LATI HAN UJ I AN SEKOLAH
TAHUN 2015
MAPEL : BAHASA J AWA
W enehana t andha ping (x) aksara a, b, c ut awa d sangarape prat elan kang bener!
W acan kanggo soal nomer 1 – 4
Kacar it a lakune Damar wulan kar o Punakawan lor o yaiku Sabda Palon lan Nayagenggong, saka desa Paluhamba wis t ekan ing dalame Pat ih Logender ing Maj apahit .
Damar wulan wedi mlebu daleme kepat ihan, mung ana ngar ep lawang diadhep punakawan lor o mau. Dheweke ngent eni Pat ih Logender miyos saka dalem kepat ihan.
Or a wat ar a suwe put r ane Pat ih Logender yaiku Layang Set a t an Layang Kumit er t eka saka mbebedhag.
Bar eng cedhak, Layang Set a kaget wer uh ana wong ing ngar ep lawang. Ket oke kaya put r aning r at u. Layang Set a wat ake br angasan lan umuk, kandha menyang adhine, t embunge, "Adhi Layang Kumit er , delengan wong endi sing ngadeg ing lawang. Banget anggone or a nger t i t at a kr ama. ....
1. Topik kang mat huk kar o wacan ing dhuwur yaiku ....
A. Layang Set a lan Layang Kumit er B. Damar wulan ngenger
C. Put r ane Pat ih Logender D. Pat ih Logender
2. Mit ur ut cr it a iku Layang Set a nduweni wat ak ....
A. sabar C. br angasan lan umuk
B. andhap ashor D. kumalungkung
3. Pat ih Logender miyos saka dalem kepat ihan. Tembung miyos t egese ....
A. mlebu C. t eka
B. lunga D. met u
4. Car it a ing dhuwur ngemu dhawuh . . . . A. mer t amu kudune not ok lawang B. t amu iku ibar at e r at u
C. wong kudu r et i t umindhak ala lan becik D. wong mer t amu kudu nganggo t at a kr ama
W acan kanggo soal no. 5 – 8
Akeh omah sing ambr uk , sawah sing r usak , r aj akaya sar t a sat o-iwen ker ut banyu, lan liya- liyane. Malah ana sekolahan sing kapeksa dilibur ake amar ga gedhonge keleban. Pendhudhuk gedhe-cilik, nom-t uwa, polahe “kaya gabah den int er i”, golek slamet dhewe-dhewe. Akeh-akehe padha ngungsi menyang panggonan-panggonan sing luwih dhuwur .
Wong-wong sing or a kena musibah padha cancut t aliwanda, t umandang mbiyant u sedulur -sedulur e sing lagi nandhang musibah. Gedhening kapit unan j alar an musibah mau or a set hit hik, yen diker t aaj i bisa ngant i at usan yut a r upiah. Bant uan saka ngendi-endi padha t eka pr asasat “mbanyu mili”, ut amane saka pamar ent ah. I ku kabeh kanggo ngent hengake kasangsar ane r akyat kang lagi nandhang musibah.
5. Apa sing nj alar i musibah mit ur ut car it a ing dhuwur ?
A. gedhening mangsa kapit unan
B. penduduk gedhe cilik enomt uwo padha polah C. banyu mili
D. sawah sing r usak , r aj akaya sar t a sat o-iwen ker ut banyu
6. Geneya sekolahan kapeksa dilibur ake ? A. amar go gedhonge keleban banyu
B. amar go penduduke padha ngungsi menyang panggonan sing dhuwur
C. amar go mbiyant u war ga sing kena musibah D. amar go penduduk sing kena musibah golek
slamet dewe-dewe
7. Kepr iye car ane penduduk supaya slamet saka musibah ?
A. ngungsi menyang panggonan sing luwih dhuwur
B. sekolah dilibur ake C. cancut t aliwanda
D. golek slamet dhewe-dhewe
8. Wose kang dadi kesimpulan wacan ing dhuwur yaiku . . . .
A. Akeh omah sing ambr uk, sawah sing r usak,
r aj akaya lan sat o-iwen padha ker ut banyu.
B. Gedhening kapit unan j alar an musibah banj ir .
C. Pendhudhuk padha ngungsi menyang
panggonan kang luwih dhuwur .
D. Sekolahan dilibur ake amar ga gedhonge
ket iban awu saka gunung sing nj eblug
9.
? x g [ f X z l r Ê
.
Tulisan j awa ing dhuwur lamun dit ulis lat in dadine . . .
A. pager e lagi dicet B. r egane lenga lar ang C. pr aj ur it ngayogyakar ya D. pr aj a muda kar ana
W acan kanggo soal no. 10 – 13
Mbok Randha ing desa Dhadhapan duwe anak pupon nggant heng banget , j enenge Andhe-Andhe Lumut . Akeh wong sing kepingin ngepek mant u. Ananging Andhe-Andhe Lumut or a gelem.
Or a adoh saka desa kono uga ana r andha kang ar an Mbok Randha Kar angwulusan. Duwe anak papat wadon kabeh. Sing t elu anake dhewe lan sing sij i anak pupon. Pambar epe j enenge Klet ing Abang , sing nomer lor o Klet ing Wungu , lan anak sing nomer t elu j enenge Kelt ing Bir u. Dene sing nomer papat (anak pupon) j enenge Klet ing Kuning.
Mbok Randha Kar angwulusan ngongkon anake papat mau nemoni Andhe-Andhe Lumut supaya ngepek boj o. Sanalika anak wadon papat mau budhal menyang omahe Mbok Randha Dhadhapan. Nalika ar ep nyabr ang kali kang lagi banj ir , bocah wadon t elu mau disabr angake dening Yuyu Kangkang amar ga gelem mbayar .
Bar eng wis t ekan omahe Mbok Randha Dhadhapan lamar ane dit ampik kabeh dening Andhe-Andhe Lumut . Bocah wadon t elu mau bali mulih banj ur t ekan kali maneh. Dene Klet ing Kuning or a disabr angake dening Yuyu Kangkang amar ga diwagu or a bisa mbayar . Rumangsa wis kesel ngent eni , kali mau banj ur disabet nganggo ker is dening Klet ing Kuning. Sanalika banyu kali mau banj ur asat . Klet ing Kuning mlaku nyabr ang kali sing wis asat mau. Tekan omahe Mbok Randha Dhadhapan lamar ane dit ampa dening Andhe-Andhe Lumut . Klet ing Kuning banj ur
digr uj ug banyu dening Andhe-Andhe Lumut .
Sanalika Klet ing Kuning malih dadi Put r i Dewi Candr a Kir ana lan Andhe-Andhe Lumut malih dadi Raden Put r a. Dewi Candr a Kir ana lan Mbok Randha Dhadhapan diboyong menyang Kr at on J enggala. Dene Mbok Randha Kar angwulusan lan anake t elu kabeh dilebokake menyang pakunj ar an Kr at on J enggala.
10. Tema kang gumat hok saka isi wacan ing dhuwur . . . .
A. keluar ga C. kesenengan
B. budi paker t i D. kesenian
11. Cer it a ing dhuwur kedadiyane ana ing . . . .
A. Kar angwulusan C. desa
B. J enggala D. Dhadhapan
12. Wat ake Klet hing Kuning yaiku . . . .
A. becik C. seneng macak
B. dr engki lan sr ei D. keset
13. Piweling ut awa pesen cr it a kasebut . . . .
A. wong kang at ine ala mest i ur ipe bakal mulya B. wong kang sabar nar imo ur ipe mest i bakal
mulya
C. ur ip ing donya iku aj a ngant i becik mar ang sapadha-padha
D. wong ur ip iku aj a duwe r asa dr engki sr ei 14.
? s uf /m i[ f o[ f ol L
n H y m ¿.
Tulisan j awa kasebut yen dit ulis lat in dadine .... A. Sudar mi dodol ayam
B. Sudar ni dodolan ayam C. Sudar mi dodol j ar an D. Sudar mi dodol mi ayam
15. Salaj engipun kula inggih ngat ur aken gunging panuwun dumat eng Bapak saha I bu Gur u ingkang sampun nggulawent hah kula sakanca wiwit kelas 1 ngant os kelas 6 . . . .
Kut ipan pidhat o iku nuduhake bagian . . . .
A. Pambuka C. I si
B. Panut up D. Cengkor ongan
16. Topik kang gumat hok mungguhing pidhat o ing dhuwur yaiku . . . .
A. per pisahan
B. wisuda kelas enem C. t anggap war sa
D. Penget an Har i Pendidikan Nasional
Pacelathon ngisor iki kanggo soal no. 17 – 19
Mulih saka sekolah Andi dit akoki mbakyun Ani amar ga t elat .
Nia : “An kowe nggowo apa?”
Andi : “Aku nggawa dompet . Olehku nemu ana
ing dalan cedhak pasar ”
Nia : “Kowe aj a ngono, An ! Luwih becik balekna mar ang sing duwe dompet ” Andi : “Aku or a nyolong, iki nemu ing dalan
dadi aku or a luput ”
Nia : “Sanadyan or a nyolong, bocah sing
j uj ur yen dudu duweke aj a diakoni”
17. Wosing / isi pacelat hon kasebut . . . . A. Andi nyolong dompet
B. Andi nemu dompet C. Ani nyolong dompet D. Ani nemu dompet
18. Amanat kang t r ep kar o pacelat hon ing dhuwur ....
A. yen nemu dompet kudu disimpen B. nemu dompet kudu diakoni C. dadi bocah sing j uj ur
D. nemu dompet ing dalan or a luput
19. Pacelat on ing dhuwur kedadeyan ana ing . . . .
A. ngar ep pasar C. cedak pasar
B. ndalan D. omah
W acan kanggo soal no. 20 – 22
Bekt iku
Payo r owang padha anut Mr ing pr int ah ing gur u nadi Lamun maksih aneng wisma Waj ib bakt i yayah wibi Saben dina nyambut kar ya Kej aba sinau mest hi
20. Tembung yayah wibi saj r one gegur it an ing dhuwur t egese ….
A. bapak/ ibu C. kaya bibi
B. kaya ibu D. kaya bapak
21. Tuwa, enom, j aler lan est r i. Tembung rowang kosok balene . . . .
A. kanca C. landhep
B. lawan D. ket hul
22. Pit ut ur luhur kang kaemot ing gegur it an ing dhuwur yaiuku . . . .
A. Sing nandur bakal panen B. Sing t emen kalan t inemu C. Becik ket it ik ala ket ar a
D. Bekt i mar ang gur u lan wong t uwa
23.
? b p k D
a /s e
k ul \ .
A. Bapak lagi dhahar sekul
B. Bapak madhang sekul
C. Bapak dhahar sekul D. Bapak dahar sekul
Tembang macapat iki kanggo j awab nomor 24 - 25
Pangkur
Aj a seneng padha ut ang
Ut ang iku bakal ngganggu ing at i Yen at ine wis kaganggu
Tent r eme or a ana Or a bakal ur ip r ukun Rukune wis sir na Rusak keluar gane
24. Rukune wis sir na at eges .... A. wis or a ana ker ukunan B. golek r ukun sing wis or a ana C. uukun t er us
D. ut ang dadi bisa ngr ukunake
25. Tembang macapat ing dhuwur ngemu dhawuh .... A. aj a seneng ngganggu wong ur ipGego
B. ker ukunane r usak lan sir na keluar gane C. yen seneng ut ang ur ipe bakal r ukun D. aj a padha seneng ut ang
( 1 ) ( 2 )
( 3 ) ( 4 )
26. Gambar wayang Punakawan ing dhuwur ,manut ur ut an paling t ua lan paling enom yaiku . . . .
A. 1) lan 2) C. 2) lan 4)
B. 1) lan 3) D. 1) lan 4)
27. Gambar wayang ing
sisih kiwa iki j enenge ....
A. Nakula B. Sadewa C. J anaka D. Punt adewa
28. Gambar wayang sisih
kiwa iki bapane pandawa yaiku ....
A. Dest r ar ast r a
B. Pandudewanat a
C. Angkawij aya
D. Kr esna
29. I bu . . . ” Aku kudu sekolah sing sr egep”.
Tembung kang t r ep kanggo ngiseni ceceg-ceceg yaiku ....
A. dikon C. ngendika
B. mat ur D. dhawuh
30. Aku ar ep . . . mar ang pak Gur u.
Tembung kang t r ep kanggo nggenepi ukar a ing dhuwur . . .
A. mat ur C. ngendika
B. ngomong D. sanj ang
31. Pak Usman t ansah nggat ekake pakan lan kandhang pit ike. Kandhange kat on t ansah r esik,
t elek pit ik dikumpulake kanggo r abuk
t et andur an. Put r ane Pak Usman lor o, lanang wadon lan sr egep-sr egep. Saben dina ana bae pit ike babon sing ngendhog. ....
Ukar a kang bener kanggo nglengkapi par agr af ing dhuwur . . . .
A. Endhog-endhog mau saben dina didadar kanggo lawuh mangan
B. Endhog-endhog mau diklumpukake banj ur didol
C. Put r ane Pak Usman sr egep adol pit ik
D. Pit ike Pak Usman ar ep dibeleh kanggo kaj at mant u put r ane
Pacelat hon kanggo soal no. 32 – 33.
Mur id : Mit ur ut Bapak, pr ipun per j uangane pahlawan wekdal r umiyen?
Gur u : Par a pahlawan kit a wong sing
pember ani lan duweni t ekad sing bulat kanggo ngusir penj aj ah
Mur id : . . . ( a )
Gur u : Wekt u kuwi Bapak sak umur an kar o kowe, dadi dur ung melu ber j uang ing medan per ang.
Mur id : Apa bedane pej uang j aman biyen kar o pej uang j aman saiki?
Gur u : . . . . ( b )
32. Tembung kang t r ep kanggo nggenepi
pacelat hon ( a ) kasebut yaiku . . . . A. Bapak yuswa pint en?
B. Bapak t er masuk pahlawan?
C. Napa bapak r iyen nder ke ber j uang? D. Pr ipun pak, cr it ane per j uangan r umiyen? 33. Ukar a kang t r ep kanggo nggenepi pacelat hon
( b ) kasebut yaiku . . . .
A. j aman biyen ber j uang ngusir penj aj ah, j aman saiki pej uang ngisi kemer dekaan B. j aman saiki ber j uang ngusir penj aj ah, j aman
biyen ngisi kemer dekaan
C. j aman saiki ber j uang bayar ane akeh
D. j aman biyen ber j uang nganggo bambu r uncing, j aman saiki nganggo t embak
34. Gat ekna!
1. Rini ngilakake lungguhane diat ur ake wong t uwa mau, banj ur dheweke sing ngadeg. 2. Ana wong t uwa ngadeg amar ga or a oleh
lungguhan.
3. Dheweke kepenak lungguh ana kur si bis. 4. Rini mangkat sekolah numpak bis kot a Ukar a-ukar a kasebut lamun didhapuk dadi par agr af kang r unt ut yaiku . . . .
A. 4 – 2 – 1 – 3 C. 4 – 3 – 2 – 1
[image:3.595.50.560.72.892.2]35. Diskr ipsi mungguhing gambar sisih kiwa iki yaiku . . . .
A. digawe saka kuningan. Car ane ngunakake di t ut uk. Posisine digant ung lan biasane digunakake kanggo dodolan es.
B. digawe saka kuningan. Car ane ngunakake di t ut ul. Posisine digant ung lan biasane
digunakake kanggo ngir ingi pagelar an
wayang.
C. digawe saka kuningan. Car ane ngunakake di t ut uk. Posisine digant ung lan biasane
digunakake kanggo ngir ingi pagelar an
wayang.
D. Aku digawe saka wesi lan kayu, car ane nggunakake dit ut uk lan di cekeli t angan lor o. Posisine digant ung lan biasane dugunakake kanggo ngir ingi pagelar an wayang.
Kant hi lumant ar an layang iki, aku aweh kabar kanggo awakmu yen kahananku alhamdulillah apik lan sehat , semono ugo ....
Oh iyo, apa dik acar amu pas dino libur semest er wingi ?
....
36. Ukar a kang t r ep kanggo ngisi bagian sur at yaiku . . . .
A. muga-muga kowe r ingking sij i kaya aku B. muga-muga bapa lan ibu t ansah r ahayu
wiluj eng
C. muga-muga bij imu ya apik kaya aku
D. muga-muga kahananmu t ansah sehat lan r ahayu wiluj eng
37. Pinangka wusananing sur at kang bener ing ngisor iki yaiku . . . .
A. Acar aku wingi mlaku-mlaku menyang alun-alun kar o ayah lam ibu. Neng kono akeh papan mainan anak-anak sing iso at iku seneng.
B. Enek bandulan, enek j ungkit an, enek air mancur , enek dolanan pasir put eh lan sak panunggalane. Kabeh iku biso mau gr at is lho dik.
C. aj a lali layangku iki di bales yo Dik, salam kanggo kanca-kancamu ing kana!
D. Dak kir o cukup semono wae sur at soko aku, liyo wekt u disambung maneh. Tak ent eni balesan sur at mu yo dik !!!!
1) Bungkus dhele kar o plast ik t r anspar an ut awa kar o dluwang lan godhong gedhang. nek nggunakne plast ik, j oj oh plast ik kar o lidi ngant i ngr at a kanggo vent ilasi wekt u f er ment asi.
2) wisuh dehle nganggo banyu r esik
3) Simpen saj r one 23-30 j am ngant i per agian mlaku sempur na.
4) Tempe j aga diolah ut awa dipasar ke.
5) sakwise dit ir iskan lan adhem sempur na, t ambahake r agi t empe lan aduk at i-at i sacar a ngr at a.
38. Ur ut -ur ut ane gawe mendoan t empe kang bener yaiku . . . .
A. 2)- 1)- 5)- 3)- 4) C. 2)- 3)- 5)- 1)- 4) B. 2)- 5)- 1)- 3)- 4) D. 2)- 3)- 1)- 5)- 4)
39. ... Lapuran Pengamat an
1) Pengamat an mur id kelas I V ing pengr aj in bebed t enun
2) Senin, 4 Mei 2015
3) Cacahe mur id kang melu nganakake
pengamat an : 30 mur id 4) Kasile pengamat an : ...
Kanggo nglenkapi lapur an ing dhuwur yaiku . . . . A. Papan panggonan pengamat an
B. Cacahe mur id kang melu pengamat an C. Sur asaning lopur an pengamat an D. Dina lan t anggal lapur an pengamat an
40. Buku cacahe lima. Yen dit ulis nganggo aksar a J awa kang bener yaiku ....
A.
? b uk uc c h[ a l im .
B.
? b uk uc c [ a l im .
C.
? b uk uc c e
a l im .
D.
? b uk uc c a l im .
41. I bu nyangking pacul. Yen dit ulis nganggo aksar a J awa kang bener yaiku ....
A.
? a ib uv k È
p c ul ¿.
B.
? a ib uv =
k È
p c ul ¿.
C.
? a ib uv =
k Ð
p c ul ¿.
D.
? a ib uv =
[ k Î p c ul ¿.
42. Anak lor o wadon kabeh . Yen dit ulis nganggo aksar a J awa kang bener yaiku ....
A.
? a n k [ l o [ r o w [ f on L[ b h.
B.
? a n [ k oL
[ r ow [ f on K
[ b .
C.
? a n [ k oL
[ r ow [ f on K
[ b h.
D.
[image:4.595.43.560.189.894.2]Wacanen pr at elan kant hi pr at it is!
43. Ledhut panas kang met hu saka lemah ing saka kiwa t engene lahan duweke PT Lapindo kuwi, saiki wis ngelebi t lat ah kang ambane luwih saka 60 hekt ar . Wong-wong padha ngungsi amar ga omahe padha keleban lendhut panas. Dalan t ol wae sawet ar a wekt u dit ut up, amar ga uga ket ut up lendhut panas.
Ringkesane cr it a ing dhuwur kang bener yaiku... A. Lendhut panas saka lemah PT Lapindo ambane 60 hekt ar . Saiki wong-wong padha ngungsi amar ga omahe kakean lendhut panas. Dalan t ol dit ut up t er us amar ga kat ut an lendhut panas.
B. Lendhut panas duweke PT Lapindo ambane 60 hekt ar . Saiki wong-wong padha ngungsi amar ga omahe kakean lendhut panas. Dalan t ol dit ut up sawet ar a amar ga kat ut an lendhut panas.
C. Lendhut panas saka lemah duweke PT Lapindo wes ngelebi t lat ah kang ambane 60 hekt ar . Wong-wong padha ngungsi lan dalan t ol dit ut up sawet ar a amar ga ket ut uban lendhut panas.
D. Lendhut panas saka lemah duweke PT Lapindo wes ngelebi t lat ah kang ambane 60 hekt ar . Wong-wong padha ngungsi ing dalan t ol dit ut up sawet ar a.
44. Gat ekna cuplikan gegur it an iki! Put r a iku kudu bekt i mar ang I bu Uga mar ang Bapa
Dit ut ur i dit it eni
Sinaune disr egepi aj a mblayang
Par af r ase cuplikan gegur it an ing dhuwur yaiku... A. Put r a iku kudu bekt i mar ang I bu lan Bapa, menawa dit ut ur i dir ungokake. Saben dina kudu sinau. Yen awan aj a seneng dolan. B. Bocah kang becik kudu bekt i mar ang wong
t uwa. Ngendikane Bapak lan I bu kudu dit it eni yaiku sinau kang sr egep lan aj a seneng dolan.
C. Bocah-bocah elinga kowe kudu bekt i mar ang Bapak lan ibu. I ng omah kudu gelem ngr ewangi wong t uwa. Menawa dolan aj a kesuwen.
D. Bocah kang becik kuwi kudu gelem mbiyant u wong t uwa. Apa pit ut ur e wong t uwa, kudu digat ekake lan or a kena mbant ah.
45. Ukar a kang mat huk
kanggo cr it a gambar ing sisih kiwa iki yaiku . . . .
A. Rani lagi pidat o nang acar a pisahan mur id kelas VI . Kanca-kanca Rani kr ungokake pidat o kar o saksama.
B. Rani lagi maca gegur it an neng ngar ep kanca-kancane. Gegur it an kesebut j udule “gur uku”. Rani macakne gegur it an kar o becik banget .
C. Rani lagi lat ihan nembang kanggo lomba nyanyi ing sekolahan. Kanca- kancane keplok-keplok sakwise Rani buyar nembang. D. Rani nggawakne sij i t embang j er o acar a
pisahan mur id kelas VI . Akeh mur id liya sing nont on panampilane Rani. Kabeh padha gumun kar o kabisane Rani nembang.
46. “ .... pawar t osipun Eyang Bu...” ?
Tembung pit akon kang bener kanggo nglengkapi ukar a ing dhuwur yaiku . . . .
A. Pr ipun C. Piye
B. Kepr iye D. Geneya
47. Pot lot ku . . . Her i dr ung dibalekke!
A. didelekke C. dij upuk
B. disileh D. digawa muleh
48. Simbah lunga sawah.
Ukar a ing dhuwur yen nganggo ngoko alus kang bener yaiku . . . .
A. Simbah menyang sawah B. Simbah t indhak sawah C. Simbah menyang saben D. Simbah t indak saben
49. Pak Lur ah liwat dalan anyar
Mit ur ut unggah-ungguh basa kr ama kang t r ep yaiku . . . .
A. Pak Lur ah miyosi r adosan enggal B. Pak Lur ah miyos dalan enggal C. Pak Lur ah miyos r adosan enggal D. Pak Lur ah miyos mar gi enggal
50. I bu nileki Simbah sakit ?
Yen migunakake basa kr ama alus kang bener yaiku . .
A. I bu t ilik Simbah ger ah B. I bu besuk Simbah ger ah C. I bu nuweni Simbah sakit D. I bu nuweni Simbah ger ah
KUNCI J AW ABAN B. J AWA PAKET V
1.
B
26. A
2.
C
27. B
3.
D
28. D
4.
D
29. A
5.
A
30. B
6.
A
31. A
7.
A
32. A
8.
B
33. C
9.
B
34. C
10.
B
35. D
11.
D
36. D
12.
A
37. D
13.
B
38. B
14.
B
39. C
15.
C
40. A
16.
A
41. B
17.
B
42. C
18.
C
43. D
19.
D
44. A
20.
A
45. D
21.
B
46. A
22.
D
47. B
23.
C
48. C
24.
A
49. D
