• Tidak ada hasil yang ditemukan

PROSES PENGENDALIAN PERSEDIAAN BAHAN BAKU DALAM HUBUNGANNYA DENGAN EFFISIENSI PENGELOLAAN PERSEDIAAN PADA SEBUAH PERUSAHAAN PENGOLAHAN COKLAT PT ” X ” CABANG SURABAYA

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2019

Membagikan "PROSES PENGENDALIAN PERSEDIAAN BAHAN BAKU DALAM HUBUNGANNYA DENGAN EFFISIENSI PENGELOLAAN PERSEDIAAN PADA SEBUAH PERUSAHAAN PENGOLAHAN COKLAT PT ” X ” CABANG SURABAYA"

Copied!
206
0
0

Teks penuh

(1)

KOESW I N DARTI

PROSES PENGENDALIAN PERSEDIAAN BAHAN

BAKU DALAM HUBUNGANNYA DENGAN

EFFISIENSI PENGELOLAAN PERSEDIAAN

PADA SEBUAH PERUSAHAAN

PENGOLAHAN COKLAT PT ” X ”

CABANG SURABAYA

(2)

PROSES PENGENDALI AN PERSEDI AAN BAHAN BAKU DALAM *\

HUBUNGANNYA DENGAN EFFI SI ENSI PENGELOLAAN

PERSEDI AAN PADA SEBUAH PERUSAHAAN

p e n g o l a h a n

COKLAT PT " X »

CABANG SURABAYA

SKRI PSI

Di a j u k a n Un t u k Me mp e r l e n g k a p i Sy a r a t ^ s y a r a t cLal am Me mp e r o l e h Ge l a r Sa r j a n a Ek o n o mi

J u r u s a n Ak u n t a n s i

M I LI K

PERPU* I AK \ AN ' U N IVt Rsn x s M RLANGOA'

S U R A B A Y A

Ol e h : ’ KOESWI NDARTI Nr p : 0 4 7 9 1 0 7 3 0 . / FS

(3)

ia. f es r l mr i

1987

Di s e t u j u i Un t u k Di u j i Do s e n Pe mbi r a bi ng,

(4)

Su r a b a y a , . #

Di s e t u j u i d a n d i t e r i ma b a i k Ol e h:

Do s e n Pe mbi r a bi ng, Ke t u a J u r u s a n ,

(5)

KATA P ENGANTAR

Ra s a s y u k u r d a n t e r i ma k a s i h y a n g t a k t e r h i n g g a p e ­ n u l i s p a n j a t k a n d e n g a n r e n d a h h a t i k e h a d i r a t Tu h a n Ya n g Ma h a Eo a a t a s r a h ma t y a n g t e l a h d i l i mp a h k a n Ny a , s e h i n g g a p e n u l i s d a p a t me n y e l e s a i k a n p e n y u s u n a n s k r i p s i i ni , d e n g a n j u d u l Pr o s e s Pe n g e n d a l i a n Pe r s e d i a a n Ba h a n Ba k u Da l a m Hu - b u n g a n n y a De n g a n Ef f i s i e n s i Pe n g e l o l a a n Pe r s e d i a a n Pa d a Se b u a h Pe r u s a h a a n Pe n g o l a h a n Co k l a t PT

11

X " Ca b a n g Su r a b a y a Sk r i p s i i ni d i s u s u n u n t u k me l e n g k a p i p e r s y a r a t a n d a l a m me n c a p a i g e l a r Sa r j a n a Ek o n o mi J u r u s a n Ak u n t a n s i p a ­ d a Fa k u l t a s Ek o n o mi Un i v e r s i t a s Ai r l a n g g a Sur a b a y a .

Pa d a k e s e mp a t a n I n i p e n u l i s i n g i n me n y a mp a i k a n p u l a r a s a t e r i ma k a s i h y a n g s e b e s a r - b e s a r n y a k e p a d a :

1. I b u Dr a . Ec . Ha r i a t i Ha mz e n s , Ak u n t a n s e b a g a i - d o s e n p e mb i mb i n g y a n g t e l a h b a n y a k me n g o r b a n k a n wa k t u n y a u n t u k me mb i mb i n g p e n u l i s s e l a ma d a n s a mp a i d e n g a n s e l e s a i n y a p e n y u s u n a n s k r i p s i i ni . 2* Ba p a k Dr s . Ec . Ar s o n o La k s mo n o , Ak u n t a n s e ba ga i - k e t u a j u r u s a n a k u n t a n s i y a n g t e l a h me n y e t u j u i d a n me n e r i ma b a i k s k r i p s i i ni .

(6)

4, Se mu a St a f Pe n g a j a r d i Fa k u l t a s Ek o n o mi Un i v e r s i t a s Ai r l a n g g a y a n g t e l a h i k u t me n d i d i k d a n me m - b i mb i n g p e n u l i s a e l a ma b e r t a h u n - t a h u n h i n g g a t e r

s u a u n n y a s k r i p s i i ni .

5« Ke i u a r g a d a n s e mu a r e k a n s e r t a s e mu a p i h a k y a n g t a k mu n g k i n p e n u l i a s e b u t k a n a a t u p e r s a t u , y a n g t e l a h me mb e r i k a n b a n t u a n b a i k mo r i l ma u p u n ma t e - r i i l s e l a ma p e r k u l i a h a n ma u p u n d a l a m p e n y u s u n a n - a k r i p a i i ni .

Pe n u l i s me n y a d a r i b a h wa s k r i p s i i n i ma a i h j a u h d a r i s e mp u r n a b a i k d a l a m h a l i s i ma u p u n t e h n i k p e n y u s u n a n n y a . Ol e h k a r e n a i t u p e n u l i s s a n g a t me n g h a r a p k a n d a n me n e r i ma k r i t i k d a n s a r a n u n t u k p e r b a i k a n s k r i p s i i ni , d a n u n t u k i t u b e r s a ma i ni p e n u l i s u c a p k a n t e r i ma k a s i h s e b e l u mn y a .

Ak h i r n y a , d e n g a n s e g a l a k e k u r a n g a n y a n g mu n g k i n a d a p e n u l i s t e t a p b e r h a r a p a g a r s k r i p s i i n i d a p a t me mb e r i k a n ma n f a a t b a g i p a r a pe r a ba c a nya .

(7)

DAF TAR I SI

Ha l a ma n

KATA PENGANTAR. . . i

DAFTAR I S I . . . i i i DAFTAR GAMBAR. . . vi

DAFTAR LAMPI RAN. . . vi i B A B : I . PENDAHULUAN. . . 1

1. Pa n d a n g a n Ur aum. . . , . . . 1

2. Pe n j e l a s a n J u d u l . . . 4

3* Al a s a n Pe mi l i h a n J u d u l . . .

6

4* Tu j u a n Pe n y u s u n a n . . .

6

5* Si s t i ma t i k a Sk r i p s i . . . * . . . 7

6, Me t o d o l o g i . . .

9

1, Pe r ma s a l a h a n . . . 9

2. Hi p o t e s a Ke r j a . . . 10

3* Sc o p e An a l i s a . . . 11

4. Pr o s e d u r Pe n g u mp u l a n d a n Pe n g o l a h a n -Da t a . . . 11

I I , LANDASAN TEORI TI S MENGENAI PENGENDALI AN I N­ TERN ATAS PENGENDALI AN PERSEDI AAN. . . 13

1. Pe n g e r t i a n Pe n g e n d a l i a n Se c a r a Umu m. . . 13

2* Pe n g e r t i a n Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n , . . . 15

(8)

B A B : Ha l a ma n 4. Ba t a s - b a t a s Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I nt e r n . . . 24 5. Pe n g e r t i a n Pe r s e d i a a n d a n Si s t i m Pe n g e n -

d a l i a n I n t e r n a t a s Pe r s e d i a a n . . . 27 1. Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s Pe n e -

r i ma a n Ba h a n Ba k u d a n Ba h a n Pe mb a n t u . . 29 2. Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s Pe n y i m

p a n a n Ba h a n Ba k u d a n Ba h a n Pe mb a n t u . . . 35 3. Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s Pe n g e ­

l u a r a n Ba h a n Ba k u d a n Ba h a n Pe mb a n t u . . 37 4. Pe n c a t a t a n a t a s Pe r s e d i a a n Ba h a n Ba k u

-d a n Ba h a n Pe mb a n t u . . . 40

I I I . GAMBARAN UMUM DARI PERUSAHAAN PENGOLAHAN

-COKLAT PT " X " CABANG SURABAYA. . . 4 4 1. Se j a r a h Si n g k a t Be r d i r i n y a Pe r u s a h a a n . . . . 4 4 2. St r u k t u r Or g a n i s a s i Pe r u s a h a a n d a n J o b -

Di s c r i p t i o n . . . 46 3. Pr o s e s Pr o d u k s i . . . 52 4. Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s Pe n e r i ma ­

a n, Pe n y i mp a n a n d a n Pe n g e l u a r a n Ba h a n Ba ­

k u d a n Ba h a n Pe mb a n t u . . . 56 1. Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s Pe n e -

r i ma a n Ba h a n Ba k u d a n Ba h a n Pe mb a n t u . . 56 2. Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s Pe n y i m

(9)

B A B : Ha l a ma n 3. Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s Pe n g e ­

l u a r a n Ba h a n Ba k u d a n Ba h a n Pe mb a n t u , • 60 5. Pe n c a t a t a n At a s Pe r s e d i a a n . . . 61 I V. ANALI SA TERHADAP SI STI M PENGENDALI AN I NTERN-

ATAS PENGELOLAAN PERSEDI AAN YANG ADA DALAM -

PERUSAHAAN. . . 63 1. St r u k t u r Or g a n i s a s i d a n J o b De s c r i p t i o n . , 6 4 2. Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s Pe n e r i ma ­

a n, Pe n y i mp a n a n d a n Pe n g e l u a r a n Ba h a n Ba ­

k u d a n Ba h a n Pe mb a n t u . . . 65 1* Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s Pe n e

-r i ma a n Ba h a n Ba k u d a n Ba h a n Pe mb a n t u . . 65 2. Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s Pe n y i m

p a n a n Ba h a n Ba k u d a n Ba h a n Pe mb a n t u , . . 67 3. Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s Pe n g e ­

(10)

GAMBAR: Ha l a ma n 1. St r u k t u r Or g a n i s a s i Pe r u s a h a a n Pe n g o l a h a n

(11)

LAMPI RAN: 1

.

2.

Ka r t u Gu d a n g Ka r t u Pe r s e d i a a n

(12)

B A B I

P E N D A H U L U A N

1. 1 Pa n d a n g a n Umu m

Da l a m d u n i a p e r e k o n o mi a n d e wa s a i ni , d i ma n a t e r d a - p a t b e g i t u b a n y a k p e r u s a h a a n , me n y e b a b k a n p e r s a i n g a n d i - a n t a r a p e r u s a h a a n s e j e n i s s e ma k i n he ba t . Ol e h k a r e n a i t u - u n t u k me mp e r o l e h k e ma k mu r a n b a g i p a r a p e mi l i k moda l , ya n g - me r u p a k a n t u j u a n u t a ma d a r i s e t i a p p e r u s a h a a n me n j a d i t i - d a k mu d a h . Un t u k me n g h a d a p i p e r s a i n g a n t e r s e b u t , Pe r u s a h a ­ a n s e l a i n me n j a mi n k wa l i t a s / mu t u n y a d e n g a n b a i k d a n di - s e r t a i d e n g a n t e h n o l o g i y a n g s e l a l u b e r k e mb a n g me n g i k u t i - k e ma j u a n J a ma n, j u g a y a n g p a l i n g p e n t i n g d a n u t a ma a da l a h - h a r g a n y a d a p a t b e r s a i n g * Un t u k me n d a p a t k a n s u a t u h a r g a y a n g d a p a t b e r s a i n g , ma k a p e r u s a h a a n h a r u s d a p a t me n e k a n - b i a y a n y a s e d e mi k i a n r upa . Se d a n g k a n u n t u k me n d a p a t k a n

b i a y a y a n g s e mi n i ma l mu n g k i n d e n g a n h a s i l y a n g ba i k, d i - p e r l u k a n e f f i s i e n s i d i d a l a m p e n g a t u r a n me n e j e me n p e r u s a - ha a n. Un t u k me n c a p a i s u a t u e f f i s i e n s i , ma k a d i p e r l u k a n a d a n y a s u a t u s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n t e r h a d a p p e r s e d i a ­ a n y a n g me ma d a i , d i ma n a d a l a m h a l I n i t i d a k d a p a t d i k e s a mp i n g k a n u n s u r - u n s u r d a r i s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n i t u s e ndi r i *

(13)

-r a n y a n g d i p e -r l u k a n o l e h b e -r b a g a i t i n g k a t me n e j e me n .

Me n g i n g a t p e r s e d i a a n p a d a s u a t u p e r u s a h a a n i n d u s t r i r a e r upa ka n f a k t o r y a n g s a n g a t p e n t i n g d a l a m me n u n j a n g k e l a n c a r a n a k t i v i t a s p e r u s a h a a n u n t u k me n c a p a i t uj ua n, y a i t u - me mp e r o l e h l a b a y a n g a k a n d i g u n a k a n b a g i k e l a n g s u n g a n hi - d u p d a n p e r l u a s a n p e r u s a h a a n , ma k a d a l a m h a l i ni d i p e r l u - k a n s u a t u p e n g e n d a l i a n i n t e r n y a n g me ma d a i a t a s p e r s e d i a - a n t e r s e b u t y a n g s e s u a i d e n g a n k e a d a a n p e r u s a h a a n y a n g b e r s a ngkut a n,

I n v e s t a s i y a n g t e r l a l u b e s a r d a l a m p e r s e d i a a n d a n - t i n g k a t p e r s e d i a a n y a n g k u r a n g d a r i y a n g d i b u t u h k a n me r u - p a k a n s a l a h s a t u s e b a b k e g a g a l a n s u a t u p e r u s a h a a n . I n v e s - t a s i y a n g t e r l a l u b e s a r d a l a m p e r s e d i a a n me n y e b a b k a n p e ma ­ k a i a n t e mp a t y a n g b a n y a k , b e r a r t i b i a y a p e r g u d a n g a n , p e - n y i mp a n a n s e r t a k e mu n g k i n a n k e r u g i a n k e c u r i a n r a e nj a di be - s a r , s e l a i n i t u j u g a me n y e b a b k a n b i a y a b u n g a a t a s mo d a l - y a n g t e r t a n a m d a l a m p e r s e d i a a n me n j a d i b e s a r pul a ,

Se d a n g k a n p e r s e d i a a n y a n g t e r l a l u s e d i k i t / k u r a n g d a r i y a n g d i b u t u h k a n me n y e b a b k a n k e ma c e t a n d a l a m me l a k s a n a k a n - a k t i v i t a s p e r u s a h a a n , k a r e n a b a h a n b a k u y a n g d i b u t u h k a n - b e l u m d a t a n g a t a u b a r a n g y a n g d i p e s a n b e l u m a e l e s a i ,

Pa d a s a a t t e r j a d i k e ma c e t a n , d i ma n a p e k e r j a - p e k e r j a t i d a k - me n g e r j a k a n s u a t u a p a p u n y a n g d a p a t me mb e r i k a n p e n g h a s i l -

(14)

p e r u s a h a a n j u g a h a r u s me mb a y a r h a r g a y a n g l e b i h t i n g g i u n ­ t u k d a p a t me mp e r o l e h a t a u me mb e l i b a h a n b a k u y a n g d i b u t u h - k a n d e n g a n s e g e r a t e r s e b u t , r a e ngi nga t b a n y a k n y a p e r u s a h a a n s e j e n i s y a n g b e r s a i n g d a l a m me n d a p a t k a n b a h a n b a k u y a n g - s a ma . Ma s a l a h - ma s a l a h t e r s e b u t d i a t a s me r u p a k a n p e n g e l u a r ­ a n b i a y a y a n g s e h a r u s n y a t i d a k p e r l u t e r j a di ,

De mi k i a n pu l a , d e n g a n t i d a k d i k e t a h u i n y a j u ml a h p e r s e d i a a n y a n g a d a s e c a r a p a s t i , me n g a k i b a t k a n d i p e r o l e h n y a i n f o r ma - s i y a n g s a l a h t e n t a n g a p a k a h p e r s e d i a a n t e r l a l u b e s a r a t a u t e r l a l u s e di ki t . Ol e h s e b a b i t u p e n g a wa s a n d a n p e n g e n d a l i ­ a n y a n g b a i k t e r h a d a p p e r s e d i a a n a d a l a h s a n g a t d i p e r l u k a n ,

Pe n g e n d a l i a n p e r s e d i a a n y a n g b a i k a k a n me n g a k i b a t - k a n e f f i s i e n s i da l am. p e n g e l o l a a n p e r s e d i a a n , d i ma n a i n v e s - t a s i d a l a m p e r s e d i a a n d a p a t d i t e k a n s a mp a i t i n g k a t y a n g - mi n i mu m, s e h i n g g a b i a y a y a n g t i mb u l k a r e n a p e n y e l e n g g a r a a n pe r s e di a a n. y a n g b e r l e b i h a n d a p a t d i k u r a n g i , d e mi k i a n p u l a - k e r u s a k a n d a n r e s i k o k e c u r a n g a n d a p a t d i h i n d a r i , d a p a t me - me n u h i o r d e r t e p a t p a d a wa k t u n y a .

(15)
(16)

3. Pe r s e d i a a n ,

Se p e r t i y a n g t e r c a n t u m d a l a m Pr i n s i p - p r i n s i p Ak u n t a n s i - I n d o n e s i a ;

" . . . i s t i l a h p e r s e d i a a n d i g u n a k a n u n t u k me n y a t a k a n s u a t u j u ml a h b a r a n g y a n g b e r wu j u d , y a i t u :

a. d i mi l i k i u n t u k d i j u a l d a l a m k e g i a t a n p e r d a g a n g a n . b. a d a d a l a m p r o s e s p r o d u k s i u n t u k d i s e l e s a i k a n k e mu d i ­

a n d i j u a l ( Ba r a n g d a l a m p e n g e r j a a n / p e n g o l a h a n ) .

c. a k a n d i p a k a i s e n d i r i d a l a m p r o s e s p r o d u k s i b a r a n g - j a d i a t a u j a s a - j a s a y a n g d i j u a l ( b a h a n b a k u

) . . . "2

4. Ef f i s i e n s i .

Us a h a d i b i d a n g p r o d u k s i u n t u k me n g h i n d a r i s e g a l a k e r u - s a k a n d a n k e c u r a n g a n b a h a n ma u p u n t e n a g a k e r j a s e r t a - g e j a l a - g e j a l a y a n g me r u g i k a n .

5. Pe n g e l o l a a n Pe r s e d i a a n .

Pe n y e l e n g g a r a a n k e g i a t a n - k e g i a t a n d a l a m me n g a t u r p e r - s e di a a n.

6. Pe r u s a h a a n Pe n g o l a h a n Co k l a t PT " X " Ca b a n g Su r a b a y a ,

a d a l a h Su a t u p e r u s a h a a n i n d u s t r i y a n g me mp r o d u k s i p e r - me n c okl a t , b u t i r - b u t i r c o k l a t d a n b u b u k c okl a t , d i ma n a p e n u l i s me n g a d a k a n p e n e l i t i a n g u n a me n d a p a t k a n i n f o r ma - s i d a n d a t a - d a t a y a n g d i p e r l u k a n d a l a m p e n y u s u n a n s k r i £ s i i ni .

p

(17)

Se c a r a k e s e l u r u h a n p e n g e r t i a n d a r i p a d a j u d u l i n i - a d a l a h s e j a u h ma n a k e g u n a a n d a r i p a d a me t o d e - me t o d e s e r t a - k e t e n t u a n - k e t e n t u a n y a n g t e l a h t e r k o o r d i n i r d a l a m o r g a n i - s a s i s u a t u p e r u s a h a a n p e n g o l a h a n c okl a t , d a l a m u s a h a n y a - me l i n d u n g i p e r s e d i a a n n y a d a r i k e r u s a k a n d a n k e c u r a n g a n

s e r t a k e r u g i a n l a i n n y a y a n g mu n g k i n d a p a t t e r j a d i p a d a wa k t u d i s e l e n g g a r a k a n n y a k e g i a t a n - k e g i a t a n p e n g e l o l a a n p e r s e d i a a n .

1. 3, Al a s a n Pe mi l i h a n J u d u l

Da r i h a s i l p e n e l i t i a n y a n g t e l a h p e n u l i s l a k u k a n - d i p e r u s a h a a n i ni , p e n u l i s l i h a t a d a n y a p e n g e l o l a a n y a n g - k u r a n g b a i k k h u s u s n y a t e r h a d a p p e r s e d i a a n , s e h i n g g a k u r a n g me n c e r mi n k a n e f i s i e n s i d a l a m me n g g u n a k a n s u mb e r mo d a l y a n g t e r t a n a m d a l a m p e r s e d i a a n y a n g j u ml a h n y a s a n g a t be s a r ,

Se d a n g k a n p e r s e d i a a n me r u p a k a n a k t i v a l a n c a r y a n g - me n u n j a n g k e l a n c a r a n j a l a n n y a p e r u s a h a a n . Ol e h k a r e n a n y a - a d a l a h wa j a r a p a b i l a PERUSAHAAN PENGOLAHAN COKLAT PT " X " t e r s e b u t s e l a l u b e r u s a h a me l i n d u n g i a t a u me n g a ma n k a n p e r - s e d i a a n n y a . Pe r l i n d u n g a n t e r h a d a p p e r s e d i a a n i ni d a p a t di - c a p a i d e n g a n a d a n y a s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n y a n g me ma - da i d e n g a n k e a d a a n p e r u s a h a a n t e r s e b u t ,

1. 4. Tu j u a n Pe n y u s u n a n

(18)

-s e d i a a n p a d a PERUSAHAAN PENGOLAHAN COKLAT PT " X " CABANG SURABAYA, s e h i n g g a me n e j e me n d a p a t me mp e r o l e h g a mb a r a n - me n g e n a i k e mu n g k i n a n a d a n y a k e r u s a k a n d a n k e c u r a n g a n s e r t a k e r u g i a n l a i n n y a y a n g t e r j a d i a t a s p e r s e d i a a n n y a .

Pa d a a k h i r n y a d e n g a n d i t u l i s n y a s kr i p s i i ni d i h a - r a p k a n me n e j e me n d a p a t me n g a mb i l s e g i - s e g i y a n g d i a n g g a p - p o s i t i p , s e h i n g g a d a p a t d i g u n a k a n s e b a g a i p e d o ma n d a l a m -

me n i n g k a t k a n e f i s i e n s i p e r u s a h a a n ,

^ »5. Si s t i ma t j k a Sk r i p s i Ba b I . Pe n d a h u l u a n .

Ba b I ni me r u p a k a n p e n d a h u l u a n y a n g me n j e l a s k a n - t e n t a n g p a n d a n g a n umu m, p e n j e l a s a n j udul , a l a s - a n p e mi l i h a n j udul , t u j u a n p e n y u s u n a n n y a , s i s - t i ma t i k a s kr i p s i s e r t a me t o d o l o g i d a l a m p e n y u - s u n a n n y a .

Ba b I I . Da s a r - d a s a r Pe n g e r t i a n Te o r i t l s Si s t i m Pe n g e n - d a l i a n I n t e r n .

(19)

Ba b

Ba b

Ba b

p e n g e n d a l i a n i n t e r n d a n s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n - t e r n a t a s p e r s e d i a a n .

I I I . Ga mb a r a n Pr a k t i s Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n At a s Pe r s e d i a a n y a n g Di t e r a p k a n p a d a PERUSAHAAN PENG­ OLAHAN COKLAT PT « X » CABANG SURABAYA.

Pa d a b a b i n i d i u r a i k a n g a mb a r a n u mu m p e r u s a h a a n , s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n a t a s p e n e r i ma a n , p e - n y i mp a n a n d a n p e n g e l u a r a n b a h a n b a k u d a n b a h a n - p e mb a n t u s e r t a p e n c a t a t a n a t a s p e r s e d i a a n .

IV", An a l i s a Te r h a d a p Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n At a s Pe r s e d i a a n p a d a PERUSAHAAN PENGOLAHAN COKLAT - PT

11

X

11

CABANG SURABAYA.

Da l a m b a b i n i d i u r a i k a n t e n t a n g a n a l i s a s i s t i m - p e n g e n d a l i a n i n t e r n a t a s p e r s e d i a a n y a n g d i t e r a g k a n p a d a PERUSAHAAN PENGOLAHAN COKLAT PT " X » - CABANG SURABAYA d e n g a n me n d a s a r k a n p e r b a n d i n g a n - a n t a r a d a s a r d a s a r p e n g e r t i a n t e o r i t i s p a d a ba b -I -I d e n g a n g a mb a r a n p r a k t i s p e r u s a h a a n p a d a b a b - I I I .

V. Ke s i mp u l a n d a n S a r a n .

(20)

n-h u b u n g a n d e n g a n Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n ya ng- a d a d a l a m p e r u s a h a a n ,

1 *

6. Me t o d o l o g l

1. 6, 1. Pe r ma s a l a h a n .

Pe r ma s a l a h a n y a n g p e n u l i s k e t e mu k a n d a n a k a n - me n c o b a u n t u k me n g a n a l i s a d a l a m s k r i p s i i n i - a d a l a h :

B' el um a d a n y a j o b d i s c r i p t i o n y a n g j e l a s t e r u t a ma . ya ng a d a k a i t a n n y a d e n g a n p e n g e l o l a a n p e r s e d i a a n . Ha l i ni me n g a k i b a t k a n a d a n y a b a g i ­

a n d a l a m s t r u k t u r o r g a n i s a s i y a n g k u r a n g a t a u- t i d a k b e r f u n g s i s e b a g a i ma n a me s t i n y a , k a r e n a - t i a p p e g a wa i t i d a k me n g e t a h u i d e n g a n j e l a s a p a y a n g d i h a r a p k a n d a r i p a d a n y a s e r t a k e p a d a s i - a p a h a r u s b e r t a n g g u n g j a wa b me n g e n a i h a s i l p e - k e r j a a n n y a .

Ak i b a t n y a b a n y a k k a r y a wa n y a n g me mp u n y a i k e d u - d u k a n l e b i h t i n g g i d a l a m s t u k t u r o r g a n i s a s i , - me r a s a b e r we n a n g u n t u k me l a k u k a n s e s u a t u h a l -

wa l a u p u n d i l u a r bi de i ngnya .

Ap a b i l a d i t i n j a u d a r i s u d u t p e n g e n d a l i a n i n - t e r n y a n g b a i k a d a l a h k u r a n g d a p a t d i b e n a r k a n .

(21)

-r i n g t e r j a d i k e r u s a k a n d a n k e h i l a n g a n , h a l i ni - a k a n me r u g i k a n p e r u s a h a a n . Di s a mp i n g i t u Pe n c a ­ t a t a n t e r h a d a p p e r s e d i a a n d i l a k s a n a k a n t i d a k - t e r a t u r d a n s e r i n g d i l a k u k a n p e n u n d a a n s e h i n g g a b e s a my a p e r s e d i a a n t i d a k d a p a t d i k e t a h u i d e n g ­ a n p a s t i d a n c e pa t . Se l a i n i t u j u ml a h me n u r u t - c a t a t a n s e r i n g t i d a k s e s u a i d e n g a n j u ml a h p h i

-* s i k y a n g s e b e n a my a a da .

1. 6. 2. Hi p o t e s a Ke r j a ,

Un t u k me me c a h k a n ma s a l a h s e p e r t i t e r s e b u t d i - a t a s , ma k a p e n u l i s me n y u s u n h i p o t e s a k e r j a s e - b a g a i b e r i k u t :

(22)

1, 6. 3* Sc ope Ana l i s a ,

Un t u k t i d a k me n y i mp a n g d a r i p e r ma s a l a h a n d a n - u n t u k me mu d a h k a n s e r t a p e n y e d e r h a n a a n p e r ma s a - l a h a n t e r s e b u t d i a t a s , ma k a p e mb a h a s a n d i b a t a s i h a n y a p a d a :

- Pe mb a h a s a n Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s - p e r s e d i a a n d i s i n i h a n y a me l i p u t i :

- St r u k t u r Or g a n i s a s i - Pr o s e d u r - p r o s e d u r

- Pe n c a t a t a n a t a s Pe r s e d i a a n

- Da n p e r s e d i a a n y a n g a k a n d i b a h a s d a l a m s k r i p ­ s i i n i f h a n y a t e r b a t a s p a d a p e r s e d i a a n b a h a n - b a k u d a n b a h a n p e mb a n t u y a n g a d a d i gu d a n g , J a d i p e mb a h a s a n s k r i p s i i ni h a n y a t e r b a t a s - p a d a h a l - h a l t e r s e b u t di a t a s .

1, 6. 4, . Pr o s e d u r Pe n g u mp u l a n d a n Pe n g o l a h a n Da' t a.

Ad a p u n l a n g k a h - l a n g k a h y a n g p e n u l i s t e mp u h a d a ­ l a h s e b a g a i b e r i k u t :

1. 6 . 4 . 1 . Su r v e y Pe n d a h u l u a n .

Me r u p a k a n l a n g k a h a wa l u n t u k me n g e t a - h u i p e r ma s a l a h a n y a n g a k a n d i b a h a s d a ­

l a m p e n u l i s a n s k r i p s i i ni , 1. 6. 4. 2. Su r v e y Pe r p u s t a k a a n ,

(23)

-e r at h u b u n g a n n y a d e n g a n p e n u l i s a n

s k r i p s i i ni , s e b a g a i l a nda f e a n p e mb a h a s a n p e r ma s a l a h a n y a n g a d a di s i n i .

1 • 6 • 4. 3. Pe n g u mp u l a n Da t a *

Un t u k me mp e r o l e h g a mb a r a n p r a k t i s me n g e n a i s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n a t a s - p e r s e d i a a n d a t a - d a t a p e n u l i s k u mp u l k a n d e n g a n o b s e r v a s i , me n g a j u k a n d a f t a r - p e r t a n y a a n d a n me n g a d a k a n wa wa n c a r a - s e r t a me mi n t a f o r mu l i r y a n g d i g u n a k a n - Pe r u s a h a a n Pe n g o l a h a n Co k l a t PT " X Ca b a n g Sur a b a y a .

1 . 6 . 4 . 4 . Pe n g o l a h a n Da t a .

Da r i d a t a y a n g t e l a h d i d a p a t d a n t e - l a h d i k u mp u l k a n d i a t a s , k e mu d i a n d i - s us un, d i c a r i h u b u n g a n n y a a n t a r a y a n g s a t u d e n g a n y a n g l a i n, d i a d a k a n p e n g - g o l o n g a n - p e n g g o l o n g a n s e h i n g g a d i p e r - o l e h s u a t u g a mb a r a n y a n g j e l a s s e c a r a me n y e l u r u h d a n s i s t i ma t i s .

1 . 6 * 4 * 5 * An a l i s a Da t a .

(24)

LANDASAN TEOHI TI S MENGENAI PENGENDALI AN I NTERN ATAS PENGENDALI AN PERSEDI AAN

2. 1. Pe n g e r t i a n Pe n g e n d a l i a n Se c a r a Umu m

De n g a n s e ma k i n b e r k e mb a n g n y a d u n i a u s a h a d e wa s a i ni ma k a p e r s a i n g a n p u n me n j a d i s e ma k i n be s a r . Un t u k me n c a p a i - t u j u a n p e r u s a h a a n y a i t u ma k s i mu m l a ba , a d a l a h t i d a k muda h. Un t u k d a p a t b e r s a i n g d a l a m a r t i k a t a ma s i h d a p a t d i p e r o l e h l a b a y a n g d i p e r l u k a n u n t u k me me l i h a r a k e l a n g s u n g a n h i d u p - p e r u s a h a a n , ma k a h a r u s a d a s u a t u e f f i s i e n s i u s a h a s e r t a - p e r l i n d u n g a n t e r h a d a p h a r t a k e k a y a a n p e r u s a h a a n d a r i k e c e - r o b o h a n p e n g g u n a a n b a h a n - b a h a n ba i k b a h a n b a k u ma u p u n b a - h a n p e mb a n t u , p e mb e l i a n b a h a n b a k u ma u p u n b a h a n p e mb a n t u - y a n g t e r l a l u t i nggi , k e t i d a k e f f i s i e n a n be ke r j a , k e c u r a n g - a n d a n l a i n s e ba ga i nya . Un t u k da p a t me l a k u k a n s e mu a i t u' - d i p e r l u k a n s u a t u p e n g e n d a l i a n t e r h a d a p s e mu a a k t i v i t a s y a n g d i l a k u k a n d a l a m p e r u s a h a a n i t u.

Ad a p u n a r t i Pe n g e n d a l i a n i t u a d a l a h s e g a l a t i n d a k a n p e n g a wa s a n y a n g d i l a k u k a n u n t u k me n g e t a h u i a p a k a h p e l a k s a - n a a n s u d a h s e s u a i d e n g a n r e nc a na * De n g a n a d a n y a s u a t u p e n g e n d a l i a n , ma k a p e n y i mp a n g a n - p e n y i mp a n g a n y a n g t e r j a d i - d a p a t s e g e r a d i ke t a hui , s e h i n g g a d a p a t s e g e r a d i l a k u k a n - t i n d a k a n p e r b a i k k a n s e t e l a h me n g e t a h u i s e b a b - s e b a b t e r j a d i n y a p e n y i mp a n g a n - p e n y i mp a n g a n t e r s e but .

(25)
(26)

Ja d i d a r i k e d u a c a r a t e r s e b u t , p e n g e n d a l i a n i n t e r n me r u p a - k a n c a r a y a n g t i d a k l a n g s u n g d i r a s a k a n b a g i me r e k a y a n g di a wa s i k a r e n a d i d a l a mn y a s u d a h t e r k a n d u n g c a r a - c a r a k o n t r o l a t a u p e n g e n d a l i a n *

2. 2. Pe n g e r t i a n Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n

Da l a m s k r i p s i i ni p e n u l i s me n g g u n a k a n i s t i l a h p e n g ­ e n d a l i a n i n t e r n s e b a g a i t e r j e ma h a n d a r i i n t e r n a l c o n t r o l - d a l a m b a h a s a Xn g g r i s a t a u i n t e r n e c o n t r o l e d a l a m b a h a s a - Be l a n d a .

Pe n g e n d a l i a n a t a u c o n t r o l me r u p a k a n s a l a h s a t u d a r i f u n g s i r oe ne j e me n y a n g b e r h u b u n g a n d e n g a n u s a h a p e n y e l a ma t - a n j a l a n n y a o p e r a s i p e r u s a h a a n k e a r a h t u j u a n y a n g t e l a h - d i r e n c a n a k a n , d e n g a n j a l a n me mb a n d i n g k a n a n t a r a p e r e n c a n a - a n d e n g a n p e l a k s a n a a n n y a .

De n g a n d e mi k i a n d i h a r a p k a n a g a r s e g a l a a k t i f i t a s p e r u s a h a ­ a n d i l a k s a n a k a n s e s u a i r e n c a n a , s e h i n g g a p e n y e l e we n g a n d a n k e r u g i s n l a i n n y a d a p a t d i c e g a h a t a u d i t e k a n s e k e c i l mu n g - ki n.

Se l a n j u t n y a p e n u l i s a k a n me r oba ha s p e n g e r t i a n p e n g - e n d a l i a n i n t e r n i t u s e ndi r i , y a n g u mu mn y a d i b e d a k a n a n t a r a p e n g e r t i a n s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n d a l a m a r t i l u a s da n -

s e mpi t .

Pe n g e r t i a n p e n g e n d a l i a n s e c a r a s e mpi t , s e r i n g d i g u n a k a n - i s t i l a h i n t e r n a l c he c k.

(27)
(28)
(29)
(30)

Ol e h k a r e n a i t u s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n d i p e r l u k a n d a - l a m s e t i a p k e g i a t a n us a ha . Na mu n , wa l a u p u n d e mi k i a n s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n b u k a n b e r a r t i d i ma k s u d k a n u n t u k me n i a - d a k a n s e mu a k e mu n g k i n a n t e r j a d i n y a p e n y e l e we n g a n d a n k e r u - g i a n * Si s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n y a n g me ma d a i a k a n d a p a t - me n e k a n t e r j a d i n y a p e n y e l e we n g a n d a n k e r u g i a n d a l a m b a t a s - b a t a a b i a y a y a n g l a ya k.

Si s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n d a l a m p e l a k s a n a a n n y a p a d a p e r u ­ s a h a a n h a r u s d i t i n j a u s e c a r a o b y e k t i f b e r d a s a r k a n h a s i l - h a s i l y a n g d i p e r o l e h d a r i p a d a n y a , j a d i d i s i n i h a r u s me m - p e r t i mb a n g k a n b i a y a d a n k e g u n a a n n y a a t a u ma n f a a t y a n g d i - p e r o l e h n y a .

2. 3. Ci r i - c i r i Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n Ya n g Me mu a s k a n Pa d a k e n y a t a a n n y a s u a t u s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n - y a n g me mu a s k a n u n t u k s u a t u p e r u s a h a a n b e l u m t e n t u b i s a di - p a k a i b a g i p e r u s a h a a n l a i n d a n b e l u m t e n t u b e r h a s i l s a ma - b a i k b i l a d i t e r a p k a n p a d a p e r u s a h a a n l a i n.

De mg a n p e r k a t a a n l a i n s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n i t u t i d a k s a ma p a d a s e t i a p p e r u s a h a a n , s e k a l i p u n u k u r a n s e r t a j e ni s - u s a h a a d a l a h s a ma . Ha l i n i d i s e b a b k a n k a r e n a k e a h l i a n , ke - p e r c a y a a n me n e j e me n t e r h a d a p p a r a p e l a k s a n a a t a u k e b i j a k - s a n a a n p a d a k e d u a p e r u s a h a a n t e r s e b u t be r b e d a .

(31)
(32)

Su a t u s t r u k t u r o r g a n i s a s i y a n g me mu a s k a n h a r u s s e - de r hf l na d a n s e c a r a e k o n o mi s me n g u n t u n g k a n # St r u k t u r o r g a - n i s a s i h a r u s f l e k s i b e l d a l a m a r t i b i l a p e r u s a h a a n d i p e r l u ­ k a n a t a u a d a p e r u b a h a n k e a d a a n t i d a k a k a n me n g g a n g g u b a g a n o r g a n i s a s i y a n g a da .

Sa l a h s a t u s y a r a t o r g a n i s a s i u n t u k a d a n y a p e n g e n d a l i a n i n ­ t e r n i a l a h p e r l u a d a n y a p e mi s a h a n f u n g s i y a n g t e g a s a n t a r a f u n g s i o p e r a s i o n a l , p e n y i mp a n a n d a n p e n c a t a t a n d i ma n a s e t i a p i n d i v i d u t i d a k d i p e r b o l e h k a n s e p e n u h n y a me me g a n g k e k u a - s a a n d a n t a n g g u n g j a wa b d a l a m p e l a k s a n a a n s e t i a p f a s e k e - g i a t a n p e r u s a h a a n d a r i a wa l s a mp a i a khi r .

De n g a n a d a n y a p e mi s a h a n f u n g s i i n i ma k a t i a p b a g i a n a k a n - me mp u n y a i k e d u d u k a n y a n g i n d e p e n d e n d a l a m me l a k s a n a k a n f u n g s i t a di .

Pe mi s a h a n y a n g t e p a t d a l a m s u a t u s t r u k t u r o r g a n i s a ­ s i p e r u s a h a a n d i ma k s u d k a n u n t u k me n j a g a k e b e n a r a n t r a n s a k -

s i s e r t a p e n c a t a t a n p e mb u k u a n s e r t a t e r c i p t a n y a me k a n i s me - s a l i n g u j i d i a n t a r a b a g i a n - b a g i a n y a n g a d a d a l a m p e r u s a h a ­ a n, s e l a i n i t u p e mi s a h a n f u n g s i j u g a d i ma k s u d k a n u n t u k me - n i n g k a t k a n e f i s i e n s i k e r j a s e r t a d i s t r i b u s i b e b a n p e k e r j a - a n s e h i n g g a s e t i a p p e g a wa i t i d a k me n d a p a t k a n b e b a n p e k e r - j a a n y a n g t e r l a l u be r a t .

Se t e l Bh a d a n y a p e mi s a h a n f u n g s i y a n g t e pa t , s e l a n - j u t n y a p e r l u d i t e t a p k a n t a n g g u n g j a wa b di d a l a m b a g i a n - b a ­ g i a n i t u.

(33)

-i k ut i d e n g a n p e n y e r a h a n we we n a n g y a n g s e s u a i d e n g a n t a n g - g u n g j a wa b n y a .

Un t u k t a n g g u n g j a wa b d a n p e l i mp a h a n we we n a n g i ni h a r u s di - b e r i k a n b a t a s a n y a n g t e g a s , d a n b i l a me mu n g k i n k a n s e b a i k - n y a d i b u a t k a n b a g a n o r g a n i s a s i s e r t a a d a n y a j o b d i s c r i p t i - o n y a n g t e r t u l i s .

b. Si s t i m. p e mb e r i a n we we n a n g s e r t a p r o s e d u r p e n c a t a t a n y a n g l a y a k a g a r t e r c a p a i p e n g a wa s a n a c c o u n t i n g y a n g c u k u p a t a s a kt i va , u t a n g - u t a n g . p e n d a p a t a n d a n b i a y a .

Si s t i m we we n a n g d a n p r o s e d u r p e mb u k u a n d a l a m s ua t u- p e r u s a h a a n me r u p a k a n a l a t b a g i p i mp i n a n u n t u k me n g e n d a l i - k a n p e n c a t a t a n k e g i a t a n u s a h a y a n g t e r j a d i d a n me mp e r mu d a h p e n g k l a $ i f i k a s i a n d a t a a k u n t a n s i k e d a l a m b a g a n p e r k i r a a n - y a n g b e r l a k u , Bi a s a n y a s a t u b a g a n p e r k i r a a n d i l e n g k a p i d e ­ n g a n p e d o ma n p e ma k a i a n n y a , a g a r k e s e r a g a ma n d a l a m p e n c a t a t a n t r a n s a k s i - t r a n s a k s i y a n g t e r j a d i d a p a t t e r c a p a i *

Un t u k me n g e n d a l i k a n k e g i a t a n u s a h a d i p e r l u k a n s u a t u p e n y u s u n a n f o r mu l i r d a n b e n t u k p e n c a t a t a n y a n g t e pa t .

Ad a p u n b e n t u k f o r mu l i r s e r t a p e t u n j u k me n g e n a i j a l a n n y a - p r o s e d u r p e n c a t a t a n , s e r i n g k a l i d i ma s u k k a n k e d a l a m p e d o ma n p r o s e d u r ( p r o c e d u r e ma n u a l ) ,

De n g a n d e mi k i a n p e n g a wa s a n a c c o u n t i n g d a p a t t e r c a p a i .

c. Pr a k t e k - p r a k t e k yanf t s e h a t h a r u s d i i k u t i d a l a m me l a k s a - n a k a n t u g a s d a n f u n g s i s e t i a p b a g i a n o r g a n i s a s i .

(34)

-ka n d e n g a n p e n u h t a n g g u n g j a wa b d a n k e r j a s a ma y a n g s e ha t . Ol e h s e b a b i t u h a r u s s e l a l u d i l a k u k a n p e me r i k s a a n - t e r h a d a p p e l a k s a n a a n t u g a s s e c a r a p e r i o d i k , s e h i n g g a p e - n y i mp a n g a n - p e n y i mp a n g a n y a n g t e r j a d i , b a i k d i s e n g a j a ma u - p u n t i d a k d i s e n g a j a , d a p a t s e g e r a d i k e t a h u i d a n d i k e mb a l i - k a n p a d a k e a d a a n s e b a g a i ma n a me s t i n y a .

d. Pe ga wa i - pe j a ; a wa i y a n g k wa l i t a s n y a s e i mb a n g d e n g a n t a n g - g u n g j a wa b n y a .

Ser a. ua r e n c a n a o r g a n i s a s i y a n g d i a t u r d a l a m s u a t u - s i s t i m d i ma n a d i d a l a mn y a s u d a h t e r c a k u p Si s t i m Pe n g e n d a l i ­ a n I n t e r n n y a , t i d a k l a h d a p a t d i l a k s a n a k a n d e n g a n b a i k t a n- p a a d a n y a p e l a k s a n a y a n g me mp u n y a i k e a h l i a n d a n k e ma mp u a n -

s e r t a wa t a k y a n g j uj ur , y a n g s e s u a i d e n g a n t u g a s d a n t a n g ­ g u n g j a wa b n y a , Ka r e n a p a d a d a s a r n y a , s u a t u s i s t i m d a l a m - s u a t u p e r u s a h a a n t e r g a n t u n g p a d a i n d i v i d u - i n d i v i d u d a l a m - p e r u s a h a a n t e r s e b u t .

Ol e h s e b a b i t u, u n t u k d a p a t me mp e r o l e h p e l a k s a n a - y a n g c a ka p, d a l a m pe ne r i r a a a n p e g a wa i s e b a i k n y a d i a d a k a n - s e l e k s i l e b i h d u l u s e h i n g g a s e t i a p b a g i a n y a n g a d a d a p a t - d i i s i o l e h p e l a k s a n a y a n g me mp u n y a i k e ma mp u a n y a n g me ma d a i .

Se l a n j u t n y a p a r a p e l a k s a n a d i b e r i k a n t r a i n i n g - t r a i ­ n i n g s e h i n g g a k e c a k a p a n p a r a p e l a k s a n a t e r s e b u t d a p a t di - t i n g k a t k a n s e s u a i p e r k e mb a n g a n p e r u s a h a a n .

(35)

-me l a k u k a n p e n y i mp a n g a n - p e n y i mp a n g a n , k a r e n a h a r u s s e l a l u -

d i i n g at b a h wa p e g a wa i - p e g a wa i t e r a a b u t J u g a ma n u s i a bi a s a , y a n g l e n g k a p d e n g a n s e g a l a k e b a i k a n , k e ma mp u a n - k e ma mp u a n - d a n ke l e ma h a n - k e l e mf l h a n n y a s e b a g a i ma n u s i a ,

Si s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n y a n g me mu a s k a n d a l a m s u­ a t u p e r u s a h a a n a d a l a h s i s t i m y a n g d a p a t me mp e r g u n a k a n k e - ma mp u a n - k e ma mp u a n

f

me n g e n a i k e b a i k a n - k e b a i k a n d a n d a p a t - me n g e n g k a n g k e l e ma h a n - k e l e ma h a n d a r i o r a n g - o r a n g y a n g t e r -

l i b a t d i d a l a mn y a ,

Di s a mp i n g I t u, s i s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n y a n g me mu a s k a n - j u g a me me r l u k a n p e g a wa i - p e g a wa i y a n g j u j u r d a n me mp u n y a i - r a s a me mi l i k i ( s e n s e o f b e l o n g i n g ) y a n g t i n g g i s e h i n g g a k e b e r h a s i l a n a t a u k e g a g a l a n p e r u s a h a a n d i r a s a k a n s e b a g a i ke - b e r h a s i l a n a t a u k e g a g a l a n d i r i n y a s e ndi r i .

2. 4* Ba t a s - Ba t a s Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n

Pa d a u mu mn y a Pi mp i n a n p e r u s a h a a n me n g h e n d a k i a d a n y a s u a t u s i s t i m p e n g e n d a l i a n I n t e r n y a n g me ma d a i d a l a m p e r u - s a h a a n y a n g d i k e l o l a n y a k a r e n a d e n g a n a d a n y a s i s t i m p e n g - e n d a l i a n i n t e r n y a n g me mu a s k a n b e r a r t i :

- Ha r t a mi l i k p e r u s a h a a n d a p a t t e r l i n d u n g i d a r i k e r u g i a n - k e r u g i a n a k i b a t k e c u r a n g a n , k e t i d a k e f f i s i e n a n , - k e l a l a i a n d a n s e b a g a i n y a ,

- Da p a t d i p e r o l e h k e p a s t i a n me n g e n a i k e t e l i t i a n d a n - d a p a t d i p e r c a y a i n y a d a t a - d a t a a k u n t a n s i .

(36)

- Da p a t me mb a n t u d a l a m me n e t a p k a n k e b i j a k s a n a a n - k e b i - j a k s a n a a n p e r u s a h a a n d a n k e t a a t a n t e r h a d a p k e b i j a k - s a n a a n t e r s e b u t *

Ha mu n d e mi k i a n d a l a m p e l a k s a n a a n n y a s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n me mp u n y a i b a t a s a n - b a t a s a n y a n g t i d a k d a p a t d i h i n d a r i - nya ,

Un t u k i n i p e n u l i s k u t i p k a n p e n d a p a t d a r i Th e o d o r u s . M. Tu a n a k o t a s e b a g a i b e r i k u t :

. . • s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n b u k a n d i ma k s u d k a n un ­ t u k me n i a d a k a n s e mu a k e mu n g k i n a n t e r j a d i n y a k e s a l a h a n a t a u p e n y e l e we n g a n . Si s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n - y a n g b a i k a k a n me me k a n t e r j a d i n y a k e s a l a h a n d a n p e ­ n y e l e we n g a n d a l a m b a t a s - b a t a s b i a y a y a n g l a y a k da n- k a l a u p u n k e s a l a h a n d a n p e n y e l e we n g a n t e r j a d i h a l - i n i d a p a t d i k e t a h u i d a n d i a t a s i d e n g a n c e pa t . 11

Da r i p e r n y a t a a n t e r s e b u t d i a t a s d a p a t di s i r a pul ka n b a h wa -s u a t u -s i -s t i m. p e n g e n d a l i a n i n t e r n y a n g l e ma h me mp u n y a i k e * mu n g k i n a n y a n g l e b i h b e s a r u n t u k t i mb u l n y a k e c u r a n g a n da n k e r u g i a n , t e t a p i t i d a k b e r a r t i s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n y a n g me mu a s k a n d a p a t me n j a mi n t i d a k t e r j a d i n y a k e c u r a n g a n -d a n k e r u g i a n .

11

(37)

Ad a p u n b a t a s a n - b a t a s a n s e p e r t i d i s e b u t k a n d i a t a s - a d a l a h s e b a g a i b e r i k u t :

a. Pe r s e kongkol a f t *

Pe mi s a h a n f u n g s i y a n g d i a t u r d a l a m Si s t i m Pe n g e n d a ­ l i a n I n t e r n y a n g b a g a i ma n a p u n b a i k n y a , a k a n me n j a d i t i d a k b e r a r t i b i l a t e r j a d i p e r s e k o n g k o l a n .

Un t u k me n g h i n d a r i t e r j a d i n y a p e r s e k o n g k o l a n , ma k a - d i a d a k a n k e t e n t u a n - k e t e n t u a n , mi s a l n y a s u a t u k e h a - r u s a n u n t u k me l a k u k a n t u g a s s e c a r a b e r g i l i r , l a r a n g a n u n t u k me l a k u k a n t u g a s y a n g b e r t e n t a n g a n b a g i me - r e k a y a n g me mp u n y a i h u b u n g a n k e k e l u a r g a a n , k e h a r u s - a n u n t u k me n g a mb i l c ut i . Di t a mb a h k a n pul a , b a h wa - a p a b i l a k e t e n t u a n - k e t e n t u a n t e r s e b u t t i d a k d i l a k s a - n a k a n ma k a a k a n d i k e n a k a n s a n k s i y a n g be r a t . Ke t e n ­ t u a n - k e t e n t u a n t e r s e b u t h a r u s d i b u a t s e d e mi k i a n r u- p a s e h i n g g a nt e mpe r ke c i l k e mu n g k i n a n t e r j a d i n y a p e r ­

s e k o n g k o l a n . b. Bl a y a

(38)

d e n ga n t u j u a n d a r i Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n ya n g - me mu a s k a n , y a i t u e f f i s i e n s i us a ha , Si s t i m Pe n g e n d a ­ l i a n I n t e r n y a n g d e mi k i a n t i d a k p e r l u d i l a k s a n a k a n . c * Ke l e ma h a n Ma n u s l a

Se l a l u k i t a d i i n g a t k a n k e mb a l i b a h wa y a n g me n j a l a n - k a n Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n t e r s e b u t a d a l a h raa - n u s i a y a n g l f i ngkap d e n g a n k e l e b i h a n - k e l e b i h a n , k e - a h l i a n - k e a h l i a n n y a d a n J u g a k e l e ma h a n - k e l e ma h a n n y a . Ki s a l n y a d a l a m me mb u b u h k a n t a n d a t a n g a n y a n g b e r s i - f a t r ut i n , s e r i n g p e t u g a s y a n g b e r we n a n g me l a k u k a n - h a l t e r s e b u t s e c a r a o t o ma t i s , t a n p a b e n a n - b e n a r me - l a k u k a n p e me r i k s a a n . Ak i b a t n y a , Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n y a n g t e l a h d i p e r s i a p k a n s e c a r a me mu a s k a n me n j a d i k u r a n g d a p a t b e r f u n g s i s e b a g a i ma n a y a n g d i h a - r a p k a n , Ke l a l a i a n d a r i p e t u g a s y a n g b e r we we n a n g , - i n i l a h y a n g s e r i n g k a l i me mb u k a k e s e mp a t a n d a n di - ma n f a a t k a n o l e h p e t u g a s - p e t u g a s y a n g l a i n n y a u n t u k - me l a k u k a n k e c u r a n g a n - k e c u r a n g a n ,

2. 5* Pe n g e r t i a n Pe r s e d i a a n d a n Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n At a s Pe r s e d i a a n

Se c a r a u mu m p e n g e r t i a n p e r s e d i a a n a d a l a h b a r a n g / - b a h a n y a n g d i mi l i k i u n t u k d i j u a l k e mb a l i a t a u d i g u n a k a n - u n t u k me mp r o d u k s i b a r a n g - b a r a n g y a n g a k a n di j ua l .

(39)
(40)

Ag a r s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n a t a s p e r s e d i a a n d a ­ p a t b e r j a l a n ba i k, ma k a h a r u s d i a d a k a n p e mi s a h a n t u g a s a n- t a r a :

- y a n g me n y i mp a n ( me n c a t a t d a l a m k a r t u g u d a n g ) .

- y a n g me n c a t a t d a l a m a d mi n i s t r a s i p e r s e d i a a n ( s e bua h- b u k u t a mb a h a n y a n g t e r d a p a t d i k a n t o r ) .

- y a n g me me r l u k a n n y a ( h a r u s me n a n d a t a n g a n i b o n p e n g e - l u a r a n ) * 1 4

Da l a m p e r u s a h a a n i n d u s t r i a t a u p u n p e r u s a h a a n d a g a n g p e r s e d i a a n t i d a k t e r l e p a s d a r i t a h a p - t a h a p p e n e r i ma a n , pe - n y i mp a n a n d a n p e n g e l u a r a n , k a r e n a t a h a p a n - t a h a p a n t e r s e b u t me ma n g h a r u s d i l a l u i o l e h p e r s e d i a a n - p e r s e d i a a n t e r s e b u t . Da l a m h u b u n g a n n y a d e n g a n p e r l i n d u n g a n d a n p e n g a ma n a n a t a s - p e r s e d i a a n d i r a s a k a n p e r l u n y a s u a t u s i s t i m p e n g e n d a l i a n i n t e r n a t a s t a h a p a n - t a h a p a n d i a t a s .

Da l a m s u b - b a b i ni a k a n d i u r a i k a n me n g e n a i s i s t i m p e n g e n d a ­ l i a n i n t e r n a t a s t a h a p a n t e r s e b u t di a t a s .

2. 5. 1* Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s Pe n e r i ma a n Ba h a n - Ba k u d a n Ba h a n Pe mb a n t u .

Se b e l u m me l a k u k a n p e n e r i ma a n ba ha n, b a i k b a h a n b a k u ma u p u n b a h a n p e mb a n t u , p e r u s a h a a n a k a n r a e nga da ka n k e g i a t a n p e mb e l i a n a t a u p e n g a d a a n b a h a n b a k u a t a u b a h a n p e mb a n t u , - y a n g d i l a k u k a n o l e h b a g i a n k h u s u s y a i t u b a g i a n p e mb e l i a n .

1

U

(41)

Ad a p u n p r o s e d u r p e mb e l i a n i ni a d a l a h s e b a g a i b e r i - ku t : s e t e l a h me n e r i ma f o r mu l i r p e r mi n t a a n p e mb e l i a n d a r i - b a g i a n y a n g me mb u t u h k a n , ma k a b a g i a n p e mb e l i a n a k a n me n g - h u b u n g i p a r a s u p p l i e r d a p a t me l a l u i t e l e p o n a t a u d a t a n g - l a n g s u n g k e t e mp a t s uppl i e r .

Ba h a n b a k u a t a u b a h a n p e mb a n t u

yang

a k a n d i b e l i me l a l u i - s u p p l i e r t e r s e b u t h a r u s me me n u h i s ya r a t , y a n g a n t a r a l a i n: h a r g a mur ah. , k wa l i t a s ba i k, s i s t i m p e mb a y a r a n c u k u p me n g - u n t u n g k a n p e r u s a h a a n s e r t a p e n g i r i ma n n y a s e s u a i d e n g a n y a n g d i k e h e n d a k i p e r u s a h a a n .

Ke mu d i a n b a g i a n p e mb e l i a n me mb u a t p e s a n a n p e mb e l i a n p a d a f o r mu l i r p e s a n a n p e mb e l i a n , d i ma n a f o r mu l i r p e s a n a n - t e r s e b u t b a n y a k n y a l e o b a r b e r b e d a a n t a r a p e r u s a h a a n y a n g - s a t u d e n g a n l a i n n y a , t e r g a n t u n g p a d a k e b u t u h a n p e r u s a h a a n - i t u s e ndi r i .

Pa d a u mu mn y a d i b u a t r a n g k a p 4 ( e mpa t ) , y a n g a k a n d i d i s t r i - b u s i k a n s e b a g a i b e r i k u t :

- l e mb a r p e r t a ma ( a s l i ) u n t u k s uppl i e r .

- l e mb a r k e d u a ( c opy) u n t u k b a g i a n p e n e r i ma a n , y a n g - a k a n d i g u n a k a n u n t u k me n g e c e k p e n e r i ma a n ba r a n g .

- l e mb a r k e t i g a ( c opy) u n t u k b a g i a n y a n g me mi n t a a t a u- y a n g me me r l u k a n , u n t u k me mb e r i t a h u k a n b a h wa s u d a h - d i l a k u k a n p e me s a n a n a t a s b a r a n g y a n g d i mi n t a .

(42)
(43)
(44)

wa kt u p e n e r i ma a n b a r a n g / b a h a n y a n g t e l a h d i p e s a n o l e h p e ­ r u s a h a a n .

Na mu n a d a k a l a n y a b a g i a n p e mb e l i a n t i d a k me mb e r i k a n - c o p y p e s a n a n p e mb e l i a n k e p a d a b a g i a n p e n e r i ma a n , d e n g a n - r oa ks ud me n d o r o n g b a g i a n i n i u n t u k b e n a r - b e n a r me n g h i t u n g - d a n me me r i k s a b a r a n g y a n g a k a n d i t e r i ma n y a ,

De n g a n ma k s u d d e mi k i a n j u g a me n g a n d u n g k e l e ma h a n , d i ma n a - a d a ke nr ungki na n b a h wa b a r a n g / b a h a n y a n g d i t e r i ma t i d a k s e s u a i k wa l i t a s n y a d e n g a n y a n g d i p e s a n p e r u s a h a a n .

Se t e l a h ba r a ng, / b a h a n d i t e r i ma d e n g a n ba i k , ma k a b a g i a n p e n e r i ma a n a k a n me mb u a t l a p o r a n d a l a m b e n t u k f o r mu l i r La p o r a n Pe n e r i ma a n . Ba r a ng r a n g k a p 3 d i s e s u a i k a n d e n g a n ke - bu t u h a n .

Ke mu d i a n f o r mu l i r La p o r a n Pe n e r i ma a n Ba r a n g t e r s e - b u t d i s e r a h k a n k e p a d a :

- l e mb a r p e r t a ma ( a s l i ) u n t u k b a g i a n p e mb e l i a n , - l e mb a r k e d u a ( c opy) u n t u k b a g i a n p e mb u k u a n . - l e mb a r k e t i g a ( c opy) u n t u k a r s i p b a g i a n guda ng.

Se l a n j u t n y a b a r a n g / b a h a n t e r s e b u t b e r s a ma c o p y La ­ p o r a n Pe n e r i ma a n Ba r a n g d i k i r i m k e guda ng.

Pe n y e r a h a n f o r mu l i r i ni s a n g a t p e n t i n g , s e h i n g g a - b a g i a n p e mb e l i a n d a n b a g i a n p e mb u k u a n d a p a t me n c o c o k k a n - d e n g a n a r s i p Pe s a n a n Pe mb e l i a n , s e l a n j u t n y a b e r g u n a un t u k - k o n t r o l p e n a g i h a n o l e h s u p p l i e r s e r t a p e n c a t a t a n p a d a ka r - t u p e r s e d i a a n ,

(45)
(46)

r i ma , a p a k a h t e l a h s e s u a i d e n g a n p e s a n a n p e mb e l i a n . c* Pe n g a wa s a n a t a s k e b e n a r a n j u ml a h p e r s e d i a a n s e t e -

l a b a d a n y a p e n e r i ma a n .

De n g a n d e mi k i a n t u g a s p o k o k b a g i a n p e n e r i ma a n a da - l a h DQl a p o r d e n g a n b e n a r a pa y a n g t e l a h d i t e r i ma , b a g a i - t aana k e a d a a n n y a p a d a wa k t u p e n e r i ma a n .

2, 5. 2 . Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s Pe n y i mp a n a n Ba h a n - Ba k u d a n Ba h a n Pe n b a n t u .

Se t e l a h p e n e r i ma a n b a r a n g , a k t i f i t a s s e l a n j u t n y a - a d a l a h pe nyi a r pa na n y a n g me r u p a k a n t a n g g u n g J a wa b b a g i a n - g u d a n g k a r e n a g u d a n g me r u p a k a n t e mp a t p e n y i mp a n a n p e r s e d i a a n ba ha m- ba ha ni , j a di b a g i a n g u d a n g s e l a i n me n e r i ma b a h a n - b a h a n d a n me n g e l u a r k a n b a h a n - b a h a n t e r s e b u t a t a s p e r i n t a h - d a r i y a n g b e r we n a n g , J u g a b e r t a n g g u n g j a wa b t e r h a d a p k e - a ma n a n p e r s e d i a a n b a h a n - b a h a n y a n g d i s i mp a n d a l a m g u d a n g , - ma k a s al at o s a t u s y a r a t p e n g e n d a l i a n / k o n t r o l a d a l a h l a p o - r a n y a n g t e p a t t e n t a n g a pa y a n g d i t e r i ma d a n a p a y a n g d i - k e l u a r k a n .

(47)
(48)

-5. me n - t e s t k e b e n a r a n c a t a t a n - c a t a t a n p e r s e d i a a n d e n g ­ a n i n v e n t a r i s a s i b e r k a l a . 2 0

De n g a n d e mi k i a n f u n g s i p e n y i mp a n a n i n i h a r u s d i k e - l o l a d e n g a n ba i k, k a r e n a b e r t a n g g u n g j a wa b l a n g s u n g t e r h a - d a p k e a ma n a n p e r s e d i a a n mi l i k p e r u s a h a a n . Ka r e n a i t u p e r - s e d i a a n y a n g a d a d i g u d a n g h a r u s d i p e l i h a r a d e n g a n h a t i - ha t i , a g a r t u j u a n e f f i s i e n s i d a p a t t e r c a pa i .

2. 5* 3. Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s Pe n g e l u a r a n Ba h a n - Ba k u d a n Ba h a n Pe mb a n t u .

Se l a n J u t n y a , s e t e l a h b a h a n b a h a n ma s u k g u d a n g , a pa b i l a a d a b a g i a n y a n g me mb u t u h k a n n y a ma k a h a n y a b a g i a n g u -d a n g l a h y a n g b e r we n a n g me n g e l u a r k a n n y a , Se -d a n g k a n p r o s e -d u r p e n g e l u a r a n b a h a n y a n g l azi r a d i g u n a k a n a d a l a h d i mu l a l d a r i d i k e l u a r k a n n y a b u k t i p e r mi n t a a n b a h a n ( B. P. B. ) d a r i b a g i a n y a n g me mb u t u h k a n n y a , b i a s a n y a b a g i a n p r o d u k s i .

Ta n p a a d a n y a f o r mu l i r i n i b a g i a n g u d a n g t i d a k b o l e h me n g e l u a r k a n b a h a n y a n g a d a d a l a m t a n g g u n g j a wa b n y a d a n b a g i a n g u d a n g p u n t i d a k b o l e h me n g e l u a r k a n b a h a n b a h a n dal ar a g u -d a n g a t a s i n i s i a t i p n y a s e n-di r i .

Ha l i n i s e p e r t i d i n y a t a k a n o l e h J . Va n Ni mwe g e n s e -b a g a i -b e r i k u t :

De n g a n a l a s a n a p a p u n b a r a n g - b a r a n g h a r u s d i k e l u a r - k a n d a r i g u d a n g , i n i s i a t i p n y a t i d a k p e r n a h b o l e h

(49)

dat a n g d a r i k e p a l a g u d a n g s e n di r i . 21

Se l a n j u t n y a d i t e g a s k a n p u l a o l e h Br a d f o r d Ca d mu s -d a n Ar t h u r J. . E . . Chi l -d s e b a g a i b e r i k u t :

Pe r mi n t a a n - p e r mi n t a a n b a h a n h a r u s s e l a l u d i l a k u k a n - d a n d i s e t u j u i o l e h p e g a wa i - p e g a wa i d i l u a r gu d a n g , - h a n y a d e n g a n c a r a i ni p a r a s t a f f g u d a n g d a p a t me me - n u h i f u n g s i k e r j a me r e k a d e n g a n p e n u h t a n g g u n g j a - wa b a t a s p e ma s u k k a n d a n p e n g e l u a r a n #s e p e r t i s e o r a n g k a s i r l o k e t di ba nk. Hf enya d e n g a n c a r a i ni me r e k a - d a p a t d i mi n t a k a n t a n g g u n g j a wa b n y a a t a s k e s e l a ma t a n k e k a y a a n y a n g t e r d a p a t d i b a wa h p e n g a wa s a n me r e k a . 22 Bu k t i Pe r mi n t a a n Ba h a n t e r s e b u t d i b u a t r a n g k a p 3 ( t i ga ) -d a n -d i b u a t p r a n o mo r , s e r t a -d i -d i s t r i b u s i k a n k e p a -d a :

- l e mb a r p e r t a ma k e b a g i a n guda ng. - l e mb a r k e d u a k e b a g i a n p e mb u k u a n .

- l e mb a r k e t i g a k e b a g i a n p r o d u k s i u n t u k a r s i p.

Se b e l u m d i a d a k a n d i s t r i b u s i a t a s f o r mu l i r f o r mu l i r -i n -i Bu k t -i Pe r m-i n t a a n Ba h a n ( BJ )*B. ) h a r u s me n d a p a t p e r s e - t u j u a n d a r i k e p a l a b a g i a n p r o d u k s i . Se t e l a h me n d a p a t p e r - s e t u j u a n BP B d i k i r i m k e b a g i a n g u d a n g s e l u r u h n y a ( t i g a l e m ba r ) .

?1

J . Va n Ni mwe g e n , Or o n s l a g e n Va n De Ad mi n i s t r a s i - ve Or g a n l s a t i e , s a d u r a n Dr s . R. HTBu n i a r a n , Ak . t Pe n e r b i t - Vi r go, Su r a b a y a f 19 74, ha l . 116.

(50)

Pr o s e d u r s e l a n j u t n y a , s e t e l a h b a g i a n g u d a n g ( k e p a l a g u d a n g ) me n e r i ma Bu k t i Pe r mi n t a a n Ba h a n ( B* P* B. ) t k e p a l a - g u d a n g me me r i k s a t a n d a t a n g a n / p a r a p y a n g b e r we n a n g ,

j e

- n i s b a h a n y a n g d i mi n t a , j ur ol ah, n o mo r k o d e d a n s p e s i f i k a s i l a i n n y a . Se t e l a h b a h a n - b a h a n d i s e r a h k a n k e p a d a p e mb a wa BFB p e n e r i ma b a r a n g me mb e r i t a n d a t a n g a n / p a r a p n y a p a d a k e - t i g a l e mb a r BP B t e r s e b u t , d e mi k i a n j u g a k e p a l a g u d a n g s e - b a g a i t a n d a me n y e t u j u i p e n g e l u a r a n b a h a n t e r s e b u t . Sa t u - l e mb a r BP B d i s e r a h k a n k e mb a l i k e b a g i a n p r o d u k s i ( l e mb a r - k e t i g a ) , l e mb a r k e d u a d i d i s t r i b u s i k a n p a d a b a g i a n p e mb u k u - a n d a n l e mb a r p e r t a ma d i s i mp a n s e b a g a i a r s i p b a g i a n g u d a n g Be r d a s a r k a n BP B y a n g d i s i mp a n n y a t e r s e b u t b a g i a n g u d a n g - l a n g s u n g me mb u k u k a n p e n g e l u a r a n b a h a n t e r s e b u t d a l a m k a r t u g u d a n g d a n k a r t u b a r a n g y a n g d i l e t a k k a n p a d a / t e r g a n t u n g - p a d a b a r a n g y a n g b e r s a n g k u t a n .

Pe n c a t a t a n p a d a k a r t u g u d a n g d i l e t a k k a n p a d a s i s i k r e d i t - s e s ua i d e n g a n j u ml a h d a n j e n i s y a n g d i k e l u a r k a n .

Se d a n g k a n p a d a k a r t u b a r a n g d i p a t a t j u ml a h d a n d i t u l i s p a ­ r a p n y a .

Se l a n j u t n y a b a g i a n p e mb u k u a n b e r d a s a r BPB- y a n g d i - t e r i ma n y a me n c a t a t j ur al ah d a n n i l a i b a h a n y a n g s u d a h d i - k o n s u ms i d a l a m k a r t u p e r s e d i a a n ,

De n g a n d e mi k i a n s e t i a p p e r u b a h a n y a n g t e r j a d i pa d a - p e r s e d i a a n d a p a t d i i k u t i s e t i a p s a a t d a n a k h i r n y a s a l d o - p e r s e d i a a n y a n g a da p a d a g u d a n g d a p a t d i k e t a h u i s e t i a p

(51)

2 . 5 . 4 . Pe n c a t a t a n At a s Pe r s e d i a a n Ba h a n Ba k u d a n Ba h a n Pe m b a n t u .

Un t u k me n g e t a h u i b e r a p a j u ml a h p e r s e d i a a n y a n g a da - dal ar a g u d a n g s e c a r a t e pa t , ma k a p e r l u d i a d a k a n a d mi n i s t r a - oi p e n c a t a t a n p e r s e d i a a n .

Pe n c a t a t a n p e r s e d i a a n d a p a t d i b a g i a t a s 2 k e l o mp o k y a i t u : a , Pe n c a t a t a n y a n g d i l a k u k a n di k a n t o r p a d a b a g i a n Ak u n t a n

s i .

Mu t a s i p e r s e d i a a n y a n g a da , d i c a t a t p a d a k a r t u - k a r ­ t u p e r s e d i a a n d a n d i o a s u k k a n d a l a m Bu k u Be s a r p a d a p e r k i r a a n Pe r s e d i a a n s e c a r a g a r i s b e s a r n y a . Se d a n g y a n g b e r t a n g - g u n g J a wa b a t a s t e r s e l e n g g a r a n y a p e n c a t a t a n p e r s e d i a a n i ni s e c a r a s e k s a ma d a n t e p a t wa k t u a d a l a h t u g a s b a g i a n Ak u n t a n s i i ni . ( Ba g i a n Ad mi n i s t r a s i Pe r s e d i a a n ) .

b. Pe n c a t a t a n y a n g d i l a k u k a n d i g u d a n g .

Mu t a s i p e r s e d i a a n y a n g a d a d i c a t a t d a l a m k a r t u - k a r - t u p e r s e d i a a n g u d a n g o l e h p e t u g a s g u d a n g s e b a g a i p e r t a n g - g u n g j a wa b a n n y a a t a s k e b e n a r a n j u ml a h p e r s e d i a a n y a n g a da - d a l a m gu da ng .

Un t u k t u j u a n s u a t u Si s t i m Pe n g e n d a l i a n I n t e r n a t a s - p e n y e l e n g g a r a a n p e n c a t a t a n p e r s e d i a a n t e r s e b u t , ma k a a d a - b e b e r a p a s y a r a t y a n g h a r u s d i p e n u h i , y a i t u :

1. TUg a s d a n t a n g g u n g j a wa b Ba g i a n Pe mb u k u a n Ha r u s di - p i s a h k a n d a r i t u g a s d a n t a n g g u n g j a wa b Ba g i a n . Pen - j a g a a n Gu d a n g s e c a r a o r g a n i s a t o r i s .

(52)

-t u k p e mb u k u a n y a n g s e d e r h a n a n a mu n l e n gk a p , s e r -t a - j e l a s s e h i n g g a p e t u g a s p e mb u k u a n d a p a t me l a k u k a n - p e n c a t a t a n s e c a r a l e n g k a p d a n t e pa t . De n g a n j a l a n - d e mi k i a n ma k a a k a n d a p a t t e r l i h a t s e c a r a j e l a s s e - mu a t a n g g u n g j a wa b d a n h a s i l - h a s i l y a n g d i p e r o l e h . 3. Pe n c a t a t a n t r a n s a k s i - t r a n s a k s i y a n g d i l a k u k a n h a r u s

s e l a l u u p t o da t e , a r t i n y a s e t i a p t r a n s a k s i y a n g - t e r j a d i h a r u s s e g e r a d i b u k u k a n h i n g g a s e l e s a i , s e - h i n g g a t i d a k me mb e r i k e s e mp a t a n b a g i p e t u g a s u n t u k - me l a k u k a n p e n y e l e we n g a n . Mi s a l n y a p a d a s a a t Ba g i a n - Gu d a n g me n e r i ma b a h a n ba ku , ma k a h a r u s s e g e r a d i c a - t a t d a l a m Ka r t u Pe r s e d i a a n Gud a ng , s e h i n g g a p e t u g a s g u d a n g t i d a k me mb e r i p e l u a n g u n t u k me l a k u k a n p e n y e ­ l e we n g a n / p e n c u r i a n .

4. Pe t u g a s p e n c a t a t a n p a d a t i a p b a g i a n d a l a m p a b r i k - h a r u s b e r t a n g g u n g j a wa b s e p e n u h n y a a t a s t e r s e l e n g - g a r a n y a p e n c a t a t a n t e r s e b u t , Mi s a l n y a j i k a Pi mp i n a n Ba g i a n Pr o d u k s i i k u t me n e n t u k a n / me n g a t u r p e n c a t a t a n d a l a m b a g i a n n y a , ma k a k e c u r a n g a n d a n k e s a l a h a n - d a p a t mu d a h d i s e mb u n y i k a n .

J a d i j i k a s y a r a t - s y a r a t t e r s e b u t d a p a t t e r p e n u h i , ma k a da - p a t l a h d i l a k u k a n p e n g a wa s a n t e r h a d a p j u ml a h p e r s e d i a a n y a n g a d a d a l a m g u d a n g d e n g a n j a l a n s a l i n g u j i a n t a r a j u m -

(53)

um-Bi l a ma n a j u ml a h d a n ma c a m b a r a n g / b a h a n y a n g a d a - c u k u p b a n y a k , ma k a me t o d e b u k u l e b i h t e p a t d i b a n d i n g k a n - me t o d e p h i s i k u n t u k me n c a t a t n y a .

Ad a p u n d a s a r u t a ma u n t u k me n c a t a t n i l a i p e r s e d i a a n - i ni , a d a l a h h a r g a p e r o l e h a n y a n g s e c a r a u mu m d i r u mu s k a n s e b a g a i h a r g a y a n g d i b a y a r a t a u d i p e r t i mb a n g k a n u n t u k r aemper o l e h p e r s e d i a a n t e r s e b u t .

Se d a n g k a n h a r g a p e r o l e h a n i t u s e ndi r i , p e n i l a i a n n y a d a p a t d i d a s a r k a n :

1. Av e r a g e Co s t

2. Fi r s t I n Fi r s t Ou t ( f . i . f . o . ) 3. La s t I n Fi r s t Ou t ( l . i . f . o . )

Ca r a p e n i l a i a n ma n a y a n g a k a n d i p i l i h p e r u s a h a a n , t e r g a n - t u n g p a d a k e b i j a k s a n a a n p i mp i n a n p e r u s a h a a n d e n g a n me mp e r - t i mb a n g k a n k e a d a a n e k on omi , k h u s u s n y a k e a d a a n h a r g a umum. De n g a n d e mi k i a n , p a d a wa k t u h a r g a c e n d e r u n g t e r u s na i k, - ma k a me t o d e l . i . f . o . a k a n l e b i h t e pa t , s e b a l i k n y a b i l a h e r g a c e n d e r u n g t u r u n t e r u s , ma k a me t o d e f . i . f . o . a k a n l e bi h-

s e s ua i .

J a d i p e n c a t a t a n p e r s e d i a a n h a r u s d i s e l e n g g a r a k a n - d e n g a n s e ks a ma , s u p a y a d a p a t me n c e r mi n k a n e f i s i e n s i y a n g - me n d u k u n g k e a r a h t e r c a p a i n y a t u j u a n p e r u s a h a a n .

Referensi

Dokumen terkait

Nilai-nilai karakter bangsa itu berkaitan erat dengan hajat hidup dan kehidupan manusia Indonesia yang tidak hanya mengejar kepentingan diri sendiri, tetapi juga

Salah satu ketentuan hukum internasional adalah mengenai batas wilayah laut untuk setiap negara yang mempunyai wilayah laut, sesuai dengan UNCLOS 1982 atau Konvensi

Sejauh mana Perusahaan mengidentifikasi, secara terus menerus, hukum lokal dan internasional, peraturan, dan persyaratan eksternal lainnya yang harus dipenuhi untuk dimasukkan

[r]

ANALISIS AKURASI TIMBANGAN PEDAGANG TERHADAP UJI AKURASI DARI SISI PEMBELI DI PASAR RAYA

Berdasarkan hasil penelitian dapat disimpulkan bahwa: (1) Kompetensi profesional guru matematika di SMA Negeri 1 Sukoharjo, dilihat dari komponen – komponen berikut adalah:

DAYA HAMBAT MINYAK ATSIRI DARI DAUN JERUK NIPIS (Citrus aurantifolia) TERHADAP PERTUMBUHAN BAKTERI.

BAGI ALUMNI III SMK NEGERI 1 SIMPANG EMPAT YANG INGIN MENGAMBIL SURAT KETERANGAN LULUS (SKL) DAN SURAT KETERANGAN HASIL UJIAN (SKHU) SEMENTARA HARUS