<
A N A k l S A P E N B A P A T A N D A N PENIASAWAN
IATANB
K A G A N G
H I J A U L A H A NKERlNG Dl K A B U B A T E N
ClREBON [ Studi Kasus D u a Desa d i Kecamatan Waled )Qleh
A D I A N U G R A H A
JURUSAM I L M U -iLNIU SOSlAL EKONOMI P E R T A N I A N
F A K U L T A S P E R T A N I A N
A D I A NilGRBK&. A n a l i s a Pendapatan dan Pemasaran U s a h a t a n i
Kacang h i j a u Lahan X e r i n g d i Rabupaten Cirebon (Di bawah
bimbii1gan D r . I r , E. RO3iLLSAI-I -L3IRBf;Lk).
Tujuan p e n e l i t i a n i n i ad-alah mempelajari dan mengana-
- .
Lisa u s a h a t a n i kacang h i j a u pada l a h a n k e r i n g d a r i a s p e kb i a y a , p r o d u k s i , p e n d a p a t a n , dan pemasaraa d i t i n , g k a t
u s a h a t a n i ,
ivletode p e n e l i t i a n yang digunakan daiam p e n e l i t i a n i n i
a d a l a h s t u d i k a s u s , f~letcde a n a l i s a n y a i a l a h A a a l i s a Zen-
d a p a t a a (3/C dan B/C r a s i c ) dan A n a l i s a Femasaran 8.1 t i r c r - - 5
k a t u.sahatani.
Lokasi k e z i a t a n u s a h a t a n i l a h a n k e r i n g dalam p e n e l i t i -
a n i-ii t e r l e t a k d i Desa Tonjong dan Desa Taujunz Inom, w i -
l a y a h K e c a m t a n 'daied, Kabupa-ten Cirebon.
Fada umumnya p e t a n i d i d a e r a h Tonjong dan Tanjuns Ancii.
menggunakan p o l a tanarn p a d i
- kacang-kacangan, kkususnya
kaeang h i j a u , Hal i n i d i k a r e n a k a n k o n d i s i lahannya yang
s e s u a i u a t u k tanaman kacang h i j a u , disamping i t u p u l a b i a -
ya pengalahannya r e l a t i f murah.
Daiam melakukan k e g i a t a n u s a h a t a n i kacang h i j a u pada
l a h a n k e r i n g , ada dua c a r a yang digunakan dalaii! pengoiahan
tanall, y a i t u p e r t a r i a , pengola-han t a n a h dengan nempergunakan
slat sederhana ( c a n g k u l j d i s e r t a i dengza c a r a menanam b e n i h
dengan mem~ergunakan a l a t t u g a l (den-:an j a r a k tanaoi t e r t e n t u ) ,
dengan cars penananan benih d i a e b a r ( t a n u a Ee~iperzunakan
j a r a k tanam t e r t e c t u ) ,
~.. ways
.
,. p o ; I i i l ; s i k e g i a t a n 5 s a i ? a t a n i kacan: h i j a u g e r ne:*---
.-,
-
t a r yang nemperiunakan a l a t s e d e r h a n a ( c a n g ~ u i - t u - a l ) s r e -
l a t i f i e b i h b e s a r j i k a d i b a n d i n g k a n dengan k e g i a t a n usaha-
t a u i kacan..; h i ja u t a n p a n e m ~ e r g u n a k a n a l a t s e d e r h a n a ( t a n -
pa can:zkul-sebar), akan t e t 3 p i kegriatan u s a h a t a n i memper-
gunakan a l a t s e d e r h a n a l e b i h menguntu-ngkan dan l e b i h e f i -
s i e n 3aiam a l b k a s i aumber d a y a ,
..
-ial i-nj. terlihr,S. d a r i
ti-
'-'s "-.
nlL.,a ,t peadacata-n, . F ~ / C r a s i o ,yany d i p e r a l e h d a r i ke$;iatan u s a h a t a n i dengan me1q;ergune-
kan a l a t s e d e r h a n a ( c a n , ; k u l - t a a l ) l e b i h b e s a r jjlira d i b m -
d i n j k a a denzan i i e z i a t a i ~ uzah&%aili t a n p a memper;ana!;an a l a t
s e d e r h a ~ ~ a ( t a n p a caa:kul-sebar) . 3 e l i s i h pendapatan usaha-
4.
bani kacany h i j a u ;qer h e k t a r a n t a r a yanfg aenggunakan
alat
s e d e r h a n a dengan yan? t i d a k n e n ~ ~ u n a k a n a l a t ,sederha.na ada-
--
lab seba;ai b e r i k u t , untiilc l u . a s i a h a n
<
0 - 5 ha = iip 6 825,GOs e d a n ~ k a n
-
untuk l u a s i a h a n '7/ 0.5 ha = lig1 7
750,00, 3./!2 ra-sio
*
.e:;, ...'a"- bdn u s a h a t a n i kacar;;: ,- h i j a u p e r helrtar d c a ~ a n men-;-I
guaakaa a l a t sederhana i c a n . ~ k u l - t u g a l ) i e b i h b e s a r jika
dibandingkan dengan u s a h a t e a i t a n p a men:;gunakan a l a t ( t a n -
pa. c a - f i ~ k u I - - s e b a r j p y a i t u : u.ntnk i u a s i a h a n
<
u,5
ha
= 1,I2
-
- . .
.Leoli: e , % r d a r i I,@ dan unt-uk; l u a s l a h a n )/ L1.5 ha = 1,28
l e b i h besa-r d a r i p a d a 1 , 2 3 ,
D ~ m i k i a a p u l a . j i k a d i l i h a t 3.ari keuntungan gang d i
-
;eroleh. dengan adany*. genygunaan a1a.t ~ e ? ~ e r h a . n a , m k a tam-
ole11 imbalan keuntw2p.n s c b e s a r ;pa
l,4S
( u a t u k l u a s lallai?<
0 , s h a ) d a r i tambaban b i a y a s e b e s a r 37, ?,GO,
denzank a t a l a i n B/G r a s i o =
1,,$5.
Seda-n&&n untu.li lu.as L a k n>,
0,5
ha B/C r a s i 6 = 4-6.1
:
.
-Ke;iatar, pengnlahan h a s x i ( p a s c a panzn) dan percaszran
.
.k a c a a g h i ; a u yang d i l a k u k a n p e t a n i masln r e l a t i f s e d e r h a n a .
.
,bal. i n i t e r l i h a t d a r i c a r a / t e k m - r pen:;olahaa h a s i i m i s i b
b e r s i f a t inannual dan ner!qer;;unak,?.n p e r a l a t a n t r a d i s i o n a l .
:?a&% k e g i a t a n ~ e m . a s a r a n , p e t a n i l e b i h baayak b e r s i -
f a t p a s i f &?.am memperoleh inforrna.si k r g a a a s a r . T i n s k a t a
hafga yang a d a d i t i n ~ k a t p e t a a i b e r a s a l d;ri pedagang pe-
ngumpul a t a u t e n z k u l a k yang d a t a n g k e rumah p e t a n i . Xea-
&.an i n i sesui1~k13:h??jia m e r u ; ~ i k a n p e t a a i , s e b a b p e t a n i hanya
memperoleh hafga !p,
425,00
( s e k i t a r 00 Y6)dari t o t a l h a r g aF a s a r j , sedanskan s i s a n y a '~:uran.i: l e b i h f!?.
503,OC
'
( s e k i t a rOleh
AlMA NUGRAHA
ANALISS PmL'DAPATAN
DAW PEN4S4X4N
USliHATANI K4CARG N I J A U LABAN K E 3 I N G D I KABUPATEN CIREBOIT
( S t u d i Kasus
ma
Desa d i K e c a m t a n Waled)K2sJ.a i l a i a h Sebagai B l a h S a t u S y a r a t untuk Me~iperoleh G e l a r
S a s jana P e r t a n i a n
pads
F a k u l t a s Y e r t a n i a n , I n s t i t u t P e r t a n i a n Bogor
JURUSAN ILMU-ILMU SQSIAL EKONONI PE3FARIBN
PAXULTAS PERTAXIAN
I PaSTITUF PBRTANIAN BC%:-OR
m g o r
J u d u l Laporan : AIIALISA PEIIDAPAT-kN D+*N PEPLkSARAN USAElkTANI
KACANG BIJAU TA:riBX KZRING D I KWSUPbTaJ
CIREBOPT ( S t u d i E a s a s
I)ua
Desa d i KecarnatanWaled)
N a m a Nahasi swa: ADD- NUGRAFA
i a q -p. : A. 18
1547
J u r u s a n : ILMU-ILMU SOSIAL EKONOMI PERTAIJIAN
MElenyetu j u i
(Dr. Ir.
E.
d k a s a h AdFratna)Plenge t a h u i
J u r a s a n Ilmu-ilmu S o s i a l
;enulis dilahirkan dF Jakarta,
-ads
tanggai 17 Zuni..
" -
"c.hs.n
1962
dari oraas tua Soeyono dall Lki Sukirah, i 3 w -rupekan anak kedua dari tisa herszudara,
Tanat dari
:;D
Saya Keaaja Jakarta. iitara pada tabun.-
1974, kemildian rnelanjutkan ke
SP!P
Megeri Cibinzbin, i-u-ningan dan lulus tahun
1977.
kada tahun1981
~enulislulus dari :;HA !:?egeri Kunin-ga.n dan pada tahur? yang sama
ditzrina di Institut Fertanizn Bogor ..., melalui Preyek 1-e-
rin-tis 11, Pacia tahwn 1962 penulis inernilih jurusar? Ilinu-
.
-.3 i s m i l l a h i r r a h m a n i r s a h i m ,
.,.
- !..u+-i 0
-
dan s y u k u r k a n i panja'ckan kebtldirai; A l l a h Ssi'T,aJias b e r k a t rakhmat da.n karuniaNya p e n u l i s d a p a t rnenyelesai-
kan l a p o r a n i n i ,
-
l a p o r a n i t x i d i b u a t untuk memenuhi syar8.t memperoleh
. .
, g e l a r S a r j a n a P e r t a n i a n pada I n s t i t u t - e r t a n i a n jogor.
..?
h e g i a t a n Praictek Lapang d i l a k s a n a k a a d a r i t a n g g a l 4 l e b r u a -
C
ri
samgai densan 4. THei 19e5 s e c a r a ber:$adu den2;atx 3rogramK u i i a h R e r j a Nyata,
F e n u l i s haturkaii t e r i m a kasi:? daii pengharzaan ya.ng se-
A . csnggi-tinc"ni - T
-
,=,-nj- kepada 3apak Br. Ir. E , Roekasah Bd$ra"ca
se-bagai dosen pembimbiug, y a n s t e l a b ~ e m b a n t u p e n u l i s s e j a k
p e s s i a p a n ; r a k t e % l a p a n g h i n z g a s e l e s a i n y a l a p o r a n i n i .
P e n u l i s juga h a t u r k a n
terima
k s s i h icepacia p e t a n i r e s -poadcn, a p a r a t Desa Tflnjong dan Tan jung &?our a t a s bantuan
yam? d i b e r i k a a selama p r k t e k lagang. Juga ucapan t e r i m
k a s i h kepada semua p i h a k yang tel.ah membantu p e n u l i s selama
p r a k t e k l a p a n g hingga s e i e s a i n y a l a p o r a n i n i ,
E e n u l i s menya5ari bahwa l a p o r a n i n i qiasih ja.uh d a r i
senpurna, b a i k
i s i mzupun c a r a > e n y a j i a n n y a ,
C l e h k a r e n ai t u k r i t i k dan s a r a n s a n g a t p e n a l i s h a r g a i ,
Demikian semoga l a p o r a n
i n i
d a p a t b s r m a n f a a t b a g i pembaca,a o g o r , k g u s t u s 1985
Tu. juao P e a e l i t i a n
3
Fietode A n a l i s a Data
5
KJ&..SAbJq J.)J-F,g-bAIj pXFJELITIA$T
L o k a s l
--
P e t a n i dan K e g i a t a n Vsahataoinya
Pengola.han K a s i i d i T i n g k a t Usahata-ni
AltJALISA a:OpNCjf.'?I USAE;ATAMI K.4 CAiLTG HIZkLJ D I Lk-
Fj.$j 9,i\jKWING
P r o s e s Pengolahan U s a h a t a o i Kacang h i j a u
dl. Lahan k e r i a g
A n a l i s a Biaya
Biaya T e t a p ( f i x e d c o s t )
Biaya Tidak T e t a p ( v a r i a b l e c o s t )
3 l a y a S a r a n a P r o d u k s i
Biaya Tenaga Xer ja
T o t a l Biaya ?rodu.ksi
Fro 6 u k s i dan Penerima.an