Dit word gedoen op grond van geselekteerde landkunswerke in die Site_Specific International Land Art Biënnale (2011). Dit word gedoen op grond van geselekteerde landkunswerke in die Site_Specific International Land Art Biënnale (2011).
INLEIDING
- Inleiding
- Die Site_Specific biënnale: Die mens-landskap interaksie
- Teoretiese konseptualisering van die studie
- Fenomenologie en die liggaam se agentskap
- Landskap-fenomenologie en die ervaarskap se agentskap
- Probleemstelling, navorsingsvrae en spesifieke doelstellings
- Sentrale teoretiese stelling
- Metodologiese raamwerk
- Literatuurstudie
- Fenomenologiese benadering vir bespreking van die biënnale
- Werkplan en hoofstukindeling
Die kunstenaar funksioneer immers nie buite en onafhanklik van die landskap nie, maar saam daarmee. Om hierdie dualisme te oorbrug en om die funksionering van die landskap te beklemtoon, word die landskap as 'n ervaring gekonseptualiseer.
RUIMTE, PLEK, LANDSKAP EN SITE_SPECIFIC KUNS
Inleiding
Om hierdie kontekstuele definisie van die landskap uit te vind, word ondersoek hoe kunstenaars die landskap gebruik en uitgebeeld het. Die Site_Specific biënnale, as deel van die kontemporêre golf van landkuns, ondersoek die verhouding tussen kuns, die liggaam, die kunstenaar en die landskap opnuut.
Plek as geaktiveerde ruimte
In die geval van die piramides is die mag van die farao's verteenwoordig deur reuse grafte. In die geval van die Plettenbergbaai-omgewing kan gesê word dat voor menslike betrokkenheid hierdie plek oorweeg is.
Landskap in kuns as ver-beeld-ing
37 Volgens Argan is die simboliek van die vier elemente van die landskap duidelik sigbaar in die skildery: (i) die water, (ii) die goeie aarde met goue bome, (iii) die lewegewende lug van Sefier en (iv) die geïmpliseerde vlamme van Venus se hare (asook die rooi mantel). Wat veral hier opvallend is, is die grootte van die menslike aktiwiteite in die skildery teenoor die elemente van die landskap self.
Kontekstuele situering van die Site_Specific biënnale as site en non-site
Verder kan die gebruik van mensgemaakte objekte ook ’n aanduiding wees van die mens se afdruk op die landskap – beide positief en. Robert Smithson het gepoog om hierdie moontlike diskrepansie met sy teorie van die site en non- site aan te spreek. Site word deur Smithson gesien as die wêreld self – die werklike “teks”, waar die non-site die artikulasie van ’n deel van die site is (Flam, 1996:xvii).
Terreinspesifiek, soos die biënnale se titel – Site_Specific – aandui, is die veronderstelde wyse waarop die biënnale se werke bestaan, gekoppel aan die konkrete plek.
Slot
Nadat die landskap ondersoek is, is gesien dat die kunstenaar en die landskap met mekaar in aanraking kom. In die volgende hoofstuk word mens-landskap-interaksie vanuit 'n fenomenologiese perspektief ondersoek, omdat fenomenologie op menslike ervaring in die wêreld staatmaak. Die interpretasies bevat ’n fenomenologiese bespreking van die ervaring van die werke as toeskouer en ’n verbeelde ervaring as kunstenaar – dit wil sê ’n mens verbeel jou wat die kunstenaar se ervaring sou wees wanneer so ’n kunswerk geskep word.
Tesame met die perseptuele beskrywing en teoretiese interpretasie, word die kunstenaarsintensie en kernkomponente wat deel vorm van die kunswerke en direkte simboliese betekenisse, ontgin.
FENOMENOLOGIE: LANDSKAP EN LIGGAAM
Inleiding
Dit maak ook staat op landskapfenomenologie, om uiteindelik landskap as 'n ervaring in kunsmaak te argumenteer. ’n Liggaamsgeoriënteerde-in-die-wêreld-wees word vanuit die bespreking gekonseptualiseer, wat as ervaring ’n intrinsieke deel van die landskap is. Hierdie hoofstuk bevat dus 'n ondersoek na verhoudings: (i) die verhouding tussen gees en liggaam; (ii) die verhouding tussen mens en wêreld; en (iii) die verhouding tussen die kunstenaar se liggaam en die landskap.
Die werke wys dat die fisiese ervaring van landkuns een van die sentrale elemente word.
Die liggaam in fenomenologie
- Die fenomenologiese liggaam: die verstand-liggaam-verhouding
- Die wese-in-die-wêreld: die mens-wêreld verhouding
- Landskap-fenomenologie: die kunstenaar-landskap-verhouding
Die mens as synde-in-die-wêreld het implikasies vir die siening van menslike bewussyn, kennis, en ook die siening van die mens as 'n ervarende subjek. Daarom is beliggaming die verband tussen die menslike liggaam en bestaan in die wêreld en is dit onlosmaaklik van die geleefde ervaring van die individu (Du Toit, 2018:97). Dit is juis hierdie onstabiliteit van die werk wat die agentskap van die elemente in die landskap uitlig.
Landskap word deur die liggaam ervaar as 'n vorm van fenomenologiese persepsie.
Die landskap as ervaarskap
Die invloed van die landskap op beide kunstenaar en aanskouer tydens die skep van die werk is gesetel in die landskap se ervaarbaarheid. Die landskap is daarom nie ’n element wat verwyderd is van die mens en visueel aanskou word nie, maar omsluit ’n geïntegreerde verhouding tussen mens en landskap. Dit is hierdie geïntegreerde vervlegtheid tussen mens en landskap, wat die landskap as ervaarskap tuisbring.
Die landskap word nie van 'n afstand af gesien nie, maar is deel van die persoon.
Slot
Die kunstenaar se liggaam, as bron van agentskap tydens die skep van landkuns, is in en deel van die ervaarskap. As gevolg van die mens-ervaarskap verhouding is die kunstenaar beïnvloedbaar, wat die ervaarskap se agentskap veral moontlik maak tydens die skep van landkuns. Benewens word die agentskap van die ervaarskap as rolspeler tydens die skep van landkuns geargumenteer, wat aandui hoe die ervaarskap inderdaad ’n mede-agent is in die proses van kunswerkskepping.
Die agentskap van die kunstenaar op die ervaarskap en die agentskap van die ervaarskap weer op die kunstenaar (selfs die agentskap van die aanskouers), dui op die vervlegte netwerk van agentskappe wat betrokke is tydens die skep van landkuns.
AGENTSKAP EN ERVAARSKAP
Inleiding
Om die ervaarskap se agentskap te belig, word gekyk na die wyse waarop die ervaarskap ’n rol speel in die skepping van ʼn landkunswerk. Dit word gedoen deur ondersoek in te stel na hoe die ervaarskap die kunstenaar en die sogenaamde finale kunswerk beïnvloed tydens die proses. Die beskouings word saamgevoeg in ’n fenomenologiese benadering tot die agentskap van kunstenaar en ervaarskap tydens die skep van landkuns.
Hierdie werke word behandel om die agentskap van ervaring in landkuns na te spoor, sowel as die agentskap van die kunstenaar se liggaam, soos hieronder bespreek.
Die kunstenaarsliggaam se agentskap
Hier sluit ons aan by Merleau-Ponty, wat beweer dat die mens 'n onvolmaakte individu is wat met behulp van die liggaam in en uit die wêreld beweeg, waar die wêreld weer die ondersteuning van die liggaam is. Vanuit 'n fenomenologiese oogpunt word die aktiwiteit in verband gebring met die liggaamlikheid van die persoon - aangesien die menslike aktiwiteit in die liggaam geleë is. Menslike optrede sou egter nie moontlik wees sonder die hulp van ervaring self nie.
Die mens is 'n beliggaamde wese wat deel is van die wêreld en dit dus ervaar en daarop reageer.
Die grense van die kunstenaarsliggaam se agentskap
Die kunstenaar het geen beheer oor hierdie elemente nie en is dus afhanklik van die strand as mede-agent. Hierdie voorkennis beïnvloed die kunstenaar se werk nog voordat die kunstenaar by die plek van die kunswerk aangekom het. Hierdie voorkennis en ook die beliggaamde werklikheid van die kunstenaar beïnvloed die keuses wat die agent maak, nog voordat dit gemaak word.
Ter afsluiting kan gestel word dat met die skep van die kunswerk, sowel as die enkodering van ’n simboliek (vgl. Hoofstuk Drie, afdeling 3.2.2.) die menslike agentskap duidelik sigbaar is: die kunstenaar is ’n agent wat in die ervaarskap funksioneer deur middel van die liggaam.
Die ervaarskap se agentskap
As dit dan nie moontlik is nie, rig dit die vraag na die rol van die mensdom in die skep van gapings in die ervaring en ook in die herstel daarvan. Die optrede van die ervaring as 'n nie-menslike akteur in die skepping van 'n kunswerk kan dan erken word omdat die ervaring verandering inisieer en in interaksie met die kunstenaar is. In hierdie gevalle is die agentskap van ervaring baie sterker as dié van mense, en die persoon hier tree reaktief eerder as aktief op.
Die ervaring se krag om te kan beïnvloed en verander is waar dit die sterkste optree as agent tydens die skepping van landkuns – hierdie vermoë om die ervaring en die intra-aksie daarvan met die mens te ervaar word vervolgens bespreek.
Die intra-aksie van kunstenaarsliggaam en ervaarskap
Die intra-aksie van Strijdom van der Merwe en die elemente van die ervaarskap op Plettenbergbaai se Central Beach is te sien tydens die skep van Circles washed up by the tide (2011). Die ervaarskap verander die verloop van die kunswerk en indien daar ’n skielike verandering sou plaasvind, soos byvoorbeeld. Buiten vir die wispelturigheid, is daar ook die kunstenaar se afhanklikheid van die materiale in die natuur.
Benewens die invloed van die ervaring op die kunstenaar en die verloop van die kunswerk, is daar nog een.
Slot
As beliggaamde wesens-in-die-wêreld het hulle (in hul liggame) deur die ervaring beweeg en dit aangevoel. Die kunswerke in die Site_Specific-biënnale beklemtoon by uitstek hoe landkunswerke verander en afhanklik is van die invloed van ervaring op die werk. Terselfdertyd dui dit ook op die konstante vloei van agentskap as 'n gedeelde kreatiewe proses in ervaring.
In die volgende hoofstuk word die samevattings van die studie gegee in verband met die kunstenaar en die ervaarskap se agentskap tydens die Site_Specific International Land-Art Biennale.
SLOTBESKOUINGE
Inleiding
Die kwessie van die onderwerping van die landskap is in sowel hoofstuk drie as hoofstuk vier aangespreek, waar die verhouding tussen die kunstenaar en die landskap ondersoek is. Dit is hier waar die eerste aspek van die ervaring inkom: die landskap word nie net gesien (soos 'n skildery) nie, maar ervaar terwyl die persoon daarin vasgevang is. Die konsep van die ervaring is hier ontwikkel om verskeie redes, waarvan die belangrikste is om die direkte fisiese verhouding van die mens met die landskap te beklemtoon.
Die fisiese beperkings van die liggaam beïnvloed dus 'n agent se vermoë in die wêreld.
Gevolgtrekkings tot die kunstenaar-ervaarskap intra-aksie in Site_Specific
Die agentskap van kunstenaars is geleë in die agentskap van ander agente en ook in die agentskap van ervaring. Kunstenaars het probeer om hierdie "wonde" in ondervinding te herstel deur die aarde weer aanmekaar te werk. Die werk sinspeel op die ingryping van mense wat die ervaring vernietig en dan gedwing word om daardie wonde te herstel.
In die navorsing is beklemtoon dat die kunstenaar nie die enigste agent in artistieke skepping is nie en dat ervaring ook 'n rol speel in die skeppingsproses.
Voorstelle vir verdere navorsing
Dit kan gedoen word deur die interpretasie van Sethembile Msezane (geb. 1991) 98 se Chapangu – The day Rhodes fall (2015) en Strijdom van der Merwes (geb. 1961) Constantly stitching our lives together (2015); waar beide kunstenaars die liggaam, die ervaring en spesifieke simbole van mag (standbeelde en vlae) in hul uitvoeringskuns betrek om Suid-Afrikaanse identiteite en die verweefdheid met die ervaring te verken. Daar kan dan geargumenteer word dat die liminale aard van die liggaam en die ervaring geïllustreer word in Sethembile Msezane se Chapangu – The day Rhodes fall (2015) en Strijdom van der Merwe se Constantly stitching our lives together (2015), spesifiek wanneer die ervaring en die liggaam word fenomenologies beskou. Onderhandeling van migrante-identiteite: vreemde liggame, simboliese reise en (sub)liminale landskappe in Komposisie Z – The House of Stone 1.
Ons hou eerder van "die aarde het meer invloed op my as ek op die aarde." Vir die eerste dag en 'n half kon hulle net rondgeloop het en agterna was die idee dat hulle iewers iets gekies het om te doen.
