Kuvayı Milliye ve Ulukışla

(1)

Ulukışla ve Kuvayı Milliye

...

İlk Kuvayı Milliye Ulukışla’da ...Mustafa Ulusoy...4

Mızrak Duruşlu Kadınlar...A. Özsunay Türker...6

Ulukışla'nın "Kuvvacı" Müftüsü Mehmet Bahaeddin Efendi....A. Özsunay Türker. ...7

Ulukışla Ve Kuvayı Milliye ...Ömer Fethi Gürer...14

Cumhuriyet Aydını M.Ali Eren (1911-2001)...A. Özsunay Türker...16

Ulukışla Kuvayı Milliye - Karar Defterinden Örnekler 1918-19...A.Ö. Türker...20

Ortaasyadan Ulukışla Yaylaklarına'dan Milli Mücadele...İdris/Esra Yavuz...48

M.A. Eren Düşünce ve Anılar II - Arka Kapak...58

...( bu kitap için bakınız :

www.scribd.com/doc/28856089/

M-Ali-Eren-Anılar-IIt )

...

Ulukışla'lı Eğitimci M.Ali Eren (1911-2001) Kurtuluş Savaşı'mızın ilk kıvılcımlarının atıldığı Kuvayı Milliye çalışmalarını çocukluk anılarından anımsatarak bu bilinci gelecek kuşaklara aktarmak, tarihi gerçekleri ortaya çıkarmak için büyük çaba sarfetmekteydi. Bilindiği gibi I. Dünya Savaşı'ndan sonra Osmanlı Ordusu tasfiye edilmekteydi. M.A. Eren çocukluk yıllarında Ulukışla'ya silah getirilip büyük yapılarda depolandığını anlatmaktaydı. Yine bu silahların zaman zaman kadın ve çocukların yardımıyla geceleri arabalara yüklenip gönderildiğini aktarmaktaydı. Bu olay Atatürk'ümüzün ileri görüşünün başka bir kanıtı olsa gerek, zira kendisinin Adana da Yıldırım Orduları'nın Komutanı olarak mütareke görüşmeleri sırasında bölgeye geldiği bilinmektedir. Bu sıralar Ulukışla'da Kuvayı Milliye'nin çekir-değinin oluşturulduğu düşünülmektedir.

M. Ali Eren, bu konuları araştırırken şimdi özel ellerde bulunan bir kayıt defterini inceler ve bunun Ulukışla Kuvayı Milliye döneminde tutulan Karar Defteri olduğunu farkeder. Resmi kayıt altına alınması için ısrarla ilgili aile ve kurumlar nezdinde isteklerde bulunur. 1999 yılında kitaplaşan anıla-rının ilk bölümünde bu detefterden bir kaç karar aktarır. Sonuç alamayınca 2001 yılında Gazeteci A. Sunay Türker'den bu çabalara devam etmesini ister. A.S. Türker bu karar defterinin bir kısmını daha elde etmeyi başararak olayın diğer tarihi boyutlarını da gün ışığına çıkarmıştır. M.A. Eren'in resmi dilekçelerine alınan yanıtlar da ekte verilmektedir.

Sn. I. Yavuz'un kitabı (2010) dolayısıyla Ünal Ailesinin ilgili Karar Defteri'ni Ankara Cumhuriyet Müzesi'ne kendisinin vefatından önce teslim ettiği anlaşılmaktadır. Ne acıdır ki M.A. Eren, yıllarca dil dökerek ortaya çıkarılması için emek verdiği konudaki bu mutlu sondan haberdar edilmemiştir. M. Ali Eren'in H. Ali Yücel imzalı bu takdirnamesi şükranla anılacak emeğinin bir göstergesidir. ...

(2)

(3)

(4)

LK KUVAYI M LL YE ULUKI LA’DA

Mustafa ULUSOY

1

_{Darbo az, 1 Ocak 2004}

2004’ün ilk yazısı bu… zamanda kayma var… sabahın erken saatleri ö leye do ru kaydı,

kayıyor… zaman ve mekan kayıyor… darbo az gittikçe darla ıyor… darla tıkça

daralıyor… dar zamanda darbo az…

ve Kuvayı Milliye

Ulusal Kurtulu Sava ını ba latan ilk ate … ilk ate in yakıldı ı ocaktayız… ocak

ayındayız… tüm aralıkları bir çırpıda atlayarak, aralıklardan sıçrayarak oca ın tam

oda ına dü üverdik…

Paramparça, Asya, Avrupa, Amerika, Afrika…

Vurdular Ortaasya’yı ortasından, darmada ınık oldu ordular...

Toparlanırken Avrasya, “ihanet”le içini oydular…

Ota ımızı kurup anadolu’ya nefeslenirken, sıçramak için sonsuzlu a, viyana’da,

yükleniverdi tüm tarih sırtımıza…

Büyük vurgunla sarsıldık, yarıldık orta yerimizden…

Gizimizi saklayarak içimizde… geriye, geriye, geriye do ru… gerildik, gerildik, gerildik…

yerildik, yerdik kendimizi… yerlere serildik… üstümüzden geçti atlıları, biyo-psiko mekanik

ultrafa ist uygarlı ın ataları…

Ve son hesapla ma… en son ota ımızda, anadolu’da…

Gizimize akın ba ladı… yarıldı dı cepheler… vururlarken son darbeyi gizimizin

çevresine… Anadolu yanıyor… yok mu kurtaracak?

Gizimizden yüzümüze vuran ı ıkla a dık gökyüzüne… hilalle yıldız birle iverdi bilincimizde

ve indik… indirdik tüm görünmez güçlerimizi yeryüzüne…

Ölümsüz deyi imizle sarsıldı tüm acun;

Ey faniler!... “YA ST KLAL YA ÖLÜM”

Öyleyse, el uzatılmı sa en mahrem yerimize, ota ımızda odaklanan gizimize…

Duramayız… oyalanamayız… har vurup harman savuramayız… oturup a ıt yakamayız…

Toroslar durgun… da lar bozbulanık… küskün aman ana… analarla dolu Anadolu…

yi itler helal etmiyorlar emzirdikleri sütlerini… mahremine el sürmü se “dü man”… oturup

gevi getiremeyiz, kimseden yardım bekleyemeyiz… Bolkar mavisi vururken gözlerimize,

Akdeniz’in mavisini kirlettiremeyiz…

Fransızlar, Ankara’ya do ru yoldalar… ah bir Torosları a abilseler… ha gayret, uygar

haçlılar… az kaldı dayanın… unun urasında ne kaldı… Pozantı, Çiftehan, ardından i

tamam… Ankara avucumuzda… sarı ın kurdu kıstıraca ız yuvasında…

Ulukı la yasta… a ıtlar yakılmakta…

(5)

Neler gördü Ulukı la, neler görmedi!... insan ortaya çıktı ından beri… yüz de il, bin de il

binlerce yıldan beri… yi itlerinin yüre inde çelikten çekirdekler do urdu… Türkmen,

Türkmen oldu undan beri… ne Bizans ne Roma ne de Osmanlı dinledi… de il ki, Fransız,

ngiliz emperyalist zorba talancıları dinlesin…

Ulukı la’nın dinledi i, içinden gelen sesti ve o ses; “ya istiklal ya ölüm” diye inledi….

Ve Anadolu’da, ilk Kuvayı Milliye örgütü, bu yi itlerin bö ründen do du…

Fransızlar, düze çıkmamalıydı, Pozantı’da durdurulmalı, vurulmalıydı…

40 ki iden olu an “ölümüne sava çılar” Fransızlara do ru yakla tılar… 4000 ki ilik Fransız

ordusunun bulundu u konaklama yerini sardılar… ak amın karanlı ında, ellerindeki

tüfekleriyle mucize yarattılar… da ılarak tepelere, soba borularının içinde patlattılar… her

patlayan tüfek soba borusunda, top oldu, tank oldu, mitralyöz oldu… 40 yi it binlerce asker

oldu, gözünde, gözü dönmü fransızın…

ve teslim oldular!... 4000 fransız, 40 kuvayı milliyeci Ulukı lalıya…

ve hiçbir “dü man” geçemedi toroslardan ankara’ya…

i te, bu kuvayi milliye örgütünün belgesel karar defterini okuyacaksınız…

ulusal kurtulu sava ının ilk çelik çekirde ini… ilk yok edilemez örgütünü…

o gün geçti mi? O devirler geçip gitti mi?

Ulusal kurtulu sava ı bir öyküye mi dönü üverdi?

Yoksa, yoksa, dünyanın her yerinde yeniden do uverdi mi, do uyor mu?

Ulusal güç evrenselle iyor mu, mazlum insanlı ın yüre inde?

Ultrafa ist bireysel evrenselli in canevinde mi ota ını kuruyor, onu canevinden mi

vuruyor?

te, bir kez daha, son kez; tüm dünyanın, tüm insanlı ın kurtulu unda Ulukı la, gelece in

yüksek ufuklarından do maya ba layan güne in parlaklı ında evrensel kurtulu sava ını

ba latıyor… Hiçbir gaflet, delalet ve ihanete aldırmadan…

Sarılsa da her yanından… gaflet, delalet ve hatta hıyanet içinde olsa da, ki isel hırs ve

çıkarı u runa anadolu’yu pazarlayanlar, Mustafa Kemal’e dil uzatanlar, ona sırtını

dönenler… ı ı ı kendi içinde, özünde, gizinde de il de ba ka diyarlarda arayanlar, hem de

yanı ba ında da olsalar, sava ın ba ında da dursalar, kar etmez…

Ulukı la uludur… ulu bir çekirde in içinden çıkmı , onu içinde büyütmü bir vatandır…

dü istandır, canistandır, yaristandır, türkmenistandır, sevgi ve barı istandır, evrenistandır…

Ulukı la; yüre i sonsuzda atan, hilalle yıldızı bilincinde bir araya getirebilen bir

gizistandır…

Ya asın kuvayı milliye

Ya asın kuvayı evreniye

Ya asın cihan ümul devriye

Do güne im do Do ki do ursun Anadolu seni

Güne in askerlerini

Yeniden Ulukı la yi itlerini

Helal etsin aman anamız

Emzirdi i sütlerini

Helalse emdi imiz sütler

Ergeç utkuya eri ecek “ulusal-evrensel” güçler

Öyleyse “Sonsuza kadar zafer”

(6)

MIZRAK DURU LU KADINLAR

Agah Sunay Türker

Ulukı la Cephes nde verilen milli mücadelede Kayserili kadınların da emekleri ve alın teri

vardır.

Kayseri’de bulunan cephanenin Çukurova direni çileri için Ulukı la’ya ta ınması

2

gerekmi ti. Mustafa Kemal Pa a, halkı aydınlatması ve gençleri orduya kazanması için

Kayseri’ye yolladı ı Mazhar Müfit Kansu’ya bir telgraf göndererek ‘cephanenin her türlü

çareye ba vurularak Ulukı la’ya ula tırılmasını sa lamasını’ istedi.

Mazhar Müfit Bey bir haftadır buradaydı. Müdafaa-yı Hukuk Derne i gibi Anadolu

Kadınları Müdafaa-yı Vatan Derne i’nin ubesini de çok çalı kan ve ba arılı bulmu tu.

Kayserililerin büyük ço unlu u milli namusu savunan Ankara’yı candan desteklemekteydi.

Gençlerin askere katılması için özel bir çaba harcamak gerekmemi ti.

KAYSER L SE SONLAR ASKERDE

O kadar ki Kayseri Lisesi’nin bu yılki son sınıfları, ö rencilerinin tümü askere gitti i

için kapalıydı. Mutasarrıf Ethem Bey’e Pa a’dan aldı ı telgrafı gösterdi. Ethem Bey

ilgilendi. Cephane hemen yola çıkarılabilirdi. Ama bir sorun vardı: Cephane kafilesini kimler

e kıyaya kar ı koruyacaktı? Bir küçük müfreze kurmak gerekti. Çünkü Kayseri’nin çevresi

e kıya çeteleriyle doluydu. Ama Kayseri’de eli silah tutan kim varsa ya cephedeydi, ya

cephe yolunda.

Bir çözüm bulamayan Mazhar Müfit Bey geceyi uykusuz geçirdi. Sabah,

mutasarrıfın ça ırdı ını söylediler. Ko tu. Ethem Bey’in yüzü gülüyordu:

‘Az önce Müdafaa-yı Vatan Derne i’nin Ba kanı Seyyide Hanım ile yardımcısı

Fe-ride Hanım (Güpgüpo lu) geldiler. Beni durgun görünce sebebini sordular. Anlattım. Bu

hanımlar bir gün gerekir diye silahlı bir kadınlar kolu da kurmu lar. Cephaneyi bu

hanım-ların götürebilece ini söylediler. Ne dersin?’

Götürebilirler miydi?

M. Müfit Bey bocaladı. Ancak silahlarını ku anmı , yüzleri açık, mızrak duru lu

hanımları görünce içi rahatlayacaktı.

ÇARPI A ÇARPI A CEPHANEY GÖTÜRDÜLER…

Silahlı kadınlar kolu cephane dolu arabalarla sabah erkenden yola çıktı. Yol

boyunca e kıyalarla kar ıla an kol, bunlarla çarpı a çarpı a ilerledi. Cephaneyi esenlikle

Ulukı la’daki yetkililere teslim etti.

Not: Pozantı Cephesi tanımı çok kısa bir süre için geçerlidir. Çünkü daha sonra Pozantı

i gal edilmi tir. Ba ından itibaren Cephe Ulukı la olmu tur. Mustafa Kemal ATATÜRK

Ulukı la cephesindeki mevzileri dahi kendisi belirlemi tir. Bu cephelerden hala belirgin

olanlar vardır. Bunlardan biri Çiftehan kar ısındaki tepede belirgin bir ekilde mevcuttur.

Çukurova direni inin merkezi Ulukı la’dır. Mızrak duru lu Kayserili kadınlarında bunda çok

büyük katkıları vardır. Kayserili hanımlar Ulukı la ilçesinde Mehmet A anın karısı Havana

Ana tarafından a ırlanmı tır.

(7)

ULUKI LA'NIN "KUVVACI" MÜFTÜSÜ MEHMET BAHAEDD N

EFEND

Agah Sunay Türker

Ulukı la lçesinin ilk müftüsü olan Mehmet Bahaeddin

3

_{(01/07/1879 – 11/07/1960)}

1879 yılında Ulukı la-Maden (Hamidiye) Kazasının

4

_{Ömerli Köyünde do du. lk tahsilini}

Ömerli köyünde yaptı. Ömerli Medresesi

5

_{hocalarından olan dedesi Topal Hoca’dan}

Kur’an-ı kerim ö rendi. Ömerli köyü ve Ömerli köyü Karıncada yayla medresesine devam

etti. Babası Mehmet Efendi’nin yönlendirmesi ile Kayseri vilayetine gitti. Kayseri

medresesinde ö renime ba ladı ve burada ki ili i, karakteri ve üstün zekâsı ile hocalarının

dikkatini çekti, sekiz yıl okuduktan sonra birincilikle mezun oldu. Kayseri medresesinde

Osman Hoca’dan icazet aldı. Ömerli köyüne döndü.

Osman Efendi’den aldı ı üstün zekâya ve ahlaka sahiptir icazeti sonucu çalı maya

ba ladı.

• 11 Nisan 1323 (1905) tarihinden 4 Mayıs 1325 (1907) tarihine kadar ki yüz kuru maa la

Hamidiye Kazası Bidayet Mahkemesi Azalı ı yaptı.

6

3 http://os.odaksevgi.biz/index.php?option=com_content&task=view&id=3077&Itemid=88 (Agah Özsunay Türker) 4 Ömerli köyü daha önce Maden-Hamidiye Kazası’na, daha sonra da Ulukı la lçesi’ne ba lı idi. 1958 yılında yapılan

referandum ile Adana’nın Pozantı lçesi’ne ba lanmı tır.

5 Ömerli medresesi yıkılmı tır. Yıkıntıları köydeki üst kısımdaki mezar içerisindedir.

(8)

Kısa sürede do rulu u ve dürüstlü ü nedeniyle sevildi. Hamidiye e rafından varlıklı

olan Göki Ahmet’in kızı Elif hanımla evlendi.

1326 (1910) tarihinde Maden- Hamidiye kazası Ulukı la lçesine ta ındı. Kaza

merkezi Ulukı la oldu. Hamidiye lçe dare Kurulu Üyesi olan Melek A a, brahim Kuzum

A a ve Mehmet A a, Gök an A a, Hüseyin A a, Seceaddin A a, Osman A a,

Abdurahman A a’nın giri imi ile eyhülislam Ürgüplü Hayri ve Ayan azasından Galip ve

Konya Mebusu Salim beylerin (Delaleti) yol göstermesi, önderlik etmesi ile 1326 (1910)

tarihinde Maden’den kaza vasfı Ulukı la’ya nakledilmi tir.

Maden- Hamidiye kazasında Belediye Ba kanı ve Kaza dari Heyeti’nin 4 üyesinden

ikisi de Ermeni idi. Hamidiye Kazası özellikle yaz aylarında Trabzon bölgesinden gelen

binlerce Ermeni maden i çisiyle dolup ta ıyordu. Burada Ermeni nüfusunun artması,

Ermenilerin ımarmasına ve kaza yönetiminde de ço unlu u sa layarak Türklere kar ı

baskı uyguluyorlardı. Kaymakam da pasif kalıyordu. Bu durum kaza merkezinde

huzursuzluklara neden oluyordu. Müftü Bahaeddin bu duruma açık tepki gösteren

ki ilerdendi ve Kaza vasfının Ulukı la’ ya ta ınmasını a alara ö ütleyen ki idir.

Günümüze kadar gelen söylentiler; Ya anan olumsuzluklar nedeniyle Ulukı lalı

a alar kaza merkezini Ulukı la’ya silah zoruyla getirdikleri eklindedir.

• 29 Haziran 1330 (1914) tarihinden 22 ubat 1330 (1914) tarihleri arasında iki yüz kuru

maa la Ulukı la Bidayet Mahkemesi Azalı ı görevini yürüttü.

• 22 ubat 1330 (1914) tarihinde eyhülislam Mehmet Esat Efendi tarafından 742 nolu

sicil ile ve yedi yüz kuru maa la Ulukı la Müftüsü olarak atandı. Ulukı la lçesi’nin ilk

müftüsüdür.

Ulukı la Müftülü ü görevini sürdürürken ö renim gördü ü Kayseri medresesi

hocalarından ve arkada larıyla ili kisini kesmedi. cazet aldı ı Osman Efendi tarafından

Kayseri’den Alim Efendi, Ankara Müftüsü

7

_{Mehmet Rıfat (Börekçi) , Konya’dan Rıfat}

Efendi, Adana’dan Abdullah Faik Efendi, Mehmet Hamdi Efendi, Mersin’den Naim Efendi,

Hacı Ali Sabri Efendi, Kır ehir’den Müfit Efendi ile tanı tırıldı. Bu ki ilerle sürekli

mektupla ırdı. Ahmet Hamdi Akseki

8

_{Ulukı la Müftüsü Mehmet Bahaeddin Efendinin}

gönderdi i milli mücadele ile ilgili görü lerini yazdı ı mektupları saklayarak Ankara’da bazı

TBMM üyelerine okudu u söylenmektedir.

Ömerli Medrese’si kütüphanesinden de yararlanarak “Haçlı Seferleri” hakkında

ara tırma yapmı tır. “Osmanlı mparatorlu unun yüzüncü Haçlı Saldırısı sonucu

yıkıldı ını” sık sık belirten müftü efendi, “saldırının Türkleri tarih sahnesinden yok edene

dek bitmeyece ini” söylemi tir.

Ulukı la Müftüsü Mehmet Bahaeddin Efendi, “ stiklalsiz din olmaz” diyerek

ülkemizde ilk defa Ulukı la lçesi’nde olu turulan Kuvay-ı Milliye te kilatı içinde görev aldı.

galin bir ‘Haçlı’ saldırısı oldu unu söyleyerek yedi düvele kar ı milli mücadeleye ba ladı.

• 15 Eylül 1335 (1919) tarihinde Ulukı la Müdafa-i Hukuk Cemiyeti r at Heyeti Reisli i’ne

seçildi.

9

• 15 ubat 1336 (1920) tarihinde Ulukı la Müdafa-i Hukuk Cemiyeti Reisli i’ne seçildi.

• 15 Ocak 1340 ( 1924) tarihinde Ulukı la Halk Fıkrası Mutemetli i’ne seçildi.

7 Mehmet Rıfat Börekçi: lk Diyanet leri Reisi’dir. (01/04/1924–05/03/1941)

8 Kaynak ki i : Mehmet Barı Ö ÜT (Müftünün en büyük o lu olan Mehmet Sait Ö ÜT’ün o lu , emekli bankacı. 9 Ulukı la Kuvay-ı Milliye Karar defteri.( Sunay Türker’de mevcut)

(9)

• 1340 (1924) yılında er’iye ve Evkal vekâleti bünyesindeki “Heyet-i tfaiye” , “Tetkikat ve

Te’lifat-ı slamiye Heyet-i” ve Efkaf urası’nca yürütülen hizmetleri ifa etmek için

olu turulan Diyanet leri Reisli ine ba lı sekiz ki iden olu an Mü avere Heyeti Azalı ı’na

seçildi. Olu turulan ilk Mü avere Heyeti üyeli ine üçüncü sırada Diyanet leri Ba kanı

olan Ahmet Hamdi Akseki’den sonra ikinci sırada Müftü Mehmet Bahaeddin Efendi

seçilmi tir.

10

• 1340 (1924) yılından ba layarak 12 Mayıs 1929 tarihine kadar Ulukı la Teyyare ube

Reisli i yapmı tır.

• 17 Mart 1926 tarihinde milli mücadelede gösterdi i kahramanlık, üstün hizmet ve

fedakârlıktan dolayı 3516 sayılı stiklal Madalyası ile taltif edilmi tir.

Devlet i gale ba e meyi emrederken, hükmü kalmamı padi ahın hükümsüz

fetvasını hükümsüz sayıp kafa tutan müftü Kuvay-ı Milliye'ye destek veriyor diye ikâyet

edildi. eyhülislam Haydarizade’ ye istifa etmiyorum, ben Ulukı la halkının müftüsüyüm,

halkımın, kuvay-ı Milliye’nin yanındayım diye yazılı tepki gösterdi.

lçedeki Yukarı Cami (Akcami) ‘de halkı toplayarak Mustafa Kemal Pa a’ya, Ankara

Hükümeti’ne, Kuvay-ı Milliye’ye destek olunması için fetva verdi. Milli Mücadele süresinde

kumar oynanmasını, içki içilmesini, kavga edilmemesini, hırsızlık yapılmamasını, belirlenen

saatlerde soka a çıkılmamasını, yetim, kimsesiz ve sahipsiz ki ilere, asker yakınlarına,

ehit ailelerine kötülük yapılmasını yasakladı. zmir’de ehit olan Müslümanların ervahına

itlaf edilmek üzere camii de mevlit okuttu. Kuvay-ı Milliye’ye destek veren gazetelere

abone oldu ve bu gazetelerin ilçede okunmasını sa ladı. Camii de halka sürekli konferans

verdi ve halkın bu konferanslara katılması emretti. Kaymakamı tutuklattırarak ilçeden

uzakla tırılmasını sa ladı. Cephelerde yer alan askerlerin ailelerinin tüm ihtiyaçlarını

kar ılattırdı. Kuvay-ı Milliye’nin tüm çalı malarını, faaliyetlerini, gelir ve giderlerini kayıt

altına aldırdı. Hiçbir aibeye, haksızlı a ve usulsüzlü e meydan vermeden cephedeki

(10)

askerlere da ıtılan sigara kâ ıdını dahi tutanaklara geçirttirdi. El konulan her eye Kuvay-ı

Milliye için alındı ına dair belge verdirtti. Her görev için ayrı ayrı komisyonlar kurdu.

Kendisine ba lı stihbarat Te kilatı kurdu ve bu te kilata Posta Telgraf heyeti ile Emniyet

heyetini ba ladı. Maliye kasasına el koydu buradan elde etti i paraları olu turdu u Maliye

ubesine aktardı ve tüm gelirleri burada topladı. Mustafa Kemal Pa a’ya Amasya’da iken

para yardımı yaptı. Mustafa Kemal Pa a’ya bölge ile ilgili her türlü bilgi akı ını sa ladı.

11

Sivas Kongresi devam ederken Ulukı la’ya gelen Mustafa Kemal Pa a ile bizzat

tanı tı. Mustafa Kemal Pa a ile birlikte Karınca da ’dan Pozantı lçesi’ni gözledi ve burada

dü man hakkında bilgi aldı. Ulukı la lçesi’nde nerelerde mevzi olu turulaca ı birlikte

belirlendi. Adana, Antep, Mara ve Urfa’nın i gal edilmesi üzerine ilçeden tepki

gösterilmesini sa ladı, bu konuda protesto telgrafları çekti, buralarda ehit olanlar için ayrı

ayrı mevlit okuttu. Dü man ke if birliklerini yanıltmak ve korkutmak amacıyla Ulukı la

çevresindeki da lara soba borularını yerle tirerek topçu bataryaları görünümü verdirtti.

lçede Emniyet heyetine ba lı olarak silahlı devriye ve nöbetçileri olu turdu. Bölgedeki Milli

Mücadele’ nin ba arılı olabilmesi için Ulukı la ve çevresindeki halkın sevdi i ve saydı ı

önemli ahsiyetlerin ismini Mustafa Kemal Pa a’ya bildirerek bunların bir ekilde Kuvayı

Milliye yanlısı olmasını sa ladı. Mustafa Kemal Pa a’nın Kamı lı’ya gelmesini ve burada

Kasım Hoca ile görü mesini daha sonra Kamı lı üzerinden Ömerli köyüne gelmesini ve

burada Ahmet Hoca ile görü mesi bu istemler sonucu gerçekle ti. Mustafa Kemal Atatürk

Sivas Kongresi esnasında inceleme yapmak üzere Kayseri üzerinden Kamı lı Köyüne

gelmi , daha sonra Kamı lı üzerinden de Ömerli Köyüne gelerek Ahmet Hoca’nın evinde

görü meler yapmı , ülkenin içinde bulundu u durumu ve padi ahın yapaca ı bir ey

olmadı ını, Kuvay-ı Milliye’ye destek vermesini istedi ve olumlu cevap alarak buradan

ayrıldı.Ahmet Hoca Atatürk’le görü mesinden sonra “bir gecede saçlarım a ardı” demi tir.

Bu ki i müftünün eni tesidir. Mehmet Hoca ve Kasım Hoca’nın da milli mücadeleye katkısı

büyük olmu tur.

12

Ulukı la lçesi’ni teslim almak üzere gelen Fransız Binba ısı Leroux’u ilçeden kovdu.

Fransız subayı trenle Ulukı la lçesi’ ne geldi. Ulukı lalı Kuvay-ı Milliyeciler Fransız

askerlerinin bulundu u katarı Ulukı la stasyonu’nda abluka altına aldılar. Fransız

subayının elinde, Dâhiliye Nezareti’nin Fransızların Ulukı la’daki ikametinin muvakkat ve

asayi i temin etmek için oldu u, bu sebeple kendilerine kolaylık gösterilmesi ve her türlü

misafirperverlik ve asar-ı mihmannüvazinin diri edilmesi emri vardı. Fransız zabiti bu emri

tebli etmek ve kıtalarının yerle tirilece i yerleri tespit etmek üzere Ulukı la’dan bir heyeti

vagona davet etti. Katar Fransız askeri dolu idi. Müftü Bahaettin Efendi, beraberinde Posta

Müdürü akir, Belediye Reisi Küçük Hatip Süleyman, Hoca Ahmet, Ba a azade Ahmet

Efendileri alarak gitti. Müftü Fransız Binba ısı’nın azametli ve amir tavırlarıyla söylediklerini

dinledikten sonra öyle der:

“Biz a ayı ı kendimiz temin ederiz. E er devletimiz bundan aciz ise halkımız

güvendi i ve içinden çıkaraca a kimselere bu vazifeyi verir, yaptırır. Dini dü üncesi,

bayra ı bizden gayrı olan bir milletin idaresi altında ya ayamayız. Dâhiliye Nazırı sizlere

i gal etti iniz stanbul’da sizlere kafi miktarda misafirperverlik gösteriyor. Sizinle dört

senedir harp ediyoruz. Birçok cephelerde talihinizi denediniz. Birbirimizi iyi tanıyoruz.

Fuzuli yere kan dökmeyelim. Sizi Ulukı la’da alıkoyamayız. u ya ıma ba ıma bakma…

Namaz seccadesini de yanıma alır, da a en önde ben çıkarım. Buranın ta ı ve topra ı da

sizi barındırmaz. Evlerinizde karılarınız, çocuklarınız, sizleri bekleyen ana-babalarınız var

zannederim. Burası Arabistan de il, Türkiye’dir. Bu topraklarda ancak Türk’ün kemi i

11 Ulukı la Kuvay-ı Milliye Karar defteri.

(11)

sızlamadan yatar.

Fransız Binba ı önce a ırmı , fakat kar ısındakilerin kati hareket kararlarından

ürkmü tü. Kaymakamı aratmı bulduramamı tı. Çünkü Babıâli’nin adamı olan kaymakamı

mülazımı evel Tahsin Bey tevkif edilmi merkezi Ni de olan ikinci tümen karargâhına

gönderilmi ti. Müftü hayatını temin ve taahhüt ederek Fransız Binba ısı’ndan bir te menin

yanına verilmesini, kasabanın müdafaa hazırlıklarını kendi gözleriyle görmesini istemi ti.

Hakikaten ellerinde silahları olan müdafiler, istasyon civarında mevzilerde idiler. Fransızlar

bu kati kar ı koymadan çekinmi ler, gece geç saatlerde trenle Adana’ya do ru geri

dönmü tüler. te bu Müftü Bahaeddin Efendi, daha sonraki mücadelelerde ehit

dü mü tü. ”

13

14

Milli Mücadele’nin kazanılmasından sonra müftülü e devam eden Bahaeddin

Efendi, her vaazında ‘Anadolu Müslüman Türk’ün son vatanıdır, bu vatanı koruyun ve

kıymetini bilin’ diye telkinlerde bulunmu tur.

Diyanet leri Reisli i Mü avere Heyeti toplantısında Mare al Fevzi Çakmak

Pa a’nın stiklal Madalyası almaya hak kazananların te mil kararlarını tatbik için tamım

yayınlamamıza ra men, aralarında Ulukı la Müftüsü’nün de bulundu u bazı müftülerimiz

neden gelmiyorlar serzeni mesajına kar ı, Müftü Bahaeddin Efendi: ‘Ben kutsal ve yüce

dinimin gere ini yerine getirdim. stiklalsiz din olmaz. Türk ve Elhamdülillah Müslüman bir

ki i olarak milli mücadeleye katıldım. Yapılan vazifenden gayri de ildir ki takdir ve tescile

layık olsun. ’ diyerek çok büyük bir özveride bulunmu tur.

Cumhuriyetin ilanından sonra Ata Bey te vikiyle bugün ö retmen evinin altındaki

evini in a ettirdi. Evinin bir odasını ölene kadar müftülük binası olarak kullandı.

15

16

13 Emekli General Kemal Do an Pa a –Milli Mücadelede Öncekiler ve Sonrakiler. 2.cilt .

Müftü ehit olmamı tır. 11.07.1960 tarihinde seksen bir ya ında vefat etmi tir. ehit olan ki i Kamı lı’dan

( Kamı lı o dönem Ömerli köyü içinde idi.) Müftünün eni tesi olur. Müftünün kız karde i Üveyi e Albay rütbesinde ehit olan Kasım Hoca’nın e i olur.

14 Cemal Kutay-‘Kurtulu un “Kuvvacı”Din Adamları’ 8. Bölüm Sayfa:207,208,209. 15 Kaynak ki i Mehmet Barı Ö ÜT.

16 Ata Bey, Osmanlı Meclisi Mebusan’ının son döneminde ve TBMM’nin ilk üç döneminde Ni de Milletvekilli i yapmı ,ayrıca iki dönem Dahiliye Vekilli ini ( çi leri Bakanlı ı) yürütmü bir siyasetçi ve idarecidir.

(12)

Her zaman zalimlerin kar ısında olmu tur. Halka elinden geldi ince her konuda yardımcı

olmu tur. Siyasetten uzak durdu. Halka Türk Milliyetçili i’ni ö ütledi. Her dini bayramlarda

oldu u gibi milli bayramlarda da halkla birlikte bayram kutlamalarına katılır, Gazi Mustafa

Kemal Atatürk’ü , silah arkada larını, ehitlerimizi ve gazilerimizi minnet ve ükranla yâd

ederdi. Onlar için özel günlerde mevlitler okur ve dualar ederdi. Milli Mücadele kullandı ı

Türk bayra ını ve Kur’an-ı Kerim-i müftülük odasında itinayla sakladı.

Ulukı la lçesi’ ne ilk defa kur’an kursu binası yaptırdı.

Ulukı la lçesin’de içme suyu sıkıntısının ya andı ı yıllarda ilçemize yaylaya gelen

Ceyhanlı Selim Aytemur isimli hacıyı ikna ederek ikinci kez hacca gitmek için ayırdı ı

parayla ilçeye Gursak’ın a ılı mevki indeki kaynaktan su getirilmesine ve Ziraat

Bankası’nın kö esine üç musluklu çe me yapılmasına vesile olmu tur. Ceyhanlı Hacı,

Müftü Efendi’nin telkinleri üzerine birkaç hac parası harcayarak hayırlı bir i yapmı tır. Bu

çe me bugün yıkılmı tır. Belediye binası önünde bu adla temsili bir çe me yapılmı tır.

lçemize ilk mektebin açılmasını sa ladı. nkilap lkö retim okulunun yapılması için çaba

gösterdi, halka okula yardım yapmaları için telkinlerde bulundu.

Müftü Efendi, ‘Balkanlarda milliyetçilik hareketinin do ması kiliselerin eseridir. Bizim

medrese ise Türkçülü ü, Türkçülük hareketini Arap kültürüyle bastırma, bo ma ve yok

etme gafleti içinde olmu tur. Ça a, de i en zamana ayak uydurmama, gözleri kapamanın

bedelini kendisini ve Türk maneviyatını peri an ederek, geciktirerek ödemi tir. Benim

Kayseri medresesinde gördü üm sekiz yılın dört yılı heba oldu una inanıyorum, bo eyler

ö retildi’ demi tir.

17

Medreseler, tekkeler ve zaviyeler konu unda Ni deli Hayri Efendi’ye, Ahmet Hamdi

Akseki’ye, Mustafa Fehmi Efendi’ye, Abdullah Azmi Efendi’ye mektup yazarak görü lerini

bildirdi. Medreselerin kapatılmamasını, fakat mutlaka ıslah edilmesini, Türkçülük

esaslarının ö retilmesi için dersler konulmasını istedi. Ahmet Hamdi Akseki tarafından

e itim ve ö retim alanındaki yenilikler hakkında bilgilendirilmesinin ardından yeniliklerin

savunucusu olmu tur.

Müftü Mehmet Bahaeddin ya amı boyunca sade bir hayat sürdü. Milli Mücadele

süresince yaptı ı hizmetler yanında kırk altı yıl ilçede müftülük yapmasına ra men ne

gariptir ki ehit oldu diye tarih kitaplarına not dü ülmü tür. 22 Aralık 1972 tarihinde Diyanet

leri Ba kanlı ı, Cumhuriyetin 50.ncı yılında yayınlanmak üzere bir kitap çalı ması

yapılmı , bu nedenle 67 il ve 572 ilçe kaymakamlarına 010.1B. /72-3692 sayılı yazı

yazılarak Milli Mücadelede yararlılıkları olan din adamları hakkında bilgi istenmesine ve

ölümünden kısa bir süre geçmesine ra men hiçbir bilgi verilmemi tir. l ve ilçede, il yıllıkları

dâhil yayınlanan hiçbir yayında Müftü Mehmet Bahaeddin hakkında bilgiye yer

verilmemi tir. Diyanet leri Ba kanlı ı il ve ilçe müftülüklerinden yeniden bir ara tırılma

yapılmasının; bu konuda bilgi, belge ve foto raf var ise gönderilmesi istemi , ilçe

müftülü ümüzde bu konuda bilgi, belge ve foto raf bulunamadı ı için tarafımdan bu

konuda bilgi istenmesi üzerine ba lattı ım ara tırmalarda çok önemli bilgi, belge,

foto raflara ula tım. Bu konuda ilçe müftülü üne bilgi verdim.

Yaptı ım ara tırmalarda Türk milliyetçisi, ça da , aydın, yurtsever, kahraman,

fedakâr, bir din adamının nasıl bu ekilde unutulmasını anlamak mümkün de il. Bu

Ulukı la’ya özgü bir ey olsa gerek. Unutulmasında, müftünün büyük o lu Mehmet Sait

Ö üt’ün o lu olan teknik ressam ve heykeltıra Taner Ö üt tarafından yapılan mezar

ta ına ismi Mehmet Ö üt olarak yazılması etkili olmu tur. Resmi belgelerde Mehmet Ö üt,

ngilizler (22 ubat 1919-1 Kasım 1919 ), sonra da Fransızlar ( 1 Kasım 1919-12 ubat 1920) tarafından i gali ve ya anan çatı malarda ehrin mutasarrıfıydı. Osmanlı Meclisi Mebusan 4. döneminde ( son dönem,12 gün) Ni de mebusu olarak bulundu. TBMM 1. dönem, 2. dönem ve 3. dönem’de Ni de Milletvekili oldu. TBMM II. ve III. cra Vekilleri Heyeti'nde Dahiliye Vekilli i yaptı (21 Nisan 1921 - 30 Haziran 1921). Makamı Refet Bele'den devralmı , yine Refet Bele'ye devretmi tir. 1 Ocak 1931'de vefat etti. Ulukı la Kuvay-ı Milliye te kilatı Mara i galine ilk tepkiyi, Mara direni inde hayatını kaybedenlere Mevlit okutturması , Müftü Efendi ile Ata Bey arasındaki yakın dostlu un etkisi olmu tur.

(13)

Müftü Mehmet Bahaeddin- Mehmet Bahattin- Bahaeddin Hoca Efendi olarak

kaydedilmi tir. Nüfus Müdürlü ündeki kayıtlarda 48.157.659.870 TC numarası kar ılı ında

Adı ve Soyadı: Mehmet Ö ÜT, Baba adı:Mehmet , Ana Adı : Ümmü ülsüm olarak kayda

geçmi tir. Mehmet Bahaeddin ismi torunu Mehmet Barı Ö üt tarafından 2004 yılında

Ulukı la Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan Tapuda sim Tashihi davasıyla Esas No:

2004/ 51 Karar No: 2004/105 sayılı kararla Mehmet Ö üt olmu tur.

Mezar ta ında 46 yıl müftülük yaptı ı yazılı olmasaydı bilgiye ula mak çok zor

olacaktı. Belki de mümkün olmayacaktı. Mezar ta ınta yer alan bilgiler ise müftünün yazılı

vasiyeti üzerine yazılmı tır. “ U ULUKI LA KAZASINDA 46 YIL MÜFTÜLÜK YAPTIM

VAZ FEMDE DO RULUKLA GEÇT HAYATIM N HAYET R HLET ET EMR N BU

FENADAN AYIRDI BEN KULUN MEHMET Ö ÜT’ÜN AH RET N MAMUR EYLE

ALLAHIM” diye mezar ta ında yer alan bu sözler çok eyler anlatmaktadır. Müftü sanki

unutulaca ını bilircesine kendisi mezar ta ına bunun yazılmasını isteyerek tarihe not

dü mü tür. Babasının yaptı ı hizmetleri takdir etmeyen Ulukı la halkına sitem edercesine,

Cumhuriyet döneminin ilk ö retmenlerinden olan Mehmet Said Ö üt hoca ‘Beni Ömerli

köyüne, dedemin yurduna gömün.’ demesi de çok eyleri ifade etmektedir. stiklal Sava ı

gazisi olan dedem Yusuf Türker’den, Babam Aydın Türker’den Müftü ve çocukları

hakkında çok olumlu sözler duydum. Ulukı la halkı kendisine hizmet edenlerin kıymetini

bilseydi bugün bu halde olmazdı. nanıyorum ki yapılan tüm iyilikler, güzellikler gök

kubbede ho bir seda olarak varlı ını sürdürüyor

Ba ta bu kutsal vatan topraklarını bize vatan olarak bırakan Yüce Önderimiz Gazi

Mustafa Kemal Atatürk’e, onun silah arkada larına, kanlarıyla aziz vatan topra ını vatan

yapan, ay yıldızlı bayra ıma renk veren aziz ehitlerimize, kahraman gazilerimize,

ya adı ım topraklardan dü manı geçirmeyen, kurtulu un ve Cumhuriyetin manevi mimarı,

stiklal Madalyası sahibi, Gazi Müftü Mehmet Bahaeddin Ö ÜT’e Allah’tan Rahmet,

ya ayan gazilerimize minnet ve ükranlarımı sunuyorum.

(14)

ULUKI LA VE KUVAYI M LL 'YE

Ömer Fethi GÜRER

18

Ulukı la ilçemiz Belediye Ba kanı Mehmet Teyfik Güney döneminde hazırlanan

tanıtım brö üründe ilginç detay ve ayrıntılar vardı. Anadolu Aydınlık yüzü olarak

tanımlanan ve Umutsuzlu un çaresizli in esaretin hiçbir zaman ya am bulamadı ı,

özgürlük timsali, Kuvayi Milliyecilerin vatanı Ulukı la olarak tanıtılan bro ürde yazı ve

resimlerde gazeteci Sunay Türker hazırlamı tı.Sunay Türker Ulukı la ilçesi tarihi dünü

konusunda ciddi çaba ve çalı maları oldu. Önsözü dönemin ba kanı Mehmet Teyfik Güney

yazdı ı çalı mada Ulukı la ilçe belediye ba kanları resimleri, Ulukı la ehitleri, lçe

tarihi,ilçe co rafı yapısı, belediye çalı maları, Faruk Nafiz Çamlıbel'in Han duvarı iiri,

Öküz Mehmet Pa a Kervansarayı, dönemin Valisi Refik Arslan Öztürk kervansaray

incelemesi, çalı maları, bu konuda yazılan eser ile ilgili bilgiler, 1 Dünya sava ı ve stiklal

Sava ı ehitleri,gaziler, Ulukı ladan farklı yerlerden görünümler kitapçıkta yer alan

detaylardı.

Sunay Türker hazırladı ı ve yazılarını yazıp resimlerini çekti i ilçede Kuvayı Milliye

hareketinin ba langıcınında ya andı ı anlatılıyordu.

Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk Cumhuriyet öncesi 1918

yılı Kasım ayında gizlice Ulukı la'ya gelmi tir. Ulukı la ilçesi ve Toros Tünelleri Sevr

anla ması içinde yer almaktadır. Mustafa Kemal Atatürk o dönemde Yedinci Ordu

komutanıdır. Ulukı la ilçesinin stratejik konumunu görerek Ba kumandanlık Erkaniharbiye

Riyasaseti Celilesinden(Genel Kurmay Ba kanlı ı) Ulukı la ve Toros Tünellerinin Sevr

anla masından çıkartılmasını istemi tir. Bunun gerçekle memesi üzerine dü manların asıl

amaçlarının buradan geçip talyanlarla Konya Ovasında birle ip, Anadolu'yu i gal etmek

istediklerini anlamı ve Ülkede ilk Kuvayı Milliye Hareketini burada örgütlemi tir. Mustafa

Kemal Atatürk daha sonra Bandırma Vapuruyla Samsuna beraber çıktı ı ve on bir ki iden

biri olan sınıf arkada ı albay Arif Bey(Ayıcı Arif) Sivas Kongresi sırasında gizlice Ulukı la

lçesinde Kuvayı Milliye Örgütlenmesinin ba ına komutan olarak göndermi tir. Mustafa

Kemal Atatürk daha sonra gizlice ilçeye gelerek denetimlerde bulunmu tur. Mustafa Kemal

Atatürk Cumhurba kanı sıfatıyla 5 ubat 1934 trenle Ni de'ye daha sonra 6 ubat

Tarihinde yine trenle Ulukı la ilçesine ardından Çiftehan Kasabasında giderek kaplıcaları

ziyaret etmi ve buranın imar edilmesini halkın ifadesine açılmasını istemi tir. Mustafa

Kemal Atatürk daha sonra Çukurova'ya ardından Hatay'a yaptı ı geziler için ilçemize

gelmi ve burada kısa süre a ırlanmı tır" diye yazmı tır. Atatürk Misakı Milli çalı malarında

gizlice Ni de ve Bor'a geldi ide bilinendir. Çiftehan Kaplıcalarını da dönemin Milletvekili ve

Sivas Kongre delegesi eski Bor Belediye Ba kanı Halit Mengi önerisi ile gitti i de bilinendir.

Ulukı la ilçemize birkaç kez gelen Atatürk benzer dönemlerde Ni de ve Bor'da da

bulundu u ve Kuvayı Milliye hareketleri ile sıkı diyalog içinde oldu u da farklı kaynaklarda

yer almaktadır.

Ni de bu alanda Kuvayı Milliye hareketinin önemli noktalarından biri olmu ,

Özellikle demircilerin kılıç, kama, pala, silah gibi el sanatı yapıları ile ayrıca cepheye

destek sa layarak katkıda bulunmu bir merkezdir.

Atatürk ile ilgili bir yanlı ta Atatürk Ni de'ye bir kez geldi bilgisidir. Atatürk Milli

(15)

Mücadele süreci ve sonrası Ni de 3 kez gelmi tir. 5 ubat 1934 tarihli Resmi Ni de

gazetesinde : "Millet sava ı sırasında gelip bir ak amlık kaldı ınız Ni de sizi, yıllardır özler

ve gözlerdi." diye verdi i haber giri inde Atatürk Milli Mücadele döneminde Ni de geldi i

açıkca yazılıdır.

Ni de Ba kent Dergisinde Yunus Nadi Özdamar, Ratıpzade Mustafa Soylu kızı

Bedia ahenk annesi nayet Soylu'dan dinledi i : "Atatürk'ün Ni de'ye Milli Mücadele

döneminde gizlice geldi ini" de ayrıca yazmı tı. Eski Nufus Müdürlerinden 93 ya ında

Turgut Soylu ile de konu tu umda Atatürk'ün Muhittin Soylu evine Sivas Kongresini

toplamadan önce gizlice geldi ini Anlatan canlı tanıktır. Ulukı la ilçemiz Belediye Ba kanı

Mehmet Teyfik Güney döneminde hazırlanan Sunay Türker düzenledi i ilçede Kuvayı

Milliye hareketinin ba langıcı ile ilgili bilgide : Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa

Kemal Atatürk Cumhuriyet öncesi 1918 yılı Kasım ayında gizlice Ulukı la'ya gelmi tir.

Ulukı la ilçesi ve Toros Tünelleri Sevr anla ması içinde yer almaktadır. Mustafa Kemal

Atatürk o dönemde Yedinci Ordu komutanıdır. Ulukı la ilçesinin stratejik konumunu

görerek Ba kumandanlık Erkani harbiye Riyasaseti Celilesinden(Genel Kurmay

Ba kanlı ı) Ulukı la ve Toros Tünellerinin Sevr anla masından çıkartılmasını istemi tir.

Bunun gerçekle memesi üzerine dü manların asıl amaçlarının buradan geçip talyanlarla

Konya Ovasında birle ip, Anadolu'yu i gal etmek istediklerini anlamı ve Ülkede ilk Kuvayı

Milliye Hareketini burada örgütlemi tir'dir bilgisi yer almaktadır.

Bor'da 103 ya ında iken görü tü üm Ömer Soylu'da bana Atatürk Milli Mücadele

döneminde Bor'a gizlice gelip Cı ızo ulları evinde konuk oldu un anlatmı tı. Çünkü Ni de

ve Bor'da Cumhuriyet öncesi önemli nufus Rumlar oldu undan Ni de ziyaretlerini gizli

yapmı tı.

Atatürk son olarak vefatından bir yıl önce 8 kinci Kanun 1937 tarihinde Konya

dönü ü tekrar u ramı tır. ve stasyonda bir süre kaldı ı bu konaklamada Ni de ilgili bilgi

aldı ı da bilinendir. Atatürk Ni de ile ilgili ziyaret resmide bu ziyarette çekildi i farklı

ki ilerce ifade edilmektedir.

(16)

�� ! ��"�� # �$%&��'��$��&�'�� (�� )��&)�)*��)%%��&��)&)�)*+�� *� ��*��% ��%��)(%�,�&�� #�� -�%* (� .�/0//��)%)��&��&$�*�(+� �� *�� 1 ��%�(��)�%)��* (+��*�� &)�%)�)�&��#��*�(�"��*��% �+� $��%�*�&��%��'��*�2�� (% ��3*)(�&��% �#��*��#�� #�� 4$��*��%��* (� .��  �� !�&�& .��1

��*�� *�� )%��&)*�)�$%�# % � *�&�& � *&�5�� "��#

��$�� % ��  �� %� ��% �� %�� �� !�&�& ��$��%��)(%��6�'��)�� %% �� &��

'��#��&��%��&�2�� &��"�� .��7��&�2�� $��4)��*�� 4 ��'��& � �*��&�%�� %��).��"��&�� 

�� %�� ��'�� % ��  �� # �� %�� (� ��' ��  )��*�� %��+��(�� (� ��"��$��)�� *�� %�� %�� ��!�&�& . 8%�� '�� ()�#��-)��&��(�� ()��&�� %1 ��&)�.��  � �� '�%� �� !�&�& *.��*�&)��9�1

��: ��&)*)�%��&�# % �$�&�.��%��# ��4)��- # �& .�7��# ��# %1 - �# � � * �� 3� .��7 ��&��()%�(*�*)��#�%� �*�*��$%*��# % �& .� ��*�� *�� )%)*)�)�%��%�)��&��# ��$�#��$3%��)�)� ��3�%)*�'��*�$��$%�(��%)*�&�& *.�� * �#�� *��& .��$�� #�� $�$��6��'�� &��-��4��%�(� �& �.

��# ��(��$��&��%��)(%��6�'��)�� %% ��6��&�2�� "��*% �# ��#"%�*��2)*��% *��& %& .�7�� #��&�2�� &�� *%�� :�&��-��%�� %��% �&��)�%�&)*.��2�� 2$�$�$3 � ��3)3�4$��%��%��)(%�:&�� *�'��%�(%��%��$��%%��&��)��)*.� � �� ;��$'��&�$��:�&�� %�� !�3�$-��*)�&��&�2�1 %��#��&�2��&��#�� *.��%�'��%��%�#��)��#��$��%�� %- % ��1 #��%��)�%��)*.� � +�6��%�� %�' ��$�%��)�&��#��$%��+��%��%� 6��%,&��<�� 9��)��)��,�� !�3�$-��*)�&�� "��%�# ��#"%�*��)�%��)3��)�%�&).�9$��$%�� &��8� '�� 7"%�*��7�(��)�=�$2.��.��>�(*��2)�&��)�%��-� � �� /?/

(17)

.��- �� /��0� �� !��@AAB!� � *% �� #)�&��%��)(%��6�'��)�

� %% ��&�2�� &��%)��)��3)%��C��"��*��(��#��*�� 1 �� 

� �&�� #�2��3�� !�� * �%��-�� (�# ��# 4 *&��$��*%��&).

7��&�2�� &��$%��4)��/AD��%��)(%�%)�6�'��)�� %% ��1 � � �� %�%��&�%��)�# %- %�� +�=$��)�(�� %�� +��%��)(%��'��*�1 �)�)��)%��3)%&)�)��%�(�)�.�� %% ��&�%��# ��&"��*�"�&��% �� &��2��*��7��&& ��!��2��& � ��)�)+��&��6��)� ��)�&��# %- � +��%��)(%�,�)�� )�&��# % �*��$��%��)+��2�� 6�*�%��,��&�� %��6�'��)�� %% ��-��%��)(%�:&��&��1 ��+��%��)(%�,��$%�� %- � � �'��#��%��)%��)�)+�6�� % ��&)�%��)��%��)(%�� '��*��)��)%��)��3�)�%��)�)��)�%�&)�.��$��= ��%��1 &��%��:��@AA0��)%)�&��)�%��3��4�� 5//!� � *% �� 31 ��&��3�� #�(%)�)��%�)�&�C��%��)(%��&�2�1 �� %% ��* 1 �� )�&��# %- �'�� %* (� �.��2��E666�� !�� 2)�1 &�� $��*)��()�*)(�)�. 6�'��)�� %% ��6��2�� %��)(%�,�&��&$��+� $�$��%��)�&�� )%��(��%��#��)*�)�%)��'��"�-��%��&��)�)�$��4)��1 *)(�)�.�7��%)�)��$��$%&��/0/B:% ��)%%��&��*��%��'�� 4�� % � ��%��(��)%*�&)�)��%��)(%��$3��%��)�&��E��$%��#�� *�*%�� % F�& ��%��+�� 4# ��*��%�)�&��(�1 *�&)��'��%��(�*��)��& ��%��&�� %��&�2��6�'��)�� %% �� (� %�1 �)�)��+��2��6�*�%,��9 '��6$�-�� )�&��%��)(%��%�)�$%�1 ��*� �&�� & ��%-��2�4��+��*�� * * :� ��&��&��%1 *��)��)��%��+��'��6$��,�)��9 '�� %��#��%�(*�� %*�*�� 4 ��%-��2��%��)�#$��-��-��&��"#��%��)�� � �� & �.�� #��"��'�� # �� (�� %%�� /��2� 7�� �� !�& ��G��)��$*��)��#�()��2��2��1 ��+��3��"�4�� %��2� ��'��&�(%��)�)��#��'�� 4 �� "%*�� -"��%��'�(��+�(�� $%��+�-�� $%��%��*��)�+� � *�� *�&��3��$��*��&��*&��$%&��-��%��&�� -�� )�%�1�)�)��+�3��)�*��)�& % *%�� **��%��+��( * (��$��&�� 1��%�� *��&��+�-�4* (%�� &��)�%)�+��$%��%��+��%��%�� #�%��*��$��%�+��&�*% +�(��2% � ��%��)�� & �. 7"�%��# ��&��)��$��4)�*��)��"��%��&�� *� ��1 *��% ��,��*��& % �$��*.��*�� *��'��& � *��"�� -�� *��&��#��*��%�%��&��*��)*.��7��'�� %�� %��# ��&�� &�� * �� 2��6�*�%��,��'�� (�� %�� * ��+� ��*��-�� %�� * ��+��-)+�* ��'��(��%��)*)��&�� *. 7��'�� %��)*)�)�( *& � � �"��'��2�&��%)�%��)�)�� )�)��&�2�� &��"��%��%��*��'�� $��&�(*�� $��.

(18)

��<��6��>H��6��H�� 6�� ,&��#�%��3�� ;��$'��& �� (4 %�� 4 ��%��)(1 %�,��()�*��)�/_{�-��* (� .��2��6�*�%�=�(�+��%�)��&)�%��*��)�'��} -��4%�� $�&��*��)� 4 ��6�� ,��$%%�&)�)��2 ��6��1 ��,��# ��%-��2�

-"�&��

�E��3�� %��4��#�('��%�� %��)(%�,��%�(�)�)%*��)�)��%�*��)�)F� ��& . ��2 ��7��# ��2��&)��#��&��&).��&�2��1�)��1 �� - # ��&$%��6�&)�%��)��&�2��1�)�I�� ,� ��(�#�� &�� 4$��4�%)(��'��#�(��)%)�#�%*�(��.�6�� % %�� #��4$��%��* %% � ��*��'��,�)��&��&��%�*��& .��4%�� )%*��)� 4 ��"��%�# ��4�#��*��-��*�* (� . J��&�� 6�� H �� ,� ��#��)%� ��$��)�)2%��)+�"�� %�� *��- �� 4 ��3�%)�&).��)2��*�7��,��=�(�,&��%&)1 �)��%-��2)�-"��& .��*�7�� %- %��& .��3��*��$%��4)��)%�# 1 % �& .��*��# ��$��'��&)5��3��2 %�� *%��(�)��()��$��1 ��)K�7 ��4��*�2��*��-�� .�;��6�� ,� ��4�'�� (�)��4��%�� %��&$%��&�.��*��6�� ,&��% �� %�� *�'�� 3��&��& +��3��$%��&�.��7 ��4"��*�#�%�*��2 ��7�� -�� -�4 �& .�9�#��+�*��)2)��4��)�&)�)�)��"�%�& %��.�6$(��.� ��*�7��, ��-�%��$�&�5 E��"��&�2��1�)�I�� ,� ��7�(��)�9�� &��)*� %��&)*�)�)�G�� &��)*��3-�3$�%�!�-�%& %��.�7�� &��-��-"�� #�# � ��$�&�%��.��%��)*.�7��)*%��# ��-��-�� & �� %��%)�# �� &)�%��$%��&��*�(%��.��3�� #��)*%��)��-"��# %�� "�%�& %��.��&�� KF��"��# % �%��* �& K

�.��2 ��7��#$��%�&).�� %��%��)�)��(��*)(+��%�� 4)�+� *)��&��(%��)*%��)�-"�� 4 ��%��).�9 %��%)��&)�%��$%�� 3��&$%��#�%��%��#��&��$%��4)��).��$%�#$��(� ��1 %��%��()%�(��$%+�#��%��%��4��3)(��4��3)(�� %��%�& .��3�� % �%�� %��)(%�,&�� % %��% *�� .��)��&��(%��6�� % �6�&)�%��&�� #"�%��#��)��%�*)(%��&)�.�6�� % ��)*%��%��)(%�� %4�� &�� *��:�)��)�)��'��2)�&��)�%��*)(�)�.�

�$�5�;��$'��& �� ( � ��*�� %��)(%�,&)�.��%��)(%�:&��6�'1 '��)�� %% ��2��6�*�%��2)�&��/0/B�6��)*):�&��&��:&��)%1 *�&��$%�(��%*�(��.��%��)(%��3�� &�� *�'� %�� &�� & 1 � �#�% �%�* (� �.�7��%��&��# � �; 2��()�)�&�� 3�&��#�% �- ��# ��(�1 � %&��*�'��.�7��)��%��&��#"%-�� %��'��3��&�3$%��*��)�)�&�� %�*)(�)�.�9 '��%�(�)�)�&�� #"%-�� &��%�� %�� - &�1 � %*�� * (� �.��%��)(%�%)%��G��)�%��)��# �% �%�� %*)(%��&)�. / ��35LL$�.$&��'- .# �L �&�M.3�3K�

$3� $�N�$*O�$��P��N' �QP &NRAB0P��* &NBB��.�� ! /?R

(19)

�H�6�>H�:��S6�II��S��8G 898�� 7��G�� %��)(%��%4�� %��*�2��$%��*��7��&& ��@_�

�A/LATL/BT0�U�//LATL/0?A!� %�� % � ��*��% ��"��&��3�).��&�� $3�%��$��,&��6��,��1)�� *�"��& .��*��% ��"��'��*��% ��"�� 6��)��&��%��*�&�� &�'�*�� .�7�#��)��*��2��& ,� �� "�%��& �*�� %��6�� ' %�� - �� .�6�� *�&�� &��"�� 1 * � ��*�*%��&)+��"��&"�&�.��* & ��6��)�7 &��*�� %)�)��3�).�R_{��* & ��(��2)�&��'��%)�%)�$%��"� (��*��, ��)�)��% 2�} ��)*%��'%��& .��%��)(%��*�� $%&��$��@@�>�#��/RRA� �/0/V!�� &��%��)(%��7 &��*�� %)�)�-"��' � ��1 ��.�7�� %��)(%�:�)�� %��2��$%��&).��"��' ��)��)�&�� 6�� ,&��% *��2��& +��2��V_{��*��)2��7"��4 !�+�6$�1} ��,&��)2��2��& +��&��,&��#&�%%��G� ��2��& +�� ,&�� *� �2��& +��)��% �9�#� ��2��& +�6)�(�� ,&��2 ��2��& � %��*��3%�()�&).�

�*��% ��&��,� ��3�� &��&��%��E��4%)�9�1 2��%�� F��)�&��(�)�*��3*)(�)�.�EJ�*��%)��*3��$�%��1 ��4%)�9�%&)�)�)��$��)�)%&)�)�)F��)��)��#�% ��*�2��2��& +�E��%&)1 �)�)�� %�� &��$��&��&��# �*�� F��"�%�* (1 � �.��%��)(%��2��*��7��&& ��2��& +�E�� %�%� ��& ��$%*��F� & ��%��* �&�� %��&�2��%��)(%��%4�� ,�&��$%�(��%��6�'��1)�� %% �� (� %��)� 4 �&��-"��'��%&).��(-�% ��# ��W��4%),��%&)�)�)�$%&��"�%�� & �&�'�%��()�* %% �*��&�%��#�(%�&).

��%��)(%��&�2�1 ��* �� :�&��/D��%�%�/RRD��/0/0!� �� &��(�� % � ,��+D_{�/D�>�#��/RR?��/0@A!�� &��1} * �� % � ,��4 %& .�/RVA��/0@V!��)%)�&��#�(%��/@��)��/0@0� �� &��%��)(%�� >�#�� % � ��3*)(�)�.�/T��/0@?��1 � � �&��* %% �*��&�%�&��-"��& � ��*��%)�+�� *��'��2�&�1 �X�%)��&$%��)�RD/?��)%)�� %�%��&�%��)� %��%� 2��& %* (� �.��'%�� (1 -�%��#�(��*�� *��&��+��*��%*�*)(�3�& (��)��*�� 2��'��)�)��*��)3��2��*�2��6�'��1)�� %% ��:��&��'�� 1 �$��& ��( �X��& %& .�>��% �%�*��&�� &�,��E �� 2��* �$��*+� #��%��)(%��%�)�)��*�2��*+��%�)*)�+�6�'��1)�� %% ��,� ��)�1 &��)*F�& ��)%)��3� �-"��& .��%4�&�� )��* ��* !�W&��%�)� �$3%��2��6�*�%�=�(�,��+��*�� ,��+�6�'��1)�� %% 1 ��,��&��$%��*��)� 4 ��2��'��'��& .�

@ ��35LL$�.$&��'- .# �L �&�M.3�3K

$3� $�N�$*O�$��P��N' �QP &NRATTP��* &NBB��.�� ! R 7 &��*�� 5��%��*��*�+�&�'�%��)�# � �� &��&��-"��'��

4"��*%��*�� .��9"�%��!

V ��*��)2��7"��4 5��%�� (%�� ,& �.��A/LAVL/0@VUADLARL/0V/! D �%��)(%��6�'��1)�� %% ��6��&�2�� .��9�� ,&��*�'��!

(20)

�� !" ��#�" ��$ �� %&'' !� ��(�� $ �� %'��%''' ��)�� %'�� !" ��#�" ��$ �� %''' ��*�� $ �� '' ��)�� $ �� '' +�,�� $ �� '' �� % �� %�� % �%-.�!��/.��*��,��0�� " ��1�#�� , �� (�#�� ''� �0�� *��"�� ,��,�� " �0��02�� * ��0��!�,�� ,�� %-.�!��/.��*�� 1�#��0�� 0 " � �,�*�� ,��*��0 �.��3�!��,�� %�� 40��*��)��5� ��(�� 0�� )� ,�5�0�� ,�� * �� ,��0��,��,��,�� 0 �.��3�!��,�� 3 �� %�� % �� &6�� )�� %'�� 7.7 �, ��7.��7.�� !" ��#�" ��$ �� %''' 7.��7.�4� �* � 8�� ,�� 0�� *��(�� *�� , ��0�� * �� *�� *�� *��" �� #�" ��,��#��0�� 0�� 0��,��* �� , ��,�� )* �� 9�� ,�,��