UNIVERSITAS NEGERI YOGYAKARTA
FAKULTAS BAHASA DAN SENI
SILABUS
MATA KULIAH : KARAWITAN I
(KURIKULUM 2009)
FRM/FBS/19-00
REVISI : 00
September 2008
1.
Fakultas / Program Studi
: FBS / Seni Tari
2.
Mata Kuliah & Kode
: Karawitan I
Kode : TAR 258
3.
Jumlah SKS
: SKS
Teori : 2 SKS
Sem : Gasal / I
Waktu : 100
Menit
4.
Mata Kuliah Prasyarat & Kode
:
-5.
Dosen
: Dr. Sutiyono
I. DESKRIPSI MATA KULIAH
Mata kuliah ini bertujuan untuk memberikan bekal pengetahuan dan ketrampilan tentang dasar-dasar karawitan dan praktik gendhing-gendhing dasar yang masih sederhana, yakni bentuk gendhing lancaran, bubaran, dan ladrang irama satu, untuk keperluan iringan tari. Mata kuliah ini diharapkan mampu memberikan pengetahuan tentang elemen-elemen karawitan dan penguasaan gendhing-gendhing yang masih sederhana dan bermanfaat untuk praktik tari.
II. STANDARISASI KOMPETENSI MATA KULIAH
1. Mahasiswa mampu menguasai praktik setiap instrumen gamelan sesuai tuntutan penguasaan dasar-dasar karawitan.
2. Mahasiswa mampu mempraktikkan garap instrumen secara bersama-sama dalam bentuk konser, dengan memainkan dua repertoar gendhing, yaitu lancaran Manyarsewu dan ladrang Sigramangsah
3. Mahasiswa mampu mengidentifikasi struktur gendhing lancaran dan ladrang untuk keperluan iringan tari
III. POKOK BAHASAN DAN RINCIAN POKOK BAHASAN
Minggu Ke Pokok Bahasan Rincian Pokok Bahasan Waktu
1 Pengantar
Karawitan
Konsep, tujuan 100 menit
2 Mengenal
instrumen gamelan
Instrumen gamelan 100 menit
3 Mengenal
instrumen gamelan Instrumen gamelan 100 menit
4 Mengenal
instrumen gamelan
Instrumen gamelan 100 menit
5 Menguasai Materi I gendhing lancaran
Praktik gendhing lancaran Manyarsewu
100 menit
6 Menguasai
gendhing lancaran
Praktik gendhing lancaran Manyarsewu
100 menit
7 Menguasai
gendhing lancaran
Praktik gendhing lancaran Manyarsewu
100 menit
8 Menguasai
gendhing lancaran
Praktik gendhing lancaran Manyarsewu
100 menit
9 Menguasai
gendhing lancaran
Praktik gendhing lancaran Manyarsewu
100 menit
10 Menguasai
gendhing lancaran
Praktik gendhing lancaran Manyarsewu
100 menit
11 Menguasai
gendhing lancaran
Praktik gendhing lancaran Manyarsewu
100 menit
12 Evaluasi Matari I Ujian praktik gedhing lancaran Manyarsewu
100 menit
13 Menguasai Materi II
gendhing ladrang Praktik gendhing ladrang Sigramangsah 100 menit
14 Menguasai
gendhing ladrang
Praktik gendhing ladrang Sigramangsah
100 menit
15 Menguasai
gendhing ladrang
Praktik gendhing ladrang Sigramangsah
100 menit
16 Menguasai
gendhing ladrang
Praktik gendhing ladrang Sigramangsah
100 menit
17 Menguasai
gendhing ladrang
Praktik gendhing ladrang Sigramangsah
100 menit
18 Menguasai
gendhing ladrang
Praktik gendhing ladrang Sigramangsah
100 menit
19 Menguasai
gendhing ladrang
Praktik gendhing ladrang Sigramangsah
100 menit
20 Menguasai
gendhing ladrang
Praktik gendhing ladrang Sigramangsah
100 menit
21 Menguasai
gendhing ladrang
Praktik gendhing ladrang Sigramangsah
100 menit
22 Menguasai
gendhing ladrang
Praktik gendhing ladrang Sigramangsah
100 menit
gendhing ladrang Sigramangsah
24 Evaluasi Matari II Ujian praktik gedhing ladrang Sigramangsah
100 menit
25 Tari Kridha Warastra
Evaluasi/penilaian 100 menit
26 Menguasai materi
III non-gendhing Praktik non-gendhing 100 menit 27 Menguasai materi
III non-gendhing
Praktik non-gendhing 100 menit
28 Menguasai materi III non-gendhing
Praktik non-gendhing 100 menit
29 Menguasai materi III non-gendhing
Praktik non-gendhing 100 menit
30 Menguasai materi III non-gendhing
Praktik non-gendhing 100 menit
31 Menguasai materi III non-gendhing
Praktik non-gendhing 100 menit
32 Evaluasi Matari III Ujian praktik non-gedhing 100 menit
IV. REFERENSI/ SUMBER BAHAN
A. Wajib : Martopangrawit, RL. 1972. Pengetahuan Karawitan. Surakarta: ASKI Surakarta.
Santoso, Hadi. 1988. Gamelan: Tuntunan Memukul Gamelan. Semarang:dahara Prize.
Supanggah, Rahayu R. 1988. Dibuang Sayang: Koleksi Gendhing-gendhing dan Gerongan Martopagrawit. Surakarta: Setiaji.
Tasman, Agus. 1989. Musik Iringan Tari. Surakarta: STSI Surakarta.
Yudoyono, Bambang. Gamelan Jawa: Awal Mula, Makna, dan Masa Depannya. Jakarta: PT Karya Unipress.
B. Anjuran : Karahinan, Wulan. 1994. Gendhing-gendhing Mataraman Gagrak Yogyakarta dan Cara Menabuh. Yogyakarta: KHP. Kridha Mardawa Kraton Yogyakarta.
Trustha. 2004. Kendhangdalam Iringan Tari. Surakarta: STSI Surakarta Press.
V. EVALUASI
No Komponen Evaluasi Bobot (%)
1 Partisipasi Kuliah 10 %
2 Tugas-tugas 10%
3 Ujian Tengah Semester 30%
4 Ujian Semester 50%
Jumlah 100%
Mengesahkan Yogyakarta, Februari 2013
Ketua Jurusan Pendidikan Seni Tari Penyusun