• Tidak ada hasil yang ditemukan

Penelaahan Epipedom Umbrik, Proses Pedogensis dan Klasifikasi Tanah Pada Beberapa Andosol dari Perkebunan Teh Cibuni Sipef, Desa Cipelah, Kecamatan Ciwidey, Kabupaten Bandung

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2017

Membagikan "Penelaahan Epipedom Umbrik, Proses Pedogensis dan Klasifikasi Tanah Pada Beberapa Andosol dari Perkebunan Teh Cibuni Sipef, Desa Cipelah, Kecamatan Ciwidey, Kabupaten Bandung"

Copied!
110
0
0

Teks penuh

(1)

PEISELAAHAN EPlPEDOW UMBRIK, PROSES PEDOGENESIS

DAN

KLASlFlKASl TAWAH PADA BEBERAPA AHDOSOL

DARl

PERKEBUMAW TEH

ClBUWl

SIPEF, DESA CIPELAH.

KECAMATAH CIW IDEY, KABUPATEN BANDUNG

Oleh

HARl SURYANTO

JURUSAW TANAH

FAKULTAS PERTANIAW, IWSTITUT PERTANIAN

BOQOR

L BOGOR

(2)

RINGKASAN

H A R I SURYANTO. P e n e l a a h a n Epipedon Umbrik, P r o s e s Pedoge-

n e s i s d a n K l a s i f i k a s i Tanah pada b e b e r a p a Andosol d a r i P e r -

kebunan Teh C i b u n i S i p e f , Desa C i p e l a h , Kecamatan Ciwidey,

Kabupaten Bandung ( D i bawah bimbingan TATAT SUTARMAN

ABDULLAH).

Pemahaman t e n t a n g p e d o g e n e s i s s e r t a p e n g k l a s i f i k a s i a n

t a n a h p a d a k a t e g o r i s e r e n d a h mungkin, d a p a t d i p a n d a n g s e b a -

g a i u s a h a u n t u k m e n g i n v e n t a r i s a s i sumber daya t a n a h . Usaha

i n i s a n g a t p e n t i n g a r t i n y a , k a r e n a b e r k a i t a n e r a t dengan

program p e n g e l o l a a n t e r b a i k yang h a r u s d i l a k u k a n . S e c a r a

p e d o g e n e s i s , p e n e l i t i a n i n i b e r t u j u a n u n t u k menelaah e p i p e -

don umbrik, d a r i s e j a k pembentukan s a m p a i s i f a t - s i f a t yang

muncul, p r o s e s p e d o g e n e s i s d a r i pedon yang b e r s a n g k u t a n

s a m p a i p e n g k l a s i f i k a s i a n n y a . K l a s i f i k a s i yang d i g u n a k a n

a d a l a h o r d e r A n d i s o l yang s u d a h d i u s u l k a n S m i t h (1978) yang

s e l a n j u t n y a d i l a k u k a n penyempurnaan o l e h Leamy (19871, a g a r

s u p a y a m e n j a d i b a g i a n d a r i s i s t e m Taksonomi Tanah USDA.

B e r d a s a r k a n h a s i l a n a l i s i s s i f a t f i s i k , k i m i a , d a n

m o r f o l o g i menunjukkan bahvra t a n a h d i d a e r a h p e n e l i t i a n me-

m i l i k i e p i p e d o n umbrik d a n h o r i s o n kambik pada semua pedon,

t e r k e c u a l i pedon

P7

yang belum m e m i l i k i h o r i s o n bawah pen- c i r i , k a r e n a solumnya y a n g d a n g k a l . T e b a l d a r i p a d a e p i p e -

don umbrik t e r s e b u t b e r k i s a r a n t a r a 18 s a m p a i 20 cm.

Tanah pada l o k a s i p e n e l i t i a n berkembang d a r i b a h a n i n -

(3)

waktu d e p o s i s i bahan i n d u k t e r s e b u t , maka d i dalam pedon

d i j u m p a i s u a t u ketidak-sinambungan l i t o l o g i k . Kurangnya

pelapukan, dan t i n g g i n y a p r o s e s pencucian t e l a h menyebab-

kan t a n a h i n i mempunyai k e j e n u h a n b a s a yang rendah. Semen-

t a r a i t u s e c a r a umum p r o s e s e l u v i a s i , i l u v i a s i , l i k s i v i a s i ,

d a n d e s i l i k a s i berlangsung dengan lemah. H a l i n i d i s e b a b -

kan f r a k s i l i a t t a n a h d i d o m i n a s i o l e h bahan amorf s e h i n g g a

t a n a h s u k a r terdispersi/terpeptisasi. S e l a n j u t n y a s e l a i n pedon P l 9 , pada pedon-pedon yang d i t e l i t i t e r j a d i p r o s e s

k u m u l i s a s i , sedangkan p r o s e s m e l a n i s a s i t e r j a d i pada semua

pedon.

Berdasarkan s i f a t - s i f a t yang d i m i l i k i n y a , maka pedon

P7

d i k l a s i f i k a s i k a n ke dalam k e l u a r g a L i t h i c Aludand,

&-

d,

.

i s o t e r m i k ; pedon P15 d i k l a s i f i k a s i k a n ke dalam k e l u a r g a

Akric Haoludand, medial, a t e r m i k ; pedon P17 d i k l a s i f i k a -

s i k a n k e dalam k e l u a r g a Typic Hauludand, m e d i a l , i s o t e r m i k ;

pedon P18 d i k l a s i f i k a s i k a n k e dalam k e l u a r g a

Akric

H ~ d r i c

Fulvudand, m e d i a l , i s o t e r m i k ; dan pedon P l 9 d i k l a s i f i k a s i -

k a n k e dalam k e l u a r g a

Akric

Fulvudand, m e d i a l , i s o t e r m i k .

S e l u r u h k e l u a r g a t a n a h i n i memiliki kandungan C-organik l e -

b i h d a r i

3

%

pada 18 cm l a p i s a n a t a s , k e r a p a t a n l i n d a k ku-

3

r a n g d a r i 0.9 g/cm

,

dan pH. dalam l a r u t a n NaF 1ii ( 1 :

50)

(4)

SUMMARY . .

HARI SURYANTO. S t u d y of Umbric Epipedon, P e d o g e n e s i s Pro-

c e s s and S o i l C l a s s i f i c a t i o n on s e v e r a l Andosol from C i b u n i

Tea E s t a t e , Desa c i ~ e l a h , Kecamatan Ciwidey, Kabupaten Ban-

dung (Under t h e g u i d a n c e of TATAT SUTARMAN ABDULLAH)

.

Comprehension a b o u t p e d o g e n e s i s and a l s o a t t e m p t t o

c l a s s i f y of s o i l c a n be c o n s i d e r e d as t h e e f f o r t t o t a k e

i n v e n t o r y of t h e s o i l r e s o u r c e s . These e f f o r t s a r e v e r y

i m p o r t a n t b e c a u s e t h e y a r e i n t e r l o c k e d w i t h t h e b e s t mana-

gement programme t h a t must b e done. Based upon t h o s e r e a -

s o n s , t h i s r e s e a r c h i s aim t o s t u d y umbric e p i p e d o n , pedo-

g e n e s i s p r o c e s s , and s o i l c l a s s i f i c a t i o n on s e v e r a l Andosol

from C i b u n i Tea E s t a t e , Desa C i p e l a h , Kecamatan Ciwidey,

Kabupaten Bandung. The c l a s s i f i c a t i o n u s e d h e r e i s o r d e r

A n d i s o l which h a s been p r o p o s e d by Smith (19781, and t h e n

t h e c l a s s i f i c a t i o n s y s t e m i s r e v i s e d by Leamy (19871, i n

o r d e r t o become t h e p a r t o f S o i l Taxonomy s y s t e m (USDA)

.

According t o t h e r e s u l t o f p h y s i c a l , c h e m i c a l , and mor-

p h o l o g i c a l a n a l y s i s ,

i t

shows t h a t s o i l s i n t h e r e s e a r c h

a r e a have umbric e p i p e d o n and cambic h o r i z o n i n a l l pedon,

e x c e p t P7 t h a t h a s n ' t s u b s u r f a c e d i a g n o s t i c y e t , b e c a u s e i t

i s a s h a l l o w solum. The t h i c k n e s s of t h o s e umbric e p i p e d o n

i s between 18 and 20 em.

S o i l s i n t h e r e s e a r c h a r e a formed from v o l c a n i c t u f f

p a r e n t m a t e r i a l w i t h a c o m p o s i t i o n a n d e s i t i c r o c k t y p e . Be-

(5)

m a t e r i a l s t h a t ' s why t h e l i t h o l o g i c d i s c o n t i n u i t y i n e a c h

pedon body w i l l be found. I n t h e mean t i m e commonly t h e

e l u v i a t i o n , i l l u v i a t i o n , l e s s i v a g e , and d e s i l i c a t i o n pro-

c e s s e s go on weakly owing t o d o m i n a n t l y amorphous m a t e r i a l s

i n c l a y f r a c t i o n t h a t ' s making t h e s o i l s a r e d i f f i c u l t t o

d i s p e r s e / p e p t i z e . And f u r t h e r e x c e p t P19, t h e c u m u l i z a t i -

on p r o c e s s t o o k p l a c e i n a l l pedon, even though m e l a n i z a t i -

on p r o c e s s w a s t a k i n g p l a c e i n a l l pedon.

Based on t h e i r c h a r a c t e r i s t i c , pedon of P7 i s c l a s s i -

f i e d i n t o L i t h i c Aludand, medial,, i s o t e r m i c ; pedon o f P15

i s c l a s s i f i e d i n t o A k r i c Haoludand, m e d i a l , i s o t e r m i - c ; pe-

don of P17 i s c l a s s i f i e d i n t o Haoludand, nedial.,

a-

t e r m i c ; pedon of P18 i s c l a s s i f i e d i n t o

m

Hvdric Fulvu- d a n d , m e d i a l , i s o t e r m i c ; and pedon o f P l 9 i s c l a s s i f i e d i n -

-

t o A k r i c Fulvudand, m e d i a l , i s o t e r m i c . A 1 1 of t h o s e s o i l

f a m i l i e s h a v e o r g a n i c c a r b o n o f more t h a n

3 %

on t h e u p p e r 18 cm, a b u l k d e n s i t y o f t h e f i n e e a r t h f r a c t i o n of l e s s

t h a n 0.9 g/cc ( a t

l/3

b a r w a t e r r e t e n t i o n of u n d r i e d s a m - p l e s ) , and t h e pH of 1 g o f f i n e e a r t h i n 50 m l o f 1 N NaF
(6)
(7)
(8)
(9)
(10)
(11)
(12)
(13)
(14)
(15)
(16)
(17)
(18)
(19)
(20)
(21)
(22)
(23)
(24)
(25)
(26)
(27)
(28)
(29)
(30)
(31)
(32)
(33)
(34)
(35)
(36)
(37)
(38)
(39)
(40)
(41)
(42)
(43)
(44)
(45)
(46)
(47)
(48)
(49)
(50)
(51)
(52)
(53)
(54)
(55)
(56)
(57)
(58)
(59)
(60)
(61)
(62)
(63)
(64)
(65)
(66)
(67)
(68)
(69)
(70)
(71)
(72)
(73)
(74)
(75)
(76)
(77)
(78)
(79)
(80)
(81)
(82)
(83)
(84)
(85)
(86)
(87)
(88)
(89)
(90)
(91)
(92)
(93)
(94)
(95)
(96)
(97)
(98)
(99)
(100)
(101)

PEISELAAHAN EPlPEDOW UMBRIK, PROSES PEDOGENESIS

DAN

KLASlFlKASl TAWAH PADA BEBERAPA AHDOSOL

DARl

PERKEBUMAW TEH

ClBUWl

SIPEF, DESA CIPELAH.

KECAMATAH CIW IDEY, KABUPATEN BANDUNG

Oleh

HARl SURYANTO

JURUSAW TANAH

FAKULTAS PERTANIAW, IWSTITUT PERTANIAN

BOQOR

L BOGOR

(102)

RINGKASAN

H A R I SURYANTO. P e n e l a a h a n Epipedon Umbrik, P r o s e s Pedoge-

n e s i s d a n K l a s i f i k a s i Tanah pada b e b e r a p a Andosol d a r i P e r -

kebunan Teh C i b u n i S i p e f , Desa C i p e l a h , Kecamatan Ciwidey,

Kabupaten Bandung ( D i bawah bimbingan TATAT SUTARMAN

ABDULLAH).

Pemahaman t e n t a n g p e d o g e n e s i s s e r t a p e n g k l a s i f i k a s i a n

t a n a h p a d a k a t e g o r i s e r e n d a h mungkin, d a p a t d i p a n d a n g s e b a -

g a i u s a h a u n t u k m e n g i n v e n t a r i s a s i sumber daya t a n a h . Usaha

i n i s a n g a t p e n t i n g a r t i n y a , k a r e n a b e r k a i t a n e r a t dengan

program p e n g e l o l a a n t e r b a i k yang h a r u s d i l a k u k a n . S e c a r a

p e d o g e n e s i s , p e n e l i t i a n i n i b e r t u j u a n u n t u k menelaah e p i p e -

don umbrik, d a r i s e j a k pembentukan s a m p a i s i f a t - s i f a t yang

muncul, p r o s e s p e d o g e n e s i s d a r i pedon yang b e r s a n g k u t a n

s a m p a i p e n g k l a s i f i k a s i a n n y a . K l a s i f i k a s i yang d i g u n a k a n

a d a l a h o r d e r A n d i s o l yang s u d a h d i u s u l k a n S m i t h (1978) yang

s e l a n j u t n y a d i l a k u k a n penyempurnaan o l e h Leamy (19871, a g a r

s u p a y a m e n j a d i b a g i a n d a r i s i s t e m Taksonomi Tanah USDA.

B e r d a s a r k a n h a s i l a n a l i s i s s i f a t f i s i k , k i m i a , d a n

m o r f o l o g i menunjukkan bahvra t a n a h d i d a e r a h p e n e l i t i a n me-

m i l i k i e p i p e d o n umbrik d a n h o r i s o n kambik pada semua pedon,

t e r k e c u a l i pedon

P7

yang belum m e m i l i k i h o r i s o n bawah pen- c i r i , k a r e n a solumnya y a n g d a n g k a l . T e b a l d a r i p a d a e p i p e -

don umbrik t e r s e b u t b e r k i s a r a n t a r a 18 s a m p a i 20 cm.

Tanah pada l o k a s i p e n e l i t i a n berkembang d a r i b a h a n i n -

(103)

waktu d e p o s i s i bahan i n d u k t e r s e b u t , maka d i dalam pedon

d i j u m p a i s u a t u ketidak-sinambungan l i t o l o g i k . Kurangnya

pelapukan, dan t i n g g i n y a p r o s e s pencucian t e l a h menyebab-

kan t a n a h i n i mempunyai k e j e n u h a n b a s a yang rendah. Semen-

t a r a i t u s e c a r a umum p r o s e s e l u v i a s i , i l u v i a s i , l i k s i v i a s i ,

d a n d e s i l i k a s i berlangsung dengan lemah. H a l i n i d i s e b a b -

kan f r a k s i l i a t t a n a h d i d o m i n a s i o l e h bahan amorf s e h i n g g a

t a n a h s u k a r terdispersi/terpeptisasi. S e l a n j u t n y a s e l a i n pedon P l 9 , pada pedon-pedon yang d i t e l i t i t e r j a d i p r o s e s

k u m u l i s a s i , sedangkan p r o s e s m e l a n i s a s i t e r j a d i pada semua

pedon.

Berdasarkan s i f a t - s i f a t yang d i m i l i k i n y a , maka pedon

P7

d i k l a s i f i k a s i k a n ke dalam k e l u a r g a L i t h i c Aludand,

&-

d,

.

i s o t e r m i k ; pedon P15 d i k l a s i f i k a s i k a n ke dalam k e l u a r g a

Akric Haoludand, medial, a t e r m i k ; pedon P17 d i k l a s i f i k a -

s i k a n k e dalam k e l u a r g a Typic Hauludand, m e d i a l , i s o t e r m i k ;

pedon P18 d i k l a s i f i k a s i k a n k e dalam k e l u a r g a

Akric

H ~ d r i c

Fulvudand, m e d i a l , i s o t e r m i k ; dan pedon P l 9 d i k l a s i f i k a s i -

k a n k e dalam k e l u a r g a

Akric

Fulvudand, m e d i a l , i s o t e r m i k .

S e l u r u h k e l u a r g a t a n a h i n i memiliki kandungan C-organik l e -

b i h d a r i

3

%

pada 18 cm l a p i s a n a t a s , k e r a p a t a n l i n d a k ku-

3

r a n g d a r i 0.9 g/cm

,

dan pH. dalam l a r u t a n NaF 1ii ( 1 :

50)

(104)

SUMMARY . .

HARI SURYANTO. S t u d y of Umbric Epipedon, P e d o g e n e s i s Pro-

c e s s and S o i l C l a s s i f i c a t i o n on s e v e r a l Andosol from C i b u n i

Tea E s t a t e , Desa c i ~ e l a h , Kecamatan Ciwidey, Kabupaten Ban-

dung (Under t h e g u i d a n c e of TATAT SUTARMAN ABDULLAH)

.

Comprehension a b o u t p e d o g e n e s i s and a l s o a t t e m p t t o

c l a s s i f y of s o i l c a n be c o n s i d e r e d as t h e e f f o r t t o t a k e

i n v e n t o r y of t h e s o i l r e s o u r c e s . These e f f o r t s a r e v e r y

i m p o r t a n t b e c a u s e t h e y a r e i n t e r l o c k e d w i t h t h e b e s t mana-

gement programme t h a t must b e done. Based upon t h o s e r e a -

s o n s , t h i s r e s e a r c h i s aim t o s t u d y umbric e p i p e d o n , pedo-

g e n e s i s p r o c e s s , and s o i l c l a s s i f i c a t i o n on s e v e r a l Andosol

from C i b u n i Tea E s t a t e , Desa C i p e l a h , Kecamatan Ciwidey,

Kabupaten Bandung. The c l a s s i f i c a t i o n u s e d h e r e i s o r d e r

A n d i s o l which h a s been p r o p o s e d by Smith (19781, and t h e n

t h e c l a s s i f i c a t i o n s y s t e m i s r e v i s e d by Leamy (19871, i n

o r d e r t o become t h e p a r t o f S o i l Taxonomy s y s t e m (USDA)

.

According t o t h e r e s u l t o f p h y s i c a l , c h e m i c a l , and mor-

p h o l o g i c a l a n a l y s i s ,

i t

shows t h a t s o i l s i n t h e r e s e a r c h

a r e a have umbric e p i p e d o n and cambic h o r i z o n i n a l l pedon,

e x c e p t P7 t h a t h a s n ' t s u b s u r f a c e d i a g n o s t i c y e t , b e c a u s e i t

i s a s h a l l o w solum. The t h i c k n e s s of t h o s e umbric e p i p e d o n

i s between 18 and 20 em.

S o i l s i n t h e r e s e a r c h a r e a formed from v o l c a n i c t u f f

p a r e n t m a t e r i a l w i t h a c o m p o s i t i o n a n d e s i t i c r o c k t y p e . Be-

(105)

m a t e r i a l s t h a t ' s why t h e l i t h o l o g i c d i s c o n t i n u i t y i n e a c h

pedon body w i l l be found. I n t h e mean t i m e commonly t h e

e l u v i a t i o n , i l l u v i a t i o n , l e s s i v a g e , and d e s i l i c a t i o n pro-

c e s s e s go on weakly owing t o d o m i n a n t l y amorphous m a t e r i a l s

i n c l a y f r a c t i o n t h a t ' s making t h e s o i l s a r e d i f f i c u l t t o

d i s p e r s e / p e p t i z e . And f u r t h e r e x c e p t P19, t h e c u m u l i z a t i -

on p r o c e s s t o o k p l a c e i n a l l pedon, even though m e l a n i z a t i -

on p r o c e s s w a s t a k i n g p l a c e i n a l l pedon.

Based on t h e i r c h a r a c t e r i s t i c , pedon of P7 i s c l a s s i -

f i e d i n t o L i t h i c Aludand, medial,, i s o t e r m i c ; pedon o f P15

i s c l a s s i f i e d i n t o A k r i c Haoludand, m e d i a l , i s o t e r m i - c ; pe-

don of P17 i s c l a s s i f i e d i n t o Haoludand, nedial.,

a-

t e r m i c ; pedon of P18 i s c l a s s i f i e d i n t o

m

Hvdric Fulvu- d a n d , m e d i a l , i s o t e r m i c ; and pedon o f P l 9 i s c l a s s i f i e d i n -

-

t o A k r i c Fulvudand, m e d i a l , i s o t e r m i c . A 1 1 of t h o s e s o i l

f a m i l i e s h a v e o r g a n i c c a r b o n o f more t h a n

3 %

on t h e u p p e r 18 cm, a b u l k d e n s i t y o f t h e f i n e e a r t h f r a c t i o n of l e s s

t h a n 0.9 g/cc ( a t

l/3

b a r w a t e r r e t e n t i o n of u n d r i e d s a m - p l e s ) , and t h e pH of 1 g o f f i n e e a r t h i n 50 m l o f 1 N NaF
(106)
(107)
(108)
(109)
(110)

Referensi

Dokumen terkait

6 Kerapatan kering oven kayu tumih dari empulur ke arah kulit 11 7 Berat jenis kayu tumih dari empulur kearah kulit 11 8 Kadar air segar dan kadar air kering udara kayu tumih 12

Strategi keamanan dan kerahasian dalam jaringan komputer bertujuan untuk memaksimalkan sumber daya yang ada untuk mengamankan sistem jaringan komputer pada titik-titik yang

Hasil evaluasi administrasi, teknis dan harga atas dokumen penawaran yang masuk serta pembuktian dokumen kualifikasi sesuai dengan Berita Acara Evaluasi Dokumen

Mengingat beberapa kader Pekka di wilayah masuk kedalam bursa pemilihan calon anggota legislatif di wilayahnya masing- masing, maka titik berat Pendidikan Politik yang

Setelah tahap pembuatan Rencana Anggaran Biaya (RAB) selesai, maka dilanjutkan dengan tahap pembuatan Network Planning (NWP) dan Time Schedule (TS) serta diagram tenaga kerja

 Guru bertanya jawab tentang hal-hal yang belum diktahui siswa.. 52  Guru bersama siswa bertanya jawab meluruskan kesalahan pemahaman, memberikan. penguatan dan penyimpulan ) 

However, a few researches tried to reveal culture problems experienced by for- eign students studying in Indonesian universities since Dharmasiswa program is relatively new

Permasalahan yang dihadapi perusahaan berdasarkan hasil observasi yang dilakukan terkait dengan pendapatan dan persediaan karena tidak adanya pengendalian internal dalam