Tan Chun Siang
Chye Mei Yun
Kamarul Azmi Jasmi
Faculty of Islamic Civilization, Universiti Teknologi Malaysia
Suggested Citation:
Siang, T. C., Yun, C. M., & Jasmi, K. A.(2012). Beradab Semasa di Meja Makan in
Prosiding Seminar Pertama Sains,Teknologi, dan Manusia
at Marbawy Hall, Faculty of
Islamic Civilization, Universiti Teknologi Malaysia on 22 September 2012, pp. 191-211.
ISBN 978-967-0194-24-0 .
Abstrak
Dalam pandangan masyarakat Barat dan Islam telah mempunyai banyak adab-adab yang perlu
diikuti dan diamalkan semasa berada di meja makan. Antara adab-adab ini adalah adab sebelum
makan, semasa makan dan selepas makan. Adab-adab ini dapat membantu masyarakat masa kini
dengan memupuk sikap-sikap dan tingkah laku yang baik. Ketiga-tiga adab ini telah mempunyai
beberapa perbezaan antara masyarakat Barat dan Islam. Persamaan antara kedua-dua masyarakat ini
juga wujud. Walaupun perbezaan berlaku, kedua-dua masyarakat ini telah mempunyai perfahaman
antara satu sama lain. Dalam perbincangan kami di sini akan menyentuh tentang perbezaan dan
persamaan antara adab makan masyarakat Barat dengan masyarakat Islam. Di sini juga akan
menerangkan peradaban yang telah diamalkan oleh masyarakat Islam semasa berada di meja
makan.
01234567 8999999999999999 9999999999999 99999 99999999999 99!99999999 99999 9999999999 99999"999999 99#9999999999999$999 9999999999%&99#99 9!99999999'999 9999999899(99999 9#99999999999 999999999999998 9999999999999) 999999999999
*+,-+,./.,0
$999999%9999999 9999)9!999!999 9)99 999(99)999 99999123456789:3;7<=>6>729?>@3A7 BCCCDEF$9999999%999999 999G5H?5I999999J99999?K973I?67LM0
N+O.P.N0
Q+R.Q.0
PS0
R+T.0
R.U.,0
7 V9WX9 WYZ "99 #[93
9658778676885599 68 !"#$%&'"()#8977679768*8656+585 +6+65768 ,-./01!#2&31"4%(#5"46"0(%1"3$#2(!#783$%919$:# ;<<=>#=?@AB#-C38#"69:#%!%D#$3&%$%#!"#&3E%#D0C38C%8#!"E3C%$F%(#$3D%)%"# 6%6%6316"D#G%()#$0'%(#!%(#6"()F%8#C%F9#G%()#8%C9$#$3&%$%#&%F%(#G%()# D9F%(#$%8%E%#&%F%(#!3()%(#$3F9&'9C%(:#D%8F%(#E9)%#$3&%$%# '31$3(!"1"%(H
# I%(9$"%#$3D%)%"#&%F8C9F#8"!9'#G%()#6"!%F#!%'%6#!"'"$%8F%(# !3()%(#&%F%(#!%(#&"(9&#!%C%&#J%F69KJ%F69#8"!9'#$38%1"%(# &313F%B#I313F%#6"!%F#&9()F"(C%8#8"!9'#6%('%#&%F%(B#53()%(# &%F%(#&%(9$"%#!%'%6#&3(E%)%#F3$"(%&D9()%(#8"!9'(G%:#&3&3C"8%1%# F3$"8%6%(:#!%(#&3(E%)%#F3F9%6%((G%B#L("#%!%C%8#J%E%1#!%(#$3$9%"# $3F%C"#!3()%(#'31969$%(#M%D"#I98%&&%!#$B%BJB#G%()#&3&D%J%# '%(!9%(#8"!9'>#2CKN91O%(#!%(#2$KP9((%8#9(69F#&%(9$"%:#!"# &%(%#!3()%(#$9((%8KQ%$9C9CC%8#$B%BJB#&3()%E%1F%(#D9F%(#$%8%E%# $36%F%6#&3&"C"8#&%F%(%(R636%'"#E9)%#4%1%#!%(#%!%D#&%F%(#$316%# &"(9&#ST&&9#U2D!"CC%8:#;<<V>#;AB#
#
WXYXZ[\Z]^Z_^`^a_bXaXcdef
_bXe^b^_`^Z_
bXcXY^b_
e^W^Z_
I3(9196#$3D9%8#F%E"%(#G%()#!"E%C%(F%(#0C38#g%1h%1!#T("h31$"6GO$# i1%!9%63#P4800C#0/#j!94%6"0(#'%!%#6%89(#@kkl:#'3()F%E"%(#"("#63C%8# &3&D9%6#$%69#F3$"&'9C%(#G%()#!"#&%(%#&3(G%6%F%(#D%8%J%#&%F%(# &%C%&#$3$%&%#F3C9%1)%#%!%C%8#4%1%#G%()#'%C"()#3/3F6"/#D%)"# '31F3&D%()%(#F%(%FKF%(%F#D31D%(!"()#!3()%(#&%$%#G%()#D31%!%# !"#$3F0C%8#%6%9#D31&%"(#SmB#n31F3(F%&'#2(!#PB#oB#26F"($:#;<<@>#@pqH # 5%C%&#$3D9%8#D9F9#G%()#D31(%&%#g"$601G#0/#683#21%D$>#Q9E9F%(# "(!9F#!%(#'%C"()#0601"6%6"/#63(6%()#P3E%1%8#E9)%#63C%8#&3(G%6%F%(# 89D9()%(#%(6%1%#6%6%631D"6#$3&%$%#&%F%(#!3()%(#$3&%()%6#D31D9!%G%># #
r865*5*9965888+58 76+s9*tuv8*v9*5+58sw5t
0123 456787957785777 875795667956779785767757 55677557755767 56777875777776879567978757 7775777777795659758976787 567757777857578757767 5876977878757775956 877655778675657878777 !""!#$%&&'($)%&*+ $ ,-$!.!$/,0,"$12.32-,45,.$0,./,.6,.$74-,1$"289,/,0$,/,:$421,4,$ 1,5,.$1210;.<,!$9;:;.6,.$<,.6$02."!.6$/,-,1$12.<21,!$ 1=8,->1=8,-$,4,4$0,/,$4242=8,.6$!";?$ $ @!$4,10!.6$!";#$/,-,1$42:;,9$:;5;$<,.6$:28",3;5$A.4!5-=02/!,$ B/,:$74-,1$C2.;8;"$,->D;8,.$@,.$B->E;..,9$3;6,$12.28,.65,.$ 5202."!.6,.$/,-,1$121:2.";5$,/,:>,/,:$1,5,.?$$ $ 5777778795659877577595677 5957755797777767565877 865657775677765787F7G7H775I 77868767756787759776777 778776757777
+JB:/;-$KBL!4$M,"9!$,4>E,<<!/$N,/,#$%&&O($P&Q*$ $ $ @,8!0,/,$52"!6,>"!6,$02.28,.6,.$/!$,",4$/,0,"-,9$/!-!9,"$:,9,R,$ ,/,:>,/,:$1,5,.$:;5,.$4,9,3,$;.";5$12.6,3,8$,59-,5$421,4,$/!$ 123,$1,5,.#$:,95,.$3;6,$12.<21,!$4!5,0$1=8,-$<,.6$5!,.$/!0;-,;$ =-29$821,3,$42028"!$4!5,0$"=-28,.4!#$5242/289,.,,.#$921,9$"!.66!$/,.$ 3;6,$52028S,<,,.$520,/,$T;9,.$/,8!$423,5$52S!-$-,6!?$E!5,0>4!5,0$ <,.6$4=0,.$/,.$52028S,<,,.$,/,-,9$4;4,9$/!,1,-5,.$3!5,$4242=8,.6$ !";$"!/,5$12.<21,!.<,$/,8!$423,5$52S!-$-,6!?$ $ C2.;8;"$3;6,$/,8!0,/,$U11;$KB:/!--,9$!,!";$421;,$,/,:> ,/,:$<,.6$/!,1,-5,.$!.!$"2-,9$12.66,1:,85,.$28,".<,$S!.",>5,4!9$ 42=8,.6$9,1:,$520,/,$T;9,..<,$<,.6$"2-,9$12-!10,95,.$5;8.!,$ /,.$.!51,">N<,$<,.6$"!/,5$/,0,"$/!9!";.6$/,.$/!9!.66,5,.?$
3
!
"#"$!
%&'()(*+,-'.-'/-'+0-12-)-3-*+4-)-*+.-'+516-07+*&).-,-*+,&)3-)-8 ,&)3-)-+2-'/+9-:;<+.;:-/-+1&<&6(0+3;*-+0&0(6-3-'+0-3-'=+>&.(-8 .(-+0-12-)-3-*+;';+0&0,('2-;+<&<&)-,-+-.-<+2-'/+1-0-+;-;*(+ ?&'.-36-?+0&0<-1(?+*-'/-'+.-'+<&).@-+1&<&6(0+0-3-'=+%&)&3-+ :(/-+0&'/(A-,3-'+*&);0-+3-1;?+*&)?-.-,+@)-'/+2-'/+0&0-1-3=+ B-6-(<-/-;0-'-,('7+,&6<&C--'+:(/-+*&).-,-*+.;+-'*-)-+3&.(-8.(-+ 0-12-)-3-*+;';+;-;*(+0-12-)-3-*+4-)-*+?&'.-36-?+0&'-'//-63-'+ ,-3-;-'+2-'/+.;,-3-;+.;+6(-)=+D-)-+,&'2(1('-'+,;'//-'+.-'+0-'/3(3+ :(/-+*&6-?+0&':-.;+,&)<&C--'+-'*-)-+0-12-)-3-*+4-)-*+.-'+516-0=+ 4-/;+0-12-)-3-*+516-07+0&)&3-+?&'.-36-?+0-3-'+0-3-'-'+2-'/+ ?-6-6+.-'+?&'.-36-?+0&0-*(?;+1&/-6-+1()(?-'+.-);,-.-+E66-?=+ +
FGHGH!IGJ!FGKGL!
>@'1&,+?-6-6+.-'+?-)-0+-0-*+,&'*;'/+.-6-0+3&?;.(,-'+1&1&@)-'/+ 2-'/+0&'/-3(;+.;);'2-+516-0=+M-6-6+0&)(,-3-'+,&)3-*--'+E)-<+ 2-'/+<&)0-31(.+.;<&'-)3-'+-*-(+.;<@6&?3-'7+0-'-3-6-+?-)-0+ 0&)(,-3-'+,&)3-*--'+E)-<+2-'/+0&0<-9-+0-31(.+*;.-3+.;<&'-)3-'+ -*-(+.;6-)-'/=NE?0-.+M=+O-3)7+PQQPR+PST+
+ >&<-'2-3-'+0-3-'-'+.;3;)-+?-6-6+0&6-;'3-'+2-'/+.;'2-*-3-'+ .-6-0+-68U()-'+.-'+M-.;1=+D@'*@?'2-7+.-/;'/+;*(+<@6&?+.;3;)-+ ?-6-67+:;3-+<;'-*-'/+;*(+*&6-?+.;1&0<&6;?+.&'/-'+'-0-+E66-?=+V-/;'/+ ?-6-6+.;3&'-6;+1&<-/-;+C-<;?-?=+E66-?+<&)W;)0-'+.-6-0+-68U()-'+ .-);+1()-?+-68%-;.-?+*&'*-'/+0-3-'-'+2-'/+?-6-6+NE?0-.+M=+ O-3)7+PQQPR+PQX+E?0-.+M=+O-3)7+PQQYR+ZZT=+
+
[
\[
[
] [
[
^[
[
_ [
[
`[
[
a [
[
b [
[
c[
[
d [
[
e [
[
f
g
h
[
i [
[
j[
[
k [
[
l [
[
m
[
[
n [
[
o[
[
p[
[
q [
[
r [
s [
t
u
[
v [
w
[
x[
y [
z [
{[
| [
0123 456787957785777 77676779567!77"77#7677 7$77$77977%5"7&""77"7"7977#!8777"7 7#5"7$7#97%7'5## 7&""7%875 #767 6775"7$7#97%7'(777"777777"7""7 978767$77&""7%5"765)575$787#!87956%7*7"7 5$787&""7 77#95675$787+ 7' ,-./7"78701234225 66768/.9:;/<=<.>:8:68??:6966><.?:>6 .:=670.08:68?:6>687689>:@?68:508:68?:6>68 <9?<;:/67689<67<?><;:6.:69A;;/B./6/ 7689<9?66?<?<.=;8:CD:<<E.68F;9<68G 9<68866?.686/.909:;/?<.E:::A;;/C H;9<6><<I;:6><.><6>/G<<E.68F;9:> 968:6:?E;</69<96966768/.9CJ<6:6: ;/<.6:>:<68G>67K67;9?/7CL<.4 :>6:6:A;;/?<.M:.96;9;4N.6@A/9OC-.0PQQP RS5C
TU
V U
WU
X U
Y U
Z U
[ U
\
U
]U
^
U
_U
`
a
bU
cU
dU
eU
fU
gU
hU
i U
jU
k
lU
m U
n U
oU
pU
U
5## 7&""77 75767797# 977!8767!87979!8797%77q5%78595"r 859#%q77r5"7&""7's5%7$97677$787"757877 %56$77q577 7r58787%8757 787 %87q$#"7r5"7$7#97%7!77%877878797 7' 5## 7&""777t57$#"777t5 7 7' ,-./;4Lu./0RP3v53
!"#$%&'%$%($"%)$"%%$ *+ ( !%$%'%!!%",%) %-%"+!"(.+/%$ **0&%+12%+1,&.%+#( !%%&"*%.+1 ) ("!%$%,.%*+1).%*+1*"'%2%!$%(..,"%!*,%&%+1'&%) ("%+2%+1$ %&%.(%+34% +$%&'%$% !"#( !%/"1%$%'%!!%" ,%%-%.%(%+.%(%+%+*'&!$%1 +1,%, $%+. +".%&%( %$%%'&(%&%2%+1!$%(,0$ %("(%+0."*. +(&%+%
+ %$%%$ %&%.(%+05"%+3
67897:;<<=>?=@?A>B<A<=>
C%" '%+$%+1%+.%*2%&%(%!D%&%!#*,".'&1 (./%.%(%+ *."%0&%+1+$%(%..,%*"!%+1%+.&%(%!&, $%"" $%+'%(% %+)'%(% %+2%+1$ '%(% $ "%&/"1%+$%(%$ !%+11%(%+3 E%+ %$%%(&%+%!%+1%+2%+1(0!0&$%+'%(% %+"%&.+1%+$"+1 ,%(!&%),%(!&%$%+%(%+.+/%!"(%+!%%'(*%!%+( !%3F F G87H678I65HHI5J8JK65897J5L K6MN7OH5H67H97HNP98M768K K6O8O67H5OHN5HKMNP6JH8Q R89K65JH895H69665J6H887O65696657S HK7H6956NH85J67H796H55L8J98N896 7O9P7P6N7LPT65J686HP6UF FVFW3D&(+(%.'$%+43X3Y!( +*#Z[[\]\^_ F
4% +!"#(,%+2%(%+("%&1%,%&%!%(%+.+1"`%'(%+!&.% (%*!&%$%'0&%+12%+1..%*%($%+,&$0%*,"..."% .%(%+3 a&%+%'&%("%++ !%.+"+/"(%+(0&.%!%+2%+1!+11 !&%$%' !"%+&".%3FW%"&D&(+(%.'$%+4!b+X3Y!( +*.+2%!%(%+]
KT8876TT576896TP778655JPT65P8 7997K8HK66HJ66T6598587N5K 8J75H7HJ66T5Q
0123 456787957785777
!"#$%&&'$"$(&
%$("&)'#"#" $"$ &*+"&$$
,$-.#/%/ #$$&./#+&+&$01#
23445678!9: &. ;<*=*("&%#"6==:" % "#>/ #?$%#%)"#"&&&$ / %/("@ "%/"&&"##"#$%"#" $&*9+ "&"#$&&/"&"(/1#**)*!#" $ #"#/2.%/!ABBC63D5E38F G HIJ I KLMNOPLQ R SITPIU L HPIV W XYWZL[
\
]L^_` L a]L[IJ R HIJ L bPLcLd L YWeLf g hWcWi I jGkLYLl W mLnYWkWf N oPIpGqpNT ]L^_rIs L a]L[IJ R HIJ L tuVvjLd R fIJ L wLxRMLd L tLyIz N {R|}~IV G W W tuVvjLd R fIJ W wLxRMLd R H_` L nPL +$/6 795677777779758786 58747878775787779774579568556 85777778777974787587 77774787558757777 7 587777774575587 7 78:" &$"&$#$&. %"#" $"$ &/&
"#>%'$"$(&$("&)'#
/#$"#" $"$ &2,$=.#/%!34456B8*; $%!ABBC6CB5EF+$!344A6DE7E8F
Q L xLWQ _ R NIJ I KLIpLZ L XPIU W SRcuV Ns _ xRL _ XYWZL[
\
R SLPIVLf NLd W |N¡Ll Ns N KI~R¢GqT] L XPI£Is NT PLd W bPIpuz ¤ LZ L {}pT] R tuVLf I ¥Nc|NL|N R tuVLf PGN¦ I ¥|NpLd +$/6§7699777795677¨©7956787877 77777775576779573 5799 8! "878 9 975#99$% &'(" 58)*+,78-. / 0 123 . . 4 567829 . . 4 107 .. 6 :0;32 . . 6 <=>?@ . . A <BCDE . . 2 F6G2H . . B I6;BJ?@ . .
)
)
K
)
)
A LMNO2P .. @2Q4R . . 2 S2T2U . . A SA9B5?@ .. A <2V0W27 . 2 5DX2YDZ .. 2 <=>?@ .. 2 :0J63 .. 6 <6?MATAU .. 2 :0J632[ .. 6 <6\82]D^ .. 2 L8D_ .. A `8Da0WBb?@ .. 8D? .. 2 cW6;2\ .. 0 dNeD? .. 8D?2[ .. 2 f82b23 . @2Q4R2[ .. 2 S2T2U .. 0 dD>DZ .. 0 5NX0Y2P .. 2 <=>?@ .. 2 :0J63 .. 6 <6?MATAU .. 2 L8D_ .. A `8Da0WBb?@ .. 0 dAVgX2h0UDE .. 2 cW6;2Gg?@ .. @2Q4R2[ .. 0 dD? . 0 5NX0Y2P . 2 <=>?@ . 2 :0J63 . 6 <6\82]D^ . 2 L8D_ . 0 dAVgX2h0UDE . 2 cW6;2Gg?@ . 2 f82b2]g?@2[ . ) i+jkl*m)n858o'9 p7 #9895q7 7$$r$579.'87765785 #95s885 9' 88798 7#85899789 88%$'8875 #88959s885 9' 7#85pt89 8%'88895967#85 t8989%. . u78v) ) w+xyz+*+){+*yk|{+*yk)}+,~)*yy+x+j+,)*y)++k)jy+)*+z+)+{l) +{++)k l)+j+,)lk yy,){,*+j +{),}l),++) +{)*+,)++)yky ++{)klz+}+)y*+j)*y*j+y) {)k}+y+,) +y,)yl)+k}+x+j+)k +)*+,)+k}+x+j+)+x+) +{)*y++x)klz+}+) xj+)+kl{)+,~+,)k l)+j+,)*+,)l~+){,*+j +{) ,~l+zj+,)xy+)j+ky{)x{+*+z)x+,~)}+,~)+k+j) ) . +x+)z,}lkl,+,)zy,~~+,)*+,)+,~jlj)+*+ +{)++)z,y,~)x| {+*+z)+k}+x+j+)+x+)jx+,+)xj+),~+,~~+z)y,y)y+ +{)k+ +{)0112 345676894669794696699 !"#"$%%% #%$&'( )*+,-,9-.496+9,9-.49/40-91-.9-.490,59,9-,+29679-.49 049679+,,9,9-.4953.-91-.9-.49049749-.49+,,49 559.,6/79849+/67479-,9-.4953.-968,849-.49049679+,,99 854679+/6-49-,9-.49/40-968,849-.496+9 :;<"=>$?@AAB(@AC DE'$F'E"#"$%%% #% * * G&%$#H&?"#"$%%%$ %$$"$%I"$$$&
"&'$&%:JK>$&&'?@AAL(MNC
=%%'#&'FE&%#%%E&%
$&"?$O&&&'F E&:&<'$(L@AB?G&$(NMLAC(
PQRSTUVSWX ** Y ZQ[S\U]^_ ** ^ `aQRUTQb ** c deWf^gUh ** deb ** i jaUklm ** S neh ** i Zopeb ** U qaQRQb ** drklm * ^ sSteuUW * * U qf^WUv *
w
* * ^ qfYRU\ * * aQx * * Xf^TUyz{U| * * U }\l}U~zxX * * aQxU * * U aUy\rxX * * aQxU * * Xf^U}SU| *2 !" #$%&'( %)*+'(, -.', (/0102+34 -5-67 -5%!89. : ;<5.' :!=>'( ? @ABCDEF?G8H7IJK49J7974796549 L67M479N7479899ML9N94M847 K4G8H7IJM4OPQ9894R6J 6SSTSM46M8UVW99797K79N94M 84764M964M89L99K79 649899999ML9K7479N94X M847689K449669J9NM49XM49 794Y549X549I74Z87897S[ \QX]J47EA^?67_ ?
`AabcAEA?deeD?fghEbiiAjk?eDCibeb^?lA^m?en^mmD^ABA^?cb^mmA^? eA^mBDB?hnaneAC?EA^?hnacnaAB?obEAB?ABA^?en^mAiAeb?AcApAcA? BnCA^?CneACA?jbEDc?Eb?ED^bAk?onoAcb?enanBA?ABA^?en^mjAEAcb?Acb? ^naABA?CneACA?hnaAEA?Eb?ABjbaAoq?rAehAjA^?cDiAk?en^mmD^A?cb^mmA^? eA^mBDB?onaCnhDo?AEAiAj?enaDcABA^?BnCsehs^mA^?EA^?CbtAo?BnCsehs^mA^? b^b?AEAiAj?obEAB?iAlAB?uDvDE?cAEA?eA^DCbAq
? winj?lA^m?EnebBA^k?cAaA?eDCibeb^?AEAiAj?EbjAaAeBA^?D^oDB? en^mmD^ABA^?cb^mmA^?eA^mBDB?lA^m?hnaneAC?EA^?hnacnaAB? Cncnaob?lA^m?EbCDaDj?sinj?giiAj?CDcAlA?obEAB?en^behDiBA^?CbtAo? BnCsehs^mA^?cAEA?CnCnsaA^m?EA^?vDmA?obEAB?en^mAiAeb?cn^EnaboAA^? CneACA?Eb?ABjbaAoq?@A^ABAiA?D^oDB?eAClAaABAo?xAaAok?enanBA?enecD^lAb? AEAh?lA^m?hnaiAb^A^?EAabcAEA?eAClAaABAo?yCiAe?bAboD?enanBA?enecD^lAb? zAaA?cn^lDCD^A^?cb^mmA^?eA^mBDB?lA^m?onabCobenuAq?@nanBA? enecD^lAb?zAaA?cn^lDCD^A^?cb^mmA^?eA^mBDB?lA^m?onaon^oD?CDcAlA? obEAB?en^D^vDBA^?BnobEABCscA^A^q?
?
{|}~{
{
@AClAaABAo?xAaAo?EA^?eAClAaABAo?yCiAe?oniAj?enen^ob^mBA^?CnaoA? en^lneAb?AEAhpAEAh?eACb^mpeACb^mq?gEAhpAEAh?CneACA?Cnon^mAj? eABA^?onaeACDBiAj?cnaAiAoA^?lA^m?EbmD^ABA^?CneACA?eABA^k?zAaA? cneABA^A^k?EA^?CbBAc?CneACA?eABA^q?
0123 456787957785777
!"#$
%&'()(*+,-'.-'/-'+0-)-*1+-2-*+,&)3-3-4+-.-2-5+-2-*+6-'/+,&'*7'/+ .-'+5&'.-32-5+.7/('-3-'+4&8-4-+8-3-'+9&)9-'.7'/+.&'/-'+ 8&'//('-3-'+*-'/-'+4&'.7)7:+;.-9+7'7+5&'.-32-5+.7-<-)+4&)*-+.7-8-2+ 4&<-3+3&=72+2-/7:+;2-*+,&3-3-4+4&,&)*7+,74-(+.-'+/-),(+-.-2-5+,-27'/+ 9-474+('*(3+.7/('-3-'+>2&5+8-46-)-3-*+0-)-*+4&8-4-+8-3-'+.-'+ =-)-+6-'/+,-27'/+9-474+9-/7+8&'//('3-'+3&.(-?.(-+-2-*+,&3-3-4+7'7+ -.-2-5+,74-(+.7+*-'/-'+3-'-'+8-'-3-2-+/-),(+.7+*-'/-'+37)7:+@A:+ 0&)3&'3-8,+.-'+B:+C:;*37'41+DEEFG+DEH+
+ I-2-(9-/-78-'-,('1+-.-9+4&8-4-+8-3-'+8&'()(*+8-46-)-? 3-*+J42-8+8&8,('6-7+,&)9&K--'+6-'/+9&4-)+9&)9-'.7'/+.&'/-'+ -.-9+6-'/+.7-8-23-'+>2&5+8-46-)-3-*+0-)-*:+%-46-)-3-*+J42-8+ 8&'/-8-23-'+-.-9+4&,&)*7+*7.-3+8&'//('-3-'+*-'/-'+37)7+('*(3+ 8-3-'+.-'+87'(8+*&*-,7+8&'//('-3-'+*-'/-'+3-'-':+;9.(22-5+ 97'+L8-)+*&2-5+8&'<&2-43-'+7'7+.-2-8+5-.74+@%(42781+DEEFG+MNOPHG+
+ Q RST U U V WSX UU Y RQZ[ U U S \S]^T UU _ `ab U U S cd^eSf U U g hijk[ U U
l
+
+
UU S cman U U [SoYp U U S qarab U U Q str^WSuab UU Q qtrvwSxvjay UU g hgzxg]SxgZ U [SoYpS{ U S |Y\S} U Q |S\Q~Sxvjay U g hgzxg]SxgZ U _ `Yay U S `maQx_~k[ U ^ qtrvwS U g hgkmS]g~gZ U ^ |S\Q~SS{ U g hgkmS]g~gZ U + %-34(.G+7 97697777779567987 755677767777777587787 77857777777775877 78577777776577777 85777678785777677 U + -.74+7'7+8&'6-*-3-'+9-5--+8-3-'+.&'/-'+*-'/-'+37)7+-.-2-5+ 8&)(,-3-'+-8-2-'+46-7*-'+.-'+8-3-'+.&'/-'+*-'/-'+37)7+-.-2-5+ 8&)(,-3-'+4()(5-'+.-)7,-.-+-97+4:-::+;8-2-'+7'7+<(/-+*&2-5+ 9&)4-9.-+.-)7,-.-+L8-)+)-.576-22-5(+-'5(+-4(2(22-5+4:-::G+2
!" #$%&!'&(&!)*'+*&,(-*&,('&.*!' .$ %.&/&// **&. -. %/*$,$.*0
1249997478799934589956 57998768999999978696 969765699464879999 9489997979:; <=)>? !@ )>*$!A'!BCDEFG H
I.$)-'.$)%&%/'!$$)/%!'%&,*&!..!'.$*&%' $
J!&'J,/-J,/+0K! /$L A)$'%&,.L%
)&'/$*&M$!.,$L.* )!$$>/)$'%&%L
*.$ .&/&// *%/*$,$
H
N@ '.!-O$&ABPQPRBQG0S!'$T*+,00%&!'&,M&,$%'+
.)&J,/>/*.&/&// *%/*$,$.$
.&*%O) ! !!')'!!!!' U!$'$+)!!0@&!$'%'!%&,)& % V$&,).AW@*!'.&/%/* 0XWT* %$.*J!&' *.&/%/*X0V$!%)&,).AWY/* &/ %$.*$)&// *%/* 0XZ$.*.>/&/'!/$ J,/%&,)& % % *& , %$L&,$%'V$*&M !$*&)JJ/0 [!&'*&,$%J,/%&,)& %%$.*$)!/$&//*%%/ *>*& ! %>0X<@ )!$ABPPQRBPBQG
@&)*$L .&$*$($*&/%&,.L%!)>/ &>&*)&)&J,/$%%$.*$)&$*%$*.&/ %/*>*&,%&,.L%) % L&>*$%% )&!$A *.$L&,J!&'*% .$&,*)&)&J,/$%*.&/ &// *%/*$,$0\!$!>?$,T!!'R
] ^
_^
` ^
a^
b ^
^
c
d
^
^
e^
^
f ^
g ^
h^
i^
j
k
^
l ^
^
m^
^
n ^
^
o^
^
p
^
^
q^
^
r
s
t ^
^
u ^
^
v^
^
w ^
^
^
0123 456787957785777
!
"
#
$
%
&
'
(
)
*
+
,
-
.
/
0
1
2 3 456789:2;<<7=>875959755?67@5<775A785@7 57@@AB7C7DE7587B7>B7=7<7F8765977GC7@ 8A7=77C7877587B7>7F87657=7>7GC7@ 85677C7DF56579568?H7GIJK7LA=77M7@7<7= N@7A=AA777<AB77>7A7>567<7=DK7LA=7 7M7@7<7=N@7A959775B78779597C7@ 9567>597@777N@7A959775B787?67@O?67@595<A 7DK7LA=77M7@7<7=N@7ABA<75B7877 7B7C7@>77@@AB75A<C7D45677P<7=7Q 7BA<7=7Q8767=7><7=7DN@7A<7=R5?<?@ 7M77>?<?@<7=7>56=787B7AC7@7P6D3 ST8U5V35WXY5Z5U5V[3\:\]^_2
T`a`Ubc3d5ef39cgceh5ef65e39c35b57[3g5fc3a5U53i87Wcice[3b5ef5e3 6cUc3595W5V39cW5U5ef38eb863i565e395e3ice8i378a5d53i`U`653i`ej58Vc3 7d5cb5e3b`b5ac36`Uj5X6`Uj53V5Uc5e3595W5V37`a5b8bed539cW56865e39`ef5e3 i`eff8e565e36`985X9853b5ef5ek3lc65W583i`ia8ed5c3a`U65U53d5ef3 9cg`e5U65e37`a`Ubc36`756cb5e3b5ef5e365e5e3d5ef37`i`i5efed53bc9563 95a5b3i`ig85b35a5X5a536`Uj5[3i5653i87Wcice395a5bW5V3i`eff8e565e3 b5ef5e36cUc38eb863i565ek33
3
mnonpqrsntnunup
v5W5i3h5U53a`i565e5e[3i57d5U565b3Y5U5b3i`eff8e565e3f5Ua838eb863 i`e`b5a65e3i565e5e3i5e565W53ac75838eb863i`iwbwef65eed5k3T`W`a573 cb8[3f5Ua83V`e956W5V39cb865U36`3b5ef5e365e5e38eb863i565e3awbwef5e3
3 !"#!$% &'($%%)*+,%(,#-(!./%",0!"!1 +2 !3!4&5 ,#!(.!!"*#!6"!"#!$% 7 89:588;8<:9=5677;:=6<;<65876= ;7>8=;8;<65:=6;58;;96:8?
@/&0!"!1+2&4&5 ,#ABCCD7BEF
2!6"#!$(,)A#)" G#(!1%),+ #!+,", ,,%+!*!**% ,*H",&51$,(I$,#&&J&
A$*,+!**% ,*H",)&K$$,L(,
!(.$!" @5$%'J%+ADMMN7OONMP5.+ADMMN7BQNCF7 R STU 99 V SRWX 99 Y Z[\]TU 9 9 T ^[_` 99 T ^[_` 99 a ^bacTd 9 9
e
99 XTfVg 9 9 T h_i_j 9 9 R kliamTn_j 9 9 [_o_p 99 \ STqTrRsTt 9 a uTmTt 9 V htvmRwvsxy[vW 9 z\{Tn 9 [T|_}T~xoTt 9 R _j 9 [T|_}v~xoat 9 L#%+7:::7:57;7??>?:57:9 8 7;765;987 7;8888 @:>9+;9FI$,#&&J&!1%),6"6")!"#!+,",! , +,%&I$,#&&J&1$,(A$*,+1#,!* *%,*H",)&G$% #,,!(.!) $.J7 859858858; 58965;57:89 579>9;?8;88:5 :87989858? 989:87989 858985:6;:8; 9588588778?:8798 9858;98
0123 456787957785777
7757777677765775677 77977777777
!"#$#%&'("#)%*+&+%#,(%(-&.*/&011&%#,&2345& 6
7#8#9&:;&<##,(=&$;#;&>?,#%&@?@9?$(>#&9#%#A#&B(=#,#*&@?-B?@C*>& )?-D#-&=*$#-D&)#$(C#)#&>(D#&C*>*-D&B#$(&#)#,#%&@?,#%($=#-&=?+E@9E-D#-& @#-#=#,#&@?-B?@C*>&)?-D#-&,?9(%&)#$(C#)#&>(D#&C*>*-D&B#$(&C*,#& @?-#-)#=#-&9*$*=&@#=#-;&7?$#-#&(>*&B#-D#-,#%&)(>#@9#%=#-& =?C#)#&>(D#&@?-B#)(&?@C#>&C*>*-DF&#>#*&@?-B#)(=#-&,(@#F&@?,#(-=#-& 9(,#&#)#&%#,#-D#-&+?C?$>(&=?$#-#&@?-D#@9(,&=*#%&#>#*&+?,#(--"#&+?C?$>(& @#=#-&-#+(F&C*,*>&)#-&+#D*G&>()#=&+?C?$>(&$E>(&"#-D&9?$=?C(-D&#>#*& +?C?$>(&>#@#$&"#-D&9?$9(B(&=#+#$5&"#-D&>()#=&@*-D=(-&@?-DD*-#=#-& >(D#&C*>*-D&B#$(G&B*D#&+?9#9&%#,#-D#-H%#,#-D#-&"#-D&,#(-;&I@@*& 8J9)(,,#%F&2KKLM&4L5&
!*)*&(>*&B*D#&>()#=&)#C#>&)(B#)(=#-&+?9#D#(&C?-DD#->(&B#$(&)#-& (#&@?@C*-"#(&N*-D+(&>?$>?->*F&)(&@#-#&#)#&=#,#-"#&>()#=&>?$%#+(,& )?-D#-&+?@#>#H@#>#&@?-D#@9(,&)?-D#-&>#-D#-;&.#-D#-,#%&B*D#& @?-DD*-#=#-&+*)*&9?+#$&C#)#&>?@C#>&+*)*&=?O(,&9#D(&>*B*#-& @?@C?$9#-"#==#-&@#=#-&#>#*&@#=#-&+?O#$#&D?,EBE%;&!*)*&B*D#& >()#=&9E,?%&)(D*-#=#-&)?-D#-&>#-D#-&=($(&)?-D#-&#,#+&#-&#D#$&>()#=& =E>E$&+*)*&"#-D&+?)#-D&)(D*-#=#-&)#,#@&+?+*#>*&%()#-D#-;&
I@@*&8J9)(,,#%F&2KKLM&4P5&
Q,?%&(>*F&@*+,(@(-&#)#,#%&@?-D#@#,=#-&#@#,#-&+*C#"#& @?-DD*-#=#-&>#-D#-&=#-#-&*->*=&@#=#-&)#-&>()#=&@?-DD*-#=#-& ,?9(%#-&B#$(&+?@#+#&@#=#-&=?O*#,(&@?@C*-"#(&%#,#-D#-H%#,#-D#-& "#-D&)(9?-#$=#-;&<#=#-&)?-D#-&>(D#&B#$(&#)#,#%&+(=#C&>?-D#%& #->#$#&@#=#-&)?-D#-&+#>*&B#$(&"#-D&@?$*C#=#-&O#$#&@#=#--@"#& E$#-DHE$#-D&+E@9E-D&)#-&@#=#-&)?-D#-&,(@#&B#$(&"#-D&@?$*C#=#-& +(=#C&@#=#--"#&E$#-D&"#-D&$#=*+;&
&
RSTUVWXUVUYWZUY[UVW
\#$#-D#-&(-(&9?$,#=*&C#)#&+##>&@#=#-&9?$+#@#&>()#=&C#)#&+##>& +?-)($(#-;&!?@#+#&@#=#-F&B#-D#-,#%&+?+?E$#-D&(>*&9?$,?9(%#-&)#,#@&
3
!"#"$%&%"" $' ($"#"")$*(+&"$%+,$%-".$ ,% $!"&$(".-$' ($"#""/$"0"$("'"$"!","$.!"#$%&,% "$ !","$0"'#"$%&%"" $' ($"#"")$1$! (%-.$87523%&,% 4 ,% "5)$678%!-,$789 ($:".$",4*"00 !$;"!"/$<==>?$@@A5)$
;"% $()")B)$.!"#$C&"$"#"$%"0"#)$D&%-"."$(C&.$ "% ,$"#""$,% $!"&C"!"$#C&,-"$"."-$#!"#$(! &$ "!","$.!"#$! (-#" $+,$;"% $*)8)E)$6F8%!-,$789 ($:".$"(4*"00 !$ ;"!"/$<==>?$@@A5)$G,$.-/$8,,"$.,"$%&H&"?$
$
I J
KJ
L J
M
N
O J
P
J
Q J
RJ
SJ
$ $ T"#(-!?$U758U9VW WXWY77UZ[U89765X 65ZW8\7]^ $ 3*-&"$X[_52/$`?>@5$ $ $ a&!"C".$(".-$"! ($0"$! &B"0".#"$+,$8%!-,,"$% $ b"&/$!"&C"!"$;"% $()")B)$%&("%!"$3T-(,/$<==@?$>c>d5e^^ f f f f f f f f f f f f f fghijkglfmnopfgqgrjsfuvtwxgyfzq{w|g}fvugs
~
f f f f f f f f f f f f{f{fj gfju{vjrxfgh|of |gvopf{gvgkf{fj gfjq{|oxgyf{xgy f $ T"#(-!?$\859\_5YU7U7]]]\5X 7\9589777W579X 652859VU77W5] 678 ^ T"#(-!$¡"! .$ $.!"#,"$(C&.$"#(-!$," &0"¢$£-"$! "$ &-C"#"$(-".-$C&%"! "$.."$#9--!"$+&"4+&"$ T-¤/$" .-$0"$.!"#$! C"&- $#B""$!-C/$%&%"! $0123 456787957785777 !" #$%&$%'"%(! !)##%(*##! +%!,(!$%'"%(!# $,$) %! )#### ,+%-./##01233456789 9 :%+ "#;$%<=# >####!%)+%#% +%(!,#) %=+ 1?0,##+%$ #! + +%(!%-./##01 233456@89 A%#!# $#!>%) %&-B%#) !$1-A%!# # +%!%%!"#-9 C
DEFGHIHJKLEMHNHKOHIHPK
Q#!#%!#&!#!% %!&! %>+ +) %+%) %! - R%#!####%+#! ) !%!+)+ %!#&!# +#,#.1/%;233S5T28-U#+ %>+!#!#,##,)! !$%+!- Q>$ $!#!#%!#&!#$%%# !#%>+%#)! #%#%#+#&+#)-R #%++% ) !$+-1+% !$R01##&1V"!))-R %##% ###>% !%%# %%%, ##-? )#$% )!#-<#% #,
3 !"#!$% !"!&% !"!$'!$(!)!*$! $*!$!#!+$ ,-$#"!!$.* /$%0!.#'!$#( !$0.0."$(."!)!*#!$!!"$*.(!#$*"1!(.$ ( !$)"#!"!$'!$*.(!#$(...#!$*"%0 *$#*.#!$!#!$(!$1 !$ 1!!!-$0"2!#!)$%!%!$!#!!$0"!(!$(.$ *+$3450( $ 456.%$7!*-.$!%&8!''.($9!(!/$:;;<=$>:?@$ $ 8!%!$!#!/$#.*!$1 !$-(!#!-$ '!-$!#!!$ (!$0!.#+$A.$!(!!-$" )!#!$%!* $!(!0$'!$-!" %$**!)$ (.).-!"!+$A.$!(!!-$#"!!$!$!#!!$'!$*.(!#$(.# '!-$ (!$0!.#$(!)!*$.0 #!$B#$(!$(!)!*$! $#%.-!*!+$ C.$%!).$.* /$!#!$!#!!$'!$*.(!#$(.# '!-$(!$0!.#$ !#!$'0!0#!$!#!!$*.(!#$!#!$*"2"!$(!$0!.#$(!$ (!)!*$'0!0#!'!$0"0.-!$(!!$!#!+$3450( $456.%$ 7!*-.$!%&8!''.($9!(!/$:;;<=$>::@$
$ D!(!$)!(!!$A%!/$)!"!&)!"!$4!!!E$!(!!-$(.!!##!$ * #$0"2!#!)$!.$-!&-!$'!$0!.#$%!0.$!#!+$C!!$ !&5(6#!"/$A!$9!F!F.$!*!#!$0!-!F!$G(.!1 "#!$0"0.2!"!$ #*.#!$!#!+H$A!$50 $I!.($!&J-!6!.$(!!$#.*!0$!&A-'!$ !*!#!$0!-!F!$=$ $ 5788KL8M5KNKOL8 7L8L8M587K65N65O7K8K 9P Q5&5(6#!"@$ $ $ R"2!#!)$%!0.$!#!$!(!!-$" )!#!$#!# !$'!$*.(!#$ S#$#"!!$..$!#!$'0!0#!$%0!-!.!$(!".)!(!$!#!!$ '!$0"!(!$(.$ *$*"-!0 "$# !"+$A.$!#!$'0!0#!$ #*.(!#%%!!$S"!$!.+$T!! 0!!.!!) /$-!&-!$'!$0!.#$ !(!!-$(.!!##!$ * #$0.2!$%!%!$!#!+$ $
UVWVXYUZ
[Y\Y]Z
5(!0&!(!0$%)!%$!#!$%)"*.$ $S"!$'!$!%.-$ !#!$(!$0!* $* !$" !-$ * #$!%#!$1!$0123 456787957785777 !!" ##$%&"'"#( ##"#$)!!"*# %#'" !&#' ! '##$ +,-./.00.123415,/.627,1--.12+.128.9,2 : "! &*## #"!#! " "( #$;!" ##"#(!( # ! (<"=!)>?$@#ABCDEFC5CEG7C HCF5I56JE5KL5857CM95KE65F57IMCL5C79F5$NO& "*##"!#"( #*#"( ! &""""" #'$%P "#"! !""#'" !&$ : "! %#*#"( ! P ' !'#$Q!!!P
!&"RS"T@&!*UVVWAWXYR@&"Z["!*\]]^A __^]Y@!*\]]^AUW^V`A
a bcd NN e bafg NN h ijklcd N N c mjno NN c mjno NN p mqprcs N N
t
NN gcuev N N c wnxny N N a z{xp|c}ny N N jn~n NN k bccac N p c|c N e w |a j f N kc} N jcnc~c N a ny N jcn ~p N :#"!AB9H9979567C77HFHFF7L7G956798777F7L 5E67M7H77777M7F7L875MH7DC7M7J7 5MMH777DHC7M7LMM775F7CJ77C7H5F7C7J7 N R9H7GH8!L78` =!#!# !&!#*"#! ! ""' ####"!#"3
!"!#$%!&&'()*+$%,$%-"&.- /0) "&*& /0) &*& /"."0/!"&$.&1 & //,//!&& 1&* "%$)- -"&.- )0'2&& !)&)&$)& /3,/31&* #"%!& 0 /"/"4%&* )'
5678985:
;"<% "/!0).&&1+ =.)0)& -)0 >!& 1&* /"%# !4"&+ -%)/.- !".)0& # !& /"#.&1 !"&*!.&&1 /"0"%>!& ).)'?#,# &-"&.- !.& /"$ "<..*)&) ."#- !"&.!& /"&&* /"! 4."- *4.4&*& !/1% !/ &' 2& $)* & !".-%& *4.4&*& !/1%1&* ."#- #"%#)1 & /1&* & #)1 !/&*,!/&*'
@
A8B8CD7:
E?#). E?>/ #& F- /,;11 G' HIIJK@L786M98N9O P75NQR59N7QST 2&4&"/U V% 2#&).()>W"' ?#) V=)+.,2!! ?#) V=) ;).!& #'.,?/-E- .,;$/&' XYYZ'NO8[9T(.'X,H'\"%)UV%.,F%' ?#) ]%=-' HIIJ' N77Q77^_SP7'`). a)!0)%U b)/ ;.!' ?-! #' c!#.+ .,2!! ?#) E?#)..- #& d)-!! #& c!#.#& c.. .,;-#&' XYYZ' 798QP NS98OeOT@()>'X,XH'd"/%UV%.,df%3'
?-! c' ;%+ b-'V' XYYX' gP7T`).)
a)!0)%Ub"%<"& h& ;&'\-'
?-! c';%+b-'V'XYYJ'N78i896j669P5987T a4!#%+2..&4/UF4)&4& 34%2/.!< `&4=."*"' ?.,\)-%+ .,2!!' XYYZ' S8SNQkS58T lm-nnU ;--
0112 345676894669794696699 !"!#!#!$696%& '65(")#*+,! -./01234 56 6 74646"676666!89:;!$69 6%&<66=989>65>96%&?6@A9B6%6%96%&'96%&$C$D9E69?66>9 6%&F696%&$7(")#*+,! -./ 674G 56!8998!$69 6%&<66=96%&H$856(I !8J!")#*K#40LL! M 0!899N!$696%&O657>(I8P!")#* +,! Q6RK)6!S;;:!TU@V579W45X69'XDV65C9W79O>46$5$! Y6#) 7##).Z2)R*[\2ZY6]).#L^)..! 1_-Z)."Z!S;;;!H6$9'4`69a79H4Db6!K cd*)e6".6^.#,! H6$9'4`6(S;;P!".Q .K)N!Kcd*^)6)#6 )e6".6^.#,! c"),)6,d6 7#)])6f!#,6.!S;;8!O46X>b9gV$59 h>%7549iVV79645!Y6#) 7##).*-Z ^)..! 3)!S;8;!h6569669j9$9<68!k"# f]).7)6lZ*f).R)6#-)e.! .01.6.!1___!. m.-.!S;;8!6>>9$%(")#* ,#.LL! ^dK!1##!S;;P!?DV5C9V@9D>49W568n9o$$697$9769p6%b9 VDV5D6D@9D4D6b94656>(I,#*7)07)).#! Yq !S;;P!W7689669$9h6569<68(9K cd*1 L! r r