Masalah Tingkah Laku
• Masalah tingkah laku di kalangan kanak-kanak adalah perkara
biasa.
• Namun, kanak-kanak yang menunjukkan tingkah laku kurang
sesuai pada tahap serius dan berterusan akan mengakibatkan konflik sosial, tidak bahagia dan kegagalan di sekolah.
• Tingkah laku yang dikaitkan dengan masalah ini termasuk
agresif, kesukaran membentuk perhubungan sosial,
menunjukkan tingkah laku sosial yang tidak boleh diterima
masyarakat, hiperaktif, menipu, mencuri, masalah
pembelajaran dan kebimbangan.
• Ia boleh diklasifikasikan kepada masalah tingkah laku dalaman
Tingkah Laku Masalah Dalaman
Tingkah Laku Masalah Luaran
Kebimbangan, perasaan takut Mengingkar Sedih, murung Menentang Bersikap apatetik (tidak
memperdulikan)
Agresif
Suka menyendiri, penarikan diri Argumentatif (suka berhujah) Kecenderungan menyalahi diri
sendiri, perasaan serba salah
Tidak mempercayai, kecenderungan
menyalahkan orang lain. Perasaan rendah diri Destruktif
Malu, terlalu sensitif Menipu, mencuri Keasyikan pemikiran tentang
suatu perkara
Sukar mengawal diri Cemburu
Ciri-ciri Kanak-kanak Bermasalah Tingkah Laku
• Tingkah laku kurang sesuai dalam situasi-situasi biasa. Misalnya kanak-kanak yang mengunyah dan makan dalam bilik darjah semasa guru sedang mengajar.
• Tidak dapat mengawal perasaan dan tingkah laku mereka. Misalnya kanak-kanak yang cepat marah apabila rakan terambil pensel atau pemadamnya.
• Menunjukkan simptom-simpton fizikal yang berkaitan dengan masalah peribadi atau masalah di sekolah. Misalnya kanak-kanak yang mengadu sakit perut atau deman maka tidak boleh ke sekolah.
• Tidak berupaya membentuk perhubungan interpersonal dengan rakan atau gurunya. Kanak-kanak ini biasanya pendiam dan tidak mahu bergaul dengan kanak-kanak lain.
• Menghadapi masalah pembelajaran tetapi ketidakupayaan ini tidak dapat dijelaskan oleh faktor-faktor kesihatan, sensori atau intelek.
• Ada beberapa faktor yang menyumbang kepada masalah ini.
• Sesetengah kanak-kanak menwarisi sifat atau tingkah laku
bermasalah.
• Ini juga mungkin disebabkan oleh ketidakseimbangan biokimia
dalam diri seseorang, masalah nuerologi ataupun kecederaan kepada sistem saraf pusat.
• Faktor behavioral seperti kegagalan mempelajari tingkah laku
menyesuaikan diri atau membentuk tingkah laku kurang sesuai akibat tekanan daripada persekitaran juga memberi kesan kepada tingkah laku kanak-kanak.
• Daripada segi sosiologi pula, tindakan seperti melabel individu kerana beliau daripada latar belakang tertentu dan pengaruh budaya sesuatu masyarakat juga boleh menimbulkan masalah tingkah laku.
• Selain daripada itu, perubahan dalam sesebuah keluarga
misalnya penceraian, kehadiran adik yang baru atau ibu/bapa tidak boleh menimbulkan rasa kurang selamat atau kurang yakin.
• Kadang-kala masalah tingkah laku seperti agresif atau
melawat menunjukkan tingkah laku tersebut.
• Masalah tingkah laku yang berkait dengan masalah
pembelajaran menyebabkan murid ponteng kelas, tidak hadir ke sekolah, pencapaian rendah dan tercicir daripada sekolah.
Implikasi Kepada Pengajaran Dan Pembelajaran
Di Dalam Bilik Darjah
Pengurusan tingkah laku yang boleh digunakan di dalam bilik darjah termasuk:
• Peneguran Positif:
• Guru boleh memberi peneguran positif kepada murid sebaik
sahaja murid menunjukkan tingkah laku yang diingini.
• Misalnya seorang murid yang sebelum ini sentiasa
menghantar kerja rumah lewat dan tiba-tiba hari ini menghantarnya pada masa yang ditetapkan boleh diberi galakan atau pujian atas tindakannya.
•
“Time-out”
•
Murid tersebut diasingkan daripada rakannya untuk
satu masa tertentu.
•
Diharapkan masa persendirian memberi peluang
kepada murid memikirkan tentang tingkah lakunya.
• Tidak Peduli:
• Guru tidak memberi perhatian kepada murid yang
menunjukkan tingah laku yang tidak diingini.
• Mengajar tingkah laku yang dikehendaki. Misalnya guru
menggalakkan murid meluahkan perasaannya tentang sesuatu perkara yang dia tidak suka. Ini lebih bermakna dan sihat daripada menunjukkan tingkah laku seperti misalnya mengelak perkara yang murid tidak minat.
• Kanak-kanak dengan masalah tingkah laku memerlukan
sesuatu persekitaran di sekolah yang boleh membantu penglibatan mereka dalam aktiviti sekolah. Mereka tidak seharusnya disisih sehingga tercicir daripada sisitem persekolahan. Mereka juga dibimbing cara-cara mengawal emosi serta kemahiran mengurus diri.
Lembab (Slow Learner)
• Perkembagan kanak-kanak lembab ini agak lambat sejak
peringkat bayi, di mana bayi ini lambat senyum, lambat bertindak balas terhadap bunyi atau suara ataupun tidak balas menggenga masih belum hilang walaupun usia bayi lebih 3 bulan.
• Kanak-kanak lembab ini biasanya tidak dapat mengikuti
pelajaran yang diajar oleh guru yang menggunakan kaedah biasa. Ini kerana mereka tidak dapat memberi tumpuan dan minat terhadap proses pengajaran dan pembelajaran.
Implikasi Kepada Pengajaran Dan Pembelajaran
Di Dalam Bilik Darjah
• Gunakan bahasa yang mudah. Arahan mesti dinyatakan
dengan jelas dan perlu diulang. Ia boleh diberi dalam bentuk visual atau dipaparkan pada papan hitam atau papan kenyataan kelas. Bahan pengajaran dan pembelajaran perlu dinyatakan dalam langkah-langkah yang pendek dan ringkas.
• Strategi pengajaran dan pembelajaran diubahsuai untuk
membina keyakinan dan memberi perasa kejayaan, misalnya meminta seorang kanak-kanak disleksia untuk memberi laporan secara lisan manakala rakan-rakannya memberi laporan bertulis (Woolfolk A & Margetts K, 2007).
• Tugasan dan penilaian harus sesuai dengan tahap kanak-kanak terseut. Ia boleh diberi dalam bentuk tugasan-tugasan kecil yang kanak-kanak mampu lakukan. Tempoh masa yang lebih boleh diberikan untuk kanak ini untuk menyiapkan tugasan mereka.
• Tugasan dan kerja rumah yang diberikan setiap minggu boleh
ditampal pada papan notis kelas sebagai peringatan. Satu salinan boleh juga diserahkan kepada ibu bapa.
Terencat Akal
•
Persatuan Kerencatan Akal Amerika (AAMR)
mendefinisikan
terencat
akal
sebagai
satu
ketidakupayaan yang dapat dilihat melalui fungsi
intelek serta tingkah laku penyesuaian seperti
komunikasi, penjagaan diri dan kemahiran sosial
yang amat terhad.
Kanak-kanak yang mengalami kerencatan akal ringan
menunjukkan ciri-ciri seperti berikut:
•
Kurang koordinasi motor.
•
Sukar menumpukan perhatian.
•
Kemahiran membaca dan bahasa yang lemah serta
berada pada tahap yang rendah dapada mereka yang
sebaya.
•
Sukar mengaplikasi sesuatu yang dipelajari dalam
situasi baru.
•
Kesukaran dalam memahami konsep yang abstrak
dan membuat kesimpulan.
•
Kanak-kanak ini sukar menurut arahan dan tidak
berupaya memilih aktiviti secara sendirian.
•
Mereka juga menghadapi masalah koordinasi mata
dan tangan.
•
Mereka mempelajari bahasa dan kemahiran dengan
perlahan, tidak seperti kanak-kanak biasa.
•
Paras rupa kanak-kanak ini seperti kanak-kanak biasa
dan mereka biasanya dibenarkan masuk ke sekolah
biasa.
•
Kurikulum di sekolah digubal untuk kanak-kanak
biasa dan merupakan cabaran bagi kanak-kanak
dengan masalah terencat akal.
•
Kebanyakan kanak-kanak ini gagal di sekolah kerana
IQ mereka yang rendah iaitu antara 55/60 dan 85/90.
•
IQ kanak-kanak normal adalah 90 ke atas.
•
Namum begitu, kebanyakan kanak-kanak bermasalah
terencat akal ringan boleh ke sekolah dan boleh
mempelajari pelbagai kemahiran akademik seperti
kemahiran vokasional sosial untuk membantu
menjadikan meraka sebagai individu yang produktif.
Simdrom Down
•
Sindrom Down berpunca daripada masalah yang
disebabkan daripada masalah berlebihan kromosom.
•
Dalam kebanyakan kes ia melibatkan kepada kecacatan
dalam pasangan kromosom yang ke-21.
•
Menurut kajian, ia berlaku dalam setiap 800 kelahiran.
•
Akibat daripada Sindrom Down ini termasuklah terencat
akal, masalah ringan dan pertuturan dan perkembangan
motor yang lambat.
•
Kanak-kanak Sindrom Down mempunyai tahap IQ yang
rendah antara 30 hingga 80.
Kanak-kanak ini mempunyai ciri-ciri yang boleh dikenal
pasti antaranya:
•
Mulut sentiasa terbuka atau tidak tertutup rapat.
•
Lidah yang tebal, kasar dan pendek serta cenderung
untuk terjelir
•
Mata sentiasa berair dan merah.
•
Mata sepet dan bentuk muka yang kecil.
•
Berbadan gempal dan pendek serta aan yang agak
bongkok.
•
Suka bermanja, bermain dan dapat bergaul dengan
baik.
•
Mereka juga selalunya mengalami masalah kataraks
mata, masalah jantung dan kecacatan usus.
•
Sebelum ini, penghidap Sindrom Down kerap
meninggal dunia sebaik sahaja memasuki alam
dewasa disebabkan oleh masalah-masalah yang
dihadapi tetapi, kini dengan kemajuan perubatan
mereka boleh menjalani kehidupan yang sihat seperti
individu normal.
•
Kanak-kanak Sindrom Down memerlukan penjagaan
yang lebih rapi.
•
Disebabkan oleh keadaan fizikal muka mereka yang
rata, mereka cenderung mengalami masalah
penafasan dan sukar untuk makan.
•
Mereka juga lemah dalam koordinasi mata dan otot
dan kurang upaya meneroka persekitaran.
•
Walau bagaimanapun dengan sokongan ibu bapa dan
penjaga mereka boleh dibimbing dan diasuh untuk
berdikari dan menguasai kemahiran.
Implikasi Kepada Pengajaran Dan Pembelajaran
Di Dalam Bilik Darjah
• Guru perlu bersabar dalam menangani pembelajaran kanak-kanak yang mempunyai masalah Sindrom Down.
• Proses pengajaran perlu dijalankan dengan kadar yang perlahan mengikut kebolehan kanak-kanak tersebut.
• Ini juga memberi peluang bagi mereka mencapai kemahiran dan meningkatkan emosi mereka yang mereka juga berupaya untuk berjaya.
• Setiap tugasan, aktiviti atau arahan perlu dirancang dengan rapi. Ia perlu disampaikan dengan jelas, betul, khusus dan lengkap.
• Ini adalah kanak-kanak Sindrom Down sukar untuk memahami arahan dan perkataan. Setiap arahan perlu lengkap dengan butiran yang terperinci. Contohnya: “Ambil buku yang berwarna kuning di atas meja dan bawa buku itu kepada cikgu.”
• Guru perlu memberi bimbingan dan bantuan yang berkesan semasa pengajaran akademik.
• Kanak-kanak Sindrom Down kurang mempunyai keupayaan
untuk mengingat dan memproses maklumat.
• Guru perlu menyediakan mereka dan menarik perhatian
mereka.
• Guru juga boleh mengajar kemahiran mengingat yang mudah.
Ia boleh dikaitkan dengan perkara yang mereka sukai.
• Masukkan elemen vokasional dan kemahiran kendiri di dalam
kurikulum mereka.
• Ini adalah supaya mereka berupaya menjaga keperluan asas
diri dan berupaya mencari kerjaya yang sesuai apabila tamat persekolahan nanti.
Autisme
• Autisme merupakan kecacatan mental seumur hidup yang
terlalu sukar untuk dipulihkan.
• Kanak-kanak autisme ini menghadapi masalah komunikasi
kerana mereka tidak boleh mengenali atau mentafsir air muka, gerak isyarat atau nada suara yang berlainan.
• Selain itu, kanak-kanak ini juga menunjukkan tabiat yang tidak
suka bertentang mata dan tidak menunjukkan sebarang reaksi dalam apa-apa situasi.
• Mereka lebih minat kepada barang permainan daripada
Implikasi Kepada Pengajaran Dan Pembelajaran
Di Dalam Bilik Darjah
• Pendidikan kanak-kanak ini berfokus kepada
kemahiran-kemahiran kesediaan untuk berlajar, misalnya duduk dan memberi perhatian kepada guru, kemahiran psikomotor misalnya penggunaan alat, gunting, dan kemahiran sosial seperti berinteraksi dengan rakan-rakan sebaya.
• Ia harus menekankan kemahiran yang dapat membantu
kanak-kanak berdikari. Misalnya, membaca notis, surat khabar dan mengisi borang permohonan.
• Bimbing kanak-kanak ini mengurus diri misalnya, dengan
membantu mereka menyediakan jadual kerja dan
menyenaraikan perkara-perkara yang perlu dilakukan pada hari itu.
•
Beri latihan dan peluang untuk mempraktikkan apa
yang telah mempelajari misalnya dengan mengulang
langkah atau konsep yang telah dipelajari.
•
Kanak-kanak ini memerlukan rutin.
•
Perubahan ialah sesuatu yang sukar diterima oleh
mereka.
•
Amalan rutin harus dipraktikkan di dalam bilik
darjah.
Pintar Cerdas
• Kanak-kanak yang pintar cerdas berbakat dan berkebolehan memerlukan sokongan yang lebih daripada yang sedia ada dalam sesebuah bilik darjah untuk membantu mereka merealisasikan sepenuhnya potensi yang ada dalam diri mereka.
Kanak-kanak yang pintar cerdas menunjukkan ciri-ciri berikut:
• Menunjukkan kebolehan mempelajari sesuatu dengan lebih cepat jika dibandingkan dengan rakan sebaya.
• Menunjukkan keinginan untuk mengetahui yang lebih jika dibanding dengan rakan sebaya.
• Menetapkan matlamat yang tinggi untuk pencapaiannya.
• Motivasi yang tinggi dalam menghadapi tugasan yang mencabar.
• Kemahiran berbahasa, membaca dan perbendaharaan kata yang luas.
• Kebolehan untuk memimpin.
Implikasi Kepada Pengajaran Dan Pembelajaran
Di Dalam Bilik Darjah
• Kanak-kanak pintar cerdas boleh dibantu melalui tiga jenis
program:
i. Pengasingan,
ii. Pemecutan (acceleration) iii. Pengayaan
• Dalam program pengasingan, kanak-kanak diasingkan
daripada rakan sebaya di mana mereka disediakan kurikulum khas yang mampu menggalakkan kebolehan istimewa mereka.
• Pengasingan ini bertujuan mengeluarkan kanak-kanak
daripada kelas biasa yang tidak dapat membantu perkembangannya secara optima.
• Program pemecutan pula boleh dilaksanakan dengan dua cara.
• Satu cara ialah di mana kanak-kanak ini dikeluarkan daripada
bilik darjah mereka untuk subjek-subjek spesifik. Mereka dimasukkan ke kelas untuk subjek tersebut. Maka mereka akan belajar dengan murid atau pelajar yang lebih tua daripada mereka.
• Cara kedua ialah di mana murid tersebut disediakan dengan
rancangan khas dalam kelas yang sama. Rancangan ini membantu mereka belajar sesuatu bidang kemahiran mereka pada kadar yang lebih cepat berbanding rakan sebaya.
•
Program pengayaan melibatkan pendekatan yang
menyediakan pengalaman pengayaan sama ada di
dalam atau di luar kelas.
•
Misalnya aktiviti tambahan seperti lawatan ke
muzium atau perpustakaan negara.
•
Selain itu guru boleh merancang projek atau aktiviti
lain yang memerlukan murid mencari maklumat yang
lebih mendalam tentang sesuatu topik dan dilakukan
oleh murid secara bersendirian.
Kesimpulan
• Aspek penting dalam pengajaran kanak-kanak keperluan khas
ialah sikap guru serta kemahiran guru dalam membantu kanak-kanak ini.
• Guru perlu percaya bahawa pendidikan adalah untuk semua
kanak-kanak.
• Kerjasama antara guru pendidikan khas dan guru kelas biasa
amat penting.
• Guru-guru ini seharusnya mempunyai kesanggupan untuk
berkongsi kemahiran demi kebaikan kanak-kanak tersebut.
• Hubungan yang baik dan kerjasama dengan ibu bapa, pihak
hospital dan kebajikan masyarakat juga penting dalam usaha membantu kanak-kanak ini.
• Guru perlu peka dan sensitif kepada keperluan kanak-kanak.
• Misalnya, guru tidak harus membuat perbandingan antara
kanak-kanak.
• Dapatkan perhatian kanak-kanak berkeperluan khas dengan
menghampiri mereka dan bukan dengan memanggil namanya beberapa kali secara negatif.
• Gunakan bahasa isyarat jika hendak menyuruh kanak-kanak
supaya bertenang atau jangan bising.
• Seterusnya guru boleh menggunakan pelbagai kaedah dan
ransangan misalnya kad-kad yang mudah untuk menarik minat dan perhatian murid.
•
Kanak-kanak
berkeperluan
khas
khas
boleh
dibenarkan bekerja dalam kumpulan-kumpulan yang
dapat menerima dan membimbing mereka.
•
Sekiranya kanak-kanak ini tidak dapat mencatat nota
atau melakukan sesuatu aktiviti spesifik, tugas itu
boleh diberikan kepada rakan sekelas untuk
membantu.
•
Kesimpulannya, interaksi dengan persekitaran yang
menyokong dan pembelajaran yang aktif boleh
membantu perkembangan kanak-kanak ini.
Rujukan
• Jas Laile Suzana Jaafar (1996), Psikologi kanak-kanak dan
Remaja, Dewan Bahasa dan Pustaka Kuala Lumpur.
• Haliza Hamzah, Joy N. Samuel, (2009), Perkembangan
Kanak-kanak untuk Program Izajah Sarjana Muda Perguruan, Edisi Kedua, Kumpulan Budiman SDN BHD, Kuala Lumpur.
• Mohd Sharani Ahmad (2006), Psikologi Kanak-kanak, PTS
PROFESSIONAL , Plublishing SDN BHD.
