LAPORAN KERJA PRAKTEK
LAPORAN KERJA PRAKTEK
PROYEK APARTEMEN LA MAISON BARITO
PROYEK APARTEMEN LA MAISON BARITO
JAKARTA SELATAN
JAKARTA SELATAN
Jl. Barito II/56 B2/56C,
Jl. Barito II/56 B2/56C, Jakarta Selatan. P. 62-Jakarta Selatan. P. 62-21 7228197 F. 62-21 722819821 7228197 F. 62-21 7228198
Disusun Oleh : Disusun Oleh : N NAAMMAA :: AABBDDAAL L AAL L HHAANNIIPP N NIIMM :: 55220011111100005588
LAPORAN KERJA PRAKTEK PROYEK APARTEMEN LA MAISON LAPORAN KERJA PRAKTEK PROYEK APARTEMEN LA MAISON
BARITO ! JAKARTA SELATAN BARITO ! JAKARTA SELATAN
TELAH DIPERIKSA DAN DISET"J"I OLEH TELAH DIPERIKSA DAN DISET"J"I OLEH
K
Kee##uu$ $ PP%%&&''%%$$( ( SS##uu))i i AA%%ssii##ee**##uu%% DD&&sseen n PPee((++ii((++iinn''
,
LEMBAR PENESAHAN
LEMBAR PENESAHAN
LAPORAN KERJA PRAKTEK PROYEK APARTEMEN LA MAISON LAPORAN KERJA PRAKTEK PROYEK APARTEMEN LA MAISON
BARITO ! JAKARTA SELATAN BARITO ! JAKARTA SELATAN
TELAH DIPERIKSA DAN DISET"J"I OLEH TELAH DIPERIKSA DAN DISET"J"I OLEH
K
Kee##uu$ $ PP%%&&''%%$$( ( SS##uu))i i AA%%ssii##ee**##uu%% DD&&sseen n PPee((++ii((++iinn''
,
Se(ala )*+i *k*r keairot Allo !*an 0an( aa K*aa ein((a )en**n Se(ala )*+i *k*r keairot Allo !*an 0an( aa K*aa ein((a )en**n a)* en**n erta eneleaikan la)oran ata k*lia Ker+a )raktek ini.
a)* en**n erta eneleaikan la)oran ata k*lia Ker+a )raktek ini. Pe3a
Pe3aaan )aa la)oran ini aan )aa la)oran ini aalaaala en(een(enainai “Proyek Apartemen La Maison“Proyek Apartemen La Maison Barito
Barito – – Jakarta Jakarta selatan selatan ( ( khusus khusus nya nya bagian bagian Quality Quality Controll Controll )” )” 'le karena it*'le karena it* e
eo(a o(a la)la)oraoran n ini ini enena3a3a a 4a44a4aan aan kakai i e3e3a(aa(ai i aaaiai4a 4a ererta ta elel*a*akankan )en(eta*an tentan( ker+a )aa
)en(eta*an tentan( ker+a )aa *nia real an( nata.*nia real an( nata.
ara)an )en**n ala )en*lian kara ini a(ar )ara )e3aaa 3ia en(eta*i le3i ara)an )en**n ala )en*lian kara ini a(ar )ara )e3aaa 3ia en(eta*i le3i ala
ala tentan( )roek )etentan( )roek )e3an(*nan k**na )aa 3an(*nan k**na )aa )eker+aan *alit Control.)eker+aan *alit Control. en
en(in(in(at (at an an ee)er)ertiti3an3an(ka(kan n 3a3a4a 4a aai i 3an3anak ak kekkek*ra*ran(an(an n ararii )en**nan
)en**nan la)oran la)oran ini ini aka aka )en**n )en**n en(ara)kan en(ara)kan kritik kritik an an aran aran an( an( iatnaiatna e3an(*n, an( akan e3a4a le3i e)*rnana la)oran ini
e3an(*n, an( akan e3a4a le3i e)*rnana la)oran ini .. Ser
Serta ta )er)erkenkenankankanlanla a )*l)*la a )en)en****n n eenana)a)aikaikan n raraa a terteria ia kakai i anan(( e3ear-3earna ke)aa
e3ear-3earna ke)aa 1.
1. Pra4irPra4iro ar+o ar+ono S!,ono S!,!. el!. elak* :eak* :ekan Fakkan Fak*lta te*lta teknik Uknik Uni;erni;erita B*ita B*( Karno( Karno.. 2.
2. Ir.Ir.:4i A:4i Arantranti.i,i.i,elak* Keelak* Ket*a +*r*t*a +*r*an !an !ekneknik Aik Aritekritekt*rt*r.. <.
<. IrIr.B.B*i*iar+ar+onoono..i, e3a(i, e3a(ai oeai oen )e3in )e3i3in3in(.(. =.
=. Se(enSe(ena) 'ra) 'ran( t*an( t*a erta erta kel*a kel*ar(a ar(a an( an( enen*k*n( *k*n( en(aen(an t*ln t*l*.*. 5.
5. $ekan$ekan-reka-rekan aai4n aai4a J*r*an !a J*r*an !ekeknik Anik Aritekritekt*r k**nt*r k**na an(kataa an(katan 2>11n 2>11.. Kai enaari 3a4a a)oran an( kai **n ini ai +a* ari kata e)*rna ole Kai enaari 3a4a a)oran an( kai **n ini ai +a* ari kata e)*rna ole karena it* e*a kai oon aran erta araan ari :oen )en(a+ar an rekan -rekan karena it* e*a kai oon aran erta araan ari :oen )en(a+ar an rekan -rekan e*a ,a(ar kai le3i 3aik an terara ala en**n kara t*li elan+*tna.eo(a e*a ,a(ar kai le3i 3aik an terara ala en**n kara t*li elan+*tna.eo(a kara t*li ini 3eranaat 3a(i kita e*a.
kara t*li ini 3eranaat 3a(i kita e*a.
Jakarta , Jakarta ,
Pen**n Pen**n
HALAMAN
HALAMAN J"D"L---J"D"L--- ---HALAMAN
HALAMAN PENESAHAN-PENESAHAN--- ---KAT
KATA A PENANTPENANTAR---AR--- ---DAT
DATAR AR ISI---ISI---
---BA
BAB 1B 1 PENPENDADAH"LH"L"AN"AN 1.1
1.1 atar atar BelakBelakan(..an(... 1.2
1.2 !*+!*+*an *an )ra)raktiktik k kerker+a +a la)la)an(an(an.an...,..,. 1.<
1.< BataaBataan n aalaaala...... 1.=
1.= S*3eS*3er r ata..ata... 1.5
1.5 SitSiteaeatik tik PePe3a3aaaaan..n...
BA
BAB 2B 2 TINTINJ"AJ"AN "N "M"MM"M 2.1
2.1 Se+Se+araara in in(ka(kat P!t P!.A.A:I K:I KA$A$00A A ? P"$? P"$S"$S"$' @!B' @!BK..K... 2.2
2.2 BiBian( an( *a*aa a P!P!.A.A:I :I KA$KA$00A A ? P? P"$S"$S"$' "$' @!B@!BK K ... a.Proek
a.Proek Inratr*kt*rInratr*kt*r... 3.Proek Ban(*nan...
3.Proek Ban(*nan... 2.<
2.< $*a$*an( n( lin(lin(k*) k*) *a*aa Pa P!.!.A:A:I KAI KA$0$0A A ? P"? P"$S"$S"$' @$' @!BK !BK ... 2.=
2.= 'r('r(anianiaai )ei )er*r*aaaaan an P!P!.A.A:I :I KA$KA$00A A ? P"? P"$S"$S"$' @$' @!BK !BK ... 2.5
<.1
<.1 ProProee*r *r enena)a)atkatkan an )ro)roek.ek... a.
a. Pelelan(an Pelelan(an **...**... 3. Pelelan(an ter3ata...
3. Pelelan(an ter3ata... .
. Peilian Peilian lan(*n(...lan(*n(... .
. Pen*n+*kan Pen*n+*kan lan(*n(...lan(*n(... <.2
<.2 ProProe e )el)elelaelan(an(an ? n ? !!enener er @ )@ )roroek ek A)A)artearteeen n a aa aion ion BarBaritoito... <.<
<.< SiSite te konkontratrak k an an )e)e3a3aaraaran..n... a.
a. Fie Fie )rie )rie ontrol...ontrol... 3. Kontrak an( enitik3eratkan 3
3. Kontrak an( enitik3eratkan 3iaa )er *nit, ;ol*e ll...iaa )er *nit, ;ol*e ll... <.=
<.= &a&a3ar3aran an **** )ro)roek.ek... <.5
<.5 :ata :ata kontrkontrak...ak... <.6
<.6 PerPerononalialia a an an oror(an(aniaiai i )ro)roekek... <.7
<.7 Str*kStr*kt*r t*r or(aor(aniai niai )ro)roek....ek... <.8
<.8 ProProe e )el)elakakanaanaan an )r)roeoek..k... <.9
<.9 PekerPeker+aan..+aan... <.1>
<.1> in(k*) in(k*) Peker+aan...Peker+aan... a.
a. )eker+aan )eker+aan *))er *))er tr*kt*r.tr*kt*r... 3. )eker+aan aritekt*r
3. )eker+aan aritekt*r... <.11
<.11 *alit *alit ContrControl...ol... <.12
<.12 Pen(aPen(aatan atan aaiaai4a...4a... <.1<
A. Kei)*lan B. Saran
C. Kata )en*t*)
1-1
LATAR BELAKANPraktik Ker+a a)an(an er*)akan ala at* ke(iatan )erk*liaan !eknik Si)il Politeknik #e(eri Jakarta an( ilakanakan )aa akir eeter % an a4al eeter %I il*ar lin(k*) ka)*, )ro(ra ini ilakanakan elaa 8 in((*.
akt* )elakanaan Praktik Ker+a a)an(an ini i*lai e+ak tan((al 2> Jan*ari 2>1= in((a 1= aret 2>1=. Praktik Ker+a a)an(an ? job training @ i)er*aaan +aa kontr*ki 3ert*+*ana(ar aai4a a)* eaai, en(eta*i an en(erti 3a(aiana )roe )elakanaan )roek tere3*t 3erlan(*n(. Ke(iatan Praktik Ker+a a)an(an ini +*(a e3a(ai *at* arana *nt*k
a)at 3erinteraki en(an 3er3a(ai )roei an( 3er*3*n(an en(an terlakanana *at* )roek kontr*ki.
:en(an )ro(ra tere3*t, aka kai elak*kan Praktik Ker+a a)an(an )aa )roek )e3an(*nanA AIS'# BA$I!'. A AIS'# BA$I!' aala 3an(*nan A)arteen <> lantai an( 3eraa i Jl. Barito II/56 B2/56C, Jakarta Selatan, iana P!.A:I KA$0A ?)erero@ !3k e3a(ai elak* Kontraktor an P!. $AS0A A#U&$A P$A!AA e3a(ai ana+een Kontr*ki ari )roek tere3*t, erta ari )iak o4ner aala P!. :U!A A#&&A:A $"A!0.
Pro(ra )eerinta ala ran(ka )en(aaan tena(a ker+a tera)il en(an +en+an( Ali aaD a)at terlakana en(an 3aik an lanar erta ter+alin *3*n(an an( erat antara in*tri an le3a(a )eniikan, k**na Politeknik #e(eri Jakarta.
:ala elak*kan Praktik Ker+a a)an(an, kai e)*nai t*+*an *)aa kai en(eta*i an en(erti )roe )elakanaan ari *at* ke(iatan )roek/ in*tri kontr*ki ein((a eiliki 4a4aan an )en(eta*an an(
l*a. Be3era)a t*+*an k** iaakanna Praktik Ker+a a)an(an, ait* E
a. S*)aa aai4a a)at en+elakan )roe )elakanaan )roek/ in*tri kontr*ki
3. S*)aa aai4a a)at en+elakan tr*kt*r or(aniai )roek/ in*tri kontr*ki
. S*)aa aai4a a)at en+elakan )e3a(ian t*(a ? job description@ e*a )eronal an( terli3at ala )elakanaan )roek/ in*tri kontr*ki
. S*)aa aai4a a)at enera)kan kea)*anna i )roek/ in*tri kontr*ki e*ai en(an kea)*an an( i)erole elaa k*lia.
e. S*)aa aai4a a)at elakanakan t*(a an( i3erikan ole )roek/ in*tri e*ai en(an tar(et *t* an ketelitian an(
i)erl*kan
. S*)aa aai4a a)at e3*at la)oran PK en(an 3aik an e*ai en(an tata ara )en*lian ilia
1- BATASAN MASALAH
Bataan an lin(k*) Pe3aaan )aa ker+a )raktek ini enak*)E
6u$li#/ 7&n#%&l )aa *at* )roek )e3an(*nan (e*n(, k**na e3aa tentan( )roe an )elakanaan )roek.
te)at ker+a Praktek PT- ADHI KARYA , PERSERO 9TBK- ,an( en+ai Kontraktor ari )e3an(*nan Proek A)arteen a aion Barito iantaranaE
1. St*i iterat*r
elak*kan )e3aaan elal*i 3*k* )an*an en(enai al-al an( 3erkaitan en(an )roe )e3an(*nan 3aik ari )er)*takaan ata*)*n
kara ilia laina ari *3er an( a)at i )ertan((*n( +a4a3kan. 2. elak*kan *r;e a)an(an
elak*kan Pen(aatan an )en(a4aan i )roek 3an(*nan (e*n( A)arteen a aion Barito ini an(at i )erl*kan 3a(i aai4a an( elak*kan ker+a )raktek ,e3a3 en(an elak*kan )en(aatan lan(*n( a)at enera) 3er3a(ai il* an( i liat eara lan(*n(. <. a4anara/:ik*i
:ala Ker+a )raktek ik*i an(at i 3*t*kan *nt*k ena3a )en(eta*an 3a(i aai4a/i an( tiak i a)at eara tert*li, ik*i ini a)at i a)at ari *3er )ara )en(elola )roek ata* )e3i3in( ala )roek.
1-5 SISTEMATIK PEMBAHASAN
! Bab " Pen#ahuluan
Paa 3a3 I ini i +elakan latar 3elakan( Peraalaan ,t*+*an ari arana ,lin(k*) )e3ataan ,etoolo(i )e3aaan ,Pen*lian an iteatik )e3aaanna.
$! Bab "" %in&auan 'mum
2.1 Se+ara in(kat P!.A:I KA$0A ? P"$S"$' @!BK
Berii tentan( e+ara in(kat P!. A:I KA$0A ? P"$S"$' @ !BK.
KA$0A ? P"$S"$' @,!BK.
2.< $*an( lin(k*) *aa P!.A:I KA$0A ? P"$S"$' @!BK. en+elakan tentan( 3ian( *aa a)a a+ a an( i(el*ti ole P!. A:I KA$0A ? P"$S"$' @,!BK.
2.= 'r(aniai )er*aaan P!.A:I KA$0A ? P"$S"$' @!BK Berii tentan( tr*kt*r or(aniai ari kantor )*at P!.A:I KA$0A ? P"$S"$' @!BK
2.5 Pelakanaan an ii)lin ker+a
en+elakan at*ran ker+a ala )er*aaan an ala )elakanaan ker+a
2.6 Sertiikai P!.A:I KA$0A ? P"$S"$' @!BK
Berii Sertiikat an( eneran(kan 3a4a P!.A:I KA$0A ? P"$S"$' @!BK tela ena)at )en(ak*an e3a(ai )er*aaan an( anal.
! Bab """ %in&auann khusus
Paa 3a3 ini en+elakan tentan( lin(k*) )eker+aan ekanikan elektrikal
en(enai intalai air an litrik 3eerta *n(i na.
! Bab "* +egiatan yang #iamati
Berii tentan( el*r* ke(iatan an )en(eta*an an( i a)atkan ari te)at )raktek ker+a.
,! Bab * +esimpulan serta saran
Paa 3a3 I% er*)akan ii kei)*lan ari )eker+aan )raktek an( tela i lakanakan ole aai4a erta 3er3a(ai )en(araan ein((a tiak ter+ai kealaan 3ila nanti en+alankan )eker+aan i la)an(an.
2-1 SEJARAH SINKAT PT- ADHI KARYA ,PERSERO TBK
#aa Ai Kara *nt*k )ertaa kalina terant* ala S*rat Ke)*t*an enteri Peker+aan U* an !ena(a Ker+a )aa tan((al 11 aret 196>.Ke*ian 3eraarkan Perat*ran Peerinta #o. 65 ta*n 1961 Ai Kara iteta)kan en+ai Pereroan #e(ara Ai Kara. Paa ta*n it* +*(a, 3eraarkan PP an( aa Pereroan Ban(*nan 3eka ilik Belanaan( tela
inaionaliaikan, ait* Associate NV , ile3ar keala Pereroan.
P!. Ai Kara ?)erero@ !3k. iirikan )aa ta*n 197=. Selan+*tna )aa tan((al 1 J*ni 197=, 3ent*k *k* Pereroan en+ai Pereroan ter3ata 3eraarkan Akta #o. 1 tan((al 1 J*ni 197= +*ntio Akta )er*3aan #o. 2 tan((al < :ee3er 197=, ke*ana i3*at iaa)an #otari Kartini *lai, S, #otari i Jakarta. Pereroan 3erke**kan i Jl. Paar in((* K. 18, Jakarta
Selatan 1251>.
Akta Penirian ini tela e)erole )en(eaan ari enteri Keakian $e)*3lik Inoneia en(an S*rat Ke)*t*an #o. 0.A.5/5/1< tan((al 17 Jan*ari 1975 an iatarkan ala 3*k* re(iter )aa Kantor Pen(ailan #e(eri Jakarta i3a4a #o. 129 tan((al 15 Jan*ari 1975, erta tela i**kan ala Berita #e(ara $e)*3lik Inoneia #o. 85 tan((al 2= 'kto3er 1975. !a3aan #o. 6>>.
2-2 BIDAN "SAHA PT- ADHI KARYA ,PERSERO TBK
en(aati konii ke3*t*an )erke3an(an kea)*an Pereroan ari 4akt* ke 4akt*, aka etela elal*i ka+ian an( )an+an(, Pereroan eneta)kan ;ii an ii 3ar*na. Se+alan en(an it* P!. A:I KA$0A ?)erero@ !3k. ena3a 3ian( *aa "PC an( er*)akan etene 3*ine an 3ian( in;etai e3a(ai e)ane 3*inena. #a*n eikian, +aa kontr*ki teta) en+ai ore 3*ine P!. A:I KA$0A ?)erero@ !3k. :ala en(e3an(kan 3inina, P!. A:I KA$0A ?)erero@ !3k elal* en3atai area )en(e3an(anna ie*aikan en(an kea)*an *3er aa an(
iiliki.al ini ilak*kan a(ar koiten *nt*k elal* e3erikan k*alita )elaanan ter3aik a)at i)ertaankan.
Ke(iatan o)eraionalna, P!. A:I KA$0A ?)erero@ !3k i*k*n( ole e3ilan i;ii an( tere3ar iel*r* Inoneia an *ar #e(eri.:iana 3e3era)a i;ii iarakan e3a(ai i;iii )eiali, ait* )eiali (e*n(,
)eiali inratr*kt*r en(an teknolo(i tin((i, an )eiali "PC.
P!. A:I KA$0A ?)erero@ !3k. en(elo)okan )roek-)roek Jaa Kontr*ki en+ai *a kelo)ok, ait* E
A- P%&/e* In;%$s#%u*#u%
Proek inratr*kt*r P!. A:I KA$0A ?)erero@ !3k. teriri ari )roek- )roek inratr*kt*r e)erti, +alan an +e3atan, )en(airan, )e3an(kit litrik, )ela3*an, an lain-lain.
B- P%&/e* B$n'un$n
Proek 3an(*nan P!. A:I KA$0A ?)erero@ !3k. teriri ari )eker+an- )eker+aan an( 3er*3*n(an en(an (e*n( 3ertin(kat e)erti otel an )erkantoran )e3an(*na ailita ** e)erti r*a akit an ekola 3an(*nan koerial )er*aan ka4aan in*tri an an*akt*r )eker+aan ekanikal an elektrikal )aa (e*n( an in*tri, tranii kelitrikan an (ar* in*k, otoati 3an(*nan, )e3an(kit litrik, tata *ara an tata *ara, raio, teleko*nikai, an intr*entai erta )ei)aan.
2- R"AN LINK"P "SAHA PT- ADHI KARYA ,PERSERO TBK
Bian( *aa P!. A:I KA$0A ?)erero@ !3k. eli)*ti E
A. Peker+aan )elakanaan kontr*ki an( eli)*ti )eker+aan i)il ?*nt*k el*r* ektor )e3an(*nan@, )eker+aan (e*n(, ekanikal elektrikal tera*k +arin(an, raio teleko*nikai an intr*entai an )er3aikan/)eeliaraan/reno;ai )aa )eker+aan kontr*ki tere3*t
B. Perenanaan an )en(a4aan )elakanaan kontr*ki, an( eli)*ti )eker+aan i)il, (e*n(, an ekanikal elektrikal
C. Pen(*k*ran, )en((a3aran, )erit*n(an an )eneta)an 3iaa kontr*ki an( eli)*ti )eker+aan i)il, (e*n(, an ekanikal an elektrikal ?Quantity Surveyor @ laanan +aa
:. Kon*ltai ana+een an rekaaa in*tri ". Pera(an(an **
F. In*tri )a3rikai an( eli)*ti a3rikai 3aan an ko)onen +ai )elen(ka) kontr*ki, ekanikal an kelitrikan *nt*k 3an(*na in*tri an (e*n( elektronik an ko*nikai
&. Fa3rikai ko)onen an )eralatan kontr*ki
. elak*kan *aaan )eaok, +aa kea(enan, +aa anlin( i)or an ek)or an +aa ek)eii/an(k*ta arat
I. In;etai an/ata* )en(elolaan *aa i3ian( )raarana an arana aar ?inrat*rkt*r@ an in*tri
J. "k)or an i)or K. Building management
. Jaa )era(an(an 3aan 3an(*nan erta )eralatan kontr*ki . Pen(elolaan Ka4aan
N. System development
'. Uaa ala +aa an 3ian( teknolo(i inorai
P. aanan +aa )enin(katan kea)*an i 3ian( kontr*ki
. Pen(e3an( *aa property an realty
$. elakanakan *aa i 3ian( a(ro in*tri
Ke3erailan an( ia)ai P!. A:I KA$0A ?)erero@ !3k, karena ker+a aa an( *k*) oli ari etia) ta kara4an, ein((a a)* en(ailkan +aa kontr*ki an( 3aik e*ai en(an t*+*an an( in(in ia)ai.
2- ORANISASI PER"SAHAAN PT- ADHI KARYA ,PERSERO TBK S!$UK!U$ '$&A#ISASI PUSA! P!. A:I KA$0A ?P"$S"$'@ !BK
2-5 PELAKSANAAN DISIPLIN KERJA
Keii)linan ker+a an(at )entin( a(ar ta P!. A:I KA$0A ?)erero@ !3k. a)at eni)takan lin(k*n(an ker+a an( kon*i. Unt*k it*la )erl* *nt*k ikel*arkanna *at* tata terti3 kara4an )er*aaan tere3*t, iantarana E
A. Ja Ker+a
Ja ker+a ari Senin / Sa3t* ?ke*ali +a ker+a ila)an(an, a*k etia)ari@.
a*k ker+a E P*k*l >8.>> IB P*lan( ker+a E P*k*l 17.>> IB
Itiraat E P*k*l 12.>> G 1<.>> IB
B. Ja e3*r
Ba(i kara4an an( 3eker+a te* elaa 1 ?at*@ +a ata* le3i 3akan 3ia a)ai 2= +a etela +a 18.>> IB 3ia i)erit*n(kan e3a(ai +a le3*r. Bearna *an( le3*r )er +a i3erikan e*ai en(an
ketent*an an( 3erlak*. C. !iak a*k Ker+a
Ba(i kara4an an( tiak a*k ker+a karena akit elaa 1 ?at*@ ari ata* le3i, ar* aa 3*kti *rat keteran(an ari okter. Bila tiak aa *rat keteran(an ari okter aka i)oton( ari ak *tina.
:. ak C*ti Kara4an
Ba(i kara4an ak *ti an( iteria aala 12 ari )er ta*n.Sean(kan *nt*k iHin, akial 12 ari ala etia) 3*lan an einta iHin ke)aa Ke)ala :i;ii.
2-< SERTIIKASI PT- ADHI KARYA ,PERSERO TBK
P!. A:I KA$0A ?)erero@ !3k, tela ena)at )en(ak*an e3a(ai )er*aaan an( anal. al it* a)at i3*ktikan en(an aana ertiikai-ertiikai. Sertiikai an( tela ia)atkan ole P!. A:I KA$0A ?)erero@ !3k, ait* E
Gambar 2.( Serti)i!asi yang tela% didapat!an #$. Ad%i Karya
BAB III
PENENALAN PROYEK TINJA"AN KH"S"S
-1
PROSED"R MENDAPATKAN PROYEKProe ara ena)atkan )roek iat*r ole Ke)*t*an Preien $e)*3lik Inoneia #oor 8> ta*n 2>><. Pen(aaan 3aran( an +aa ala )roek kontr*ki a)at ilak*kan en(an 3er3a(ai etoe, ait*E
A- Pelel$n'$n "(u(
:ilak*kan eara ter3*ka en(an )en(**an eara l*a elal*i eia aa an )a)an )en(**an rei *nt*k )eneran(an ** ein((a aarakat l*a *nia *aa an( 3erinat an een*i k*aliikai a)at en(ik*tina.
B- Pel$l$n'$n Te%+$#$s
Pelelan(an ter3ata er*)akan )elelan(an *nt*k )eker+aan en(an teknolo(i )elakanaan kontr*ki an( tiak iiliki ole e*a kontraktor karena eerl*ka teknolo(i tin((i.Pelelan(an ini ana a)at iik*ti ek*ran(-k*ran(na 5 rekanan an( terant* ala :atar $ekanan a)* ?:$@.Kontraktor an( ik*t ala )elelan(an an kea)*an an( e*ai en(an iat an nilai )eker+aan an( ita4arkan.
7- Pe(ilih$n L$n'sun'
Peilian lan(*n( lan(*n( er*)aka )elakanaan )en(aaan 3aran( an +aa tan)a elal*i )elelan(an ** ata* )elelan(an ter3ata, ait* en(an e3anin(kan ek*ran(-k*ran(na < )ena4ar an elak*kan ne(oiai 3aik tekni a*)*n ar(a ein((a i)erole ar(a an( 4a+ar an tekni an( a)at i)ertan((*n+a4a3kan ari rekanan an( teratat ala :atar $ekanan a)* ?:$@ e*ai 3ian( kea)*anna.
Pen*n+*kan lan(*n( aala etoe an( a)at ilakanakan aat keaaan tertent* an keaaan k** teraa) 1 )eneia 3aran( an +aa. Peilian )eneia 3aran( an +aa a)at ilan(*n(kan en(an ara elak*kan ne(oiai, 3aik tekni a*)*n 3iaa.
Pen*n+*kan lan(*n( ilak*kan a)a3ila een*i kriteria e3a(ai 3erik*tE
1. Keaaan tertent*, ait* )enan(anan ar*rat *nt*k )ertaanan #e(ara, keaanan an keelaatan aarakat. Peker+aan an( )erl* iraaiakan an( enan(k*t )ertaanan an keaanan ne(ara an( iteta)kan ole Preien, )eker+aan an( 3erkala keil en(an nilai aki*.
2. Pen(aaan 3aran( an +aa k**, ait* )eker+aan 3eraarkan tari rei an( iteta)kan )eerinta, )eker+aan ata* 3aran( )eiik an( aa a)at ilakanakan ole at* )eneia laanan 3aran( an +aa. Peker+aan an( ko)lek an( ana a)at ilakanakan en(an )en((*naan teknolo(i k** an ata* ana aa at* )eneia 3aran(
an +aa an( a)* en(a)likaikanna.
ail ari )en*n+*kan lan(*n( a)at i)erole ar(a an( 4a+ar an eara tekni a)at i)ertan((*n(+a4a3kan.
-2 PROSES PELELANAN ,TENDER PROYEK LA MAISON BARITO Saat ini an(at 3anak )e3an(*nan an( aa i Inoneia antara lain )e3an(*nan )erkantoran, )er*aan, a)arteen, otel, r*a akit, +alan an +e3atan i3er3a(ai 4ilaa i Inoneia.'le karena it*, Proek A AIS'# BA$I!' i3an(*n *nt*k een*i ke3*t*an aarakat e3a(ai te)at tin((al.
A AIS'# BA$I!' aala 3an(*nan a)arteen an( en*n+*k P! A:I KA$0A ? )erero @ !3k, e3a(ai kontraktor *taana. !*+*an i3an(*nna
e3a(ai te)at tin((al iaera Blok an( aarakatna aorita 3anak an( 3eker+a iaera Blok . etela P!. &IS!AA I#!IS""S!A an( 3ert*(a e3a(ai Perenanaan Str*kt*r eneain 3an(*nan (e*n( an en(ailkan (a3ar renana an total 3iaa an( ikel*arkan *nt*k 3an(*nan tere3*t, aka taa) elan+*tna aala )elelan(an.
Paa aat )roek )e3an(*nan A AIS'# BA$I!', )iak o*ner elak*kan )elelan(an eara k**, ait* )en*n+*kan eara lan(*n( ke)aa P!. A:I KA$0A ? )erero @ !3k, an( lan(*n( it*n+*k e3a(ai kontraktor *taa.Setela it*n+*k e3a(ai kontraktor *taa, P! A:I KA$0A ?)erero @ !3k, eneria E
A. :ok*en Kontrak
B. S*rat Perinta *lai Ker+a ? SPK@ C. $enana ker+a arat an( 3erii E
1. Keteran(an en(enai )e3eri t*(a
2. Keteran(an en(enai )erenanaan ? )e3*at eain @ <. Keteran(an en(enai ket*a )elakana )roek
=. Bent*k *rat )ena4aran an ara )ena)aianna :. Sarat ainitrati;e, an( enant*kan E
1. Jan(ka 4akt* )elakanaan )eker+aan 2. !an((al )eneraan )eker+aan
<. Sarat )e3aaran
=. :ena ata keterla3atan 5. Bearna +ainan )ena4aran ". Sarat tekni, an( enant*kan E
1. Jeni an *raian )eker+aan an( ar* ilak*kan 2. Jeni an *t* 3aan
- SISTEM KONTRAK )$n PEMBAYARAN
Kontrak aala *at* )er+an+ian ker+a antara *a 3ela )iak an( terli3at eara lan(*n( en(an )eilik )roek e3a(ai )iak )ertaa an )eneria )erker+aan e3a(ai )iak ke*a.Ketent*an en(enai ak an ke4a+i3an an( en(ikat ke*a 3ela )iak e)erti nilai i3alan ke(iatan ata* aa ker+a )roek an( tela e*ai en(an kee)akatan 3erik*t, anki-ankina inatakan e*ai en(an ok*en kontrak.Kontrak ini 3ar* i3*at etela )e3eri t*(a eneta)kan )eenan( lelan(.
Kontrak i3a(i ata *a aa, ait* E A. +i,ed #rice -ontract
+i,ed #rice -ontract aala kontrak an( 3eraarkan )eret*+*an ar(a an )elakanaan )roek. Pen(ertian +i,ed ait* )elakana tiak 3er*3a la(i, e*a an( akan ilakanakan *a +ela an ar(a *a itent*kan. +i,ed #rice -ontract ter3a(i *a aa, ait* E
1. Kontrak ump Sum ? ump sum contract @
Kontrak )en(aaan 3aran( an +aa ata )eneleaian )eker+aan tere3*t ala 3ata 4akt* tertent* ala +*a ar(a an( )ati an teta) erta e*a reiko an( *n(kin ter+ai ala )roe )eneleaian )eker+aan tere3*t e)en*na itan((*n( ole )eneia 3aran( an +aa.
? Sumber Kepres /0 No.1 $a%un 2 @ 2. Kontrak ar(a Sat*an ? 3nit #rice -ontract @
Kontrak )en(aaan 3aran( an +aa ata )eneleaian )eker+a ala 3ata 4akt* tertent* 3eraarkan ar(a at*an an( )ati an teta) *nt*k etia) at*an )eker+aan en(an )eiikai tekni tertent*, an( ;ol*e )eker+aanna ai 3eriat )erkiraan eentara, ean(kan
;ol*e )eker+aan an( 3enar-3enar tela ilakanakan ole )eneia 3aran( an +aa. & Sumber Kepres /0 No.1 $a%un 2 '
B. Kontrak an( enitik 3eratkan )aa 3iaa )er *nit )eker+aan, ;ol*e, an lain-lain, ait* E
1. Kontrak P*tar K*ni ? $urn Key -ontract @
Kontraktor eneleaikan )eker+aan a)ai eleai an 3iaana akan ikel*arkan oleo*ner etela )eker+aan eleai.
2. Prie Cot Contrat
kontraktor elakanakan )eker+aan en(an en((*nakan 3iaa )ri3ai terle3i a*l*.Site ini a)a3ila tiak ena)at )en(a4aan
en(an ketat a)at ter+ai )e3en(kakan ar(a - AMBARAN "M"M PROYEK
&a3aran ** )roek teriri ari :ata Kontrak.Paa ata kontrak 3erii kee)akatan antara *a oran( ata* le3i en(enai al tertent* an( iet*+*i ole ke *a 3ela )iak. Uraian en(enai ata kontrak )roek a)at iiak e3a(ai 3erik*t E
-5 DATA KONTRAK
:ata kontrak aala ata an( 3eriikan nilai-nilai kontrak. :ata kontrak )roek A 4A0S"N BA/0$" e3a(ai 3erik*t E
1. #aa Proek E P$'0"K A AIS'# BA$I!'
2. okai E Jalan Barito II/56 B2/56C, Jakarta Selatan <. Jeni Kontrak E +i, ump Sump #rice
=. S*3er :ana E P!. :U!A A#&&A:A $"A!0 5. akt* Pelakanaan E 975 ari kalener
6. Kon*ltan
a. Perenana Str*kt*r E P!. &IS!AA I#!IS""S!A 3. Perenana Artitekt*r E P!. U$BA#" I#:'#"SIA
. Perenana " E P!. A:I SAS!A0A
7. ana+een Kontr*ki E P!. $AS0A A#U&$A P$A!AA 8. in(k*) )eker+aan E Peker+aan Str*kt*r, Aritekt*r, #lumbing . 9. Str*kt*r Ban(*nan E #ile -ap5 4att +oundation5 /etaining
6all5 S%ear 6all , Kolo, Balok,antai
Basement , /amp.
:eikian ata kontrak )aa )roek A AIS'# BA$I!' ini a)at kita liat e3a(ai inorai.
-< PERSONALIA DAN ORANISASI PROYEK
Pelakanaan )roek )e3an(*nan A AIS'# BA$I!' ini teriri ari 3e3era)a )iak an( alin( terkait an alin( 3er*3*n(an ait* E
Gambar (.1 Gambar S!ema 7ubungan Kerja #i%a!8pi%a! 9ang $er!ait :alam #roye!.
Keteran(an E
E &ari Intr*ki
E &ari Koorinai/Kontrol
S!ema %ubungan !erja pi%a! ; pi%a! yang ter!ait dalam proye! Owner PT. DUTA ANGGADA REALTY Perencanaan Struktur PT. GISTAMA INTISEMESTA MK P!. $AS0A A#U&$A P$A!AA KONTRAKTOR PT. ADHI KARYA
-= STR"KT"R ORANISASI PROYEK
'r(aniai )roek A AIS'# BA$I!' eara ** e)*nai **nan or(aniai ait*E
A- Ke>$l$ P%&/e*
Ke)ala Proek er*)akan )i)inan tertin((i la)an(an ari *at* )roek, an( it*nt*t *nt*k eaai an en(*aai renana ker+a )roek eara keel*r*an an enetail. Selain it* ar* a)at erenanakan, en(at*r an en(arakan )roek tere3*t, eana+een 4akt* an 3iaa, erta en(ola *3er aa an( aa *nt*k ena)ai ail an( iara)kan. Ke*kean *at* )roek ter(ant*n( ari ia)a an( en(elolana.!*(a an ke4a+i3an )i)inan )roek antara lain E
1. Proe Perenanaan
Proe an( ilak*kan aat )erenanaan aala e3a(ai 3erik*t E a. e3*at renana )elakanaan )roek.
3. elak*kan )erenanaan *nt*k )elakanaan ila)an(an 3eraarkan renana )elakanaan )roek.
2. Proe Pelakanaan
Proe an( )erl* ilak*kan aat )elakanaan aala e3a(ai 3erik*t E a. ei)in ke(iatan )elakanaan )roek en(an e)eraakan
*3er aa an( aa.
3. elak*kan )en(enalian teraa) )erenanaan )aa )roe ke(iatan )elakanaan ila)an(an.
. en(airi ra)at-ra)at koorinai i)roek 3aik io4ner ata*)*n itra *aa.
. en+alankan i)leentai IS' 9>>1. <. ";al*ai
en(an renana )elakanaan@.
3. e)ertan((*n( +a4a3kan )erit*n(an r*(i/la3a )roek.
. e3*at la)oran tentan( kea+*an )eker+aan, ke)e(a4aian, ke*an(an, )eralatan an )eeiaan 3aan i)roek eara 3erkala. =. Pertan((*n( Ja4a3an
Setia) )eker+aan an( ilak*kan akan iintai )ertan((*n( +a4a3kan en(an e3*at )ertan((*n( +a4a3an e3a(ai 3erik*t E
a. e3*at la)oran )ertan((*n( +a4a3an ke)aa )eilik )roek.
3. e3*at la)oran )ertan((*n( +a4a3an ke)aa )ei)in P!. A:I KA$0A ?)erero@ !3k.
B- M$n$e% Te*ni* , -ite .ngineering Manager
er*)akan oran( an( ei)in *nit engineering an 3er4enan( en(elola *r*an an( enan(k*t *n(i )erenana teknik an )en(enalian, antara lain E
1. Perenanaan
a. Perenanaan etoe )elakanaan ? -onstruction met%od @. 3. Perenanaan (a3ar ker+a ? S%op :ra*ing @.
. Perenanaan +a4al )eker+aan ? master sc%edule @, +a4al 3aan ? material sc%edule @, +a4al )eralatan ? e<uipment sc%edule @ an +a4al tena(a ker+a ? labour sc%edule @.
. Keeatan )erenanaan *t* ? *alit )lan @. e. Perenanaan ar* ka.
. Perenanaan keeatan an keelaatan ker+a ? sa)ety plan @. (. Peilian *3kontraktor.
2. Pen(enalian aala )roe e3anin(kan el*r* )erenanaan e)erti tere3*t iata en(an realiai an( ia)ai alan )elakanaanna en(an elak*kan analii teraa) e;iai an( ter+ai.
7- M$n$e% O>e%$si L$>$n'$n , -ite /peration Manager
ana+er o)erai la)an(an 3ert*(a ei)in *nit o)erai la)an(an an 3er4enan( en(elola )elakanaan )eker+aan i la)an(an e*ai en(an *n(i
o)eraionalna, an( eli)*ti E
a. elakanakan )eker+aan e*ai en(an )erenanaan 3aik tekni a*)*n ke*an(an an( tela iia)kan ole *nit engineering .
3. en(koorinaikan )ara ke)ala )elakana ? General Superintendant @ ala en(enalikan an en(kontrol )eker+aan )ara anor ata* *3kontraktor.
. e3ina an elati ketera)ilan )ara ta, t*kan( ,an anor.
. elak*kan )enilaian kea)*anna e*ai en(an tanar an( iteta)kan.
D- M$n$e% A)(inis#%$si L$>$n'$n , -ite A#ministration Manager
ana+er ainitrai la)an(an 3ert*(a ei)in *nit ainitrai )roek an 3er4e4enan( en(elola *r*an ke*an(an, ak*tani, *r*an **
an S: )roek, antara lain E
a. enia)kan *r*an ainitrai )ena(i ke)aa )eilik )roek. 3. elak*kan )enatatan tranaki keala +*rnal ? eia )e3*k*an @.
. elak*kan ;eriikai el*r* ok*en tranaki )e3aaran. . en(*r* ala )er)a+akan an a*rani.
E- Pel$*s$n$
Pelakana e)*nai 4e4enan( an tan((*n( +a4a3 en(enai aala-aala tekni an( aa ila)an(an erta en(koorinaikan
)eker+aan-<. e3*at renana ker+a in((*an.
=. e3*at iHin )elakanaan.
5. elak*kan ra)at koorinai ? rakor @ in((*an en(an *3kontraktor an anor.
6. elak*kan )enilaian kiner+a anor )er taa) )eker+aan. 7. e3*at renana )erlin*n(an )eker+aan.
8. elakanakan )eker+aan e*ai +a4al an en(at*r t*(a-t*(ana etia) ari i la)an(an.
9. elakanakan )eker+aan e*ai en(an )ro(ra an( tela i3*at.
1>. enia)kan tena(a ker+a e*ai +a4al an en(at*r t*(a-t*(ana etia) ari i la)an(an.
11. en(aakan )eerikaan an )en(*k*ran ail )eker+aan.
12. e3*at la)oran arian tentan( )elakanaan ke(iatan i la)an(an. - 6u$li#/ 7&n#%&l
Quality control e)*nai t*(a en(a4ai el*r* etoe )elakana la)an(an an( ikel*arkan ole ana+er teknik.Quality control 3eriri eara independent iala elakanakan t*(ana an( elal* 3er*3*n(an en(an kon*ltan )en(a4a.
- L&'is#i*
Ba(ian lo(itik aala 3a(ian an( en(*r*i )en(el*aran an )eneriaan 3aan.Keterla3atan )en(aaan 3aan a)at 3eraki3at
keterla3atan )eker+aan an( aa i la)an(an. !*(a ari lo(itik aala E a. Beraa inin*r teknik e3*at +a4al )en(aaan 3aan an )eralatan
i )roek.
3. elak*kan *r;e an e3erikan inorai ke)aa ke)ala )roek tentan( *3er 3aan, ar(a 3aan, an e4a alat.
. enelen((arakan )e3elian 3aan an( tela i)*t*kan ole ke)ala )roek e*aien(an +a4al )en(aaan 3aan an )roe*r )e3elian.
. elakanakan ainitrai )eeanan an )en(irian 3aan.
e. enelen((arakan ainitrai )er(*an(an tentan( )eneriaan, )eni)anan, an )en((*naan 3aan.
H- Kesel$($#$n )$n Keseh$#$n Ke%$ , K
Keelaatan an keeatan ker+a i )roek, an(at )entin( artina 3a(i kelan(*n(an )elakana )eker+aan.Jainan keelaatan an keeatan ker+a an(at i)erl*kan *nt*k elin*n(i )ara )eker+a ari e(ala ke*n(kinan an( ter+ai i la)an(an.
Perenanaa keelaatan an keeatan ker+a 3erkaitan en(an )en**nan Sa)ety #lan, )en(aan )roek ? Security #lan @, an )en(elolaan keterti3an erta ke3erian )roek ? 7ouse Keeping @ en(an tar(et =>ero accident? ? tiak aa keelakaan ker+a @.
:eikian )en+elaan tr*kt*r or(aniai )roek )e3an(*na A AIS'# BA$I!' a)at kita liat e3a(ai inorai.
-8 PROSES PELAKSANAAN PROYEK
Proe )elakanaan )roek )e3an(*na A AIS'# BA$I!' teriri ari E A- Pe*e%$$n Pe%si$>$n
Se3el* )elakanaan )eker+aan )okok *at* )roek kontr*ki, )eker+aan an( )ertaa an( ar* ilak*kan aala )eker+aan )eria)an.Peker+aan )eria)an ar* irenanakan e3el* aa )elakanaan *at* )roek kontr*ki. Peker+aan )eria)an i3*at *nt*k a)at e)erole *at* ail )erenanaan an( eiien, na*n 3ia enak*) e(ala )eker+aan an( i3*t*kan *nt*k )elakanaan )roek tere3*t.
=. Pe3*atan (a3ar ker+a ? S%op :ra*ing @.
5. Pen(aaan aterial *nt*k )eker+aan )eria)an. 6. o3iliai )eralatan.
:eikian )eker+aan )eria)an )roek )e3an(*nan A AIS'# BA$I!' a)at kita +aikan e3a(ai inorai.
B- Pe(+$'i$n ?&n$ Ke%$
Peker+aan )e3a(ian Hona ker+a i3*at *nt*k e*akan )en(er+aan, )e3*atan ara ker+ana )e3an(*na A AIS'# BA$I!' ait* E
1. Area Basement i3a(i en+ai 6 Hona ker+a.
a. Peker+aan (alian tana i3a(i en+ai 6 Hona ker+a. 3. Peker+aan tr*kt*r i3a(i en+ai 6 Hona ker+a.
2. Area Poi* i3a(i en+ai 6 Hona ker+a )eker+aan tr*kt*r. <. Area !o4er i3a(i en+ai = Hona ker+a )eker+aan tr*kt*r.
Total Luasan !"
START
Se(uence )ona Ker*a
Lt. +ase%ent , Lt.Dasar
:eikian )e3a(ian Hona ker+a )roek )e3an(*na A AIS'# BA$I!' a)at kita +aikan e3a(ai inorai.
7- Alu% Pel$*s$n$$n Pe*e%$$n
Al*r )elakanaan )eker+aaan i3*at *nt*k e)er*a )eker+aan, )eker+aan i *lai ari )eker+aan 3a4a, ten(a an 3erakir i)eker+aan
ata.Cara )eker+aanna e3a(ai 3erik*t E
1. Pelakanaan i*lai ari )eker+aan )en((alian *nt*k matt )oundation an pile cap. Peker+aan ini ilak*kan en(an en((*nakan alat e,cavator . 2. Peker+aan an( ilak*kan eara an*al aala )eker+aan )en((alian
iela-ela bore pile, (alian an( tertin((al ata* an( tiak a)at i+an(ka* ole e,cavator .
<. Paa aat (alian tana, etela l*3an( )onai eleai i(ali, aar an inin(na ie)rot en(an lar*tan Anti $aa) eara erata e3anak k*ran( le3i 5 liter / 2 .
!ana (alian ata* *r*(an ar* ie)rot eara erata en(an lar*tan Anti $aa).Setela )onai i3an(*n, tana ata* *r*(an tere3*t ia*kan ke3ali keala l*3an( )onai a(ar 3er*n(i e3a(ai )enan((a eran(an raa).
:eikian al*r )eker+aan )roek A AIS'# BA$I!' a)at kita +aikan e3a(ai inorai.
D- Pe*e%$$n su+ s#%u*#u%
Peker+aan S*3 Str*kt*raala )eker+aan pile cap, )eker+aan tie beam, an )eker+aan slab. Ur*tan )eker+aanna aala e3a(ai 3erik*t E
2. &alian tana *nt*k )ile a) an tie beam.
<. Peoton(an/)e3o3okan ke)ala tian( bore pile, an ilan+*tkan ke)eker+aan E
a. Ur*(an )air i3a4a pile cap an tie beam. 3. earn concreate i3a4a pile cap an tie beam.
=. Peaan(an 3ekitin( )aa pile cap an tie beam en((*nakan 3ekitin( 3atako ? 3atako )orm *or! @.
5. Peaan(an )e3eian pile cap, tie beam, an kolo. A)a3ila e*a )eker+aan )eaan(an 3ekitin( an +*(a )e3eian *a eleai, aka )eker+aan elan+*tna aala )eker+aan )en(eoran.
6. Peaana(an )air *r*(, an lantai ker+a. 7. Pen(eoran pile cap an slab.
:eikian )elakanaan )eker+aan *3 tr*kt*r )roek )e3an(*nan A AIS'# BA$I!' a)at kita liat e3a(ai inorai.
E- Pe*e%$$n ">>e% S#%u*#u%
Peker+aan *))er tr*kt*r teriri ari )eker+aan ten(a. Peker+aan-)eker+aan ten(a an( ilak*kan P!. Ai Kara ? )erero @ !3k, teriri ari E
1. Peker+aan Kolo
Berik*t ini lan(ka-lan(ka )eker+aan kolo antara lain E a. an(ka 1 E
1@ Fa3rikai 3ekitin( kolo
2@ eaan( eten(a )anel i3ant* en(an !C ? $o*er -rane @ <@ :ite)atkan )aa (ari arkin(
=@ Perk*at )anel en(an a+. 3rae an a+. kiker 3. an(ka 2 E
<@ ene(akkan )anel en(an enetel a+. 3rae an a+. kiker
. an(ka < E
1@ eerika kete(akkan ?verticality@ en(an en((*nakan *ntin(-*ntin(
2@ enetel a+. 3ara an a+. kiker
<@ Cek terakir 3ekitin( an kete(akkan 3ekitin( =@ e3erikan inak 3ekitin( e3el* ior
5@ Sia) *nt*k ioran i3ant* en(an en((*nakan ;i3rator 6@ Patikan )en(eoran a)ai en(an 3ekitin( kolo )en*
? le;el 3a4a 3alok @. 2. Peker+aan Balok an Plat antai
etoe )eker+aan 3alok an )lat lantai an( ilakanakan ole P!. Ai Kara ? )erero @ !3k, aala e3a(ai 3erik*t E
a. an(ka 1 E
1@ eletakkan base jac! 2@ Paan(main )rame
<@ Perk*at en(an cross brace =@ Paan( join pin
5@ Paan( ladder )rame
6@ Perk*at en(an cross brace 7@ Paan( cross %ead jac! 8@ Paan( beam girder 9@ Paan( timber
1>@ Paan( bottom )rom 11@ Paan( side )orm 12@ Paan( beam clamp
3. an(ka 2 E
1@ eerika keik*an i etia) **t an en(*k*r ieni 3alok a)a e*a e*ai en(an o) ra4in( ata* 3el* 2@ en(eek t*lan(an an( *a ter)aan(
<@ Cek terakir 3ekitin( a)a *a e*ai en(an arkin( =@ e3erikan inak 3ekitin( e3el* ior
5@ Sia) *nt*k ior an i3ant* en(an en((*nakan ;i3rator Patikan )en(eoran a)ai en*t*)i t*lan(an in((a kete3alan eli*t 3eton an( *a irenanakan
<. Peker+aan S%ear 6all a. an(ka 1 E
1@ Fa3rikai 3ekitin( S%ear 6all
2@ eaan( eten(a )anel i3ant* en(an !C ? $o*er -rane @ <@ :ite)atkan )aa (ari arkin(
=@ Perk*at )anel en(an a+. 3rae an a+. kiker 3. an(ka 2 E
1@ eaan( eten(a )anel ke*a i3ant* en(an !C ? $o*er -rane @
*ntin(-*ntin( an en(*k*r +arak s%ear *all ke (ari arkin(
2@ enetel a+. 3ara an a+. kiker
<@ Cek terakir 3ekitin( an kete(akkan 3ekitin( =@ e3erikan inak 3ekitin( e3el* ior
5@ Sia) *nt*k ior an i3ant* en(an en((*nakan ;i3rator 6@ Patikan )en(eoran a)ai en(an 3ekitin( kolo )en*
? i3a4a ke)ala kolo/ s%ear *all @.
- Pe*e%$$n A%si#e*#u%
Peker+aan aritekt*r er*)aka )eker+aan an( )alin( laa )elakanaanna. Banak )eker+aan aritekt*r an( iker+akan P!. A:I KA$0A ?)erer@ !3k, teta)i *nt*k )roek A AIS'# BA$I!', P!. A:I KA$0A ?)erer@ !3k ena)atkan )eker+aan aritekt*r aa-aa ari )eker+aan aritekt*r aala e3a(ai 3erik*t E
1. Peker+aan inin( 3ata rin(an ?elon@ 2. Peker+aan Pleteran
<. Peker+aan Aian =. Peker+aan Plaon
:eikian )eker+aan )roek )e3an(*nan A AIS'# BA$I!' an( a)at kita liat e3a(ai inorai.
-@ Pe*e%$$n
Paa )roe )elakanaan Praktek Ker+a a)an(an i )roek A)arteen A AIS'# BA$I!' an( ilakanakan elaa k*ran( le3i 12 in((*, eara ** )ro(re )eker+aan ari )roek ini 3ar* ena)ai 65 )aa aat in((* )ertaa ke(iatan Praktik Ker+a a)an(an 3erlan(*n(, ein((a )eker+aan- )eker+aan an( 3anak iaati )en*li aat )elakanaan Praktik Ker+a
a)an(anaala )eker+aan *))er tr*k*t*r an( iantarna aala E A. Peker+aan Kolo.
B. Peker+aan Slab. C. Peker+aan Balok. :. Peker+aan S%ear 6all . ". Peker+aan Aritekt*r.
Selain ari it* )en*li +*(a en(aati tentan( )elakanaan Site ana+een Keeatan Keelaatan Ker+a an in(k*n(an ?SK<@ ari )roek A)arteen A AIS'# BA$I!'.
-10 Lin'*u> Pe*e%$$n
in(k*) ari )eker+aan an( iaati )aa aat )elakanaan Praktek Ker+a a)an(an
A- Pe*e%$$n ">>e% S#%u*#u%
Peker+aan *))er tr*kt*r teriri ari )eker+aan ten(a. Peker+aan-)eker+aan ten(a an( ilak*kan P!. Ai Kara ? )erero @ !3k, teriri ari E
3ekitin(
3. Ba(aiana )roe )en(an(katan ari a3rikai ke lokai )elakanaan
. eaai ikl* ari 3ekiitin( kolo tere3*t
. en(eek 3ekiitin( an( *a ter)aan(, *a een*i arat I+in Pelakanaan or ata* 3el*.
e. en(eek )en*lan(an an( *a ter)aan(, *a een*i I+in Pelakanaan or ata* 3el*
. eonitorin( )roe )en(eoran kolo. 2. Peker+aan Balok an Plat antai
Berik*t ini lin(k*) )eker+aan )aa )eker+aan 3alok an )lat lantai ? slab' E a. en(aati an eaai )roe a3rikai )en*lan(an, an
3ekitin(
3. Ba(aiana )roe )en(an(katan ari a3rikai ke lokai )elakanaan
. eaai ikl* ari 3ekiitin( kolo tere3*t
. en(eek 3ekiitin( an( *a ter)aan(, *a een*i arat I+in Pelakanaan or ata* 3el*.
e. en(eek )en*lan(an an( *a ter)aan(, *a een*i I+in Pelakanaan or ata* 3el*
. eonitorin( )roe )en(eoran Balok an Slab. <. Peker+aan S%ear 6all
.Berik*t ini lin(k*) )eker+aan )aa )eker+aanS%ear 6all antara lain E a. en(aati an eaai )roe a3rikai )en*lan(an, an
3ekitin(
3. Ba(aiana )roe )en(an(katan ari a3rikai ke lokai )elakanaan
. en(eek 3ekiitin( an( *a ter)aan(, *a een*i arat I+in Pelakanaan or ata* 3el*.
e. en(eek )en*lan(an an( *a ter)aan(, *a een*i I+in Pelakanaan or ata* 3el*
. eonitorin( )roe )en(eoran S%ear 6all. B- Pe*e%$$n A%si#e*#u%
Peker+aan aritekt*r er*)aka )eker+aan an( )alin( laa )elakanaanna, aa-aa ari )eker+aan aritekt*r an( kai aati aala e3a(ai 3erik*t E
1. Peker+aan inin( 3ata rin(an ?en((*nakan elon@ 2. Peker+aan Pleteran
<. Peker+aan Aian
! Quality Conrol
K*alita 3an(*nan an( 3aik er*)akan ara)an )eilik )roek an( iaanatkan ke)aa kontraktor , ole karena it* i)erl*kan Quality -ontrol *nt*k eatikanetia) ite )eker+aan i )roek a)* i)ro*ki en(an k*alita akial, e*ai en(an tanar )er*aaan akan k*alita )ro*k 3an(*nan. Berik*t ini 3e3era)a t*(a ** Quality -ontrol )aa )roek 3an(*nan E
A- Tu'$s u$li#/ &n#%&l >%&/e* +$n'un$n
A. e3*at )erintaan *nt*k )eerikaan ata* )en(etean 3aran( *nt*k intern kontraktor a*)*n 3eraa en(an kon*ltan )en(a4a ata* "*ner *nt*k eatikan aterial an( akan i(*nakan *a e*ai en(an kriteria an( iin(inkan )eilik )roek 3an(*nan.
kontraktor ata* anor a)a3ila ter+ai )eni)an(an ala )elakanaan ata* )en(aaan aterial an( e)en(ar*i *t* ail )eker+aan ila)an(an. C. elak*kan )en(eekan teraa) aterial an( akan iatan(kankan a*)*n
an( *a ti3a i lokai )roek *nt*k e3erikan tat* ke)aa 3aan 3an(*nan tere3*t a)aka itolak ata* iteria etela eliat k*alita 3aan. :. en(ik*ti +alana )elakanaan )e3an(*nan ein((a etia) )eni)an(an
ala )elakanaan an( a)at en(*ran(i *t* )eker+aan a)at ie(a, al ini le3i 3aik +ika i3anin( )erlak*an )en(eekan )eker+aan )aa ail akir a+a ein((a a)a3ila ter+ai *t* an( k*ran( 3aik ar* ilak*kan 3in(kar )aan( an( a)at ene3a3kan 3iaa ta3aan.
". elak*kan )en(eekan a)aka )elakanaan )eker+aan ila)an(an *a e*ai en(an (a3ar )elakanaan ata* o) ra4in(.
F. einta onto aterial ata* 3ro*r an( 3erii )eiikai aterial 3aan ke)aa supplier e3el* elak*kan )e3elian ein((a aterial ter)ili e*ai en(an tanar k*alita an( ala kontrak ker+a.
&. e3*at la)oran an ata-ata an( i3*t*kan )er*aaan an( 3er*3*n(an en(an )eker+aan Quality -ontrol )aa )roek 3an(*nan.
:en(an elak*kan )en(a4aan k*alita an( ketat iara)kan a)at iailkan )ro*k 3an(*nan ter3aik ein((a a)* e3erikan ke)*aan 3a(i )eilik )roek, en(an 3e(ini aka kontraktor akan le3i i)eraa an e)er*a )eker+aan arketin( *nt*k ena)atkan )eker+aan )roek 3an(*nan elan+*tna, karena *a aa oal reereni )roek e3el*na
en(an k*alita 3a(*. Selaat 3ert*(a 3a(i el*r* Quality -ontrol iel*r* )roek 3an(*nan. 3e(it*la k*ran( le3i t*(a *alit ontrol ala )roek 3an(*nan.
:ala PK kali ini aai4a ker+a )raktek i3erikan t*(a *nt*k ik*t anil ala ke(iatan an( 3erlan(*n( i )roek a aion Barito e3a(ai 3a(ian ari Quality -ontrol . :ala PK ini aai4a i 3erikan t*(a G t*(a,
1. onitorin( )en(eeron
Peker+aan )en(eoran aala )eker+aan )en*a-n(an 3eton e(ar ke ala etakan *at* eleen tr*kt*r an( tela i)aan(i 3ei t*lan(an. Se3el* )eker+aan )en(eoran ilak*kan, ar* ilak*kan in)eki )eker+aan *nt*k eatikan 3eton *a e*ai en(an l*) an( itent*kan ?*nt*k <> L 12 M 2, an =1L 15 M 2@. Kai +*(a enatat 4akt* 3at, 3on(kar, an eleai.
2. Quality control verticality
Se3el* ilak*kan )en(eoran )aa kolo an s%ear *all ,
aka ti *r;eor elak*kan )ene(akkan kolo ata* s%ear *all ata* an( 3iaa ie3*t verticality. Kai it*(akan *nt*k en-ekli a)aka kolo an s%ear *all *a ;ertikal an ia) *nt*k iaakan )en(eoran ata* 3el*.
<. Quality control )en*lan(an
K*alita 3an(*nan an( 3aik er*)akan ara)an )eilik )roek ?"*ner' an( iaanatkan ke)aa kontraktor , ole karena
it* i)erl*kan eoran( ta <uality <ontrol *nt*k eatikan etia) ite )eker+aan i )roek a)* i)ro*ki en(an k*alita akial e*ai en(an tanar )er*aaan akan k*alita )ro*k 3an(*nan, tera*k ala t*lan(an )aa 3alok, kolo, slab5 an s%ear *all.
Kai it*(akan *nt*k en(eek +*la t*lan(an )aakolo, 3alok, slab5 an s%ear *all. Pelakanaan )eaan(an t*lan(an i la)an(an ar* e*ai en(an ei(n )aa s%op dra*ing . eki ia)atkan 3e3era)a t*lan(an )aa t*)*an an la)an(an an( ter+ai kek*ran(an ata* 3akan kele3ian. Unt*k it*
Ke+aian i la)an(an e)erti )en(eoran ar* iketa*i +*(a ole Quantity Surveyor , ole karena it* sta)) Quality -ontrol
ar* en(in)*t ata ail )en(eoran an ierakan ke)aa 3a(ian Quantity Surveyor. Kai)*n it*(akan *nt*k en(in)*t
ata tere3*t.
. en**n iHin )elakanaan <uality control tr*kt*r
Paa )roek a aion Barito, etia) )eker+aan ila)an(an ar* aa i+in ke ana+een Kontr*ki. 'le karena it* etia) en(ontrol ke(iatan, )ara Quality -ontrol elal* e3a4a ran(ka) an( 3enaa IP ?I+in Pelakana@. Karena Proek ini tiak een*i +*la tena(a ker+a an( eaai, kai it*(akan *nt*k e3*at IP ?I+in Pelakana@.
C. a)in( Aritekt*r
Unt*k en(eeienikan 4akt* an( 3erlan(*n(, ketika )ker+aan tr*kt*r 3er+alan, )eker+aan aritekt*r +*(a 3er+alan. Paa )roek a aion, P!. Ai Kara ?Peraa@.t3k ena)atkan )eker+aan aritekt*r ana )aan(an 3ata rin(an ?elon@, )eker+aan )leteran, )eker+aan aian, an )eker+aan )laon.
'le karena it* kai it*(akan *nt*k eliat an enanai )aa s%op dra*ing )eker+aan a)a a+a an( *a terealiai )aa lantai 3aeent a)ai lantai 16. Penanaan )aa s%op dra*ing 3iaa ie3*t a)in(, an a)in( an( tela kai ker+akan en+ai la)oran an titik a* *nt*k eliat )eker+aan anor )aa lantai tere3*t
-12 PENAMATAN MAHASISA
:ala Praktek Ker+a a)an(an )aa )roek A)arteen A AIS'# BA$I!'. 0an( iker+akan ole P! A:I KA$0A ?Perero@ !3k. elaa k*ran( le3i 12 in((*, aai4a en(aati )eker+aan an( 3er*3*n(an en(an *))er tr*kt*r an( iantarana aala
B. Peker+aan Plat lantai an 3alok. C. Peker+aan Kolo.
Uraian ari )eker+aan an( iaati ole )en*li elaa Praktek Ker+a a)an(an iantarana
A. Peker+aan S%ear *all
Sear all aala element structural an( i(*nakan *nt*k an( enaan (aa lateral/oriHontal/ s%ear )orces ( e+a+ar 3ian( inin( eara ** )roe )eker+aan s%ear *all a)ir aa e)erti )roe )eker+aan kolo.
Proe )elakanaan an( ter+ai E
1. Setela kai eaai s%op dra*ing )eker+aan )ertaa an( ilak*kan )aa )eker+aan s%ear *all aala elak*kan le;elin( *nt*k e3*at ele;ai an en((a3ar a-a e*ai (a3ar ker+a 2. Proe elan+*tna aala )ee3eian, Bei an( *a itanai
i)oton( en(an alat 3ant* an( inaakan bar cutter . Bar cutter aala alat )eoton( 3ei en(an en((*nakan tena(a litrik. Alat ini 3er*n(i *nt*k eoton( 3a+a t*lan(an. alat ini a)at eoton( 3a+a en(an iaeter 3ear an keil ekali(*, e*ai en(an )an+an( an( iin(inkan. Setala i)oton( elan+*tna 3ei i3en(kokkan en((*nakan 3ar 3ener. Bei te3a(i en+ai *a, ait* *nt*k t*lan(an lon(it*inal an t*lan(an tran;eral ?en(kan(@. Proe a3rikai ilak*kan il*ar lokai )e3eian. Pee3eian an( *a eleai irakit ian(kat en((*nakan !C ke te)at )e3eianna. Setela e*a *tilita an 3eton ekin( i)aan( e*ai (a3ar renana, lal* ilak*kan c%ec!list ole K an C.
<. Proe elan+*tna aala )eaan(an 3ekitin(, 3ekitin( *nt*k s%ear *all en((*nakan 3ekitin( )eri. Bekitin( irakit il*ar lokai ker+a s%ear *all .
=. Peker+aan elan+*tna e3*at e)at* kolo. Carana aala etela eleai )eker+aan )e3eian )lat lantai, )aan( 3ei :1> 3er*k*ran M 5> . Bei an( i)aan( 3er+*la <, i)aan( en(an +arak tertent* e*ai en(an arkin( an (a3ar ker+a. Setela )lat lantai i or, eleaila )e3*atan e)at* 3ekitin(. Jan(an l*)a e3eri inak 3ekitin( )aa 3a(ian 3ekitin( s%ear *all a(ar *a ile)a aat )e3on(karan 3ekitin(.
5. al* ilak*kan ek ole K an C *nt*k ;ertikalit 3ekitin( kolo tere3*t.
6. Proe elan+*tna aala )en(eoran ear 4all, )en(eoran en((*naka buc!et an( ian(kat ole !C. Beton ari tr*k ier it*an( keala 3*ket an etala )en* 3*ket ian(k*t ole !C kelokai )en(eoran. Setela buc!et a)ai i te)at )en(eoran, eoran( )eker+a inaikkan i atana *nt*k en(ontrol an ean* o)erator to*er crane en(an e3a4a !. Setela it* )eker+a ean* o)erator to*er crane ke te)at an( akan ior
en(an 3ant*an !. Setela it* )roe )en(eoran i*lai. Peker+a an( 3eriri i ata buc!et akan e3*ka output ari buc!et ein((a 3eton )*n t*r*n. inari +at*na 3eton ele3ii 2 eter, karena akan en(aki3atkan ter)iana a(re(at ari eenna ?e(re(ai@.Setela e*a 3eton tela eleai it*an(, elaa )roe )en(eoran ;i3ratoe inalakan an i(*nakan *nt*k eaatkan 3eton e(ar ( it*an( tere3*t. )eker+a an( 3eraa i ata buc!et
it*r*nkan ke3ali )aa lokai )en(eoran, Ke*ian buc!et an( koon( i3a4a t*r*n *nt*k )en(iian 3eton elan+*tna in((a 3ekitin( )en*.
7. al* etela 3eton *a k*at an 3ekitin( 3ia ia3*t aka )roe *rin( ilak*kan )aa ear 4all tere3*t. :an K erta C
eerika ail )eker+aan kolo tere3*t. B. Peker+aan Plat lantai an 3alok.
0an( iak* )lat lantai aala lantai an( tiak terletak i ata tana lan(*n(, +ai er*)akan lantai tin(kat. Plat lantai ini i*k*n( ole
3alok-F*n(i )lat lantai aala E
1. eiakan r*an( 3a4a an r*an( ata
2. Se3a(ai te)at 3er)i+ak )en(*ni i lantai ata
<. Unt*k ene)atkan ka3el litrik an la)* )aa r*an( 3a4a =. erea *ara ari r*an( ata a*)*n ari r*an( 3a4a
5. ena3a kekak*an 3an(*nan )aa ara oriHontal
:an Balok aala 3a(ian ari tr*t*ral e3*a 3an(*nan an( kak* an iranan( *nt*k enan((*n( an entraner 3e3an en*+* eleen-eleen kolo )eno)an(. Selain it* rin( 3alok +*(a 3er*n(i e3a(ai )en(ikat kolo-kolo a(ar a)a3ila ter+ai )er(erakan kolo-kolo-kolo-kolo tere3*t teta) 3erat* )a* e)ertaankan 3ent*k an )oiina e*la
Proses Pelaksanaan
a. Setela kai eaai o) ra4in( )eker+aan )ertaa an( ilak*kan )aa )lat an 3alok &F ini aala eaan( 3ekitin( *nt*k lantai an 3alok, iini 3ekitin( en((*nakan 3ekitin( )eri. 3. Setela 3ekitin( ter)aan( )roe elan+*tna aala )ee3eian
i)aan( terle3i a*l*. Pee3eian teriri ari = la)ian 2 la)ian i3a4a an 2 la)ian iata. Setela la)ian 3a4a ter)aan( aka elan+*tna i3erikan kaki 3a3i *nt*k e3*at +a4ak antar la)ian ata an 3a4a.
. Proe elan+*tna etela )e3eian aala )en(eoran, lantai an 3alok an( tela ia) an iet*+*i ole K an C kini ia) ior.
Proe )en(eoran en((*nakan !C. Selaa )en(eoran ;i3rator )*n ik*t inalakan *nt*k eaatkan 3eton. al* etela )en(eoran eleai ilak*kan )erataan )aa )er*kaan 3eton
tere3*t.
.
Proe terakir aala elak*kan *rin( an ek ele;ai teraa) )lat lantai tere3*t.
C. Peker+aan Kolo
Kolo aala 3atan( tekan ;ertikal ari ran(ka tr*kt*r an( eik*l 3e3an ari 3alok. Kolo er*)akan *at* eleen tr*kt*r tekan an( ee(an( )eranan )entin( ari *at* 3an(*nan, ein((a ker*nt*an
)aa *at* kolo er*)akan lokai kriti an( a)at ene3a3kan r*nt*na ?olla)e@ lantai an( 3eran(k*tan an +*(a r*nt* total ?total olla)e@ el*r* tr*kt*r ?S*aroko, 1996@. SK S#I !-15-1991->< eneiniikan kolo aala ko)onen tr*kt*r 3an(*nan an( t*(a *taana enan((a 3e3an akial tekan ;ertikal en(an 3a(ian tin((i an( tiak ito)an( )alin( tiak ti(a kali ieni lateral terkeil.F*n(i kolo aala e3a(ai )ener* 3e3an el*r* 3an(*nan ke )onai.
Proe Pelakanaan
a. Setela kai eaai o) ra4in( )eker+aan )ertaa an( ilak*kan )aa )eker+aan kolo aala elak*kan le;elin( *nt*k e3*at ele;ai an en((a3ar a-a e*ai (a3ar ker+a
3. Proe elan+*tna aala )ee3eian, Bei an( *a itanai i)oton( en(an alat 3ant* an( inaakan bar cutter . Bar cutter aala alat )eoton( 3ei en(an en((*nakan tena(a litrik. Alat ini 3er*n(i *nt*k eoton( 3a+a t*lan(an. alat ini a)at eoton( 3a+a en(an iaeter 3ear an keil ekali(*, e*ai en(an )an+an( an( iin(inkan. Setala i)oton( elan+*tna 3ei i3en(kokkan en((*nakan 3ar 3ener.Bei te3a(i en+ai *a, ait* *nt*k t*lan(an lon(it*inal an t*lan(an tran;eral ?en(kan(@. Proe )erakitan ilak*kan il*ar lokai )e3eian. Pee3eian an( *a eleai irakit ian(kat en((*nakan !C ke te)at )e3eianna. Setela e*a *tilita an 3eton eklin( i)aan( e*ai (a3ar renana, lal* ilak*kan eklit ole K an C.
. Proe elan+*tna aala )eaan(an 3ekitin(, 3ekitin( *nt*k kolo en((*nakan 3ekitin( )eri. Bekitin( irakit il*ar lokai ker+a kolo.etela 3ekitin( eleai i )a3rikai elan+*tna i)eria)kanna e)at* kolo .:en(an ara eoton( 3a+a )roil ik* 3er*k*ran M 5 . Poton( 3ei :1> en(an *k*ran M 15 - <> . a )roil ik* an( tela i)oton( )aa 3a(ian 3a4a kolo an( *a i arkin(, en(an 3ei :1> e3a(ai )enan((a ia(onal ke 3a(ian )e3eian kolo. Se)at* kolo 3er*n(i e3a(ai )enaan an a*an *nt*k 3ekitin( ;ertikal.
. Peker+aan elan+*tna e3*at e)at* 3ekitin(. Carana aala etela eleai )eker+aan )e3eian )lat lantai, )aan( 3ei :1> 3er*k*ran M 5> . Bei an( i)aan( 3er+*la <, i)aan( en(an +arak tertent* e*ai en(an arkin( an (a3ar ker+a.
Setela )lat lantai i or, eleaila )e3*atan e)at* 3ekitin(. :an +an(an l*)a e3eri inak 3ekitin( )aa 3a(ian 3ekitin( kolo a(ar *a ile)a aat )e3on(karan 3ekitin(.
e. Setela e*a tela ia) aka 3ekitin( an( *a rea ia) ian(k*t ole !C ke lokai )eaan(an kolo. al* ilak*kan ek ole K an C *nt*k ;ertikalit 3ekitin( kolo tere3*t.
. Proe elan+*tna aala )en(eoran kolo, )en(eoran en((*naka B*ket an( ian(kat ole !C. Beton ari tr*k ier it*an( keala 3*ket an etala )en* 3*ket ian(k*t ole !C kelokai )en(eoran. Setela buc!et a)ai i te)at )en(eoran, eoran( )eker+a inaikkan i atana *nt*k en(ontrol an ean* o)erator to*er crane en(an e3a4a !. Setela it*