ANATOMI
ANATOMI
EXTREMITAS SUPERIOR
EXTREMITAS SUPERIOR
dr.
dr. PrijoPrijo SudibjoSudibjo, , MKesMKes, , Sp.SSp.S..
FIK
OSTEOLOGI
SISTEM ALAT GERAK
SISTEM ALAT GERAK
ANGGOTA BADAN ATAS
Prinsip
Prinsip
dasar
dasar
terjadinya
terjadinya
suatu
suatu
gerakan
gerakan
:
:
1.
1.
Otot
Otot
harus
harus
kontraksi
kontraksi
dan
dan
menyilangi
menyilangi
sendi
sendi
(
(
kecuali
kecuali
yang
yang
melekat
melekat
pada
pada
kulit
kulit
atau
atau
organ
organ
tubuh
tubuh
)
)
2.
2.
Gerakan
Gerakan
saat
saat
kontraksi
kontraksi
otot
otot
:
:
insersio
insersio
Æ
Æ
origo
origo
3.
3.
Sendi
Sendi
:
:
bisa
bisa
satu
satu
aksis/lebih
aksis/lebih
4.
4.
Posisi
Posisi
persilangan
persilangan
otot
otot
thd
thd
aksis
aksis
Æ
Æ
arah
arah
gerakan
gerakan
.
.
5.
5.
Otot
Otot
dapat
dapat
menyilangi
menyilangi
lebih
lebih
dari
dari
satu
satu
aksis
aksis
sesuai
sesuai
dengan
dengan
jumlah
jumlah
aksis
aksis
pada
pada
sendi
sendi
yang
yang
disilanginya
disilanginya
6.
6.
Otot
Otot
dapat
dapat
menyilangi
menyilangi
satu
satu
sendi
sendi
(
(
monoartikuler
monoartikuler
),
),
dan
dan
menyilangi
menyilangi
lebih
lebih
dari
dari
satu
satu
sendi
sendi
(
(
polyartikuler
polyartikuler
)
)
7.
7.
Bidang
Bidang
gerakan
gerakan
otot
otot
selalu
selalu
tegak
tegak
lurus
lurus
dengan
dengan
aksisnya
Aksis
Aksis
posisi
posisi
otot
otot
gerakan
gerakan
thd
thd
aksis
aksis
SagitalSagital medial/inferior medial/inferior adduksiadduksi lateral/superior
lateral/superior abduksiabduksi Transversal anterior/superior
Transversal anterior/superior fleksi/antefleksifleksi/antefleksi posterior/inferior
posterior/inferior ekstensi/dorsoflekstensi/dorsofl.. Longitudinal medial/anterior
Longitudinal medial/anterior endorotasiendorotasi lateral/posterior
lateral/posterior eksorotasieksorotasi
insertio
origo
Arah gerakan
Ekstremitas
Ekstremitas
superior
superior
Dibedakan
Dibedakan menjadimenjadi 2 2 bagianbagian:: 1.
1. TulangTulang--tulangtulang gelanggelang bahubahu a.
a. osos. . ClaviculaeClaviculae b.
b. osos. scapulae. scapulae 2.
2. TulangTulang anggotaanggota badanbadan bebasbebas a. a. osos. . HumerusHumerus b. b. osos. Radius. Radius c. c. osos. . UlanaeUlanae d.
d. ossaossa manusmanus d.1.
d.1. ossaossa carpaliacarpalia (8 (8 tulangtulang)) d.2.
d.2. ossaossa metacarpaliametacarpalia (5 (5 tulangtulang)) d.3.
SENDI
SENDI
-
-
SENDI ANGGOTA BDAN ATAS
SENDI ANGGOTA BDAN ATAS
1. ART. STERNO
1. ART. STERNO--CLAVICULARIS:CLAVICULARIS:
-- BerdasarBerdasar ∑∑ tulangtulang ÆÆ art. Simpleksart. Simpleks: sternum: sternum--claviculaclavicula
-- BerdasarBerdasar ∑∑ aksisaksis ÆÆ art. art. triaksialtriaksial
-- BerdasarBerdasar bentukbentuk permukaanpermukaan ÆÆ art. art. SellarisSellaris
-- ScrScr fungsionalfungsional ÆÆ sendisendi pelurupeluru ((sirkumduksi/putaransirkumduksi/putaran))
Discus articularis Lig. Sternoclav. Lig. Costoclavic. Lig. Interclavic.
2. ART. ACROMIOCLAVICULARIS: 2. ART. ACROMIOCLAVICULARIS:
-- Scr. Scr. FisiologisFisiologis ÆÆ sendisendi pelurupeluru (3 aksis(3 aksis))
-- BerdasarBerdasar bentukbentuk permukaanpermukaan sendisendi ÆÆ art. Globoidea/spheroideaart. Globoidea/spheroidea
-- BerdasarBerdasar ∑∑ aksisaksis ÆÆ art. triaksialart. triaksial
-- BerdasarBerdasar ∑∑ tulangtulang ÆÆ art. art. SimpleksSimpleks: : acromionacromion--claviculaclavicula
Lig. Acromioclavic. Lig. Coracoclavic
Lig. Transversum scap. Lig. Coracoacromiale
3. ART. HUMERI: 3. ART. HUMERI:
-- BerdasarBerdasar bentukbentuk permukaanpermukaan ÆÆ art. Globoidea/spheroideaart. Globoidea/spheroidea
-- BerdasarBerdasar ∑∑ aksisaksis ÆÆ triaksialtriaksial
-- BerdasarBerdasar ∑∑ tulangtulang yang yang bersendibersendi ÆÆ simplekssimpleks
-- KeistimewaanKeistimewaan: : adaada tendotendo yang yang melewatimelewati ruangruang sendisendi
-- SelainSelain ligamentum, ligamentum, jugajuga diperkuatdiperkuat oleholeh otot: m otot: m supraspinatussupraspinatus, m , m
infraspinatus
infraspinatus, m , m teresteres minor, m minor, m subscapularissubscapularis, m , m deltoideusdeltoideus..
-- LuxatioLuxatio ??????
l
iLig. Coracohumerale Lig. Glenohumerale: (sup., med., inf.) Tendo m. biceps
Cartilago articulare Capsul sendi
4. ART. CUBITI (SENDI SIKU): 4. ART. CUBITI (SENDI SIKU):
-- BerdasarBerdasar ∑∑ tlgtlg yang yang bersendibersendi ÆÆ art. art. CompositaComposita
-- AdaAda 3 bagian3 bagian : (1) art. Humeroulnaris: (1) art. Humeroulnaris; (2) art. ; (2) art. HumeroradialisHumeroradialis; ;
(3)art.
(3)art. RadioulnarisRadioulnaris proksimalisproksimalis
Lig. Collaterale ulnae anterior Lig. Collaterale ulnae posterior Lig. Collaterale radiale
HUBUNGAN ANTARA RADIUS
HUBUNGAN ANTARA RADIUS--ULNA:ULNA:
1. DIASTHROSIS: 1. DIASTHROSIS:
Art.
Art. RadioulnarisRadioulnaris proksimalisproksimalis & distalis& distalis
2. SYNARTHROSIS: 2. SYNARTHROSIS:
-- BerupaBerupa syndesmosissyndesmosis radioulnarisradioulnaris
(
(membranamembrana interosseainterossea antebrachiiantebrachii))
-- ArahArah serabutserabut miring darimiring dari radial atasradial atas keke ulna ulna
bawah
bawah ÆÆ FxFx: : melanjutkanmelanjutkan gayagaya daridari radiusradius
-- SerabutSerabut yang lain berlawananyang lain berlawanan araharah: : ““chordachorda
obliqua obliqua””
Chorda obliqua Membr. Interossea
5. ART. RADIOCARPEA: 5. ART. RADIOCARPEA:
-- SendiSendi antaraantara lenganlengan bawahbawah –– pergelanganpergelangan tangantangan
-- MerupakanMerupakan art. Elipsoideaart. Elipsoidea (2 aksis(2 aksis): transversal & ): transversal & sagitalsagital
6. ART. METACARPO
6. ART. METACARPO--PHALNGEAEPHALNGEAE 7. ART. INTERPHALANGEAE
OTOT BAHU OTOT BAHU
1. M
1. M levatorlevatorscapulaescapulae
o: tub. Post VC1
o: tub. Post VC1--44 i:
i: angulusangulusmed med scapscap
f:
f: mengangkatmengangkat/men/men atik
atik scapscapkekemedialmedial
2. M
2. M rhomboideusrhomboideusminorminor
o: proc spin VC 6
o: proc spin VC 6--77 i:
i: margomargovertvertscapscap+ basis + basis spin
spin scapscap f:
f: menarikmenarikscapscapkekemedmed
3. M
3. M rhomboideusrhomboideusmajormajor
o: proc spin VT 1
o: proc spin VT 1--44
i:
i: margomargovertvertscapscap f:
f: menarikmenarikscapscapkekemedmed
4. M
4. M latisimuslatisimusdorsidorsi
o: proc spin VT 7
o: proc spin VT 7--12 12 VL1
VL1--5, 5, crcriliacailiaca i:
i: crcrtub min tub min humerihumeri f:
f: dorsofldorsofl, add, , add, endorotendorot lengan
lengan
5. M
5. M trapeziustrapezius
I. pars
I. pars ascendentascendent
o: proc spin VT 3
o: proc spin VT 3--1212 i: bag med spin
i: bag med spin scapscap
f:
f: menarikmenarikscapscapkebwhkebwh
II.
II. ParstransversaParstransversa
o: proc spin VC 7 VT1
o: proc spin VC 7 VT1--33 i: bag lat spin
i: bag lat spin scapscap f:
f: menarikmenarikscapscapkekemedmed
III. Pars
III. Pars descendendescenden
o:
o: protubprotuboccoccex l n sup, ex l n sup, lig
lignuchaenuchae i: 1/3 lat
i: 1/3 lat claviculaclavicula f:
f: menarikmenarikscapscapkekeatasatas
1 2 3 4 III II I 4
1. M
1. M deltoideusdeltoideus
A. Pars
A. Pars clavicularisclavicularis
o: bag lateral
o: bag lateral claviculaclavicula
f:
f: antefleksiantefleksilenganlenganatasatas B. Pars
B. Pars acromialisacromialis o:
o: acromionacromion f:
f: abduksiabduksilenganlenganatasatas C. Pars
C. Pars spinalisspinalis o:
o: spinaspinascapulaescapulae f:
f: dorsofleksidorsofleksilenganlenganatasatas
i:
i: tuberositastuberositasdeltoideadeltoidea 2. M biceps
2. M biceps brachiibrachiicap cap breve
breve
o:
o: procesusprocesuscoracoideuscoracoideus f:
f: anteflantefl& add & add lenganlenganatasatas
3. M biceps
3. M biceps brachiibrachiicap long.cap long.
o: tub supra
o: tub supra glenoidalesglenoidales f:
f: anteflantefl& & abdabdlenganlenganatasatas i:
i: tuberositastuberositasradii, fasciaradii, fascia antebrachii
antebrachii
4. M
4. M coracobrachialiscoracobrachialis o: proc
o: proc coracoideuscoracoideus
i:
i: pertengahanpertengahanhumerushumerusbag bag medial
medial
f:
f: anteflantefl& add & add lenganlenganatasatas
5. M
5. M subscapularissubscapularis
o:
o: fossafossascapularisscapularis i:
i: tuberculumtuberculumminusminus f:
f: endorotendorot&add LA&add LA
6. M
6. M teresteresmajormajor
o:
o: anganginfinf+ m + m axillaxill scapscap I :
I : cristacristatub tub minorisminoris f: add,
f: add, endorotendorot, , dorsofldorsoflLALA
7. M. triceps
7. M. triceps brachiibrachii A. Cap
A. Cap longumlongum
o: tub
o: tub infraglenoidalisinfraglenoidalis f: add &
f: add & dorsofldorsoflLALA
B. Cap
B. Cap lateralelaterale
o: dorsal hum
o: dorsal hum proxproxsulcsulcn rn r
C. Cap
C. Cap medialemediale
o: dorsal hum distal
o: dorsal hum distal sulsuln rn r
i: i: olecranonolecranon F: F: ekstensiekstensiLBLB 8. M 8. M anconeusanconeus o:
o: epicondylusepicondyluslat humlat hum i:
i: margmargdorsdorsulna bag ulna bag proxprox f: f: extensioextensioLB LB 1B 1C 6 7 1A 5 6 2 3 7A 7B 7C 8
1. M
1. M supraspinatussupraspinatus
o:
o: fossafossasupraspinatasupraspinata
i:
i: tuberculumtuberculummajusmajus f:
f: abdabdLALA
2. M
2. M infraspinatusinfraspinatus
o:
o: fossafossainfraspinatainfraspinata
i:
i: tuberculumtuberculummajusmajus f:
f: exorotexorot& add LA& add LA
3. M triceps
3. M triceps brbrcap longcap long 4. M triceps
4. M triceps brbrcap latcap lat 5. M
5. M teresteresmajormajor 6. M
6. M teresteresminorminor
o:
o: margomargoaxillaxillscapscap i:
i: tuberculumtuberculummajusmajus f:
f: exorotexorot& add LA& add LA
7. M
7. M pectoralispectoralismajormajor A. Pars
A. Pars clavicularisclavicularis
o: 2/3 med
o: 2/3 med clavclav f:
f: add,antefladd,antefl, , endorotendorotLALA
B. Pars
B. Pars sternocostalissternocostalis
o:
o: sternum+costasternum+costa11--66 f: add,
f: add, endorotendorotLALA
C. Pars
C. Pars abdominalisabdominalis
o:
o: vagvagm m rectirectiabdabd f: add LA
f: add LA
i:
i: cristacristatub tub majorismajorishumhum
F: add,
F: add,endorotendorotLALA
8. M
8. M serratusserratusanterioranterior
o:
o: costacosta11--99
i:
i: angangmed med scapscap, , margomargo vert
vertscapscap, , angulusangulusinfinf scap
scap
f:
f: menarikmenarikmargomargovertebverteb ke
kemukamukalaterallateral 9. M
9. M pectoralispectoralisminorminor o:
o: costacosta33--55
i: proc
i: proc coracoideuscoracoideusscapscap f:
f: menarikmenarikproc proc coracoideus
coracoideus kekemukamuka bwh bwh 10. M 10. M deltoideusdeltoideus 11. M 11. M intercostalisintercostalis 12 m.
12 m. obliquusobliquusext ext abdabd
13. M
13. M rectusrectusabdominisabdominis
1 2 3 4 5 6 10 7A 7B 7C 12 13 9 11 8
1. M
1. M brachialisbrachialis
o:
o: pertengahanpertengahanbwhbwh dataran
dataranventral humventral hum i:
i: tuberositastuberositasulnaeulnae f:
f: fleksifleksiLBLB
2. M
2. M brachiradialisbrachiradialis
o:
o: margomargolat hum lat hum proxprox epic lat hum
epic lat hum
i: proc
i: proc stiloideusstiloideusradiiradii
f:
f: fleksifleksi, , supinasisupinasiLBLB
3. M
3. M fleksorfleksorcarpicarpiradialisradialis
o: epic med hum, proc
o: epic med hum, proc
coronoideus
coronoideus
I : basis
I : basis ossisossismetacarpalismetacarpalis II & III
II & III
f:
f: fleksfleks& & pronpronLB, LB, fleksfleks& & abd
abd radradtangantangan
4. M
4. M palmarispalmarislonguslongus
o: epic med hum, proc
o: epic med hum, proc
coronoideus
coronoideusulnaeulnae i:
i: aponeurosisaponeurosispalmarispalmaris f:
f: fleksfleks, , pronpronLB, LB, flekflektgntgn
5. M
5. M fleksorfleksorcarpicarpiulnarisulnaris
o:
o: capitcapithum, epic med hum, epic med hum, cap &
hum, cap & margomargo dorsale
dorsaleulnaeulnae
i:
i: osospisiformepisiforme f:
f: fleksfleks, , abdabdulnarulnartgntgn
6. M
6. M fleksorfleksordigitorumdigitorumsupsup
o: cap hum
o: cap hum ulnuln: epic med : epic med hum, proc
hum, proc coronoideuscoronoideus; ; cap
cap radrad: : datdatventral ventral radrad i: sisi2 phalanx media
i: sisi2 phalanx media
f:
f: fleksLBfleksLB, , fleksfleksphalanx, phalanx, fleks
fleks tgntgn, , abdabdulnarulnartgntgn
7. M
7. M pronatorpronatorteresteres
o: cap hum: epic med hum
o: cap hum: epic med hum
cap
cap ulnareulnare: proc : proc coroncoron i:
i: pertnghnpertnghnventral ventral radrad f:
f: fleksfleks, , pronasipronasiLBLB
8. M
8. M fleksorfleksorpollicispollicislonguslongus
o:
o: datarandataranventral ventral radrad
i: phalanx dist
i: phalanx dist jarijariII f:
f: fleksfleksphalphal, , opposisiopposisijrjrI, I,
flek
flektgntgn, , abdabdradradtgntgn
9. M
9. M fleksorfleksordigitorumdigitorum
profundus
profundus
0:
0: datdatventral ulnaeventral ulnae i: phalanx dist
i: phalanx dist jarijariIIII--VV f:
f: fleksfleksphalphal, , fleksflekstgntgn, , abdabd ulnar ulnar tgntgn 1 2 4 3 5 6 3 4 7 6 8 9
1. M
1. M brachioradialisbrachioradialis 2. M
2. M anconeusanconeus 3. M extensor
3. M extensor carpicarpiradradlonglong
o:
o: margmarglat hum, lat hum, proxproxepic epic lat
lat humerihumeri
i: basis
i: basis ossisossismetacarpmetacarpIIII f: ext & sup LB, ext
f: ext & sup LB, ext tgntgn, , abd
abd radradtgntgn
4. M ext carp
4. M ext carp radradbrevisbrevis
o: epic lat
o: epic lat humerihumeri i: basis
i: basis ossisossismetacarpmetacarpIIIIII
f: ext &
f: ext & supinsupinLB, ext LB, ext tgntgn, , abd
abd radradtgntgn
5. M
5. M abdabdpollicispollicislonguslongus
o:
o: datdatdorsal dorsal ulnae&radiusulnae&radius, , membr
membr interosseainterossea
i: basis
i: basis ossisossismetacarpmetacarpII f: sup LB,
f: sup LB, abdabdjrjrI I abdabdradrad tgn
tgn
6. M extensor
6. M extensor digitorumdigitorum
o: epic lat
o: epic lat humerihumeri i: phalanx med &
i: phalanx med & distalisdistalisjiji II
II--VV
f: ext LB, ext
f: ext LB, ext tgntgn, ext , ext phalanx
phalanx
7. M extensor carp
7. M extensor carp ulnarisulnaris
o: cap hum: epic lat hum,
o: cap hum: epic lat hum,
cap
cap ulnareulnare: : margomargodorsdors
ulnae
ulnae
i: basis
i: basis ossisossismetacarpmetacarpVV
f: ext LB, ext
f: ext LB, ext tgntgn, , abdabdulnarulnar tgn
tgn
8. M
8. M supinatorsupinator
o: epic lat hum,
o: epic lat hum, cristacristam m supinatoris
supinatorisulnaeulnae i:
i: datarandataranventrventrradradsebelahsebelah distal
distal tuberositastuberositasradiiradii
f:
f: supinasisupinasiLBLB
9. M ext
9. M ext pollicispollicisbrevisbrevis
o:
o: margomargodorsdorsulnuln, , datdatdorsdors rad
rad, , membrmembrinterosseainterossea i: basis
i: basis phlxphlxproxproxjrjrII f: ext
f: ext phlxphlxproxproxjrjrI, ext I, ext tgntgn, ,
abd
abd radradtgntgnsup LBsup LB
10. M ext
10. M ext pollicispollicislonguslongus
o:
o: margomargodorsdorsulnaeulnae i: basis
i: basis phlxphlxdist dist jrjrII
f: ext
f: ext phalxphalx, ext , ext tgntgn, , abdabd rad
radtgntgn, , supinasisupinasiLBLB
11. M extensor
11. M extensor indicisindicis
1 2 3 4 5 6 7 1 3 2 6 4 8 5 11 9 10 10
ANATOMI
ANATOMI
EXTREMITAS INFERIOR
EXTREMITAS INFERIOR
SISTEM ALAT GERAK
SISTEM ALAT GERAK
ANGGOTA BADAN BAWAH
Dibedakan
Dibedakan
menjadi
menjadi
2
2
bagian
bagian
1.
1.
Ossa
Ossa
cinguli
cinguli
Extremitas
Extremitas
inferior
inferior
(
(
tulang
tulang
-
-
tulang
tulang
gelang
gelang
panggul
panggul
)
)
Mis
Mis
:
:
os
os
.
.
Coxae
Coxae
Æ
Æ
os
os
.
.
Illium
Illium
,
,
os
os
. Pubis,
. Pubis,
dan
dan
os.ischium
os.ischium
2.
2.
Ossa
Ossa
extremitas
extremitas
inferior
inferior
liberae
liberae
(
(
tulang
tulang
-
-
tulang
tulang
anggota
anggota
badan
badan
bawah
bawah
bebas
bebas
)
)
Mis
Mis
:
:
os
os
. Femur,
. Femur,
os
os
. Tibiae,
. Tibiae,
os
os
. Fibulae,
. Fibulae,
os
os
. Patella,
. Patella,
ossa
ossa
.
.
Tarsalia
Tarsalia
,
,
ossa
ossa
.
.
Metatarsalia
Metatarsalia
,
,
ossa
Sendi
Sendi
anggota
anggota
badan
badan
bawah
bawah
A. A. ArticulatioArticulatio SacroSacro illiacailliaca
Karakteristiknya Karakteristiknya:: 1.
1. hubunganhubungan kuatkuat dengandengan batangbatang badanbadan.. 2.
2. sendisendi dibentukdibentuk oleholeh osos. Sacrum . Sacrum dandan osos. . CoxaeCoxae 3.
3. kemungkinankemungkinan geraknyageraknya sedikitsedikit
Æ
Æ
““amphiarthrosisamphiarthrosis””a.
a. permukaanpermukaan tulangtulang yang bersendiyang bersendi tidaktidak rata rata b.
Ligamentum
Ligamentum
-
-
ligamentum
ligamentum
1.
1. LigamentumLigamentum sacroilliacasacroilliaca anterioranterior (
( menghubungkanmenghubungkan osos. Sacrum . Sacrum dengandengan os.illiumos.illium dandan menutup
menutup ronggarongga sendisendi bagianbagian depan)depan) 2.
2. LigamentumLigamentum sacroilliacasacroilliaca interosseainterossea (
( terbentangterbentang daridari tuberositastuberositas ossisossis sacrisacri keke tuberositastuberositas ossisossis illium)illium) 3.
3. LigamentumLigamentum illiolumbaleilliolumbale (
(terbentangterbentang daridari cristacrista illiacailliaca keke processusprocessus transversustransversus lumbalislumbalis V)V)
1 2 3
4.
4. LigamentumLigamentum sacroilliacasacroilliaca posterior posterior longgumlonggum dandan brevebreve (
( menghubungkanmenghubungkan cristacrista sacralissacralis lateralislateralis sacral I sacral I dandan II (II (brevebreve)) dan
dan sacral III sacral III dandan IV (longumIV (longum) ) dengandengan SIPS.SIPS. 5.
5. LigamentumLigamentum sacrotuberosumsacrotuberosum terbentang
terbentang daridari pinggirpinggir belakangbelakang osos. . CoxaeCoxae, , osos. Sacrum, . Sacrum, dan
dan osos. . CoccygisCoccygis keke tuber tuber ischiadicum.ischiadicum. 6.
6. LigamentumLigamentum sacrospinosumsacrospinosum terbentangterbentang daridari os.sacrumos.sacrum depandepan terhadap
terhadap liglig. . TuberosumTuberosum dandan berakhirberakhir padapada spinaspina ischiadicaischiadica
4a 4b 5 6
-- GayaGaya BB ÆBB Æ batangbatang badanbadan ((tiltil blkngblkng) Æ) Æ osos sacrumsacrum
-- Ligamentum2 diatasLigamentum2 diatas berfungsiberfungsi mencegahmencegah putaranputaran sacrum akibatsacrum akibat
gaya
gaya BB BB tersebuttersebut ÆÆ ““stabilstabil””
Berat Badan L sacroilliaca Anteriora L sacroilliaca posteriora L interossea L illiolumbale L sacrotuberosum L sacrospinosum
Symphisis
Symphisis
Ossium
Ossium
Pubis
Pubis
sendi
sendi berbentukberbentuk “sinkondrosis“sinkondrosis”” antaraantara tulangtulang kemaluankemaluan kanan
kanan dandan kirikiri..
Terdapat
Terdapat
beberapa
beberapa
ligamentum
ligamentum
,
,
yaitu
yaitu
1.
1. liglig. . PubicumPubicum superiussuperius 2.
2. liglig. . ArcuatumArcuatum pubispubis
1
Cavum articulare
Lamina fibrocartilaginea interpubica
Art.
Art.
Coxae
Coxae
(
(
sendi
sendi
Panggul
Panggul
)
)
DibentukDibentuk oleholeh caput femoriscaput femoris dandan acetabulum.acetabulum.
SendiSendi berbentukberbentuk sphiroideasphiroidea ((sendisendi pelurupeluru))
DilewatiDilewati oleholeh 3 axis (3 axis (sagitalsagital, transversal, , transversal, dandan longitudinal).longitudinal).
SendiSendi iniini merupakanmerupakan enarthrosisenarthrosis sphiroideasphiroidea karenakarena > > separuhseparuh
caput
caput femorisfemoris masukmasuk dalamdalam mangkukmangkuk sendisendi ((acetabulumacetabulum))
LIGAMENTUM
LIGAMENTUM--LIGAMENTUM:LIGAMENTUM: 1.
1. LigLig illiofemoraleilliofemorale(SIAI (SIAI keke LineaLinea interthrochanterica
interthrochanterica) ) menghambatmenghambat retrofleksiretrofleksi tungkai:(a
tungkai:(a) ) superiussuperius, (b) , (b) anteriusanterius 2.
2. LigLig. . PubocapsularePubocapsulare ((ramusramus sup sup ossisossis pubis pubis keke trochanter
trochanter minor) minor) menghambatmenghambat abduksiabduksi 3.
3. LigLig. . IschiocapsulareIschiocapsulare ((daridari corpus corpus ossisossis ischiischi didi caudal
caudal acetabulumacetabulum keke lateral lateral atasatas membelokmembelok ke
ke collumcollum femorisfemoris menujumenuju pinggirpinggir depandepan trochanter
trochanter mayor).mayor). MenghambatMenghambat ekstensiekstensi (
(retrofleksiretrofleksi dandan endorotasiendorotasi 4.
4. LigLig. Yang . Yang melingkarmelingkar disekelilingdisekeliling kollumkollum femoris
femoris ( ( zonazona orbicularisorbicularis))
Tampak depan Tampak belakang 2 1b 1a 3 4
Lig. Teres femoris
TERDAPAT 2 TEMPAT LEMAH:
TERDAPAT 2 TEMPAT LEMAH: ““luksasiluksasi””
AntaraAntara liglig. . IlliofemoraleIlliofemorale dandan liglig. . PubocapsularePubocapsulare
Æ
Æ penguatanpenguatan daridari m. m. iliopsoasiliopsoas yang beradayang berada didi ventralnya.ventralnya.
AntaraAntara liglig. . PubocapsularePubocapsulare dandan liglig. . IschiocapsulareIschiocapsulare
Æ
Æ taktak terdapatterdapat penguatanpenguatan ÆÆ abduksiabduksi >>> Æ>>> Æ ““luksasiluksasi””
Otot
Otot--otototot padapada anggotaanggota gerakgerak bawahbawah adaada yang bersifatyang bersifat: : “
“moroarticularmoroarticular”” dandan ““poliarticular”poliarticular” Æ
Æ INSUFISIENSI OTOT AKTIFINSUFISIENSI OTOT AKTIF Æ
Æ INSUFISIENSI OTOT PASIFINSUFISIENSI OTOT PASIF
Lapisan
Lapisan synoviasynovia terdapatterdapat padapada semuasemua permukaanpermukaan dalamdalam sendisendi kecuali
ARTICULATIO GENUS (SENDI LUTUT): ARTICULATIO GENUS (SENDI LUTUT):
MerupakanMerupakan articulatioarticulatio compositacomposita (femur, tibia, patella)(femur, tibia, patella)
PadaPada permukaanpermukaan sendisendi terdapatterdapat menisci (meniscus medialismenisci (meniscus medialis & &
lateralis
lateralis, , fungsifungsi::
-- menyesuaikanmenyesuaikan bentukbentuk permukaanpermukaan sendisendi
-- ÈÈ diskongruensidiskongruensi
-- menerimamenerima tumbukantumbukan sebagaisebagai penyanggapenyangga
MempunyaiMempunyai 2 aksis2 aksis: transversal : transversal ÆÆ fleksi-fleksi-ekstensiekstensi
longitudinal
longitudinal ÆÆ endoendo--eksorotasieksorotasi
Meniscus medialis Meniscus lateralis Lig. Cruciatum ant. Lig. Cruciatum post. Lig. Meniscofemoralis post Lig. Transversum geniculare Lengkung dorsoventral,
makin ke dorsal, jari2 semakin pendek
1.
1. liglig. . PopliteumPopliteum obliguumobliguum,,
dari
dari insertioinsertiom m semimembranosussemimembranosus ke
ke laterocraniallaterocranial. . 2.
2. liglig. . PopliteumPopliteum arcuatumarcuatum, ,
dari
dari lateral distal lateral distal keke craniocranio medialmedial 3.
3. liglig. . CollateraleCollaterale medialemediale, , dibagdibag
medial,
medial, lebarlebar, , pipihpipih ÆÆ saatsaat flfl--ekstekst selalu
selalu adaada bagianbagian ygyg kendorkendor 4.
4. liglig. . CollateraleCollaterale lateralelaterale, , dibagdibag
lateral.
lateral. MembulatMembulat ÆÆ kendorkendor saatsaat fleksi
fleksi, , teregangteregang saatsaat ekstensiekstensi
5.
5. liglig. . CruciatumCruciatum anteriusanterius, , dalamdalam
septim
septim intercondylicumintercondylicum, , daridari kraniolateral
kraniolateral keke kaudomedialkaudomedial. . Fungsi
Fungsi mencegahmencegah pergeseranpergeseran femur femur ke
ke belakangbelakang/tibia /tibia keke depandepan 6.
6. liglig. . CruciatumCruciatum posteriusposterius, , daridari
kaudolateral
kaudolateral keke kraniomedialkraniomedial 7.
7. liglig. . TransversumTransversum genusgenus, , didi depandepan
antara
antara meniskusmeniskus medialismedialis & lateral& lateral 8.
8. liglig. Menisci . Menisci lateralislateralis, , didi belakangbelakang
mnisc
mnisc lateralislateralis keke liglig crcr posteriusposterius
3 4 6 5 7 1 2 3 4 8
Lig. Collaterale mediale:
Saat fleks & ekstensi selalu ada bagian yang kendorLig. Collaterale laterale:
Saat fleksi Æ kendorekstensi Æ teregang
terjadi karena condylus femoris berbentuk “spiral” shg saat lutut fleksi dpt dilakukan rotasi
HUBUNGAN ANTARA TIBIA DAN HUBUNGAN ANTARA TIBIA DAN
FIBULA: FIBULA: Terdapat
Terdapat dalamdalam 2 2 bentukbentuk: : 1.
1. DiarthrosisDiarthrosis ÆÆ artic. tibiofibularisartic. tibiofibularis
diperkuat
diperkuat oleholeh liglig. . CapituliCapituli fibulae fibulae anteriusanterius & & posterius
posterius ((serabutserabut daridari medial medial atasatas keke lateral lateral bawahbawah))
2.
2. SynarthrosisSynarthrosis ÆÆ (2a) (2a) syndesmosissyndesmosis tibiofibularis
tibiofibularis & (2b) & (2b) membranamembrana interossea
interossea cruriscruris (2a):
(2a): sendisendi didi sebelahsebelah distal, distal, diperkuatdiperkuat liglig. . Tibiofibulare
Tibiofibulare anterior & posterior anterior & posterior ((araharah serabut
serabut daridari medial medial atasatas keke lateral lateral bawahbawah))
(2b):
(2b): araharahserabutserabutdaridari medial medial atasatas keke lateral lateral bawahbawah semua
semua serabutserabut daridari medial medial atasatas keke lateral lateral bawahbawah fungsi
fungsi: : mengimbangimengimbangi gayagaya padapada tulangtulang fibula fibula krn
krn sebagiansebagian besarbesar otototot ygyg melekatmelekat menimbulkanmenimbulkan gaya
gaya kearahkearah distal distal ÆÆ fibula fibula tdktdk tergesertergeser keke distaldistal
1
2b
ARTICULATIO TALOCRURALIS: ARTICULATIO TALOCRURALIS:
SendiSendi antaraantara tulangtulang tungkaitungkai bawahbawah dengandengan talus (tulangtalus (tulang
pergelangan
pergelangan kaki)kaki)
Gerakan: Gerakan: dorsofleksidorsofleksi –– plantofleksiplantofleksi kakikaki
ARTICULATIO TALOTARSALIS: ARTICULATIO TALOTARSALIS:
Muscle of the Thigh and Hip
Muscle of the Thigh and Hip
1. 1. M. M. sartoriussartorius:: o: SIAS o: SIAS i: tuberositas tibiae i: tuberositas tibiae
f: antefl, eksorot, abd paha;
f: antefl, eksorot, abd paha; Fleksi, endorot., Fleksi, endorot., tungkai bwh
tungkai bwh
2.
2. M. M. rectusrectus femorisfemoris
o: SIAI (capt rectum); tepi atas depan acetabulum
o: SIAI (capt rectum); tepi atas depan acetabulum
(capt obliquum)
(capt obliquum)
i : patella
i : patella
f: antefl, abd, exorot. Paha
f: antefl, abd, exorot. Paha
3.
3. VastusVastus medialismedialis::
o: lab. Mediale l aspera
o: lab. Mediale l aspera
4.
4. VastusVastus lateralislateralis
o: lab. Lateralis l aspera
o: lab. Lateralis l aspera
5.
5. VastusVastus intermediusintermedius
o: dataran ventral femur
o: dataran ventral femur
Æ
Æ i: patellai: patella--lig patellaelig patellae--tuberositas tibiaetuberositas tibiae f: extensi tungkai bwh.
f: extensi tungkai bwh.
2,3,4
2,3,4 dandan 5 5 ÆÆ m. Quadriceps m. Quadriceps femorisfemoris
1 1 2 2 3 3 4 4 6 6 7 7 8 8
6.
6. m. Tensor m. Tensor fasialataefasialatae o: SIAS
o: SIAS
i : mll tractus illiotibialis
i : mll tractus illiotibialis——condylus lat tibiaecondylus lat tibiae f : antefl, endorot, abd paha
f : antefl, endorot, abd paha
7.
7. m. m. pecteniuspectenius
o: pecten ossis pubis
o: pecten ossis pubis
i : l pectinea femoris
i : l pectinea femoris
f : antefl, add, exort paha
f : antefl, add, exort paha
8.
8. m. m. adduktoradduktor longguslonggus o:
o: ramusramus sup sup ossisossispubispubis i: lab
i: lab medialemediale l l asperaaspera f:
f: anteflantefl, add, , add, exorotexorot. Paha. Paha
6 6 7 7 8 8
Muscle of the Thigh (deep layer)
Muscle of the Thigh (deep layer)
1.
1. M. M. gracilisgracilis o:
o: ramusramusinferior inferior ossisossispubispubis i :
i : tuberositastuberositas tibiaetibiae f :
f : antefleksantefleks, add , add pahapaha; ; fleksfleks, , endorotasiendorotasi tungkaitungkai bwhbwh.. 2.
2. M. M. AdduktorAdduktor brevisbrevis o: ramus inf ossis pubis
o: ramus inf ossis pubis
i : lab mediale l aspera
i : lab mediale l aspera
f : add, antefleks, exorot paha
f : add, antefleks, exorot paha
3.
3. M. M. AdduktorAdduktor magnusmagnus
o: ramus inf ossis pubis & ossis ischii; tuber ischiadicum
o: ramus inf ossis pubis & ossis ischii; tuber ischiadicum
i: lab med l aspera, epicondylus med femoris
i: lab med l aspera, epicondylus med femoris
f: add, antefl paha (o: os pubis
f: add, antefl paha (o: os pubis
Dorsofl paha (o: tuber isch.)
Dorsofl paha (o: tuber isch.)
Endorot paha (o: tuber isch.)
Endorot paha (o: tuber isch.)
Exorot paha (o: os pubis)
Exorot paha (o: os pubis)
4.
4. M. M. pectineuspectineus 5. 5. M. adductor M. adductor longuslongus ((potonganpotongan)) 6.
6. M. M. vastusvastus intermediusintermedius 7. 7. M. M. vastusvastus lateralislateralis 8. M.
8. M. vastusvastus medialismedialis
1 1 2 2 3 3 5 5 6 6 4 4 7 7 8 8
Muscle of the Thigh (deep layer)
Muscle of the Thigh (deep layer)
1.
1.
M.
M.
adduktor
adduktor
minimus
minimus
2.
2.
M.
M.
adduktor
adduktor
magnus
magnus
3. 3.
M.
M.
gracilis
gracilis
1 1 2 2 3 3Muscle of the Thigh (lateral view)
Muscle of the Thigh (lateral view)
1.
1. M.gluteusM.gluteus maximusmaximus
o: l glutea sup, dataran dorsal sacrum, lig sacrotuberosum
o: l glutea sup, dataran dorsal sacrum, lig sacrotuberosum
i : tuberositas glutea, fasciae latae
i : tuberositas glutea, fasciae latae
f: dorsofl, exorot, abd paha
f: dorsofl, exorot, abd paha
2.
2. M. tensor fascia M. tensor fascia lataelatae 3.
3. M. M. vastusvastus lateralislateralis 4.
4. M.bicepsM.biceps femorisfemoris
o: tuber ischiadicum (capt longum)
o: tuber ischiadicum (capt longum)
l aspera lab laterale (capt breve)
l aspera lab laterale (capt breve)
i : caput fibulae
i : caput fibulae
f : dorsofl, add exorot paha (capt longum)
f : dorsofl, add exorot paha (capt longum)
fleks, exorot tungkai bwh.
fleks, exorot tungkai bwh.
5.
5. TractusTractus illiotibialisilliotibialis
1 1 2 2 3 3 4 4 5 5
Muscle of the Thigh (
Muscle of the Thigh (
supervisial
supervisial
view)
view)
1.
1. m. gluteus m. gluteus maximusmaximus((potonganpotongan))
2
2. . m. gluteus m. gluteus mediusmedius o: l glutea ant
o: l glutea ant
i : trochanter major
i : trochanter major
f : dorsofl, endorot, abd paha
f : dorsofl, endorot, abd paha
3.
3. m. m. piriformispiriformis
o: dataran dalam os sacrum
o: dataran dalam os sacrum
i : mll for ischiadicum majus
i : mll for ischiadicum majus——trochanter majortrochanter major
f: exorot, abd paha
f: exorot, abd paha
4.
4. m. m. quadratusquadratusfemorisfemoris o: tuber ischiadicum o: tuber ischiadicum i : crista intertrochanterica i : crista intertrochanterica f : exorot, dorsofl f : exorot, dorsofl 5
5. . m. m. gemellusgemellussuperiorsuperior o: spina ischiadica o: spina ischiadica i : trochanter major i : trochanter major f: exorot paha f: exorot paha 6.
6. m. m. obturatoriusobturatoriusinternusinternus
o: facies pelvina membr obturatoria & tlg disekitarnya
o: facies pelvina membr obturatoria & tlg disekitarnya
i : fossa trochanterica
i : fossa trochanterica
f: exorot paha
f: exorot paha
7.
7. m. m. gemellusgemellusinferiorinferior o: tuber ischiadicum o: tuber ischiadicum i : trochanter major i : trochanter major f: exorot paha f: exorot paha 1 1 22 3 3 5 5 4 4 1 1 6 6 7 7
Muscle of the Thigh (
Muscle of the Thigh (
supervisial
supervisial
view)
view)
6 6 2 2 3 3 4 4 5a 5a 7 7 1 1 8 8 10 10 9 9 9 9 11 11 5b5b 12 12 1.
1. m. m. quadratusquadratus femorisfemoris 2.
2. m. m. obtoratorobtorator internusinternus 3
3. . m. m. piriformispiriformis 4.
4. m. gluteus m. gluteus minimusminimus o: l glutea inf
o: l glutea inf
i : trochanter major
i : trochanter major
f: antefl, endorot, abd paha
f: antefl, endorot, abd paha
5
5. . m. biceps m. biceps femorisfemoris (a) caput
(a) caput longumlongum cumcum (b) caput
(b) caput brevebreve 6.
6. m. m. gemellusgemellus superiorsuperior
7
7. m. semi . m. semi membranosusmembranosus o: tuber ischiadicum
o: tuber ischiadicum
i : condylus medialis tibiae
i : condylus medialis tibiae
f : dorsofl, add paha
f : dorsofl, add paha
Fleksi, endorot tungkai bwh
Fleksi, endorot tungkai bwh
8.
8. m. semi m. semi tendinosustendinosus o: tuber ischiadicum
o: tuber ischiadicum
i : tuberositas tibiae
i : tuberositas tibiae
f : dorsofl, add paha;
f : dorsofl, add paha;
fleks, endorot tungkai bwh.
fleks, endorot tungkai bwh.
9
9. . m. gluteus m. gluteus maximusmaximus (
(potonganpotongan)) 10
10. m. gluteus . m. gluteus mediusmedius ((potonganpotongan)) 11.
11. m. m. gracilisgracilis 12.
Muscle of the Thigh (deep layer view)
Muscle of the Thigh (deep layer view)
1. m.
1. m.
adduktor
adduktor
magnus
magnus
2. m.
2. m.
semimembranosus
semimembranosus
3. m. biceps
3. m. biceps
brachii
brachii
caput
caput
breve
breve
4. m.
4. m.
pectineus
pectineus
1 1 2 2 3 3 4 4Muscle of the
Muscle of the
crus
crus
and the foot
and the foot
1.
1. m.tibialism.tibialis anterioranterior
o: dataran lateral corp tibiae bag prox
o: dataran lateral corp tibiae bag prox ––membr interosseamembr interossea——condylus condylus lat tibiae
lat tibiae
i : os cuneiforme I basis ossis metatarsalis I
i : os cuneiforme I basis ossis metatarsalis I
f : fleks dorsal kaki, supinasi kaki
f : fleks dorsal kaki, supinasi kaki
2.
2. m. extensor m. extensor digitorumdigitorumlonguslongus
o: dataran ventral fibula, bag prox capt fibulae, membr inteross
o: dataran ventral fibula, bag prox capt fibulae, membr interosseaea i : 4 tendo ke phalanx media & distal jari II
i : 4 tendo ke phalanx media & distal jari II--VV f : fleks dorsal, pronasi kaki ekst phalanx jari II
f : fleks dorsal, pronasi kaki ekst phalanx jari II--VV 3.
3. m. extensor m. extensor hallucishallucis longuslongus
o: facies ant fibulae, membr interossea
o: facies ant fibulae, membr interossea
i : phalanx distalis jari I
i : phalanx distalis jari I
f : fleks dorsal, supinasi kaki, extensio pgalanx jari kaki
f : fleks dorsal, supinasi kaki, extensio pgalanx jari kaki II 4.
4. m. m. peroneusperoneuslonguslongus 5.
5. m. m. peroneusperoneusbrevisbrevis
1 1 2 2 4 4 3 3 5 5
4.
4. m. m. peroneusperoneuslonguslongus
o: capt fibulae, facies lat fib bag prox, septum
o: capt fibulae, facies lat fib bag prox, septum
intermusculare ant & post
intermusculare ant & post
i : jalan dorsal maleolus lat
i : jalan dorsal maleolus lat——telapak kakitelapak kaki——ke os ke os cuneiforme I & basis ossis metatarsalis I
cuneiforme I & basis ossis metatarsalis I
f : flex plantar, pronasi kaki
f : flex plantar, pronasi kaki
5.
5. m. m. peroneusperoneusbrevisbrevis
o: dataran lateral fibula
o: dataran lateral fibula
i : tuberositas ossis metatarsalis V
i : tuberositas ossis metatarsalis V
f : flex plantar, pronasi kaki
f : flex plantar, pronasi kaki
4
4
5
Muscle of Region of the Knee and
Muscle of Region of the Knee and
Crus
Crus
1.
1. m. m. poroneusporoneus longguslonggus 2.
2. m. m. gastronemeusgastronemeus: (caput : (caput lateralelaterale)) o:
o: condyluscondylusmed med femorisfemoris((captcapt medialemediale)) Condylus
Condylus lat lat femorisfemoris((captcapt lateralelaterale) )
i : + tendo m soleus membentuk tendo calcaneus
i : + tendo m soleus membentuk tendo calcaneus——tuber tuber calcanei
calcanei
f : flex plantar kaki, supinasi, flex tungkai bwh, exor tu
f : flex plantar kaki, supinasi, flex tungkai bwh, exor tungkai ngkai bwh (capt med), endorts tungkai bwh (capt lat)
bwh (capt med), endorts tungkai bwh (capt lat)
3.
3. m. extensor m. extensor hallucishallucis longuslongus 4.
4. m. m. soleussoleus
o: cap fibulae & corp fibulae bag prox, l poplitea tibiae, arcus
o: cap fibulae & corp fibulae bag prox, l poplitea tibiae, arcus
tendineus antara origo di tibia & fibula
tendineus antara origo di tibia & fibula
i : dgn tendo calcaneus ke tuber calcanei
i : dgn tendo calcaneus ke tuber calcanei
f : fleks plantar kaki
f : fleks plantar kaki
5.
5. m. extensor m. extensor digitorumdigitorumlonguslongus 6.
6. m. m. peroneusperoneusbrevisbrevis 1 1 2 2 6 6 4 4 33 5 5
Muscle of
Muscle of
Crus
Crus
1.
1. TendoTendo achilesachiles 2
2. . m. m. gastronemeusgastronemeuscaput caput lateralelaterale 3.
3. m. m. gastronemeusgastronemeuscaput caput medialemediale 4.
4. m. m. plantarisplantaris
o: lanjutan distal lab lateralis l aspera, lig popliteum obliguu
o: lanjutan distal lab lateralis l aspera, lig popliteum obliguumm i : bergabung disebelah medial tendo calcaneus
i : bergabung disebelah medial tendo calcaneus——tuber calcaneituber calcanei f : fleks tungkai bwh dan kaki
f : fleks tungkai bwh dan kaki
1 1 2 2 3 3 4 4
Muscle of
Muscle of
Crus
Crus
1. m.
1. m.
soleus
soleus
2. Tuber
2. Tuber
calvaneus
calvaneus
3.
3.
Tendo
Tendo
archiles
archiles
4. m.
4. m.
plantaris
plantaris
1 1 2 2 3 3 2 2Muscle of
Muscle of
Crus
Crus
1 1 2 2 3 3 4 4 1. 1. m. m. popliteuspopliteus o: condylus lateralis o: condylus lateralis femoris femoris i : l poplitea i : l poplitea
f : fleks, endorot tungkai
f : fleks, endorot tungkai
bwh
bwh
2
2. . m. m. tibialistibialis posteriorposterior o: facies dorsalis capt
o: facies dorsalis capt
tibiae, facies medialis
tibiae, facies medialis
fibulae, membr fibulae, membr interossea interossea i : os naviculare, os i : os naviculare, os cuneiforme 1 cuneiforme 1--3, os 3, os cuboideum, basis ossis
cuboideum, basis ossis
metatarsalis II
metatarsalis II--IVIV f : flex plantar, supinasi
f : flex plantar, supinasi
kaki
kaki
3
3. m. flexor . m. flexor digitorumdigitorumlonguslongus o: dataran dorsal tibia
o: dataran dorsal tibia
i : mll dorsal malleolus
i : mll dorsal malleolus
medialis
medialis——telapak telapak kaki
kaki——4 tendo ke 4 tendo ke phalanx distalis jari II
phalanx distalis jari II--VV f: flex plantar, supinasi kaki,
f: flex plantar, supinasi kaki,
flex phalanx jari II
flex phalanx jari II--VV 4.
4. m. flexor m. flexor hallucishallucis longuslongus
o: dataran medial fibula bag
o: dataran medial fibula bag
distal
distal
i : mll dorsal malleolus
i : mll dorsal malleolus
medialis
medialis——ke phalanx ke phalanx distalis jari I
distalis jari I
f: flex plantar, supinasi kaki,
f: flex plantar, supinasi kaki,
flex phalanx jari I
ANATOMI
ANATOMI
BATANG TUBUH
BATANG TUBUH
(THRUNCUS)
(THRUNCUS)
SISTEM ALAT GERAK
SISTEM ALAT GERAK
BATANG BADAN
A. TULANG BELAKANG (
A. TULANG BELAKANG (ColumnaColumna Vertebralis
Vertebralis))
TersusunTersusun atasatas 3333--34 34 ruasruas
-- 7 7 ruasruas v. cervicalisv. cervicalis
-- 12 12 ruasruas v. thoracalisv. thoracalis
-- 5 5 ruasruas v. v. lumbalislumbalis
-- 5 5 ruasruas v. v. sacralissacralis
-- 44--5 5 ruasruas v. coccygealisv. coccygealis
AntarAntar ruasruas vertebra “vertebra “prapra sacralsacral””
dipisahkan
dipisahkan oleholeh “discus “discus intervertebralisintervertebralis”” Æ
Æ ““vertebrae veraevertebrae verae””
BentukBentuk keseimbangankeseimbangan tlgtlg belakangbelakang::
-- lordosislordosis : cervical & : cervical & lumballumbal
-- kyphosiskyphosis : : thoracalthoracal & sacral & sacral
-- skoliosisskoliosis : : ‘‘abnormal”abnormal”
HUBUNGAN ANTAR VERTEBRAE: HUBUNGAN ANTAR VERTEBRAE:
Terdapat
Terdapat 2 2 macammacam persendianpersendian antarantar vertebrae vertebrae verae
verae: (DIARTHROSIS & SYNARTHROSIS): (DIARTHROSIS & SYNARTHROSIS) 1. DIARTHROSIS:
1. DIARTHROSIS:
AntaraAntara faciesfacies artic superior (vertebra artic superior (vertebra bawahbawah) ) dengandengan
facies
facies artic inferior (vertebra artic inferior (vertebra atasatas).).
2. SYNCHONDROSIS: 2. SYNCHONDROSIS:
HubunganHubungan antaraantara corpus vertebra diatascorpus vertebra diatas dandan
dibawahnya dibawahnya
DiantaranyaDiantaranya terdapatterdapat ““discus discus intervertebralis”intervertebralis”::
-- tepitepi : : berbentukberbentuk cincincincin ÆÆ ““anulusanulus fibrosus
fibrosus””
3. SYNDESMOSIS: 3. SYNDESMOSIS:
HubunganHubungan antarantar corpus vertebrae corpus vertebrae krnkrn adanyaadanya ligamentumligamentum (jar (jar ikatikat):): 1. L.
1. L. FlavumFlavum : : menghubungkanmenghubungkan 2 2 arcusarcus vertebrvertebr.. 2. L.
2. L. InterspinaleInterspinale : ,, 2 proc. : ,, 2 proc. SpinosusSpinosus 3. L.
3. L. supraspinalesupraspinale : ,, : ,, puncakpuncak ,,,, 4. L.
4. L. longitudinalelongitudinale anteriusanterius : pd : pd permukaanpermukaan depandepan kolumnakolumna vertebraevertebrae 5. L.
5. L. longitudinalelongitudinale posteriusposterius: : padapada canaliscanalis vertebrvertebr didi permukaanpermukaan blkngblkng canaliscanalis verebrae
verebrae
6. L.
6. L. intertransversariumintertransversarium : : menghubungkanmenghubungkan 2 2 prosesusprosesus transversustransversus
2 3 4 5 6
Terdapat
Terdapat
2
2
gaya
gaya
:
:
1.
1.
Meregangkan
Meregangkan
: discus
: discus
intervertebr
intervertebr
.
.
2.
2.
Memendekkan
Memendekkan
: ligamentum2
: ligamentum2
bentuk
bentuk
keseimbangan
keseimbangan
yang
yang
kuat
kuat
.
.
menghemat
PERNAPASAN (RESPIRATIO)
PERNAPASAN (RESPIRATIO)
AdaAda 2 tingkatan2 tingkatan::
1.
1. InspirasiInspirasi : : pembesaranpembesaran ronggarongga dada Ædada Æ tekanantekanan negatifnegatif 2.
2. EkspirasiEkspirasi : : ronggarongga dada dada diperkecildiperkecil ÆÆ tekanantekanan positifpositif
Membesar/mengecilnyaMembesar/mengecilnya ronggarongga dada dada ÅÅ -- kontraksikontraksi otototot dindingdinding dadadada
-- strukturstruktur tulangtulang & & sendisendi
Dada (thorax) Dada (thorax) dibentukdibentuk oleholeh::
-- 12 12 pasangpasang tlgtlg igaiga (costae)(costae) a.
a. costacosta II--VII : costae verae/vertebrosterVII : costae verae/vertebroster nalis
nalis b.
b. costacosta VIIIVIII--XII: costae XII: costae spuriaespuriae, , tddtdd:: b1. CS
b1. CS AffixaeAffixae : VIII: VIII--XX b2. CS
b2. CS FluctuantesFluctuantes : XI: XI--XII XII
-- 12 vertebra 12 vertebra thoracalesthoracales
-- sternumsternum
HubunganHubungan antaraantara costacosta & vertebra:& vertebra:
1.
1. DiarthrosisDiarthrosis ÆÆ Art. CostovertebralisArt. Costovertebralis Art.
Art. CostotransversariaCostotransversaria 2.
2. SynarthrosisSynarthrosis ÆÆ ligamentumligamentum ygyg melekat
Lig. Tuberculi costae lig. Coli costae lig capituli costae radiatum
Lig. Capituli costae radiatum
Lig. Costotransversarium anterior
Lig. Capituli costae interarticulare
HUBUNGAN COSTA
HUBUNGAN COSTA--STERNUM:STERNUM:
Dari costae veraeDari costae verae, , hanyahanya costacosta I I berupaberupa
“
“synarthrosissynarthrosis”” yaituyaitu ““synchondrosissynchondrosis””
Yang lain secaraYang lain secara “diarthrosis“diarthrosis””
Æ
Æ diperkuatdiperkuat liglig. . SternocostalisSternocostalis radiataradiata
Art. InterchondralisArt. Interchondralis: : diarthrosisdiarthrosis antaraantara pinggirpinggir-
-pinggir
pinggir igaiga VI, VII danVI, VII dan VIII (kadangVIII (kadang IX & X) IX & X) Æ
OTOT
OTOT--OTOT PERNAPASAN:OTOT PERNAPASAN:
DibedakanDibedakan 2 :2 :
1. Regular :
1. Regular : diperlukandiperlukan saatsaat pernapasanpernapasan biasabiasa 2.
2. AuxilliarAuxilliar : : bilabila diperlukandiperlukan pernapasanpernapasan sepertiseperti saatsaat aktivitasaktivitas fisikfisik
MakinMakin beratberat aktivitas, aktivitas, makinmakin banyakbanyak otototot auxilliarauxilliar yang yang
berkontraksi berkontraksi
Cara Cara pernapasanpernapasan adaada 2:2:
1.
1. RespiratioRespiratio costaliscostalis 2.
2. RespiratioRespiratio diaphragmatisdiaphragmatis ((abdominalisabdominalis))