i
SKRIPSI
KAJIAN YURIDIS TINDAKAN UNLOCKING OLEH PENGGUNA PAKET BUNDLING PONSEL ESIA DITINJAU DARI
UNDANG UNDANG NO.19 TAHUN 2002 TENTANG HAK CIPTA
JURIDICAL REVIEW UNLOCKING BY ESIA BUNDLING USER REVIEWED IN ACT NUMBER 19
YEAR 2002 ABOUT COPYRIGHT
IWAN SANDI PANGARSO NIM : 070710101133
KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN
UNIVERSITAS JEMBER
FAKULTAS HUKUM
2012
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
SKRIPSI
KAJIAN YURIDIS TINDAKAN UNLOCKING OLEH PENGGUNA PAKET BUNDLING PONSEL ESIA DITINJAU DARI
UNDANG UNDANG NO.19 TAHUN 2002 TENTANG HAK CIPTA
JURIDICAL REVIEW UNLOCKING BY ESIA BUNDLING USER REVIEWED IN ACT NUMBER 19
YEAR 2002 ABOUT COPYRIGHT
IWAN SANDI PANGARSO NIM : 070710101133
KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN KEBUDAYAAN
UNIVERSITAS JEMBER
FAKULTAS HUKUM
2012
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
iii
MOTTO
“Tiada bangsa dapat hidup makmur Sampai bangsa itu menyadari bahwa
Mengolah Tanah sama Luhurnya Dengan Menulis Sebuah Sajak
Kita Harus Mulai Dari Dasar, Bukan Dari Atasnya”
(Booker T. Washington)
*
Dikutip dari buku : Menuju Puncak Prestasi, Yogyakarta : Kanisius, 1990, hlm. 2
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
PERSEMBAHAN
Saya persembahkan skripsi ini kepada :
1. Orang Tuaku Tercinta, Ayahanda Boy dan Ibunda Sutiana yang telah tulus
ikhlas telah mencurahkan kasih sayang, doa serta pengorbanan tanpa keluh
kesah dan memberikan arti dalam perjalanan hidupku ;
2. Alma Mater yang kubanggakan dan kucintai Fakultas Hukum Universitas
Jember ;
3. Bapak/Ibu guru dan Dosen atas ilmu, bimbingan, kesabaran dan
didikannya ;
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
v
KAJIAN YURIDIS TINDAKAN UNLOCKING OLEH PENGGUNA PAKET BUNDLING PONSEL ESIA
DITINJAU DARI UNDANG UNDANG NO.19 TAHUN 2002 TENTANG HAK CIPTA
SKRIPSI
Diajukan Sebagai Salah Satu Syarat Memperoleh Gelar Sarjana Hukum pada program Studi Ilmu Hukum pada
Fakultas Hukum Universitas Jember
IWAN SANDI PANGARSO NIM : 070710101133
UNIVERSITAS JEMBER
FAKULTAS HUKUM
2012
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
SKRIPSI INI TELAH DISETUJUI TANGGAL 27 JUNI 2012
Oleh
Pembimbing
MARDI HANDONO, S.H., M.H NIP. 196312011989021001
Pembantu Pembimbing :
EDI WAHJUNI, S.H. M.Hum NIP. 196812302003122001
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
vii
PENGESAHAN
KAJIAN YURIDIS TINDAKAN UNLOCKING OLEH PENGGUNA
PAKET BUNDLING HANDPHONE ESIA DITINJAU DARI UNDANG UNDANG NO.19 TAHUN 2002
TENTANG HAK CIPTA
Oleh :
IWAN SANDI PANGARSO NIM : 070710101133
Pembimbing, Pembantu Pembimbing,
MARDI HANDONO, S.H., M.H EDI WAHJUNI, S.H. M.Hum NIP. 196312011989021001 NIP. 196812302003122001
Mengesahkan,
Kementerian Pendidikan Nasional dan Kebudayaan Universitas Jember
Fakultas Hukum Dekan,
Prof.Dr.M.ARIEF AMRULLAH,S.H.M.Hum NIP.196001011988021001
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
Dipertahankan dihadapan Panitia Penguji pada :
Hari : Rabu
Tanggal : 11
Bulan : Juli
Tahun : 2012
Diterima oleh Panitia Penguji Fakultas Hukum
Universitas Jember,
PANITIA PENGUJI
Ketua, Sekretaris,
ISWI HARIYANI, S.H, M.H. NUZULIA KUMALA SARI, S.H, M.H. NIP. 196212161988022001 NIP. 198406172008122003
Anggota Penguji :
MARDI HANDONO, S.H., M.H. ... NIP. 196312011989021001
EDI WAHJUNI, S.H., M.Hum. ... NIP. 196812302003122001
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
ix
PERNYATAAN
Yang bertanda tangan di bawah ini :
Nama : IWAN SANDI PANGARSO
NIM : 070710101133
Menyatakan dengan sebenarnya, bahwa karya tulis dengan judul Kajian Yuridis Tindakan Unlocking Oleh Pengguna Paket Bundling Ponsel Esia Ditinjau Dari Undang Undang No.19 Tahun 2002 Tentang Hak Cipta ; adalah hasil karya sendiri, kecuali jika disebutkan sumbernya dan belum pernah diajukan pada
institusi manapun, serta bukan karya jiplakan. Penulis bertanggung jawab atas
keabsahan dan kebenaran isinya sesuai dengan sikap ilmiah yang harus dijunjung
tinggi.
Demikian pernyataan ini dibuat dengan sebenarnya tanpa ada tekanan dan
paksaan dari pihak manapun serta bersedia mendapatkan sanksi akademik apabila
ternyata dikemudian hari pernyataan ini tidak benar.
Jember, 20 Juni 2012 Yang menyatakan,
IWAN SANDI PANGARSO
NIM : 070710101133
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
UCAPAN TERIMA KASIH
Segala puji dan syukur penulis ucapkan Kehadirat Allah SWT Yang Maha
Pengasih Lagi Maha Penyayang atas segala Rahmat serta Hidayah-Nya, sehingga
penulis dapat menyelesaikan skripsi dengan judul : Kajian Yuridis Tindakan
Unlocking Oleh Pengguna Paket Bundling Ponsel Esia Ditinjau Dari Undang
Undang No.19 Tahun 2002 Tentang Hak Cipta. Penulisan skripsi ini merupakan tugas akhir sebagai syarat untuk menyelesaikan Program Studi Ilmu
Hukum pada Fakultas Hukum Universitas Jember serta mencapai gelar sarjana
hukum pada Fakultas Hukum Universitas Jember.
Penulis pada kesempatan ini ingin mengucapkan terima kasih kepada
pihak-pihak yang telah banyak membantu dalam penulisan ini, antara lain :
1. Bapak Mardi Handono, S.H., M.H. selaku dosen pembimbing sekaligus
sebagai Pembantu Dekan II yang dengan penuh perhatian, kesabaran, tulus dan
ikhlas memberikan arahan, nasehat, serta bimbingan selama penulisan skripsi
ini di tengah-tengah kesibukan beliau ;
2. Ibu Edi Wahjuni, S.H. M.Hum, selaku dosen pembantu pembimbing yang
telah banyak memberikan masukan dan arahan kepada penulis sehingga
skripsi ini dapat terselesaikan ;
3. Ibu Iswi Hariyani, S.H., M.H., selaku Ketua Panitia Penguji skripsi ;
4. Ibu Nuzulia Kumala Sari, S.H, M.H., selaku Sekretaris Panitia Penguji skripsi
5. Bapak Prof Dr. M. Arief Amrullah S.H M.Hum, Dekan Fakultas Hukum
Universitas Jember ;
6. Bapak Echwan Iriyanto, S.H M.H dan Edi Mulyono, S.H M.Hum selaku
Pembantu Dekan I dan III Fakultas Hukum Universitas Jember ;
7. Ibu Dra. Tutik Patmiati, selaku DPA selama penulis menuntut ilmu ;
8. Bapak dan Ibu dosen serta seluruh karyawan-karyawati Fakultas Hukum
Universitas Jember atas segala ilmu dan pengetahuan untuk bekal hidupku ;
9. Ayahanda Boy dan Ibunda Sutinah serta keluarga tercinta, yang selalu penulis
cintai dan banggakan,
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
xi
10.Sahabat-sahabat penulis, terimakasih untuk semuanya, persaudaraan yang
tidak akan terlupakan, semoga persaudaraan kita kekal abadi ;
11.Rekan-rekan seperjuangan di Fakultas Hukum Universitas Jember angkatan
2007 dan Teman KKM (Sigit) di Dinas Koperasi dan UMKM atas segala
persahabatan dan kebersamaan selama ini ;
12.Semua pihak dan rekan-rekan yang tidak dapat disebutkan satu-persatu yang
telah memberikan bantuannya dalam penyusunan skripsi ini ;
Sangat disadari bahwa pada skripsi ini, masih banyak ditemukan
kekurangan dan kelemahan akibat keterbatasan kemampuan serta pengetahuan
penulis. Oleh karena itu, perlu adanya kritik dan saran yang membangun dari para
pembaca demi kesempurnaan skripsi ini. Akhirnya penulis mengharapkan,
mudah-mudahan skripsi ini minimal dapat menambah khasanah referensi serta
bermanfaat bagi pembaca sekalian.
Jember, 18 Juni 2012 Penulis,
IWAN SANDI PANGARSO
NIM : 070710101133
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
RINGKASAN
Salah satu cara dalam meraih simpati pasar adalah dengan melakukan
penjualan secara bundling. Bundling adalah menjual ponsel berikut kartunya
secara bersama-sama dan tidak (bermaksud) terpisahkan. Ponsel yang dijual
tersebut dibuat sedemikian rupa sehingga tidak dapat digunakan dengan kartu
yang tidak satu paket bersama ponsel tersebut. Bundling ini dilakukan dengan cara
kerja sama antara penyedia layanan (provider) dan pembuat ponsel. Strategi ini
pula yang kemudian diikuti oleh operator CDMA Esia dengan pabrikan telepon
seluler dari Cina Huawei. Strategi bundling ini diwujudkan dalam bentuk ponsel
Huawei C2601 berikut nomor esia yang telah terisi di dalamnya. Pada saat ini
berkembang ponsel bundling yang di unclock atau (dibuka kunci perangkat
lunaknya) dan diisi dengan kartu selain yang ada dalam paket. Tindakan ini dapat
dikategorikan sebagai bentuk pelanggaran hak cipta. Berdasarkan latar belakang
di atas, penulis ingin mengkaji dan menuangkan hal tersebut dalam bentuk
penulisan skripsi dengan judul : “Kajian Yuridis Tindakan Unlocking Oleh
Pengguna Paket Bundling Ponsel Esia Ditinjau dari Undang Undang No.19 Tahun
2002 tentang Hak Cipta”
Permasalahan dalam skripsi ini meliputi 3 (tiga) hal yaitu (1) Bagaimana
syarat dan ketentuan yang berlaku dalam paket bundling handphone Esia? (2)
Apakah pelanggaran terhadap syarat dan ketentuan berlaku dalam paket tersebut
dapat dikenai sanksi? dan (3) Bagaimanakah perlindungan hukum hak cipta
terhadap paket bundling handphone Esia? Tujuan umum dilaksanakannya
penulisan skripsi ini yaitu : untuk memenuhi syarat-syarat dan tugas guna
mencapai gelar Sarjana Hukum pada Fakultas Hukum Universitas Jember,
menambah wawasan ilmu pengetahuan dalam bidang hukum khususnya Hukum
perlindungan hukum hak cipta terhadap paket bundling handphone Esia.
Selanjutnya, tujuan khusus yang hendak dicapai dari penulisan skripsi ini
antara lain : Untuk memahami dan mengetahui (1) syarat dan ketentuan yang
berlaku dalam paket bundling handphone Esia ; (2) sanksi yang dapat dikenakan
atas pelanggaran terhadap syarat dan ketentuan berlaku dalam paket bundling
handphone Esia dan (3) perlindungan hukum hak cipta terhadap paket bundling
xiii
handphone Esia. Metode penelitian dalam penulisan skripsi ini menggunakan
pendekatan masalah pendekatan undang-undang (statute approach) dan
pendekatan konseptual (conceptual approach). Bahan hukum yang dipergunakan
adalah bahan hukum primer, bahan hukum sekunder serta bahan non hukum
sebagai sumber bahan hukum penunjang, dengan analisa bahan hukum deduktif.
Hasil penelitian yang diperoleh antara lain bahwa berdasarkan beberapa
syarat dan ketentuan yang berlaku tersebut, pengguna paket bundling handphone
esia mempunyai kewajiban untuk menggunakan perangkat handphone dengan
sebagaimana mestinya, khususnya menggunakan handphone sesuai dengan syarat
dan ketentuan yang berlaku termasuk hanya mempergunakan perangkat bundling
handphone tersebut dengan operator telepon CDMA esia saja. Unlocking dapat
merusak eksklusifitas hak cipta dalam paket bundling. Untuk itulah jalan akhir
yang dapat ditempuh dalam masalah adanya pelanggaran dengan melalui
unlocking handphone ini adalah melalui sanksi pidana sebagaimana disebutkan
dalam Undang-Undang No.19 Tahun 2002 tentang Hak Cipta. Atas pelanggaran
Hak Cipta, maka pelaku unlocking paket bundling handphone ini dapat diancam
dengan hukuman penjara selama 7 tahun atau denda maksimum 5 milyar rupiah.
Perlindungan hukum terhadap unlocking paket bundling esia dan
handphone Huawei adalah dengan jalur hukum, salah satu bentuknya nampak
pada Putusan Pengadilan Nomor 814/Pid.B/2008/PN.JKT.PST, dimana terdakwa
dinyatakan bersalah oleh pengadilan karena melakukan tindak pidana hak cipta
dan oleh karenanya, terdakwa dijatuhi hukuman pidana penjara selama satu tahun
enam bulan, serta hukuman membayar denda sebanyak Rp. 1.500.000,- (Satu juta
lima ratus ribu rupiah) kemudian diperkuat oleh Putusan Pengadilan Tinggi DKI
Jakarta No. 210/PID/ 2008/PT.DKI pada 21 Agustus 2008.
Saran yang dapat diberikan, penegakan hukum di pada kasus unlocking
paket bundling mempunyai dampak yang baik untuk melindungi penciptanya.
Penegakan hukum pada unlocking paket bundling pada dasarnya harus dilakukan
secara tuntas tidak saja terbatas pada razia yang dilakukan pada para pedagang,
dan pemakainya, tetapi juga harus dilakukan dengan motivasi dan kemauan yang
kuat untuk menegakkan hukum khususnya bidang Hukum Hak atas Kekayaan
Intelektual di Indonesia.
DAFTAR ISI
Hal.
Halaman Sampul Depan………...
Halaman Sampul Dalam ………...
Halaman Motto …..……….……..………...
Halaman Persembahan ………...
Halaman Persyaratan Gelar ………...
Halaman Persetujuan ...………..
Halaman Pengesahan …..………..……….
Halaman Penetapan Panitia Penguji ………..
Halaman Pernyataan ………..
Halaman Ucapan Terima Kasih ……….
Halaman Ringkasan ………...
Halaman Daftar Isi …..………..………..………...
Halaman Daftar Lampiran ………... i
Hak Atas Kekayaan Intelektual (HaKI) ...
2.1.1 Pengertian Hak Atas Kekayaan Intelektual (HaKI) ...
2.1.2 Perlindungan Hak Atas Kekayaan Intelektual (HaKI)...
Hak Cipta ...
2.2.1 Pengertian Hak Cipta ...
2.2.2 Fungsi Hak Cipta ...
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
xv 2.3
2.2.2 Lisensi Hak Cipta ...
Paket Bundling ...
2.3.1 Pengertian Paket Bundling ...
2.3.2 Bentuk Bentuk Paket Bundling ...
2.3.3 Unsur Unsur Paket Bundling ...
2.3.4 Manfaat Paket Bundling ... 25
Sanksi Atas Pelanggaran Terhadap Syarat Dan Ketentuan
Berlaku Dalam Paket Handphone Esia ...
Perlindungan Hukum Hak Cipta Pada Paket Bundling
Handphone Esia ...
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
DAFTAR LAMPIRAN
1. Undang – Undang no 19 tahun 2002 tentang Hak Cipta
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/
http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/ http://digilib.unej.ac.id/