1 I B A B
N A U L U H A D N E P
a l a s a M g n a k a l e B r a t a L .
A h
m u k u h n a k r a s a d r e b g n a y a r a g e N h a l a d a a i s e n o d n I k il b u p e R a r a g e N
g n a d n U n a d a li s a c n a P n a k r a s a d r e b , s it a r k o m e d g n a
y -undang Dasa r 1945 ,
m a l a d i D . n a a s a u k e k s a t a n a k r a s a d r e b n a k u
b Ktiab Undang-Undang Hukum
( a n a d i P a r a c
A KUHAP) disamping mengatu rketentuan tentang cara prose s g n a y a w k a d r e t u a t a a k g n a s r e t n a b ij a w e k n a d k a h g n a t n e t r u t a g n e m a g u j a n a d i p
k a h i a n e g n e M . a n a d i p s e s o r p t a b il r e
t -hak tersangka tersebu tperwujudanya n
a u t n e t e k a y n r u t a i d n a g n e d P A H U K m a l a
d mater iBAB V IPasa l50 sampa i P
n a g n e
d asa l68 yatiu tentang hak-hak tersangka.Dibeirkannya hak kepada n a k h u a j n e m k u t n u h a l a d a i n i l a s a p m a l a d a w k a d r e t u a t a a k g n a s r e t
g n u t a k r e t n a n i k g n u m e
k -katungnya nasib seorang yang disangka melakukan t
u r e t a n a d i p k a d n
it ama mereka yang dikenakan penahanan ,jangan sampa i n
a a s k ir e m e p t a p a d n e m k a d it a m a
l , sehingga driasakan itdak adanyakepasitan g
n a n e w e s n a u k a lr e p a y n a d a , m u k u
h -wenang dan itdak wajar .Selain tiu juga n a d t a p e c , a n a h r e d e s n a g n e d n a k u k a li d g n a y n a li d a r e p n a k d u j u w e m k u t n u
. n a g n ir a y a i b
g n a d n
U -undang kekuasaan kehakiman No 48 Tahun 2009 dalam Pasa l a y a i b n a d , t a p e c , a n a h r e d e s n a g n e d n a k u k a li d n a li d a r e P n a k a t a y n e m ) 4 ( t a y a 2
ringan .Pasa l138 aya t(2 )KUHAP menyatakan dalam ha lhasi lpenyidikan a r a k r e p s a k r e b n a k il a b m e g n e m m u m u t u t n u n e p , p a k g n e l m u l e b a t a y n r e t
t k u j n u t e p i a tr e s i d k i d i y n e p a d a p e
h e l o n a k u k a li d g n a y a r a k r e p s a k r e b n a il a b m e g n e p l a h m a l a d ,i p a k g n e li d s a t a b a d a k a d it i n i s i d k i d i y n e P a d a p e k m u m u t u t n u n e
P an mengena i
s a k r e b n a il a b m e g n e
p perkara tiu sehingga berka sperkarat ersebu tbolak bailk d
h i b e
l ar i dua kail , dalam ha l in i hak tersangka haru s diilndung i guna g n a d n U u ti a y i s u ti t s n o k t a n a m a i tr e p e s m u k u h n a it s a p e k n a k t a p a d n e
m -undang
s a t a k a h r e b g n a r o p a it e s a w h a b n a k a t a y n e m ) 1 ( t a y a D 8 2 l a s a P 5 4 9 1 r a s a D a y m u k u h n a it s a p e k n a d , n a g n u d n il r e p , n a u k a g n e
p ngadi lsetrapelrakuanyang
. m u k u h n a p a d a h i d a m a s e d t i a k r e t n a li d a r e p m a l a d n a u j u
T nganhak-hakt ersangkaataut erdakwa n e P . a n a s k a lr e t h a l m u l e b n a t u t n u n e p n a d n a k i d i y n e p s e s o r p m a l a
d geritan
P A H U K m a l a d n a k i d i y n e
p Pasa l 1 buit r 2 adalah serangkaian itndakan g n a d n u m a l a d r u t a i d g n a y a r a c t u r u n e m n a d l a h m a l a d k i d i y n e
p -undang in i
t a u b m e m u ti i t k u b n a g n e d g n a y i t k u b n a k l u p m u g n e m a tr e s i r a c n e m k u t n u n a k u m e n e m a n u g n a d i d a jr e t g n a y a n a d i p k a d n it g n a t n e t g n a r e t . a y n a k g n a s r e
t Pengeritan penuntutan adalah itndakan penuntu tumum untuk l a h m a l a d g n a n e w r e b g n a y i r e g e n n a li d a g n e p e k a n a d i p a r a k r e p n a k h a p m il e m g n a d n u m a l a d r u t a i d g n a y a r a c t u r u n e m n a
d -undang in idengan permintaan . n a li d a g n e p g n a d i s i d m i k a h h e l o s u t u p i d n a d a s k ir e p i d a y a p u s e g n e p a u d e k n a k r a s a d r e
a s k ir e m e P a r a c
A an (BAP )yang akan diilmpahkan kepada penuntu tumum . n a t u t n u n e p n a u lr e p e k k u t n
u Penuntu tumum setelah meneirma peilmpahan a r a k r e p s a k r e
b waijb membertiahukan lengkap tidaknya berka s perkara l i s a h a r a k r e p s a k r e b p a d a h r e t n a it il e n e p l i s a h a li b a p A . k i d i y n e p a d a p e k t u b e s r e t n a k il a b m e g n e m m u m u t u t n u n e p a k a m p a k g n e l m u l e b k i d i y n e p n a k i d i y n e p ) s a l e b t a p m e ( 4 1 a m a l g n il a p k u j n u t e p i a tr e s i d k i d i y n e p a d a p e k a r a k r e p s a k r e b r e t ir a
h htiungberka sperkaradtierrinaolehpenuntu tumum.
a d a p e k m u m u t u t n u n e p n a k u k a li d g n a y a r a k r e p s a k r e b n a il a b m e g n e P a g u j t a p a d r e t u ti n i a l e s m u m u t u t n u n e p n a g n a n e w e k n a k a p u r e m k i d i y n e p u ti a y m u m u t u t n u n e p n a g n a n e w e
k mengadakan prapenuntutan apablia ada t a y a 0 1 1 l a s a P n a u t n e t e k n a k it a h r e p m e m n a g n e d n a k i d i y n e p a d a p n a g n a r u k e k n a a n r u p m e y n e p a k g n a r m a l a d k u j n u t e p i r e b m e m n a g n e d , ) 4 ( t a y a n a d ) 3 ( k i d i y n e p i r a d n a k i d i y n e
p .Mengena iistliah prapenuntutan tersebu t dalam l
a s a
p -pasa lKUHAP maupun dalam penjelasanya itdak dtiemukan pengeritan n a it r e g n e p i a n e g n e m , n a t u t n u n e p a r p n a g n e d d u s k a m i d g n a y a p a g n a t n e t a y n a d a m u l e B . t a p a d n e p n a m a g a r e s e k t a p a d r e t m u l e b i n i n a t u t n u n e p a r p a p a g n a t n e t n a s a l e j e k a y n a d a k a d it n a k b a b e s i d t u b e s r e t t a p a d n e p n a m a g a r e s e k u s k a m i d g n a
y d dengan prapenuntutan tiu dalam KUHAP maupun dalam . a y n n a a n a s k a l e p n a r u t a r e p H B L h e l o n a k u k a li d g n a y i s u k s i d m a l a d , o n o b u s o rt ij T o n o j d r a H n a k a t a y n e m a g u j , 1 8 9 1 r e b m e s e D 5 l a g g n a t a y a b a r u
S itdak j elasnyaapa yang
: n a k a k u m e g n e m u a il e B . u ti n a t u t n u n e p a r p n a g n e d d u s k a m i d a k ij , g n a r u k u a t a p a k g n e l k a d it n i k g n u m g n a y s a k r e b n a k h a r e y n e m i s il o P k u j n u t e p n a g n e d i s il o p a d a p e k n a k il a b m e k i d p a k g n e l k a d
i p a k g n e l e m i s il o p n a d g n a r u k g n a
y lag,i i n iketentuan-ketentuan prosedu r l
a s a p m a l a d i D . a s k a j n a g n e d i s il o p g n a n e w e w a r a t n
a -pasa l yang
i s il o p a r a t n a a y n s e s o r p m a l a d i d n a t u k g n a s r e
b sampai j aksamenyerahkan
a t a k a d a k a d it u ti a r a k r e
p -kata yang menyebutkan prapenuntutan ,lalu d
u s k a m i d g n a
y denganprapenuntutan tiuapa?.1 i
d g n a y a r a k r e p s a k r e
B kembailkan penuntu t umum untuk k
a l o b k i d i y e p h e l o n a k a n r u p m e s i
d -bailk lebih dar isatu kal idan itdak ada n
u n e P n a k u k a li d g n a y P A B n a il a b m e g n e p n a s a t a
b tu tumum kepadapenyidik.
Se irng tejrad idalam praktek ,berka syang dinyatakan belum lengkap oleh i l a b m e k n a k m ir i k i d k a d it k i d i y n e p h e l o n a k il a b m e k i d n a d m u m u t u t n u n e p
b i d h a l e t n u p i k s e m m u m u t u t n u n e p a d a p e
k er ipetunjuk untuk dliengkapi ,dan a
y n a k a l e
c d idalamKUHAP itdakdiaturs anksinya.2 n
a k r a s a d r e
B uraian diatas , itdak diketahu ipengeritan Prapenuntutan t
n u n e p n a d n a k i d i y n e p s e s o r p m a l a
d utan dan Berka s perkara yang
i
dkembailkan penuntu tumum untuk disempurnakan oleh peyidik bolak-bailk g
n a y P A B n a il a b m e g n e p n a s a t a b a d a k a d it n a d i l a k u t a s i r a d h i b e
l dliakukan
m u k u h n a it s a p e k n a n i m a j a d a k a d it a g g n i h e s , k i d i y n e p a d a p e k m u m u t u t n u n e P
g n a d n U u ti a y i s u ti t s n o k m a l a d t a p a d r e t g n a y i tr e p e
s -undang Dasa r1945 Pasa l
, n a u k a g n e p s a t a k a h r e b g n a r o p a it e s a w h a b n a k a t a y n e m ) 1 ( t a y a D 8 2
h n a it s a p e k n a d , n a g n u d n il r e
p ukum yang adi l setra pelrakuan yang sama .
m u k u h n a p a d a h i
d Berdasarkan hal uti penelti i tetra irk untuk menelti i p a h a T m a l a D a k g n a s r e T k a H p a d a h r e T m u k u H n a g n u d n il r e P “ , i a n e g n e m
.i n i n a it il e n e p m a l a d l u d u j i a g a b e s , “ n a t u t n u n e p a r P
1
, n i e s u H . M n u r a H n a d d i m a H t a r m a h . H m a l a d h a z m a H .
A PembahasanpermasalahanKUHAP
n a k i d i y n e P g n a d i
B (Jakarta ,SINARGRAFIKA1992) ,hlm149 .
2Har iSasangka ,Penyidikan ,Penahanan ,PenuntutandanPraperadlianDalamTeor idanPrakrtek
h a l a s a M n a s u m u R . B
a k r a s a d r e
B n lata r belakang masalah yang sudah diuraikan maka ri
d umuskan masalah yatiu Bagaimanakah Penyidik dan Penuntu t Umum k
a H n a g n u d n il r e P n a k ir e b m e
m -hak Tersangka Perkara pidana dalam tahap ?
n a t u t n u n e p a r P
n a it il e n e P n a u j u T . C
u t n
U k memperoleh dan menganailsa data tentang Penyidik dan k
a H n a g n u d n il r e P n a k ir e b m e m m u m U t u t n u n e
P -hakTersangkaPerkarapidana .
n a t u t n u n e p a r P p a h a t m a l a d
n a it il e n e P t a a f n a M . D
.
1 SecaraTeo irits ,Peneilitani n ibermanfaa tmembeirkansumbanganpemikrian u
h u m li n a g n a b m e g n e p a k g n a r m a l a
d kum ,khususnya limu hukum pidana g
n a d n U b a ti K m a l a d m u k u h n a u r a h a b m e p a m a t u r e
t -Undang Hukum Acara
. a i s e n o d n I i d ) P A H U K ( a n a d i P
a d a p e k n a k u s a m n a h a b i a g a b e s t a a f n a m r e b i n i n a it il e n e P , s it k a r P a r a c e S . 2
tr e s , n a a s k a j e K n a d n a i s il o p e K a y n s u s u h k m u k u h k a g e n e
p a kepada
. n a t u t n u n e p a r P i a n e g n e m a y n m u m u a d a p t a k a r a y s a m
E .KeasilanPeneil itan
. ir i d n e s i ti l e n e p n a s a g a g u a t a e d i n a k r a s a d r e b n a k u k a li d i n i n a it il e n e P
l u d u jr e b g n a y n a it il e n e p i u h a t e k i d n a d i r u s u l e ti d h a l e t g n a y g n a j n a p e S
, g n a t n e
t ”Perilndungan Hukum Terhadap Hak Tersangka Dalam Tahap B
. ” n a t u t n u n e p a r
r a d h u a j , il s a g n a y h a i m li a y r a k n a k a p u r e m n a k a t a k i d t a p a d i n i n a it il e n e
p i
s n
u u rplagiat ,dan Jika dikemudian ha ir ,ada sk irps iyang sama maka penu il s g
n u g g n a tr e p m e m n a k
a -jawabkans epenuhnya.
a s k a J n a k a d n i T “ g n a t n e t a d a h a l e t a y n m u l e b e s i n i n a it il e n e P
h e l o i ti l e ti d g n a y , ” n a ir u c n e P a n a d i P a r a k r e P m a l a D n a t u t n u n e p e r P n a k u k a l e M
m u k u H s a tl u k a F a d a p 1 4 4 9 0 5 0 6 0 a w s i s a h a m r o m o N i r a s a y h d r e W h a g n e N i N
h a l a s a M n a s u m u R a d a p k a t e lr e t n a a d e b r e p , a tr a k a y g o Y a y a J a m t A s a ti s r e v i n
U ,
n a
d TujuanPeneilitanya. h e l o i ti l e ti d n i a l e
S N iNengahWerdhyasairpeneilitani nij ugad liakukan m
o n a n it s u g A h e l
o o rmahasiswa040508637padaFaku tla sHukumUniverstia s a
tr a k a y g o Y a y a J a m t
A ,yang bejrudu l“TindakanPenuntu tUmumDan Akiba t i D k a d i T g n a Y k i d i y n e P n a a s k ir e m e P a r a c A s a k r e B p a d a h r e T a y n m u k u H
a d a p k a t e lr e t n a a d e b r e P . ” n a t u t n u n e p a r P p a h a T m a l a D n a k a n r u p m e
S Rumusan
. a y n a it l e n e P n a u j u T n a d h a l a s a M
h e l o n a k u k a li d g n a y n a it il e n e p a u d e k i r a
D N iNengah Werdhyasair dan
a n it s u g
A pada Fakutla s Hukum Universtia s Atma Jaya Yogyakatra dapa t n a s u m u r ,l u d u j ir a d k i a b a d e b r e b t a g n a s t u b e s r e t n a it il e n e p a w h a b n a k l u p m i s i d
a s a
m lah maupun tujuanya , dan dapa t dikatakan bahwa peneilitan yang ,l
u d u jr e
b ”Perilndungan Hukum Terhadap Hak Tersangka Dalam Tahap n
a k a p u r e m ” n a t u t n u n e p a r
F .BatasanKonsep
l u d u j n a g n e d i a u s e
S “Perilndungan Hukum Terhadap Hak Tersangka a
r P p a h a T m a l a
D penuntutan”makadibeirkan batasankonseps ebaga ibe irku;t .
g n u d n il r e b t a p m e t h a l a d a n a g n u d n il r e P . 1
.
2Hukumadalahkumpulanperaturan-peraturanataukaidah-kaidahdalams uatu k
, a m a s r e b n a p u d i h e
k eseluruhan peraturan tentang itngkah laku yang n a k a s k a p i d t a p a d g n a y , a m a s r e b n a p u d i h e k u t a u s m a l a d u k a lr e b
.i s k n a s u t a u s n a g n e d a y n a a n a s k a l e p
r a g A u ti a y a i s u n a m n a g a n it n e p e k n a g n u d n il r e p h a l a d a m u k u h n a g n u d n il r e P . 3
m u k u h , i g n u d n il r e t a i s u n a m n a g n it n e p e
k haru sd liaksanakan.
.
4Hak adalah kekuasaan atau wewenang yang dimiilk i seseorang untuk .
u t a u s e s t a u b r e b u a t a n a k t a p a d n e m .
5 Tersangka adalah seorang yang karena perbuatannya atau keadaannya d
i p k a d n it u k a l e p i a g a b e s a g u d i d t u t a p n a a l u m r e p i t k u b n a k r a s a d r e
b a . na
k i d i y n e p h e l o n a a s k ir e m e p t a p a d n e m a r e g e s k u t n u k a h u ti a y a k g n a s r e t k a H . 6
t u t n u n e P h e l o n a d m u m u t u t n u n e P a d a p e k n a k u j a i d a r e g e s a y n t u j n a l e s n a d
.i li d a i d a r e g e s k u t n u n a li d a g n e p e k n a k u j a i d a r e g e S m u m U
m u m u t u t n u n e p g n a n e w e w h a l a d a n a t u t n u n e p a r P .
7 untuk mengembailkan
k i d i y n e p a d a p e k P A
B dengan cara membeirkan petunjuk kepada penyidik .
n a h a b m a t n a k i d i y n e p n a k u k a l e m k u t n u
g n a y ” u t n e tr e t “ i r e g e n i a w a g e p t a b a j e p u a t a i rl o p t a b a j e p h a l a d a k i d i y n e P . 8
g n a d n u h e l o s u s u h k g n a n e w e w i r e b i
u t n u n e P .
9 tumumadalahj aksayangdiber iwewenangolehundang-undangi n i .
m i k a h n a p a t e n e p n a k a n a s k a l e m n a d n a t u t n u n e p n a k u k a l e m k u t n u
G .MetodePeneilitan n a it il e n e P s i n e J . 1
f it a m r o n m u k u h n a it il e n e p s i n e j n a k a n u g g n e m i n i m u k u h n a s il u n e P
g n a y n a it il e n e p u ti a
y berfoku spadanormahukumposiit fdandliakukandengan g
n a d n u r e p n a r u t a r e p i r a j a l e p m e m a r a
c -undangan setra peraturan yang m u k u H n a g n u d n il r e P u ti a y i ti l e ti d g n a y n a h a l a s a m r e p n a g n e d n a ti a k r e b
i n i n a it il e n e P . n a t u t n u n e p a r P p a h a T m a l a D a k g n a s r e T k a H p a d a h r e T
s a t a d n a k u lr e m e
m ekunde rsebaga idata utama. Peneilitan hukum normait f n a d i s a t e r p r e t n i ,s i s il a n a , i s a s it a m e t s i s , i s p ir k s i d u ti a y s a g u t a m il n a k u lr e m e m
.f it i s o p m u k u h i a li n e m
a t a D . 2
s a t a d n a k a n u g g n e m i n i n a it il e n e p a t a
D ekunde rataubahanhukumsebaga i datautamayangt erdri idar:i
a .Bahanhukump irme r
n a r u t a r e p i u l a l e m h e l o r e p i d g n a y a t a d u ti a y r e m ir p m u k u h n a h a B
g n a d n u r e
p -undangan yang berhubungan dengan Penyidikdan Penuntu tUmum k
a H n a g n u d n il r e P n a k ir e b m e
m -hak Tersangka Perkara pidana dalam tahap r
P apenuntutan. Bahanhukump irme radalah: )
)
2 Undang-undang Repubilk Indonesia nomo r 8 tahun 1981 tentang ,
a n a d i P a r a c A m u k u
H Lembaran Negara Tahun 1981 Nomo r 76 , .
9 0 2 3 r o m o N a r a g e N n a r a b m e L n a h a b m a T )
3 Undang-undang Repub ilk Indonesia Nomo r39 Tahun 1999 tentang .
a i s u n a M i s a s A k a H )
4 Undang-undangRepubilkI ndonesiaNomo r16Tahun2004t entang .
a i s e n o d n I k il b u p e R n a a s k a j e K )
5 Undang-undang Repubilk Indonesia Nomo r 48 Tahun 2009 tentang L
, n a m i k a h e K n a a s a u k e
K embaranNegarat ahun2009nomo r157.
)
6 Peraturan Pemeirntah Repubilk indonesia Nomo r 58 Tahun 2010 3 8 9 1 n u h a T 7 2 r o m o N h a t n ir e m e P n a r u t a r e P s a t A n a h a b u r e P g n a t n e T
g n a d n U b a ti K n a a n a s k a l e P g n a t n e
T - Undang Hukum Acara Pidana , 1
0 2 n u h a T a r a g e N n a r a b m e L n a h a b m a
T 0Nomo r90.
b .Bahanhukums kunder
n o n t a p a d n e p n a d m u k u h t a p a d n e p a p u r e b r e d n u k s m u k u h n a h a B
u k u B i r a d h e l o r e p i d g n a y m u k u
h -buku ,Kamu sbesa rBahasa Indonesia ,hasi l a t a d i a g a b e s m u k u h n o n n a d m u k u h t a p a d n e p , m u k u h i s it k a r p , n a it il e n e p
k i d i y n e P g n a t n e
t dan Penuntu t Umum membeirkan Perilndungan Hak-hak s
m u k u h n a h a B . n a t u t n u n e p a r P p a h a t m a l a d a n a d i p a r a k r e P a k g n a s r e
T ekunde r
g n a t n e t n e m u k o d n a d r e b m u s a r a n i r a d m u k u h t a p a d n e p a p u r e b a g u j
a t a D n a l u p m u g n e P a r a C . 3
.
a Stud ikepustakaan yatiu dengan mempelajar idan mencar ibahan hukum .r
e d n u k e s n a d r e m ir p .
b WawancaradenganNarasumbe.r r
e b m u s a r a N . 4
.
1 Nama : PURNOMOSH. n
a t a b a
J : PANITDUAUNITDUASATRESKRIM i
s n a t s n
I : POLRESTAYOGYAKARTA a
m a N .
2 : KRISNAPRAMONO ,SH. n
a t a b a
J : KASII NTELIJEN i
s n a t s n
I : KEJAKSAANNEGER IYOGYAKARTA a
t a D s i s il a n A e d o t e M . 5
.
a Bahan hukum p irme r yang berupa peraturan perundang-undangan :
n a k u k a li d )
1 Desk irps iHukumPosiit :f )
a Undang-undang Dasa r1945 amandemen Pasa l28D aya t(1 )Seitap ,
n a u k a g n e p s a t a k a h r e b g n a r
o jaminan ,perilndungan ,dan kepasitan m
u k u h n a p a d a h i d a m a s g n a y n a u k a lr e p a tr e s li d a g n a y m u k u
h .
)
b Undang-undang Nomo r8Tahun1981Tentang HukumAcaraPidana b
r it u b 4 1 l a s a
p , mengadakan prapenuntutan apabliaadakekurangan a
h r e p m e m n a g n e d n a k i d i y n e p a d a
p itkan ketentuan Pasa l110 ayat( 3 ) n a a n r u p m e y n e p a k g n a r m a l a d k u j n u t e p i r e b m e m n a g n e d , ) 4 ( t a y a n a d
k i d i y n e p i r a d n a k i d i y n e
)
c Undang-undang Repubilk Indonesia Nomo r 48 Tahun 2009 tentang k
a h e K n a a s a u k e
K iman , pasa l 2 aya t (4 ) menyatakan Peradlian n
a k u k a li
d dengans ederhana,cepat ,danbiaya irngan.. )
d Undang-undang Nomo r8Tahun1981Tentang HukumAcaraPidana , p a k g n e l m u l e b a t a y n r e t n a k i d i y n e p l i s a h l a h m a l a D ) 2 ( t a y a 8 3 1 l a s a P
k i d i y n e p a d a p e k a r a k r e p s a k r e b n a k il a b m e g n e m m u m u t u t n u n e p
n e t k u j n u t e p i a tr e s i
d tang ha lyang haru sd liakukan untuk d liengkap i , s a k r e b n a a m ir e n e p l a g g n a t k a j e s i r a h s a l e b t a p m e u t k a w m a l a d n a d
u ti a r a k r e p s a k r e b i l a b m e k n a k i a p m a y n e m h a d u s s u r a h k i d i y n e p
. m u m u t u t n u n e p a d a p e k )
2 Sistemaitsas iHukumPostifi : )
a SecaraVeritka l )
1 Undang-undang Dasa r 1945 amandemen, Pasa l 28D aya t (1 ) g
n a t n e
t pengakuan, j aminan ,perilndungan ,dan kepasitan hukum lr
e p a tr e s l i d a g n a
y akuan yang sama dihadapan hukum ,yang n
a g n e d a r a g e n i g a b g n it n e
p Undang-undang Nomo r8 Tahun a
r a c A m u k u H g n a t n e T 1 8 9
1 Pidana,pasa l14buit r b tentang .
n a t u t n u n e p a r
p Keduabentuk hukuminii sinya itdak sinkron satu u ti a y i s a g o r e d n a r a l a n e p p i s n ir p n a k a n u g g n e m , n i a l a m a s
h i b e l g n a y n a r u t a n a g n e d n a g n a t n e tr e b g n a y n a r u t a u t a u s k a l o n e m
.i g g n it )
2 Undang-undang Dasa r 1945 amandeme , n Pasa l 28D aya t (1 ) g
n a t n e
m u k u h n a p a d a h i d a m a s g n a y n a u k a lr e p a tr e s l i d a g n a
y ,yang
n a g n e d a r a g e n i g a b g n it n e
p Undang-undang Repubilk Indonesia
9 0 0 2 n u h a T 8 4 r o m o
N tentang Kekuasaan Kehakiman,Pasal 2 aya t (4) tentang Peradlian dliakukan dengan sederhana ,cepa t ,dan
n a g n ir a y a i
b ,Kedua bentuk hukum tersebu t ada sinkronisasi , a y n a d a u ti a y i s m u s b u s m u k u h n a r a l a n e p p i s n ir p n a k a n u g g n e m
n a g n e d i g g n it h i b e l g n a y n a r u t a a u d a r a t n a s i g o l g n a y n a g n u b u h
g n a
y lebih rendah . Karena isinya sailng melengkapi , pada g
n a d n
U -undang Dasa r 1945 amandemen, Pasa l 28D aya t (1 ) s
a t a k a h r e b g n a r o p a it e
s pengakuan, j aminan ,perilndungan ,dan n a p a d a h i d a m a s g n a y n a u k a lr e p a tr e s l i d a g n a y m u k u h n a it s a p e k
m u k u
h dan Undang-undang Repubilk Indonesia Nomo r48 Tahun
9 0 0
2 tentang Kekuasaan Kehakiman Pasa l2 aya t(4 )Peradlian n
a g n ir a y a i b n a d , t a p e c , a n a h r e d e s n a g n e d n a k u k a li
d .
)
3 Undang-undang Dasa r 1945 amandemen, Pasa l 28D aya t (1 ) g
n a t n e
t pengakuan, j aminan ,perilndungan ,dan kepasitan hukum lr
e p a tr e s l i d a g n a
y akuan yang sama dihadapan hukum ,yang n
a g n e d a r a g e n i g a b g n it n e
p Undang-undang Nomo r8 Tahun a
n a d i P a r a c A m u k u H g n a t n e T 1 8 9
1 ,Pasa l138 aya t(2)tentang m u m u t u t n u n e p , p a k g n e l m u l e b a t a y n r e t n a k i d i y n e p l i s a h
n e
m gembailkan berka sperkara kepada penyidik .Kedua bentuk m
u k u
g n a y n a r u t a u t a u s k a l o n e m u ti a y i s a g o r e d n a r a l a n e p p i s n ir p
.i g g n it h i b e l g n a y n a r u t a n a g n e d n a g n a t n e tr e b
b )SecaraHo irzonta l g
n a d n
U -undang Nomo r8 Tahun 1981 Tentang Hukum Acara )
2 ( t a y a 8 3 1 l a s a P a n a d i
P tentang hasi l penyidikan ternyata belum a d a p e k a r a k r e p s a k r e b n a k il a b m e g n e m m u m u t u t n u n e p , p a k g n e l
i d i y n e
p k dengan Undang-undangRepubilkIndonesiaNomo r48 Tahun2009
h e K n a a s a u k e K g n a t n e
t akiman, Pasa l 2 aya t (4) tentang Peradlian n
a g n ir a y a i b n a d , t a p e c , a n a h r e d e s n a g n e d n a k u k a li
d .Kedua bentuk
, m u k u
h itdak adaharmonisas i anta r keduanya , menggunakan p irnsip n
a r a l a n e
p ekslus i yatiu itap sistem hukum d iidenit ifkasikan oleh a
r u t a r e p h a l m u j e
s nperundang-undangan. )
3 Anailsi sHukumPostifi
h a l a d a f it i s o p m u k u h a w h a
B open system yatiu aturan hukumdan a m r o N . n a g n u b u h u t a u s m a l a d n a k ri k i p i d s u r a h m u k u h n a s u t u p e
k hukum
h s a s a s a t a u p m u tr e
b ukum ,dan dapa tdliakukan peneilitan terhadap n
a r u t a r e
P perundang-undangan. )
4 Interpretas iHukumPostifi )
a Gramaitkalyatiumengaritkan t ermbagiankailma tmenuru tbahasa ir
a h e
s -har iatauhukum. )
b Sistemaits yatiu mendasarkan sistem aturan mengaritkan suatu .
fi ti s o p m u k u h i a li n e M ) 5
m a l a
D peneilitan i n iakan menlia ihukum posiit fberupaperaturan g
n a d n u r e
p -undangan tentang Penyidik dan Penuntu tUmum membe irkan k
a H n a g n u d n il r e
P -hak Tersangka Perkara pidana dalam tahap .
m u k u h n a it s a p e k s a s a n a g n e d i a u s e s n a t u t n u n e p a r P
f r e B s e s o r P .
6 i rik
m a l a
D pena irkan kesimpulan ,prose sberpiki ryang digunakan adalah n i k a y i d h a l e t g n a y m u m u i s i s o p o r p i r a d k a l o tr e b u ti a y , fi t k u d e d a r a c e s
g n a d n u r e p n a r u t a r e p u ti a y a y n n a r a n e b e
k -undangan yang berhubungandengan a
H n a g n u d n il r e P n a k ir e b m e m m u m U t u t n u n e P n a d k i d i y n e
P k-hak Tersangka
n a t u t n u n e p a r P p a h a t m a l a d a n a d i p a r a k r e
P dan berakhi rpada kesimpulan i
u h a t e g n e M u ti a y s u s u h k t a fi s r e b g n a y u r a b n a u h a t e g n e p a p u r e
b Penyidikdan
k a H n a g n u d n il r e P n a k ir e b m e m m u m U t u t n u n e
P -hakTersangkaPerkarapidana a
t u t n u n e p a r P p a h a t m a l a
d n .
H .Sistema itkaPenuilsan N A U L U H A D N E P I B A B
g n a y h a l a s a m g n a k a l e b r a t a l i a n e g n e m n a k i a r u i d n a k a i n i b a b a d a P
k u t n u h a l a s a m n a s u m u r u t a u s m a l a d n a k g n a u ti d n a i d u m e k g n a y , t a k g n a i d
a y n a k u k a li d t a a f n a m n a d n a u j u t n a g n e d i a tr e s i d n a d n a it il e n e p n a k u k a l e m
e n e
p ilitan dan metode yang dliakukan dalam peneilitan in iadalah metode .f
I I B A
B PERANPEYIDIKDANPENUNTUTUMUMTERHADAP N A T U T N U N E P A R P P A H A T M A L A D A K G N A S R E T K A H
: g n a t n e t i s ir e b i n i b a B
.
A Pengeritan Penyidikan d Pan enyidik ,wewenang Penyidik Po rl idan Penyidik pembantu ,wewenang Penyidik PPNS ,hubungan penyidik
n a g n e
d Penuntu tU mmu ,wewenangPenuntu tUmum. .
B HakTersangkaDalamPrapenuntutan yang meilput ipengeritan H ak, n
a it r e g n e
p Tersangka , H -ak hak Tersangka , pengeritan n
a t u t n u n e p a r
P danPerilndunganHukum. .
C BentukPerilndunganHukumYangDibe irkanPenyidikdanPenuntu t k
a H p a d a h r e t m u m
U - hak Tersangka perkara pidana dalam tahap n
a t u t n u n e p a r P
P U T U N E P I I I B A B
e p g n a y n a r a s n a d n a l u p m i s e k i s ir e b i n i n a i g a b a d a
P nuil sdapatkan
h a l a d a t a p a d i d g n a y n a l u p m i s e K . n a k u k a li d h a l e t g n a y n a it il e n e p l i s a h i r a d
i a n e g n e
m bentuk perilndungan hukum yang dibeirkan penyidik dan penuntu tumum terhadap h ka - hak tersangka perkara pidana dalam tahap
n a t u t n u n e p a r
P .Terkai tdengan ha l tiu akan djielaskan lebih lanju tpada .i