Akıllı Tahta Kullanımının Geometri Başarısındaki Etkisi
Özet:
Son yıllarda tüm dünyada popüler olan ve ülkemizde de ilgi görmeye başlayan teknolojik araçlardan biri “akıllı tahtadır”. Ülkemizde Fatih Projesi kapsamında kullanılmaya başlayan akıllı tahtanın temel özelliği, bilgisayar ve projeksiyon bağlantısı ile çalışan etkileşimli bir yazı tahtası olmasıdır. Tahta ekranının interaktif özellikli dokunmaya duyarlı bir yapıya sahip olması önemlidir. Çalışmanın amacı, bu interaktif tahtaların ortaöğretim matematik derslerinde kullanımının geometri öğrenimine olan etkisini ortaya koymaktır. Bununla birlikte geometri öğretiminde akıllı tahta kullanan sınıfların, geometri başarısını ölçmek ve kullanmayan sınıflarla mukayese etmektir. Araştırma, deneysel bir çalışma olup, ön test – son test kontrol gruplu desen kullanılmıştır. Deney grubunda interaktif tahta kullanarak geometri dersinin açılar konusunun öğretimi gerçekleştirilirken, kontrol grubunda ise geleneksel yöntemlerle açılar öğretimi yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak problem çözme testi kullanılmıştır.
1.GİRİŞ:
Eğitim, bireyde davranış değişikliği meydana getirme süreci, öğretim ise bu davranış değişiklinin okulda planlı ve programlı olarak yapılması sürecidir.(Demirel,2004,s9) Öğretimin etkili biçimde gerçekleştirilebilmesi için geçmişten günümüze kadar çeşitli gelişmeler yaşanmıştır.
Bilgi çağına geçtiğimiz bu dönemlerde meydana gelen teknolojik gelişmeler her alanı olduğu gibi eğitimi de etkiledi ve eğitim materyallerinde çeşitli yenilikler, kolaylıklar ortaya çıktı. Zaman içinde kara tahtaların yerini beyaz tahtalar aldı. Kişisel gelişim alanında ortaya çıkan ‘Yaşam Boyu Öğrenme’ kavramının yaygınlaşmasıyla ‘Sürekli Öğretim’ karşımıza çıktı. Böylece öğretim anlayışımız da klasik öğretimden teknoloji destekli öğretime doğru kaymış oldu.
Akıllı Tahtanın Ortaya Çıkışı ve Kullanımı:
Zamanla yarış içerisinde olduğumuz bu dönemde bilgiyi etkin ve kalıcı kılmak esas olan bir eğitim anlayışı içine girildi. Yapılan bir araştırmaya göre, insanlar okuduklarının %10’unu, duyduklarının % 20’sini, gördüklerinin % 30’unu, hem görüp hem işittiklerinin %50’sini, hem dokunup hem işitip hem görüp hem de söylediklerinin %90’ını hatırladıkları görüldü. Bu yüzden etkin öğretim araç ve gereçlerinden yararlanmak gerekliliği ortaya çıktı. Bu ise, görsel ve işitsel materyaller kullanılarak sağlanmaya çalışıldı. Yani, sınıf içerisinde çok ortamlı öğrenme durumlarının düzenlenmesi gerektiği görüldü.
Akıllı tahtalar, ses ve animasyonlarla desteklenmiş görsel materyal sunmamızı sağlayarak daha etkili ve kalıcı öğrenme-hatırlama ortamları sağlamaktadır. Öğrenmenin görerek ve işiterek daha kalıcı olduğu
düşünülürse akıllı tahtaların ne kadar önemli bir araç olduğu ortaya çıkmaktadır.(Ekici,2008)
Tahta ekranının interaktif özellikli dokunmaya duyarlı bir yapıya sahip olması, öğrenci ve öğretmene ekranda yapılanlara müdahale edebilme, yapılanlar üzerinde değişiklik yapabilme ve yapılanları kaydedebilme olanağı vermektedir. Bu tahtalar, ses klipleri, video ve animasyon gösterimleri, renkler, görüntüler, perdeleme ve büyütme küçültme gibi vurgulama imkânları ile dersleri daha görsel ve daha canlı hale getirmeyi mümkün kılar. Yapılan bir hatanın ya da ortak kavramsal yanılgıların anında görülmesi ve tahtanın bunların düzeltilmesi için geriye dönme fırsatı vermesi, belki de akıllı tahtanın en önemli getirisi olarak düşünülebilir. Akıllı tahta için; öğretmen tarafından uzun bir zaman diliminde kullanıldığında, öğretmen ve öğrenciler arasındaki etkileşimde ara bulucu benzetmesi yapılmaktadır (Lewin, Somekh & Steadman, 2008).
yılında yapılan bir araştırmada ilköğretimlerin tamamının ve orta dereceli okulların da % 98’inin akıllı tahtayı kullandığı tespit edilmiştir (Lai, 2010; Holmes, 2009; Torff veTirotta, 2010).
Geometri Öğretiminde Akıllı Tahta:
Sınıflara göre matematik öğretiminin amacı, öğrencilerin düzeylerine uygun gerekli matematik bilgi ve becerini kazandırmak; bunların kullanıldığı yer ve durumları tanıtmak; kazanılan bilgi ve becerilere uygun ortamlar hazırlamaktır.(Altun,1998)
Pierre van Hiele’nin belirlediği geometrik düşünme modeline göre öğrenciler geometride düşünme yapıları ardışık beş düzeyden geçer. Eğer öğrenciye sunulan geometri, içinde bulunulan düzeyin üzerindeyse etkili öğretimin olması beklenemez. Fakat, öğrenciler hazır bulundukları düşünce seviyesinde olmalarına rağmen başarısız oluyorsa bunun birinci nedeni, sınıf uygulamalarında görsellik kullanılmamasıdır.(Duatepe ve
Ersoy,2002)
Geometri öğretiminin en etkili biçimde olması için öğretmenler tahtada hassas çizimler yapmalıdır. Kırk dakika ile sınırlı olan ders saatleri içinde dersten en yüksek verimi alabilmek de öğretmenin en büyük
sorumluluklarından biridir. Dersi zengin içeriklerle işleyebilmek için teknolojinin tüm imkânlarından
yararlanabilmemiz gereklidir. Bugün teknolojinin geldiği son nokta olan akıllı tahta uygulamasıyla bu saydığımız problemleri çok kolay bir şekilde aşabiliriz.
Sonuç olarak, öğretimin kalitesini arttırmak için sahip olduğumuz tüm imkânları kullanmalı ve modern eğitim öğretim faaliyetleri alanında bunlardan yararlanmalıyız.
2.AMAÇ:
Bu çalışmada amaç, ülkemizde yeni kullanılmaya başlayan akıllı tahtanın geometri öğretmenleri tarafından nasıl, hangi amaçla kullanıldığını belirlemek; karşılaştırmak, bu teknolojinin sınıf ortamı içerisindeki olumlu ya da olumsuz etkilerini gözlemlemek ve öğrencilerin geometri başarısı üzerindeki etkisini ortaya koymaktır.
HİPOTEZ:
Akıllı tahta ile öğretimin 9. Sınıfta açılar konusundaki kazanımlarda etkililiği var mıdır?
SAYILTILAR
:
Örneklemi oluşturan 9. Sınıf öğrencilerinin zekâ düzeyleri normal dağılım göstermektedir.
Öğrenciler soruları önemli görerek çözmüşlerdir.
Deney ve kontrol grubu öğrencileri arasında başlangıçta anlamlı bir farklılık yoktur.SINIRLILIKLAR:
Ankara ili, Çankaya ilçesi, Bahçelievler Cumhuriyet Anadolu Öğretmen Lisesi ve Ayrancı Aysel Yücetürk Anadolu Lisesi 9. Sınıf öğrencileri ile sınırlıdır.
Araştırma 2012-2013 yılı 2. Kanaat dönemi ile sınırlıdır.
Konu olarak ‘Açılar’ ile sınırlıdır.
Araştırmada örneklem sayısı 40 ile sınırlıdır.
Araştırmada kullanılan başarı testi 16 soru ile sınırlıdır.Çalışma grubunu, Ankara ilindeki ortaöğretim devlet kurumları olan Ayrancı Aysel Yücetürk Lisesi 9. Sınıf öğrencileri ve Bahçelievler Cumhuriyet Anadolu Öğretmen Lisesi 9. sınıf öğrencilerinden seçilen 40 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada, deney ve kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır.
Deney grubunu 20 kişi oluşturmaktadır. Bu gruba, ‘Açılar’ konusu akıllı tahta kullanılarak anlatılmıştır. Kontrol grubunu da 20 kişi oluşturmaktadır. Bu gruba da aynı konu düz anlatım yöntemi kullanılarak
anlatılmıştır. Çalışma bizzat araştırmacılar tarafından yapılmıştır. Bu araştırmada bağımsız değişken, ‘akıllı tahta kullanımı ‘ alınırken, bağımlı değişken ise; ‘9. Sınıfta açılar konusundaki kazanımların etkililiği’ alınmıştır.
Öğrencilerin başarılarının başlangıçta normal dağılıma sahip olabilmeleri için, geometri dersinde son uygulanan yazılı notlarına bakılmış ve karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırma sonucu 2 homojen grup ortaya çıkarılmış, birisi deney grubu diğeri kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Daha sonra deney ve gözlem gruplarına uygulanan yöntemlerin sonuçlarına bağlı olarak başarılarını ölçmek için ÖSYM tarafından geçerliği ve
güvenilirliği kanıtlanmış olan sorulardan 16 tane seçilerek başarı testi oluşturulmuştur. Bu test her iki gruba da uygulanmıştır.
Böylelikle, geometri öğretiminde, interaktif tahta kullanılarak yapılan etkileşimli eğitim ile geleneksel öğretim yöntemleri karşılaştırılmıştır. Ayrıca öğretmenin etkisi “karıştırıcı değişken” olarak kontrol altına alınmıştır.
Elde edilen verilerin analizinde nicel araştırma veri analiz yöntemlerinden yararlanılmıştır.
3.1.Veri Toplama Araçları:
Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen 16 maddelik akademik başarı testi uygulanacaktır. Testin konusu, öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyine uygun olarak seçilmiştir. Öğrencilerin ders notları, ödevleri, yazılı notları da ayrıca incelenecektir
Uygulama Adımları:
1) Çalışma gruplarının oluşturulması 2) Başarı testi uygulama
3) Verileri toplama 4) Verileri analiz etme
Deney ve Gözlemler:
Öğrencilere başarı testi uygulama, dersi gözlemleme, akıllı tahta kullanan ve kullanmayan öğretmenlerin görüşlerini alma.
Aşağıda öğrencilere uygulanacak başarı testi verilmiştir:
Bulgular:
ÜÇGENDE AÇILAR TESTİ
YANITLAR
1-C 2-D 3-C 4-E 5-D 6-A 7-D 8- A 9-B 10-E
Yukarıda verilen ‘Üçgende Açı’ konusuyla ilgili olan bu test akıllı tahta kullanmayan Bahçelievler Cumhuriyet Anadolu Öğretmen Lisesi ve akıllı tahta kullanan Ayrancı Aysel Yücetürk Lisesi
öğrencilerine uygulanmıştır. Toplamda 40 öğrenciye uygulanan bu testin kontrol grubu Cumhuriyet Lisesi (20 kişi) öğrencilerinin testte aldıkları puanlar aşağıdaki gibidir:
Tablo 1. Akıllı tahta kullanmayan Cumhuriyet Anadolu Öğretmen Lisesi öğrencilerinin test puanları puanlar verilmiştir. 16 maddelik olan bu test için her doğru yanıt için 1 puan ve boş ya da yanlış yanıt için 0 puan verilmiştir.
Akıllı tahta kullanmayan bu grubun öğretmeniyle yapılan görüşmede de şunlar kaydedilmiştir:
Öğretmene göre:
“Akıllı tahta öğrencinin dikkatini dağıtmakta ve derse olan ilgisini ders dışındaki başka şeylere yöneltmektedir.
Akıllı tahta başlarda öğrencilerimin derse olan tutumunu, ilgisini arttırsa da ilerleyen günlerde öğrencilerde gözlemlediğim bu dersin ‘teknoloji ve oyun dersi’ gibi algılamarı oldu. Hatta akıllı tahtayı kullanmadan önce dersimi dikkatle dinleyen öğrencilerimin bile başarılarının düştüğünü ve dersteki dikkatlerinin dağıldığını fark ettim. Tabii bu durum öğrenciden öğrenciye değişmekte. Kimi öğrencim de bu derse olan tutumunu tamamen iyi yönde değiştirdi ve sorduğum sorulara cevap vermeye başladı.
Ancak genel itibariyle bu uygulamanın etkili olmadığını düşünüyorum ve derslerimde çok gerekmedikçe akıllı tahtayı kullanmıyorum.”
Tablo 2. Akıllı tahta kullanan Ayrancı Aysel Yücetürk Lisesi öğrencilerinin test puanları grubun mod, medyan ve aritmetik ortalama değerleri ise şöyledir:
Mod=12
“Başlangıçta teknolojiden çok uzak birisi olarak zorlanacağımı, yapamayacağımı düşünsem de; öğrenip derslerimde uygulamaya başladıktan sonra hem bende hem de öğrencilerimde derse olan ilgi ve heyecan kesinlikle arttı. Dersi birlikte işliyoruz, birlikte soru çözüyor, birlikte öğreniyoruz. Eskiden ben tahtaya soru yazardım, çözerdim, daha sonra öğrencilere çözdürürdüm. Şimdi öğrencilerin de soru sormaları, anlamadıklarını belirtmeleri; anladıklarında da bunu göstermeleri benim için çok çok önemli.
Yaptığım sınavlarda da bunun etkisini gerçekten görüyorum. Geometrideki konular için çok uygun olan bu teknoloji sayesinde öğrenciler şekilleri, cisimleri zihinlerinde daha iyi resmedebiliyorlar. Böyle olunca da ezbere çözümler yerine, şekle yorumunu katarak soru çözüyor.
Bazı öğrencilerim için hala bir oyun gibi gelse de onlara yararlı olduğunu düşünüyorum. Zaten oyun gibi düşünenler derste daha önce aktif olmayan ve dersimden başarısız olan, dersimi dinlemeyen öğrencilerimdi. Oyun gibi düşünüp aslında onları bile dersime çekebiliyorum. Bu sayede onların da bir şey öğreniyor olabileceği ihtimali beni sevindiriyor.
Tüm öğretmen arkadaşlarımla öğretmenler odasında tartışıyoruz, akıllı tahtayı kullanırken dikkat etmemiz gerekenleri konuşuyoruz. Birbirimizden birçok şey öğreniyoruz. İletişimimizi arttırdı diyebilirim.
Öğrencilerimin derse ilgisini, tutumunu arttıran bu aygıtı her öğretmene tavsiye ediyorum.”
4
.YORUMLAR ve SONUÇ:
Öncelikle her iki grubunda geometri başarı düzeylerinin orta seviyede olduğu ve homojen olduklarını belirleyerek bu araştırmaya başlandı. Deney ve kontrol gruplarını belirledikten sonra, deney grubuna akılı tahta kullanılarak üçgenler konusu anlatılırken, diğer grupta geleneksel yöntemlerden yararlanıldı.
gruplarda, akıllı tahta ile yapılan geometri öğretiminin geleneksel yöntemle yapılan matematik eğitimine göre daha etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca deney grubundaki öğrencilerin daha aktif olduğu ve geometri dersine karşı tutumlarının daha iyi olduğu görülmüştür. Akıllı tahta kullanımının olduğu sınıflardaki öğrencilerin geometrik şekilleri daha farklı ve çeşitli biçimlerde görmelerinin de geometrik kavramları daha iyi algıladıkları görülmüştür. Akıllı tahta, geometri derslerinde öğrencileri daha iyi güdülemekte ve dersi sevdirmektedir.
Öğrencilerin geometri başarı düzeylerinin artırılması için, araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda şunları söyleyebiliriz:
Öğrencileri güdüleyerek derse başlamak ve derse karşı dikkatlerini sürekli yüksek düzeyde tutabilmek için sadece geleneksel yöntemlere başvurulmamalıdır.
Öğrencilerin daha fazla duyusuna hitap ederek öğrenme düzeylerini ve öğrenilenlerin kalıcılık derecelerini arttırabiliriz.
Öğrencilerin aktif olarak çalışabileceği sınıf ortamları hazırlanmalı ve başarma duygusu yaşatılmalıdır.
Geleneksel yaklaşımdan uzaklaşılarak, 2005 yılından itibaren uygulamaya koyulan ilerlemeci eğitim yaklaşımına göre kendi bilgilerini üretebilecekleri eğitim ortamları sunulmalıdır.
5.ÖNERİLER:
Her okulun sınıflarında mutlaka akıllı tahta olmalı ve öğrencilere tanıtılmalıdır.
Öğretmenler, akıllı tahta kullanarak öğrenci merkezli eğitime önem vermelidir.
Öğretmenler, dersin giriş etkinliklerinde dikkat çekmeyi başarabilmek için akıllı tahtadan yararlanmalıdırlar.
Öğrencilerin bilgileri unutmamasını sağlamak için birden çok duyu organına hitap eden görsel–işitsel araçlardan, öncelikle akıllı tahtalardan yararlanmalıdırlar.
Ayrıca aklımıza şu soru da gelebilir. Akıllı tahta mı, akıllı öğretmen mi? Okullara ve sınıflara her türlü araç gereç, malzeme, fiziki donanım vs. getirebilirsiniz. Bu donanım malzemelerini öğrencinin faydalanması için etkili ve verimli kullanacak öğretmenleri iyi yetiştirmemişseniz sonuçları hiçte beklediğiniz gibi olmayabilir. Teknolojiyi okul ve sınıf ortamına taşırken öğretmenlerimizi meslek edinirken (akademik eğitim) ve meslek içerisinde çok iyi yetiştirmemiz gerekir. Teknolojiyi kullanmayı bilmeyen öğretmenle teknolojik malzemeyi sınıf ortamında kendi öğrenmesi ve uygulaması için baş başa bırakırsan araç gereci amacına uygun olarak kullanmak yerine çok farklı kullanım yöntemleri geliştireceği aşikârdır. Yetişmiş öğretmenler kendi yöntemlerini ve sistemlerini kurarak sınıf tahtasını da, akıllı tahtayı da sınıf ortamında etkili ve verimli kullanabilir. Sınıf tahtasını ve akıllı tahtayı sınıf ortamında bir birine tercih etmek yerine ikisinin de sınıf ortamında öğrencinin hizmetine sunulmasında fayda olduğunu söyleyebiliriz.(SARIÇAM,İ.)
KAYNAKÇA
DEMİREL, Ö, .(2004),Öğretimde Plan ve Değerlendirme Öğretme Sanatı, Ankara: Pegama Yay. 7. Baskı
DUATEPE, A. ,ERSOY, Y. ,(2002), Teknoloji Destekli Matematik Öğretimi
ERSOY, Y. ,(2003),Matematik okuryazarlığı: Hedefler, Geliştirilecek Yetiler ve Beceriler
ALTUN, M, (1998), Geometri Öğretimi
ALTUN, M,(1998), Matematik Öğretimi
Yrd. Doç. Dr. Nizamettin KOÇ,Standart başarı testlerinin, bir eğitim sisteminde verilen çeşitli kararlardaki yeri ve önemi,http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/517/6439.pdf
EKİCİ,F, (2008), Akıllı tahta kullanımın ilköğretim öğrencilerin başarılarına
etkisi,http://www.belgeler.com/blg/1fzm/akilli-tahta-kullaniminin-ilkretim-rencilerinin-matematik-baarilarina-etkisi-effects-of-smart-board-usage-on-primary-school-maths-students-success#
