enecm l<an word, luagte

ns

'

n

wct.son twerp wat genl. S muts ve

l'lcde

weel< by <li.c parlemcnt

ingedi

cn hot. l\f.et hul sl<l'ifte-

lilte

tcestemming sal v

r

ou o vol- lc<ligc militcre <liens

lmn

ver·rig in 1li c Un!e se gewapendc mngte en

t

oral waar huUe diens docn, sal

h

ul.le ool< oor manlil<C min- deres

^dr,e bevel l<an

voer. 1\fci- sies sa! ook as liadett e o pgelei l<nn word vanaf hul twaalfde jna1·.

Orig-ens

maal< die

wetson t- 1\'Cl'

j)

voorsicnin g vi

r

die c• ·lcc•n -

n

ing van

die

U

nie RC vlo(>l

mngl.e buil'e sy e!.c water s.

Katolieke Nie Ge d eporteer

•

1\iet d

ie r

cpatr·lasie va

n die

D

uitsers nit

Tanganj)!lca Is so te se aile Duitso JH'otcsl an tse sende!inge en scndi

ngwel'l<et·s

verwydcr, of h ct op<ll·ag g e-

Icry <lat hull e venvydcr· sal word. Vierhonderd-cn-sewcnl ig Duitse Rooms-Kat

ol~el<e

pr·ics-

ters. wat ool< ge'inte l'llecr waR . is etger alma ! tocgclaat om in T anganjil<a ag ter tc bly en m et

It n

ile wcrk voorl

^f e 1-:'0an,

vol- gens 'n meded('ling va n ds. J.

G. Stl'y<lom,

sr~rulin~o:·s<•lncl :ui~

va

n

die N . G. (( eric

, .

Indiese RepubHek

Wil V ry Wee§

Indie

is drnl< besig om voor

te be1·ei vir sy vryheid wat hom belowe

is binne <lie

volgcn<le t

waal

f maand e. Nadat

<lie

Britto jn die begin van <li e jaat· a.angelwn<lig hot <lat hullc Imlie gaan verlaat, is <lie J

n.<'!liot

·s

besig t

om planne to beranrn oor hoe hune hul n·yheid gaan aanwen<l.

Onderhandelings tussen die onderkoning en die Indiese lei- ers h et 1\Iaandag begin in ver- band met die oorhandiging van Indie. Dit betoken di e begin van die einde van Ind ie se 150-

jarige

ondenvorp cnheid.

Die g

rootste

moelikhe·id op die oomblil< is di·c verskil tus- sen die Mohammedane en die Hindoes oor die verdeling van I ndie.

Na

berig is, het die nuwe onderkoning van Indie, lord Mountbalten, onlangg na Engeland gcvlie met 'n plan vir die verdeling van Ind'ie.

Inmiddels hou d ie Indier s hulle ook b3sig met die lewes- sic van 'n eie vl•:lg e n voll<S-

liecl. 'n.

Komitce w at 'n vlag en volks lied moet u'itsoek as- ook ontwerpc vir posseels en muntstuleke sal binnekort deur die voorsitter van die I ndiese Kongres aangestel word. Die huidigc muntstul<l<c en scels het die l<op van die Brit.se

!co-

ning daarop.

Die Engelse het aanv.anklik die hoop uilgespreek dat Indie net soos Suid. A! rika en die ander clomin:iums bereid sal wees om

by 'n

s lcynvryh eid te ber us• , d.w.s. om in n·:.tam self- standig te wccs, maar in al sy doen en late Bri ttanje te dien.

Hier<lie h OO!> h et 'n gevoeligc terugslag gcluy toe die Indiese minister van f inansies Iwrt gc- Iede aangel<o ndlg het dat Indic u

it d~e

dollarpocl van die Britse

Ryl< gaan tree sodra hy sy sterlingbalanse in orde gebring

he!.

Op

die oomblil< skuld E nge- land hom di-e reuse-bedrag van

£1,200,000,000, wat moontlik

· as sl,egtcs kuld afgeskryf sal moet word, te oordeel na di e u itlatings van die Br.itse minis- ter van finansics ' n paar weke gelede.

Lewenskoste

§tyg Weer Ornrus barena:ll

Die lewenslcoste

^.in

die Unie tqon nog s teeds 'n stygendc ueiging. I n Jannar!e 1946

het die

Iws te m et 34 per sent vcr- m eenler b o die basiese s yfer van 100 in 1938. Aan die beg'iu v an hierdic jaa1· het ondersoeli aa.n die lig gebring <lat die sty- ging reeds die 37 p er sent lcerf

bercil<

het.

D

ie

lewenslcoste syf er wat

<letu· die Buro van Serums en Stat

:istiel<

vit· A pril vcrsl<af

is,

toon '

n

ver dere

~;tyging

van

.7 per

sent bo di6

van

Muart, wat op 138.6 g cst. el was. Van'af die begin van die jnar het die le-

\\'en sl<oste dus \'an 137 tot 139.3 gcstyg, en d:tarby m oet

in

ag geneem wo1·<1 dat die Buro se basiese syfer 0.9 'n hopeloos on- doeltreffende b c•·clccning ge- grond is .

Ge nl Sm llllt§ §lillllk §y W oorde lin oor Jode

Genl. Smuts h el horn bereid verldaat· om 'n groot aantal ,-an die Joodse ontwortcldcs wat nog in Immpe in Sentraal-Euro pa verlc eer, as ,.gel<enrd e" imrnig

rante ln

Suid-Afrilm, toe te Jaat.

Die U nie sal ni.c teen

die Ji'ode diskrimin

ccr

l~ie,

het

hy

g csc toe

h

y sy onlangse uil.tat.ing dat

hy

oo

rlaai nie, in

geslu l< hct nad

a

t steune1·s

O!l

hom

u:Hgeoe.fcn !.s.

Tyclens sy m.ismoedigc toc- spraak voor di e senaat verlede week, het veldm. Smuts daar- van gewag gcmaal< dat die Internasionale Vlugtclinge-or- ganisasic onder wie se besker- ming daar sowat een miljoen ontwortelde persone in Sen- traal-Europa is, die Un ie vcr- soek h et om 'n dee! van hier- die m,ense in die U nic toe te

Iaat.

DeLli· middel van die

im-

migrasieskema sal hierdie mense na die Unic toegelaat word, het hy gcse . Spr. hoop om die toestand daardeur enigermate te verlig.

Genl. Smuts het na sy \'O rige uitlating dat 'n land nie met Jode oorlaai lean word nic ver- wys as 'n misverstand. Die Jode maak 'n g r oot aantal van die ontworteldes uit, maar

hy

het nooit gcse clat hy as so- clanig teen hulle sal disl<rimi- neer nie. Suid-Afril<a maak geen versl<il n ic. Spr. hoop d a t die Unie v r y sal wees van anti-semitisme.

T oe genl. Smuts sowat ses w eke ge1cdc in die voll,s- raad verldaar het dat u it v rees vir anti-semitisme hy nie joodse ontworteldes gaan ontvang nie. hct Arthur Bar-

low'

s Weeldy berig at daar iewers ' n fout m.oet wees met die

Smut~?;Uitlating.

Sni<l-Afl'il<a

n

ie met Jode gaan

<laar d

rul< clcnr Joodso

onder -

Onlangs hct clie I nternas io- nale Vlugtelingc -organisasie in Switscrland bekend g emaal' dat Suid-Afril<a hom bcreid verklaar het om van die vlug- tclingc uit Joego-Siawic 'n die Unie toe tc laat. Die r egering h ot dit

~oo

ten sterl•ste ontken.

Ook hicnlic onll•enning van dle

regcring

g a:tn

n

ou in rool{ op

in

dio Jig van· <li e jongste ver-

ldal'ing van

die Eerst.c Minis- ter.

K erk Veroordee8 Sondagsport Dn

E.ngeDand

Die gewete van die Britse Ieerk het begin ontwaak t een .cJie Sabb atsontheilig ing in daardi· a Jane l. Vertoe is deur die Kerl< van Engeland tot die Degeri ng gerig om 'n verbocl te pf. aas op

·otlle

Sondagsport en arbeid op

.

Sondag slegs toe te laat waar dit absoluut nood- saaklik is.

Die gebruik om op S ondag sportbyeenkomste in Engeland te hou, is so algem een dal selfs die Britse l<oning , toe hy Sllid- Afrika bcsoek hct, ·in die open.

baar. tennis op Sondag gespeel

hcl.

r

•

Oudstryder

ESHOWE.

-

Die Eshowcse kommando het 'n onherstelbare

\'1!rlies gely met <lie afsterwe

\·an oom Jan Barnard -op 17 :\lei. Hy is op 18 Mci onder blyke van groot belangstel- Jing deur ds. J. H. Lourens ter rustc geHl. Hy laat sy wedu- wce, twee dogtcrs en drie seuns na om sy hcengaan te be- treur.

J•::t n Hendrik Tobias Bar- n·:ti'd js gebone te Ph'ilippolis, O.V.S., op 6 Oktob er 1879. Hy in 1904 getroud met Anna J a- coba Vcrmaalc wat

'hom oot·-

leef. Oom Jan hct d i ·c g root:ste gedeelte van sy

lew~

in Natal en vera! Soeloelancl deurge- bring.

OUDSTRYDER l\.fet die u itbreel< van die vyandelikhede in 1899 het hy dadclik die wapcn teen die Britse Empire opgenecm as gewonc burger uit Wyk 3, Vryheid. Hy het aan die ge-

\·.egte by Talana. Sehecpers- nck, Mooihocl<, Italcni, Lady- smith, Spiocnkop en Colcnso deelgeneem. Op laasgenoamde plek was hy ecn van die eet·- stes wat die Britse kanonne bestorm en buitgema·::tk hct.

Gedurencle cli. e bestorming het hy handgemeen ge raak met generaal Bullock en was op die punt om cltc Britse gene- raal met di• c k olf van sy g e- weer te slaan, toe hy belet is dcur 'n Boere-offisier.

Hy was 'n geruime tyd ver- bonde aan die persoonlike lyf- wag van genera-a! Louis Bo- th.a. Hy h et oo k mcestc van die tyd tussen gevegte opge- tree as rapportryer en spioen.

Hoewel hy dikwcls offi- siersrang aangcbied is, h et hy dit altyd van die hru1d gev.rys en as gewon.e burger die stryd tot die bitterste einde deurge- maak.

In 1912 het hy genl. Hertzog gevolg na die Kasionale Party en was 'n ondersteuner van die Genet·aal tot sy dood.

O.B.-KRAG

Met die stig tin g van die O.B.

Juet oom Jan die krag en steunpilaar gcword van die E showese lwmmando. Gcdu- rendc tye van vcrslapp ing h et oom J an se gccsdr if steeds dje fakkel 1)"3.ndcndc gehou. Ge- durende die laaste twee jaar nietecnstaa ndc smartlil<e ly-

Kerk Moet

Tug Meer

Handhaaf

'n Beroep dat die Kerk strenger tug moet handha.af en moet toesien clat die kloof tus- sen die K erl< en die wereld steeds diepet· r aal<, is gedoen deur ds. J. F. Mentz, waar- nemende voorsittcr V

•

J.n die Raad van K erkc, wa t verlede week in Durban v•crgader het.

Hy llet v.crl<laar oat in die raadsale van die

w~rcld

daar ni.c meer me t God as regter rek cning gchou word nie. D.ie grenslyn tussen die K er k e tt di e wercld w ord al kleiner.

Ouoer linge en diakens word in die dan ssalc aangetref, predi- kante neem beroepe aan selfs voordat hulle tien maande in

'

n gemGente werl<sa.am was.

Ds. :-.rentz het aangedring op meer bestendigheid.

Hy het die oppervlakkigh eid

in

Jeer en lewe bctrew· en gese 'n nuwe tug wat tot die wel- syn van die Kcrk sal bydra, is nodig.

,,DIE O.B.," WOENSDAG

,

4 J U NIE 19• 17 BLADSY DRIE

ding w.as hy lid van die kom- mandoraad. Gedurig hct hy die manskappe laat bymekaar roep om hulle te vermaan en aan te moedig . By het sover sy gesondhe.id dit toegelaat het,

•

aile saamtrekkc bygc- woon.

D~e

laaste vyf jaar van sy Jewe het hy 'n bitter e Jyding deurgemaal<. Sy innige bel ang- stclling in \llOlksake en b c- k ommernis oor die v erdeeld- h eid van

.sy

volk het hier clie lyding v. er er ger. H y was g e- troue

Ieser van

c lio O.B. se- dert sy verskyning en het die K ,G. S>e toespr ake byn a van buite geken.

Oom Jan Barn ard se lewe en voorbeeld w-as 'n aanmoedi- ging vir aile brandwagte. Sy

n•agedagtenis sal die Soeloe- landse kommando's nog lank sterk in hulle opdraande stryd.

-

(Korr.).

Beskerm u· Oe

Bt1ng u oogarts se voorskri!

n a ons. Laat g ekwalifiseerd e Voorskrif-Oogkundiges u be- dien.

W a hi

₇

lLa wrrermce

EN KIE.

IBRILl\iAH.ERS

Adderleystraat 120a, Kaapstad Foon

22408

TOT U DIENS ..

Geldenhuys lngellllieurswerke

~

DRAAI

e> PAS

0 SWEISWERK

W ynnestra.at 18 PAROm'

S len A1 lvortonste. omler Geldas

-

sifisccrde A d ver tensies.

U l(oop Altoos Die }ongst e JJ1odelle

o HOEDE o TABBEUDS

G JASTE, El\"S.

by -

Steyll1l.~

Die Modewinkel PAROW

S.A. GRAfSTEEN- EN MONUMENTWERKE

(EIENS.) BPK.

Voortrclclcorweg - MAITLAND

0 DIE I{EUR

VA~

DIE \Vj);RELD SE BES'l'E BOEKE!

G KEURIG EN VOLLEDIG VERTAAL DEUR

DESiiU~DIGES!

0 DIE NUWE LETTERKU1t.'DJGE BEWEGING IN AFRIKAANS!

0 NUWE VERGESIGTE

. Vffi DIE LIEFHEBBER V.<U\ GOEIE

B OEKE!

0 DIE

~lEES HOOGSTAA~"DE

BIDLIOTEEI{SR.Ei\1.4. WAT OOI T

Dl' A.FRffiAA~S

AANGEBIED IS!

DIE

V ~rgesi g~ Boekery

REEDS VERSRYN:

Nr. 1 - Die Gierigaard se Dog- ter, deur Honore de Balzac

10/6 Nr

.

2 - Tien Jaar Tr onltstraf,

. -

.

. deur Silvio Pellico,

10/- N r. 3 - D

ie

Lyding van die

Jong Werther, deur Goethe.

EEUSDAAGS VERSKYN:

Nr. 4 -1\levro u B ovary, deur Gustave Flaubert. D ie ju- weel van die

wer~ld

se ro- manl<uns in Afrikaans.

Nr. 5 - Die N es van Edelcs, deur Toergenev. Die eerste groot Russiese roman, reg- streak s vertaal in Afrikaans N r . 6.- E kltehard, deur Van S cheffel. Die unieke werl<

oor die ro man tiesc kleur- ryke Middeleeue.

H ier die vertalings is d curgaans as uitsteltend en getrou bestem- p el, dcur tydslu·ifte, die radio en die groot lcscrspubliek . Aller- wee is dit verwell<om as 'n nuwe en verfrissend e rigling in ons J etterlwnde.

Nr. 7 - Die Golukbringcr, 'n verhaal van die Bartholo- meusnag (Das Amulet) , deur C. F. Meyer.

Nr. 8 - Uit die L owe van 'n Dcugni ct, deur Eichendorff.

Nr. 9 - Adolp he, deur Benja- min Constant.

Nr. 10 - Die We1·eldjie van Vr oecr, deur Fogazzaro.

N r. 11 - D ie Held van d ie Dnje- per (Taras Bulba), deur Gogo!.

Vrocg in , 1947 versltyn m e ccr stc n ommer van die , Gr oo t Denl<er- Rccl(S"

in die Ver

gesig -Boeltei'Y· - - Slo·yf om Bcsomlerh ede.

- - - - -

- -

- - - Skeur af - - - - - - -

L. &

S. BOEK- EN KUNSSENTRUM,

Posbu s 1892

-

JOHANNESBURG.

Geliewe my naam op te neem as intek enaar op die VERGESIG-BOEKERY. Stuur Nrs.

1,

2 en 3 ook saam. Ek h elowe om die rekenings binne 30 dae na die ontvangs van die boeke te betaal.

NAAl\1£

• • • 0 0 • •• • 0 0 • • • ••• • • • • 0 0 •• • •• 0 • • ••• • •

AD RES

.. . .' ... . . . ... ... D atum . .... .. . ... .. ... Handteltening

·-

EXCELSIOR WYNE, BHANUEWYNE EN LIKEURE

JJJC nlumOt:L\t:ntto tJnuat,Jett. Ole ~l,oonHIO \'t\11 1\lCnr, die lyuste vnn J:eur wut u ooJt gcproc bet. 1Jntnlucs wnt nlo aileen pryso ncn Ull tt!nhwnstcJJJngs nJe:

mnnr wnt denr nuo rl'nproe\\'CNl tu\u;cl•r)·s word.

l' RYS Ll' S

\\TNE:

.. ••• " ..

c-.,

=~5 'ii teas

..

... !o,"') >

..

<>c ll.-

Ou Port . . . . . . . . . . 2/'.J Inwalide Port . . . . . . . . 3/3 Spesiaal Soet . . . . . 2/0 12/6 Wit en Root Jerlptko .. 2/· 10/·

Wit en Root Malmsev .. 2/· 10/·

Wit en Root Musl<aoct .. 1111 9/G Soct Port .. .. .. .. .. 1/11 9/G Port, Ponta.k,

Worcester Hock . . . . 1/10 !l/· Speslalc SJcrrlc (Soctcrlt;) 1/10 9/·

Goudkleurige Sjcrrle . . . . l/tl 8/6 Ou Bruin Sjcrrle . . . . . . 2/G .,Cocktail" . . . . . . . . . . •1/3 Vermouth (DrOOl;

or

Soet) 3/ • Swartberg Sjerrlc . . . . 2/9

unot~ W\'1\"E:

BoergonJe (Root) .. . . .. 21·

VONIH:I.WYKE:

Grund Spumante

(Soetcrt~:> . . . . . . . . 10/3 Grande Splcndorc (DrooG) 7/9 Vonkel BocrgonJo . . . . S/9 J.Sitt\NJII~WYN:

Aurora V.S.Q.

(Ole allcrbcstc) . . . • 10/- Eurcka . . . . . . . . 8/6 A.1. . , . . . . 8/- .Royat . . . . 8/6

~oer:oe . . . . • . . . 7/6

J , un:uJt :

Pepermetlt, Persl<e, AP·

pcll<oos. Plcsn-ng . . 7 I- J<erslc. Anys, Gemmer,

Nttnlt)IC . , • . . • • . G/6 Vo.n der Hum . . • . . . 6!6

,JEN~\V.t:U (QIN): Oro~. Lcmocn, Suurle·

Riesling (Oro~ Wit) . . . . 1/9 moen . • . • . . . . . . 7/6

Vli:ttKUUl'SVOO!tWAAI~Uli:S: (1) Bcstclllnss moct bcstaan ult 12 botte; ot

~ gelltn~; vaat)te, or veclvoua do.arvnrn. (2) Voe~; by 20/- deposito per va. tJie or 5/- per J<tsste met bottels. Hlcrdlc <Jcposlto's wor<l dadel!R nan u tcrugoe:aal op ontvangs van ate Jc~ goccl, vrn~;cctd betaald na Vlakteplaats·sta-stc. (3) St•>•u:

Konunt plus deposito's met nestcllms or nnder Jewer ons l<.b.a. u naastc sta ·~.

EXCELSIOR WYNMAKERY (EDlHS. ) BPK.

P OSB US 1, VLAii'J.'EPLAATS-STASIE, R.P.

f1I> .&§ ®M'JTW .&N(f]r W .tflN ({]X[DJiR§JEJE

~W J%.JLW OW

R EEN-, WARM- EN GAllEHDIEN- JASSE.

JJ?TIRY§ffi JE"''\lYEl~ TIBTIILILIT~

Plaas dadelilc u Bestelling by

Van Z ylis :o 1 E M AN s w 1 N K E L

Foon 791 - Poshus 2 33

HII ®® JF§'ITifll.A\& 'IT fill> &.&JitlL

([;e~DC-ueall4!uai~ tiDeTJ&o· llsrTJa.Bit~l

NffV Tii.W.&~ ·

WEmiilEL

D eur W. II. COETZER . . . . . . . . . . 40/ -, Po r to 2/- Die GeskLedenis van Suid-Afrika, insonderheid die Gr oot Trelr, d ie V ryheidsoorloll en die Eeufeesjaar, in beeld soos cleur die kunstenaar gcsien 111 Afdrukl<e waarvan v ier

in kleu

r.e. Grootte: 7% dm. x 10 dm. 242 blad sye gebind

, il)

goeic lhme.

Die Verstedeliking van die J(erk!

llf.JEliRIIi ~ru §'Il.'AID>

Dem· Ds. J . R . Alb crt; yn, Ds. P . d u Toit en Ds. H . S.

,Th

eron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6/9 p os\Ty.

Verslag van die Kommissie van Ondcrsoek van die Gefe- dereerde N.G. Kerke na kcrldil<e en godsdienstige toe- staande in die nege stede van die Unic van Suid-

Afrika.

Wat is die b etel< en is van die doop? Waarom doop ons iemand? Wie mag gedoop word? Op hicrdie vrae en nog

baie ander kry u 'n duidelike antwoord in

Deur Ds. J . D.· VORSTER . . . . . . . . . . 2/3 posvry.

I

Die vcrhouding van die jong man en jong mcisie tot hul Toekomstigc Huis

De\u· C. en D. VAN ROOY

.

. . . . . . . . . 2 /6 posvry.

1.

Die Vr ou en

'ha~u·

H uis.

-

Briewe van 'n m oeder aan haar dogter, wat op troue staan .

2. Die 1\Ian en sy 1Hnis. - ' n Vader verduidelik aan sy seun wat sy verhoucling tot sy huis moet wees.

p no @ ];E ® Cie Jl ® § ll m4

^[;II

m ®elk: h &llffi crll ® R

^,•

BLADSY VIER ,,DIE O.B.," WOENSDAd,

'1

JUJ\IE

19~7

,DI E O.B .. " WOEKSDAG,

·~

JUK IE 1!.14.7

Genl. Sm

u

ts h et ver

lede week

jn ' n toespraak voor di e senaa t die Unie ver soele om gereed te maak vir di e volgende o01·log.

In dieselfde asem het hy 'n reeles m; islul<ldngs erken van hom en sy bondgenote. Genl. Smuts het erleen dat die o01·1og ,om die vier vryhede" mislule h et omdat daar. volgens ho m, in

die

plek van die , groot Iande" teen wie oorlog gemaale moes word om d ie wereld

₁₁

vry van vrees" te maak, nou , twee superstate•·

gekom het wat die vrede dermate bedreig dat ,siek Brittanje"

met alle mag op die been gehelp moet word om die vrede te probeer red

-

dicsclfdQ Britt anjo wat, tbo

hy

,,G root" in plaas Yan .,sick " was, di e onmiddellikc oo rsaak van d

ie

oorlog was dour sy uitdagende waarborg aan Pole wat op Du.itsc g cbied gesit h ct.

Dat die oorlog ' n poging van Brittanje was om .. h omself as '. n grootheid tecnoor opk omcnde Duitsland te hal1Clhaaf, is inder- tyd heel fyntjics verbloem met die kreet dat die o01·log behalwe die ,,vier vryhede'' ook gegaan het teen

'n

ideologic. En om daardie ideolige, wat deur sy profeet beslo·yf is as geen uitvoer- produk nie, te vernietig, is deu r genl. Smuts en die syne gemeen- saak gemaak met die ,duiwelse evangelic'" van

:1\.fo~kou,

w at deur sy pr·ofcte wei openlile as 'n ui tvoerproduk beskryf word.

Toe Duitsland in volle boscf van sy ncdcl'laa. g ' n b erocp op die

\Vcstc

gedoon. hct. om vr ctle to sl

nit.

icn oinde d

ie vlocdgol£

uit di e Ooste

te

k eer, het gcnl. Smuts e n

sy

sicli Rrittanj e daardic aanbod van oorgawe verwcrp en aangcdring op 'n totalc nedcr·- laag - sclfs nadat die H.itlcrbe\Yind teen wi e d

it

hamma gc- gaa.n lwt: - oorboor<l gegaan het. E n n f1. die tbt:lle n cderlaag h ct gcnl. Smuts en sy s.icl' H1 ·ittanje

by

Potsdam saam m et Stalin beslu

it

tot totale plun'dcring van puitslan(l en Ig. slegs ioc tc

laat om horlosies

te maal<; maa.t! sel.fs hienlic ln-ummel van toe- g cwing hct l3rittanje in sy snk gestcek toe

h~'

die Duitsc horlosie- f abricl'c laat afbreek en na Engeland ont\·ocr ll et.

En nou bek

laag

gcnl. Smuts die feit dat Duitsland deur Brittanje en Am erilea met 'n

lep

el gevoe1· moet word as 'n nuwe oorsaak van wereldonrus, en sien hy di e wereld se heil in meer g r oot moondhede.

Die totale corlog wat gen L Smuts en Brittanje wou vocr tot die totale nederlaag van Duitsland, blyl' dus nou na sovecl lyding en lwste 'n to tale 'misluleking tc woes.

1

En in sulk e o mstanclighede verwag genl. Smuts dat die volk van Suid-Afrika aan hon1 'n nuwe 111andaat moct gee 0111 voor t e berei vir oorlog ten einde die wereld te reel van ' n nuwe vrees en

'n

, nuwc" ic\eologiese gevaar·.

Oor wat Suid-Afrika se houdin g sal wees ten opsigte vru1 d

ie

volgende oorlog wat sal opstaan uit die as van genl. Smuts so mis lulddng, sal

~iogcno

bcsluit

wat

van lie b egin

af

teen <lie dwaa.shcde gewaarslm hot., en nic lwllc

wat ldaa.r hul

politiel• e banl<rotslmp bcwys h et nie.

Genl. Smu ts, net soos sy niend Chur chill, was nog altyd ,gr oot" in tye van oorlog, maar die gevolge \'an die afgelope oo rlog het hull e albei k

lein gemaak, en

k

lein

sal hulle van die politiel'e toneel verdwyn.

JL~DE ~EILIF JPILEN1r

VH~ &JF§)ll<hAlfiFNNG V JhW ~fi\@V

⁰

~A:OE

Die al;;l(affing en

h

crsicning van die stclsel van

provinsialc

rado is

\·erlc,<l'e wee!<

<leur lode Yan die Kaaplandse Provinsia lc Raad beplcit

IH\,

aanlruding van die magteloosh eid en , banlo·Q t- sl<ap" van di e stclscl.

J~e<lo

van d

ie

ll.N.I'. sowel as van die Verenigdc Pat·ty ]let

hier~·io

mcning uitgesp1·ecl{ en by

die

Ad- ministratcur aan gedTing om oorweging aan

<lio

saal;: tc sk cnlc

Mnr.

B.

Coetzee (V

.P., Port

Elizabeth ) hct verklaar dat die raad geen ecr meer het nie. Dit is sy ereplig om vrye hospitaal

-

dienste te gee, maar hy Jean sy verpligtings nie naleom nie.

\Vat

is

non so h eilig omtrcnt die stelscl, h et spr. g evra. D it

is die

hoogtcpu n t van onverant- woonl cliltheid om so voort tc gaan wei wetcndc

d

a.t clit

nic

luln \\'Cr l<

n!e.

, As drastiese veran derings n ie deu r

die

Adm inistrateur in di e vooruitsig gestel word nie, sien ek nie kans om vir die be- gr oting te s tem nie.''

NASIONALE KO::JVENSIE

Mnr . Coetzee h et aan die h and gedoen dat 'n nasionale Jwnvensie van provinsiale raads lede saam m et under b e- Janghebbendes bele word 0111

die hele s telsel van provlnsia- le rade te her·oorweeg.

Mnr. A. P. Venter (H.N.P ., Stellenbosch ) het beklemtoon dat die provinsiale r aad op 'n stadium gekom h et waar hy nie verder l<an gaan nie. Selfs onder die publiek word daar reeds verwytende vingers na die raad gewys. ,Ons h et r eeds on s onmag tcenoor

.

di e publici< er- lcen, en moot nou oonvceg of Q_ns voot·t bcstaa.n np g g cr cgv er- dig .:s." ...

Mnr. P. Hamersm a ( H .N .P., Albert-Colesberg) h et verk laar dat die pr ovinsiale raad nie meer in staat is om vir die on- derwys tc betaal nie, en dat dit tyd geword het dat die r egering dit oorneem.

Die tyd h et aangebreele dat die hele provinsiale stelsel in h eroonveging geneem moet wor d, het spr. gese.

;

o~~ ~~cw~~~~&~~ ~~~~ ~~~

SG~£~ ~@ M i~ ~

Di e b elaglik heid van die h n idige stelsel van v~rdeeld e heheer tn s- sen die sent r al e en provinsiale regering ten opsigte van d ieselfde aange- leenthede, het d ie afgelop e weke tydeu s die sitting van die K aaplandse P rovinsialc Haad weer haic duidelik op d ie Yoorgt· oud getr ec en die n ood- saak lik heid van ' n · veren igdc staatshcstnur baie sterk beklem toou.

Dit is nio net die m en ing van

die

algemcno pubUek w:at al m eet' on<ler die indrul;: J;,om van die soor t lapJ\ies-rcgering

n

ic, m aar ook van g esaghebbende p ersonc wat daaglilcs te kampe hct niet

die

problcrne wat die vcrdeeldc bchc<'t· s k ep.

GEEN VERBASI:r\G

Met so 'n ingewikl<elde wet- gewing en administrasie ten opsigfe van gesondheid, m et so

'

n verdeling van \·errultwoorde- Jikheid tussen verskeie openbare owerhede en met dienste so

af-

hanklik van verdeelde b eheer, wek dit

dus

geen verbasing dat die Unie se geson dheidsdienste il'l. so 'n toestand van vcrval verkeer nie. Dit skep die in - druk van 'n lappieskomber s.

Die stelsel van provinsiale rade wat deur die huidige ge- slag reeds as ' n noodsaaklil<e euwel aanvaar is, spruit voort u (t 'n kompromis van 1910 toe seke re pligte aan die provinsies oorgelaat is orn hulle 'n mate van bevred

ig

ing te gee

-

' n bch oeftc wat

hoofsaaldil{ ui t·

sentiment. ontstaan het. Die bc- Jangrik ste talee wat onder die Unie-grondwet aan hulle opge- dra is, is on derwys (beh alwe hoer ond erwys), hospitalc en liefdadig h eidsinrigtings, paaie, ens., t erwy1 daar

later

in 1913 verdere take aan hul opged t ·a

is soos die uitroei van onged ier- tes, lisensies vir voertuie en ver- maaklikhcidsplekke, a rmcsorg, beheer· oor bibliotek e en lwns- galerye, ens.

Die sl-op ping van' t.wco v cr- antwoor, <Yclil{e owcrh cd e

\\·as

eintlil' bedbel om die oor·gang

-

stadium moontlik t e man!<. D

ie

klciner provinsies, ver·al Natal wa;; bang dat hy indi en hy aile

pligte ann

d.ic sentralc r cgering oo

rdr-a, hy d

e1u· die J\f

riltaanse

clemente oorslmdu s ou word, en

hct aangcd1~ng

op hicnli e soort r egcring .

NOG DIEPER

Om die stelsel van v er deelde beh eer nog; di eper te ldoof, sit I<aapland ook n og met 'n

afde~

lingsraadstelsel wat die provin- siale owerheid moet help met die u itvoer van sy pligte. Dit is hoofsaaklik ' n cdenis van di e Britse bcw

ind

in die ou Kaaplwlonie, en d

ie

oot·bo

dig-

hcid van him·dic stclscl waara.an scl<cre gesondheids<licnste, di e uitroei van ongcdie rtes, maal' van panic, ens., tocvcrtrou is, blyl' uit die f ci t

~l'at

daa.r· in gccn antler van clio drio

provinsics

sodanige af dclingsrade

bcstaan

11i e, en hullc in gceneen van hierdie dienste by Kaapland agter staan nie.

Sjina V erlhi~d

Dans As

0Imsede Hk

Die Sjincsc v olk sraad in Nan - lung

hct, volgcns Sapa-R

eute r berig, 'n vcrbod op geme ngd e

<lanse d'\\'nrs deur Sjina g cplaas . Die raad het sy b esluit

gc~rond

op (U c oo

1

·tn'lg_i

ng dat

op cnba

rc

<lan se tot onsedelilehcid lei.

Nagldubs in Nanlting het r eeds a ile dansery g estaal< en be} >aal huJi c tans net tot sa ng.

Die S jinese Ieier Tjiang l{ai- sjek (wat ' n Christen is)

het d

ie

dcbat ingelei

en gcsc dat hy 'n voor standet·

!.s

va

n al;roha~

ticse dans wat gccn Jcontal; met;

'n maat vereis ni e, maar dat die gcmcngd e dansery vcrantwoor- dolik is v.i.r baie van <lie ,.bar- baarse ged rag" in di e \\'es tcrse maaf's

lw.plil;e

Jewc. D\lt b1·eel<

huwolilcc

op en l·ui'n ec1· jong - me

l)se.

Kegeniig

lcde

hct vir tl

ic

verbod gcstcm en 69 daa

r-

tecn, tcrwyl 21 buit c s temming g cbly het.

VERDUBBELING

D it

is

opvallcnd dat daar geen taak

is

waarmec die provinsialc owerheid belas is, wat nie ook deur die sentrale regering behartig word en waarvoor daar nie r eeds ·n staatsdepartement is nie. Dit is slegs nodig om gesondhcid, paaie en ondcrwys as voor- b eelde te noem.

Vir elk van hicrdic tal;c bestaan daa.r rce:Js 'n stnats-

,dcpartement

me t opgeleicle

amptcnarc en !tan hic1·die taJ{e

r

cgstrcch s onder d

ie scntralc

regering ingesl;:alw) wo1 ·d.

Vand'ag bcstaan daar vlr die- selfde taa k h\·ee versldllende d epartem ente met h\·ce v ers kil- lend c s t.dlc amptcnarc wat nie aileen (l.ie atlruinistrasil'lwste in die hoogtc Jaat stH·ing

nie,

maar oo

l<

vcrbro!{l<elend inwc

l'i<

o p d

ie

mo t\er

ne staatsmasjinerie.

VERMINKTE GESONDHEID

D ie so uiters bela ng rike gc- sondheid van die volk be rus by drie liggame wat elle net ' n se- k ere afgebaleende d<'eltjie doen en die diens in talle brolekies versnipper.

D ie pl aaslilrc bcsturc is belas met uitvoerende verantwoor de-

lil<heid vir nie-persoonlike so- w e! as persoonlil<e g

esondheids-

dienste ·in sover dit besmctlike siel;tes b etref, en in Kaapland clra clit ook nog ' n deel van die geldelil'e verantwoordelikh eid vir algemenc hosp itale. Die pro\·in siaic O\\'Crhei(J is b clas met die b cheer van hospitale en mediese bystand aan annes en mcdiese onder·soek van skool- kinqers. Die sentraJe

regc~jng

beheer weer gestigte vir sicl- siekes en gee origens

Ieidin

g

waar nodig.

Die verd

eling van

ceheer is c lie oorsaak dat daar vandag geen vooraf opgestelcle plan vir ons vo!l<sgesondheid h estaan nie. Die verslag van 'n staats- kommissie met 'n aanbevole plan vir die gesondheidsdienste is k ort gelcde deur sy eie voor- s

itter·

as onprakties verwerp na dat hy M in ister van Gesond- heid gewo rd het. Hy

het een-

,·oudig op die jalocrse aan- spraak van die kleinerc gcsag- gi es gestuit, wat gcen regie won JH·ysgee nie, maar ool< oor gccn milldelc b esld l< om doel- tr<'l'fend op te tree

nie.

\Vat onderwys bct.ref moes ondet·wysers in Kaapland gc- slagte Janie clieselfde werk doen teen swal<ker beso!diging as hul .

l~ollegas

in ryker pr oYin- sies. E n om aan hienlic onge- rymdhcid 'n

.cind

c tc maak, word die Kaaplandse bclas ting- bctalcr nou el;:strn. bclas, ter- wyl die belastingdruk vir bur- gers } n di e an<ler provinsies juis vcrminder is.

fondse vir O .!B.

By g elecntheid van 'n O.B.- funksie te W· itrandsfontein is 'n beclrag van

£8

9s. 7d

.

deur

\,cldkornette H. L. Vi!joen in- g

zs:unel,

na die kantoor v. :tn

di~

Gebi edslcier in J ohannes- burg berig.

s. A. Sk(Q)~eiTIJrrnyw~rlffi~n~

OJ!ll · BrrllR~~ A~fr<Bl©lrr

Vo lgcnd o op sy vcrbod

op

die invocr van Suid-Afril wansc sagtevrugte, h ot E

ngel:uul

non ool< di e invp er van sl,oene ui t d

ie

U nic ver bied, hOc\\'ol hy self nog s l{ocne

na,

S

uiti-Afrilm

uitvoer.

Die Unie se skoeJ my•.v<!rheid word met 'n ernstigc ter·ugslag bedreig as gevolg

,

van h i·erdie vcrbod. Die gevaar bestaan dat l:r:tie fabr iek e werkloos sal word aang·esien die s k ocnmarl<

skiclil<

\~ersadig

geword het.

In tussen voer die Unie nog op groot sleaal skoene van Enge- land in

·

o m

die

mark nog mecr· vcrsadig te maak

Gqdurende 1946 h ot d ie U nie sl< oene ter waarde van : £100,000

Y

·:ln B

rittanje jngevocr. tenryl

Engeland op sy beurt weer

£60, 000

S:!

s lcocne van Suici- Afrika

ing:evoer

het. Hierdie w ederku ige h :tndel is nou deur· Enge

land

beei ndig.

In sy poging om Engeland

te help, hou die Unie maar aan met die invoer van skoe- ne ten k oste van sy eie bedryf wat met moeite opgebou is.

' n Soor·tgelyk.e si tuasie het ook lwrt na di e E er ste vVerekl- oor·log ontstaan toe een na die <Lnder skoenfabrie k in ons land verplig was om sy dc urc te

sluit.

In antwoo rd op kritiek het di·e Cape Times verbasing u itgesprcek dat hi.erdie diskri- mincrende optrede ve roordeel dur f w ord. Die J;ritici, aldu s die blad

..

verloor h eeltemal uit die oog dat Engeland 'n har- de stryd voer om die gaping tusscn sy

.

in- en uitvoer te oo rbrug!"

•

BLADSY VYF ,,DIE O.B.," WOENSDAG, 4 JUNIE 19,t7

---~---~---~--- ·---

() lfD. if:I1JlJ1 fa g s

T rt([J) llfl !k d e rJJ 1 rr

PRETORLo\.,

27

Mei.

-

Van

-

oggend om 7

-uur

het sowat 60 dames onde r

Ieiding

van hf.- komdtc B. C. Seymor e en ' n ldom pie ma ns by die Aft'il\aan- sc K· offiehuis bymekaar gekom en vandaar per motor na die Sentrale Gevangenis vcrtrck om lcameraad \Villie van Rens- burg wat om

7.30

sy ontslag

'

sou kry, te ontmoet. By d

ie

gevangenis het sy ouers, d:;.

en

mev.

I. W.

J. van Rensburg, saam met ander familiebe trek- kinge en vriende r eeds g ewag .

1'erwyl die dames staan en wag h et, hct di e Superinten - den t van die gevangenis uit- gekom en p robeer om hulle voor die deur weg te dryf.

Hulle het hulle egter nie Jaat afskrik nie

en

he t onb eweeg- b aar gebly sander om van hom enige notisie te neem.

Kort daarn a h et Willie sy versk yning gemaak en is deu r sy ouer s ontvang tenvyl alma!

Prys die Heer aangehef het.

Hierna h et ds. Van Rensbur g

' n k or t danl,gebed opgestuu r.

Willie

h

et toe 'n paar woorde van waar clering gespreek teen- oar die dames wat sovee.\ mo ei- te gedoen h el om so vroeg na die gevangen is tc k

om en

Yer- der 'n boodsl\ap van die agter- geblew e kamerade oorgebring waarin hull e hul trou en lojali- teit aan die K.G. en die Bewe- g ing b etuig. Hierna h et alma!

die , Lied van Jong S uid-Af ri- k a'' aangehef, terwyl twee o ud - gevangenes, m n re. Sl abber t en F en eira, hom skouerhoog op- getel' het. Nadat Willie

alma!

teenwoordig 'n handdruk ge- gee het, is afgesluit 1net D ie Stem.

•

Onder die aanwesiges is op- gemerk m.ev. dr. J. F . J

.

van Rcnsburg, eggenote van die Kommandant-g en eraal. D ie K.G. self ko n nie teenwoordig w ees nie omdat hy in Kaap - land was, maa r is deur een ,·an die oud-gevangenes vet·- teenwoordig.

1\o!nr. Willie va

n

Rcnsburg word deur

sy

vader en mocd cr,

tis.

en mcv.

I. \V. J,

van R cn:;burg, ontlnoet nadat hy uit

die

g evangcnis on ts laan is.

M E V O ER K C HOLM DJE UJR OJ B O.,V R OUJE O N TH AAL

Op Dond cnlag, 22 i'l!ci, llet <lie O.B.-vrp ue v an Pretoria die geleen theid gchad om m e\:. Eric Ho1m wat so pas ui t D uits la nd aangek om h ct, te on tmoet. A l di e l>ommandantes h ct

~~~

tlic Afrikaaosc h offif'hu

is

bymckaar gckom

.

H oofkommantlante B. C. Sey- more het m

ev. Holm baie

hart- lik verwelkom en haar verse- l<er van die O.B.-vroue van P

r

e- tor ia se wa rm e bclangstelling en simpatie met haar en ha'ar eggenoot en' ldndertjies wat nog in Duitsland verl\eer . Sy het verder aan me\·. Holm som

-

mige van die dames voorges!.el wat so gereelcl \'ir dr. Holm lekker warm boer elws gekook h et.

Komdt. Ferreir a hct h aar ook n amens die Brandwag te van Pertoria

•en namens

die veer- ticn Pj litiek c .gevangcnes wat nog in die tronk is, vct·welko m.

Komdte. H

.

Dommisse h

et

h

ier-

op

'

n tjek aan mev. H

o!m oor-

handig as 'n gesk enl< vi r die kindertjies in Duitsland.

Mev, Holm h et op baie gcvoel- volle wyse geantwoord en haar clank uitgespreek vit· al die liefcle w at sy en haar cggen oot ontvang h et. ,Ek het gedink daar is nie meer mense wat met ons Duitsers saanl\'OC l nie, en ek is aangenaam v erras,"

het sy verklaar.

Hoofkommandaritc Seymore

hct ve rcler gesor g clat dr. Holm nuut uitgerus sal wees met

ld

ere wanncer hy in d

ie

h of moet vcrskyn.

li)rr

^o

JErrik H ((J)!m

Sk u~~ng B ewnn&

Holm is voot· ' n spesia!e hof aangekla op gr ond clat hy

ty-

dens die oorlog vanuit ' Duits- land na Suid-Afrika p ropagan- da sou uitgesaai het wat bedoel was om die Unie se oorlogspo- ging te belemmer. In sy getuie- nis hot

'

n Duitse kollega van Holm ver klao r dat clit :Sy

indruk

was dat Holm nie dje Un

ie

on- der Duitse beh ecr· wou bring nie, maar die Unie vry wou he.

H y het gese dat di e Duitse reg ering ,·erl:>aas was oor die Unie se oorlogsverklaring.

11Iet on s ter perse gaan berig Sapa dat d r. Holm op al vier aanklagte deur d ie sp csiale hof skuldig b evi nd is.

Va n Ons Lesers

WRAAI\

Kapt. I-I.- Slegtkamp, Micl

-

clclburg, Tv!. Slu·yf:

Dil

is

m oeilik om Ianger stil

tr!

bly. }{an die hele voll< nie

sy

st em J a. at hoor nie? Die oorlog is a l 'n paar jaat· vet·- by e n nog g ebeur daar gru- welikhcde soos d ie deportasi.c

\·an Duilsers wat goeie bur- gers vit· die land Jwn gewees het. Die m ecsle van hulle

is

h arclw et·l\ende boere en watter on

hcil

l<an ' n paar Dtri tsers hier stig?

D-J.arenleen word duisendc immigrante uit Engcland in- g evoer : walter soort

~·31

dit wees? Ons h

et a

l genoeg arm- blankes hie t ·. Holland en an- der Jande wil nie van hul be- kwame w e\·J,smanne o

n

tslae r aak n'ie. Maar uit die kas- tige mag tige B rittan je

mo~t

me.nse lwm.

W•3.lter soort h

et

hier

a~ar

g• =bly na die Engclse QOrlog ? Hulle is deu r die regeri ng van p lase. gcrecdskap, vee, ens.

voorsien en na 'n paar jaar

h

et hu!le alles

ct.~urg<ebring.

Dit is· 'n s l<ande dat Enge- J.

:

m d nog so wraaks ugtig is.

W.il die Vier Groles te k enne gee dat daa1· not onder die Du itsers oorlogsmisdad;gers was Sulke misd•J.dig2rs ba- s

taan

onder alle volke. Ons dink maar· net aan die

Engels~

oorlog. Gods meulc maal st.a- dig maa r sel\cr. In E ngck: md is daar reeds oors tt'omings. I s dil nie Gods hand ni• c

'!

En ons

.

l'egering volg

·cUe-

self de b eleicl

. as

EngeJ.:l.nd.

Daar sit nou nog politiel<e

gc~

vangenes in die tronk. .Manne waarop en ige nasie trots k an wees.

OJ B o=JKamp ·

Ons gaan D.V. die ,eerste wee!(

in Julie 'n O.B.-kan1p hou op die plaas van genl. J

.

Eloff, en ons v

envag

dat Soutpansberg nie op hu lle sal

~aat

wag om hulle plig te doen nie. D ie laertrekking begin op 2 Julie en sluit af op die lOe . (Ingestuur)

.

VIR PfRS OOnLIKf tRIS~tiD

GEBRUIK K.W.V. RUIMSKOOTS IN DJE BAD

'EN NA SKEER.

KWV =

f~U J e COLOGnf

E.nlgste Suid·Afrikaan>e Distribuccrders H. J. NIEHAUS (ED,MS.) BEPERI<,

Posbu$ 2108, K.apstad.

Po$ bUs 4883, Johannesburg.

3·47

By die Bioskoop

n koel sag te a r e t - R onde Kommand

_I

o maak al meer vriende

land rond. "

MAIRKAGJEN I SKAIP

" II.

VROEJE MORlE - MJHlli

KAAPSTAD

Beta ling ger;ldod onmlddelllil weeklllts, mn.nndellka of

soos verlang

®

Beste

h

eeraende pryse

Th-UNN..u.JR lEN VAN SCJHIOOR

Elenear

:

GUSTAV

RETIEF

A.V .B.O .B.

L$llbesorgers, Gratsteenmru:cero,

Begra~,-ersekcranrn

Bloemfontein - Pretoria 130 Takke

MEUIB!ElS

PRYSE STYG VINJ:\lJG

KOOP NOU

Ons !ton alleen::.k gocio Jm·aliteit l\leubels

i.u

voorrarul

WJERDA

&1 {' ube 1 handela ar s

(ElENDOMS) BEPERK Groote Kerlcgebou - Ka.apst.a.d

~~ - ====~~============~D

~· J ~

A.lMAL a f hankli k van Assura nsie!

D ie KINDJIE-vir die sekcrheid van 'n gcldelik

v~rsorgde

lewe, al is die ouer dan nie mcer claa r rue.

Die SKOO L SE UN-vir 'n opvoeding wat nie on- derbreek sal hoef te word nie.

D ie STUD ENT-vir 'n beveiligde loopbaan. Sy studiegeld word gedek deur die polis wat in sy / jeug al uitgeneem is.

Die EGP AAR- vir die geldelike beveiligiog v..an die gesinnetjie en die eicndom wat hulle met sovcel sorg ep. opoffering opbou.

Die WEDUWEE-vir 'n

l~eftog

vir haarself eo haar kroos, wat sy bymckaar kao hou en onde,r haar sorg kan opvoed.

Die GRYSAARD- vir die onbekommerde oudag wat hy nou kan geniet, danksy die polis wat hy nog as jongman uitgeneem het.

V ir ELKEEN is daar

- TAKKE OWA~SOEUR OlE UN I E -

HO OFKAN

T

OO R

:

Y/1\ALSTRAAT 28. KAAPSTAD

~ n~~ ~

..

l

_{BLADSY SES} ,,DIE O.B.," WOENSDAG, 1 JUNIE 1947

GEKLASSIFISEERDE ADVERTENSIE§

TAJ.t.I:EF

vm

QEKLASStFlSEElW£ ADVEilTENS£ES:

HDllJUou~elll<o ~ennl•t:ewtnge: ·

(Verlowlos. buwcllk, geboorte, sterrgeval, In memoriam; gelukweo- alng, ens.) 1~d. per woord; minimum 3/· per plnslng. Voorultbetaal·

bnnr. VIr berbnllnga 25 pst. atslag.

Jianoclsllo •·crtonatea:

Enkel plaslnga (voorultbetanlbaar) 2d. per woord. Minimum if· per plaalng. 2 tot 26 plo.alogs (voorultbetna-Jbaar) 1'>'d. per woord, mlol·

mum 3/· per plaslng. 52 nctereenvolgende plasings: 1d. per woord, mlntmum 2/6 per ptaalog. Pla.slngs tot kanselln.sle, 1'Ad. per woord, minimum 3/· per plaslog.

IJltekeogehl op .,Die O.B." (veraltyn weekllks): 10/- per Jaar of 6/-vir 6 maaode.

vooruJtbetaolbao.r. - Stuur o.dverteosle\.cstelllngs en lntekecgcld oa: DrE O.D., l'osbuo 28, Stellenboseb.

VERLOWING

VAN LOGCJo;RENBERG-COMBHINK.

- Ous, Marie, enlgstc l<lnd van mnr.

en mcv. H. J. Coml>rlnk, Swnrlltoppics.

Belfast, en Johannes, oudslo !ieun van mnr. en mcv. J. van LoggCJ·enbCI'!';, Vogel.stt·uispOOI'l. Belfast, wens hlermcc ann l<ameracJe, Camillo en vrlcn<le(lnne) bekend te manit dut ons 011 2•1 Mel verloor ~;ernu-l< hct. •l/6/ lB

HUWELIK

Yll' l'nrtyt.jlc.~. resepsles, dlnecs. pro·

beer die Kaupstndse ACrlknncr-Kotrie·

tluJs (K.T.K.). Ult Wnndctso.ng. Groote Kerk-gebou. Lug beerlll<. verwarm en geselllt; op Koudote dug. GerleCUke, botllke en docltrcueude dlcos.

DOODBERIG OPPE:RMA:-1.-Die Beltnst·komms.n- do betreur die hecnsnan van vcldkor- nette A. Opperman op 1o1 ~fct. Ann vcldkornel Lleb Opperman en klnders kan ons net sc: .. Julie verlles Is ook ons verlies." - BeiCast·komrnando.

4/6/1 . GROBLER. - Die Bocrcjcu~; va11 Dullstroom l>rlnt; hlcrmee ltUlde ann die nagedagtcnis van hutJc l<nmcrand, At- letha Crobter, oorlede op 18 lllcl l!H7.

nadat 9)' i>Cr on~;eluk ult •n lloom r;evai

ll~t. .f/6/tB

KUHN. - Die Bocrcjcu(t van Roben·

son wcn8 hicJ·mcc hut mccsovocl tc bc- tulg ano veltii<OI'nCl .l{uiJn en sy kind~r­

tjics in hul g1·oot vcrllcs. Mn~: God u kmr; en moe« gee. or-Jcut;veldlrornet en jcugvcldltornette, llobenson·ltommundo.

•1/G/lB AGENTSKAPPE VAN BIEUEEK TltOST~lAATSilt\l'·

I'Y lllU'.Elll{, Voortrckkcrwcg, Bel\·

vUlo, bled ey beltwnme dlcnstc nan waonecr u eteodommo wll koop ot vcr- koop, met gcldbcleggtngs, verba.tdc ens. Doen aansoek by POSBUS 48.

Foon 0·7222. 27 /11/Tk VRYSTAATSE GOUDVELD

EIENDOl\11\·IE VIr Elcndommc Henneman, Odendnnl•- rust om~;ewlng. ruadplee.: WELI<OM E!E:-IOOMS· E:-1 TRUST AGENT- SKAP. Henneman (Eiennars Alberts en GreeCe). Foon 13, Tclcgrammo . \Veta.·

16/4/TK BENODIG

Gelnvallfisccrile Molorwerlllul~:lcundl;:c

vir vooruitstrewende plattelandse ga- rage. Salarls £8 per wecl<, lnslultonde

IeweosJtoste~toela.e. Doen aansoelc met nfskrlfte van onlangse .:etuigskrl(te by POSBUS 35. BOKNIEVALE. H/5/5B BOI\IE, PLANTE EN SAAD

LOOIJ::.Rl'. - Velie word bewerk na kcuse, d. \'v'.S. in leer. goed vir tutc, sool, oorleer, ens. Oro besondcrbcdc skryt nwn: L. B. SIEBRITS EN SEUN, FRANSCHHOEK, I<.P. 19/3/Tl<

SKOENnt:P.'LKASlES. Ondersteun u mede-Afrtkaner en wccs vcrsckcr van die beate dienste by VOORTREKKER SKOENHOSPITAAL, Langstraat 291, K..AAPSTAD. Fooo 3016~. 4879/26 VAi''i'S CONCltE'£E PUOU\JC'J:S. - Ternzzo Kombuls- en Hand,.,.·asbakltt!, Saddens. Septlese Teaks, Pilare, Vloer·

telils, Voertroe. Enfgiets In beton. - Dlrekteurc: P.

w.

^en P. G. v~

HEEROEN. Potglcterstraat 258, PRE·

TO RIA.

IIAARKAPPE.RS

VIr •n ecrstcklas baarkap besoek ELS'S HAARKAPPER SALON, Kemp·

stonweg 223, Berry's Hoek, Port Elfza.

llelll; sowel o..s vir al u weelde-artlkele, ectgereedskap, juwellcrswnre ens.

27/ll/26B BORLOSIEiUAKERS

DESRONDIOE lU:RSTELWEUK nan Horloslcs. Aile werlt word gewaarborg en spoedige a!lewcrlog. - P. PRETO- RIUS, I<eertlmstraat 18, I<u&pstad.

(Voorbeen Kerkstrant 60). Foon 2·(;454 VJJt UORLOSn:rtJ<:PAitASIES spreek S1'EYN, posbus 3531, Kanpstad. Private ad res en voorlopi~;e wcrl<swlnkel: Jou·

bertstrnnt, 37, VASCO. 5~66

RLEnEM.A.rums

VIr 'o goele P"'k klcre or koetuum kom na •n eersteklns an yeT F. C.

BAOEN. Voortrekll.erweg H, PAROW.

6605/52.

l!liEUBELS

~l.EOUEJ-". - Koop u meubels van UNIKA MEUBELS (EIENS.) BPK., en wees verseker van u wa.ardc en be·

sparing. Geen kats.Jogus,se tot bcaklk·

klog nle. Skryt om besonderhede en meld wnt u verlang. - HooCkautoor:

Victorl!I'Weg 171, Woodstock. Takbeslg·

~eld: Jan Phillps-gebou, Lady Grey·

straat, Paarl. · Foon 929.

:"<UUS

VEfiRAS$1:-iCS vir u alma!! Die nuus wa.arop u so lank ,;ewaJ; het!

Skr)•C dadcllk nan DIE BESTUUROER, ONS ETE tn1'GEWEltS, Posbus 41, LAKGLAACTE. TVL. 28/5/2B

SOUT TE KOOP nomtE-I'MUillT. - Nege sa·kke wit vee. en 100 lb. fyn bottersout £2·10·0.

I'J,AASIIl>S'I'llU.ROf:R. _ F 1 u k ₈ e, Ner;e sakke sneeuwlt en 100 lb. fyn eerlike chrlstcllkc Jm>t: Afrll<ancr as ' bottersout £2·13·6. Vry gelaal sout- plansbcstuurdeJ·. Moct dccgllkc I< ennis werl<e. Be< tel: KOM01'E. MEV. MAR·

ctra vun al~,;emcnc bOCJ'tiCJ'y, mclkcry en TIE VEN:rER. P/s. No. 4, Arbeldsloon, mlellcs In besonder. Moot ool< kennis HLOEMFOK1'EIN. 21/G/TK he van trekkers en algemenc plna•·

mnsjinerlc. moct. ltn!Ccr~ l<nn bC~stuur.

Salarls £5 JJCI' mal!lnd en 8 per sent van gcsuaidcs, vryo lnwontn~. ' l'nn clndc van Julie

or

begin Augustus wcrk be- gin. VerhoglnJ; lntllcn tevrcdenheld. - J. w. MJ,;YER, Moolwal, Posbus 33,

KOPP1F.S. •1/6/l

BESTE OESEll'.l'll!lSEEltDE SAAU:

Detroit Beeteaad 7/·; Cbnnteoay Wor- telsaad 10/-; Sulderkruls en Reliance Biomkool 16/-; Spltzkopkoolsaad 8/-;

Blanrslaat 17/6. Ule: Auatrallese Bruin 6/6; Silver King 0/-: Itnapse Pl~t -7/6·, Tamatles: Marvel 20/-; lllarglobe 32/-.

Van Zyl Bone 11~/- per 200 pond.

lfolledlge pryalya verkrygbaar vat .rREMlERS, SCbOemaosboek, Oudts-

nooro. 11!12/Tk

TAFELAA.HTAI'I'El,S. Pratlgc,

~;esondc en vars Craad I teen 16/- per 150 lb., 4/- per 38 lb. v.o.s. Bethle·

hem In nuwe sakl<e. Lc~ snltkc terug.

Ek wnnrboq; tevredenlleld. - s. W.

RABIE. Kommandttnt, Bus 328, I3E'l'H·

LEHEll. 11/5/TK

VARS OKSim'rll'ISEEIIDE O.ROJo:N- 'l'ESAAD. - Per '4 pond, ~ pond en 1 pond: Bp&nspek, 4/·, 0/-, 10/-; Tom Watoon· en Woncler-Wnatlemocn H-.

6/·, 10/·, Tnmntlea. Beauty eo Ma.r- globo, 0/·, 17/-, 3:l/6. Austra:lese Brulo Ule, 6/·. vroco Knnpse Pint Ute, 7/6.

Detroit· Beet 7/6. Pl11t Er;lptlese Beet.

teen 7/6 pond. Chnntenay wortel. 7/6 per lb.. '/., lb. 4/9. Volledl[;e pry~Jys

van: KAROO·SA:'A DVERSPREIOERS, Posbua 107, Oudtsbooro.

VllOO'l'EU0.\11':. HO~t•: VIr JULIE- AUCUSTUS·Pinnttyd 19-17. Dink voor- uit:- voorltom teleurstelllng, plnas u bestelling nou. Pryslyste crs.tls.

HERHOLDT se BOOMKWEKEfiYE, Posbus GGO, Jobaunesburg

BB/11/12/TK

0El\1ENO

ELEKTRESO <Edm8.) Upk. elektrl- sltclts- en wcrktult;kundlge Jngenleurs.

HooCweg 30, Bellville. VIr herstelwerk aan nile elektrlese hulsbenodlghede;

ankerwlkkcllng: elektrlcse Mratelwerk aan motors, dra.a.t-pas-, swels- en hor- stelwcrk aan aile plana· en ander ce- reedskap. TeleConeer 9·7223. 27/11/Tk

SOUT. - Mevrou. u sukkel met r:rowwe tnfelsout! Beste! •n snk tyn·

sout 8/6 per 200 lb.·S8l<. Meneer, vir u vee Is No. 2 die bcste teon 40/ • per ton. - S. J. VENTER, Oranjc-sout- werke, 'P.K. Florlsbad, BLOE!IIFON·

TEIN. 14/5/Tl(

SOO'r. - Moo! belofte~ help ole, dlt troos net! Beste! wnar u scker Is van u geld vir A1 59/-, No. 1 54/-. No. 2

•19/-, No. 3 14/- per ton. Boltersout 8!6 per 200 lb. ·snk.-W. H. VENTER, Soutwerke, P.K. FLORISBAD.

14/5/TK SOIJ'.l'. - Vrfende. ek vra u vrlende·

like ondersteuning deur van my soul te bestel. Al £2-19·0; No. 1 £2-14·0; No.

2 veesout £2-9·0. Alles per ton. vry geJaai soutwerke. As dlt rooontlik '"

stuur lee s&ltke saam. 1/-· afslng op elke Ice sak. K.U.B. -- Mev. F. DE Beer, P.K. Florlsbnd, Oor BloemCon·

tcln. 30/1/8D

TE KOOP AANGEBIED ,JQNG IHENSBARE It 0 M N t: \' -

~IAitSHHA,)JMJ<;. - Groot ullgegroci.

swnnr en vleisig, met gocie kwa-llleit wol; die ware dubbeldoel·sl<aap, en ult·

steken<l vir krulstellng om gocic l<ruis·

geteelde oofe te kry vir vellamproduk·

sic. Prys £5 stuk. K.M.B. - J.

KEMP VORSTER, L'Ideal. M01'KOP.

K.P. 4/G/2B

VIDEAJ. PltONI(JtUG·U:t;IDIO:OW- ,JTES, gereglstreerd. ultslckende stam·

register. pronke volmaak en Slnus- Oernoidus·vry. Uit !,•root. sterk. kwanl en ~;esonde ouers. Reuntjles £8/8/- en tefles £5/5/-. - J. KE'biP VORSTER.

L'Ideal, :).!QTKOP, K.P. 1/G/2B SOUTfiDO\YXS.