• Tidak ada hasil yang ditemukan

S I S E T X E N O H P D N A H

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2019

Membagikan "S I S E T X E N O H P D N A H"

Copied!
173
0
0

Teks penuh

(1)

S

I

S

E

T

X

X

X

E

N

O

H

P

D

N

A

H

t

a

k

a

r

a

y

s

a

M

n

o

p

s

e

R

n

a

d

P

G

3

o

e

d

i

V

g

n

a

t

n

e

t

i

d

u

t

S

t

e

r

h

a

d

a

p

n

y

a

r e t s i g a M r a l e G h e l o r e p m e M a n u G n a t a r a y s r e P n a i g a b e s i h u n e m e M k u t n U

a y a d u B n a d i g il e R u m l I r e t s i g a M m a r g o r P a d a p ) m u H . M ( a r o i n a m u H

b

e

i

z

n

A

.

A

N M

I

:

0

6

6

3

2

2

0

0

1

M

A

R

G

O

R

P

M

A

G

I

S

T

E

R

I

L

M

U

R

E

L

I

G

I

D

A

N

B

U

D

A

Y

A

A

T

R

A

K

A

Y

G

O

Y

A

M

R

A

H

D

A

T

A

N

A

S

S

A

T

I

S

R

E

V

I

N

U

(2)

i

S

I

S

E

T

X

X

X

E

N

O

H

P

D

N

A

H

t

a

k

a

r

a

y

s

a

M

n

o

p

s

e

R

n

a

d

P

G

3

o

e

d

i

V

g

n

a

t

n

e

t

i

d

u

t

S

t

e

r

h

a

d

a

p

n

y

a

i h u n e m e M k u t n

U sebagianPersyaratanGunaMemperolehGelarMagister a y a d u B n a d i g il e R u m l I r e t s i g a M m a r g o r P a d a p ) m u H . M ( a r o i n a m u H

b

e

i

z

n

A

.

A

N M

I

:

0

6

6

3

2

2

0

0

1

M

A

R

G

O

R

P

M

A

G

I

S

T

E

R

I

L

M

U

R

E

L

I

G

I

D

A

N

B

U

D

A

Y

A

A

T

R

A

K

A

Y

G

O

Y

A

M

R

A

H

D

A

T

A

N

A

S

S

A

T

I

S

R

E

V

I

N

U

(3)
(4)
(5)

v i

N A A T A Y N R E P

“ l u d u jr e b s i s e t a w h a b n a k a t a y n e m a y a s i n i n a g n e

D HANDPHONE XXX :Stud i

a y n p a d a h r e t t a k a r a y s a M n o p s e R n a d P G 3 o e d i V g n a t n e

t ”merupakanhasi lkarya dan

m a l a d i D . ir i d n e s a y a s n a it il e n e

p bagian tesi sin i itdak terdapa tkarya yang pernah h

e l o r e p m e m k u t n u n a k u j a i

d gela rkesa jranaand isuatuperguruan itnggi .Peminjaman a

y r a

k -karyas a jranal aind idalamt esisi n iadalahsemata-matauntukkepe lruan limiah .

a k a t s u p r a tf a d m a l a d s il u tr e t a r a c e s u c a i d a n a m i a g a b e s

Yogyaka tra ,8Februar i2011

.

(6)

v

n a u j u t e s r e P n a a t a y n r e P r a b m e L

s i m e d a k A n a g n it n e p e K k u t n u h a i m lI a y r a K i s a k il b u P

ti s r e v i n U a w s i s a h a m a y a s ,i n i h a w a b i d n a g n a t a d n a tr e b g n a

Y a sSanataDharma:

a m a

N :A .Anzieb

M I

N :066322001

n a a k a t s u p r e p a d a p e k n a k ir e b m e m a y a s , n a u h a t e g n e p u m li n a g n a b m e g n e p i m e D

:l u d u jr e b a y a s h a i m li a y r a k a m r a h D a t a n a S s a ti s r e v i n U

: X X X E N O H P D N A

H Studit entangVideo3GPdanResponMasyarakatt erhadapnya

e

B se tra perangka tyang dipelrukan (blia ada) .Dengan demikian saya membe irkan e

k pada Universtia s Sanata Dharma hak untuk menyimpan , mengailhkan dalam a y n n a k i s u b ir t s i d n e m , a t a d t a k g n a r e p k u t n e b m a l a d a y n a l o l e g n e m , n i a l a i d e m k u t n e b

b u p m e m n a d , s a t a b r e t a r a c e

s ilkasikannya d i interne t atau media lain untuk n a k ir e b m e m n u p u a m a y a s i r a d n i z i a t n i m e m u lr e p a p n a t s i m e d a k a n a g n it n e p e k

.s il u n e p i a g a b e s a y a s a m a n n a k m u t n a c n e m p a t e t a m a l e s a y a s a d a p e k i tl a y o r

. a y n r a n e b e s n a g n e d t a u b a y a s i n i n a a t a y n r e p n a i k i m e D

t a u b i

D d iYogyaka tra l

a g g n a T a d a

P :8Februar i2011 n

a k a t a y n e m g n a

Y ,

.

(7)

i v

R A T N A G N E P A T A K

i g g n it e s g n a y r u k u y s i j u

P - gitn ginya sayasampaikankepada Gust iAllah ,ata s h

a ll il u d m a h l a r u k u y S . n a k ir e b i d g n a y a i n u r a k a tr e s t a m k i n a l a g e

s penu ilsan Tesi s

i n i n a t a b m a h t a p a d n e m k a y n a b g n a

y akhrinya selesai j ugasetelah menempuh prose s g

n a j n a

p penuh ilka-ilku .

n a b i r a d s a p e l k a d it u t n e t i n i s i s e T a y n i a s e l e

S tuan ,dorongan ,semanga tdan o

d abanyakpihak .Olehkarena tiupe tramakails ayaharu smengucapkant e irmakasih e

s g n a

y besar-besarnya kepada Dr .Kat irn Bande lselaku Pembimbing Utama dengan a

l a g e

s arahan dan intes tia sdiskusinya selama prose speneilitan hingga penuilsan . g n a y i d r a n u S . t S . r D a d a p e k h i s a k a m ir e t n a k i a p m a s a y a s a g u j t a m r o h a s a r n a g n e D

h a d u

s menggemblengselamabelaja rd iIRB ,mengarahkant emaTesis i ni ( walaupun m

e

s pa t membua t saya bingung karena bahasanya yang susah dicerna .) Dalam o m o R a d a p e k a g u j h i s a k a m ir e t n a k i a p m a y n e m n i g n i a y a s , a m a s g n a y n a t a p m e s e k

i a g a b e s s u g il a k e s n a d a y a d u B n a d i g il e R u m lI i d o r p a K u k a l e s r a n a b u S i d u B . G . r D

.I I g n i b m i b m e

P Seluruhdosendansta fdiI RB yangt elahmendidikdanmengajarkan . r D , t a g n a m e s i r e b m e m u l a l e s g n a y o y o d r a W s u l u T o r o k s a B . r D o m o R ; l a h k a y n a b

i d u t n a b m e m t u r u t g n a y ) B R I n e s o d n a t n a m ( n a w a i d u B . r D , o r d n o jt i d A s u n u J e g r o e G

, o t n a s u S i d u B . r D o m o R , . K S i d a h s I . r D , o k o m t a y r a H . r D o m o R , l a s o p o r p s a l e k

o m o

R Dr .Agung ,Rober tH .Imam ,MA. ,Mbak Devi ,Mbak Novi ,Mbak Stefani , n a d , y k g n e H k a b M , e w o L a il e C . r D , y e lt a H e i n n o R . r D , o w o b i W . I . r D o m o R . m l A

(8)

ii v b

s u s u h

K ua tkeitga narasumbe ryang telah menyediakan dri imembeberkan a

l a g n e

p manp irbadidenganpenuhkepercayaandanketulusannya ;Rukmini ,Gendhis , r

e g g n

A ,parapengelolawarne td idaerahM ircan ,Babarsair ,danSeturan .

Saya ucapkan te irma kasih juga bua tabangku Sau tStiumorang yang telah n

a k u s a m k a y n a b n a k ir e b m e

m ,teman-temanIRB atasi ntenstia sdiskusinyaselama d i b

n o h o p h a w a b i d n u p u a m s a l e

k e irngin Soekarno ,d ikafe-kafe kop ihingga id ;

l a s t u f n a g n a p a

l Samsu lBahr,i Ridho ,Muita Hintan ,Hasan ,Dona ,Budis ,U din ,

u n s i W , i g a l a m a T a d il E , s e b e r

B Nortia Sembi irng ,Melait ,Gombloh ,dan teman .

u t a s r e p u t a s n a k t u b e s a y a s a s i b k a d it g n a y a u m e s n a m e

t Takt erkecual ibuat t eman ,

c i n o M u k a r a d u a s s u g il a k e s , t a b a h a

s a Laksono se tra Donie Pajio yang sudah banyak P

G 3 o e d i v e li f n a k ir e b m e

m , danbapaki/budiJ alanGajah ,Kusumanegara. e

t n a p a c

U irma kasih yang besa r saya sampaikan untuk teman-teman d i ,

k a p o il a K n e rt n a s e

P M Jas adu l sekeluarga, teman-teman PUSDEP , Kiswondo , ,

g n u g A g n a b m a

B Ambar ,teman-teman seniman; Edopop ,Made Palguna ,Agapetu s ,

a n a d n a it s ir

K S .Teddy ,ma sTom dan mbak Dian Anggraini ,Sigi tSantoso ,Y ian l

u d n u G , m il a

H ,Baso ir ,Rauda lTanjung Banua dan Ida ,Michelle Chin ,Bapak i

d e i z u S u b I n a d n a h c i m u S a n a d jr a

S Pasa rMinggu, Ibu rIawat id iKemang ata s .

a y n n a g n u k u d a l a g e

s Terakhi run tuk Firda Ramadianit ,Pen iSayekit, dan Bunbun a

y n t a g n a m e s s a t

a ,se trasemuakeluarga uk diJ aka tradanJ eparaatass emuadukungan a

tr e

s od anyas elamai ni .

(9)

ii i v

I S K A R T S B A

il e n e

P itan i n iberangka tdar iperkembangant eknolog ikomunikas ihandphone i

a k r e

t t dengan praktek budaya d i dalamnya , adalah kegemaran sebagian orang t

a u b m e

m video 3GP ,se tra respon pubilk terhadap penyebaran kas us flie video .

t u b e s r e

t Video3GPmerupakanflievideoyangmenggambarkanataube irs iaktfitias -u

p u a m n a g n a j n a l e t e k s a ti fi t k

a nadegans ek syangdliakukanolehs ebagianorangyang n

a g n e

d menggunakankamerahandphone. e

m g n a y g n a r o n a i g a b e

S rekamkegiatanseksn yatersebu tmayo irta sdliakukan r

a d a k e s u a t a n a t n o p s n a g n e

d iseng yang tujuannya untuk kenang-kenangan se tra .i

d a b ir p n a g n a n e s e

k Keilhatannya mayortia sorang yang merekam/driekam aktfitia s t

a y n s k e

s idakadat ujuanuntukdisebarkan(kecuails ebagiankasus ,misalnyar ekaman a g u j a y n m u m U . ) n a b r o k a y a d r e p m e m g n a d e s g n a r o k o p m o l e k e s n a k u k a li d g n a y

n a m a k e

r -rekaman t ersebu tdibua tbukan untuk djiua lsepe tr ihalnya flim-flim porno .

l a u ji d k u t n u t a u b i d a j a g n e s g n a y l a i s r e m o

k Kendat iorang-orang yang merekam a

ti fi t k

a s-aktfitia sketelanjangan maupun adegan sek sdliakukan dengan spontan, t ap i e

r l i s a h n o t n o n e m a k e r e m h a l e t e

s kamannya tersebu tmemperoleh dan merasakan m

a g a r e

b pengalaman, misalnya l -aki lak i bisa mengaktualkan kebanggaan a tau ,

a y n n a n a t n a j e

k sementara perempuan bisa merasakan kecanitkan t ubuhnya .bahkan , i

k a

l -lak imaupunperempuanjugamendapatkan sensasi-sensas iunik danpengalaman .

u r a

b D isamping tiu ,video3GPjugabisamenjad ibagian dar iekspe irmentas ikreait f a

k e r e

m yang meilbatkan tubuh dan teknologi , bisa menjad isarana untuk lebih r

p s k e i r a d n a i g a b i d a j n e m t a p a d a g u j ,i ri d i s k e lf e r k u t n u n a d i ri d l a n e g n e

m es ikasih

i a t n i c n e m g n il a s g n a y g n a r o a u d a r a t n a g n a y a

s (kecual isebagianvideo yangd riekam )

n a g n a s a p / n a b r o k a s k a m e m n a g n e

d .

o e d i v e li

F -video 3GP setelah terseba rumumnya langsung mendapa trespon a

g e n t u b e s r e t n a k a d n it a w h a b i a li n e m g n u r e d n e c g n a y k il b u

p t fi karena melangga r

t a k a r a y s a m i d u k a lr e b g n a y l a r o

m ,sekailgu sdianggap sebagai itndakan k irminal. m a l a d e k a y n n a k a k g n a r e k g n e m n a g n e d n a h i b e lr e b p u k u c g n a y k il b u p n o p s e r n i a l e S

i a li

n - an - li moral tia snormait ,f beragam reto irk dan generailsa ijuga dliayangkan ke k

a h i

p -pihakyang itdakt erilbat ,sepe tr imemberi penliaiangeneras imudasudahr usak e k e n o h p d n a h a w a b m e m r a j a l e p a r a p g n a r a l e m n a d a i z a r e m a g g n i h , a y n l a r o m

h a l o k e

s karenateknologihandphonekonontelahdisalahgunakanmanfaatnya. p

a k i s n a d n o p s e r s a t a n a li d a k a d it e k a d

A represi fyang dibe lrakukan oleh k

a h i

p -pihak te trentu yang merasa berwenang kepada mereka yang terilba tdalam .

P G 3 o e d i v n a m a k e

r Secara umum semua perliaku dan korban dinlia inegatfi tanpa n

a d n a t a i g e k i s a i s e r p a g n e m n u p ti k i d e

(10)
(11)

x I S I R A T F A D

L U D U J N A M A L A

H i

G N I B M I B M E P N A U J U T E S R E

P ii

S I S E T N A H A S E G N E

P i ii

N A A T A Y N R E

P iv

Y N R E P R A B M E

L ATAANPERSETUJUANPUBLIKASI v

R A T N A G N E P A T A

K v ii

I S K A R T S B

A v i ii

T C A R T S B

A xi

I S I R A T F A

D x

I B A B

N A U L U H A D N E

P … 1

.

A Lata rBelakang … 1

.

B BatasandanRumusanMasalah… 7 .

C TujuandanManfaa tPeneilitan… 7 .

D Kepustakaan… 8

.

E Metodolog i… 21

.

1 KerangkaKonseptual … 21 .

2 Sumbe rDataPenuilsandanLangkah-LangkahPengolahanData … 91 .

F SistemaitkaPenuilsan … 12

I I B A B

.

A Pengantar … 32

.

B PerkembanganTeknolog iHandphone … 32 .

1 PerformaHandphoneCommunicator … 92 .

2 Eupho iraBlackBerryailasDuniaBeradadalamGenggaman … 03 .

3 3GPdalamUniversumBudayaHandphone … 63 .

C BudayaHandphonedalamKehidupanSeha ir- irh a … 73 .

1 HliangnyaJ arak … 73

.

2 KameraHandphones ebaga iMediaHiburanBarud iKalanganRemaja.. 40

I I I B A B

.

A Pengantar … 54

.

B VideoPornoAmatriandiI ndonesia … 64 .

C Mengidenit ifkas iDri iLewa tScreenHandphone … 74 .

(12)

i x .

2 Narasumbe r#2 … 55

.

3 Narasumbe r#3 … 06

.

D Iseng-IsengNgrekamuntukKesenangandanKenang-kenangan … 65 .

1 L -aki Lakis ebaga iPerekam … 96 .

2 Perempuans ebaga iPerekam … 47 .

3 PihakLuars ebaga iPerekam … 08 .

E ResponMasyarakatt erhadapKasu sPenyebaranVideoSeks … 86

V I B A B

.

A Pengantar … 98

.

B KeasyiknyaOrang-OrangMembua tVideo3GP … 99 .

1 MerekamatauDriekamdanMenontonsebaga iPengalamanTubuh… 01 3 .

2 L -aki laki :MerasakandanMemperkokohMaskuilntia sLewa tKegiatan

Merekam … 1 6 0

.

3 MerekamuntukMenunjukkanKenikmatanPerempuan … 1 4 1 .

4 Perempuan :Meilha tStanda rKecanitkanTubuhd iLaya rKamera… 1 6 1 .

C Momen/FaseKedua :Seks ,ResponMasyaraka tdanMoraltia s… 21 2 .

D Kesimpulan … 1 13

V B A B

n a l u p m i s e

K … 1 3 3

A K A T S U P R A T F A

D … 1 7 3

(13)

1 I B A B

N A U L U H A D N E P

.

A LatarBelakang

e n o h p d n a

H atau telepon genggam ,seirng juga digunakan istliah ponse,l

k a r a j i s a k i n u m o k e l e t k i n o rt k e l e t a l a n a k a p u r e

m -jauh atau long-range .

a g n e d a m a s r i p m a h i n i i s a k i n u m o k e l e t i g o l o n k e t r a s a d n a u p m a m e

K n pesawa t

e b a k n o p e l e

t lyang ditempatkan d idalam ruangan (konvensiona)l ,yakn iuntuk

k a r a j a r a c i b n a li g g n a p a m ir e n e m n a d n a k u k a l e

m -jauh .Tapi ,berbeda dengan

y h a m u r n o p e l e

t ang biasanya dipaka isekeluarga ,handphone lebih bisa dibawa

a n a m e

k -mana dengan , atau tanpa kabel , dan seolah-olah kepemiilkannya

a r a c e s n a k k u t n u r e p i

d perseorangan . Dengan handphone , orang memperoleh

ke el luasaan untuk melakukan dan meneirma pangglian telepon , baik sedang

r i d n a k a m , r o t o m u a t a l i b o m i a r a d n e g n e m l i b m a s , n a n a l a j i d a d a r e

b estoran ,d i

a l a j t u d u

s n ,atau keitka sedang mendak igunung. Dengan demikian ,handphone

n a k a p u r e

m teknolog i komunikas i yang pailng mudah digunakan untuk

. a m a s e s n a g n e d g n a r o n a k g n u b u h g n e m

i g o l o n k e t n a a d a r e b e k , a y n i s a rt e n e p t a k g n it i a g a b r e b n a g n e

D handphone

n a b m e k i d n i k a m e s a g u

j gkan .Umumnyaorang menggunakan handphonesebaga i

k u t n u a m a t u a i d e

m berkomunikas i dengan teman , anggota keluarga maupun

i s a l e

r -relasi lainnya .Dimensinya pun tak hanya berupa pangglian suara ,karena

e n o h p d n a

h memiilk ibanyak faslitia stermasuk untuk mengolah atau mengi irm

h a u b e

s pesan singka t (SMS) berupa tuilsan ,gambar , musik (MP3) ,maupun

/ o i d u

(14)

2 n

a g n a b m e k r e

P handphone yang semakin pesa t tersebu t itdak dapa t

s a g e t a r a c e s g n a y g n a r o a d a k a d it a w h a b , ir a d n i h i

d sanggup menghindar i

i g o l o n k e t n a ri d a h e

k tersebut . Karena tiu , dengan kemungkinan-kemungkinan

k u t n e b n a d m e t s i s n a k ri d a h g n e m n u p e n o h p d n a h i g o l o n k e t n a u j a m e k , u r a

b -bentuk

. a y n a y a d u b p u k g n il m a l a d i s a k i n u m o k a i d e m i a g a b e s u r a b i s a t n e s e r p e

r Terlebih

,i g a

l perkembangan handphone dalam skema media komunikas ijuga membuka

l a i s o s n a g n u b u h m a l a d e k u t n e tr e t k e p s

a - - membuka kesempatan baru untuk

n a g n u b u h r e b n a d p a k i s r e

b dengan cara berbedayang diimpilkasikan akan batas

-. k il b u p n a d t a v ir p p u k g n il a r a t n a s a t a

b 1

a g u j e n o h p d n a

H banyak melahrikan kutlu rd imasyarakat ,salah satunya

. n a r u b i h a i d e m i a g a b e

s Munculnya kutlu rtersebu ttentu memiilk ikatian era t

a m a t u r e t , h i g g n a c g n a y r u ti f n e rt m a c a m r e b n a g n e

d dengandliengkapinyakamera

k u t n

u sitlli mage nd a video ,dar iresolus irendah yang hanya bisa menghaslikan

r u b a k r a b m a g s a ti l a u

k dan t erkesan patah-patah hinggaberesolus i itnggi dengan

h i s r e b t a g n a s g n a y r a b m a g s a ti l a u

k .Keadaan tiu keilhatannya menjad isuatu

g n a r o t a u b i ri d n e s n a s u r a h e

k -orang untuk memutuskan memiilk i dan

t a w e l i ri d n a k i s e r p s k e g n e

m kamera handphone tersebut . Persoalannya akan

g n it n e p r e t g n a y , it n a n n a s u r u u ti a p a k u t n u n a k a n u g i

d adalah ngetren dulu .A -ilh

h il

a dengan kamera tersebu t siapapun orangnya secara otomait smemperoleh

n a a s a u l e l e

k dimana seitap saa t dapa tmengabadikan berbaga ipeirsitwa yang

. a y n n o t n o n e m g n u s g n a l a s i b n a k h a b , a y n r a ti k e s i d i d a jr e

t Keadaan uti seakan

) h u t u b ( i a l u m h a d u s t a k a r a y s a m i n i t a a s a w h a b n a a d n a n e p i r e b m e m n a k a

(15)

3

n a k a n u g g n e m i ri d n e s a y n m a k e r e m a r a c n a g n e d i s a t n e m u k o d i a li n i a g r a h g n e m

il i m i d g n a y a n a h r e d e s n a t a l a r e

p k .i

h a l a

S satu kegiatan yang digemari sebagian orang adalah menggunakan

m a k e r e m k u t n u e n o h p d n a h a r e m a

k /mengabadikan momen berupa aktfitias

s a ti fi t k

a ketelanjangan dan adegan seks . Seperitnya kegiatan merekam dan

a y n a t n o p s n a g n e d n a k u k a li d a g u j u ti m a k e ri

d ng tujuannya untuk kenang

-r a d a k e s n a g n a n e

k memenuh ihasra tkesenanganp irbad i- -mula idar ipelaja rSMP ,

a g g n i h h a t n ir e m e p t a b a j e p , S N P , s it r a , i s il o p , u r u g , n a w a y r a k , a w s i s a h a m , U M S

k e k a

k -kakek .Aktfitia srekaman yang diabadikan p un sanga tberagam jenisnya ,

l i b m a i d n u p u a m i ri d n e s m a k e ri d g n a y i d n a m n a u p m e r e p s a ti fi t k a i tr e p e s a y n l a s i m

i y n u b m e s n a g n e d r a u l k a h i

p -sembuny i (menginitp) , pasangan yang secara

s k e s n a g n u b u h n a k u k a l e m a l e r a k u

s dengan sailng menyetuju iuntuk driekam ,

ir a n e m n a u p m e r e

p -nairt elanjang ,masturbasi ,bahkanadegankekerasan( rekaman

g n a y n a b r o k n a g n a s a p p a d a h r e t u t n e tr e t m u n k o h e l o ) n a u j u t e s r e p a p n a t n a k u k a li d

. a y a d r e p i

d

h a u b e s m a l a d , n a k u k a l a y a s i n i t e s ir a n a c n e r m u l e b e s h u a j k a j e S

t e n r a w h a u b e s e k n a g n u j n u

k tahun 2005 ,terdapa tpemandangan yang menairk

g n a y t e n r a w r e t u p m o k i d a t a d n a n a p m i y n e p r e d l o f a k u b m e m a y a S . a y a s n a it a h r e p

o e d i v e li f a p a r e b e b n a k u m e n e m a y a s a j a g n e s k a d it n a g n e d , u ti t a a s s e s k a a y a s

n a k li p m a n e m g n a y r a b m a g n a m a k e r i s ir e

b kegiatan-kegiatansek syangdliakukan

k h e l

o alangan pelaja rSMU dan mahasiswa .Selanjutnya, seitap berkesempatan

a h a s u r e b ( n a k it a h r e p m e m i ri d n a k t a p m e y n e m u l a l e s a y a s , t e n r a w e k g n u j n u k r e b

a y n n i a l o e d i v e li f n a a d a r e b e k ) ir a c n e

(16)

4 n

a k li s a h i d g n a y o e d i

v lebih popule rdisebu t“3GP” i(stliah l engkapnya3GPP/3rd

p i h s r e n tr a P n o it a r e n e

G .)

k u t n u a y a s n a it a h r e p k ir a n e m p u k u c u ti m a c a m e s i s a u ti s , a y a s i g a B

g n a r o n i k g n u m a n a m i a g a B . i g a l h u a j h i b e l i t a m r e c n e

m -orang dar i berbaga i

n a t a i g e k m a k e r e m a s i b u ti a i s u n a d n a g n a l a

k -kegiatanp irvatnya ,danbisat erseba r

n a k a d n it h a k a p A ? k il b u p e

k -itndakan tiu d liakukan hanya sekada riseng ,dan

a y n n a r a b e y n e p h a k a p

a sengaja ,atau itdak sengaja? Karena penasaran dan untuk

e m a k s a ti li s a f n a g n e d a d o g r e t a n e r a k u a t a , u h a t n i g n i a s a r b a w a j n e

m ra yang

? e n o h p d n a h m a l a d t a p a d r e t

a b o c n e m u l a l a y a

S mencar idan menemu ibeberapa orang yang pernah

n a k u k a l a y a s i n i l a H . t u b e s r e t a y n n a m a k e r li s a h n o t n o n e m n a d m a k e ri d / m a k e r e m

a t a y n r e t , n u m a N . n a k u k a l a k e r e m g n a y n a t a i g e k g n a t n e t h u a j h i b e l ir a c n e m k u t n u

tidak mudah menemukan orang yang mau mengaku dengan terbuka bahwa

n a k a d n it u a t a n a g n a j n a l e t e k m a k e r e m n a t a i g e k m a l a d t a b il r e t h a n r e p a k e r e m

p i k s e M . i a r a c n a w a w i d a i d e s r e b n a d , l a u s k e

s un demikian ,akhrinya saya berhasi l

g n a y r e b m u s a r a n g n a r o a g it n a k t a p a d n e

m bersedia berbag i certia tentang

a k e r e m n a m a l a g n e

p sehubungandengankegiatanmembua tvideo3GPtersebut.

m a k e r e m g n a y P G 3 o e d i v t a u b m e m g n a r o n a i g a b e s n a r a m e g e k i a n e g n e M

s a ti fi t k

a -aktfitia sketelanjangan dan adegan sek sini , beirku t saya sampaikan

a p a r e b e

b pengamatan awa l(yang kemudian akan sayakembangkan l ebih j auh d i

b a

b -bab selanjutnya) :pertama ,merekaumumnyamelakukan tiu dengan spontan

a d a g n a y e n o h p d n a h i k il i m e m a k e r e M . u h a t n i g n i a s a r i h u n e m e m r a d a k e s k u t n u

a k a n u g g n e m n i g n i u l a l , a r e m a k s a ti li s a

(17)

5 s a ti fi t k a m a k e r e m k u s a m r e t , a y n g n il il e k e s i

d -aktfitia sseks .Kedua ,kebanyakan

s a ti fi t k a m a k e r e m g n a r

o -aktfitia sketelanjangan danadegan sekst ujuannyauntuk

g n a n e k r a d a k e

s -kenangan ,sebaga ibentuk kesenangan p irbadi ,baik dliakukan

i y n u b m e s n a g n e d n u p u a m n a a s k a m e p , a m a s r e b n a u j u t e s e r e p n a g n e

d -sembuny i

. ) p it n i g n e m

( Keitga ,mereka yang selesa imerekam/driekam dan menonton hasi l

n a k a s a r e m , )i ri d ( h u b u t n a ri d a h e k a d a p s a ti s n e t n i i k il i m e m t u b e s r e t n a m a k e r

n u p u a m i s a s n e

s efeknya , itdak j arang kegiatan merekam/driekam dan menonton

, n i a l a t a k n a g n e d u a t a , ir i d n e s r e t n a k i y s a e k n a d i s a s n e s a w a b m e m a y n li s a h

i r a c i d a y n a ri k g n a y t u b e s r e t i s a s n e S . h u b u t n a m a l a g n e p i r a d n a i g a b i d a j n e m

g n o r o d n e m a g g n i h e s , g n a r

o mereka merekam akit ifta ssek smereka .Keempat ,

i tr a m a l a d , r e d n e g s a ti t n e d i h e l o i h u r a g n e p i d m a k e ri d / m a k e r e m n a m a l a g n e p

i k a l n a m a l a g n e p n a d n a r e p a w h a

b -lak idanperempuanberbedas atus amal ain.

g n a y i s a e r k e r n a t a i g e k i r a d n a i g a b i d a j n e m P G 3 o e d i v t a u b m e M

t n a k i y s a e k a w a b m e

m ersendiir . Kendat i demikian , sebagian orang yang

a w h a b i r a d a y n e m h a n r e p k a d it a y n n a n i k g n u m e k s k e s n a t a i g e k m a k e ri d / m a k e r e m

i g a b u r a b n a l a o s r e p n a k l u b m i n e m t a p a d u ti n a m a k e r e li

f mereka sendiir .Karena

n a p m i s r e t g n a y t a v ir p n a t a i g e k n a m a k e r i s ir e b g n a y e li

f dalam handphonet anpa

e k h a d n i p r e b a s i b m a k e ri d g n a y k a h i p n u p u a m m a k e r e m g n a y k a h i p n a k n i g n ii d

n a k h a b , n i a l g n a r o n a g n a

t bisa bereda rlua smelalu ihandphone ke handphone

s u ti s n u p u a

m -stiusi nternet .

P G 3 o e d i v e li f n a r a b e y n e p s u s a

K memunculkanbermacam-macamr espon

g n u s g n a l n a k ti a k i d g n a y k il b u

p dengan standa rnormadan kutlu ryang belraku d i

a w h a B . t a k a r a y s a

m kegiatan sek smerupakan suatu itndakan yang seharusnya

(18)

6 a

b e s h a s g n a

y ga idorongan prose sreproduksi .Telrebih lag irepresentas isek s

o e d i v e li f n a m a k e r m a l a

d -video 3GP mayortia sdliakukan oleh kalangan remaja ,

, n a w a y r a k , a w s i s a h a m n a d U M S , P M S r a j a l e p i tr e p e

s walaupun banyak juga

g n a r o n a g n a l a k h e l o n a k u k a li

d -orang tua (baca :orang yang sudah menikah dan

) a i s u i s i s i r a d a u

t .Ha l tiusecara itdakl angsung dianggap sebagait andar usaknya

a d u m i s a r e n e g l a r o

m kononcenderunghidupdengans ek sbeba .s

m a c a m r e b n i a l e

S -macam respon pubilk yang mengedepankan wacana

fi t a m r o n s a ti l a r o

m ,pihak-pihak t etrentu yang merasa berwenang j ugamenyorot i

a n e r a k t e r k n o k d u j u w n a d , i s a s il a r e n e g , a k ir o t e r i a g a b r e b n a g n e d t u b e s r e t s u s a k

g n a r o n a t a i g e

k -orang yang merekam/driekam dianggap/dinlia isebaga i itndakan

n a k u j u ti d a y n a h k a d it i n i l a H . l a n i m ir

k untukpelaku/korbanpenyebaran kegiatan

p a g g n a i d a k e r e m a w h a b m u m u t a k a r a y s a m k u t n u a g u j n a k u j u ti d i p a t , a y n t a v ir p

n a k a e

s -akan telah salah menggunakan teknolog ihandphone ,sehingga banyak

h a l o k e

s -sekolahd iberbaga idaerah d iIndonesiayang meraziadan melarang para

. h a l o k e s e k e n o h p d n a h a w a b m e m r a j a l e p

n a k i s u k s i d n e m n a k a i n i t e s ir , s a t a i d g n a k a l e b r a t a l n a k r a s a d r e B

h a l e t g n a y a i s e n o d n I t a k a r a y s a m i d a y n s u s u h k e n o h p d n a h a y a d u b n a r e l u p o p e k

ir a h e s n a h u t u b e k i r a d n a i g a b i d a j n e

m -ha ir .Foku skaijan ini ,akan membaha s

g n a y g n a r o n a m a l a g n e p i u l a l e m P G 3 o e d i v t a u b m e m g n a r o n a r a m e g e k

a y n n a m a k e r li s a h n o t n o n e m n a d m a k e ri d / m a k e r e

m .Beberapacontohi magevideo

i l a n e g n e m u a t a i s a k if it n e d i g n e m s e s o r p i r a d n a i g a b i a g a b e s n a k u m e t a y a s g n a y

k r a y a l n a p e d i d ) ir i d ( h u b u

t amera .Selanjutnya akan membaha stentang respon

P G 3 o e d i v n a r a b e y n e p s u s a k p a d a h r e t t a k a r a y s a

m .Bag isaya ,stiuas isemacami n i

(19)

7

n a l a o s r e P n a s u m u R . B

Beberapapokokpersoalanbahasandapa tdiirncikans ebaga ibe irku:t

.

1 Bagaimanaperkembangan t eknolog ikomunikasi ,khususnyat eknolog i

u r a b u k a li r e p a y n l u c n u m g n o r o d n e m u a t a n a k n i k g n u m e m , e n o h p d n a h

? P G 3 o e d i v n a t a u b m e p a p u r e

b Apa cri idan sfia tvideo 3GP yang

n a d s k e s n a g e d A ? n a k li s a h i

d aktfitia sketelanjangan apa saja yang

? g n a r o n a k i d a b a i d

.

2 Apa alasan orang meilbatkan dri idalam kegiatan merekam aktfitia s

k i a b , e n o h p d n a h a r e m a k n a k a n u g g n e m s k e s n a g e d a u a t a n a g n a j n a l e t e k

g n a y k a h i p i a g a b e s n u p u a m a r e m a k g n a g e m e m g n a y k a h i p i a g a b e s

k e ri

d am? Keasyikan atau kesenangan apa yang driasakan mereka ,

? t u b e s r e t n a t a i g e k n a k u k a l e m k u t n u a k e r e m g n o r o d n e m a g g n i h e s

.

3 Apa peran identtia s gende r dalam membentuk pengalaman pihak

a k e ri d g n a y k a h i p n a d m a k e r e

p m l(aki-lak iatauperempuan)? Setelah

n o t n o n e

m hasi l rekamannya , sensas idan efek apa yang driasakan

i d ) ir i d ( a y n h u b u t il a n e g n e m s e s o r p i r a d m a k e ri d / m a k e r e m g n a y g n a r o

? a r e m a k r a y a l

.

4 Apa respon masyaraka t umum terhadap kasu s penyebaran dan

P G 3 o e d i v m a l a d n a k r a b m a g r e t g n a y n a k a d n

it tersebut ,danbagaimana

fi t a m r o n s a ti l a r o m a n a c a w m a l a d e k n a k a k g n a r e k i d t u b e s r e t n o p s e

r ?

n a s il u n e P t a a f n a M n a d n a u j u T . C

k u t n u n a u j u tr e b i n i n a ij a k , s a t a i d n a l a o s r e p k o k o p a p a r e b e b n a g n e d i a u s e S

s a ti fi t k a m a k e ri d / m a k e r e m g n a y g n a r o n a m a l a g n e p i s a k if it n e d i g n e

(20)

8 t

e

k elanjangan dan adegan sek ssebaga iprose smengenal itubuh (di ir )d ilaya r

. a r e m a k

n a u h a t e g n e p h e l o r e p m e m k u t n u n a k d u s k a m i d a g u j i n i n a it il e n e

P

-r a n e b g n a y s a ti l a u s k e s i s a t n e s e r p e r n a g n e d n a ti a k r e b u r a b n a u h a t e g n e

p -bena r

G 3 o e d i v t a w e l t a k a r a y s a m i d i d a jr e

t P . Kemudian ,peneilitan in i juga ingin

o e d i v n a r a b e y n e p s u s a k i r a d n a u h a t e g n e p h e l o r e p m e

m -video 3GP terhadap

i a li n m a l a d e k i s k u rt s n o k i d g n a y t a k a r a y s a m n o p s e r a y n l u b m

it -nlia i mora l

. u t n e tr e t

i d i n i n a it il e n e p t a a f n a

M antaranyaadalah ;petrama ,dihasratkan member i

i s a t n e s e r p e r n a d i s e r p s k e g n a t n e t s a u l t a k a r a y s a m a d a p e k u r a b n a u h a t e g n e p

i u l a l e m s a ti l a u s k e

s teknolog ihandphone .D isamping tiu ,hasi lkaijan in ijuga

k u t n e b i a n e g n e m k a h i p k a y n a b a d a p n a m a h a m e p n a k ir e b m e m a s i b n a k p a r a h i

d

-k a r a y s a m n o p s e r k u t n e

b a tyangmengedepankanwacanamoraltia skonvensiona.l

n a d l a i s r e v o rt n o k p u k u c P G 3 o e d i v r a t u p e s a n a c a w a w h a b g n a b m i n e M

u t n a b m e m t a p a d n a k a n a k p a r a h i d i n i n a it il e n e p , s il a r o m t a fi s r e b g n u r e d n e c

U . n e d n e p e d n i h i b e l a r a c e s n a i a li n e p n a k u t n e n e m m a l a d t a k a r a y s a

m ntuk tiu ,

f it a n r e tl a s i s il a n a n a d i s a m r o f n i n a k ir e b m e m a h a s u r e b a y a s i n i n a it il e n e p t a w e l

. a s s a m a i d e m i d n a n i m o d g n a d e s g n a y a n a c a w n a g n e d n a l a j e s k a d it g n a y

n a a k a t s u p e K . D

n i g g o G d a r r e G n a ij a

K tentang budaya handphone dalam bukunya yang

l u d u jr e

b Cel l Phone Cutlure : Moblie Technology in Everyday Lfie (2006) ,

ir a h e s n a p u d i h e k m a l a d e n o h p d n a h a y a d u b g n a t n e t s a h a b m e

m -hair . Goggin

(21)

9

p a y a d u b m a l a D . a y n i s a t n e s e r p e r n a d a y n s e s k a , n i a s e d k e p s

a opula rhandphone

m n a d n a k l u c n u m e

m embawa kecemasan tersendri itentang batasan ruang p irva t

k u t n e b n a k ri d a h g n e m e n o h p d n a h u r a b n a n i k g n u m e k n a g n e D . k il b u p n a d

k u t n u i s a k i n u m o

k initmatesdanlove .r2

it e k a n a i D i rt u P h e l o i m a l a i d g n a y s u s a k n a k h o t n o c n e m n i g g o

G kasedang

, a y n t a k e d n a m e t u t a s h a l a s n a g n e d e n o h p d n a h i u l a l e m n a p a k a c r e p n a k u k a l e m

k u t n u n a k s u t u m e m k a d n e h a n a i D , t u b e s r e t n a p a k a c r e p i r a d i t n I . y e b ll i G s e m a J

y e b ll i G i l a k g n a l u r e b a n e r a K . s e lr a h C n a r e g n a P , a y n i m a u s n a k l a g g n i n e m

a k a n u g g n e m n a g n e d l i g g n a m e

m n kata ‘sayang ’ atau ‘squidy’ , rekaman

h e l o n a k i s a k il b u p i d t u b e s r e t n a p a k a c r e

p The Sun dan TheDaliyMali .Dtiambah

, i g a

l TheDaliyMirrorjugamempub ilkasikanr ekaman serupa ,percakapanmesra

a ll i m a C , a y n n a h u k g n il e s n a g n a s a p n a g n e d s e lr a h C n a r e g n a P a r a t n

a Parke r

u ti n a a j a r e k a g r a u l e k i rt s i n a d i m a u s a r a t n a n a k u k a li d g n a y ’ l a d n a k s a u D ‘ .s e l w o B

a k e r e M . a s s a m a i d e m n a a ti r e b m e p i d a k e r e m n a a d a r e b e k n a k u m e tr e p m e m

a i s a h a r h a u b e s n a p a k g n u g n e P . u r a b g n a y s it ir b e l e s k u t n e b i a g a b e s n a k ri d a h i d

i d a b ir

p yang menimbulkan kecemasan dan ketakutan baru mengena ikeamanan

t a p a d k a d it g n il a p i n i n i g g o G n a ij a K . s it ir b e l e s i g a b a y n s u s u h k , e n o h p d n a h

ir i c g n a t n e t e n o h p d n a h a y a d u b i s a t n e s e r p e r g n a t n e t i s n e r e f e r i a g a b e s n a k i d a ji

d

-.i s a k i n u m o k a i d e m a n a r a s i a g a b e s a y n k if i s e p s ir i

c 3

u

T ilsan yang secara khusu smembaha sflim porno amatrian d iIndonesia

l u d u jr e b g n a y i t u t s a il u J i n i a r u N i a s e h a l a d

a Balada Ad iNanda (2002 )tentang

a d n a N n a d i d A n a k u k a li d g n a y s k e s n a g e d a i s ir e b D C V n a g n i p e k a y n r a d e r e b

2 Gerrad Goggin , Cel l Phone Cutlure ; Moblie Technology in Everyday L efi , Roultedge

, 6 0 0 2 , k r o Y w e N / n o d n o

L hal .1 - 0261 .4

(22)

0 1 )

g n u d n a B s a n e tI a w s i s a h a m

( . Tuilsan Nurain iin ibeirs ikecenderungan orang

n e m o m n a k i s a t n e m u k o d n e m k u t n u i g o l o n k e t n a g n a b m e k r e p n a k t a a f n a m e m m a l a d

g n a u r a r a t n a s a t a b , k il b u p i s m u s n o k i d a j n e m a g u d r e t k a t a r a c e s g n a y i d a b ir p

.t a k a r a y s a m i d u k a lr e b g n a y a m r o n n u p u a m k il b u p n a d t a v ir

p 4 Tuilsan i ni t idak

k u t n e b g n a t n e t m a l a d n e m g n a y n a i a r u i a tr e s i

d -bentukr esponmasyaraka tumum .

s u s u h k n a it a h r e p i r e b m e m a y n n a s il u t u t a s h a l a s m a l a d i d r a n u S . t S

i s a l a t s n i a y r a k p a d a h r e

t -fotogra if smiilk Agu sSuwage dan Dav iLingga ryang

e r a k i s r e v o rt n o k n a k l u c n u m e

m namenggunakant ubuhAnjasmaradanI sabe lyang

, l u d u jr e b g n a y a y n n a s il u t m a l a D . n a n a p o s e k r a g g n a l e m p a g g n a i

d “Pinkswing

a m l a P n u a d r e B a j o b m a K n o h o P k r a

P (2006) , Sunard i menempatkan

; n a t a k g n it a p a r e b e b m a l a d a y n n a s a h a

b pertama , aspek teknologi s yang

j n u n e

m ukkansebuahkaryasen ikedalamkode-kodepasca-fotograifs ;kedua ,cara

n i k a m n a k s a g e n e m a y n a h a y n a d a a p a a r a c e s n a g n e d i n e s a y r a k a c a b m e m

; a i d e m n a r a d a s e k a y n n i k s i

m keitga ,perebutan realtia spopula rkatianya dengan

l e b a s I n a d a r a m s a j n A ( s it ir b e l e s a i n u

d )oleh berbaga ikekuatan yang ada d i

.t a k a r a y s a

m 5

l u d u jr e b u k u

B “500 + Gelombang Video Porno d iIndonesia” (2007) ,

a y n k a r a m t i a k r e t t e S y n o S h e l o n a k u k a li d g n a y n a it il e n e p l i s a h i r a d n a k r a s a d i d

s a ti fi t k a m a k e r e m g n a r o n a t a i g e

k -aktfitia ssek sd riekam menggunakan kamera

n a k u k a l e m a b o c n e m y n o S . t a k a r a y s a m i d s a u l r a d e r e b g n a y e n o h p d n a h

i r a d g n a r o n a i g a b e s n a k u k a li d g n a y m a k e r e m n a k a d n it p a d a h r e t n a a c a b m e p

n a a li g e k a n e m o n e f i a g a b e s a y n p a g g n a g n e m n a d , u ti a i s u n a d n a g n a l a k i a g a b r e b

4NurainiJ uilastuit ,BaladaAd idanNanda ,Kunci ,Yogyakatra2002.

5St .Sunardi ,PinkswingParkPohonKambojaBerdaunPalma ,MajalahBasisNomo r09- ,10

e k n u h a

(23)

1 1 a

k ri t a w a h k g n e m h a l e t g n a

y n masyarakat . Secara tega s buku tersebu t juga

h a d u s n a k ir o g e t a k i d a i s e n o d n I i d P G 3 o e d i v n a a d a r e b e k a w h a b n a k s a l e j n e m

4 e k g n a b m o l e g k u s a

m – video-video yang be irs i adegan sek s akan

i s r e m o k i

d alkandalamwaktuyangs anga tdekat .Selanjutnyadiprediksikandengan

o e d i v a n e m o n e f a y n a d

a -videoyang driekammenggunakankamerahandphone tiu

o e d i v a y n l u c n u m k a p m a d i r e b m e m n a k

a -video pemerkosaan dan kekerasan

a t a d n a k a s it a m o t o a r a c e s n a i k i m e d n a g n e D . 5 e k g n a b m o l e g i a g a b e

s ng

p o e d i v u ti a y , 6 e k g n a b m o l e

g edo ifila .Selain beirs itentang itndakan-itndakan

, l a r o m i g a b k u r u b k a p m a d n a k l u b m i n e m t a p a d g n a y n a g n a l a k a p a r e b e b i r a d ” a li g “

i r a d n i h g n e m k u t n u k ir t n a d p it g n a t n e t n a s a h a b m e p n a g n e d i p a k g n e li d i n i u k u b

.i f a r g o n r o p n a d o n r o p o e d i v n a t a u b m e p a y a h a

b 6

g n a y n a s a h a b m e

P terdapa t dalam buku in i lebih cenderung morails ,

n i a l a t a k n a g n e

d fenomena pembuatan dan maraknya video porno yang

, r a j a l e p n a g n a l a k i a g a b r e b i r a d e n o h p d n a h a r e m a k n a k a n u g g n e m n a k i d a b a i d

a y n k u r u b k u t n e b i a g a b e s R P D n u p u a m t a b a j e p , K S P , n a w a y r a k , a w s i s a h a m

r a g g n a l e m h a l e t n a d g n a r o u k a li r e p n a a li g e

k RUUPornograf idanPornoaksi .

Rise tyang saya lakukan d isin iakan membaha stentang kegiatan orang

u a t a i s a s n e s n a k a s a r e m , )i ri d ( h u b u t i l a n e g n e m n a m a l a g n e p , m a k e ri d / m a k e r e m

u ti n a m a k e r l i s a h i r a d i j a m i n a d k e f

e setelah menontonnya ,kemudian mengena i

i s m u s a r e b a y a S . t u b e s r e t o e d i v n a r a b e y n e p s u s a k p a d a h r e t t a k a r a y s a m n o p s e r

m a k e ri d / m a k e r e m g n a r o n a i g a b e s n a t a i g e k g n a t n e t t a k a r a y s a m n a g n a d n a p , a w h a b

g n u r e d n e c h i s a m u

ti stereoitp lika ,tanpapernahmemperduilkanatau mencairt ahu

i r a d i g a l h u a j h i b e

l sis ipelakunya .

(24)

2 1

i g o l o d o t e M . E

.

1 KerangkaKonseptual

n a ij a k m a j n i m e m n a k a a y a s , P G 3 o e d i v n a s a h k e k n a k u m e n e m k u t n U

o n r o p m li f g n a t n e t s m a il li W a d n i

L mainstream seiirng dengan petranyaan

a y n u k u b m a l a d a y n n a it il e n e

p HardCore :Power ,Pleasureandt he“Frenzyoft he

e l b i s i

V (1999) :

s s a m r e t a l d n a l a g e ll i y lr a e g n i d r a g e r e s o p o t h s i w I n o it s e u q e h T

"

s i ti r e h t e h w t o n e r o f e r e h t s i y h p a r g o n r o p o e d i v d n a m li f l a g e l d e c u d o r p

m ( tr a s i ti r e h t e h w r o ) s i ti f o h c u m ( c it s i n y g o s i

m ucho f tii snot ;)r athe r I

" .r a l u p o p o s n e e b s a h t i y h w d n a s i e r n e g e h t t a h w t s u j k s a o t h s i

w 7

o e d i v n a d m li f i a n e g n e m n a k u j a a y a s n i g n i n a i d u m e k g n a y n a a y n a tr e P (

h a l a d a l a s a m i s k u d o r p i d n a i d u m e k n a d l a g e ll i a y n l a w a a d a p g n a y o n r o p

h a k a p a i a n e g n e m n a k u

b flim-flim tersebu t misogynisitc (mayortia s g

n a m e

m misogynisitc ) atau apakah mayortia s memang bukan seni ; h

a k a p a n a k a y n a n e m a y a s a d a p ir a

d genre tiu dan mengapa ha ltersebu t .)

r a l u p o p u ti g e b

n a it il e n e

P yangdliakukanLindaWliilamst ersebu tkrianyasejalandengan

. i n i s i d n a k u k a l a y a s n a k a g n a y n a ij a

k Bedanya ,Wliilam slebih berfoku spada

e s ,i ri d n e s u ti o n r o p m li

f mentarasaya ajug membicarakanpengalamanorangyang

. ) a y a s r e b m u s a r a n a g it e k u ti a y ( n a m a k e r e p s e s o r p m a l a d t a b il r e

t Dalam

m e

p bahasannya, Wliilam smenerangkanbahwaf limpornomerupakanbagiandar i

g n a r o ” n a g n a n e s e k i u h a t e g n e m “ r a j a l e b k u t n u n a k u k a li d g n a y a r a c i a g a b r e b

n a d a n k a m n a h a b u r e p k a c a l e m k u t n u h a l a d a a y n a m a t u n a u j u T . s k e s g n a t n e t

, s a h k g n a y a y n k u t n e b m a l a d i f a r g o n r o p n a ri l a i r a d i s g n u

f secara visual ,dan

. s it a m e n i

s Iaberangka tdar igagasanMiche lFoucaul:t

e r u s a e l p e h t t a h t a e d i s ’t l u a c u o F

“ s oft he body are subject t o histo ircally t a h t a e d i e h t y ll a i c e p s e , l a it n e u lf n i n e e b s a h s n o it c u rt s n o c l a i c o s g n i g n a h c

t s i x e t o n o d y d o b e h t f o s e r u s a e l

p ini mmutableopposiitont o aconrtolilng

7 LindaWliilams ,HardCore :Power ,Pleasureandt heFrenzyoft heVisible ,Universtiyo f

(25)

3 1

f o s n o it a r u g if n o c n i h ti w d e c u d o r p e r a d a e t s n i t u b r e w o p e v i s s e r p e r d n a

” e s u r a l u c it r a p o t s e r u s a e l p t u p t a h t r e w o

p 8

t l u a c u o F n a s a g a G

( bahwa kesenangan tubuh merupakan subjek terhadap u

rt s n o k n a k a h a r a j e s n a h a b u r e

p ks i sosia l yang begtiu berpengaruh , i s i s o p o i a g a b e s r i d a h h a l k a d it h u b u t n a g n a n e s e k i a n e g n e m e d i a y n s u s u h k

i s k u d o r p i d a y n k il a b e s n u m a n a s a u g n e p f i s e r p e r n a d l o rt n o k p a d a h r e t i d a b a

k u t n u n a g n a n e s e k n a k t a p m e n e m g n a y n a a s a u k e k i s a r u g if n o k m a l a d

e tr e t n a a n u g e

k n ) tu.

n e m u g r a r e b s m a il li W a d n i L , tl u a c u o F n a ri k i m e p a d a p k u j u r e m n a g n e D

h o t n o c n a k a p u r e m , m li f m a l a d i l a k e s a m a t u r e t , if a r g o n r o p a w h a

b scienita

s il a u x e

s .9 Menuru tFoucaul t tampaknya peradaban Barat adalah satu-satunya

a t e g n e p u m li n a k g n a b m e g n e m g n a y a y a d u

b huan sek ssemacam tiu .Cri iscien ita

s il a u x e

s adalah adanya hasra tuntuk terus-meneru smencar ikebenaran tentang

. s k e

s Foucaul tmembandingkannyadengan j eni s“limu seks”yangberbeda ,yatiu

a c it o r e s r

a atau “sen iseks” yang betrujuan untuk memaksimalkan kenikmatan

i n i k a s a m i d k i a b ( a y a d u b k a y n a b m a l a d l a n e k i d u ti s i n e j e s s k e s i n e S . l a u s k e s

b a r A n a d i w a m o R , a i d n I , g n a p e J , a n i C a y a d u b a y n a r a t n a i d , ) u l a l a s a m n u p u a m

.) m a l s I

( Jad ibukan berusahameningkatkan kenikmatan t ubuh dengan mengolah

e s a y n s k e s k e t k a r

p ndri i(sepetr iyang dliakukan l ewa tar seroitca (sen ibercinta) ,

i p m a j i a k a m e m , u m a j m u n i m n a g n e d a y n l a s i

m -jampi ,atau menggunakan t eknik

i s e s b o r e t u rt s u j tl u a c u o F t u r u n e m t a r a B g n a r O . ) a rt n a t m a l a d i tr e p e s s k e s k i n h e t

s u r e

t -meneru sberbicarat entangs ek ,smenejremahkans ek skedalamwacana.10

Tujuandasa rscien itasexuailsadalahmencar ikebenarantentangseks(the

e g d e l w o n k o t l li

w ) ,dan ala tutamanya adalah pengakuan – pengakuan bukan

e p i d n a u k a g n e p a g u j i p a t , a j e r e g i d a s o d n a u k a g n e p k u t n e b m a l a d a y n a

h ngadlian ,

8LindaWliilam,sI bid. ,hal .1- .3 9LindaWliilam,si bid. ,hal .35- .36

0

(26)

4 1

a r a t n a u a t a a g r a u l e k m a l a d n a u k a g n e p , a y n r e t k o d a d a p n e i s a p g n a r o e s n a u k a g n e p

u k u b m a l a d a y n l a s i m , ir i d n e s ir i d a d a p n a u k a g n e p n a k h a b u a t a , h i s a k e k g n a r o a u d

. n a ir a

h Pengakuanyangawalnyamerupakanr tiua lagama ,djiadikansebuah“limu

a u h a t e g n e

p n” yang dianggap seiru sdan limiah dengan berbaga icara ,misalnya

n a d t a t a c n e m , g n a s g n a r e m , n a k h a r a g n e m g n a y r e t a i k i s p /r e t k o d n a r e p t a w e l

. n a u k a g n e p n a k i s a t e r p r e t n i g n e

m Pengakuan diharga i sebaga i sarana untuk

. n a r a n e b e k n a k li s a h g n e

m 11

a d n i L , u ti g e b n a g n e

D Wliilam smenegaskan bahwa flim porno bukan

o n r o p m li F . s k e s n a t a m k i n e k n a k t a k g n i n e m k i n k e t n a k r a j a g n e m k u t n u a n a r a s

n a k t a h il r e p m e m a r a c n a g n e d n a t a m k i n e k n a k a s a r e m a y n n o t n o n e p t a u b m e m

s a l e j e s n a g n e

d -jelasnya sepe tr iapakah sek s tiu .Flim porno menyaijkan imaj i

, n i m a l e k t a l a a y n s u s u h k , t a k e d i r a d h u b u

t dan member i kesempatan pada

s a l e j e s n a g n e d t a h il e m k u t n u a y n n o t n o n e

p -jelasnya bagaimana peni smasuk ke

e m a b o c n e m a g u j ,t u l u m m a l a d e k u a t a a n i g a

v nggambarkan rasanikmatnyaseks ,

u k a j e m a k e r e m n a g n e d a y n l a s i

m las i d i lua r (money-sho)t atau

n a d , h u b u t k a r e g , n a ti r e j , n a g n a r e , n a h a s e d i s e r p s k e n a k i s a t n e m u k o d n e m

a y n s u r e t e

s .Oleh karena tiu cri iflim porno tersebu tdisebu tWliilam ssebaga i

f o e l p i c n ir p e h t “ ( ” l a m i s k a m s a ti li b i s i v p i s n ir p

maximumvisiblitiy” .)12

a

P dat ahun1970- 1980-ant ejrad iperdebatans eputa raru spornograf ianta r

it n a s i n i m e f a r a

p -pornograf idan f emini san it-sensor .Paraf emini sanit-pornograf i

it n a s i n i m e F . n a s a r e k e k n a d i f a r g o n r o p a r a t n a t a r e n a ti a k a d a a w h a b n e m u g r a r e

b

-o R i tr e p e s i f a r g o n r o

p bin Morgan ,Andrea Dworkin ,Susan Grfi ifn ,Catheirne

1

1 Miche lFoucautl ,TheWillt oKnowledge ,PenguinBooks ,London ,1990 ,hal .53-73. 2

(27)
(28)

6 1 e s n a d i f a r g o n r o p g n a t n e t n a k k u j n u ti

d ksualtia sadalah haru sberitndak melawan

h a r a j e s r a u l i d i ri d r e b g n a y s a ti l a u s k e s n a a s a i b e k i a n e g n e m t u b e s r e t n a it r e g n e p

. n a a s a u k e k i r a d s a b e b n a d

it n a s i n i m e f a r a p t u r u n e

M -sensor ,pandangan-pandangan anit-pornograf i

c i b r e b k u t n u n a n i k g n u m e k p u t u n e m u rt s u

j ara tentang seksualtia sdengan beba s

n a k a e s n a d , i s a s i n o m e d i d i f a r g o n r o P . m a g a r e b n a

d -akan hanyaboleh dipandang

i k a l n a s a r e k e k n a d e m s i s k e s d u j u w i a g a b e

s -lak iterhadap perempuan .Femini s

it n

a -sensorl ebihmemiilhuntukkembal imula ibe tranya-tanyat entangseksualtias ,

n a g n e d a y n n a ti a K . b a w a jr e t m u l e b t u b e s r e t n a a y n a tr e p i l a k g n ir e s n u p i k s e m

: n a a y n a tr e p a p a r e b e b n a k u j a g n e m w o ti n S n n A , u ti n a l a o s r e p

“ Wha tmake ssomething sexy ,and wha tpar tdoe spowe rplay in the

il a u x e

s zaiton o fa person o rstiuaiton? I s ti a feminis tbeilef t ha twtihou t gender i nequaltiy all i ssue so fpowe rwli lwtihe raway ,o rdo we have a

d o

m e lfo rthe future tha twli lhandle "quailite sdfiferen lty? A re there

d n i

k so farousa lweknowand expe irencetha tareentriely absenti nporn?

e w o

H xpressivei si to fOUT f ul lsexualr ange?How r epresentaitve?How o

c nvenitona landsubjec tto ti sownaestheticJaws?”14

t u b e s r e t l a h a n a m i a g a b n a d i f a r g o n r o p i r a d a y n h u g g n u s e s i s i h a k a p A … (

n a h a ri a g e k i a n e g n e m s a u l h i b e l g n a y n a a y n a tr e p n a g n e d n a g n u b u h r e

b ?

a s a u k r e b g n a y a n a m n a i g a b n a d , i s k e s i d a j n e m u t a u s e s t a u b m e m g n a y a p A

i n i l a h h a k a p A ? i s a u ti s u a t a n a a d a e k u t a u s i r a d s a ti l a u s k e s n a k n i a m e m

a p n a t a w h a b n a k a t a g n e m g n a y s i n i m e f m u a k n a n i k a y e k n a k a p u r e m

l n a k a n a a s a u k e k h a l a s a m a u m e s a k a m r e d n e g n a a r a t e s e

k enyap , atau

i n a g n a n e m n a k a g n a y n a p e d a s a m i g a b l e d o m i k il i m e m a ti k h a k a p a

n a h a ri a g e k m a c a m r e b a d a h a k a p A ? a d e b r e b a r a c n a g n e d n a a r a t e s k a d it e k

r a n e b g n a y i m a l a n a d u h a t a ti k g n a

y -bena r itdak ada dalam pornograif? r

e t s a ti l a u s k e s a u m e s h a k fi s e r p s k e a p a r e b e

S sebut?Seberapat erwakiilkah? )

? a k it e t s e a d a p h a k k u d n u t n a d l a n o i s n e v n o k a p a r e b e S

m e

F ini sanit-sensorl ainnya ,CaroleVanceberargumen bahwa seksualtia s

bukan sekada r“penindasan dengan kekerasan ,kebrutalan ,dan paksaan dairl aki

-n e p a g u j a d a n u m a n , ” i k a

l indasan dalam bentuk penindasan yang memaksakan

4

(29)

7 1

s k e s p a g g n a g n e m a ti k u a l a k , e c n a V i g a B . ir i d n e s n a u p m e r e p t a r s a h r u t a g n e m n a d

n a k i a b a i d s it a m o t o n a u p m e r e p p a d a h r e t n a s a d n i n e p n a d n a s a r e k e k i a g a b e s a y n a h

n a h il i p a y n u p a g u j n a u p m e r e p a w h a

b agency sendi ir .Dengan demikian ,tanpa

it n a s i n i m e f n a m a h a m e p i r a d a s i

d -pornograf i jusrtu “meningkatkan tero r dan

s u t u p e

k -asaans eksua ldalamkehidupanperempuan”.15

Lapisan-lapisan konseptua l tersebu t akan saya pergunakan untuk

a l e j n e

m skan persoalan momen orangyangmerekam/driekam danmenonton hasi l

n a m a k e

r tersebut ,danj ugayangmemiilk ikorelasil angsungantarapihakperekam

u t n e T . m a k e ri d g n a y n a

d sajamasing-masingpihakyangmerekammaupunpihak

m a k e ri d g n a

y memiilk ipengalaman ,dan pengalaman laki-lak idan perempuan

bisa dipasitkan berbeda .Dar isin iktia akan meilha tterdapa tmomen-momen

u t n e tr e

t – dalam kegiatan atau pengalaman merekam/driekam dan menonton —

i s a s n e s n a k a s a r e m , a r e m a k r a y a l i d ) ir i d ( a y n h u b u t il a n e g n e m a k e r e m a k it e k u l a l

. a y n k e f e n a d

s , a y n t u j n a l e

S ehubungan dengan itmbulnya respon masyaraka tterhadap

o e d i v n a r a b e y n e p s u s a

k -video 3GP ,saya akan menggunakan konsep Stanley

g n a t n e t n e h o

C mora lpanics . Pengeritan mora l panics atau kepanikan mora l

a d a p u c a g n e

m makna dar i reaks i masyaraka t yang didasarkan oleh sebuah

h i b e li d g n a y i s p e s r e p u a t a n a u s l a p e

k -lebihkant erhadapbahayanyapraktekbudaya

u t n e tr e t l a i s o s k o p m o l e k , a w h a B . g n a p m i y n e m p a g g n a i d g n a

y menlia iperliaku

g n a r

o -orang yang dianggap menyimpang sebaga iancaman yang utama kepada

l u k n a d l a i s o s i a li

n tura lyang belraku d imasyaraka.t Misalnya ,perliaku-perliaku

, a b o k r a n n a a n u g g n e p n a g n e d n a g n u b u h r e b g n a y a d u m k a n a s a ti v it k a u a t a

5

(30)
(31)

9 1

i r o e t l e d o M . k il b u p r e b m u s a y n k a y n a b n a d a m a s e s a d a p g n u t n a g r e b l a i s o s i s k a e r

Cohen secara sosiologi smember igambaran stereotype media massa dan pihak

-a y n i d a jr e t i k a w a g n e m g n a y k a h i

p mora lpanic ;edtior ,pemukaagama ,poilitkus ,

ri k i m e p n a

d -pemiki rkanan.17

i c n ir a r a c e

S Cohen memperilhatkan munculnya gejala mora lpanic dar i

a p a r e b e

b segmen ; tekanan media massa , pubilk , agen-agen kon rto l sosial ,

t a u b m e p , m u k u h a n a s k a l e

p kebjiakan/undang-undang ,poilitkus ,dan kelompok

s , a y n l a h n a i k i m e D . l a i s o

s ebuah reto irk (respon )yang dliebih-lebihkan oleh/d i

u g i d s i g e t a rt s t a g n a s a s s a m a i d e m m a l a

d nakan untuk menyeba rketakutan f(ea r

) g n i r e g n o

m yang meng liham imora lpanic .Cohen menanda iperan media d i

i tr e p e s a y n n a r a b m a g g n e p u t n e tr e t s u s a k h a u b e s n a k it a h r e p m e m m a l a d

h i b e li d a y n n a i d a j e k , ri s it a m a r d i

d -lebihkan , dan sepetr i ada bentuk

. n a g n a p m i y n e

p 18

2 .Sumbe rDataPenuilsandanLangkah-LangkahPengolahanData

h a k g n a

L -langkah yang akan saya lakukan dalam kaijan d isin iadalah

a t a d n a k l u p m u g n e

m -data yang terkai tera tdengan tema bahasan .Data utama

i a l a r a t n a , s i n e j a g it m a l a d i g a b a y a s i n i s i s e t n a s a h a

b nberupawawancaradengan

o e d i v e li f , m a k e ri d / m a k e r e m n a t a i g e k n a k u k a l e m g n a y r e b m u s a r a n n a m a l a g n e

p

-P G 3 o e d i v e li f n a r a b e y n e p s u s a k p a d a h r e t t a k a r a y s a m n o p s e r n a d , P G 3 o e d i v

. a s s a m a i d e m i u l a l e m k il b u p a r a c e s n a k a n a c a w i d g n a y

Langkah petrama yang akan saya lakukan dalam peneilitan in iadalah

e n o h p d n a h i g o l o n k e t n a g n a b m e k r e p a t a d i s a k if it n e d i g n e m a tr e s n a k l u p m u g n e m

7

1 StanleyCohen ,Ibid ,hal .7- .9 8

Referensi

Dokumen terkait

6.. kandungan logam berat Fe dibandingkan dengan arang aktif. Hal ini disebabkan, struktur pori zeolit berupa kristal yang menyebabkan ukuran pori spesifik dan

Salah satu indikator adanya keberhasilan pembangunan di bidang kependudukan adalah dengan adanya perubahan komposisi penduduk menurut umur yang disebabkan oleh semakin

Mahasiswa Fakultas Kedokteran Gigi Universitas Syiah Kuala Suku Aceh berejenis kelamin laki-laki memiliki nilai rerata tinggi wajah anterior bawah yang lebih besar dari

Dalam aspek produksi yang lain terutama pengadaan bibit, perkebunan rakyat didukung oleh Pusat Penelitian Kopi dan Kakao Jember, sehingga mutu kopi yang ditanam

Dari hasil penelitian yang telah dilakukan di Puskesmas Ranomuut Kota Manado, maka dapat disimpulkan bahwa, Sebagian besar responden berada pada usia Elderly

Tekan (T) untuk menambah maklumat pusat bagi sekolah yang didaftarkan dan pengguna akan memperolehi skrin seperti pada Gambar rajah 10 di atas.. Pengguna boleh melihat

Pengaturan tersebut menggunakan konverter arus searah pensaklaran yang terhubung dengan kumparan medan dan kumparan jangkar yang dalam aplikasinya menggunakan MOSFET

Pernyataan di bawah ini yang berkaitan dengan gaya angkat pesawat terbang yang benar adalah …C. tekanan udara di atas sayap lebih besar dari pada tekanan udara di bawah sayap