PEMERINTAH KOTA KOTAMOBAGU
PEMERINTAH KOTA KOTAMOBAGU
DINAS
DINAS KESE
KESEHA
HAT
TAN
AN
UPTD PUSKESMAS GOGAGOMAN
UPTD PUSKESMAS GOGAGOMAN
Jl. INPRES KEL. GOGAGOMAN KEC. KOTAMOBAGU BARAT Jl. INPRES KEL. GOGAGOMAN KEC. KOTAMOBAGU BARAT
PANDUAN PROGRAM PENGENDALIAN HEPATITIS B VIRUS PANDUAN PROGRAM PENGENDALIAN HEPATITIS B VIRUS
DI UPTD PUSKESMAS GOGAGOMAN DI UPTD PUSKESMAS GOGAGOMAN
II.. DDEEFFIINNIISSII
1.
1. HepatHepatitis itis adalah adalah prses prses peradaperada!"a! !"a! sel#ssel#sel hel hati$ ati$ %a!" %a!" &isa &isa dise&adise&a&'a! &'a! leh leh i!(e'si!(e'sii )*ir+s$&a'teri$parasit, &at#&ata! '!s+-si al'hl$ le-a' %a!" &erle&iha!$ pe!%a'it )*ir+s$&a'teri$parasit, &at#&ata! '!s+-si al'hl$ le-a' %a!" &erle&iha!$ pe!%a'it a+ti--+!e
a+ti--+!e .
. //ir+s ir+s HepatiHepatitis tis -er+p-er+pa'a! pa'a! pe!%e&a& e!%e&a& %a!" %a!" ter&ater&a!%a' !%a' 0.
0. i'e!ai'e!al &a!%a' *irl &a!%a' *ir+s hepat+s hepatitis %itis %a!" ada did+a!" ada did+!ia$i I!ia$i I!d!esi!d!esia se!dira se!diri dite-i dite-+'a! ada!%+'a! ada!%aa hepatitis 'are!a *ir+s A$B$C$$ E seda!"'a! 2a!" pali!" &a!%a' da!
hepatitis 'are!a *ir+s A$B$C$$ E seda!"'a! 2a!" pali!" &a!%a' da! &erpe!"ar+h&erpe!"ar+h terhadap -r&iditas $-rtalit
terhadap -r&iditas $-rtalitas serta e'!-i %ait+ *ir+s as serta e'!-i %ait+ *ir+s hepatitis hepatitis A$B da! CA$B da! C 3.
3. PrPr""rara- - PePe!"!"e!de!dalaliaia! ! HeHepapatitititis s didiP+P+s's'eses-a-as s lele&i&ih h -e-e!e'!e'a!a!'a'a! ! papada da Pe!Pe!4a4ariri!"!"a!a! Hepatitis B adalah 'e"iata! ete'si i!i Hepatitis B -elal+i pe-eri'saa! RT HBSaG Hepatitis B adalah 'e"iata! ete'si i!i Hepatitis B -elal+i pe-eri'saa! RT HBSaG pada
pada Kel-p' Kel-p' de!"a! de!"a! Resi' Resi' Ti!""i Ti!""i seperti seperti pada pada I&+ I&+ Ha-il$ Ha-il$ TTe!a"a e!a"a Kesehata!$Kesehata!$ OHA$PSK da! Balita %a!" lahir pada i&+ de!"a! Hepetitis B.
OHA$PSK da! Balita %a!" lahir pada i&+ de!"a! Hepetitis B. 5.
5. SetiaSetiap tah+! terp tah+! terdapat 5 4+dapat 5 4+ta &+-ilta &+-il$ HBsA" re$ HBsA" rea'ti( pa'ti( pada &+-il rada &+-il rata 6 ratata 6 rata 07 -a'a seta 07 -a'a setiapiap tah+! terdapat se&a!%a' 158.888 ra!" %a!" 957 pte!sial -e!"ala-i Hepatitis 'r!is tah+! terdapat se&a!%a' 158.888 ra!" %a!" 957 pte!sial -e!"ala-i Hepatitis 'r!is
III.I. TTUUJUJUAAN N UUMUMUMM
Mela'sa!a'a! 'e"iata! pe!"e!dalia!
Mela'sa!a'a! 'e"iata! pe!"e!dalia! Hepatitis$ Hepatitis$ se:ara &erhasil#"+!a se:ara &erhasil#"+!a da! &erda%a#"+!a dala-da! &erda%a#"+!a dala-ra!"'a -e!i!"'at'a! dera4at 'esehata! -as%ara'at %a!" pti-al
ra!"'a -e!i!"'at'a! dera4at 'esehata! -as%ara'at %a!" pti-al TUJUAN KHUSUS
TUJUAN KHUSUS
•
• Me!i!"'at'a! pe!"etah+a! da! 'esadara!Me!i!"'at'a! pe!"etah+a! da! 'esadara! •
• Me!:e"ah ter4adi!%a pe!+lara!Me!:e"ah ter4adi!%a pe!+lara! •
• Me!+r+!'a! a!"'a 'esa'ita! da! 'e-atia!Me!+r+!'a! a!"'a 'esa'ita! da! 'e-atia! •
• Me!i!"'at'a! '+alitas hid+p ra!" de!"a! hepatitisMe!i!"'at'a! '+alitas hid+p ra!" de!"a! hepatitis
III.
III. SASARSASARAN STRAAN STRATEGIS HEPTEGIS HEPAATITISTITIS 1.
1. Me!i!"'at!%a 'a&;'ta %a!" -ela'sa!a'a! ad*'asi da! ata+ ssialisasi te!ta!"Me!i!"'at!%a 'a&;'ta %a!" -ela'sa!a'a! ad*'asi da! ata+ ssialisasi te!ta!" Hepatitis se&esar 987 pada tah+! 819.
2. Me!i!"'at!%a 'a&;'ta %a!" -ela'sa!a'a! ete'si i!i Hepatitis B da! C pada 'el-p' pp+lasi &erisi' se&esar <87 pada tah+! 819.
3. Me!i!"'at!%a Prpi!si %a!" -ela'sa!a'a! pe!"a-ata! Hepatitis pada 'el-p' pali!" &ersi' se&esar 1887 pada tah+! 819
SASARAN STRATEGIS ISP
1. Me!i!"'at!%a 'a&;'ta %a!" -ela'sa!a'a! ad*'asi da! ata+ ssialisasi se&esar 987 pada tah+! 819.
. Me!i!"'at!%a 'a&;'ta %a!" -e-p+!%ai LROA -e!4adi 987 pada tah+! 819. 0. Me!i!"'at!%a 'a&;'ta %a!" -ela'sa!a'a! SK KLB se&esar 987 pada tah+! 819 3. Me!i!"'at!%a 'a&;'ta %a!" -ela'sa!a'a! 'e"iata! pe!:e"aha! Ti(id se&esar 087
pada tah+! 819
5. Me!i!"'at!%a 'a&;'ta %a!" -ela'sa!a'a! pe!"a-ata! Ti(id pada pp+lasi &erisi' se&esar 087 pada tah+! 819
INDIKATOR KEGIATAN HEPATITIS 2015 – 2019
NO INDIKATOR 2014 2015 2016 201 201! 2019
ELIMINASI PENULARAN HEPATITIS B DARI IBU KE ANAK TAHUN 2020" ELIMINASI HEPATITIS # PADA TAHUN 2030
1 7 Ka&;'ta %a!" -ela'+'a! ssialisasi da! ata+ ad*'asi tt" hepatitis.
3 10 20 40 !0 90
J+-lah Prpi!si %a!" -ela'+'a! 'e"iata! s+r*eila!s Se!ti!el Hepatitis pada pp+lasi &eresi'
14 21 2! 34 34
3 7 Ka&;'ta %a!" -ela'+'a! dete'si di!i hep B pada &+-il
3 10 20 40 !0 90
4 7 Ka&;'ta %a!" -ela'+'a! dete'si di!i hep B da! C pada pp+lasi &eresi'
NA 10 20 40 !0 90
5 7 ra!" %a!" terdete'si d" HBsA" psiti( %a!" -e!dapat'a! a'ses pera=ata!;+pa%a la!4+ta!
NA 2"5 5 10 20 30
> 7 Ora!" e!"a! Hep C -e!dapat'a! a'ses pera=ata!;la%a!a! la!4+ta!
NA 5 10 20 40 60
4. RUANG LINGKUP DETEKSI DINI HEPATITIS B $ #
ete'si di!i -er+pa'a! s+at+ +pa%a pe!:e"aha! pe!+lara! &ar+ da! +pa%a +!t+' -ela'+'a! +pa%a 6 +pa%a la!4+t &a"i %" teri!(e'si
apat dii!te"rasi'a! pada 'e"iata! lai! ete'si i!i Hepatitis )H,?
a. B+-il HB
&. Kel-p' Berisi' Ti!""i Lai!!%a B da! ata+ C
5. TAHAPAN PELAKSANAAN
a. Ad*'asi da! Ssialisasi +!t+' pe!i!"'ata! pe!"etah+a! da! 'eped+lia! &a"i pe!e!t+ 'e&i4a'a!$ pet+"as 'esehata! da! -as%ara'at. Ke"iata! &er+pa perte-+a!$ pe!%+l+ha!$ pe!%e&arl+asa! i!(r-asi -elal+i -edia :eta' da! ele'tr!i'
&. P%&'()*)+ *%,)-')+))+?
# Ide!ti(i'asi la& pela'sa!a
# Ide!ti(i'asi pela'sa!a )P+s'es-as; ata+ lai!!%a$ -e'a!is-a 'rdi!asi da! r+4+'a!@,
# Esti-asi 4+-lah
# S+-&erda%a da! da!a
# L"isti' pe!"ellaa!!%a )BHP$ rea"e! da! HBIG, # Baha!#&aha! KIE
# Me'a!is-a r+4+'a! 'as+s da! (ll= +p
# RR
:. P%,)(/)+ P%)'? &ert+4+a! +!t+' -e-persiap'a! pela'sa!aa!? # Kepala P+s'es-as
# 'ter P+s'es # Pet+"as KIA
# Pet+"as pe!"a-&il darah # Pet+"as KT HI/
. P%,)-')+))+ D%%-'( (+(
1. U!t+' B+-il dila'+'a! +!t+' Hep B$ HI/ da! S%philis saat &+-il data!" +!t+' -e-eri'sa'a! 'a!d+!"a! di&eri'a! '!seli!" lal+ dita=ar'a! +!t+' dila'+'a!
dete'si di!i hep B$ Si(ilis da! HI/ )&a"i p+s'es-as %" sdh -ela'+'a! K!seli!" da! Tes HI/$ -a'a &+-il %" data!" +!t+' -ela'+'a! KT HI/ se'ali"+s dita=ar'a! +!t+' det di!i Hep B,
. U!t+' pp+lasi &erisi' )B da! ata+ C, dipilih %" pali!" &eresi'
0. Apa&ila &ersedia -a'a ttd perset+4+a!$ '!seli!"$ di=a=a!:ara +t' p e!"isia! '+esi!er
3. Lal+ dila'+'a! pe!"a-&ila! darah$ da! dila'+'a! pe-eri'saa! di p+s'es;(as'es$ apa&ila psiti( dir+4+' +!t+' pe-eri'saa! la!4+ta!$ pada la& %a!" dit+!4+'
5. La& pe-eri'sa a'a! -ela'+'a! pe-eri'saa! da! hasil!%a di'iri-'a! 'e i!'es$ +!t+' 'e-+dia! dila!4+t'a! leh i!'es 'e P+s'es +!t+' dii!('a! 'e &+-il da! !a'es
%. P%+)))+ )+ P%,)*&)+
Perl+ disiap'a! RR d" &ai'$ d" 'de %" dapat di'ait'a! a!tara '+esi!er$ &a%i$ HI/ da! Hep da! ti!da' la!4+t hasil pe-eri'saa! ts&. Bah=a dala- dete'si di!i i!i pa'et data adalah data %" didapat dari '+esi!er$ da! darah
. P%,)-')+))+ D%%-'( D(+( H%*)(('
Ter&a"i atas ?
1. HB A'ti(
2. HB Pasi(
DDHB# )-( dila'sa!a'a! di l+ar "ed+!" di =ila%ah 'er4a p+s'es-as )pet+"as a'ti( -e!4a!"'a+,
DDHB# *)'(* dila'sa!a'a! di p+s'es;(as'es$ -as%ara'at data!" +!t+' -ela'+'a! HBC
P%,)-')+) P+s'es-as
L-)'( i =ila%ah 'er4a -asi!"#-asi!" p+s'es-as
7 (,)--)+ DDH B+-il 'el-p' &erisi'$ 'e:+ali %a!" telah per!ah diperi'sa hepatitis B da! C dala- '+r+! =a't+ > &+la!.
1,. HB A'ti(
• Prsed+r? la'+'a! pe!4a!"'a+a! pada 'el-p' risti$ -elal+i '!ta' pers!$ da! dapat
dili&at'a! dala- pe!""era'a! -as%ara'at +!t+' -ela'+'a! HBC
• Tahapa! Ke"iata!? – Persiapa!$ – Pela'sa!aa! – RR – M!e* , HB Pasi(
• apat dila'+'a! pada la%a!a! KTHI/$ KIA$ Kli!i' IMS$ PTRM$ dll • Pela'sa!a? P+s'es-as$ RS$ Kli!i'
• L'asi ? di Das'es
• J+-lah? sel+r+h -as%ara'at %a!" data!" &er'+!4+!";ada i!di'asi da! &ersedia -ela'+'a!
HBC
• Prsed+r ? I&+ ha-il$ !a'es da! p' risti data!" 'e la%a!a!$ dita=ar'a! +!t+'
-e!"i'+ti H$ &ila &ersedia lal+ ttd IC$ dila'+'a! =a=a!:ara da! pe!"a-&ila! darah$ diperi'sa d" rapid tes$ &ila hasil rea'ti($ dila'+'a! pe-eri'saa! '!(ir-asi
• Hasil pe-eri'saa! rea'ti($ dir+4+' 'e RS +!t+' pe-eri'saa! la!4+ta!
• U!t+' &+-il apa&ila hasil '!(ir-asi ps$ -a'a &a%i %" dilahir'a! a'a! di&eri'a! HBIG
da! HBO 3
4a-• Pada &+-il$ selai! dila'+'a! HB$ apa&ila la%a!a! di (as'es terse&+t siap +!t+' HI/
da! S%philis -a'a &+-il ts& se'ali"+s dila'+'a! pe!a=ara! +!t+' HI/$ S%ph da! Hepatitis B
• U!t+' HI/ da! S%philis$ i'+ti prsed+r %a!" &erla'+
". Pe!a!"a!a! Hasil HB
# Pada B+-il
Rea'ti( '!(ir-asi r+4+' +!t+' la%a!a! la!4+ta! &a%i HBIG
# Pada Na'es;Pela4ar;Mhs= 'esehata!
Rea'ti( '!(ir-asi r+4+' +!t+' la%a!a! la!4+ta! !! rea'ti($ pe-eri'saa! a!ti HBS +!t+' sela!4+t!%a dia!4+r'a! i-+!isasi
# Pada P' Risti
Rea'ti( '!(ir-asi r+4+' +!t+' la%a!a! la!4+ta! !! rea'ti($ pe-eri'saa! a!ti HBS +!t+' sela!4+t!%a dia!4+r'a! i-+!isasi
Rea'ti( Hep C la%a!a! la!4+ta!
• Bila pe-eri'saa! hepatitis B )HBsA", da! hepatitis C )a!ti#HC/, '!(ir-asi di
la&ratri+- r+4+'a! di!%ata'a! !!#rea'ti($ -a'a hasil pe -eri'saa! rea'ti( di p+s'es-as dia!""ap se&a"ai !!#rea'ti(.
• Bila hasil pe-eri'saa! hepatitis B pada di!%ata'a! !!#rea'ti($ -a'a pe-eri'saa! +la!"
dila'+'a! > &+la! setelah pe-eri'saa!$ da! &ila -asih !!#rea'ti($ pe-eri'saa! +la!" dila'+'a! setiap >#1 &+la! &eri'+t!%a.
• Bila hasil dete'si di!i hepatitis C pada di!%ata'a! !!#rea'ti($ -a'a pe-eri'saa! +la!"
dila'+'a! > &+la! setelah pe-eri'saa!$ da! &ila -asih !!#rea'ti($ pe-eri'saa! +la!" dila'+'a! setiap >#1 &+la! &eri'+t!%a.
h. K-+!i'asi$ I!(r-asi Ed+'asi )Kie,
I!(r-asi %a!" di&eri'a! 'epada -as%ara'at se&el+- pe-eri'saa! la&ratri+- )Tes,?
• Risi' pe!+lara! hepatitis
• Kerahasiaa! )tes &ersi(at rahasia,
• Mas% -e-p+!%ai ha' +!t+' -e!la' -e!4ala!i Tes
• Pe!la'a! -e!4ala!i Tes$ tida' -e-pe!"ar+h KOMUNIKASI$ INDORMASI
EUKASI )KIE,
• i la%a!a! sela!4+t!%a
6. DOKUMENTASI
1. Le-&ar (r-+lir pe!"+-p+la!. . Dr-at I!(r- C!se!t
0. Le-&ar (r-at pelapra!.