FAKTOR SIKAP PELAJAR DENGAN PENCAPAIAN MATA PELAJARAN EKONOMI PERINGKAT SPM
Uma devi a/p Magandan Mukan Muhammad Hussin
ABSTRAK
Tujuan kajian ini adalah untuk mengenal pasti sama ada faktor sikap pelajar mempengaruhi pencapaian pelajar mata pelajaran ekonomi peringkat SPM. Melalui kajian ini juga akanmengenal pasti sama ada terdapat perbezaan faktor yang mempengaruhi pencapaian pelajar di antara sekolah-sekolah yang dipilih. Kajian ini melibatkan 150 orang responden iaitu terdiri daripada pelajar tingkatan lima yang mengambil ekonomi di sekolah harian seperti SMK Khir Johari Beranang,SMK Bandar Tasik Kesuma, SMK Mantin dan SMK Bandar Rinching. Kajian ini berbentuk tinjauan menggunakan analisis deskriptif dan inferensi bagi melihat hubungan di antara pembolehubah. Dapatan kajian mendapati terdapat perbezaan signifikan terhadap sikap dan pencapaian pelajar. Beberapa cadangan dikemukakan untuk panduan kajian selanjutnya.
Kata kunci:sikap, pencapaian pelajar dalam mata pelajaran ekonomi.
Pengenalan
Mata pelajaran ekonomi perlu dipelajari semasa di sekolah menengah walaupun pelajar akan mendalami kurikulum semasa mereka melanjutkan pelajaran pada peringkat universiti (Caropreso dan Haggerty,2000). Ekonomi merupakan satu bidang ilmu yang sangat penting dan berguna kepada kehidupan manusia. Kenyataan ini disokong oleh William (2008) yang menerangkan bahawa ilmu ekonomi dalam kehidupan dapat dilihat dalam membentuk masyarakat yang bijak dalam membuat keputusan. Pembelajaran ekonomi juga dapat melatih minda para pelajar supaya mereka menjadi lebih kritis dan kreatif (Nurhasmuni, 2016). Selain itu, mata pelajaran ini juga dapat melatih para pelajar dengan kemahiran-kemahiran generik seperti kemahiran interpersonal, mengurus dan menyelesaikan masalah (Pusat Perkembangan Kurikulum, 2003).
Pembelajaran ekonomimerangkumi pengetahuan, pemahaman, analisis dan aplikasi. Beliau mengatakan bahawa pengetahuan dapat meningkatkan bahan bacaan yang telah dipelajari dan ia akan membawa ke peringkat universiti (Mogab dan Sellers,2004) .Aspek kedua yang dinyatakan ialah aspek pemahaman. Pemahaman merupakan keupayaan untuk memahami makna bahan. Melalui aspek pemahaman, seseorang pelajar dapat menterjemahkan bahan dari satu bentuk ke bentuk lain seperti daripada ayat kepada jadual. Bagi aspek ketiga iaitu aplikasi adalah keupayaan untuk menggunakan bahan yang dipelajari dalam situasi baru dan konkrit. Ini mungkin termasuk penerapan perkara-perkara seperti konsep, prinsip, undang-undang, dan teori. Analisis merupakan aspek yang keempat yang mengatakan bahawa pelajar perlu mempunyai keupayaan untuk mengkhususkan bahan dariapada bahagian yang umum. Melalui aspek ini, pelajar dapat mengenalibahagian-bahagian dalam sesuatu komponen seperti struktur organisasi serta menganalisis hubungan antara bahagian organisasi yang tersebut.
Selaras dengan objektif Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM), mata pelajaran ekonomi merupakan mata pelajaran yang diubahsuai sukatannya pada tahun 2017. Mata pelajaran ini penting untuk masyarakat Malaysia kerana iamemberi peluang
pekerjaan yang meluas dalam beberapa sektor seperti sektor kewangan, jualan dan pemasaran, pengurusan, dan juga keusahawanan. Mata pelajaran ekonomi merupakan salah satu mata pelajaran elektif untuk pelajar tingkatan empat dan lima di semua jenis sekolah menengah di Malaysia. Selepas itu sukatan pelajarannya digubal untuk pelajar hanya memahami perinsisp asasnya (Kementerian Pelajaran Malaysia,2000).
Sebenarnya, elemen pendidikan Ekonomi telah dimasukkan dalam kurikulum sekolah rendah bagi pelajar tahun empat, lima dan enam melalui mata pelajaran kajian tempatan oleh Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM). Selain itu, mata pelajaran Ekonomi ditawarkan kepada pelajar tingkatan empat dan lima sebagai salah satu mata pelajaran elektif dan pelajar boleh memilih sebagai mata pelajaran tambahan yang ditawarkan oleh sekolah selepas mereka mendapat keputusan Penilaian Mengangah Rendah (PMR). Selain sekolah menengah harian sekolah teknik dan vakasional juga menawarkan mata pelajaran elektif seperti Ekonomi, Prinsip Perakaunan dan Prinsip Perniagaan kepad pelajar lepasan PMR (Seow Yea Pyng, 2011).
Fakta-fakta di atas menunjukkan bahawa ilmu Ekonomi berhubungkait dengan kehidupan setiap manusia. Setiap individu perlu sekurang-kurang dapat memahami beberapa konsep penting Ekonomi sebelum menyertai kehidupan bermasyarakat. Adakah faktor sikap pelajar mempunyai hubungan dengan pencapaian mata pelajaran ekonomi? Persoalan inilah yang ingin dijawab dalam penyelidikan ini.
Pernyataan masalah
Mata pelajaranekonomi merupakan mata pelajaran elektif yang dipilih oleh pelajar menengah atas lepas mendapat keputusan Penilaian menengah Rendah. Di Malaysia kebanyakan pelajar kelas sastera memilih mata pelajaran ekonomi sebagai subjek pilihan. Rithuwan (2008) mengatakan bahawa didapati ramai pelajar ekonomi berpendapat bahawa matapelajaran ini sukar untuk difahamiIni disebabkan mereka berpendapat bahawa mata pelajaran ekonomi sukar dipelajari.Sejak kebekalangan ini, bilangan pelajar yang memilih mata pelajaran ekonomi semakin merosot dari setahun ke setahun. Hal ini jelas di lihat melalui analisis keputusan peperiksaan SPM daripada 2016 hingga 2018. Pada tahun 2017bilangan calon yang mengambil mata pelajaran ekonomi 14.64 peratus kepada 13.82 peratus. Bilangan calon hanya meningkat sedikit pada tahun 2018 iaitu sebanyak13.97 peratus. Hal ini jelas menggambarkan bahawa enrolmen pelajar memilih mata pelajaran ekonomi masih kurang memuaskan. Kajian ini bertujuan untuk mengenal pasti hubungan antara sikap pelajar dengan pencapaian mata pelajaran ekonomi peringkat SPM.Hasil daripada kajian lepas di atas, kajian mereka menyokong bahawa sikap memainkan peranan penting terhadap pencapaian pelajar.
Tinjauan lituratur
Sikap pelajar terhadap mata pelajaran Ekonomi
Sikap terhadap mata pelajaran Ekonomi terbahagi kepada positif dan sikap negetif (Fish bein dan Ajzen,1975). Sikap merupakan suatu kecenderungan untuk secara konsisten memberikan tanggapan sama ada menyukai atau tidak menyukai terhadap suatu objek. Kecenderungan ini merupakan hasil pengalaman pembelajaran, bukan pembawaan atau keturunan (Ajzen & Fishben 1970). Simpson & Oliver (1990) pula mentakrifkan sikap sebagai respon, sama ada suka atau tidak suka, terhadap objek sekeliling, manusia, tempat, peristiwa atau idea. Pelajar yang mempunyai sikap yang positif, bersedia untuk belajar dan bermotivasi tinggi akan berjaya menguasai sasaran dan begitulah sebaliknya (Zaliza dan Zaitul Azma, 2013).
Sikap yang positif melahirkan insan manusia yang cemerlang (Zamrah,1999). Dalam kajian Nor Kalsum (2014), sikap bertanggungjawab terhadap pempelajarannya menggalakkan sesorang pelajar sentiasa menyiapkan tugasan yang diberi oleh guru. Ia juga mengungkit sikap kerajinan seperti sentiasa hadir ke kelas.Selain itu, sikap positif juga mebuatkanseseorang pelajar bersemangat untuk belajar (Kamaruddin,1997). Menurut Suradi (1987) sikap negatif bagi pelajar terhadap guru melemahkan minat dan motivasi pelajar dalam mata pelajaran yang diajar oleh guru tersebut.
Metodologi
Kajian ini mengaplikasikan kaedah kuantitatif dengan instrumen borang kaji selidik untuk mengetahui sama ada sikap mempengaruhi pencapaian pelajar.Terdapat dua bahagian iaitu Bahagian A dan Bahagian B. Di Bahagian A mengandungi maklumat latar belakang demografi pelajar seperti jantina,aliran dan kepeutusan peperikasaan akhir tahun tingkatan empat bagi mata pelajaran ekonomi pelajar . Bahagian ini memerlukan pelajar menandakan pada kotak jawapan pilihan serta mengisi ruang kosong yang disediakan.
Terdapat 21 item yang pada bahagian B digunakan untuk mengukur sikap pelajar terhadap mata pelajaran ekonomi.Soal selidik sikap terhadap mata pelajaran ekonomi telah diambil dan diubahsuai berdasarkan item-item soal selidi kajian (Arisham,Salina, Soper 2016&Noorafini2017). Item di bahagian ini menggunakan skala Likert 5 mata iaitu skala 1 mewakili ‘Sangat Tidak Setuju’, skala 2 mewakili ‘Tidak Setuju’, skala 3 mewakili ‘Kurang Setuju’, skala 4 mewakili ‘Setuju’ dan skala 5 mewakili ‘Sangat Setuju’.Seterusnya, instrumen ini diuji dengan kajian rintis pada pelajar bukan daripada populasi kajian ini. Nilai alpha terhadap konstruk bagi Kajian rintis adalah seperti jadual 1.0 yang berikut:
Konstruk Nilai pekali alpha
Sikap terhadap mata pelajaran ekonomi 0.853
Nilai pekali konstruk berkaitan isu-isu ekonomi dan pengetahuan ekonomi masih pada tahap baik menurut kajian Hair et al (2011). Beliau mengatakan bahawa nilai pekali alpha melebihi 0.60 menunjukkan kebolehpercayaan yang tinggi.
Selepas mendapat keputusan kajian rintis, pengkaji telah menghantar soal selidik tersebut ke sekolah-sekolah yang dipilih. Seramai 150 orang pelajar telah dipilih secara rawak menggunakan daripada populasi yang dipilih. Seterusnya, borang soal selidik diedarkan melalui panitia ekonomi dan dapatkan balik selepas seminggu daripada setiap sekolah tersebut. Seterusnya, satistik Korelasi Pearson digunakan untuk menganalisis hubungan antara sikap eplajar dengan pencapain pelajar dalam mata pelajaran ekonomi.
Analisa Data
Bagi menentukan tahap sikap terhdapa mata pelajaran ekonomi, Skala Likert 5 mata telah dibahagikan kepada 3 kategori iaitu rendah, sederhana dan tinggi seperti yang ditunjukkan dalam jadual 2.0 yang di bawah untuk menentukan interpretasi tahap min. Tahap interpretasi ini digunakan untuk menghuraiakan dapatan analisis deskriptif yang berikut.
Interpretasi Tahap Julat Min
Rendah 1.00 – 2.99
Sederhana 3.00 – 3.99
Tinggi 4.00 – 5.00
Jadual 2.0 InterpretasiTahap Min
Dapatan dan perbincangan
Berdasarkan jadual 3.0 menunjukkan taburan keseluruhan sikap pelajar terhadap mata pelajaran ekonomi, item yang keenam mempunyai tahap kecenderungan tinggi. Hal ini menunjukkan pelajar sedar bahawa mata pelajaran ekonomi adalah penting dalam menyelesaikan masalah harian. Item 4 dan 10 menunjukkan tahap kecenderungan yang rendah.Selain daripada item-item itu, dalam item 9, 10, 12, 13 dan 14 menujukkan tahap kecenderungan sederhana. Item 6 dan 7 pula mempunyai tahap kecenderungan yang rendah dimana sikap positif pelajar terhadap mata pelajaran ekonomi adalah sederhana.
Bil Pernyataan n Min Sisihan
Piawai
Tahap Interpretsi
1 Saya mudah faham subjek Ekonomi
150 3.05 0.97
Sederhana
2 Kadang-kadang saya membaca sebarang
buku berkaitan ekonomi 150 3.40 0.67
Sederhana
3 Subjek ekonomi adalah sangat susah bagi
saya 150 3.30 0.76
Sederhana
4 Subjek ekonomi adalah membosankan
150 2.92 0.92 Rendah
5 Saya menonton ceramah yang disampaikan
oleh ahli ekonomi dalam televisyen 150 3.04 0.78
Sederhana
6 Ekonomi sangat berguna untuk
menyelesaiakn masalah harian 150 4.01 0.83
Tinggi
7 Saya terlalu sukan akan tugasan ekonomi
150 3.61 0.83 Sederhana
8 Saya selalu fikir ‘saya boleh buat’ apabila
berhadapan dengan tugasan ekonomi 150 3.30 0.65
Sederhana
9 Saya meluakan banyak masa untuk
mempelajari ekonomi 150 3.69 0.57
Sederhana
10 Saya menggunakan konsep ekonomi
menganalisis situasi 150 2.98 0.68
Rendah
11 Saya memberikan tumpuan sepenuhnya
ketika belajar di dalam kelas. 150 3.57 0.92
Sederhana
12 Saya akan menyiapkan kerja rumah mata
pelajaran 150 3.47 0.87
Sederhana
13 Saya mengambil mata pelajaran ekonomi
kerana saya tidak ada pilihan 150 3.33 0.92
Sederhana
14 Saya tekun membuat latihan-latihan
ekonomi walaupun tidak diminta oleh guru.
150 3.13 0.96
Sederhana
15 Saya sering bertanya kepada rakan dan
jelas.
16 Saya memperuntukkan tempoh masa
tertentu dalam sehari untuk mempelajari dan mempraktikkan ekonomi
150 3.30 0.87
Sederhana
17 Saya berasa risau jika tidak memahami
pelajaran selepas tamat kelas 150 3.35 0.81
Sederhana
18 Saya mengambil bahagian secara aktif
dalam aktiviti kelas 150 3.75 3.40
Sederhana
19 Saya seronok jika dapat mempraktikkan
latihan ekonomi dengan rakan-rakan. 150 3.45 0.76
Sederhana
20 Saya merancang strategi belajar untuk
mencapai matlamat pembelajaran. 150 3.24 0.82
Sederhana
21 Apabila menghadapi masalah mempelajari
ekonomi, saya akan berusaha menyelesaikannya.
150 3.37 0.70
Sederhana
Jadual 3.0Taburan Min sikap pelajar terhadap mata pelajaran ekonomi
Daripada hasil analisis min menunjukkan bahawa sikap pelajar terhadap mata pelajaran ekonomi adalah tinggi dengan nilai keseluruhan min adalah 7.32. Menurut Salina (2016), Ekonomi terhasil daripada sikap pelajar.Kelemahan pelajar dalam mata pelajaran ini dipengaruhi oleh faktor dalaman seperti sikap pelajar(Noorafini 2017).
Hubungan antara sikap dengan pencapaian pelajar
Hasil analisis statistik inferensimenunjukkan bahawa terdapat hubungan yang signifikan antara sikap dengan pencapaian pelajar dalam mata pelajaran ekonomi. Ini menunjukkan bahawa sekiranya sikap pelajar terhadap matapelajaran ekonomi adalah tinggi, maka pencapaian mereka juga akan tinggi. Sebaliknya jika sikap pelajar terhadap mata pelajaran ekonomi rendah, maka pencapaian mereka dalam matapelajaran tersebut juga akan rendah.
Sikap Nilai Korelasi (r) Aras Signifikan (p)
0.10* 0.66
* Signifikan pada aras 0.01 (Ujian dua hujung)
Hasil dapatan kajian ini menunjukkan sikap merupakan salah satu faktor yang menentukan pencapaian pelajar dalam mata pelajaran ekonomi.Dalam faktor sikap, dapatan kajian ini mendukung dapatan kajian-kajian lepas seperti yang dilakukan oleh Chew Soi Mooi (2006), Masita (2002), mereka mendapati bahawa sikap mempengaruhi pencapaian pelajar ekonomi. Kajian lanjut dicadangkan diperluaskan ke sekolah menengah swasta supaya boleh bandingkan perbezaan antara sikap pelajar sekolah kerajaan dan sekolah swasta..
Kesimpulan
Sebagai kesimpulan, beberapa tindakan perlu diambil oleh guru mata pelajaran ekonomi untuk mengekalkan sikap positif pelajar seperti memberi ceramah ahli ekonomi, menggalakkan penglibatan pelajar di dalam kelas danbersedia memberi tunjuk ajar dan bimbingan yang berterusan. Oleh itu, kerjasama antara pihak sekolah, guru dan institusi pendidikan amat diperlukan untuk mengenalpasti sikap pelajar dahulu sebelum memilih mata pelajaran elektif mereka. Hal ini dapat mengurangkan kegagalan pelajar dalam
mata pelajaran ekonomi serta meningkatkan prestasi pelajar dalam mata pelajaran tersebut.
Rujukan
Abu, N. E., & Eu, L. K. (2012). Hubungan antara sikap, minat, pengajaran guru dan pengaruh rakan sebaya terhadap pencapaian mmatematik tambahan tingkatan 4, 72(12), 1–10. https://doi.org/10.1140/epjc/s10052-012-2241-5
Vellymalay, S. K. N. (2012). Sikap dan Tingkah Laku Remaja Terhadap Pembelajaran di Sekolah : Satu Kajian Kes di Rumah Kanak-kanak. Jurnal Pendidikan Malaysia 36(2)(2011): 25-32 Sikap, 36(2), 25–32.
Teknik, K. (n.d.). Strategi, Pendekatan, Kaedah dan Teknik Pengajaran Bahasa, (c), 32– 61.
Jepketer, A., Kombo, K., & Kyalo, D. N. (2015). Teachers’ classroom strategy for enhancing students’ performance in public secondary schools in Nandi County, Kenya. IOSR Journal Of Humanities And Social Science Ver. II, 20(7), 61–73. https://doi.org/10.9790/0837-20726173
Christine, D., & Halbrook, R. (1976). Home economics education students ’ attitudes toward the Future Homemakers of America.
Ahmad Rizal Madar, Nurul Akmar Kamaruddin, & Saifullizam Puteh. (2005). Faktor - faktor yang mempengaruhi pencapaian pelajar dalam menguasai mata pelajaran kejuruteraan di politeknik - politeknik Kementerian Pengajian Tinggi Malaysia. Prosiding Seminar Pendidikan JPPG 2005, (1962), 52–59.
Faizal Amin Nur Yunus, Nabilah Abdul Suki, Jamil Abd Baser, Saiful Hadi Masran, M. F. M. & M. B. R. (2016). Kesahan Dan Kebolehpercayaan Instrumen Kompetensi Pengajar Tvet Terhadap Pengajaran Teknikal Berdasarkan Pendekatan Model Rasch, (3).
Van Wyk, M. M. (2012). Measuring students’ attitudes to economics education: A factorial analysis approach. Journal of Social Sciences, 31(1), 27–42. https://doi.org/10.1108/IJPPM-11-2012-0127
Penelitian, A., Bimantara, S., Studi, P., Ekonomi, P., Sosial, J. P. I., Keguruan, F., … Pura, U. T. (2018). MINAT BELAJAR PADA MATA PELAJARAN EKONOMI MAN 1 PONTIANAK.
Adu, E. O., Galloway, G., & Olaoye, O. (2014). Teachers’ Characteristics and Students’ Attitude towards Economics in Secondary Schools: Students’ Perspectives.
Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(16), 455–462.
https://doi.org/10.5901/mjss.2014.v5n16p455
Wee, H. S. (1998). Pengaruh Sosio-Demografi Terhadap Sikap Pemilihan Mata Pelajaran Ekonomi. Retrieved from http://etd.uum.edu.my/766/
Una, S., Husain, D., & Halim, A. (2017). The Attitude of Economic Students and Lecturers toward Economic English Material Based on Shariah Economy System.
Journal of Language Teaching and Research, 8(4), 697–703.
https://doi.org/http://dx.doi.org/10.17507/jltr.0804.08
Nasir, Z. M., & Hamzah, Z. A. Z. (2014). Sikap Dan Motivasi Pelajar Terhadap Pembelajaran Bahasa Melayu. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 134, 408–415. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.04.263
Faizal, M., Lee, N., Leow, A. &, & Wei, T. (2017). Kesahan Dan Kebolehpercayaan Instrumen Penilaian Kendiri Pembelajaran Geometri Tingkatan Satu (Learning Form One Geometry: Validity and Reliability of a Self-Evaluation Instrument).
http://mjli.uum.edu.my/images/pdf2/vol14no1jun17/9.-KESAHAN-DAN-KEBOLEHPERCAYAAN.pdf
Wee, H. S. (1998). Pengaruh Sosio-Demografi Terhadap Sikap Pemilihan Mata Pelajaran Ekonomi. Retrieved from http://etd.uum.edu.my/766/
Baharom Mohamad, Roslee Talib, Muhammad Suhaimi Taat, Abdul Said Ambotang, Shukri Zain, & Yusof Abdullah. (2013). Cabaran transformasi agenda pendidikan negara. Utusan Borneo, B4. Retrieved from http://eprints.ums.edu.my/5925/
Hermawan, R. W., Soetjipto, B. E., & Rahayu, W. P. (2016). The Effect of Entrepreneurial Self-Efficacy and Locus of Control on Entrepreneurship Interest through Entrepreneurship Literacy. International Organization of Scientific
Research Journal of Business and Management, 18(2), 141–148.
https://doi.org/10.9790/487X-1821141148
Thang, N. Q., Huy, B. T., Van Tan, L., & Phuong, N. T. K. (2017). Lead and Arsenic Accumulation and Its Effects on Plasma Cortisol Levels in Oreochromis sp. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 99(2), 187–193. https://doi.org/10.1007/s00128-017-2113-7
