• Tidak ada hasil yang ditemukan

Implementasi Kebijakan Sertifikasi Guru

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Membagikan "Implementasi Kebijakan Sertifikasi Guru"

Copied!
16
0
0

Teks penuh

(1)

AIlSTI{AK

IMPLEME NT ASI KEBJ.JAKA N SlmTIFIJ(i\SI (;U n u Sofjan Aripin ")

SofjanI9(iil!.:lIlail.wlll

Tak Icrb:llllahkan bahwa eksisLcnsi guru dalam pClldiclikan l1l<.'rupakan asset paling ulam<l clan tid ~\k his<I !Crgillllik<lll. dan dapi.ll ti iLlngkapkan d~lh\111 kalimCH "gurl1 yang prolcsional muriel pasti handa' ·'. Kcb i,iakan yang I11cmayullgi prolcsinnal iSllll' guru sl'l)l'nartlY~1 slH..I:1h lcrtuan g dalalll UU NOlllllr 20 Tah un 2003 dan UU Nomor 1-1 Tahun 200 5. il11plcl11enlasin)a sccar" n)'<lla Imluk lllcnci Llkullg kornpclcnsi proCcsionalislllc guru rnasih Illcnjadi pe rl ,lIlYHa n hL:~ar. bahkull guru bani dijaclikan schagai kOI1lSlIIllSi politik lh:11l111 mcnjadi slIbyck politik yang Ilh:ncn tu kan kqx:n ti ngan guru dalam IK'ningkati.l 1l prnlCsionalisllll..' yang didukul1g c1 cngall kompctellsi .. Has hasil

p~l1(l idikal) kllalirikasi maupun pcndid ibn kca hlian bidangnya. ImplenlCnl",i scrlilikasi SCbCll:lrfl )'~1 bisa dij <]dikan acuan lltltLik lllcn.iaga pro/l;siunalislTlc guru clcngan p~rHn aktirpara ~ldJ11 in islralor sehaga i il1lp l~111cntal(lr tl lltuk I11Clllelil1,lra dan m'-.'njaga kunl it as guru > tll1g SCCi.ln l , ignilika n bcrdHlll pak l~rlHidap kualilas nlurid.

I\. HI~J kunci: L:ksistCllsi guru. profCsiotlalismc. implcmentasi sl'rtiljkasi. administrator.

PEN DA Ill ' L LJ;\1\

Ciu rll s1..' baga i sumhL'r da~<I u l '1!11i.l dalam pcnin gk atCln kualilas pcndidikkall di

IJl doJh.:si'l jelas 111l'IllL'gatlg pcrall,II1 starlL:gis lI!lluk lcrbcnlllkvi-\ an~lI\ didik 11l.:rkuulitns ,.!tuu tidak. I\:rmi:lsalah Illcndasar yang. Icrj ad i sckarang ini karena guru sL'bag~l i amllni si Ul(lIl1(1 dab-lIll peillbangu tlan nasion,l1 ll1asih iL'l11ah dari aspck kompctcnsi. kllalifika~i . 1ll~ILlplin PCI1)Cb,lrall guru p~l(la dacrah tcrdcpa n. k ri ll at' . dan lcnillgg<ll (3 1') : ung ccnd c.:rung tclanlat' SL'cara hirokratis. bahkan cliabaikall sccnra social Ill <lUPUI1 pol i ti s. K,.:bijakan yang I1lcm ayungi I..'ksistL:llsi guru s<;hclIHrnyn sli dah IcrtuHllg dal:l lll Und <l ng-Undan g (U U) nomoI' 20 T ahlln "OO} lcnlang Sislclll I'cndidikan Nasional dan ULJ nom!)r 14 Tahun 2005 lL'lllang (illru dan Doscn. ",dupun clalal1l dinamikanya kcclua UU lcrsc bul masih lcrus pcrlu pcnycmpurnaan dari bcrbagui i.\Il .ili s kcb ij<.lkan mallp lill pcgiat-pcgi.lt pcndidiclk,lIl.

Guru yang hcrkompctc ilsi dalalll hidangnya Illl'rlipakarl U.J lIl lg tomhak dan garda Icrck']XII1 cLIlam IllCIlL'IlIUk<l1l kua litas :111<11.; didiknya. K01l1pCICJ1si slIll1bl'r d~I:'< 1 guru tcrscbllt lcn\ujlld dab-lin hcnlllk kOlllpctcn.-;i yang hcrku:tlit~ls . IrHlllpil. bl'rpc llgctah ll<lll. krl..'ut if'.

malldiri. hL'fpL:rilaku bail..:. da n inovati L Ikrbaga i pL'I'Ill(IS:I I~lhan yang bc rka ilan dcn gan l-: olllpdcllSi guru lid,d..: ll'rk pas dari kchi,iukan pCl11crinlah yan g kurallg lL'I"so:-,ial isakan c1 cngan baik maUpllll dalam m(,llgokol11oLiir hcrbugai kCPL'111illg,11l 111(-11' yllllg hCl'll1:lin da lal11 hic1'In g

(2)

penclidikan :-"ang ca kupanya cukup Iuas dan hcragam. hahkutl I11cnjacli kUllloditi kcpcnlingan ckonllmi. misalnya. i'crmHs;ilailan ICl"schlil ciipcrlcgas lcbih I",,-jlll olch Sacl'lIllah (2007:7(,). ball\\i:l :

" .. Kt.:b i.ia kan p~ndidik,ll1 } ~lI1g nHllahi r memhcrikall gamharan krjadin ya kClTllCkrllngan pCl'li hahan p~lrad igll1a dari sCl1lcslillya pohl illvcsUl si slI mbc r d<l ya manllsi ~l lIntllk kc:pelllingan pcmixlIlgunan nasional hcrgcser Illcnjacii pub inv('slasi slI ll1bcr da ya mantlsia individual schingga kdJijakHIl pcndidikan yan g dihadapi tidak dapat Illcningkcllk'lll kCIll<llllpUnn ll1;lIlllsi(l Indonesia sccam lllcnyeluruh."

r..:c bijakan pelluidik~ln yang dibuHI dc\\asa ini telah Illl..'ndorong ke mulailirall dalalll pros(;s pcmhcli.I.iuran YUllg ~lk<lll IlH.:nllntlik pClluidik (hill anak didik IllClll PU mcnggunakan sL'!~al(l sLllll ber dcngan bel'halllU:.l inl{)],lllasi tckl1ologi tIT). lctapi disisi la in t~ljad i udanya pCIll,l1l l~I ~II,lJl pcngclnlaan pcnclidikan Il1cnjadi invcst"lsi illdividu awu kelum]1ok ) .:ilg lll~ngabaikall pClldidikHIl schagai illvcslasi ulam Cl pClll han gun<lll n~lsi ()l'la !.

Sl1priayadi (1998:42) IllcmhL' rikan gtl illbaran sc...:a ra makro clan 1llikro Illen gcnai pcnlingnya pcningkat81l Ill ll ltl guru ini. bahwi.l:

··guru Illcnjacl i pUStlt pcrhalian karena san gat bCSHI' pcran<lllilya dalalll seliap lI saha peningkatan 1ll1l1U. Tak <Ida lIsaha ill()\~ltir di.lla m pcndiclikan yang dapat Il1CllgClllh~ll1gk<1I1 gurll. SILIdi di ~ <) n..'g~'lra Illcn gLln gka pk<lll . guru Illcrll pak an PCIlC lllu pali ng h..'sar h.:rh ~ldap prcst.lsi hc la,iar sis\\ <I. Il Cr ;ll'l illl guru s..'lllukin penling eli Icnguh kelcrbclltlsa n sar~lIla dall prasar~lIla. seperti clialailli ncgara-Ih.:gara sedang hL'rkclll h,lllg"

11<11 tcrsL~hul lllcnun,i ll k[l il bahwn peran scntral guru sang'lt Ill l.'nenlukan akan kll(l l ita.~

guru illl scndiri. I>cr<.ln pCIll L'rintah sebagai i1llplclllcnlat{)r lIl ~lllla dalam l1lengilllplL'lllwsikClll UlJ NomoI' 14 T,lilL1l1 2(0) knlan~ Gili'll dan J)()s~n. kllLlSlIsnlU pcr"J1 gilI'II .iclas balma guru hanlS Illcll1punyai kU(lJjfjk~ISi akad cmi k. kOll1p\.~tcllsi . dan sCrli Ji kas i yang SL'SU~I I sl'bagail1lana eli kCl1lukakHn pada Il/\ 1l I l'asal I. aym 9.10, I I. da n 12 1'''''111 a:

I. KU i.Jiilikasi akadcmik adulah ijasah jcnjang pcnclidikan akackillik yllllg harus dimiliki olcl1 guru alau dosen scsuai dCllgall jcnis. jcn,iang, dan sattlHn pcndidikan formal eli tcmpat pCllligasHIl.

2. ](oillpetensi aclalah scpcrHngkat pcngclHillian. kctcrampilHIl dan r crilakLl yang hal'us dimiliki. dilw:((lti. dan dikuasi o](,h guru aWl! dos('n dalam ll1Cldks<ln~lkan tUgd s kepI''' ksi(li la I al L.

~. Sl:rti Jikasi adal;1I1pr()scs pCll1hcri all st.' r1 i1ik at pL'ndidik IlIHUk guru d illl doscn. ~1. St..:rtilikasi ]1\..·ndidik ~ Ida l:th hukli 1()I']Tliil scbngai pcngakllilll )<1llg dibcriKan kcp • .lda

guru dan dos ..' 11 scb~lgai l L:naga proksiolla l.

(3)

I.d)ih lanjllL dikcmllkak'"1 dalnlll 1l;\1l IV. [lasal S. "Cmll \\,,-jih 111C111iliki kll<llilikasi aKacicl11ik. kll11lPL'LClisi. sCrLilik<iL pcndidik. sohaL jasillani dan mhani. ScrLa I11cl11iliki kClllarnpuan lInLuk I1lc\\'lIjlldkan LlIjllan pcncliclikan nasional". Pad a pascli 9, dikcl11l1kakan Icbih lanjllL hahwa : "I(lIalilikasi akaeicillik scbagai111ana dimakslld dalal11 ['asal 8 di pcrolch Illclalui pcnclidikan tinggi program sarjallH alau program diplollW CI11IX1[". 11 .. 11 in i Illcllunjukkan bah\\'a kOl11pL!tcllsi scorang guru dipl:rsyaralkan Jl1cmpl1ll;'ai kllaliljk~lsi

minim:iI akil(kndk ~arj~ln~1 (lI aU diploma IV yang dibuklikan clcilgall lurmalitas ijasah scsual bicbllg sludinya Illciill Lli proSes p~ndidikan yan g ter"h:n.:d i l ~ lsi . dan lulu s dal ~lll1 lIji scnifikasi pcndidik: scbagai pl.'llgaku<.In aka ll prolcsiny.l.

Serti likasi jclas llh.'rupakal1 suntu pcnghargaan dan p...'Jlg:.lkUi;lll alas prestasi clan

kinclja gu ru Il1c lalu i SllHtu prosl,;s pL'lldiclikan ) ang sistl':Il1:llis dan procedural Ulllllk Jll(,llca pai

stlatu I\nmpdL'nsi lc ncnlu ycUlg harus lIikoll tro] ITH.:I'llui uji komptcnsi sccal'a hl' rkala , yang

tllcnjadikan sescor<lng proksion;ll dai"llll bi dangny,-l. Ikgitu jllga halnya scorang guru dillilltUI uI11uk J1lclllj)unyai scrtifikasi scbagai pcngakuan atat! ]1cllghargaan ;llas kompL'\Cllsi schagai prof~sional dab-un hidang pcngajaran tcrtcnlu yang h..lrus dikolllro l J1lc luiu i lIJi kompelcnsi SI.!Ca r~1 berka ]",

]l11picmL'ntdsi kchij,lkan c!a] .. lIl1 ITlcllcapui 1;lrgL'1 hahwi.l guru haru s iIlTkuH]ilikll')i S] :-.chaga ill1ana ~alall :-i<llll S~;Jral unluh. IllL'ngukuli uji '-lc ni!ik as i gu ru ~'ang di all1(ln:ltkan dalalll

kchijah.i.1I1, ba h\\a padalahull 20 1~~ SCIll U(l guru ha n ls b(:rkuaii1isi minimal SI m£lsih belull1 1llL'l1cap;li t.lrgL'1 dan palla tahlln 20 1 G sciuruh guru sudah tcrscrtilikasi, FCllolllCnCl yang

tcr,iadi <.k:ng<lJl scrtili kasi guru lchih ccndcrllng lcrf{)kus pacla ~~sc.itlhtc l"!lan guru ya ng peril! ditingkatkan cia l<11ll <lspck pcndapat<lllya(ga,ii) yang ll1asiil min im untuk IllCllll'rlllh i

k~btltuhall pokok guru (I,m hciull1 Il1cncc rminkall akan pcn ing.ka tan kOmpl'ICnsi guru \cbag'-'l

s....·or;mg proksiol1nl.

l:el1<.lIllCIl illlplcmcntasi kcbi.iak<l11 scnilikasi ini tielak terlel'as dari bcbcrapa il1elicator impicmclltasi kcbijakan yang cl ilaksanakan Olell panl il11p ]crllcn tator kc: bi,iaka n ya ng hl.:rk ai lan dC'ngan:

I, nagaimCilla j1('ran administrator dalam impiclllcnlasi kchi.iakHIl Scrlilikasi Ciuru?

.., Ilagaill1,1I1~1 JllL'lllakni.li scrti liki.lsi guru',}

J, 1'3ag11irn1111<\ imp]clllcntasi sLTtifikasi guru scbagu i k!.~h i.i ,lI\'lll pcnclidikdll'?

(4)

,\ DMINITltI\TOI{ DALAIVI 11VIPI.EMLNTASI KI·:IlI.JAK;\N SElnlFIKASI CURU

Administrator dala11l hal illi admillistr:llor IJublik atau dalam Jlcllgcrtiall lain birokr~lsi

public llltJllplIllyai penman strakgis dan 1ll1'1l~nlllkall d(lia m Il1cngirnplem~nlas ikan sCli~IP

kcbi.jakan. scbagaillwn<l halllY" dikcmukakan olch Ilill ,Incl IluJlc (2002:3-4) dan Prcss man ,md \l' il davs ky (1 984 :xx i). bah wa:

')IJIIJ/emC!nf{flio}1, fo liS. 1}1(,(lI1sjusl Irl1ll1 IVehsfer {Ind No.t!.er s((l ' il dues: to canJ' 0111, (1(·(,(lIlIplish. /ill/ill. pFOdllce. cOlllple/e. 1111/ ",h(// is i/ heing illll'lelll(,lI/e<l:) II polin'. !w!/lr{/ll.l' {here III itS! he S() IIICfiJ ill,1..:. dill {/It!rt' In';or /0 illljJ/(}Il/('1lI0I iun: ()(hen l'ise there Iroulc! he IHJlhillg ({) lJ/()\'(' /oll'urd ill (he IJI"Ocess 0/ ilJlj}/(,IllC'Il/({lioll. .' 1 j'e)"/) like 'implement ' 111/(.\/ /1(1\'C! lin ()/~i(,Cf hke 'po/ily' 11111 jwlicie.\ JUJI'JJIO/(r cun/ain hofh

goo/', tim! 'he meolls jhr (fchiel';ng ,hem. IlulI', Ihen. do 11'e dislin,!!,uish befl reen tI

po liLY ami ifs illl/)/emr!Il/(Ifioll:1

I )~nddpal t~rscbut lllcngisaralkan bah\va illlplcrncnlasi hrll"llS mCl1lplln Y:li objck scbagaimi.ln a haln )a kl:bijClkan ) ~lng dapat b~rindikasi bah\\~l SCslIatli kcbijakan akan

tCITap(\ill~ i.I <'I\(-Itl liclaknya Sangi.ll di1L'nltlki.1l1 olch implctllL'Il\<:lsi okh p:tr~l acl lll isirator

dcng4111 l1lL'llggun ~lkall S~lrana-saran(l untLlk mclaksan(lkan kcbij1.lkan U.: rsc huL SCb'.l gH im(l Jl(1

halnya d~l lam impiL'mcnLasi kcbi,iakan scrtilikasi guru ckngull kapasitas dan kapabilitas yang cukup Illas dalall1 j<tngk:tllallya dan kamplck c1alal11 pcngclolaanya.

Tachjall (2006:24). I11cncgns kan Ichih lanjul hahll'a:

kcbi.jnknll puhlik dap'll c1iartikan scbagai akti\ itas pcn)clcs'lian atall pclabanaan Sll~ll!

kchijakan pllhlik :~lllg tclah di tl·l'lpk~ln/d isctll.iu i dcn g~1r1 pcnggunaan S~lr,\lla (f(w/.,) IIntuk

lllL'nci.lpi lll.ill~lll kchi.iak an" . I\:ndilpa\ illi r1lcn,iclaski.ln h~lhwa SL'li~IP implel"lL'lllasi kcbi,i,Jkan

scnifikasi guru melllcrlukan Ja:1.l dukung sarana lIuu/.,) bagi p.Jra im plcl11cl1tHtor dalam pcn~apaiall luj unn kl'bi.j~!knn s~rli 'ikasi gu ru 1I1l (uk mL'njng~1 kll~dil<ls pl'ofcsin)<I.

iVlc ll1Hhalll i implcI111..'nlHsi kcbij <'lk'tn pLlblik S~lllg"!l krlls i~tI clan kom plck d:!l am prcspc'ktil' aclll1inistrasi J1l1blik dan kcbijak<tn J1l1blik. hal ini bcrkailall ciCllg'lIl aspck kl'i)ij~lk(l ll illl sl'ndiri yang tidak tl'rlL-pas hllblingannYH dcngan b~rbagni kcl cmbagaan dalam stl:llU sistClll pCll!L'rintahan scbagail11illl:l IlHlnya dalal11 illlplclllcntasi kcbi.i'-lk'tn sertdlk;]:';

gu ru ball: ak lllelib"ltkan Ullsur koorc1inasi anlar dL'part CIl1Cll pad a ti ngkal pLl~at ya ng cllkup

hirnkralis dan overlapping maupull kOl1lp1cksitas da lalll impklll L'ntasi opcras iollal pada

lin gakat pL'!llcrinl<li1arl d<lCr;,tll khllSL1~Jl):l p,ld ~l pCll1crintallHn kola :It:lll kabup:nc:n clan aspek

mClsyarakat dalam hal in i guru scbagai oh.ick kd1ijakal 1. j·:d\\'nrds III . (19XO: j). Irtcncgllsk~l ll h:ll1\\ il:

(5)

The Sllll ~1 ' 0/ polie,l ' imp/clIIelllo( i011 is ('rllciu/ .lor the SfI /(ZI' o/ /mh/ic {fdlllinisll"(/( iOIl {In" /)I(/)/ic Iw/iey, /)o/icy illlp/cIIlel1/(lliuJI, 0,\ lI'e h{fl"(~ \'eelJ, is the stage (~/ policy !llOkin:..!, hetll'eel1 the es/u/)/ishll7en/ (~/(./ policy - s uch (1,'1 'he possuge nj {/ /egishlli\le ({C /, the iSSl1illg (~( {fJ} e.rl!clflin" order, Ihe /wmliog dOIl'11 (~/)lfdici(// <fecesion. or the PJ"oJlJIf/gatiol1 l~/ (I U! ,I.!..If/U/(}/Y rille {llId Ihe consee/"enee.\' (~llhe policy (~l'he po(!ple

11 hOIJ/ il (II/eelS,

I'endapal lersebul sejalan clcngan peillikiran Pressman allli Wilda vsk) (1073) : n ardacll

(1977) sclxlgailll'lJla diakoll1odasi oleh Tachjan, (2006:73): ", akan lelapi lcrnvala ) "n:,;

k'hih kr Ll sL tI ~l(bl(lll lllt..:ngcnal il1lplclTlC'tllasi kl:hijakall pClllhangllll;Illn)a, llal Illl

kl'nyataann Y:I hukHIl Imn)u dia Lim i ok:h J1L'g~lra-llt..:gHr;1 di Uunia kclig~l (sl.:p~rti lndoncsi~l) . tl:l:lpi dialarni juga olch nl!gara-Ill,'gara Illaju scpt.:ni i\1lll!rika Scrikal",

.!e lilS sludi illlpklllcn l<.lsi ini I11cnlp~l kan studi y~Ing si I~lln ) a g~llL'ra! dan ::-;ccma rl y Clta

sl'liap ncgara mcngalaminya scbagaillliJ lla :ang lCljacli eli IndollL:si:1 dcngan dibcrlaktlkallya

I lll Nomor I-I Tahun 2005 il11plcmcnlasill)i\ I>L'IIII11 oplilll<ll h<lik P<lcle! asp~k pcrangkal l'er"II1I"ln pcndllkllllg lI1'IIIPI1l1 kC1CI'Lap"i'lIl pmgrall1ny", I,ehill lanjlll T'lchjan, (20IJG:7-1J. llll'ngl:l11l1k~Ikan b~lh\\ ~l :

"St lrdi implcl1ll.!n tasi kdJijnkan Pllblik pcngclllbangannya <.IilatarhL'lakangi olch

pCllg:llHlllclll Illcn gc rlai pclaksi.1I1il[1Il program -program k ...·hijakHIl IH,:l1lb~lnglln'lll baik eli Ill'g~lra -l1('g~lra J)ullia KCli gn l11<lupun <.Ii nc.'garn maju" yaitu adEII1)" gil]) ~ltaLi j11..'rbcda"n

anwr apa yang diil ar(l pk an Il'l'capai dcnga ll apa yan g SL's tlll gguh nya dap~l1 ditcrima olch

111 ;1~) (lra ]..: <lt sl:bagai kl']ompok s;lsa n-II1 ·".

1\'ll1ikiran lcrscbul !cbill lanjlll di1Cl!'lsbn lagi oldl /\hdull'll1. (19 XX) d,iI'lll1 Tachjan.

(2006:7~ ) : balma ., " sludi ill1plcl11cll1asi kcbi,i'lbn publik dil11'lksud kall ull1uk IllcllIpcrluas

d~llalll pL'l1capaia ll atnu pL'rwuj udall su a[u kcbi,iakan", Pcrllinya IlL'ngctahuan ) Bng Illas dan

Illcndalalll bagi administratuJ' public dalall1 1l1l:ITlc\lwmi implemcnlasi kdlijakan scrtifikasi gu ru djh<lr~lpkcJn kchi,iaK<l11 scrtilikil si dllpat tcrilllplcIllCJl l~ISik~1I1 ol<.:h para ad ministrator

publik aWl! illlpklllcntalor m...·lalui bcrbagai program dan kcgia tan akall ICl'capainya tll.iuan

scrtilikasi gLlru dalam pcningkatan prolcsiolla litas guru dan kua litas ~ll1ak didi k,

I'elllikiran lersebul dipci'1L'g'ls !chill 111'15 lagi olc'h Tholn ( I<JK6JiR), hahwa :" , dalnlll kailan stlldi kchijakan ruhlik dalall1 posisill)'{1 dcnga n adillinistrasi Ill:gara s...'h~narn)'a

sudah l'ukup lama b~rkC'lllballg. scpl!l"l i ~~lIlg dikatak:1I1 ok'h /I'hi/e, />ilJlock will /JilJl(}( ",

ytlng cliklltip okh Mirt:lh l 'hoh~1 mL'n ychl!lk ,in bah\\:1 ,Idlili n istr<l\i tlc gara tcrdiri dmi SCIll II ,\

_

...

_

...

_-_

...

_---_...---_-...

...

(6)

kL'~!iatal1 ul1tllk I11cncapai tuju~1Il alau llIc1aksanakan puhlic policy.·· I ial iJl i ITlcnlln.illk k~1I1 bah\\ H posi si ild mini slral or m~mplln:(Ji f"ullgsi dnn tu gas lllcl ak sanakan SL'ti~lP kchi.iakuli lIll tllk il..' l"c<lptlinY:1 ILl.ill(1Il kchijakan tcrschllt ses lI ili dcng~1I 1 Stlsaran kcbijakall al~llI progralll ~'allg slId,lI, ditCllluk"ll .

Irnp lclllcn ta::-:.i kcbijnki.lll pada dasam ya juga sebaga i ukurlln tlkan kclx rh asilan alHU

kcgagalan suntl! kcbijakan }iJng secm-a n vata dila ksmwkan dilap~lIlgClll okh para administrator plIblik atau impll'mcntator dan bagaillltlna dZll11paknya Icrhadap mas} arakat

t11 Clll plill sl(/k"holdcr-l1 }i{l SC h:lgHi s:.t:-,a l"~111 progr:llrl. sdxlgaitll<lna dikclllukak,lll ok'h

Sad ·ull'lh (2007:3()): ·· ... pada lingkal pl.."l(lks~tll~lan kl'bij akan mC11~ all gkll l bag~\imall: 1 ~\t(ILI SC.i ~lllhlllaJln su:ll u kcbija ka ll bis~l dila ksanakan dal~1 1l1 dllnia Il} ala

p\..·lak~HJl~Hln kchi.i:lkan buk:1I1 hall:-:J dilllil iki olch aparat Icmhaga clan ~lparilt pc.:l aksan:L l(tapi jllg.\ ulch 111<15),:tr'lk<.l1 ~llall pillak-pih,tk Y;\ng tllcnj,ldi sasartln kchij:lkan··

Impk'1l1cl1t<lsi kchijak:lll ini IllcrLlpakall tllg<"lS dan i"un gsi ~ldlTlill i ~l r"wr publik da!a1l1

lllL'ngaplikasikan Icbih Innjul kcbijakall yang ll' lah dilL'l,t pkan lllL'h para pcrUlllllS kcbijaki.lrI (policy 1I111kers) tcrscb llt. y~lIlg StiKa tidak stika bagi para administnttor hanls

IllcnjaLlIlkanll\i1. scbagailllana ditcgaskan ole" Pfilfncr and I'rcslhus. ( 1960 :4), "" uhlic

Odlllillisll"Oli()1l invo/l'es /he illlplelllclllulioll o.//,m/Jlic jJolic.JI )1'hich has heen de/ermille! hy l"I.!prensel1llll h·(! polilical hoc!i('.\··· Administrator I1lcmpunyai tLl gas s~U:lr{\ an gk ul1labililas d Ull I\,:spoll~ibilas sdi~IP kcbiiakan }i.lng di :\lnall~llkal1 1I11tl1k diimpkl1lcnlasikan sccara 1l)~11:1 tcriladap mas: arak:illl) ~l.

UtHuk hal illl""} d(lIWll impkl1ll..!nlasi kcbij'lkan par~1 cHJlllin i:-; lr:I\()J" p~rllI llh.:IllClhami secar" Il"lcndi.llarn bcrk~llll~11l dcnga n un~1I1"-1I11 S11r pokok cLiI ~lm Illcll.i(lL.lnk~1I 1 k~hi.jaki.\ll itli . sc'hagailllana dikclllllkakall olel! Abdullah (I n8: II ) dan Slllilh ( 19 77:261) (I<lIal11 l achj'"1 (20()(i:26), bahwa:"Unslir-lInslir illlplclllcniasi kebijakan vallg 1l1l1liak harlls ada iabh: (I)

tIIbllJ" pclaks(lna (ill/ph'menlor). (2) adan ya prog ram ~'allg i.lk an diltlks.ilnakall.

0)

{urgel

impkmcl1lHsi kcb ijakan ini lInlLlk me\\ ujudkan program yung akall d ilaksallak(lll dall dicapai

sl:slIai lujU<l1l y<lng cliinginkan tcrhacb p SUS~lrall program (J(/r~l!,e{ groups).

Sejalall ckngall pCl11ikiran Icrschut Vall MCiL'r and V'IIl Il orn, (I '!7 S -147) IllCl1cgll skclil SI..'Clt"H ckplisit Ixngcrticlll pCIHks~lnu;\I1 kchi.ink~1I1 sL'hagai hcriku t .. .·/Jo/ic y

implel1len/(/fioll eI1CUlJI/)({.\.\·('.\ Ihose lIeliollS hI' /J/lb/ic or eri 1'{1/{' illdh'i({uuh (or ,I:!,I"O/l/'.\ ) IhOl •lSofJan Anplll. l.t'kwr Kep'11;! I'.Ld.l Progrillll StmtJ MagLstt'r J\tlnlLl\I'>trasi I'uh!ik PI's It.1I1 l·ISIP tJT Pagc 6

(7)

ore! (/;reded OJ the ochh:' I'el1lel1l oj' o/JjectiF(Js vel

Ii )}

'

'''

il7 J7rior !JOlie}' decisions. this illcll/e/e.\ hUlh ooe-lioN! e.l/orfs 10 Ir{!J7.~jonll dC!cisions il7lo Upc:rllli(}/w/ ler111.\. (IS 11'e// liS cOlllil1l1inp. el/orts /0 {Ichie\'e Ihe /({rse lind sl11ull c/wlfges lJIum/aleel hy /w/icy r/ecisioll., . ..

Ilill ini rncllun.iukk:1I1 h<.1I1\\ a pcran administrator puhlik aka ll lllL'tl cnlukall lx'r,ialnll

~ltall [iciakn ya Sll~lll1 kcbi.iak~'n yang l~lah d irl1l)lusk~ln dan disah kan o ll'l l p(lr~l /Jolie., , IIlOkl.!l;.

Sl'rta Il1crtlpakan jL'll1batan pl..'nghubung nnlara yang diamanatkan Ilcgara bagi kcpcJltingan Il1cnCnlllll dan mcrasakan sCliap irnplclllL'l1tHsi kcbij akan ya no

.

"

clililksililabn "Icll para adlllinislralDr pLiblik ICIlILlIl)'a Illcl"llIi pclltkk"IUIl \ "ng k()lldusir dUll illlcllsii'. scbagailll""il cl ilc~"sk'"'l Ichill l"njlli c,lch S"c l'LIliall (~ (1I)7:30), b"I"':1: "Olch karena

ilLl 1:lngkah ~ l\\al dalam pclak~aJlaan kcb ijakHIl (ldal~lh ml..: lakllk:ln so.... iulisasi agar kl.'hijakan yang bcrsangkllian dikctahui. dilllcngcrti. d;1I1 ditcrima 011.'11 SI.'Ill U<1 pihHk \'[\n"

.

"

bl:l's:1ngkulUn". Pcn lingny<\ pl.'ndckatall olch administrator IllClilllii sosi~lI isHsi yang intcnsil" ~ccar~1 pL'rslIasiJ'akan Il1Cllunjullg IcrhaclHp tcrculi si.lsill ya ill1pklllcntasi kchi,iilkall pmh·, sctizw.

program atau kegi ala ll pcmcri ntah dengan baik dan Janca I' tcrlwdap saSa ran kcbijakClIl.

1\:1' <111 adl11i l1 istr~llur dalam lllcnsosiaJisasikan sCliap kchi,iakan SL') llg) any~1 hanls ditlln. ja ll g tIL-lIgall kcmampLl<1n )i.Hlg Il1CmadHi 1 untuk tcrcapai alau liel:iknvi.\ slIatli prugram.

,,'h" gailll<lll" ciikcll1l1kHbn olch KaI7,(ln:i:X) ,I<IIHI11 I acli.jilll , (2006:74) hah"''': "kcliclak

berhHsililll dHIHI11 il11picl11cllIHSi kcbijakHIl discbahbn karella pClligas-pciLigas pCIllc.rintah tid al.. 1ll1.'ll1i liki pcngl..'whu:lll dan kl.'mampuHIl yang cukl1p 11l1tuk mcrcncanakan clan

1ll1.'1l~gakkall orgall is(ls i-orgall i;-,~,si . Iclllhaga-klllb,1f2:1 dan C;.Jra-car(l )·<Jllg ]ll'nting artin) a

bagi jlL:lnbi.lllgLlrli-lll eli IlCg:l !',,1 m\.: l'd~(l scndiri",

KCIll;.Jmpuan dall pcngclailu ;.J 1l adll1 ill istrator unlu" IT1CJl,iclllh;Il:tJli sct iap implcllll..'Jllasi kl..'hijak'll1 )i.Ing akan dilaksanakClJ1 Jalam :\l'tiap prugr<llllll)'a. akull hcrj~llan

SCSWli

"c"

g

""

yang ciili "r"pk:ill, sd'ilgailll"na dikclllllkabn olch Grinclle (I 'JRO:6). balm''': "Ill gell(}/'(//, Ihe 1(1\·k (~I iI1l/)lel1leI7l0fioJ7 is 10 estn/)lish 1I link Iltllt o//m!'s Ihe g()o/s (~lf?lfbli('s policies /0 he l'(,lIli: ied (IS OIl/COlllC!S (~/ ...!!,O)'e!'l7l11eIlIOI (I('/;vily, /1 il1\'()/n's. {/n're/{JlT, II/(' creati()n at' (f "jJolicy de/i\'eJ~l ' .'ysfelll ". ill \I'/]ich specUic /JH!(/I/S ore de.\'ignf.:'d Cllld j)ersHed ill ,h(;' ('xpeclllliol1 orl/!'rivil1,!!, (// jJOrliClf/UJ' ends ".

l(cti;rkaitHll SUi.llll kchi,iakan dcngull program y~lllg d iimplcmctllasikan 01\:.11

pCIll,'rilll,dl scbag"i l'lIllgsi implclll"Jli'lICl1'Jlva, kbih lanjLli dilcg"skcill okh C;,.illclcl (1')XO:7), balm " :

(8)

"Ill oddiliun, hf!('ullse polfcy illljJ/e/JIl'lIlulioJ7 i" cUl1side/,('{/ lu c/epfl7d Oil p/'ogroll l olllcOllle,\, il is clUjicull /u sOjJ(//,ule Ille j elle uj policies jr()111 111m (~( Illl'ir C()I/s/fllfelll pr()grollls.. II,' ,\I(('C(!S,\' ol'j(lillfre ('(Ill he endllo/l!d ill lerllls or/he c{//)(.leily (lcllwl/y /0 delirer prog,rllms (IS designed 117 lurn. (}n~rl/I/ J7(JIi<~ I ' illlplelJ1(;,Jlf(/liol} C(l1l h(! e1'((/l({f/ed hy mea."lIrill,"!, pro,v,rlfl11 Olf/cOIl1I!S ag ain\'1 policy ,I!,oa/s ",

11 .11 tcrs~hut rJ1l'nlinjukkan b~lh\\ ~1 PCllCilp:lin tlljllan yang tclah diprogramkan dalalll pc!,lksaIlHannya hanls Il1cllyl'luruh dan dicvalu:lsi 11l(' 1~lIu i pCllgukuran hasil program dalam

pCnC'lpi.li~lll tll.ilt~11l kcbijakallll!fa,

'i lljuan k~bi.iak<ln cla lam hClltllk progralll -progr~lln tcrschllt lllCrUpaki.lll impkmcnlnsi riil. s~b;Jgi1 il11 '"'" di.icl;Jsk<in Icbih hlnillt okh: 11011 I~t ;Jnd R;JIll~sh (1003 IX5). bahlla : "11.1

is dejlllL'd as Ille 1)J'()ce,\\' \rher('h,l l)r(J,t~/,(IIIJ,\ or policies 1/1'(' curried 0/(1, l /7e Iruns/oliull oj

eIOIl,\ info prllclicll ", Iial ini dapal tklrtikan h~lh\\a ilTlpklllL'nl Cls i kl..'bijakan ad:t lnh proses

pc!aksan~lan program-program atau kchijakan -kl'hijakan. : ang ll1ertlp~lk all pcncrjclllahan

,Jari rl..'llGllltl-rCllcall:l kcdalam pri.lklck,

SL'dang~an lllakn~l yang lcrkanclulIg dari sctiap implcmcntasi kcbijakan hanls Il1Cll!cntuh dan dirasakall ol('h 11l<lsyarakat padn setiap kq~ ialan program kchUak:m :ang dijal ~lllk:ln oiL'h i.H,!min istrato r, sl:b:lgaim:lI1i.l dikl'lTIukakilll olch SabclliL'r and lVlai'.lll(lniall

{ICC"!' lIjler /Ile i.\',~lIil7,-!..? (lou/hol'ilo/i"e /JII/}/ic e()licy direct/l'lls, 11'hiell il/e/urlc' h()l/' IIII! e/li)/'/ 10 (f{lIl/illis/1l1' (lnrllhe sllhslollliFe ill1jJ{lc/s 011 people LInd en'nl.\", ..

Sl:ca nl kbih ji.luh I1lcngcllai lL'ori ill1picmclll:Jsi kcbi .i ~lkan 1111 dikclllukakan olel!

Stilman. I lorn (1975) d,dHIll Muhalidin (2006: 15-16). scbagai bcrikul:

I . Il17p/el1lellltiliol1 {I.', (I lillier process (Donal S, Va ll Ml.'tc r and Carl I~ , Van I lorn,

1()75 ), Implcll1L:l1wsi mcliputi prosl:s lillier ) ang ll:rdiri alas Cl \ Clriabcl ) ~lI1g

mL:ngailkan kcbijakall (kll gan j?C!I.'Iorlllf!l1ce: a), stalJdar dcngan tIlj uan. b),sumbcr daya, c), kOlTlunikilSi clan ilKtivililS :lI1tara org~lIli sasi, d), k<.lr:lkt~ri slik i.lgcn-agcll impicillciltas i. ~). kondisi ckonomi dan politik. dan I). sikap dari pc lak sana.

1IIII}Iellw17tlllio17 11.1 politics fI(IIII/lIml "dllp/a/ion (Mi l hr~)' Me. I.allghlin. 1975). I.ksarnycl pcrll '-llial1, komilll1Cll d,m dukullgHIl d"l ri scklor 1IlamCl Il1l'miliki pl..'llgarllll

be,a!" tcrhadap pmspck kcberlwsilan. Dengan b la lain cillkllng'lIl politik clari ;It:is

ada lah kll nei kchcl'llasilan dan kcgagala n illlpil'IllL'lltasi program,

3, IIIJIJlel//f.! tali()1l os gal11f!,\'III(lf}ship (I ~gcnc i1arcloch, 1077), Il1lp lcl11cnl~ls i llh.' liputi

sL'luruh SL'lli ~':!.clIl('sllI(ll1ship 1ll1'lipLiti aturan main. 1111.:rlllllllskan la klik. clan

stratcgi Il1cngonlrol anls kUIl1t1nikasi dan Il1cngatasi hil a lL'rjadi krisi s dan sitLl(!si

tid ak 1lI~IlCntubll.

(9)

f. /mp/elllellialio" {IS (/ circlflar IJo/icy leadership PI'OCl'SS (I~ohcrl T Nakill1lllrl] ~lllli

Frallk Snwll\\ood ). l-:lclllL'n kritis Y(lng rncnghllbungkall impklllL'lltasi kcp,lcia

proses kehij"kall "lIlg l"illll\iI ",blah kepcmimpillall (leadersllil'), dim all a

kcpclllimpinan pcn ting untuk Il1clIgkoordinasikan aktivitas-aktiv iws dalam ~

clemcn :Clilll J()rrnul:isi. implL'lllct<lsi, dan L'\aluilsi.

S. /lIIfJ/el1lenl(ltiol1 (is cOl1ligen( l· (I ,: 1"11 C:-;I R /\icxandL'1". 19M5). Implclllcntas i

mcrllp(lkan prnSL'S tcru s Jl1cncrus yang kompleks (complex continlling proces....·).

yang Illcliplili in tcri:lk si clcngan lingkungall. stil11l1l~lSi kc hijak,lI1, program clan hasil (OIlIC() llle) Y'lng kcsclu rlilwll ll ya 1l'rgaJ1(lIn g kc padd rTllla tan spL'si Jik cl an \\a kt u Icrj ml inya.

PcJ1laham<J1l lllL'ngcnai lL'ori implelllL'lllasi lL'rschul eli alas tidak akun tcrlcpas

kailmH1 : a dcng(lll prosL'S pL'rUlllllSHn kL'bi.iakan (po/icy jiJrIJl/!lut;(}I1) illl sl'lldiri scbagai

land asan d~1I:1Il1 1l1L'ngimplclllL'nt<lsikan kchijak<lIl sL'b'lgailll<ln<l dikclll uknkan nlch: I log\\ood

alld Ci ulln ( I ')X~ : I<)X). sc ha gai he'r ikll!:

... .. il dots (If leasl /lwke !l,e fJoillllhOl Ihere is I/O sharp dillide he/lj'('('17 (o)j()/'J//lflo{;lIf! a p"lin ' """ Iii) illlplellli'lIIillg Ihal !,Olin'. 1//7111 h"I'I,el1.l· i ll iI,e so·('oll"t!

"iJJlp/eJ11eIlIOlhnl" sloge Il"il/ il?/luel1('e fi,e 0('11101 puli(')' <Ill/come. (·O!1\'Crse(l', Ihe

I'rob(fhilit.l' (~/ (( slI('cess/irl OlflcOI11C! (lPltieli Ire de/in€'

jiJr

fhe /J1011lelll (IS lite Ul/{COll1e

desired hy Ihe ill;fiulo/"s oj lite f)o/icy) I\'il/ he incre(fsed ij thol/ghl is gJI'C!1I 01 Ihe jJo/icy

design slu,':.!" 10 1)(Jlcllli(f1 1)J"(JhIL'lIl.'; oj imp/ell1L'l1/{l/;on'

nahk"ll Cimdoll. (19R2:5 1). clalam Kasim (1993: 10): Il1CIlUl'~ lnllk,lkoin lehih . jauh laui ~

kclcrbilall ''''Il peran adm inislralor dala lll ke'bijakan puillik. hah"a: "adll1inislrasi publik

1llL'I11PLlJl:~1I pL'rallari yang Ichih besar dan leb ih lXIJ1\'ak lI.:rlihal dalalll pcrulllll san,

impll'menlasi. ("'n c\ <llu"si kchijakall pliblik" . .lad; ka jiolll implcmenlasi kcbijakan pmla

dasurn~ a Ill crllpa ka n SLlCltli prO'il:s ~ .111¥ kbill lll~b dari SI!:HtI prnscs kchijakall yang li(bk hisa clipisuh kan S~]llI S~lllla l:tin 1l111 1 ~li <Inri lahap proses !"onnulasi, il'llplctlh.:ntasi. S~lIl1P~li (kng~111 lahap evaluasi kcbi,iakan (IVILIslopaciidjaja. (InX:25)cMusiopadidjaja. (2003 2 1·5 R)).

Proses kchijak~lIl samlxli lkngan kcbijakan lC'rimpkl1lL'nl:lsi Il1cLllui progral11­

program kcgi ~llall ll) uta yang clilaksHnakall olch administl"<ltor dan dampak im plcllll:lltasi

kcbijakHIl ) an g clir~l~akall llkh ll1:lsyamkat scbagai sasarall program kcbij aknn scmak in

dir~lsakan ITWIlI~l<.ltll~IH dill ] ,Ibm Ill cmpc ll ga rlihi tCC<.IJx1in Y;1 tllj ll!.lll kcbi,iak illl. TCI;l pi dalalll impkmcll ta si kcbijakan lL'l"llu llya pangaruh bcrhagai kcpL'l1lingan pasti ada\ baik Illcll yangkllt pcnga rllh kepL'nlingan wila\ah (nasi()l1~d, propinsi. kabuj1;.lICll alall kota).

(10)

polilii-. ckolloilli. kclull1p"k-kc·lllll1pok L"iil ap;II"gi pad" p<bisi kcbUakall lerl11aslik para elil

loka l dan birokr~l Sin) ~l. scbagaim;\Ila dikl...'l1lllkakun (jrindd. (l<)gO: 11-12). s..:bagai herikul: ".'1 hriel list in,':.: o/lho.\e )rho might he il1\'(}/n.'d il1 the illlplelll(,l1fwion 0/ WI.l' jJ{/rlieu/or

1'J"ogrolJ/ 11 Ollld ;Ilelude! /lo/junu! /{'l,d plallners: l1otiorlal. rC!gio/lo/, {Il1d locol politicians.

economic efile groups. especial/,J' 0/ (he loco! level: r (!c;pieJl{ grou/h: and hl/reoI/CrOI;£"

implelJlentor,\' of middle (/1/(1/olI'er /e\'els1

'.

I\.:n g~ll'llh dari sCli~IP kc]olllpok kC]1C.'lltingnn d<llaln ilnplcrnClllElsi kdJijakan 1l1CHlp~lkn ll \\ lI.iud hi.lh\V<l sclii:.lp hasil PCrLll llllSan kcbijakHll hL' IUlll Illclllplinyai clrti pC'lltin g

bagi kcloillpok kq)l'nlillg<1Il h.'rlClltU. lIlltuk lcrus I1H.:ng:l\V;ll sallllXli S~ls,lr::lll kcbi.iHk~ln

Icr\\'ujud dalam impkmcillasi riil dilapan gan dan bcrtialllpak s<.:cara tlplikatir p:lda S(lS[lr,\!1

kebij ak'lI1.

i\IAK:'-IA KEBlJAKAN SERTIFII<.-\SI C lilW

Senili knsi Illcrllpakllll pcngakuiln SI..!l':I]"(l forma l akall pro j"('sin: a schagai sl'ornng guru yang prolcsilHl<l1 \):111\'\<1 guru t~rSd)UI Sl'Cara 1()['Ill,tI (dah 1ll(:l1lpllll)ai kompeknsi Llulam bidnng ~Illdi yan g diclllh~lnnyl<\. Sebag'lim{lnCl dikcrnukakan nlch l, ol1lru'a (200(,). , allg d i k III iJ1 cia I" III hI!f!." "."." .. geoci (ie.,·. co III/ellIiW.L<:Jc.OIll({J"(f SU< Til'" K. ISI.IIIIII. ((fJ/ggil' .J

,Jpril JOON, h~lh\Va : ··ScrliJikasi gLiru hcrtllj llan tllltlik l11L'nL'nluk::ltl tingkat kl'layakan sl'orang

gu ru d:iI:lll l llld~.lks;;maka!l LLigas sebaga i ageJ1 pcrnbeliljar:lJl di sckol(lh dan sek:l ligtls

Il1cl1lhcriLln serli!ikal pcndidik hag; guru yang lclall Ill CIl1L'lllli1i pcrsyar<llan cI:1I1 luilis uji scrt ilikasi. /\daputl man 1~lat uj i scrt iIi kasi scbagai beri kllt:

/'('r/omu. rn~lindllngi pr()k~ i guru dari praklik la~·.lI1an pcnd id ik:1I1 ~ang tidak knlllr~tcn sch ingga d:t pat 111 f..'rlls:iI, citra proksi guru illl sl'ndiri.

f':ec!l/o. J11e lindungi Illil .... : ar~lkal dari pmklik !x'lHlidikan yang tidak h\.:t"kllali l~ls dan

pro lL'sional : ang akan mcnghalll hat lIpa) H pcningkali:lll kualitas J1l'ndidikan dan

pen: i ~lpan sumhcrda ya manusia eli Ilegeri in i.

Kelig(/. I11cnjadi \\ ailan<.l p~nj:tl11 in mu ll! bagi I,P rK y:mg bcrtll ga:, m~mpcrsii.lpka' l

calon guru dan juga hl.!rl'lIngsi schagai knntrol J11ul l! hagi p!.:lIggll l1il laY~lIlan

pcnd iclibll.

/\'e (! I11/){/{ . Jllel1.ii]ga IClllbi.lga pl'ny'clengg:lr<l pcndidikan dari kcinginan internal dan c]..:stcrI1al ~ i:ll1g p01cl1sial clap .. ll rncnyilnpang d:lri kctcnlll:ln yan g bcrlakll",

Ii'l l 1l1~l1l1 l1j lIkk~\ll scrt iJ"d"I Si Illcrllpakilll ben lll k pCJl gakllan dan

I I" I b"l1\\ "

perl indllngan bagi scorang guru akan prol(;siIlY~1 dan 111 en 1I nj II kka ll IllHlla II II I'll yang

"

kOIll!,elcn dan yang lidak. (jUI'll y'ang din\'atakan kOl1lpclCIl dan "uno 1id"k. 1l'l1tu akan .

'"

(11)

I11cllunjukkan p~rh~da(1n pcrlakllan dalall1 pClllhcri"ll1 jimis/lIllel1l {/m/ rell'ord-nY,1 hai k oil'h

peillcrintah "arena aspck IC)]"lllal mauplln ok:h kOlllllllita;., snsial pat/a ~I~p~k inll)rmalll} i.t.

I lal tc rsCb UI sL'iJaga i wlIjud keadilan distrihU li r dalam pcn iluian h.:rhat/ap SL'orang gll ru dan diliha l dari scg i konlpet i~ i lllcIHln.iukk: 1Il kck()nstruktif~1I 1 hagi guru untuk tel'ltS Illcningkalk;1I1mUll! pcmhcLijal'ilil lll:lllpUll pcnillgkatan ilmu pcngc(i:lhuHIl yClI1g clilnilikinya. Olch sL'bah ill! sertilikasi Illcrulxlknn upaya pcningkatan kcsejtlhternan guru yang harlls

dilclakk:1Il dalalll kcrangka pcningkatan mutll penclidikan. b~l ik dipanclang dari sisi proses

I'cndidikHn Iliallplll1 h"sil didikkHnn)'H.

DalHIll LJU Nn 14 T,rillin "(JUS. PHSHI II H),,,t (I). bHhw:r: "scrti likat IlClllliclik

dibcrikan kepada guru yang tclah IllL'll1cJ1uhi pcr:-,yaratan'·. Iial ini 1l1l'lllllljllkkan hah\\'<l para

guru \("lllg hcrhak alas sL:nilikasi penclidik ul1luk guru ndalah guru-guru )al1g tclah

mcmclluhi kttalilikasi minimum sarjan 1.1 ~lt~HI ])-IV dilil dibuktikan <.k'ilgan pcngu:lsaan kOll1j)LlI.:nsinya (pcll(lagogik. kL.:pribadian, sosi.lI. Lhlll proksioll.ll),

I'ada lxh al S2. Uti Nol-1 T,illlIn 2()05. scbagai lindak lanj llt hall\\a PCIllLTintah \\ajib

mdaks~lnaki.ln scrtifikasi In l s~$('gcra rnungkin. hal in i :)cbagaimana dikcrnukakHn dalam

"(I). I'cl1lcl'intah Illlll'li Illl:I'lksall<lkan pl'ognlill sCl'tilikasi pcntliclik p'lling lalml dala lll \\aktu 12 (dua bclas) bulanlL'rhitllng scjak bL'rlaklill ya Undang-Und:mg ini,

(n

(iurll yang ilclllill mcmiliki kllalilikasi akadcmik dan scrtilikasi pCllllidik

sebagailllana dilllaksliLi <.Ialam Undang- lldang ini \\ajib Illclllcnuhi klialilik:lsi

'lka(kmik dan scrtilikasi pcncliclik palillg lailla 10 (scplIllIh) lahlln scjak bcrlaklln)cl

l 'Illbng-Und;\ng ini.··

Scb'll'"i tindak lanjllt elmi Uti No 1·1 T:rhLln 2111J5. pasal 2X. !viclllcl'i l'cndielik,1Il

"iasi(lnal Illcngcill'll'k<in I'Cl'atlll'all l\kntcl'i (l'cl'mcn) I'cndidikan Nasional I~I NOI1lOl' 18

I'ahlill 2007. ten la ng Serti fikasi bagi (juru cI.li alll .labatan, scbagaimana dikell1ukakan dalarn

pasal I. b,lh\\a: "( I). Sc rtilikasi b'lgi cclll'lI d'll'"lljabmHn ad'ilah Pl'llSCS pClllbLTian Sl'rtiii kasi pcntlitlik IIntlik gul'u tlaLlnl jailal'lIl. (2). S,'nilik:isi scb:rgainl'ln'l dil,-",h ll cl dalalll l"lsal (I) dapat diikLlti ,,!ell gilI'll dalal1ljab'ltan \ang tclah 1llC:llliliki Klialilikasi akadcrnik sarjan~ (S I)

at'lli cliploilla crnpat (I)-IV)".

Iial ini Il1cncgask"ll hahw~, guru yang dapat Il1cngikuti slTtiJikasi pcndidik adalah

guru-guru yang lclah l1'lerlliliki kualilikasi akadcmik dCllgHJl lillgkat pcndiclikul1 minimal

sarj ana (S I) atall diploll1a cillpat (1)-1V)",

(12)

nII'I.F:\IFy r,\SI SEIHIFWASI C lJlW SFI I,\C;\! KFBI.IA I<Ai\ I'I':NJ)(J)IKAN

Imrkmenlasi kcbi,j"bn seniiikasi pendidik guru mcrur akan s:llall S:IIU bagiHn dari

kebijakan pLiblik SCb:lg:limana eli kcrnLlbkiin (lIcit I'il:l'lr d'lll NLlgrnho (200R:26X), halma:

.. ... kchi.iakall pt.: l ldid ik ~1r1 dipaiwill i sc bdgai h(q~ i'lll d:lri kchijakan puhlik. yailll kchi.i<lk(l11 pllblik dibidang pencliclik'lI1", Kehijakan pcndidik:tll ini Illcrllpakilll \\ ujLld pel:l)'an:ln

IX!!l1lTinwh kcpada publiknya salah satllnya (k llgan Illcmbcrikall pcla:'Clnan mclalui

pl:n~ <ld iaan guru yang bL: rmlitu seslIai kompctt.:llsinya, l1 <1hkan Cochr~1I1 tlnd ivla!ollc ( 19<)<) :

:265). mCll1herii.; 'll1 pcmikir'lIl yang Ichill illas lagi hahn ..!: " Fdl/colioJ! is (I departllre ji-O/ll

other ser n'c(-'s {J1'()I'ided h.1' the! g,OI 'enIIJH'I7/ . Unhke social Ire/Fore 01' Ilea;';' C(I}"(;'. II'hiell arC'

concerned 11'illl the IJ}(.IiwOJlc(! (~/ human ('api/til, edllcalioll sC'llks to del'c:/ol) il ".

Scn i!ikasi Pl'lIdid ik guru scba gailllana di<llllanatkan dalHIll l LJ nomoI' I ·~ (,lhun 2005.

icla~ ll1L'rupakan I~l!lggtlllgj<l\\'''h 11L'J11I..'rinl ah pL'Il1Crinlah pusal rnallpun daL'rah. Iial ini

~C.i:l IaJl tkngall kd) i.iak:l!l ya ng ld~lh d ilakukill1 /\ mcrik:l Scrikllt. SL'b:lgllilll <lIlH dikCllltlkclkclll

okh Cochrall and Malone (I ()99 : 271 ). ball\\ a: "etillculio/J i,\ II ,\{((Ie lllIti lom/ res/JO llsihilill'

roilier ,hull U J/(ff;olllfl ()J/(" '.

1:l 1 ~I Il'ln IHlI'nl:llil' (hill I:llan:rn deskri nip (NlIgrolj() 200X: I~ I), i\daplin aspek-:lspck

lercak llp d:rI:r111 kcbijak:rn pc'ndidikan. scb'lgaimana di ~c'lllllkan ok ll Nogmho (200X: 141 ­ 1:'4), l11e l1 \ ~ll1gkul h:d sebagai bcrikut:

I. Kcbi,i<lkan pcndidik:lIl IllcrUpakall suatll kl'sl'iurulwl1 dclibcralisasi Il1cngcnai hakikat

m :II11ISIiI.

) I(cili,j'lkan pcn c1idikan c1il:lhirk'lIl d'lri il lllll pc'ndidik:ll1 s,'hak'ai illllLl prakl is,

.~ . I\.chijakan pcndidikall I}an ls nlCl11ptln~ ~ l i v:lliti il i\S c!alam ]1crkl' J11h,lngan pr ibadi scrl<l

I1l:lS) :lr'lk:tl.

·1. I":'clc:rh ll kaa ll (o/}(!lIoes.,).

5. Kc:bijak:lJl pc:ndidi kan di duk ung okh ri sel dan pcngcmhall gHn. (1. i\nalisis kcbij"k:lIl,

7, J(ebij ak:t11 pCI1c1ic1ikal1 pCnal11a-l:lln:l ciilujukan kepalla kcblllulnll1 Ix'sena dic1ik, X. Kcbi.i;1k ~ll1 ]1cJldidikan di;lrahkan pad,} tcrbCll lu kn y" Il1HS~ (lri-lkdt dCl11okr:llis.

<J. hcbijakall pcndidikan bcrkaiwil clcngan pcnj"har~1I 1 tni si pl'ndidikall cl~!li!m pCllCa paiUll

tllj ll an \C rl Cntli .

10. Kc hij aka n pcndid ikan lJarll s herda~ark~1l1 d~sil'llsi .

II, J(ebijak'ill pendidikall bllkall bcrdaS:lrk:ul pada kekllaSa:lll lel:lpi pada kcbllillhan pesena didik,

I~ . Kl.:hi,iak nrJ p~~ndid ikan bukHIl bcrclasarkall inluisi aWL! kd)ijakan iru sional.

(13)

I-I. kchijakan pcncliclib n diarahklUI hllgi pClllcnlllian kcblll l1llHn pcSl'rla cliclik clan bllkan kcpllasan birok ,.,,!.

/\spck-a~pck kcbi.iak ;1n pcndidik;IIJ IL'rst.:"hul jclas 1ll1..'llulljtlkal1 b<Ih\\CI pcran

administrator sl..?bagHi pClljab,Iran h.:hih lall.iut dari hal -ha l )i.ll i g Ilonnatif kl'daiam hal ;ang

si lillll)a pmklik (dL'skripli r) st.'bag"i kcbutuhan da r; pcscrli.l di dik ~lt (l ll scbag'l i SilS~lr(tn

progralll kL'hij'lk~\n .

I'EI 'lJT UP

IIII pic nh.'lllas i kl..'hijakan sl'rt ilikasi guru dalam pL't1L'rap~\Il)'<l sang~1I clipL'ngaruil i dall

hahkan dilcnlukan oleh pel-an adminislralnr pCl1lcrinlah khuslisnya adminislralor pada

pClllcrintahan dacrah kOla ala l! kabupatcll. Penlll yang dilakukan olch administrator ini ICnlL! bcrk laiti.ln (kllgan aspck p L'llllll.iang dalam daya du kuJl g sl'or~Jrlg guru la)'ak !1! i.\U li dak nyd

unlttK Illcngikuti scrtili k:lSi haik aspd\. udl1lin islr~lt i\ ~ I11i.lUPUll aspd, pl'lllbinaan d~daJl1 pl'll1aknaan :,crtilikasi guru, h~lh\\a SLTlilikasi lldali.lh \\lI.iud kl'prllk'sionalall guru dalam

Il1clltlidik anak 1"lIlgsa.

Kl'bij~lkl:Hl SL'rli fikasi Guru. mcmllplIllyui rnakna ITlcndatam lllltlik ll1l'ningk:tlkan ku,iliws :111:11; didik clcngan Il1cll1ilcrik,1I1 COIl\oh cI,1I1 lclillian ,1\\·,11 dari guru (penliidik) ill1 scn diri ~'i.lng hnrlls bL'rkllalitas cl;ln kOl11pclCn di.ll;ll1l hiclangnya. y~ lllg dilllll.iLlkan (kngnn sl'rtifikasi hasil dari 1I.ii scrti likasi ok h ll' lnhag;] ilkridit<lsi IlldlH.liri ( 1./\.\11) yang krl'di ah lc ati.lll he n.:pLI \i.!s i.

Illlplcll1clllasi scrtilikasi guru scbagai kebijakHIl pcndidikan, jclas di sin i pcran IKlllcr illtah sehagai illlpl clllClllHtor mClllpun yal lallggungja\\'ab da l;11ll Il1C\Vlljudk;lll prog ram -progra m chlll kcg iat(! ll ­kl'g iala n da la m p('laks~lIlaan ya. Iial ini sc: haga i arn ltllah dan

kl'\\ ;~i ihan p L'fIl ("I" jJlwl } 1I 1llll k III L'1l SL'rl i Ii ka si gu I'll cia la 111 l11L'y nk iJl kan pu hI Ie d:'lll Il1c\\ujudakan guru proksion:d .

IHT ERE. 'SI

A. illl i< ll-buku

/\ hclullah. M.S\'. 1088. l'erki'lIIhul7gol1 dllll I'elleral'or/ .'ill/eli imJ'ielllell/(/si (·IClilill /leseorcil (llId Cusc ,\'Illdies) . .Iak~lrl~l: I.L'tllbilga ;\dminislrasi Neg;lr;\.

;\ IlCIcrSOIl . .lall1es. Ie. 20(n. I'ilhlic 1'"licT Alukill.~. Pi/iii ( ilili() II. LJS/\: 1IIlllghioil Mimin

C O I11 P<lIl\'.

(14)

Ilmlhtch. I:. I~77. rlw IlIIplelllelllolioll ( ;OIl1e. Whol 11r11'I)('1I I/Iia (I I!i// Jiecllllles 1/ 1.011'.

Cambridge. Mass: M IT I'ress.

e

nch mil. C1w rks I. &. U (lisc I:. M " 101le. 1999. Pllhiie l'olicT. l'a.llwcli" ('.1 {/I/II Chllice.l. Secolld

fdilio ll. 1l",IOIl: ,\IcCrall·llill College.

Ld\\ ards II I. (jcorgc C. 1980. ImplelJlenting, l)ulJlic Po/ic.! '. COllgres~iona l Quarterly Illc.

Washillglon

D.l'

(;rintlk. iVIl'1illcc .S (eel). I()XO I'olilies (lm/ I'olier 1IIII'/(,lIIe)]/(l/ilill (lmll'lIhlic I'ulie), ill Ihe

II,i)'d /Vorld. Nell' .lersey: l'rillcenll)1l Ulliwrsil), I'ress.

Ilil!. Michcal ;lIlei I'eici Ilupc. 2002. 11IIJ'leJlwlJlillg I'liblie i'olin': (;""nllollcl' ill rllell)'r om/ in

I'melic(' I.olltlon : S!\ C;J ': I'liblicmiolls 1,ltI.

,Vla/malliCltl. I) anicl 1\ & Paul Sabaticr. 19H3. IJI7/7/elll eJ71uliol7 ({lid IJlIhlic jJ(}/icy. Il lionis

Foresman and Company CllciJlvicw.

Mlislopatlidjaj,1. ;\ IC 19SX. 1'(,l'kl'lIIhollg(l1l (/011 1'(,lIl')"(II){111 SllIdi Kehii(lkllil di/ihlll d%lll KO;IOII

IJisip/in dOll ,\isICIII JltilJlillisfl"os; d(/II 1\ luno/eJllel/ . .1<11«(11"[<1: l.cmh(lga Aclillinistrasi

.2003. ,\IulfOjCIJICJ1 I>ros('s KebUok{/Il J>uhlik: FOl'lIlu/lI.\i. Imp/ellien/as;,

dOll (rolliosi. Jakarta: 1 ,cmh(lg<'1l\dl1lini:-;II'Hsi Ncg(l l"a

Nligroho. Rianl. 2003. 1'lIhlie I'olin'. ""ori l\~hijakoll-. II1Ulisis I\('hiit/icoll' I'ms('s kehijakwi

IJerJ(IJ}I!.\Oll, IlJIplc.:mellfosi, rnt/u(f.\i. Nt'l';.\"; Risk ,\/wwgelJ1(!1I1 d(f/llm A.'e!J;j{/k(f11 I)ublik

Kehijokall s"hogoi Ihe I"ifih CSlale-,\/('wde 1'(,l1elilion I\ehijokall . .I:Ik<!na: I'T I-:Je.x Medin

k Oll1plllinLio Kelol1lpok (jral11l'ciia.

I'lilTllcr. John M and I' rcslillis. I~obcrl V. 1960. 1'lIhfic ,Idlllinisirolioll. Nell York: T he Ronald Prl'ss COl11pany.

I)rcs;';lll;tn, ,I &: \Vilclavsk:'. 1\ .107 0. iJJl(Jlelllclll{llion. nerk«:ky. University oJ" Cali JC)I'Ilia l>rl'.'i S.

Sabalin. I'alll 8:. 1\la/l11ani'lil. In1. IIIII'/emelltalilill Ollt! 1'lIhlic Po/h) . IISi\ : SC()Ii. l'oresl11nn

anti COll1panl.

SaerulLtil. 11.;\.I)jaci.j,1. I')'J3. ,\lelO<ie 1'(,II<'iilion dOli ,{(-knik I'('nlliisoll. Mak:llah tI:dal11 pcialihall

Ik'ni llgk;l Ii:H1 kCll1alllpll~l1l apar<l t Ik'r«:ncan~Jan di lingkungan pC1l1crintah dacl"<lh tingkat

.la\\al3nr;Il, lhlllliu llg.

(15)

.1997. 'finiul/un KeplIs/ako(ll1 dOll 1'l!llgglfl1(WII li!/i)}'!1/{/si /(eplfslukoul1 dahlin PeJ/lI/;sull fes;s dUll Disenosi. IVlatcri I,uliah ]\:rdallfl. Handlillg: lJn i v~rsitas I'adjadjaran.

~007. /'elllikiml/ /,ol7/re/}()rer .Icilllilli.'/rusi !'"h1ik. /'respekIiI

.i/ol/ojelll"" S"lIIh"r f),n'o .\ /{//1/isio /)010111 Fro /)".lelilralislI.Ii. nallliling : 1.1'3AN I·ISII' l !'!I' ,\ I).

Supria:ildi. 1)L'di. 1l)l)X. :\fellgo17gko! Ci'ru dun .\lur/lIIJa! (III,.,'. Yogyak:lrta /\di Citra J\ rya

Nu~a

'"chj," 1. ~O()(). /1II1' /ell/el7/(/.\i Kehl/ukol/ /'"h/ik. ILlIlllllng: 1\11'1 HanciLing 1)lIslil 1(1'21V I.emlil

lJnpati.

rilaar. II.!\ .I{ clan RiHIlI i'\ILlgroho. ~OO~. /,'ebijokoll /'elldidikoll /'eIlWIl7/or Ii"/lik M,,"w//{/II/i

A'e/JijokuJ1 f'('ndit/ikun dun keh{iu/ilfJ7 f'endidikon sehago; A:(!/JUak(l1l f)"hfik. Yogyakarla

: Puslaka PdujaL

!'hoha, 1\11inah, 1986. Dillfensi-Dilllellsi f'risl1IU ." dminisl rasi .\'egora . .I akart~ 1: Ra.iu\\ ali Pr~ss. \I·iball;1. S. 1')')-1. "'ehiiukal/ /'"h/ik: /'roses ciOI/ .II/u/isis. J"brla : C. V. Inkrlrledia

Van Meier. 1 )onal tls &. Carl I. V'IIl I lorn. I')75, "'lie polin' /lIIpl"lI/eiJ/lI/ir!li Process: ,I ('()llcell/oll'"rullle ll'() l'k" /\dn l il1 i sl r~ltion Snciclv. Vol. (j No . ~I h~brllary ]l)75 .

B, J)O]{UIlH'1I dan Penlluran Pl'l'lIl1d:lllgan

KOlllara. Lndang . }(JOG. SI-.Rrlf-'lK.;/S/. /'II(}I-LS/().\'.·IUSMi-.' (/I 'lUI diklf/fi d"/iIIl/ I..!iJJ..J: I\'H'H Y eocilies.cul11 ent/oll '.kolJJora S'f~·NrfFfAA.\l.h{(}}, IW1,l!,g((/.1 //I)l'il ](j{)8

\ 'Iuhalidill. Didin .2000. Pel1,p..lfrlfh flJlfJ/em(!n/((\'; l\ehU(I/.:oll /':erjll.wf/1/(( 1'(,Il,l!,e/()/lIl1(/ f'/,tlsorOI7U dUll .";arWl{( Perko/lion Nic./tflfg PersolJJpo/J(1f7 'Ferfwe/up f:/eklipi!((s f)e"(fJ1~t!.tlIIOII SWl7fJah

di K"/il )'ugmkor/o. K"hlll'a/~17 Slellloll dilll Kohllpa/ell /Jail/III ("·or/(II/1Ci1i1lfl). J)esert;]s i

I'l's Ui'\ I' /\1) ILlI1dung.

I\:n·ll llran l)c11ll'rinwll ]{ ,.:pLlhlik Ind(ln~'-) ia No mOI" I~ Tahlill ~O()5 'f c.'J}!((l/g· .\'/011(/(11' .\'((sium'; Pe I7didikc fll . .1aka r1 i\: ])q);l ric ])leil Pl'n did ik;'111 Nnsi Oil; Ii .

])CJ'.ltUri.1II Pcll1 lTinlnh ]{cpuh lik jlld()Il\..~~ i;\ N{)1ll01" 7~j I'ah ll il 2008 . fiJI/rung ClIl"lt . .1:lk,<lrtll J)ep'"'ICI1lCn I)endidi,an Nasiolwi.

Pl'J'alunlll P~l1lcrin(<lh 1{(:)1uhlik Indonesia NomoI' -11 Tahun 20()9. J(JOlwlg li((~i{(l7g{'(1l f Jrq/esi

G ilI'II dall f)o.\1.'1l. r(fJ~jllJl.1!,{(17 KhuSlfS (juru dan /Josen, ,\'er!l/ ,/ilf?jol1gal1 Kehol'fllolon

I'ro(e."ior. J:lkarta: J)cpartclllcn Pendiclikan NHsiona1.

(16)

Undan g-l 'nd :lIlg R~puhlik Indon~sia NO I11(n 20 Tahun 200] /('I/"'JI,~ Sis/elll /'el/didikml

. \'tI.I i()Jlu/ . .Jakana: l)~pal'kll1~11 1'~lldidikan Nasiolla!'

ndang-lJndang Rcpublik Indonesia NOlllol 14 Tahun 2005 i"JI/tlJlg (;,,/'11 dU/1 DoseJl . .J akana:

Referensi

Dokumen terkait

[r]

Indonesia dan negara berkembang anggota G-33 merasa perlu untuk membentuk sebuah kelompok kepentingan bersama di dalam kerangka WTO untuk memperjuangkan kepentingan

Hal - hal lain yang belum tercantum dalam tata tertib ini akan di atur kemudian dan merupakan tata tertib tambahan yang

Pembinaan Desa dan Kelurahan Siaga Aktif dilakukan oleh Pokjanal Kabupaten/Kota terhadap Pokjanal Kecamatan dan Forum Desa dan Kelurahan Siaga Aktif.. untuk

HUBUNGAN KEDISIPLINAN DENGAN PRESTASI PENDIDIKAN AGAMA ISLAM PADA SISWA SEKOLAH MENENGAH PERTAMA NEGERI 3 GETASAN KABi. SEMARANG

Seperti contoh, faktor penyebab anak kecanduan rokok sehingga mengakibatkan menjadi perokok aktif yang merupakan akibat dari buruknya komunikasi interpersonal yang terjalin

Halaman data cabang digunakan untuk menyimpan, menampilkan semua informasi yang berkaitan dengan cabang Bank Niaga meliputi data umum cabang, media cabang, circuit dan

POKJA IV Pengadaan Jasa Konstruksi ULP Kabupaten Muara Enim akan melaksanakan Pelelangan Pemilihan Langsung Ulang dengan Pascakualifikasi untuk paket pekerjaan