ABPEK I;BIOLO61 REPROESOK B E R A Q A JEM
N DI
WADUK LAMOR, JAWW T1MURK A R V A
ILMIAH
u n t u k : semua g>.lruku,
oral-lgtualr:? dan
K
..,
I
L:
r
I
AH.. .
S c b a g a i se1:a s a t u s y a r a t untuk n!on!peroloh
.-
g e i a r I n s i i i y u r p-tacit~ .b';,lrul+;as i'er:ilrcLnall
I n s t i t u t P e r t a n i a a Bogor
o l e h
DJ,pi
AE
yiJi9pAL ';'* ~~.j'Ah~,l,~~c
lo.
005
D i k c t a h u i : D i s e t u j u i :
P a n i t i a U j i a n , osen Pembi~ribing,
C
1
P - .---
-
ISMUDI MUCHSIN, K e t u a
MOCK.
1C:ISAIT LFIi'EFIDIE, Icetua-a- '
----
--
----
.[-
u;"
>! :q .. % r.;.D,J,i,i;BZ ;i1Ui.?pl\I, F,
,
.d ~ i L ' .,::.,.lJ ( C: I(:',
<>cj5)
I~;<F&;f31-pi ,-,-,T ,.-, ..',> . .. . ~ . . - . ,
,,dg,
~,~~p:~tc:~:;::.;;~
,:.',I. ,: >, ... , .!~?l'h,,?!~ J ; -a:,; i:.~:~ I J ~ .:j;!Ll>t.iJ<, r ~ , :., ,!&jkl - '.!.lIi';iJF?s ( J j i b f ~ i ? i ~ i n g g l e h
'!;I(.;.;.
. I . ~ . , ~ - L , S A ~ ~ r , * - .J;:F>'Tl:'aIz d a n p!,
F.
i{jLL.pii$IJO)P e n e l l i ; i a n .-.sppJr b i o l o g i r,c;,ro-.!l&i >r;.bei.;i):% J e - .
.
ilis lir.:ii ~:ila!~u!<::n sej,zl; p e r t e i l g n l l a n :jv.l~.i? Zies::mber'
1970
s::.ln-->o.i ctengan ;I.:hir b z l a l ; :I?ei;~uari 1 9 7 9 .7 - colltoh ;,it : nph.ap d t n
sari
U i . : < p y i ~ c n t ; t 1ill
r i i 11 .:3 . -% -
n e t , ' beruiriiraii i:ats. j a r i i l g 3 , 5 ;
5;
7,5
dan.8 , 5
cm.R l a t t a n g k a p l a i n ya.ilg d i g u n a k a n a d a i a h : g i l l n e t p r o d u l i s i
,
. ; a h l e n p a r d a n p a n c i n g .J e n i s i...an yaiig c l - i t e l i t i adaiz.1; : i l i a n i i w j a i r ,
T i l a . i a
--
.-
inossamaica --.-- i ? e t e r s ; hampal, &mxzig pz~cno&-i d o t a (!:.IT.); !?iLcrtl, ~s_t_ciiic$_C;~~s_ & ~ j ' ; S l , (C.V.);
L.&".--.
lisprel;, -.P u r t i u s s p ; k z v e s i?era:l > .? junCi.;s, -I-lpllP- 'cranoicies ~-
(C.V.) d2.1-1 y!adeP9 13u.ntii:g n i i - i o - L ~ . t s ~ ~ ( C o
V.)
Jun:l?ih i:.;in coniol! y 2 . n ~ -i;cr-t.ngka:~ ~i:tsin&-!!!asing
a d a l s h : i k a n , u,jslir
(L'I5);
h a z p a l (11.2); ni!eii?( 4 6 ) ;
k e p r e k ( 2 9 2 ) ; t a m e s merah ( 1 1 9 ) d a n wader(89).
Uliuran i!ran betinn $an j a z t a n t e r k e c i l yailg s u d a h b e r g o n a d a m a t a n g u n t u k s e t i a p iican rcasing-hiasing
a d a l a h : i B a n m u j e i r 1 2 5 d a n 1 1 2
mm;
hampal197
d a n 2 2 3 xm; n i l e n139
d a n 1 2 4 am; 'ceprek 9 2 d a n :I-! mini t a w e s me?~,ali156
d a i ~ 1 2 1 iim ;'ail ~ia?:ei.(73
da.n6 1
mm.
1 ; o e f i s i e n r e ; : r e s i ( b ) <.a; i hu3ui?;:;a;i lo,: b e r a t d e n g a n l o ~ l > a n j - , n g t o t a l semua i k a n t o i a h d i t e i . i t i
. .
uiltp.:; :ieae:jilt~~lcan apa]_;h ~ : ~ r t y . , . b ~ ? . h a n i 1 - i;ersebu.t
.
.
i.ooi!~etri!r a-tau a.Ll.oinet:'l~.;.:'rel<ucnsi da:i xjjaktu, z.etiij2'lail c i d u b a c;arj. ;>en-
tu!L , y a f i l : . frekue:c.si
:
i , ? i l e t e r -Lel.ur pada :,:eti;.n-
-tirig-r.,r. .-,
,
k a t kenat?-ngan goaada (liL!:, dan d a r i p e r s e i l t a s e ~ i ~ i n g g u
ail setia:? '.I';,C i l t a n c o n t o h s e r t a d a r i i.;oi~iposisi !KG
~ , . ; . u r u t k l a s s i f i ) i a s i C a s s i e ( 1 9 5 6 ) . I)idv.ga i l i a n
r;iujair ijieaijah l e b i h d a r i s a t u k a l i d a l a n seta11v.n.
Ikan
hainpal d a n nilen1 d i d u g a 1:iemijah pada s a t u i l l u s i mpemi jahari dalam s a t u t a h u n , t e t a p i selama s a t u lnusim
d a p a t b e r l a n g s u n g bebera-pa k a l i pemijaban o l e h i n d i -
vid.u >'ail;; s a n a . Musii:, pei~ii jaiiall ii:3i2 k e p r e k dan
tawos iiierah didu$a b e r l a n g s u ~ ~ g dua k a l i dalam se'taiuil.
Sedang i1,:ln 6:acl.ei- ciidugti iicnl jai? ;mays. s a t u :.ali
setahun..
i.?c!i-,~;~&i'ta~ i:iasing-lj~iisin; il:;?~ pc,da i:i,5.,arail p a n j a n g t o t a l d a i ~ h e r a t a d - l a h : i!;ai: n : ; l ~ z i r (Eli;.
-
2,112 b u . t i r ; 1 2 5-
209 mn danjC,G
-
153
; r a n ) ; !iaayal ( 1 2 , 9 3 5-
33'3.365 b u . t i r ;197
-
459
i:,;ii ta-.82,
ii2-
1.4.90 gram) ;niicix (51.365
-
174.557
b u . t i r ;139
-
21:s n-i dan j0,0-
258,6 gram) ; -tal;ies me:rah (12.22L;.-
207.261 b u L i r ; 166-
2b.5mm
tan59,G9
-
210 gra1.i) dan i:.:.m wader(2CG
-
2.524 S u t i r ;45
-
93
nm dar, 2 , 9 5-
9 , 8 0 ,;-ran). Fele!zunc:i t a stotal
i):an ilai;!i?al iii~i~ing!;at dengrnbe.::tswbahriya punjani; ilcan ( r =
C,'>gC6).
Pek~~.i~dj:tas t o t a l il;an ta1:ie:: r!!i.r;h se.,a!iir? bang& clei~gan pertaiilbahanber2:t t u b u h
(r
='~,6627)
d+;j. ' ~ e i a t o v e r i u m ( r =0,8456).
b e j ; ~ . k _ j . l ~ be:.ta.l..afi panl;a:; il,:,n \i.a."ii- m ' k a f e k u n d i - t s s
t o . t a l senaicj.n jlei?i:i,'i;at
(r
=C9?j5y2:)
9 eFa!c:;or l:ond-i.::i r. 6 l a b i f L , . l p c n i , a r u h i o l o h p e r t u m b u h a n
. . gor,.adaa 1,jil:i
:r
l < t o r J.;fi:,ciist r s l , a i,-' l i "' ai;l;,i i,li.ilingkat JI-i ~ u l i s a l - 1 7 i n i meru:;)a: a n l a ~ ? o r . i l i!a:iil > ? e ~ l e l i t i a n
s e i a m n (:us , s e t e n g a i l !.:u,l;l-1, se3::i; ;,eri:eli. ai?a:i Desember
197;;
~ > a ~ : ] ~ ~ ~ . i d,el16;;3i1 alc1ll.r F e b r ~ a . > ? i1979,
Lii :'!ad~~l<.
,! ~ a i > . o ~ . :i.arya ilmiai: i n i i-,?erui^ialtar, ::a:i.~.h c;atu. s y a r a t
rrl3tv.k lsorngeroI.ell g e l a r I n s i i ? y u r 1;d.a F ' a k i i l i a s
i'e:ci:;an.m, 1 n s t i . t u t Perta::i.an I!o&'?r.
Pacia !-eael:p2;tail i ? : i i ::cnu:l-j..c . a 1 t i r i l l 8
h a s i h kipada :
1. Uap?.k Drs. ik:ocl?. I c i l s a n X-ifeiidie I'l.Sc. clan Oapak
.-
11.. PI.
F.
: i a h a r d j o y a n z i;e!al; !.ier,i;,erilian biniijiilgan.
.
1.i~lul.r l:i,:c, i:c;!.ah i.;t.iibzri!.iaii l,ese!:;p?tan k e -
.qada i;-!yu:Lis i?.ntuk 1 :.:lalrui,;:n p s j l c l . . t l a i i d i r,a(j.ul.i
L a h o r
,
3.
par? . :;>i:. , , i L ~ ~ i i e n . d:-.n k .ai '-'-,
awan : j : : ~ y i i - , Iiidl>.!: Serba::una. . A
iiali Bractas, ~ e r u t a m a yanz v ~ e r C u g a s d i P r o y e B
Gendungan X a r a - & a l e s : : a n L a h o r , a ? , a s b a n t u - a n d a n
f a s i l i t a s y a n g d i b e r i k a n s e l a m a p - n s l i t i a n .
Semoga ' t u l i s a n i n i b e r ; a a n f a a t b a g i pcni;eloi.aan
p e r i l c a n a i l kvia.d.uk L a h 5 r .
B o g o r , A p r i l
1979
F e n u l - i s
;alamari
D~':P.LAR J;.IZEI., , s u p i o n .
x
DAFT:LC l-:l.~i113flR
. .
.
. .
.
. . .
.
.
.
.
xi
DiiFTRE Li?i~~P1:I:Al~.
.
.
. . .
.
xv
j.1. ..
~'i~l!lAi~~~TI~UKl'T
..
.
.
a e 0 * 01
11. T I F Z A I J A N PUS'I'AICA
.
.
.
.
.
. . .
3
111 , Di\Ej.;'A!-l, d::i:Ai.J Diii.: E:@TOUA ixL'i.ii'LI'I'Ifi\i.
9
I V . B A S I L DAN PEI!I8AIIASAI\I
.
,
. . . .
.
23ye KESIMPULAN
.
,
.
. .
.
.
.
.
. . .
118V I .
A
.
.
.
.
,
*.
.
.
.
.
*.
.
.
.
120 DAFTAR PUSTAICA.. .
,
.
,
.
. .
,
122h i f a t f i s i k a k i m i a a i r kdadul:: Lahor ta.,
h u . n 1 9 7 7 . . . . . . S o . . . .
13
i i
Sumlah c o n t o h i k a n mu. j a i r , l i l a p i a
mossa~.i~bica Peters 1nenu.ru.t k e 1 . a ~ pan jaing,
--
--
.---jetxis kela111ii1 dan TlCC.
,
, ,
.
,
,
.
34
Jurnl-ah c o n t o h i l i a n hampal, f&a-l-a_
pic
role-tg
(C.V,)
rnenurut k e l a s p a n j a n g ,. . .
j e n i s B e l a ~ i l i n daii TKG
52
Jui;llah c o n t o h ilia11 n i l e l ! ~ , ~ s ~ t e o c l ~ > . u ~ , h a s s e l t i
(C.V,)
~:idnu:rut l i c l a s p a n j a n g ,j e i i i s iielarnin d.ali TIiG
.
.
.
. .
6
6
Jui:;lah c o n t o h ilrari k ~ p ~ e l : ,
g:~~y!;i;~s.
s:,, -
..i,!~urut ,.% ire1.a~ p s ~ . jang
,
j c n i s !i-lmic ar? r 3.7.7Hubun:;an b e r a t d e n s a n pan jang t o t a l an&-anak i!-ran mu. ja5.r
,
T i l z . p i a g ~ o s s & y " ~. . .
b i c a P e t e r s
--
L;ubu!2gzn b e r a t d e n g a n pan.jang t o t a l .;;u
lx
.
j a i r , ':Pilapia mossa!ilb-i~g P e t e r s. . .
j a n t a n
Hubungan b e r a t d e n g a n p a n j a n g t o t a l i k a n mu j a i r ,
.?==
rflossarnbica P e t e r s b e t i n a . . .I-iistogram llubungan f r e k u e n s i p e r s e n t a
se jumlah t e l u r d e n g a n d i a m e t e r te1u.r i k a n n ~ u j a i r , _ T i l a p i + rss,s_aib_.l~a_ P c t e r s p a d a t i n g k a t kernatangan g o n a d a y a n g b e r b e d a
. . .
Fr"rclru.eiisi p e r s e n - t a s e T'iiG rniag,'uan i1;an nu. j a i r , TiI'iga&% mossar!~bica P e t e r s . +
ilulsungan fel.;unditas t o t a l d e n g a n ;ail- j a n g t o t a l i k a n m u j a i r , x$l?;?& -.-.- moss
. . .
a ~ n b i c a P e t e r s
.---
~ i u b u n g a n f e k u n d i . t a s t o t a l d e n g a n b y r a t t u l > ~ ? h i h i l liiu j a i r
,
-+-a,~TIT~~~X~~~C~
P e t c r s
. . . . , . . . a .
Ju-inlah i k a n mu j a i r
,
iiw5cki, r;losw&ii~g F e t e r s isadia TKG I d a n 11 d.,:i pa11ji.n.;; t o t a l .. . . , . .
Juriilail ii,;..c.n 1x1 j a i r
,
??i?iezls
!I~$!&&CAP e t e r s p a d a
TRC: 111,
I V d.an V d a n ?2n- j a n ~ t o t a l .. . .
:iubul;gan berai; d.eni;2.n p i l n j a n ~ t o t a l
-- ,-
ilri. n ham p a l , $ a a l - ~ ? . , ~ ~ ~ o ~ ~ e ~ & ~ ~ ~ ~ ~
y ) ~ ~ s ~ ; y j ; a s ~ '?& . ... ,nJ.L~;gb.~!c?l .'
.
, ..a i I I $ &:!~qm!J- ~~cc'rnaj2ic~~etc?.
v
4 ' 0. . .
c . ..
,..t-
-,
c, ...ijub~int;an f'cl.:: :zd.i l,xs , . i - ~ s : i l
iarl: t o t a i iirail iiai;!pal,
li?ia~?-aa.?~
& a c r o l c u i c d ~(C.V.).
, ,
. .
.
-
....
iiubungarl f e . u n d i t a s d i n g a n b c l a t tul:u.ki ilca il iiai,?l?al, &%:$~~&-~~ !GC-<C~.>,
o i d o t a (C,V.)
. . .
,
.
,
. . . .
LA-.---
i l ~ b u i l j a ~ i fi.kunGit:c. L~ta!. *;-)r. ; r be
r a t ovariu;!j ii,::~l !~:;;~j-~?rl,
-.
~-
ii:?.~oalc..
A...."
.
. . .
r r ~ a c ~ ~ : ! . ~ p i d o i ; c l
(c,:..).
,
,
,
-.
-.
.a,------
, 7 - -
J . l...3 ... .. . o r i ~ ? a l 8 .--a . ~LCI'C:I.L ..
. .
p - j ~ l . 0 . t ~ .
(c;'
'br.) ;.>.,I?. ~ C A - I .,:?.$; kc. a:i;;?.j.l&---
'--
. .. ~ ,-a.11 pJ~:;:~<.a j.,
T I 9
::!.:I <,.2?1 -;?;2.iij~.y,;. - t o t a ? .,
. . .
,.
.i.lu.bungaii b e r a i ; dcngail pan iani; t o t a l
1.. .
i a . n i I
,
Q
s te
. . .
o c 11i &$lls_ k~~;~-e-&i;i.(C.V.)
j a n t a n .I!itb~?.r!gail l s c r a t c1i:ngari pail;jang t o t a l -i.kan i i i l e m , 0 s t e o c : i i l u s .---
~.
!?as: c l ' c i. . .
b e t i n a . .
t e r -t e i u r i k a r , n-I lei:i
,
~ - s ~ Q ~ Q : J ~ ~ ~ ( ~ ~ ~ . h a s s e l t i ( C * L r , ) i3ada t i n g k a t kei!a.-. .,
J u ~ l l a i l il;a!i nj. lei!, .. Or; ~ Leocnli?.l!::
.-
.i l a s z s ~ l ~
(c
v.
) p z j . & m a p ' j t ' L ..-' ..
.
---a-,- . * .
I.ji;ullgan ~ a ~ ; n n ; l i i : a s . t o h a 1 de:ir-;an
.
b e r a t ~;LI.:IU~I i::a!: i i l l c r ! ~ 7 u r ; t ? o c : ~ i : i u s . .- . -.-
h a s s e l t l (C, 17
'
. . r e . . . . .~ .i..
!!ubu.ili;an p a n jan;; ' b ? r a t ailc?!i-an&
. . .
i k a n Licprelr,
~ ? ~ ~ t _ & : + ~ ,
s p .- j 1 : I
:
n
,
total, .
.
,i1c.a 3 LC; p1: ci.: > Gi-!-~-c.;;i3- .q2 J L, ! i .c <I Ii
,
,
J,~.i!ilah i k a n l r e p r e k '7,
-~---..
P u i l t i u s s p hercias a r i c a n Ti<G d a n p a n j a n g t o t a l
. . . .
Hubungan b e r a t d e n g a n p a n j z n g t o t a l anulc-anz.1: ikail tavrcs rnerali,
. . .
P'L~n$-&g-s.b r a m o i d e g ( c , V . )
--
Kubungan b e r a t d e n g a n p a n j a i i g t o t a l i i i a n ~;a.x:~s x e r a h , Eg!.tmg &~nnojLclcieS
. . i i n r . ,,~o.~,,ai? .‘.,. fc!u;!ciitas t o t < : l ieng.:n pzi?
- a n 6 t o t a l i l i a c .iavj;:s n e r , a h , @~tAu-g,
bi:ai.laides ((;.ire )
. . .
97
!!ui.jv.ngaii feliunditas t o t a l d o n ' a n be r a t t~3bu.h ilcan t a n c s ri~oral?, PJ;:!;LQJ.~
. . .
1 ~ r a x o i d . c ~(C.V,)
.-
--98
i-Tui?urigari fe'runcii'bcs t o t a l Gilgc.+;i b s -.. r a t ovariv.m i1;a.f: tav!<:s nera.11, ~ i . ! n t i u n
--
hramoi:? e s ---.. (
C
.
V.
). . .
9
9
Jui:jlall i!;an t a m e s fire:a::,
.--
i3un"iius bi-a;xoiL'.es-*-- ~--- ( C , V . ) p a d s s - t i a p
. . .
,TKG
clan
-!?;xi
jail;: t o t a l 1 0 2i;~bi>.r,gs.n ; k c r a t deirg:*r: pan jails iota1
il-an :;:ad:>r. 3 "u;?t: 11s bj.ilotatu:;
(c-v.
j m t z n .
. . .
LO6.
.
f I i ~ b u ~ ~ ~ a r , b5rc.i; aer; ~ar! p2n jar;;, t o t a l
ili_a:"i n a d e r
,
' t i s ( CV,
)b o t i n a
. . . * .
1 0 7i i i s t o ; r a , ? : hu :ur;i;an f r t l ; L : e n s i ;,crscn
.+ ~ a . s e j~~.fi:la:-~ te1I.u~ d.:>i?gail & i ; ' i l e t ~ r L L
_.
~ ~ I Ji::.,~.:: . ~ T.-- Pun t i u s b i n c t a t u . s+ J C A L ~ ~ 7
~--
_---.- ..._( c , v .
j 12s.da t i ; ? . > i - A.,.iat ' !;ci:atsi~ar!. gon,:51.
Huiiu?>;-aj: i'c'rundi . . La- LB i G ' t 2 i ci.;ilga!'lrj2c .,zjli;l Catai 1 ;;ar, :r; 'cr, ~ ~ J . I I ~ ~ , ~ L I s
--
- , . o l n b t a t u s( c , ~ , ) .
,
. . .
. . . .
.
a113
..
..
.. . -.--~-
. .
54.
J:l:-i!.a!. i . ~ ; . - l i . x:jac'?c~,
P ~ u ? % i ~ t i--
b .l:c?ia..
-.--atus
((;, V,) p d . 3 s e c i a j ? TiLC-: dc
1:ai;U
j F cocolc d a t a t e r h a d a p roodel hubun(gai-I l o g panjan:; t o t a l d e n g a n l o g b e r a t a n a k -m. -
a-na!: i l i z n n u j a i r , &-~ls&& g~?~%sarnisj_ca P e t e r s
. . .
U j i c o c o h d a t a t e r h a d a p model liubun$ai: l o g b e r a t d e n g a n l o g p a n j a n g t o t a . 1 i k a n mu j a i r , .- Til-
-
ii~ossaiiibica---
P e t e r s , j a n t a nU j i c o c o k d a t a t e r h a d a p model hubungan l o g b e r a t d e n g a n l o g p a n j a n g t o t a l i k a n n u j a i r , T i l a p i a n ~ o s s a m b i c a P e t e r s b e t i n a
A n a l i s a l c o v a r i a n s hubu.ngan l o g b e r a t de- ngan l o g p a n j a n g t o t a l i k a n ~ ! u j a i r , ' T i l a p i a :.losstifi1&ca P e t e r s j a n t a n !.:.an
----
b e t i r i a
. . .
B n a l i s a s i d i k ragam p e n y e b a r a n d i a m e L e r te1.u.r a i ~ t n r6
l o i c a s i d a i a m i;onada :i.!;ai !!lu jair., 2 ' i l 2 n i a ;fios,5a:lbica IJe Ler.8 -.-A --*- -~
----.--.
,
l l n a l l s a s i d i l c i-zzar;! p e n y e b a r a n di:ixe- - t e r t e l u r iL:.-?n m u j a i r , .--.> T i l - j i a i:ossaifi
,-
q-.-'-lFc<*~
'-iyo
,
1 j i c a p e t e r s uyiLul< j d . : . l l z t i ~ JL,
...
. .
200 d a n 530 b u t i r ,
. . .
,
1lnalisa i-a...ys.
terha.6.a:? model ilubungaill o g f e i r u i i d i t a s t o ' t z l dci;2,a.n i.og x>:,aiij~i~~g t o t a l i l ; a n u j a i r , T i l a i ) i a ,
~csz~!$j.ca
P e t e r s . ..
,
. . .
a. .
h n a l i s a r.?t&:i:, terl~ad.:.:, i ~ o d o l hub~~iig?,.n l o g fei,x;:r:$.ii;as t o t a l cl!en,;an l o g b e r a t
t ubuh i!;; r: :liu j :: i r
,
??LYL~~;;Y. g~~.s2~s.~!;&~~P e t c r s
. . .
Aiia!.j.sa r a g a n t c r h ~ ~ d a p ::!o?'el i:~lliun:,'ali
,
- l o g i ' e i i u i i d i t a s . t o t a l dengal? lo;: beret ovariu.i-! il;. r1 'nu j z i r,
TLls-i.?,
j :~~.g~~m:ml&c a : L > e . t e r ~
. . .
u j i coco],c d a t a ,,sr.>:i:,[ap .:!,,,]2.~1 il~.;.i;ui!~ a n lo,:: .- .:el-.at (\,nl;ai? :I.#.:,< p~:.llla<ig t o -
, <
.ha?L i!<;,g,,] >?..
2 1 3 , ~ & ~ ~ . ~ l ~ ~ ~ ; ~ . ~ ~ ,
. . .
t a
(C,V.)
j a n t a n. - . .
~ 1 cocj3;: ~ 1 ,jzta te:r;:s:l,a;> j>l,(;del ! L . L ~ . t ~ ~ . : ~ m c
ztn lo?: i ~ i : l . a t cliin,an . . 1.0; p a 2 j ; t . i ~ t o -
2 . - I a 19 L--- :-ai!:~c,la m a s r o l e ? i ~ . - & ~
(C.V.)
b,:.t;~,,>.-
.- Y L A . G ~ . P . . , a a " .....
.
A ~ l a l i a a kovari:;,ns hobu.;gan l o g b e r a t i'!r:ngan l o g p.njax:g t o t a l . iha!: Hainpal, ; l a m p a l a
..
, : a c r o l e p i d o L (C.V, ) J a ~ t a n. . .
dan h e t i n a
A n a l i n a s i ' i k i7agnii> p e n y e h a r a n d i a - ? ! e t e r i e l u r r n t a r
6
l o k a s i d a l a n g o ~ i a , : r , i k a n h a l r p a l,
~ a x K 1 ~paar>J~
u i c l o t a (C, V.1,
. . .
-
[ l n a l i s a sic)-ill raga.! penye'rxzrai. dic,~!~e- t e r t e l u r iks.9 Piampal, !iai;;-,ala iliacr.0
.
, le-!;i.~:ota (C,V= ) untulrjl;:.la.h
. . .
50, 1 0 0 ,150,
200 ?.an 5 0 0 b u t i rU
j i c o c o ! ~ 2 a t a tcx.haci.5.i. 1 ~ 1 o d e 1 hutsu.ng an l o g Peku.adl.bas t o t a l d e n c a n3.0s
I a - o 1 . i 1 1 2 2 ;-lai;l\>ala x;!acrolc:~i.'otz. ( C , V . )
,
a,
.
.
,,.
-
,- ,. .
U J i coco!; d a t a t c r h a d a p i:!ocI.el iluisu.ng a n Log f f ~ ! , u n d i t a s ' L o t - l c
< - ~ ~ ~ , ~ -
, . L ~ . ~ < > . I I ;Lo5.~ia,*. -
b e r a - t t u b u h ilyan bL m p a l
,
-A-Lkp.$d;zz: . ~ ~ c r o l ~ c l o t a (C.V.)
.
,,
.
. ."
..,..
Ana.1:i.sa r;i,:;an i~:;r;~ir a p ;iioi!el h i ~ b ~ ~ l g a:, l o g felruni;it;!s t o t a l d e i l v a ~ l l o g
...
0
b e r a t o ~ r a i - i u x i!m:l i - m . n ~ j w . l ~
~
~
~
~
~
g
l
g
~K!-c~o~~~~-~:s-J:-+, (e
,v.
) + *,
.
,
r l i s l<u:i,?.rnin ii.:an 11
~ - a a l ,
ila;.!:cala, .
~ ? l a c r o l e o i d o " i ~
(C,
V,
) pz.ia -i:!.ap-^ t:
. ~ "
, .tialaman
!!nalisa ragam t:>rhad.ap model liubungan l o g b e r a t dcngan l o g pan;;sng t o t a l i k a n n i l e m , O s t e c c h i l u s
-
h a s s e l t i (C.V.)j a n t a n
U j i c o c o k d a t a t e r h s d a p wodel hubungan l o g b e r a t d e n g a n l o g !iznjan[:; t o i 3 . l a I O S L ~ o < j ~ i & i ~ &i_s,:j-k~$-!-& ( C
,
\I.
)b e t i n u .
. . .
iliialisa : r o v a r i a n s l1ubui.1ga.r: l o g b e r z t
d.engan l o g :;anjan;' t o t ~ ~ l . i1:a.n r ~ ~ . l c ! i ~ ~ 3stcoch:il.u; ...
-
--->~--- h a s s a l t i ( C . V , ) j a i l t a nd a n b e t i n a . . . , . . .
l i n a l i s a sidi!; ragam p e n y e b a r a n d i a i ~ l e t e r t e l u r a.iltar
6
l o k a s i dalai:; gonada i k a n n i l e m , O s t e o c l l i l u s----
h a s s e l - t i (C.V,),
.
-
.,t e l u r ilcar? ni. len:
,
~~~~s~-c-~I~LI.A.~-~
higi2sLLA
( C . V . ) - nntulc jua1lah
. . .
50,
1 3 0 , 1 5 0 , 200d a n 700 b u t i r
:ii?:xiisa raga;!: ter!?ada;~ f i i < j d ~ l i?ubu.ilg,-an l o g f e k u n c i i k s t o t a l dc13gan b c r a t i!rail i l : i . l : > l f ~ , Q_t-e&i& h c i s s e l t i ( C , \i,)
.
.
A n a i i s a ragam t e r h a d a p nocl~cl hubunganl.og i'i'clxndi-bas dei1:::an b e r a t ovariuiii i k a n
ni!en, i ; s t e o c h i l . u s -.-- -.
-
---.-
--.
h a s s e l t i(C.Ve)
.
,
U
j i C h i - s q u a r e b a g i p e r b a n d i n g a n J e n i s lielainin i!:an a i l e r n , ~-sJeo~1-&J_u_. k p s e l t i .(C.V.)
dengan p e r b a n d i n g a n h a r a p a n 1 : 1U j i cocok d a t a t e r h z d a p model h u b ~ l n g a n l o g b e r 8 . t d e n g a n l o g p a n j a n , ; t o t a l anak anal% i l r a n !rel;rek, s p
. . .
Uji c o c olc d?.ta t e r . : a d a p i x o d e l hubungai? l o g b ) o r a t d e n g a n l c g p a n j e n g t o t a l i k a n
. . .
"mali::~. l i j ~ , ~ a i - ~ a i l s ] : ~ i : i ~ ; i l ~ , ? . l l
lo,,
b ~ r 3 . t d ~ n ; ; a n1(;,,
pp.y,,ja~g t o t a l -i'..a:l l i e p r t l i YFu!l.Lius
---
s p j:.:il.i;an d a n b u t i n a.
,
15%
.iAila,l.i,a s i G i i < rarzsr: ,.,A
.-
....nyehara.l p'- dia;;el;ert c l t i r i k a n licpr;!~,
:!?L~LuI.
s p uritulc ji!nil a h 5 0 , 1 0 0 , 1 5 0 , 2 0 0 d a n 500 b u t i r .
.
154
U j i Chi-s;uare b n g i p c . r b a n d i . - g a n j e n i s k e l a r n i n i k - n kc-prek,
m f f ~
s p pad?. s e t i ; ; p T'KG d.on,_ran ?ur.:andln:.an h.?rapanl : l . . . , . . * .
155
- T G . L j r cocoi; d a t a t e r i l a d a p nc'del hu., u n g a n
13:;; b e r a t d e n , . a n l o g ~ n j a n g t o t a l a n a k
" u n t i u s
.
b r a i : i o i d e s a-nak i k a n a i aiL
(C.V.)
,
. . .
156
U j i c o c o k d a t a t a r h a d z p iiiodel hubungan l o g b e r a t dan:;an l o g p:!njanj t o t a l i k a u
C baives merai:, ~~II&JA a + o & l . g i ( C O 7 J s )
j a r i t a n .
. . .
156
u"
J X..
-ocoir da.ta t e r h a d a . ? . ~ ; : c d e l ilui>u?iganl o g S e r a t d e i l ~ a n
% c ,
p a i ~ j a ~ g t s t a % il;nn t a i i c s i;!cyall 9 .-Z..S i --..,.--.--., 'bra[,l3i6;s( C , V . ) . . .
. . .
157
f l n a l i s a i i o v a r i a n s hubungan l o g bera.:
dengan l o g L~a.i: j a n g t o t s 1 i k a n t x t f e s me-
r a h , P u n t i u s b r a s , o i d e s --.- ...
...----,--.
(C.V,
) J a n t a n. . . .
. . .
d a n b e t i n a
, ,
158
A n a l i s a sic!il; i-agati p e n y e b a r a n d i a i i i ~ . L e r t e l u r a n t a r
6
lol.:asi d ~ . l : - ? : ~ f<:onada i k a nt a b l e s w c r a h ,
&~k;~;g
@Y~;~'JJC~~~, ( C , V , ).
159
- -
t e l u r i k n n "Law i- s uierali
,
E;~s->ki-ug. k ~ a j ? ~ ~ .i c i . c , (C, tJ
.
) uritu1.i J u i ; . i , ~ i ?59,
1.00, 1.50,- .
. . .
. . . .
i L n a ] , i s a rag312 teri-~;,<a;? -i::o;l~l !lubui?i;an l o g fe);u;zfiitas tot*::! di.~?ca;; l o g pail-.
Jang t o t a l ilrclr;. tn!i,s 13~$1,3!?~ . !)untiuc.
. . .
brai;!oides -,*- ( 2 ,Li. )
2L1;z1isa raz?,li! te-i.ladg,p ii!o?.c-!. h:tbi~i?gtll:
10: fe~;.tu!fiitcis t o t a l . dengal: l ~ l g ;
b e r a t :ii, ,> ..A;I, L i tc,.v:es i,:;.ral;, ' - ' u n t i u s
...
. .
. .
! o i ? e s
--
(
V
.
, ,
,
, .
:\Ilalisa 'ag;ai,! cerilac'ap ifi02~c.l L~:uhu.!lgan Log f c i : i l n d i t a s d;.i~g;n l o g l.!.:rz!t o v a r i
ur: i;ai.:, 2 1 3 ~ r 3 , ~ i
,
. . ~ ~ . i'unl;ius bra::isid.es-
(C.V.)
. . .
~ j Clli-c5uare b a g i i perua$ld.lngan j e - i l i s lie lai:,;n i k a c taw6 s u;er -1.h
,
~'_v~~U.i:~. brai.-loj.cics ( c . 7 , ~ ~ ) ?a<.:.;: t i a p Ti,.($ dy.!l,;~.~ioerb:an6.i,'t;aii ;!I rap?ll J : 1.
.
.
-.
. ; ,
,
,,.
.: : cocoi d a t a teri1ada.p i;!odcl . . i:i!uul?i;-1.0,; I j c r a t 5,211.ga.r. l o g ,,;i~j.jan~ t o i ; a l
-i .-. 11 ~,,l:~:?. ;z, > ; ' '
- r .?-- . , ~ I ~ ~ ~ ~ : i ~ .* -.a
.-
liii?o?g.t~!s -. - ( G a ' i * )b e t i n a .
. . .
A n a 1 i a a 1 : o v a r i a n s i ~ u ; ~ u i i , j a i l l o g h e r a t (.elzc;aIl l o g - . : a ~ ; r n g i;ot:l- LL;an :.ia.di.r, P u a t i u s b i n o t a t u s -,-- (C,V.) j a n t a n ?.ail
b e t i n a
. . . * .
A n a i i s a s i d i k inagz:.n p e n y e b a r a n diame- t o r t e l u r a n t s r
6
l o l c a s i d ? . l a x g o n a d a ilcan wa'cc, -=---.., P u n t i u s b i n o t a t u s (C.V.) *,
A n a l i s a s i d i k ragam p e n y e b a r a n diame-
-ti;. r t e l u r i k a n wader
,
EUJ>L$L?~
ki-nn~L%-
t u s (C.V.) u n t u k j u n l a h
. . .
50,
1 0 0 , 1 5 0 , 2 0 0 d a n 500 b u t i rlj j i cocolr d.a ha 'terl.iadap ri~ode!. h u b u i ~ g a n l o g f'e!:unditas t o t a l clengan pan-
j ang t o ta.1 i k a i ~ via-der,
~uup~mu~
s > ~ p L +J .
. -
11.. s L ~.z.~:ij.rl i4 -3.n x;!::zd.:>r . e.i!-t-&~g
i-4~22
t;tu.s
(C.V.)
:oada. tiap i'i<.C dsiigc :i-
j?i.rbandi:?gan , a r a : ; a n !. : 1.
. . .
76s
- - ~
::izduli Lahor s d a i a ~ l wsduk cu:i[;a:i ya.ng t e r h e n t u k k a r e n a
pembendungsn Gungai Zahc:r, Delwi $.an Lekso
.
Perfibangu.nan'iladuk Lainor ber'cujuan s e r ;a gv.na, y.ali.tu : pen;;ondali b s n j i r , peng,"irat?, peii~hangkit teniiga. listri!i, p e r i k a i l a n d a i p a r i -
w i s a t a . ,
I.le:.~u.rilt Ahmad (1971, )
,
.wadu;i b e r ~ p e r a n dalam penenuiian i k a n Icoiifiuril~i zieru..i:akari te!n;>a't pel-i~eli.ha.i:a a n i k a n dansum-
b e r b e n i h u n t u k kepe::luan )~~eiiieliharaa.n,
Sam;?ai k i : ? i , beluril '7da vradu!~ s u n g a i yaiig Lchusus d i -
bangun u n t u k i r e g i a t a n p e r i k a n a n d.i I n d o n e s i a . B e g i a t a n p e r i l r a n a n p e r l u d i a d a k a n d i o u a t u wadulr, dalam u s a h a l e b i h
meiuanfaa'tlr_an wacluli t e r s e b u t un-tuk i-:ece j a h t e r a a n m a s y a r a k a t
d i s e k i t a r n y a .
;.;adan Pelalrsana Proyek .Dendungan I i a r a n g k a t e s d a n
BIOYROP b e r n i a t ~ i c a j a d i ~ z a n p e r a i r a n brad.u!r Laiior s e b a g a i
d a e r a h p e r i k a n a n ta.wes. M<an t e t a p i he1u.m d i k e t a h u i dengan
p a s t i , apak3.h i k a n .tawes rmmpu h i d u p dali bei-kernbang b i a k
dengan b a i k d i ilacl.uk Labor.
Oleiz 'Irarena i t u , sebelum i?~ela';.ru!?:an k e g i a t a n pengelo-
l a a n ~ e r i l r a n a n , p e r l u d i a d a k a n pendekatan torhad-ap l i n g k u n g -
a n s e r t a aspek-aspek b i o l o g i i k a n - i k a n d i p e r a i r a n i n i .
Sehubungan dengan p e n g e l o l a a n t e r s e b u t , 111aka aspelr
r e p r o d u k s i ilran-ikan d i waduk i n i 'celah d i t e l i t i , y a i t u :
lreprek, P u n t i u s s p ; m u j a i r , X i l a n i a r n o s s a i n b i a
Peters;
tavres merah, P u n t i u s
---
b r a i ~ o i d e s---
( C , V , ) ; wader, P u n t i u s ( C , V . ) ; nil-em, O s k h - h a s s e l Q(C.V,)
d a nhainpal, %ampala ~ r ~ ~ ~( (; & ) o
.
J ~ ~Aspek b i o l o g i r e p r o d u k s i yang d i t e l i t i i a l a h :
ukuran i k a n k e t i k a ' . : , ' pertain?. k a l i matang gonada, f e -
k u n d i t a s t o t a l , lilusim da$ frekyeils'i
':pcmi
jzhan;.E a k b a p -
d i s i r e l a t i f ; , t i n g l r a t icematangan gonada (.T2KG),
i n d e k s kematangan gonada (IICG), s e x r a t i o dan hubungan
i e k u n d i t a s dengan p a n j a n g , b e r a t tubuii, b e r a t ovarium
s e r t a hubungan b e r a L p a n j a n g . Dari hubungan b e r a t - p a n j a n g
s e r t a a ~ p e k b i o l o g i reprodu.ksi d u a i - a a i a n d a p a t d i t e n t u k a n :
k e b e r h a s i l a n pea
jab%
d a e x pemiJaha, W a-2pemi jahan, imbangan banyaknya i k a n
betina
dtln
j a t a a
iserta
s i f a t pertumbuhan masing-ing i k a n .
Diharapkan h a s i l p e n e l l t i a n i n i d a p a t menambah bahan
k e t e r a n g a n ya.ng d i p e r l u k a n b a g i p e n g e l o l a a n
wrilranan
d i,-., .,
11
~.1!jJ.Aij'$:N PCiST1I<J,Nikolsi-ry (1963) mengatakai? l~al~vra r e p r o d u k s i merupalran
s a l a h satu. inata r a i l i a i dalam sikl~1.s 1iidv.p i k a n , d i .
aalia'dia-
lam hubu.ngannya dencan mata r a n t a i - m a t a r a n t a i l a i n n y a
a k a n menjamin !c_elangsungan hid.u.p i!;an, S e b e r a p a a s p e k
b i o l o g i r e p r o d u k s i i k a n d a p a t meniberi k e t e r a n g a n gang b e r -
a r t i
n e n g e n a i f r e l ; u e n s i pemi j a h a n , l i . e b e r h a s i i a n pemi jahan,lama pemijahan dan uk~uran ilran k e t i k a pertama k a l i men-
c a p a i irematangan gonada.
B e k u e n s i p e n i j a h a n da.pat did-uga d a r i ben'tuk g r a f i k .
penyebaran d i a m e t e r t e l u r i k a n gang sudah bergona-da i a a t a f g
(Prabhu.,
1956;
B h a t n a g a r , 1 9 5 4 ) , y a i t u dengan peli';!atmo-
d u s yang terbentu!,:. Seds.ngkan !.a.ma s e m i j a h a n clapat d i t a f -
s i r k a n d c r i ul-:~l.rail di3,meter t e l u r . J i l r a waktu pemi j a h a n
t e r s e b u t peni'ek, szakz semua t e l u r n a s a k yang t e r d a p a t da-
1-am ovarium b e r u k u r a n sama,
.
u k u r a n i n 1 akan berbedndengan
ukur;;n t e l u r pada saa"soo17.ikel mafiih mutla. &;_an t e t a p i
j i l r a walitu pemijahan t e r s e b u t lam; a t a u t e r u s m e n e m s
pa&
k i s a r a n v~alrtu yang lama, i ~ a k a :ikuran .tell?.r yang l i e r d a p t
?.&am ovarium berbeda-beda (Boar, 1957). S a a t pemi j a h a n
pertanla k a l i c'.apat j::ga d i t a f s i r k a n d z r i perl!bah,zn i n d e b
kematangan &onada
(IKG)
( T u r n e r dan Sui;:merPelt mmHall.,
1971).
Zuna (1973) mengataka11 bahwa i k a n !.ampam, P u n t i u s
s c h w a n e f e l d i ( D l e e k e r ) :,etina y'sng t e r d n p a t d i Danau S i p i n
--. .---
c a p a i 3 , 0 0
-
4,00%.
I k a n t a w s , p u n t i u s j p n a o x ~( s l e e k e r ) d i Danau Tempe dan Danau Sicienreng mampu
m e -
mi.,jah s e t e l a h mencapai I K G 13,81;.
%
(Sun>zsi, 1 9 ? 7 ) ,Perubai-an I K G berhubun,:.an e r a $ d.en:,an i.,ahap perkem-
b.:gain gonsda dan p e r t u , :bullan t e l u r ( R a j a ,
1:?64;
S a i g a l ,1967 dan Kagwade
,
1968). Kernv.dian tahap-tah:: p kematzngang0nad.a i k a n d i p e r b l k a n untui: mengei,ahui ::erban;ingan ikan-
i k a n yang alxan r e l a k u k a n r e ? r o d u ; _ s i ; bi1.a i k a n i t u ~ r k a n
memi j a h , sedang iwmijah a t a u sud:. h memi j z h ( E f f e r j d i e ,
2.975;
Bolden dan R a i t t , 1974 cian Nikolslry, 1 9 6 3 ) .
S u n u s i (1977) menyetakan iahwa d i Danau Tempe d a n
Danau S i d e n r e n g ittan tawec; gang t e i a h i n e ~ c a p a i t ~ . h a p kema-
t c n g a n gorlada I V ('i?iG IV) d i d u g a !:iemijah pada b u l a n
Desember
-
J u a i , peda s a . t f r e k u e n s i i k a n j ~ n t a n dan h e t i n ..nenc=.pai p e r s e n t a s e yan:? t e r t i n g g i . YJa.I.a~~pui? demii.-ian,
' g i1za.n j a n t a n clan b e t i r i a pa& ' l i G I V t e r s e b u t t i d a k
ka' pertama k a l i m?:tang gonada
(TKG
IV).
EaL
engan l e r n g a t a a n June (1971) yang
sasnyal;a%an
bah:;:a ukuran t e r k e c i l ilran j a n t a n clan b e t i n a ::.kiri;-;
pertama k a l i n~atan: gonad? a d a l a h berbeda.
hienurut Smith (lgi~;.5) ik a n lam,pam, P u n t i u s
(Bleelrer) m u l a i matang pada a k u r a n pan;ja.ng
150
-
200mm,
t e r k e c i l iBan hampal, Haimpala m a c r o l e p i d o t a (C.V.)i!;-an j . n t a n
24,h
cni d i IfiJadu:<:.I<a.r2i?gkaji;er; (Siinatup.-ng, 1.378).IJ!._uran te;fiiecij_. i1;g.n illujaii- T i l a - ,,?.a. ' lacas:mbica. . ( P e t e r s ) yang
9 ' i . . .
-
hergonad'a ii~atj.ng d i iilad.ul; S c l o c c j@ a d a l j h
1:3
cm b a g i i B a n b e t i ] clan 1;; cm b zgi i k a n j a i l t a n ( S u n a r y z n t o,
2-97':?),
Perubaiian t a h a p perukeinbangan gonada i l i a n dengan me-
n i n g k a t n y a p a n j a n g i k a n a k a n berpengaru-h t e r h a d a p f a k t o r
l r o n d i ~ i i k a n . i?ak'toiq k o n d i s i
(K)
a.da1a.h knadaan yang me-n y a t a k a n liegemulran ilran d.alam benbu.uk angka ( L a g l e r , 1 9 6 1 ) .
Le Cren (1951) mengatakan bahv~a f a k t o r B o i i d i s i i k a n d a p a t
d i p e n g a r u h i o l e h umur, j e n i s irelamin, nia!ranan dan t i n g k a t
Icematangan gonada.. Zuna (1973) inendapatkan f a k t o r kondi-
s i
(K)
i k a n lampam s e c a r a l r e s e l u r u l ~ a l ~ bertambah b e s a r de-rigan bertamhahnya pailjailg ilcan. S e l a i l j u t n y a Zu.na (1973)
mengemukaka.n, ba.hwa f r i r t o r :;ondisi i!ran ja-ntan i e b i h ke-
c i l d a r i pada i k a n b e t i n a pada s e t i a y TiCG, Siinatupang
(1978) mensatakan 5 a h ~ ~ a f a k t o r B o n d i s i r e 1 . a t i f ( K
n
) i k a n1iampa.l d i p e n g a r u h i o l e h pertu.nbuhan <;onada. Pengaruh go-
nada t e r h a d a p iCn semaLin b e s a r c1enga.n naliin bertainbahnya
pan jang i k a n .
g a r K d a p a t ditentu.lian maka h a r u s d i i r e t a h u i hubung- n
a n b e r a t - p a n j a n g masing-masing i k a n . Zubungan b e r a t - p a n j a n g
i n i berbeda-beda u n t u k nasing-masing i k a n . Perbedaan
i n i mungkin d i s e b a b k a n : j e n i s icelamin, kematangan gonada, musim dan .tinglra"Lepenuhai? lambung ( Tesch, 1 9 7 1 ) ,
b e r a t - p a n jang b e r d a s a r k a n j e n i s !;,-lazin nasing-inasing
pada i k a n p e r c h , P e r c h a f l u v i a . t i l & ( L i n n ) d i U l l s w a t e r
d a n lampam d i Danau K e n a l i dau i)anau S i p i n , Jambi, Le
Cren ( 1 9 5 1 ) , mernisahkan hubucgan b e r a t - p a n j a n g menurut
umur, j e n i s kelatnin dan ting!iat kemata-ngan gonada d i
'Xindermere
.
G a r i b e r b a e a i ilia11 ;;.;v.j;?ir contoll yang t e r , - t a n g l a p
d i WaduB S e l o r e j o , t e r n y a t a p e r t u a b u h a n b e r a t s e i n b a n g
dengan pertu~iibuhan p a n j a n g i k n , bahlrail pada h e b e r a p a
k a s u s pertumbuhan b e r a t l e b i h m e l a j u d a r i pada pevtum-
buhan pan j a n g ( Abubakar, 1977)
.
Perbedaan j e n i s kelaniin d a p a t d i p a k a i u n t u k menduga
l i e b e r h a s i l a n p e n ~ i j a h a n , g a i t u dengan !:i*lihat imbailgan i k a n
J a n t a n dan b e t i n a , Untuk i k a n iiiu.jair yang t e r d a p a t d i
Lfaduk S e l o r e j o irnbangan t e r s e b u t a d a l a h 1 :
1,
h a 1 i n i -l a h s a l a h s a t u f a l r t o r yang menyebabkan l i e b e r h a s i l a n per-
kembarigbiakan i k a n rnujair d . i v~adulc t e r s e b u t (Sunaryan'to, 1977). Menurut Flora dan P i l l a y (19621, u n t u k pemijahan
i k a n n i l e m s e c a r a a l a m i d i kolam d i p a l r a i imbangan
-tan
dan b e t i n a s a t u h e r b a n d i n g s a t u .
iCeadaa.n l i n g k u n g a n s a n g a t b e r p e r a n untulr merangsang
l c e b e r h a s i l a n peiilijal~an. iiora clan P i l l a y
(1962)
menyatakani k a n nilem, O s t e o c h i l u s h a s s e l t i
(C,V,)
yang t e l a h bergoriadamatang alcan menijah s e c a r a a l a m i pada. awal musim liujnn d i
p e r a i r a n yang j e r n i h dan *slengalir d e r a s s e r t a d - s a r per-
P u n t i u s i a v a n i c u g ( B l e e k e r ) m u l a i memi j a h pada. atval musim
h u j a n d i t e p i s u n g a i yang b e r a r u s . Sedangkan d i >Yacluk
K a r a n g k a t e s i k a n hainpa2 d i d u g a memijah pada a k h i r b u l a n
F e b r u a r i , pada s a a t permukaan a i r waduk mencapai lreadaan
yang t e r t i n g g i (Simatupang, 1978).
Menurut NiBolsky ( 1 9 6 3 ) , f e k u n d i t a s i k a n s e l a l u d i -
a d a p t a s i k a n dengan lingkungannya. Keinudian lingliungan
juga b e r p e n g a r u h t e r h a d a p pertambahan p a n j a n g d a n b e r a t
t u b u h i k a n . Dengan d e m i k i a n pertambahan p a n j a n g d a n b e r a t
t u b u h t e r s e b u t a k a n b e r p e n g a r u h t e r h a d a p f e k u n d i t a s .
P a n j a n g t u b u h i k a n berhubungan e r a t d.engan f e k u n d i -
t a s t o t a l , Felrunditas t o t a l meningiiat dengan b e r t a m b a h n ~ a
pan j a n g , i k a n lampam (Zuna, 1973). Iial yang sama
d i p e r o l e h Sirnatupang (1378) u n t u k i k a n hainpal d i i!aduk
Karanglra-tes
.
Fekumditas ju.ga berhubungan e r a t dengan b e r a t t u b u h
i k a n . Bahlcan hubungan f e k u n d i t a s dengan b e r a t i k a n d a p a t
l e b i h e r a t dibandiiigkaii dengan hubu.ngan i'e!;_uinditas dengan
p a n j a n g t o t a l i k a n (Smith
.-
da1a.m S a i g a l ,1967).
F e k u n d i t a st o t a l semalcin meningkat dengan bertambahnya b e r a t i k a n
h a a p a l (Simatupang, 1978). S e l a n j u t n y a B e v e r t o n d-an H o L t
d a l a n I-Iall (1971) menyatakan ba.hwa t e l u r yang d i h a s i l k a n
a k a n b e r b a n d i n g l u r u s dengan pertambahan b e r a t .tu.buh i k a n ,
k a r e n a l u a s " g e r m i n a l e p h i t h e l i u n n ovarium akan bertambah
dengan pertambahan b e r a t t u b u h i k a n ,
8
( I n f a n t e d a n Labar, 1 9 7 7 ; S i d d q u i , 1977). U e r a t ovarium
d a p a t digunalian u n t u k iilcnaksir f e k u n d i t a s . Agar l i e t e p a t -
annya d a p a t d-ipercaya maka hubungan a n t a r a f e k u n d i t a s de-
ngan b e r a t ovarium h a r u s d i t e l i t i selama b e b e r a p a tahun.
I k a n c o n t o h yang d i g u n a k a n u n t u k - t u j u a n t e r s e b u t a d a l a h
i k a n b e t i n a yang bergonada matang dan d i h a r a p k a n t i d a k
a d a l a g i t e l u r - t e l u r yang belum matang d i dalam ovarium
1. Daerah p e n e l i t t a n
WaC!uk Lahor a : . a l a h ba.gi..n d;..ri Pro,;ek Indul- S e r b a
Guna 2 a l i .C$rantas, k i r 3 - k i r a
34
kfi~ di S e b e l a h Se1ata.nI i t F
P4alang. T e r l e t a k pads 08'
09
51
LS d m 112' 27 2 1 " ~ ~(Lanipiran 1 ) . pada 6 e t L ;;gian 300 m d i aLas p e r z u k a a n
l a u t . Luas wad.uk 260 Ba. Volume s i r pada 2.uas i e r s e -
b u t a d a l a h
3,6
x
lo7
m3 dengan ?xeda.?.aman 40 n padadin:.;.ing benc.?u.ngan, !Vadui-. i n i . u l a i d i i s i pa:la b u l a n
September
1977.
li1aduk Ls-ilor di:!ubun?,kan den-an Waduk 1iaran;jliates
mela!.ui s u a t u teroivon a n s e p a n j a n g 022 m d e n . a n g a r i s
t e n g a h 2 , 5
m.
Dleh lrarena ii;u f l u k t u a s i a i r We.duk Lahormen:rikuti fluk-Luasi a i r
e . i
Wadu;; liarangliates. Ada ti.:as u n a i y m g masul- lre 'uJad.uk Lahor, y a i t u : Suiigai ilewi,
Leliso d.an Lahor L'engan d e b a t a i r ma:.v.k r a t . ! - r a t a
12
m3
p e r d e t i i . . A i r d a r , i waduk lie11:ar m e l a l u i b.:nduiigan
u-tama ( s p i l l w ~ q ) d a ~ i tarovron:;an :Tang i;eni? ju viaduk Karang- . .
i t a t e s . '?'erov~ongai? Be Wadulc i ~ a r a n g 2 t a t e s diper1::Ban u n t u k
rilendaputkan a i r t i a r i Waduk Lahor, s a n g sewaktu-:;aktu
d a p a t dipa1w.i untui,: menailrlre?.n day<?. banilkit l:i s t r i l r PLTA
Kar;.ngkates s e h e s a r
44,6
MW*
Tebing p e r a i i 7 a n Wa$.uB Lahor agal; curam, Dasar f i a d ~ ~ k
-
' c e r d - i r i d a r l lulnpur campur p a s i r . .Sentuk p e r a i r a n Waduk
Lahor a d a l a h memanjang S u n g a i Lahor dan mempunyai banyak
I k l i m d i d a e r a h waduk dan s e k i t a r n y a c l i p e n g a r u h i
o l e h dua musim yang b e r b e d a n y a t a y a i t u musin h u j a n d a n
musim kemarau. Data c u r a h k u j a n r a t a - r a t a p e r hari t e r -
t e r a pada T a b e l 1.
%'abel 1, Cu-rah h u j a n d i 1~fadu.k Lahor r,iu.lai b u l a n Bopem- b e r 1978 sampai dengan Eebru.ari 1979
...
...
Gulan Tahun Jumlah Rats-rata p e r h a r i
(ram) (mm)
...
Nopember 1978 1 1 6 , 7
3 , s
Desember 1976 1 7 3 , 8
5,6
J a n u a r i 1.979 l B 6 , 6
6,@
F e b r u a r i 1979 173,G
5 , 6
-_---_-_-^---_-"---
Sumber : K a n t o r L a b o r a t o r i u n P r o y e k Bend.ungan X a r a n g k a t e s
Permukaan a i r s e p a n j a n g t a h u n tida.k t e t a p . Permukaan
a i r n u l a i n a i k pada b u l a n Nopeinber sampai dengan b u l a n
Maret. I)ari b u l a n Mare'i sampai dengan b u l a n J u n i p e r -
mukaan a i r mencapai Leadaan yang t e r t i n g g i . Permuliaan a i r
m u l a i menurun s e j a k b u l a n J u l i d a n mencapai minimum pada
b u l a n Nopember (Gambar 1 ) .
P i n g g i r a n waduk yang m e n j a d i k e r i a g sclama permukaan
a i r rendali di.Lumbuhi o l e h tumbuh-tumbuhan (rumput-ruizputan).
Pada awal permukaan a i r n a i k , rumput-rumputan s e g a r yang
0 ---
----
- -L. .. . ...I _ _ I _ _ L... . .L.-. .,.. ~9 + 4 E
1 k a,' .A .d .d [O + ' O W
Fi .rl P .A k Fi .ri FI 4 s m + k O , k
s
m F i s2.d I( d k a , ' F i C S 9 1 % & a , @ a , ( d F i
6 6
3
z
2
h < ioOGs$
F P h (dGainbar 1, Yluir.tuasi b u l a n a n r a t a - r a t a permu.kaan a i r !iaclu.k Lahor i;ahun 1970
-
1.979.
(Kantor L a b o r z t o r i u m proyek 3endungan ; , a r a n g k a t e s )
L
rumputan gang ~enggelaili i r ~ L juga i.~~ru.pa!;an iiiakarlan b a g i
udang ganz banyak t e r d a p a t d i viaduk t e r s e b u t .
J e n i s - j e n i s ilia11 pe!?iing y a n t t c r d a p a t d l iiiaduk Lahor
. : !:rearel-,, P u n t i u s s p ; mu.jair, rnossambica
( P e t e r s ) ; hampal, liampala ~ ~ ~ e p i d o t k ( C , ,:\ ) ; n i l e m ,
0 s t e o c h i l u . s --.-- h a s s e l t i (C,V,) ; s e n g l r a r i n g , &&.kb- &o~bro
(C.V.); l e l e 9 C l a r i a s -. ... b a t r a c h u s -*-
(L);
g a b u s , g&$_idceahalusP u n t i u s bramoides (C,V,) dan wader,
Puntius
merah 9--
---
.b i n o t a t s (C.V,). J e n i s i k a n ciominan c d a l a l i k e p r e k
( T a b e l 2).
J e n i s Jumlah Jurnlah
( k g ) ( e k o r )
...
Piu J a i r ,
Till5
mossarnbica.7,19
175
Hampal, H I +
er-ib
57,94
119
Tawes mer.
h,
& p a
brarno?Aez7,28
119
Wader, Pun t i u s , i n o t a t ~ & g
0,&6
89
Nilern, O s t e o c h i & % g ! i a s s e l t &
Tawes, P u n t i u g j a v c n i c u s
2,EO
10
L e l e ,
C
m
b a t r a c h u s(L)
0,38
4
...
2. S i f a t f i s i k a kiaqia i i r VJaduir
Lahor
Kelayakan s u a t u p e r a i r e d s e b a g a i lin.:kungan h i d u p
j a s a d - j a s a d p e r a i r r n d i p e n g a r u l i i oZeh s i f - t - s i f a t f i s i k a
k i m i z p e r a i r a n , Akzn t e t a p i keadaan s j . f a t - s i . f a t p e r a i r a n
i t u , da;?at p u l a d i , > e n g a r u h i o l e h I i e g i a t a n kehidupan jasad.-
j a s a d p e r a i r ~ n i t u . S e b e r a p a s l f a t f i s i k a Ldmia Waduk
T a b e l
3.
S i f a t f i s i k a k i m i a a i r Jda.duk Lahor t a h u ?1977
...
P a r a m e t e r Deseran
...
F i s i k a :
-
suhu (OC) 2995-
3030-
I-relrei:uhan (JTU) 62IZimia :
-
pIi-
O2 (ppm)-
DHL f umho/cm)-. A l k a l i n i t a s ( p p m CaC03 e q )
106
-
250-
Kesadahan (ppm CaC03 e q ) 7 0-
92-
Ralsium (ppm CaCO e q )3
48
-
56
-
Ortho-phosphat (P04-P) (ppm) 0-
0,55
-
(NOj
-
N)
(ppm) 0,L:O-
0955
Sumber : Suwignyo dan Sul-imin (1978)
K i s a r a n perubc:han suhv. d.i Warluk Lahor s d a l a h O , > OC,
Ahar kehidupan dan p o a u l a e i i k a n d i p e r a i r a n d a p a t d i p e r -
tahankan, Pescod (1973) men: a r a n k a n a g a r perubahan suhu d i
p e r a i r a n t e r g e n a n g yan,: d i s e b a b k a n o l e h pe:-iarabahan
a i r
ber-suhu t i n g g i , t i d a k l e b i h d a r i
1 , 7
OC. J i k a perubahan s u h ui:ersebut l e b i h S a r i
1,7
O C d s n t e r j a d i s e c a r a mendad&,maka ilran a k a n z~engal.?mi teka7:an fisiolo:!;is d a n S.apat
oe-
matikan i k a n t e r s e b u f .
Kekeruhan (JTU) p e r a i r a n Waduk Lnhor 62 JTU ( J a c k s o n
s u s p e n s i cieper'ci : t,:,i?ah liat, pasri?,, ba',ian oi:>;ani;c, b a k t e r i a , plc3.nkton dan j a s , d - jas..d. l a i n n y a . NTCA
(1961) menyatak,.n a g a r lcelreruhan d i s u a t u p e r a i r a n
t i d a k m e l e b i h i 100 JTU. Oleh Barena i t u , Beadaan keke-
r u h a n waduk i n i masih rnemungkinkan p e n e t r a s i cahaya
k e dalarn p e r a i r a n , daii f o t o s i n t e s a o l e h f i t o p l a n k t o n
d a p a t b e r l a n g s u n g .
Swingle dalam I I i c k l i n g (1971) menyatakan bahwa pH
yang b e r k i s a r a n t a r a
6,5
-
9,O cocok u n t u k pertumbuhanikan., L e b i h jauh Swingle
(1968)
d a n Pescod (1973) menya-t a k a n bahwa p e r a i r a n yang p r o d u k t i f dew i d e a l b a g i k e h i -
dupan i k a n d a n j a s a d rnakanan i k a n a d a l a h p e r a i r a n dengan
pH a i r yang b e r k i s a r a n t a r a
6 , 5
-
8,5.N i l a i Daya E a n t a r L i s t r i k (DI-IL) d i bawah 500 umho/cm
menunjukkan hahwa p e r a i r a n - g n i i'n&~lh~~ck&.s1p:.3~kc's'rsW~gga
masih d a p a t menyokong kehidupan i k a n dengan b a i k ( E l l i s
S y l v e s t e r , 1958).
Oksigen rflerupakan s a l a h s a t u koinponen utama b a g i me-
t a b o l i s m e j a s a d - j a s a d a i r , i l e p e r l u a n i k a n akan o k s i g e n
berbeda-beda bergantung lrepada j e n i s s e r t a s t a d i a d.alam
d a u r hidupnya, Nenurut Swingle (19681, umurnnya i k a n masih
d a p a t b e r t a h a n h i d u p pada liadar O2 t e r l a r u t s a t u ppm,
t e t a p i u n t u k melangsunglran k e g i a t a n pemijahan dan makan
d i p e r l u k a n sekurang-kurangnya t i g a ppm. S u a t u p e s a i r a n yang
lradar O2 t e r l a r u t n y a sama dengan a t a u 1-ebih b e s a r d a r i
l i m a ppm a k a n menguntungkan b a g i Behidupan i k a n ( E l l i s ,
a l
dalam
ijlelch,19.52).
A l k a l i n i t a s p e r a i r a n menunjulkan d a y a penyangga d a n
j u g a s e b a g a i penduga k e s u b u r a n ala-mi s u a t u p e r a i r a n
( S w i n g l e , 1 9 6 8 ) . S e l a n j u t n y a d i k a t a k a n s u a t u p e r a i r a n
yang a l l r a l i n i t a s n y a b e r k i s a r a n t a r a 5 0
-
200 ppm C a C O3
e q p r o d u k t i f i t a s n y a sedang.
Kesadahan menggamba-rkan kandungan garam-garam a l k a l i
t a n a h . ?;ation a l k a l i t a n a h yang t e r d a p a t d i p e r a i r a n a i r
tawar s e b a g i a n h e s a r t e r d i r i d a r i k a l s i u m dan magnesium.
Oleh k a r e n a n y a , k e s a d a h a n p e r a i r a n i t u t e r u t a m a d i s e b a b k a n
o l e h garan-garam Balsium d.an magnesium. Kesadahan t o t a l
da.pat d i p a k a i untuli r n e n g k l a s s i f i l c a s i k a n p e r a i r a n d a r a t .
Nfaduk Lallor i n i mempunyai n i l a i k e s a d a h a n 70
-
92 ppm
CaCO eq. Swingle (1960) menggolonglran a i r p e r a i r a - n yang
3
mempunyai n i l a i Besadahan 70
-
9 2 ppm C a C O eq s e b a g a i3
s u a t u p e r a i r a n yang s a d a h ,
ICalsium merupakan u n s u r yang p a l i n g banyak t e r d a p a t
d i p e r a i r a n a i r t a w a r dalam senyaviaan k a r b o n a t d a n b i k a r -
bonat. G a r a m b i l i a r b o n a t n y a b e r p e r a n s e b a g a i penyangga
t e r h a d a p perubahan pH s e r t a p e n y e d i a a n C02, s e h i n g g a
d a p a t membatasi p r o s e s - p r o s e s b i o l o g i s d i p e r a i r a n , Kan-
dungan k a l s i v m waduk i n i tevmasuk sed;.ng.
Unsur
fo&jz.:
( P ) merup;:kan si;.lah s a t u i:nsur 9 e n t i n gb a g i m e t a b c l i s m e .%el tanaman. Unsur
P
dalam b e n t u k o r t h op o s p a t , icerupakan s e n y a w ~ ~ a n y; ng d a p a t dimnnfaatiran o l e h
j a s a d . n a b a t i , k a r e n a sengawaan
i t u
t e r l a r u t dslama i r .
0 , 1 0 1
-
0 , 2 0 0 ppmLergblGdg
~ ; i ~ ~ . ' $ f & s L t b ~ i i r & f i ~ y & ( ~ d ~ h i & ~ r ~d a l a L a
.1363).
..-
Nitro::en :..erup; - kan s a l a h s a t ~ . u:su.r p e n t i n g $ ! a g i
qerturn-uhan
- .anami~n a i r dan s::n;at b e r p e r a n dalam pem-
bentukzn dan 2emeli':araan p r o t e i n yang ..erupai:an b a g i a n
pentin,:: j a s a d h i s u p . Tingginyz n i l a i i . i t r a t - n i t r o g e n d i
I'lafuk Lahor d i p e r iral;'.n al;ib;.t adany2 a i r l i ~ ~ ~ ~ b a h : , n per-
savrahan yang culsup :sanyalr d i h u l u S u n g a i Lahor, Pescod (1973) rnen:!atakan b::hna i;anr'un;;.:n n i t r a t - i ? i t r o g e n
:
an:lebj.h l i e c i l d a r i s a t 2 ppm :?ail*: un-buk ..ellidupan i k a n .
Darj. k e t e r a n g a n t e r s e b u t d i mulca dzn d a t a >-ang t e r t e -
ra pada T a b e l 1, maka d ~ ~ ? . p a t d i l , a t a k a n hahwa p e r a i r a s .:
3 .
Bahan ? a n rnetoda g e n e l i t i a nI k a n c o n t o h d i t z n g k a p d i s t a s i o n p e n g m b i l a n c o n t o h ( k i n p i r a n I ) den a n men gunakan " e x p e r i m e n t a l g i l l n e t i i
dan g i l l n e t prodsiksi. A l a t penan,kap i k a n
l a i -
yangdit:unakan dalam p e n e l i t i a n i n 1 a d a l a h : paincing, "beach-
s e i n e n , "tr,-!mmel n e t " dan J a l a lemp?r. s'Experirnenta.l g i l l 2
:3etii b e r u k u r a n
36
x
2,3 m dengan li!;"a macam u k ~ ~ r a n mataj a r i n ? ; , y a i t u
3,5
cm,5 , O
cm,6,0
cm,7,5
cm dan 10 ern,G i l l n e t p r o d u k s i t e r d i r i d a r i t i g a macam ukuran
mata
ja-2
r i n g , y a i t u : 6,O crn (120
x
9
m2), 7 , 5 cm (17x
l0,5
m )2
dan 8,s cm (165
x
1 2m
), Sedang\-ian ubea.ch-scinen merapun::aiukur;,n mata j a r i n g 2 , 5 cm pada bagi,*n s a y a p dan
l,25
cm9 s G i l l n e t prod.uksiit dan " e x p e r i r i e n t a l g i l l n e t o
dips-sang p s d a sev.tas t a l i yang direlit.-ngkan l a e l i n t a g
pada kedua t e p i waduk, "Beach-seine;! d i t z r i k dengan p e r a
'au berniotor yang berlrelcuatan
49
PK dan s a l a h s a t u u.jun.gsayapnpa d-itambatkan pada t e p i waduk.
Pen.:'ambil.an ilian di!.a!cukr;.n dua 'ali serni.nggu.
Pada h a r i Yenin iB:n d i t a n g k a p de:-gan J a l a lercipnr,
iibec?.ch-seineil dan :l-trarriinel n e t t s , sed. ngkan pada h a r i
Rabu dan l<ami.s dengan i t g i l l n e t pr.odirksiil, lsexperimen-
t a l g i l l n e t i t dr:n "trammel net17.
D a l a r i keadaan s e g a r p a n j a n g t o t s 1 t i a p i ; - a n c o n t o h
d i u k u r k.edalaim m i l l i m e t e r 'terdek.9.t dan b e r a t d i t i m b a n g
dalam grain den:;an l c e t e l i t i a n s a t u gram. Pe?ientu,an
je-
n i s keLamin :!.ka.n dengan c a r s membedah b a g i a n p e r u t , la-
l u rciengamaii gonadanya, Untuk r n e l i k a t perbandingan
J e n i s irel.ami11 pada t i a p
niG
d i g u z a k a n U j i Chi-square(Sc:edecor, 3.959). Gonad:? i k a n colitoh ditirnbang, d i h e r i
ta.nr!a: dan c l i s i m p a ~ dalam 1arui;an forrrxilin
5%.
Datagang d i p e r o l . e h c?.igunakan u n t u k menentukan felcu.nditas
t o t e l dan penduga<?n musia pemijahan,
d i l a k u k a n s e c a r a m o r f o l o g i s b e r d a s a r k a n metoda C a s s i e
(1956) (LampLran
21,
Perubahan-peru'?ahan k o a d i s i gonadai n i d a p a t d i n y a t a k a n o l e h I n d e k s Bematangan Gonada (IKG),
;ang perumusannya i a l a h :
d i inana : G = b e r a t i k a n (gram),
g = b e r a t r o n a d a ?Iran (grem).
F e k u n d i t a s t o t a l i k a n p:,da
TKG
I V ( i k a n b e t i n as i a p mem.i.jah), d i t e n t u k a n b e r d a ~ a r k a n metcda sub-contoh
b e r a t gonada (Bagenal <].an Braum, 1.970). Loknsi pengam-
b i l a n b l u r ? . a r i ovarium i k a n d i t e n t u k a n s e p e r t i yang
d i l a k u l r a n o l e h J u n e (19'71). Kemudian jr!ii~lah t e l ~ i r
dalam ovariurn t e r s e b u t d i l i i t u n g b e r C a s a r k a n rumus ga-
bungan v o l u . i ? e t r i k dan g r a f i r n e t r i k , y a i t u :
d i mana ; X = jumlah Ce1u.r daLam ovari>lm yan
akzn d i c a r i ( b u t i r ) ,
G = b e r a t ovarium (gram)
g = b e r a t sub-ovariuin (gram),
V = volume a i r yang digu.l-~akaii u n t u k peng-
e n c e r a n ( m l ) , dan
a = jumlah Ce1u.r dalam l r n l a i r ( b u t i r ) .
Diame t e r t e l u r d i u k u r d i l abo?;=.torium dengan menggunakt
mikroskop yanz d i l e n g k a p i rnii~rorneter o k u l e r dengan pembe-
s a r a n o b y e k t i f
L,x.
T i s p s a t u a n s k a l a rnikro::eter pada peb e s a r a n isi sama dengan 0 , 1 7 am. Untuk m e l i h a t pesbedaan
penyebaran d i a m e t e r t e l u r d i enam l o k a s i , d - i u j i dnngan
k h a l i s a s i d i k ragam.
A n a l i s a ragam d i p a k a i juga u n t u k rnenentukan Zumlah
jumlzh 5 0 , 100, 150, 200 dan
500
b u t i r , dengan m e n g i k u t ic a r a S n e d e c o r (1359).
Pertumbuhan t e l u r d i l i h a t d a r i g r a f i k f r e k u e n s i
d i a m e t e r t e l u r pada s e t i a p Bematangan gonada s e p e r t i yang
dilaku.1ca.n o l e h Raja ( 1 $ 6 4 ) , S a i g a l (1967) dan kagwade
(1968).
F r e k u e n s l pemijahan d i t e n t u k a n d a r i b e n t n k g r a f i k
penyebaran d i a m e t e r t e l u r i k a n yang su-dah bergonada ma-
t a n g y a i t u dengan r n e l i h a t modus yang t e r b e n t u k (Prabhu,
1956; G h a t n a g a r , 1964). --
Hubungan a n t a r a f e k u n d i t a s t o t a l dengan p a n j a n g
t o t a l i k a n d i n y a t a k a n dengan persamaan :
F
=aL
bd i mana F = f e k u n d i t a s t o t a l ( b u t i r ) ,
L = panjang . t o t a l i k a n (mm),
a dan b a d a l a h k o n s t a n t a .
Hubu.ngan t e r s e b u - t dimak:sudkan u.atuk mengetahui apakah
pertambahan panjang t o t a l i k a n alcan d i i k u t i o l e h pertambahan
a t a u penurunan f e k u n d i t a s , dengan k a t a l a i n apakah felrun-
d i t a s bertambah a t a u b e r k u r a n g dengan pertambahan panjang
t o t a l i k a n (Kagwade, 1968). Persamaan t e r s e b u t d i t r a n s -
f o r m a s i k a n k e dalam l o g a r i t m a s e h i n g g a b e r b e n t u k persamaan
g a r i s l u r u s : l o g F = l o g a + b l o g
L.
Pepsanlaan r e g r e s i i n i d a p a t digunalraa un-tuk meramalkan
Eubungan antara felru.ndi.tas dengan berat ikan di- nyatakan dengan persamaan :
F
= aW bdi mana : 3' = feirunditas total (butir),
W
= berat ikan (gram), a dan b adalah konstanta. Hubungain antara fekunditas dengan berat ovarium ikan dirumuskan oleh Bhatnagar(1964)
sebagai berikut :b F = a Y .
Persariaan tersebut ditransformasikan ke dalam logaritma sehingga berbentuk persamaan garis :
Log
F
= loga
+
b log Ydi mana :
F
= f ekunditas total (butir),
E
=
berat ovarium(gram),
a dan b adalah konstanta.
Berat gonada dapat digunakan untuk menaksir fekun- ditas. Agar ketepatannya dapat dipercaya maka hubungan antara fekunditas deiigan 'oerat ovariuin harus diteliti
selama bebsrapa tahun. .
.
Nilai faktor kondisi
(IS)
ditentukan dengan mengguna- kan ru.mus sebagai berikut :1.05,
w
= berat ikan (gram),Menurut E f f e n d i e ( 1 9 7 5 ) , n i l a i
X
b e r k i s a r a n t a r a2-4
pada i k a n yang agak p i p i h dan an.bara
1-3
pada i k a n yangk u r a n g p i p i h , Lebii: lan2u.t Fernando dan I n d r a s e i i a
(1969) menyatakan bahwa n i l a i L! d a p a t d i p e n g a r u h i
o l e h a k t i f i t a s pemi jahan a t a u k e p a d a t a n i k c n d i s a a t u
p e r a i r a n .
I-iubungan b e r a t - p a n j a n g i k a n !l.itentukai? dengan
ru1nus : W = aL b
d i mana :
W
= b e r a t ikain (gram),L = p a n j a n g tota.1 i k a n (mm)
a dan b a d a l a h k o n s t a n t a .
. .
Hodel hubungan b e r a t - p a n j a n g , h*,?.bungan f c k u n d i t a s
dengan p a n j a n g - t o t a l , i;erat tubuh ser-La b e r a - t ovarium
d i c a r i n e n u r u t c a r a Snedecor (19591,
U j i cocok d.ata dan a n a l i s a ragala t e r h a d a p model
d i l a k u l r a n pac'a persamaan hu::ungnn b e r a t - p a n j a n g ; hubung-
a n f e k u n d i t a s t o t a l dsngan p a n j a n g t o t a l , b e r a t t u b u h
dan b e r a t ovarium dengan ; - . e n g i l r u t i c a r a Draper dan
Smith (1966). Untuk rnengetahui perbedaan k o e f i s i e n
r e g r e s i ( b ) a n t a r a hubungan b e r a t dengan p a n j a n g t o -
t a l i : a n j a n t a n dan i k a n b e t i n a , d i l a l i u k a n a n a l i s a
l ~ o v a r i a n (Sne?:ecor dan Cohran, 1959 )
.
U j i - t d i l a k u k a n t e r h a d a p n i l a i b pada hubungan
b e r a t - p a n j a n g i k a n j a n t a n dan b e t i n a , apakah a d a perbe-
d a a n de:?gan
3.
t o t a l dan d i n m e t e r t e l u r , dipei-gunakan k a i d a h S t i i r g e
dalam Nasu.tion d.an d a r i z i (1975).
..-
Kubungai? b e r a t - p a n j d n g i!;an t i d a l s e l a l u ::eilgi!<.uti
hukurn p a n g k a t t i g a dengan t e p a t . Iiarena i t u dalam pe-
n e l . i t i a n f.3ktor k o n d i s i ilian dipa:':ai inetoda Le Cren
(1951) :
W
d.i maria : K = falztor ' . o n d i s i re!.atif
n
W
= b e r a t (gram)L = p a n j a n g t o t a l (mm)
a c'an b a d a l a l i l i o n s t a n t a .
Dengan nietoc'a i n i d a p a t C i l i h a t peilyiinpangan fz.ktor
E ~ o n d i s i r e l a t i f suatu. i n d i v i d u i k a n da.1-i f a k t o r k o n $ . i s i
r e l a t i f rata-ra.La p o p u l a s i yang besarDya sama dengan
sa.-tu (Swingle dan S h e l l , !.971), se!??.ngga perubahan
f a k t o r k o n d i s i r e l a t i f dengal? bertai:ibal3nya p a n j a n g i k a n
d a p a t d i p a k a i u n t u k !ilenduga perkembangan gonada i k a n
( P a n t u l u , 1963 dan Le Cren, 1951). Pengaruh gonada
t e r h a d a p fakCor k o n d i s i r e l a t i f d - i l i h e t dengan memban-
dinglran f a k t o r k o n d i s i r e l a t i f i k a n d.enga!l gonada dan
t a n p a gonada.
Dalam p e r h i t u n g a n
W*
= aLb d.ihitung d a r i p e r s a -maan hubungan b e r a t - p a n j a n g , s e h i n g g a f a k t o r k o n d i s i
r e l a t i f d i h i t u n g dengan persamaan :
W
K n =
.
1. IBan m u j a i r ,
,Tl?iLu
-..-,--" m o s s a m b i c a ( P e t e r s ).--.-
..a. Bubungan b e r a t dengan p a n j a n g t o t a l
Jumlah i k a n c o a t o h
175
e k o r t e r d i r i d a r i65
e k o r i k a n j a n t a n dan72
e k o r i k a n b e t i n a , dengan k i s a r a n p a n j a n g t o t a l clan b e r a t masing-masing83
-
209
mrn dan0 , Jt
-
178,3
gram. Jumlah i k a n yang t i d a k d a p a t d i t e n -t u k a n j e n i s kelaminnya
38
e k o r , dengan l i i s a r a n p a n j a n gt o t a l dan b e r a t rcasing-masing
1 , 7
-
i-.t>n~m darn 0 , l .-
40,3
gram