CTU 151: PEMIKIRAN DAN TAMADUN ISLAM CTU 151: PEMIKIRAN DAN TAMADUN ISLAM Maruwiah Ahmat Menjelaskan Tamadun awal 3 Perkembangan Tamadun Islam 3.1 Tamadun Zaman Awal 3.2 Tamadun Zaman Pertengahan 3.3 Tamadun Islam Zaman Kontemporari 2
Hasil Pembelajaran Kandungan
3
Zaman Khulafa’ al-Rasyidin
Selepas kewafatan Nabi Muhammad SAW pada
tahun 632M, tampuk pemerintahan Islam diteruskan oleh Khulafa’ al-Rasyidin:
Khalifah Abu Bakar al-Siddiq (632-634M) Khalifah Umar al-Khattab (634-644M) Khalifah Uthman Affan (644-656M) Khalifah Ali Abi Talib (656-661M)
Mereka meneruskan dakwah baginda dan
meletakkan Al-Quran dan al-Sunnah sebagai sumber utama pemerintahan dan pentadbiran.
ZAMAN AWAL –
Khulafa’ al-Rasyidin
4
ZAMAN AWAL
– Khulafa’ al-Rasyidin
5
Kenapa Saidina Abu Bakar al-Siddiq dipilih?
As-Sabiqun al-Awwalun Bersama Nabi Muhammad ketika Hijrah Bapa mertua Nabi Menjadi imam solat ketika baginda sakit
ZAMAN AWAL
– Khulafa’ al-Rasyidin
6
Khalifah Abu Bakar As-Siddiq
Lahir pada 572 M (dua tahun selepas Nabi
Muhammad SAW)
Berasal dari suku Taim (Bani Taim).
Bergelar al-Siddiq kerana sifatnya membenarkan
semua yang dibawa oleh Nabi Muhammad SAW tanpa bantahan termasuk orang yang pertama mengakui peristiwa Israk dan Mikraj.
Wafat pada 634 M ketika berusia 63 tahun.
7
Sumbangan Khalifah Abu Bakar al-Siddiq
Tertumpu kepada menghapuskan gerakan murtad(riddah) (yang enggan membayar zakat) dan nabi palsu.
11 pasukan tentera ditubuh untuk memerangi
golongan tersebut.
Ketua-ketua perang yang dilantik terdiri daripada:
Khalid al-Walid Amru al-As Akramah bin Hisham Muhajir bin Umaiyah Syurahbil bin Hasanah
8
Golongan murtad dan mengaku nabi dipimpin oleh
Musailamah al-Kazzab (Bani Hanifah) di Yamamah Al-Aswad al-Ansi dari Yaman
Tulaihah al-Asadi (Bani Asadi) dari Yaman
Golongan yang enggan membayar zakat dipimpin oleh
Malik al-Nuwairah di Butah – menganggap zakat
sebagai ufti yang dibayar oleh orang Islam pada zaman Nabi Muhammad SAW.
9
Bertanggungjawab menyebarkan syiar Islam ke
seluruh Semenanjung Tanah Arab – meluaskan pengaruh Islam ke negara-negara jiran seperti Rom, Parsi dan Syria.
Menghantar tentera pimpinan Usamah bin Zaid ke
Qudha’ah – tujuan melindungi umat Islam drpd ancaman Rom dan Parsi yang menindas rakyatnya – memudahkan mereka menerima Islam.
Khalid bin Al-Walid dan Muthanna bin Harith
ditugaskan menakluk Parsi.
ZAMAN AWAL
– Khulafa’ al-Rasyidin
10
Ketua tentera ke Syria ialah Ubaidah al-Jarrah
dan kemudian Amr al-As ditugaskan menawan Palestin, Syria pada masa itu ditadbir oleh Hercules yang menghasut orang Badwi melancarkan pemberontakan terhadap kerajan Islam.
Yazid bin Abu Sufyan ditugaskan menawan
Damsyik, dan Syurahbil bin Hasanah ditugaskan menawan Jordan.
ZAMAN AWAL
– Khulafa’ al-Rasyidin
• Al-Quran ditulis pada pelepah tamar, kulit-kulit kayu dan kulit binatang
Mengelakkan kerosakan pada ayat Al-Quran
• Dengan kematian para Huffaz Al-Quran yang terlibat dalam peperangan.
Al-Quran terhapus
• Mengarahkan Zaid bin Thabit untuk dikumpulkan dan disimpan sebagai khazanah negara.
Dihimpun 11
Bertanggungjawab mengumpulkan Al-Quran.
ZAMAN AWAL
– Khulafa’ al-Rasyidin
12
Membelanjakan 6000 dirham setahun untuk rakyat
dan negara.
Membahagikan Semenanjung Tanah Arab kepada
beberapa wilayah – Madinah, Mekah, Taif, Syria, Yaman, Najran, Hadramaut, Bahrain dan Daumat al-Jandal.
Dilantik seorang gabenor di setiap wilayah dan
Madinah sebagai pusat pentadbiran.
13
Dilantik oleh Abu Bakar
sendiri
Kewibawaan
Umar Ketegasan Umar
Bakat kepimpinan
Umar Kenapa Saidina Umar al-Khattab dipilih selepas Abu Bakar?
14
Khalifah Umar bin Al-Khattab
Dilahirkan pada 584 M (13 tahun lebih muda daripada Nabi Muhammad SAW)
Dari suku Bani Adi – keturunan bangsawan yang disegani di Makkah.
Seorang yang berani, tegas, berterus-terang dan mempunyai pemikiran yang tajam.
Pernah menjadi pendamai dan ahli diplomatik pada zaman jahiliyah.
Menjadi khalifah pada 634 M.
15
Sumbangan Khalifah Umar al-Khattab
1. Pembaharuan politik
- menempatkan pasukan tentera di kawasan jajahan taklukan Islam dan memperbaharui perjanjian dengan kuasa-kuasa luar
- membahagikan pentadbiran negara kepada 8 daerah: Mesir, Madinah, Syria (Syam), Jazirah (Mesopotamia), Basrah, Kuffah, Makkah dan Palestin. - Di setiap daerah dilantik gabenor yang dikenali sebagai Wali. Gabenor yang dibantu setiausaha, ketua tentera, pemungut cukai, hakim, pegawai
perbendaharaan.
ZAMAN AWAL
– Khulafa’ al-Rasyidin
16
Menubuhkan jabatan (dewan) – Jabatan Tentera,
Jabatan Ganjaran dan Agihan, Jabatan Pos, Jabatan Cukai, Jabatan Perbendaharaan Negara. – diketuai oleh Katib (Setiausaha).
Jabatan Kehakiman diletakkan di bawah kadi, kadi
dilantik di setiap wilayah untuk melaksanakan undang-undang Islam. Kadi-kadi dilantik secara syura oleh ulama Muhajirin.
Melakukan perluasan wilayah ke Parsi, Syria, Palestin
dan Babylon.
ZAMAN AWAL
– Khulafa’ al-Rasyidin
17
2. Ekonomi
Mengambil semula tanah rampasan perang dari tentera dan menjadikan hak milik negara.
Tentera dibayar gaji dengan 4/5 daripada rampasan perang, 1/5 menjadi hak negara.
Mengembalikan harta rampasan perang kepada tuannya apabila mereka memeluk Islam.
Memperkenalkan cukai jizyah (cukai kepala), kharaj (cukai tanah), dan usyur (cukai perdagangan).
Menggalakkan rakyat membuka tanah baharu untuk pertanian. Membina dua buah empangan besar: Empangan Abu Musa di
Basrah dan Terusan Amirul Mukminin di Mesir.
ZAMAN AWAL
18
3. Sosial
Mendirikan rumah persinggahan untuk musafir.
Membayar elaun kepada kaum keluarga Nabi Muhammad
SAW dan balu tentera Perang Badar serta tentera yang bersara.
Membentuk pasukan keselamatan kampung. Menyambung usaha Abu Bakar mengumpul Al-Quran. Mengembangkan pengajian Al-Quran dan menghantar guru
ke kawasan taklukan.
Menubuhkan kemudahan infranstruktur.
19
Menentukan takwim Hijrah.
Ada satu riwayat lain yang mengatakan bahawa Gabenor Abu Musa Al-As'ari telah mengirimkan surat kepada Saidina Umar r.a. minta beliau menjelaskan tentang tahun bagi tarikh surat/arahan Umar yang telah dihantar kepadanya.
Maka dengan ini beliau (Umar r.a) mahukan satu kalendar
/ taqwim Islam yang khas untuk menggantikan tahun rujukan kalendar yang berbagai-bagai yang digunakan oleh bangsa-bangsa Arab dan bangsa-bangsa lain pada zaman itu.
Umar telah memilih tarikh permulaan Hijrah Nabi
Muhammad SAW ke Madinah sebagao permulaan Kalendar Hijrah. 20 Pendidikan: Menubuhkan institusi pendidikan di kota-kota spt. Basrah, Kufah, Fustat. Menubuhkan kuttab (pra-sekolah) Bentuk pendidikan – membaca, menulis, menghafaz, berenang, menunggang kuda 21
Kenapa Saidina Uthman al-Affan dilantik menjadi
khalifah selepas Umar?
Hasil syura masyarakat Islam Sifat lemah lembut dan penyantun Uthman Zun Nurain Pengorbanan Uthman terhadap Islam
ZAMAN AWAL
– Khulafa’ al-Rasyidin
22
ZAMAN AWAL
– Khulafa’ al-Rasyidin
Khalifah Uthman bin Affan
Memeluk Islam melalui Abu Bakar al-Siddiq.
Nama beliau sebenarnya ialah Uthman b. ‘Affan b. Abul-As yang mana beliau dilahirkan pada 574 M ketika baginda Nabi Muhammad SAW berumur 5 tahun.
Uthman merupakan seorang bangsawan dari golongan Quraish dari Bani Umayyah.
Beliau terkenal sebagai seorang yang lemah lembut, pemurah dan baik hati.
Beliau merupakan antara saudagar yang terkaya di Tanah Arab, sehingga beliau digelarkan dengan gelaran “al-Ghani“.
23
Sumbangan Khalifah Uthman bin Affan
Tidak banyak perubahan melainkan meneruskan usaha khalifah sebelumnya.
Perluasan wilayah di mana seluruh wilayah Parsi, Tabristan, Azerbaijan, Armania berjaya ditakluki. Menubuhkan armada laut Islam pertama untuk
menawan Rom Timur
Abdullah b. Qays Harith – panglima tentera laut Islam pertama dan pernah melancarkan 50 serangan ke atas tentera Rom.
ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin
24
Sumbangan besar Uthman – penulisan Al-Quran yang sistematik (dikenali sebagai Mashaf Uthmani)
Ketika orang Sham dan Iraq bersatu dalam sebuah peperangan untuk menakluki Armenia dan Azerbayjan, Huzaifah bin Al-Yaman bertemu dengan Uthman kerana beliau takut tentang perbezaan cara pembacaan Al-Quran antara orang Sham dengan orang Iraq. Huzaifah berkata kepada Uthman: “Wahai ketua penganut-penganut Islam!
Selamatkanlah negara ini sebelum mereka berbeza terhadap Kitab (Al-Quran)…...“
Oleh itu, Uthman menghantar satu perutusan kepada Hafsah yang mengatakan: "Kirimkanlah suhuf kepada kami supaya kami dapat menyusun Al-Quran dalam salinan-salinan yang sempurna dan memulangkan manuskrip-manuskrip kepada kamu."
25
Setelah penerimaan manuskrip-manuskrip tersebut, Uthman memerintah Zaid bin Thabit, Abdullah bin Az-Zubair, Said bin Al-As, dan Abdul Rahman bin Harith bin Hisyam untuk menulis semula manuskrip-manuskrip itu dalam salinan-salinan yang sempurna dalam loghat Quraisy.
Ketika mereka telah menulis banyak salinan, Uthman memulangkan manuskrip-manuskrip yang asal kepada Hafsah. Kemudian, Uthman menghantar satu salinan kepada setiap wilayah Islam, dan memerintah bahawa bahan-bahan Al-Quran yang lain, baik ditulis dalam manuskrip cebisan mahupun dalam salinan yang lengkap dibakar. 26 Termasuk dalam sahabat yang dipilih dalam Majlis Syura Sepupu dan menantu Nabi Muhammad Seorang yang rapat dengan baginda/tinggal bersebelahan dengan baginda Pakar dalam hukum dan Hadis.
Kenapa Saidina Ali bin Abi Talib dipilih selepas Uthman?
27
ZAMAN AWAL
– Khulafa’ al-Rasyidin
Khalifah Ali Abi Talib
Lahir pada 601 M dan meninggal pada 661 M. Sepupu dan menantu Nabi Muhammad
SAW selepas mengahwini anak perempuan baginda iaitu Fatimah.
Beliau merupakan khalifah keempat Khulafa
al-Rasyidin, memerintah dari 656 hingga 661 M.
Kanak-kanak pertama memeluk Islam.
28
Sumbangan Khalifah Saidina Ali Abi Talib
Kelebihan – pakar selok belok hukum Islam dan banyak
menghafal Hadis.
Tidak banyak sumbangan yang dilakukan kerana sibuk
mengatasi masalah pemberontakan.
Menyusun pasukan polis (al-Syurtah) Melengkapkan lagi pasukan bersenjata. Membina markas tentera di Parsi dan Syria. Meneruskan cukai jizyah kepada Zimmi - dinyatakan
dalam surat yang dihantarkannya kepada al-Asytar.
Ilmu sains dan matematik mula diperkenalkan.
ZAMAN AWAL – Khulafa’ al-Rasyidin
29
ZAMAN AWAL
Perluasan wilayah Zaman
Rasulullah (SAW) Perluasan wilayah Zaman Khulafa’ Al-Rashidin
AKTIVITI 4
30
