DAPTAR EUSI
BAB II MODÉL PANGAJARAN THINK-TALK-WRITE (TTW), NULIS LAPORAN, ASUMSI JEUNG HIPOTÉSIS 2.1 Modél Pangajaran ... 7
2.1.1 Rumpun Modél Pangajaran ... 7
2.1.2 Komponen Modél Pangajaran ... 9
2.2 Modél Pangajaran Think-Talk-Write (TTW)... 10
2.2.1 Wangenan Modél Pangajaran Think-Talk-Write (TTW) ... 10
2.2.2 Prosédur Modél Pangajaran Think-Talk-Write... 10
2.3 Nulis ... 12
2.5 Rarancang Modél Pangajaran Think-Talk-Write (TTW) dina Nulis Laporan ... 27
2.5.1 Modél Pangajaran Think-Talk-Write (TTW) dina Nulis Laporan ... 27
2.5.2 Silabus ... 28
2.5.3 Rencana Pelaksanaan Pembelajaran (RPP) ... 30
2.6 Asumsi jeung Hipotésis ... 30
2.6.1 Asumsi ... 29
2.6.2 Hipotésis ... 31
BAB III MÉTODE PANALUNGTIKAN 3.1 Sumber Data Panalungtikan ... 32
3.2 Desain Panalungtikan ... 32
3.3 Métode Panalungtikan ... 32
3.4 Variabel jeung Wangenan Operasional ... 33
3.4.1 Variabel Panalungtikan ... 33
3.4.2 Wangenan Operasional ... 33
3.4.2.1 Modél Pangajaran Think-Talk-Write (TTW) ... 33
3.5 Instrumén Panalungtikan ... 34
3.6 Téhnik Ngumpulkeun Data ... 34
3.7 Téhnik Nganalisis Data ... 35
BAB IV KAMAMPUH NULIS LAPORAN NGAGUNAKEUN MODÉL PANGAJARAN THINK-TALK-WRITE (TTW) DI KELAS VIII A SMP PASUNDAN 3 BANDUNG TAUN AJARAN 2012/2013 4.2 Kamampuh Siswa dina Nulis Laporan Ngagunakeun Modél Pangajatran Think-Talk-Write (TTW) ka siswa Kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung ... 45
4.1.1 Kamampuh Pretés Nulis Laporan Siswa Kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung ... 45
4.3 Kaéféktifan Modél Pangajaran Think-Talk-Write (TTW) dina Nulis Laporan Siswa Kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung Taun Ajaran 2012/2013 ... 66
BAB V KACINDEKAN JEUNG RÉKOMENDASI 5.1 Kacindekan ... 68
5.2 Rékomendasi ... 69
DAPTAR PUSTAKA ... 70
LAMPIRAN-LAMPIRAN ... 72
DAPTAR TABÉL
Tabél 3.1 Format Peunteun Nulis Laporan Siswa ... 35
Tabél 3.2 Kriteria Meunteun Laporan ... 36
Tabél 3.3 Format Frékuensi Peunteun Pretés jeung Postés ... 38
Tabél 3.4 Format Frékuensi Observasi jeung Frékuénsi Ékspéktasi Pratés ... 39
Tabél 3.5 Uji Gain (d) Tingkat Kamampuh Nulis Laporan ... 42
Tabél 3.6 Uji Wilcoxon ... 44
Tabél 4.1 Kamampuh Awal Nulis Laporan Siswa Kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung Saméméh Ngagunakeun Modél Pangajaran Think-Talk-Write ... 46
Tabél 4.2 Kamampuh Ahir Nulis Laporan Siswa Kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung Sabada Ngagunakeun Modél Pangajaran Think-Talk-Write ... 49
Tabél 4.3 Distribusi Frékuénsi Hasil Pretés ... 53
Tabél 4.4 Format Frékuénsi Observasi jeung Frékuénsi Ékspéktasi Pretés ... 55
Tabél 4.5 Distribusi Frékuénsi Hasil Postés ... 58
Tabél 4.6 Format Frékuénsi Observasi jeung Frékuénsi Ékspéktasi Postés ... 59
DAPTAR LAMPIRAN
Lampiran 1 SK Pengesahan Judul dan Penunjukan Dosen Pembimbing Skripsi .... 72
Lampiran 2 Surat Ijin Panalungtikan ... 74
Lampiran 3 Surat Keterangan Telah Melaksanakan Penelitian ... 75
Lampiran 4 Rencana Pelaksanaan Pembelajaran (RPP) ... 76
Lampiran 5 Foto Kagiatan Panalungtikan ... 80
Lampiran 6 Hasil Karangan Siswa ... 82
Lampiran 7 Tabél Chi Kuadrat ... 92
Lampiran 8 Tabél t ... 93
Lampiran 9 Ztabél ... 94
1
BAB I
BUBUKA
1.1Kasang Tukang Masalah
Basa mangrupa pakakas utama dina kahirupan manusa pikeun ngedalkeun
pikiran jeung rasa. Aya opat aspek kaparigelan basa anu perlu dicangkem, éta opat
aspek kaparigelan basa téh ngawengku (1) ngaregepkeun, (2) nyarita, (3) maca,
jeung (4) nulis. Éta kaparigelan téh mangrupa kamahéran anu gumulung atawa
gembleng, teu bisa dipilah-pilah deui. Hiji jalma dianggap ngabogaan kaparigelan
basa lamun éta jalma téh parigel ngaregepkeun, maca, nulis jeung nyarita. Maca
jeung ngaregepkeun kaasup kana aspek kaparigelan nu sipatna reseptif,
sedengkeun nulis jeung nyarita kaasup aspek kaparigelan nu sipatna produktif. Nu
jadi puseur dina ieu panalungtikan nya éta masalah kaparigelan nulis.
Nulis asalna tina kecap tulis maké rarangkén hareup N- (nasal) anu ngandung harti „ngalakukeun‟. Numutkeun LBSS (2007: 498) nulis téh nya éta nyieun aksara atawa angka dina kertas jsté ku parantina. Nulis nya éta nurunkeun
lambang-lambang grafik anu ngagambarkeun basa hiji jalma nepi ka jalma lian
bisa nyangkem éta basa tina gambaran grafik tadi (Tarigan, 2008: 22). Nulis téh
mangrupa hiji kaparigelan basa anu produktif. Nulis téh hiji proses nyusun
lambang grafis. Nulis téh hiji proses komunikasi ku cara ngagunakeun lambang
grafis.
Fungsi utama nulis nya éta jadi pakakas komunikasi anu henteu langsung.
Nulis kacida pentingna pikeun dunya atikan sabab nulis bisa ngagampangkeun
murid-murid dina prosés mikir. Tulisan bisa mantuan mikir kritis, bisa
ngagampangkeun matalikeun hubungan-hubungan, bisa ngadatangkeun ayana
persepsi nu jero, bisa ngungkulan pasualan-pasualan anu keur disanghareupan,
sarta bisa nyusun runtuyan pangalaman. Tulisan bisa ngajéntrékeun
pamikiran-pamikiran anu aya dina diri nu nulis. Cindekna, bisa disebutkeun yén diajar nulis
téh taya lian nya éta diajar mikir ngagunakeun cara nu tangtu (Tarigan, 2008: 23).
2
nulis nu perlu diajarkeun di SMP nya éta nulis laporan. Bahan pangajaran nulis
laporan téh ayana di kelas VIII SMP.
Tina hasil panalungtikan jeung hasil wawancara ka guru, pangajaran nulis
di SMP mangrupa hiji bahasan anu teu dipikaresep ku siswa, sabab dina nulis
siswa kudu bisa neangan ide jeung kudu miboga kandaga kecap anu jembar
pikeun nyusun kalimah-kalimah sangkan bisa jadi hiji paragrap. Salian ti éta siswa
kudu miboga kamampuh pikeun ngagunakeun éjahan jeung tanda baca anu bénér.
Tujuan pangajaran laporan bisa kahontal saupama guru bisa ngamekarkeun sagala
pangaweruh jeung kaparigelanna dina nepikeun materi, sabab salasahiji faktor nu
mangaruhan kahontal henteuna tujuan pangajaran ditangtukeun ku peran guru
dina ngokolakeun diajar ngajar. Guru miboga peran nu penting sangakan bisa
nyiptakeun kondisi diajar ngajar nu hirup, ngamotivasi siswa anu biasana pasif
jadi aktif keur lumangsungna diajar ngajar. Guru kudu bisa méré bahan
pangajaran nulis anu matak ngirut siswa sangkan teu boseneun. Ku ayana
anggapan éta, pangajaran nulis kudu diajarkeun sacara kreatif, variatif, jeung
matak pikaresepeun siswa ku cara ngagunakeun modél pangajaran anu luyu jeung
matéri.
Dina prosés diajar ngajar, modél pangajaran mangrupa hal anu teu bisa
dipisahkeun tina kagiatan diajar ngajar. Tujuanna sangkan bahan pangajaran bisa
katarima kalawan bisa dipikaharti ku siswa. Ku ayana modél pangajaran bisa
leuwih mantuan guru dina nepikeun bahan pangajaran. Ku kituna modél
pangajaran mangrupa salasahiji kompeténsi anu kudu dikawasa ku sakabéh guru,
lantaran mangrupa salasahiji indikasi anu bakal nangtukeun kana kahontalna
tujuan pangajaran (Rahman, 2005: 53).
Pikeun ngungkulan masalah-masalah dina pangajaran nulis, ku kituna
perlu digunakeun modél pangajaran anu luyu pikeun pangajaran nulis. Dina ieu
panalungtikan, model pangajaran anu digunakeun nya éta modél pangajaran
Think-Talk Write (TTW). Modél pangajaran Think-Talk Write (TTW) nya éta
modél pangajaran anu disusun tina tilu hal anu penting nya éta think (mikir), talk
(nyarita) jeung write (nulis). Modél pangajaran ieu dimimitian ku ayana proses
3
tukeuran ide jeung babaturanna saacan ditulis dina catetan leutik pikeun
nganggeuskeun hiji masalah. Model pangajaran TTW leuwih éféktif saupama
siswa dibagi kana sababaraha kelompok sacara heterogen antara 3-5 urang siswa.
Dina ieu kelompok siswa diperedih maca, nyieun catetan leutik, ngajelaskeun,
ngaregepkeun, sarta silih tukeran ide jeung babaturanna, anu satuluyna
ngébréhkeun sakabeh ide dina wangun tulisan.
Modél TTW dipilih sabab miboga kaunggulan nya éta bisa meredih siswa
sangkan ngalakukeun tilu hal anu penting. Mimiti siswa diperedih sangkan mikir
nalika maca soal jeung nangtukeun hal naon anu kudu dipigawé mimiti. Satuluyna
siswa diperedih sangkan nyarita ngaliwatan diskusi jeung babaturanna.
Pamungkas tina hasil mikir jeung nyarita éta diébréhkeun ngaliwatan tulisan
kalawan sistematis. Ku kituna modél TTW ieu dianggap modél anu luyu pikeun
pangajaran nulis laporan.
Panalungtikan ngeunaan modél TTW pikeun kaparigelan nulis kungsi
dilaksanakeun, kalawan judul “Modél Pangajaran Think-Talk-Write (TTW) dina
pangajaran Nulis Téks Hasil Wawancara: Studi Kuasi Eksperimen ka Siswa Kelas IX SMP Negeri 1 Dayeuh Kolot” anu ditalungtik ku Kemala Drama Putri taun 2011. Sarta hasilna tétéla éféktif. Panalungtikan anu ayeuna moal bisa
disebutkeun sarua atawa tuluyan tina panalungtikan anu dilaksanakeun ku Kemala
Drama Putri. Panalungtikan nu ayeuna jeung nu saméméhna aya bédana nya éta
leuwih kana sangkan siswa mampuh nulis laporan ngagunakeun modél TTW.
Dumasar kana masalah di luhur, panalungtikan nu judulna “Modél
Pangajaran Think-Talk-Write (TTW) dina Pangajaran Nulis Laporan (Studi Kuasi
Ékspérimén ka Siswa Kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung Taun Ajaran 2012/2013)” perlu dilaksanakeun.
1.2Watesan jeung Rumusan Masalah
1.2.1 Watesan Masalah
Nu jadi kasang tukang masalah dina ieu panalungtikan téh diantarana
kurangna minat siswa kana pangajaran nulis, pangajaran nulis mangrupa bahasan
4
guru kurang ngamekarkeun sagala pangaweruh jeung kaparigelanana dina
nepikeun materi. Sangkan masalah dina ieu panalungtikan leuwih museur sarta
jéntré, masalah dina ieu panalungtikan téh diwatesan ngan nalungtik kaéféktifan
Modél Pangajaran Think-Talk Write (TTW) dina Pangajaran Nulis Laporan Siswa
Kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung Taun Ajaran 2012/2013.
1.2.2 Rumusan Masalah
Dumasar kana watesan masalah, panalungtikan ieu dirumuskeun dina
wangun kalimah pananya saperti ieu di handap.
1) Kumaha kamampuh siswa kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung taun
ajaran 2012/2013 dina nulis laporan saméméh ngagunakeun modél
pangajaran Think-Talk Write (TTW)?
2) Kumaha kamampuh siswa kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung taun
ajaran 2012/2013 dina nulis laporan sanggeus ngagunakeun modél pangajaran
Think-Talk Write (TTW)?
nguji modél pangajaran Think-Talk Write (TTW) dina pangajaran nulis laporan
siswa kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung taun ajaran 2012/2013.
1.3.2 Tujuan Husus
Sacara husus ieu panalungtikan miboga tujuan pikeun ngadéskripsikeun:
1) Kamampuh siswa kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung taun ajaran
2012/2013 dina nulis laporan saméméh ngagunakeun modél pangajaran
Think-Talk Write (TTW).
2) Kamampuh siswa kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung taun ajaran
5
Think-Talk Write (TTW).
3) Modél pangajaran Think-Talk Write (TTW) éféktif pikeun ningkatkeun
kamampuh nulis laporan.
1.4Mangpaat Panalungtikan
1.4.1 Mangpaat Téorétis
Mangpaat téorétis dina ieu panalungtikan nya éta pikeun nambahan élmu
pangaweruh ngeunaan modél pangajaran anu hadé dina pangajaran nulis laporan.
Salian ti éta, ieu panalungtikan miboga mangpaat pikeun dijadikeun hiji bahan
literatur pangajaran di sakola, anu tujuanana pikeun ngaronjatkeun kaparigelan
siswa dina nulis laporan.
1.4.2 Mangpaat Praktis
Mangpaat praktis tina ieu panalungtikan nya éta:
1) Pikeun dijadikeun alternatif modél pangajaran di kelas ku guru sangkan bisa
ngaronjatkeun minat siswa kana mata pelajaran basa Sunda hususna dina
pangajaran nulis laporan.
2) Bisa ngaronjatkeun kamampuh siswa dina nulis laporan jeung bisa nambahan
pangaweruh siswa.
4) Bisa mikanyaho babandingan kamampuh siswa dina kagiatan nulis laporan
saméméh jeung sanggeus ngagunakeun modél pangajaran Think-Talk Write
(TTW).
1.5Raraga Tulisan
Ieu skripsi téh disusun jadi lima bab. Bab I mangrupa bubuka anu
ngawengku kasang tukang masalah, watesan jeung rumusan masalah, tujuan
panalungtikan, mangpaat panalungtikan, sarta raraga tulisan
Bab II mangrupa bab anu eusina medar ngeunaan modél pangajaran
Think-Talk-Write (TTW), nulis laporan, asumsi jeung hipotesis. Pedaran ngeunaan
modél pangajaran dimimitian ku hakékat modél pangajaran, rumpun sarta
komponen modél pangajaran, modél pangajaran Think-Talk-Write (TTW),
6
ngagunakeun modél pangajaran Think-Talk-Write (TTW). Salian ti éta, dina ieu
bab dipedar ngeunaan asumsi jeung hipotesis panalungtikan.
Bab III mangrupa bab anu medar ngeunaan métodologi panalungtikan.
Eusina ngawengku sumber data, métode panalungtikan, desain panalungtikan,
téhnik panalungtikan, instrumen panalungtikan, sarta wangenan operasional.
Bab IV mangrupa bab anu ngadéskripsikeun hasil panalungtikan, anu
ngawengku prak-prakan panalungtikan, kamampuh awal jeung ahir siswa tina
hasil panalungtikan, sarta ngadeskripsikeun kaéféktifan modél pangajaran
Think-Talk-Write (TTW) dina nulis laporan siswa SMP.
BAB V mangrupa kacindekan jeung rékomendasi kana panalungtikan anu
32
BAB III
MÉTODE PANALUNGTIKAN
3.1Sumber Data Panalungtikan
Sumber data dina ieu panalungtikan nya éta hasil diajar nulis laporan
kagiatan ngagunakeun modél pangajaran Think-Talk-Write siswa kelas VIII A
SMP Pasundan 3 Bandung taun ajaran 2012/2013 anu jumlahna aya 30 siswa,
ngawengku 15 urang awéwé jeung 15 urang lalaki.
3.2Desain Panalungtikan
Numutkeun Arikunto (2010: 123) desain kuasi ékspérimén aya tilu rupa
nya éta (1) one shot study, (2) Pretest-postes, jeung (3) static group comparison.
Dina ieu panalungtikan, desain anu digunakeun nya éta pretest-postest.
Mékanisme panalungtikanna baris digambarkeun dina bagan di handap:
O1 X O2
Katerangan:
O1: pretest
O2: postest
X : treatment (diajar nulis laporan ngagunakeun model Think-Talk-Write (TTW).
3.3Métode Panalungtikan
Métode anu digunakeun dina ieu panalungtikan nya éta métode kuasi
ékspérimén. Métode kuasi ékspérimén atawa disebut ogé ékspérimén semu, nya
éta hiji panalungtikan ngagunakeun kelas ékspérimén kalawan henteu maké kelas
kontrol. Kamampuh siswa diukur dua kali, nya éta saméméh perlakuan (pratés)
jeung sanggeus perlakuan (postés).
Métode ékspérimén mangrupa hiji métode panalungtikan anu produktif
sabab digunakeun pikeun ngajawab hipotésis anu geus dirumuskeun.
33
3.4Variabel jeung Wangenan Operasional
3.4.1 Variabel Panalungtikan
Nurutkeun Arikunto (2010: 161) variabel nya éta objék panalungtikan
atawa naon-naon nu jadi puseur perhatian dina hiji panalungtikan. Aya dua
variabel dina panalungtikan nya éta variabel bébas (independent variabel) jeung
variabel kauger (dependent variabel).
Dumasar kana babagian variabel anu ditétélakeun di lihur, Modél
Pangajaran Think-Talk-Write (TTW) dina ieu panalungtikan kaasup kana variabel
bébas (variabel X), sabab mangrupa variabel anu mangaruhan kana variabel séjén
(variabel Y). Sedengkeun nulis laporan dina ieu panalungtikan kaasup kana
variabel kauger (variabel Y), sabab mangrupa variabel anu dipangaruhan ku
variabel séjén atawa variabel bébas (variabel X).
3.4.2 Wangenan Operasional
Sangkan leuwih babari dina ngalaksanakeun ieu panalungtikan, leuwih
tiheula baris diterangkeun sacara operasional istilah-istilah anu aya kaitanana
jeung judul panalungtikan. Ieu wangenan baris dipedar ieu di handap.
3.4.2.1Modél PangajaranThink-Talk-Write (TTW)
Modél pangajaran Think-Talk-Write nya éta modél pangajaran anu disusun
tina tilu hal anu penting nya éta think (mikir), talk (nyarita) jeung write (nulis).
3.4.2.2Nulis Laporan
Nulis nya éta hiji cara pikeun ngébréhkeun ide, gagasan jeung kahayang
kalawan maké runtuyan kalimah pikeun ngawangun hiji komunikasi antara nu
nulis jeung nu maca. Sedengkeun laporan nya éta hiji tulisan anu eusina
ngalaporkeun hiji hal atawa hiji kagiatan anu geus dilaksanakeun. Jadi, nulis
laporan nya éta hiji cara pikeun nepikeun hasil tina hiji kagiatan ngaliwatan
34
3.5Instrumén Panalungtikan
Instrumén anu digunakeun dina ieu panalungtikan nya éta tés sacara tinulis
ngagunakeun modél pangajaran Think-Talk-Write (TTW). Tés dilakukeun dina
wangun ésay anu mangrupa uraian pikeun nitah siswa nulis laporan. Tés
dilakukeun dua kali nya éta saméméh jeung sanggeus ngagunakeun modél
pangajaran Think-Talk-Write (TTW). Format tésna saperti ieu di handap.
3.6Téhnik Ngumpulkeun Data
Téhnik anu digunakeun dina ieu panalungtikan téh nya éta téhnik tés.
Téhnik tés dina ieu panalungtikan miboga tujuan pikeun meunangkeun data boh
saméméh boh sanggeus dibéré stimulus ka siswa dina prosés diajar-ngajar nulis
laporan. Ieu tés dilakukeun kusabab data utama nu dibutuhkeun téh nya éta data
ngeunaan kamampuh siswa dina nulis laporan. Ieu data bisa dibeunangkeun
ngaliwatan hiji ukuran kalawan ngagunakeun téhnik tés.
Léngkah-léngkah dina téhnik ngumpulkeun data ngawengku sababaraha
tahapan ieu di handap.
1) Siswa ngerjakeun pancén anu mangrupa pretés nulis laporan pikeun mikanyaho
pangaweruh awal siswa kana nulis laporan.
2) Sanggeus mikanyaho pangaweruh siswa kana nulis laporan ngaliwatan pretés
anu geus dilaksanakeun, panalungtik nangtukeun pakakas-pakakas anu
digunakeun pikeun nerapkeun modél pangajaran Think-Talk-Write. Saperti
nyiapkeun matéri pangajaran jeung modél pangajaran Think-Talk-Write.
3) Ngalaksanakeun prosés diajar-ngajar ngagunakeun modél pangajaran
Think-Talk-Write kana matéri nulis laporan.
4) Sanggeus ngalaksanakeun pangajaran ngagunakeun modél pangajaran
Think-Talk-Write saterusna dilaksanakeun postés pikeun mikanyaho kamampuh siswa
35
3.7Téhnik Nganalisis Data
Data anu geus kakumpul tuluy diolah pikeun mikanyaho hasil tina pretés
(tés awal) jeung postés (tés ahir) tina panalungtikan anu geus dilaksanakeun.
Data tina hasil panalungtikan anu dilaksanakeun ditujukeun pikeun
mikanyaho masalah-masalah di handap.
1) Kumaha kamampuh siswa kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung taun
ajaran 2012/2013 dina nulis laporan saméméh ngagunakeun modél
pangajaran Think-Talk Write (TTW)?
2) Kumaha kamampuh siswa kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung taun
ajaran 2012/2013 dina nulis laporan sanggeus ngagunakeun modél pangajaran
Think-Talk Write (TTW)?
3) Naha modél pangajaran Think-Talk Write (TTW) éféktif pikeun ningkatkeun
kamampuh nulis laporan?
Pikeun maluruh masalah-masalah di luhur, aya sababaraha léngkah ngolah
data dina ieu panalungtikan, nya éta:
1) Mariksa hasil pretés jeung postés
2) Meunteun hasil tés siswa dina nulis laporan ngagunakeun pedoman anu geus
ditangtukeun saperti dina tabél 3.1. Dumasar kana éta pedoman, skor maksimal
tina karangan siswa nya éta 100. Skor anu kahontal ku siswa dirobah jadi skor
ahir ngagunakeun rumus:
Skor ahir siswa ditabulasikeun dina tabél ieu di handap.
Tabél 3.1
Format Peunteun Nulis Laporan Siswa
No A B C D ∑ P Katégori
P = ∑Skor siswa
36
Peunteun ≥ 75 siswa dianggap mampuh nulis laporan kalawan bener.
Peunteun ≤ 75 siswa dianggap can mampuh nulis laporan kalawan bener
Tabél 3.2
Kriteria Meunteun Laporan
No Aspék nu dipeunteun Skala Peunteun
1 Eusi 1 2 3 4 5
2 Organisasi Eusi 1 2 3 4 5
3 Karapihan Tulisan 1 2 3 4 5
4 Éjahan 1 2 3 4 5
Jumlah Skor
Katerangan aspék nu diajén sarta skorna:
1. Eusi gagasan nu diébréhkeun
5 : Eusi luyu jeung téma, nepikeun informasi anu lengkep.
4 : Eusi luyu jeung téma, nepikeun informasi anu cukup, sarta bisa
ngamekarkeun.
3 : Eusi luyu jeung téma, nepikeun informasi kurang lengkep sarta kurang
ngamekarkeun.
2 : Eusi luyu jeung téma tapi teu nepikeun informasi.
37
2. Organisasi eusi (mekarkeun karangan, hubungan antar paragraf)
5 : Eusi dimekarkeun sacara jelas, paragraf dimekarkeun, antar paragraf
mibanda hubungan anu raket.
4 : Eusi dimekarkeun sacara jelas, luyu jeung rangkay karangan, paragraf
kurang dimekarkeun, antar paragraf mibanda hubungan anu raket.
3 : Eusi kurang dimekarkeun, paragraf kurang dimekarkeun, hubungan antar
paragraf kurang
2 : Eusi teu luyu jeung téma, paragraf kurang dimekarkeun, hubungan antar
paragraf kurang.
1 : Eusi teu luyu jeung téma, paragraf kurang dimekarkeun, teu aya
hubungan antar paragraf (teu nyambung).
3. Karapihan tulisan
5 : Tulisan rapih, kabaca jeung teu aya corétan
4 : Tulisan rapih, kabaca, aya sawatara corétan
3 : Tulisan kurang rapih, kabaca, aya corétan
2 : Tulisan teu rapih, kurang kabaca, loba corétan
1 : Tulisan teu puguh kabaca
4. Éjahan
5 : Henteu aya kasalahan dina nuliskeun éjahan.
4 : Aya kasalahan éjahan (1-5), tapi teu ngarobah harti.
3 : Aya kasalahan éjahan (5-15), tapi teu ngarobah harti.
2 : Aya kasalahan éjahan (15 leuwih), harti teu jelas.
1 : Teu maké aturan éjahan
(Sudjana, 1991: 77)
38
3.7.1 Uji Sipat Data
Pikeun nguji sipat data dilakukeun ku cara uji normalitas jeung uji
homogénitas.
1) Uji Normalitas
Uji normalitas nya éta uji sipat data anu miboga tujuan pikeun
ngayakinkeun yén kamampuh siswa téh miboga distribusi anu normal. Pikeun
nangtukeun yén éta data miboga sipat normal atawa henteu bisa ngagunakeun
rumus chi kuadra (X2).
Dina ieu panalungtikan, uji normalitas ngaliwatan sababaraha léngkah, nya
éta:
a) Nangtukeun nilai panggedéna jeung pangleutikna
b) Ngitung rentang (r) ngagunakeun rumus ieu dihandap:
c) Nangtukeun jumlah kelas interval, kalawan rumus:
d) Nangtukeun panjang kelas interval
e) Nyieun tabél frekuensi peunteun tés awal jeung tés ahir kalayan ngagunakeun
tabél ieu di handap:
Tabél 3.3
Format Frékuensi Peunteun Pratés jeung Postés
No Kelas Interval �� �� ��² ���� fixi 2
1
2
∑
r = peunteun pangluhurna-peunteun panghandapna
k = 1 + 3,3 log n
P = r
39
f) Ngitung rata-rata (mean) peunteun tés awal jeung tés ahir kalayan
ngagunakeun rumus ieu di handap:
Katerangan:
X = rata-rata (mean)
∑ = jumlah Fi = jumlah data
Xi = nilai tengah
(Sudjana, 2005: 70)
g) Ngitung standar deviasi, carana nya éta
h) Ngitung frékuénsi obsérvasi jeung frékuénsi ékspéktasi. Carana nya éta:
(1) Nyieun tabél frékuénsi obsérvasi jeung frékuénsi ékspéktasi
Tabél 3.4
Format Frékuénsi Observasi jeung Frékuénsi Ékspéktasi Pratés
Interval Oi BK
Handap
BK
Luhur Z1 Z2 L Ei X
2
∑
(2)Nangtukeun Oi (frékuénsi obsérvasi)
(3)Nangtukeun batas kelas interval (bk)
� = ∑����
∑��
= �∑ .
2 –( . )2
40
(4)Ngitung Zitung (transformasi normal standar bébas kelas)
(5)Nangtukeun Ztabel
(6)Ngitung lega kelas interval (L)
(7)Ngitung frékuénsi ékspéktasi, ku cara:
(8)Nangtukeun nilai X2 (chi kuadrat)
(Sudjana, 2005:273)
(9)Nangtukeun darajat kabébasan (dk)
(Sudjana,2005:293)
(10)Nangtukeun harga X2tabél
(11)Nangtukeun normalitas ngagunakeun kritéria ieu di handap:
(a)Lamun X²itung < X²tabél, hartina data atawa populasi distribusina normal.
(b)Lamun X²itung > X²tabél, hartina data atawa populasi distribusina teu
normal.
Sanggeus dilaksanakeun uji normalitas, sarta data nu dihasilkeunana
normal, hal anu kudu dilakukeun satuluyna nya éta uji homogénitas varian nu
fungsina pikeun nangtukeun uji paramétrik nu luyu. L = Ztabél1 – Ztabél2
Z =(bk− x)
sd
Ei = n x L
X²= ∑(Oi−Ei )
2
Ei
41
2) Uji Homogénitas
Uji homogénitas nya éta uji sipat data nu tujuanana pikeun mikanyaho
homogén henteuna sampel tina populasi anu sarua.
Léngkah-léngkah pikeun nangtukeun homogénitas nya éta:
a) Ngitung variasi masing-masing kelompok
Variansi tés awal
Variansi tés ahir
(Sudjana, 2005: 95)
b) Ngitung harga variasi (F)
c) Ngitung derajat kabébasan (dk)
d) Nangtukeun harga Ftab él
e) Nangtukeun homogén henteuna data dumasar kana kritéria ieu di handap.
Saupama Fitung < Ftabél hartina variasi sampel homogén.
Saupama Fitung > Ftabél hartina variasi sampel teu homogén.
(Sudjana, 2005:250)
3.7.2 Uji Gain
Uji gain miboga tujuan pikeun nangtukeun naha aya béda anu signifikan
42
ngeunaan pangaruh digunakeunana modél pangajaran Think-Talk-Write dina nulis
laporan siswa kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung taun ajaran 2012/2013.
Léngkah-léngkah dina uji gain nya éta ngagunakeun tabél ieu di handap.
Tabél 3.5
Uji Gain (d) Tingkat Kamampuh Nulis Laporan
No Peunteun Pretés Peunteun Postés d d2
1. 2. ∑
3.7.3 Uji Hipotésis
Dina uji hipotésis aya dua cara. Kahiji, saupama data hasil uji normalitas
nuduhkeun yén éta data miboga distribusi data anu normal, dina nguji éta data
hipotésisna ngagunakeun statistik paramétris kalawan ngagunakeun uji t-tés.
Kadua, saupama data hasil uji normalitas téh nuduhkeun yén data miboga
distribusi data anu teu normal, dina nguji éta data hipotésisna ngagunakeun
statistik nonparamétris kalawan ngagunakeun uji Wilcoxon.
1) Statistik Paramétris
Statistik paramétris digunakeun nalika data miboga distribusi anu normal.
Léngkah-léngkah dina statistik paramétris nya éta saperti ieu di handap.
a) Ngitung rata-rata (mean) tina béda antara peunteun tés awal jeung peuteun tés
ahir. Rumusna nya éta:
b) Ngitung darajat kabébasan (dk), rumusna nya éta:
c) Ngitung jumlah kuadrat déviasi, rumusna nya éta:
� =∑
�
dk= n-1
∑ 2 ∑ 2− (∑ )
43
d) Ngitung t, rumusna nya éta:
Katerangan:
t = tés signifikansi
Md = rata-rata (mean) tina béda antara hasil tés awal jeung tés ahir
∑x²d = jumlah kuadrat déviasi
n = jumlah subyék dina sampel
e) Ditarima henteuna hipotésis dumasar kana kritéria ieu dihandap.
Lamun titung > ttab él hartina hipotésis ditarima, yén modél pangajaran
Think-Talk-Write éféktif dina ngaronjatkeun kamampuh nulis laporan siswa
kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung taun ajaran 2012/2013.
Lamun titung < ttab él hartina hipotésis ditolak, yén modél pangajaran
Think-Talk-Write teu éféktif dina ngaronjatkeun kamampuh nulis laporan
siswa kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung taun ajaran 2012/2013.
2) Statistik Non-Parametris
Statistik Non-Paramétris digunakeun saupama data hasil uji normalitas téh
nuduhkeun yén data miboga distribusi data anu teu normal, dina nguji éta data
kalawan ngagunakeun uji Wilcoxon.
Numutkeun Sudjana (2005: 450) léngkah-léngkah uji Wilcoxon,
diantarana nya éta:
a) asupkeun peunteun pretés siswa kana kolom ka-2 (XA1);
b) asupkeun peunteun postés siswa kana kolom ka-3 (XB1);
c) itung bédana antara pretés jeung postés ku cara XB1-XB1 tuluy asupkeun
hasilna kana kolom ka-4;
d) nangtukeun jenjang ku cara ngurutkeun hasil béda tina kolom ka-4 ti mimiti
nilai béda anu pangleutikna nepi anu panggedéna;
=
�∑ 2
44
e) sanggeus diurutkeun (misalna aya nilai nu sarua), pikeun nangtukeun
jenjangna, éta nilai téh dijumlahkeun tuluy dibagi dua. Nilai tina hasil ngabagi
téh mangrupa hasil jenjangna;
f) sanggeus diurutkeun, asupkeun nilai jenjang JB kana kolom ka-5;
g) ngasupkeun nilai jenjang anu positif kana kolom ka-6, misalna aya nilai béda
anu négatif asupkeun kana kolom ka-7;
h) tingali kana tabél harga-harga kritis uji Wilcoxon, misal jumlah n = 23 kalawan
ngagunakeun taraf kasalahan 5% Wtabél = 73;
i) data anu geus diitung tuluy diasupkeun kana tabél uji Wilcoxon ieu dihandap.
Tabél 3.6 Tabél Uji Wilcoxon
No XA1 XB1 Béda Tanda Jenjang
XA1-XB1 Jenjang + -
Katerangan:
XA1 : Peunteun pretés
XB1 : Peunteun postés
j) ditarima henteuna hipotésis dina uji Wilcoxon ngagunakeun kriteria ieu
dihandap.
Saupama Witung(-) < Wtabél dumasar taraf nyata nu ditangtukeun, hartina Ha
ditarima, yén modél pangajaran Think-Talk-Write éféktif pikeun
ngaronjatkeun kamampuh nulis laporan siswa kelas VIII A SMP Pasundan 3
Bandung taun ajaran 2012/2013.
Saupama Witung(-) >Wtabél dumasar taraf nyata nu ditangtukeun, hartina Ha
ditolak, yén modél pangajaran Think-Talk-Write henteu éféktif pikeun
ngaronjatkeun kamampuh nulis laporan siswa kelas VIII A SMP Pasundan 3
68
BAB V
KACINDEKAN JEUNG RÉKOMÉNDASI
5.1Kacindekan
Dumasar kana hasil panalungtikan jeung analisis data dina bab opat
ngeunaan kaéféktifan modél pangajaran Think-Talk-Write dina ngaronjatkeun
kamampuh nulis laporan siswa kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung taun
ajaran 2012/2013, bisa dicindekkeun yén kamampuh nulis laporan siswa kelas
VIII A SMP Pasundan 3 Bandung taun ajaran 2012/2013 saméméh ngagunakeun
modél pangajaran Think-Talk-Write, hasilna can nyugemakeun atawa kurang tina
KKM anu geus ditangtukeun. Hal ieu katitén tina rata-rata skor tiap aspékna.
Rata-rata skor tina aspék eusi nya éta 3, 27; skor rata-rata tina aspék organisasi
eusi nya éta 3,03; skor rata-rata tina aspék karapihan tulisan nya éta 2, 83; jeung
rata-rata skor tina aspék éjahan nya éta 2,3. Jadi, rata-rata ahir tina sakabeh aspék
nya éta 11, 37 kalawan rata-rata penteun 55,83.
Kamampuh nulis laporan siswa kelas VIII A SMP Pasundan 3 Bandung
taun ajaran 2012/2013 sabada ngagunakeun modél pangajaran Think-Talk-Write,
hasilna nyugenakeun atawa geus bisa ngahontal KKM anu geus ditangtukeun. Hal
ieu katitén tina rata-rata skor tiap aspékna. Rata-rata skor tina aspék eusi nya éta
4,13; skor rata-rata tina aspék organisasi eusi nya éta 3,77; skor rata-rata tina
aspék karapihan tulisan nya éta 3,73; jeung rata-rata skor tina aspék éjahan nya éta
3,5. Jadi, rata-rata ahir tina sakabeh aspék nya éta 15,2 kalawan rata-rata penteun
76.
Tina hasil pretés, postés, jeung uji gain tétéla modél pangajaran
Think-Talk-Write éféktif pikeun ngaronjatkeun kamampuh nulis laporan siswa kelas VIII
A SMP Pasundan 3 Bandung taun ajaran 2012/2013. Ieu hal dibuktikeun ogé tina
uji hipotésis anu ngahasilkeun titung > ttabél , nya éta 19,46 > 2,46 bisa dicindekkeun
yén hipotésis kerja (Ha) ditarima jeung hipotésis nol (H0) ditolak. Hartina, aya
béda anu signifikan antara hasil pretés jeung postés saméméh jeung sabada
69
5.2 Rékoméndasi
Sabada dilaksanakeun panalungtikan ngeunaan nulis laporan ngagunakeun
modél pangajaran Think-Talk-Write, aya sababaraha rékoméndasi anu baris
ditepikeun, diantarana nya éta:
1) Tina hasil panalungtikan modél pangajaran Think-Talk-Write éféktif
pikeun ningkatkeun kamampuh nulis laporan, ku kituna ieu modél
pangajaran bisa dijadikeun salah sahiji alternatif pikeun guru dina
pangajaran nulis laporan.
2) Dina ngalaksanakeun panalungtikan dipiharep panalungtik nataharkeun
sagala rupana saluyu jeung prosedur anu geus ditangtukeun.
3) Pikeun leuwih ngabuktikeun kaéféktifan modél pangajaran
70
DAPTAR PUSTAKA
Alimudin, Yulia. 2012. Pembelajaran Menulis. (Online). Tersedia:
http://pembelajaranmenulis.blogspot.com/[8 September 2012].
Arikunto, Suharsimi. 2010. Prosedur Penelitian Suatu Pendekatan Praktik.
Jakarta: Rineka Cipta.
Dinas Pendidikan Provinsi Jawa Barat. 2005. Standar Kompetensi dan
Kompetensi Dasar Mata Pelajaran Bahasa dan Sastra Sunda. Bandung:
Disdik Jabar.
Joyce, B. Weil, M. & Emily Calhoun. 2009. Models of Teaching. Yogyakarta:
Pustaka Pelajar.
Kurniawan, Fandi. 2011. Laporan. (Online). Tersedia:
http://fandi-kurniawan.blogspot.com/2011/11/laporan.html/[8 September 2012].
Lembaga Basa jeung Sastra Sunda. 2007. Kamus Umum Basa Sunda. Bandung:
Geger Sunten.
Maula, Nikmatul. 2012. Model Pembelajaran Think-Talk-Write (TTW). (Online).
Tersedia:http://maulanikmatul.blogspot.com/2012/01/modelpembelajaran-think-talk-write-ttw.html/[8 September 2012].
Nurjanah, Nunuy. 2009. Tiori Nulis (Diktat). Bandung: JPBD Universitas
Pendidikan Indonesia.
Rahman. 2005. Desain Instruksional Bahasa. Bandung: Alqaprint Bandung.
Rahman. 2009. Model Mengajar & Bahan Pembelajaran. Bandung: Alqaprint Bandung.
Rahman, Spk. 2009. Modél-Modél Pembelajaran Bahasa Dan Sastra Sunda. Bandung: JPDB.
71
MKDP Kurikulum dan Pembelajaran.
Subana, spk. 2005. Statistika Pendidikan. Bandung: Pustaka Setia.
Sudjana. 2005. Metode Statistika. Bandung: Tarsito.
Syam, Mima Widya Lisdinia. 2012. Kaéféktifan Modél Examples Non Examples
dina Ngaronjatkeun Kamampuh Nulis Laporan (Studi Kuasi Ékspérimén
ka Siswa Kelas VIII C SMPN 1 Cariu Kabupatén Bogor Taun Ajaran
2011/2012). Skripsi Sarjana pada FPBS UPI Bandung: tidak diterbitkan.
Tarigan, Henry Guntur. 2008. Menulis sebagai suatu Keterampilan Berbahasa.
Bandung: Angkasa.
Tim Dosen JPBD FPBS UPI. 2008. Palanggeran Ejahan Basa Sunda. Bandung:
Sonagar Press.
Universitas Pendidikan Indonesia. 2012. Pedoman Penulisan Karya Ilmiah.
Bandung: UPI.
Yuliani, Dewi. 2012. Modél Memorization (Mnemonik) pikeun Ngaronjatkeun
Pangaweruh Léksikon Siswa Kelas XI SMA (Study Kuasi Ékspérimén ka
Siswa Kelas XI IPA 9 SMA 3 Bandung Taun Ajaran 2011-2012). Skripsi
