. V I HASILDANPEMBAHASAN . 1 . 4 DayaKecambah Hasi lsidik ragam menunjukkan bahwa masa kadaluarsa benih semangka A G i s a rt n e s n o k i a g a b r e b n a m a d n e r e p n a d 3 membe irkanpengaruh nyatat erhadap , h a b m a c e k a y a d r e t e m a r a p namun itdak terdapa tpengaruh yang nyata terhadap A G h u b m u t r u t a g n e p t a z n a a n u g g n e p n a d a s r a u l a d a k a s a m i s k a r e t n i 3 pada h a b m a c e k a y a d r e t e m a r a p (Lamprian 4). R -ata rata daya kecambah tanaman n a m e s g ka yangdiamat idapa tdiilha tpadaTabe l4.1. . 4 l e b a T 1 . Rataan Daya Kecambah (% ) Benih Semangka dengan iMasa A G i s a rt n e s n o K n a d a s r a u l a d a K 3yangBerbeda n a u k a lr e P DayaKecambah )( % ) n a l u B ( a s a u l a d a K a s a M 1 75,83a 2 48,74b 3 49,16b i s a rt n e s n o K GA3 (mg/L) l o rt n o K 41,66c 0 0 1 58,33b 0 0 2 58,88b 0 0 3 72,77a a k k u j n u n e m a m a s g n a y r u j a l a d a p a d e b r e b g n a y p ir k s r e p u S : n a g n a r e t e K nperbedaan yang nyata 1 0 , 0 > p ( ) 1 . 4 l e b a T . menunjukkan bahwa pe lrakuan masa kadaluarsa 1 bulan e t l i s a h n a k k u j n u n e m ritnggi pada paramete rdaya kecambah benih semangka u ti a y 75,83% ,sedangkan daya kecambah t erendah yatiu pada masa kadaluarsa 3 n a l u b 49,16% dan itdak berbeda nyata dengan masa kadaluarsa 2 bulan 48,74% . a g u d i d i n i l a H semakin lama masa kadaluarsa benih mengakibatkan penurunan h i n e b n a u p m a m e k a g g n i h e s h i n e b s i g o l o i s if n a u p m a m e k untuk tumbuh juga . n u r u n e m Sejalan dengan peneilitan Mukt i (2013) penggunaan GA3 untuk o g i v n a d s a ti li b a i v n a k t a k g n i n e m u t n a b m e m r benih jagung kadaluarsa juga a m a l n i k g n a m e s n a k k u j n u n e m benih kadaluarsa maka semakin menur un b k u t n u h i n e b n a u p m a m e k ercambah .Hasi l parameter daya kecambah terbaik A G n a a n u g g n e p a d a p u ti a y 3 konsenrtas i300 mg/ lmenghaslikan 63 5, % 6 benih g n a y a s r a u l a d a k g n u g a j dapa tberkecambah.
Gundala dkk. , (2018 ) juga mengatakan bahwa peningkatan umu r h e l o n a k b a b e s i d h i n e b p u d i h a y a d a y n h a d n e r n a g n e d i t u k ii d g n a y a s r a u l a d a k i t u p il e m g n a y , h i n e b r u t k u rt s n a h a b u r e p n a d s i g o l o i s if n a l a m r o n k a d it e k n a h a b u r e p -perubahanpadaprotoplasma,i n its el ,mtiokond ira ,plasitd irbosomdan n a h a b u r e p a y n a d A . m o s o s il -perubahan tersebu t mengakibatkan te jradinya . h i n e b n a r u d n u m e k Menuru tErnawat id ., kk (2017 )kemunduran benih beragam , j r a t n a k i a b enis ,anta rvairetas bahkan anta rindividu .Kemunduran benih dapa t e s n a h a b u r e p n a k l u b m i n e m cara menyeluruh d idalam benih dan berakiba tpada n a a d a e k a d a p h a b m a c e k r e b h i n e b n a u p m a m e k ( h i n e b s a ti li b a i v a y n g n a r u k r e b h a b m a c e k a y a d n a n u r u n e p u a t a ) m u m it p o g n a y ) 7 1 0 2 ( k k d a d n a u J t u r u n e M , masa kadaluarsa sanga tmenentukan itngka t n e b , h i n e b n a h u b m u r e p ih yang semakin l ama kadaluarsa menyebabkan semakin . h i n e b u t a u s i r a d n a h a b m a c e k r e p a y n n u r u n e m Menuru t Marilah dkk (2010), u p m a m e k a y n n u r u n e m n i k a m e s a k a m a s r a u l a d a k h i n e b a m a l n i k a m e s an t umbuh n a k b a b e y n e m n a d h i n e b akan semakin keclinya nlia ivigo rdan viablitia sbenih k a d it e k n a k a n e r a k i d i n i l a h normalan ifsiologi sbenih dan perubahan s rtuktu r . h a b m a c e k a y a d n a t a k g n i n e p n a g n e d n a ti a k r e b a g g n i h e s , h i n e b b m u t r u t a g n e p t a z n a a n u g g n e P uh GA3 terbaik yatiu pada pe lrakuan 300 l/ g m 72,77% ,sedangkan daya kecambah terendah pada pe lrakuan konsenrtas i A G 3pada pe lrakuan konrtol yatiu 41,66% .Hal i ni diduga perendaman AG 3 300 l/ g m dapa tmemperbaik iviablitia sdan vigo rbenih yang telah menurun .hasi l n a g n e d n a k g n i d n a b i d k i a b h i b e l g n a y l i s a h n a k k u j n u n e m i n i n a it il e n e p hasi l n a it il e n e p Misitandkk, ( 2012 )penggunaanza tpengaturt umbuhGA3pada Benih ( g n a n i P ArecaCatechu )L. dengankonsenrtas i200mgl/ yangmenunjukkanhasi l a y n a h a y n k i a b r e t 26,72 % .Menuru tAgurahe dkk (2019), Gibereliln merupakan n a g n a j n a m e p , s a n u t p u c n u k , ij i b n a h a b m a c e k r e p t a p e c r e p m e m g n a y n o m r o h , h a u b n a g n a b m e k r e p , n a a g n u b m e p g n a s g n a r e m , n u a d n a h u b m u tr e p , g n a t a b a h u b m u tr e p i h u r a g n e p m e m n ,dandfierensias iakar .Giberelilnmerupakanhormon t a p e c r e p m e m n a r e p r e b n a d s i s e t n i s t a fi s r e b g n a y n a m a n a t a d a p h u b m u t . n a h a b m a c e k r e p t u r u n e M Novtia (2014 )ada dua fungs igibereiln selama perkecambahan h u b m u t i s n e t o p n a k t a k g n i n e m k u t n u n a k u lr e p i d n il e r e b i g a m a tr e p , u ti a y h i n e b
n a d o ir b m e sebaga i promoto r perkecambahan dan kedua dipe lrukan untuk a y n t a p a d r e t a n e r a k h i n e b p u t u n e p n a s i p a l h e l o k i n a k e m n a t a b m a h i s a t a g n e m . a l u k i d a r g n il il e k e s i d n a g n ir a j Arda dkk (2014) ,menjelaskan bahwa gibereiln a a g n u b m e p g n a s g n a r e m k u t n u n a k a n u g i d i l a k g n ir e s n ,perpanjangan batang pada s i n o g a t n a t a fi s r e b a n e r a k n a h a b m a c e k r e p k u t n u n a k a n u g i d n a d l i d r e k n a m a n a t .i ji b m a l a d i d t a p a d r e t g n a y ) n a h a b m a c e k r e p r o ti b i h n i( t a s i s b a m a s a p a d a h r e t . 2 . 4 Indek sVigor h a b m a c e k r e b n a t a p e c e k n a k k u j n u n e m i g g n it g n a y r o g i v s k e d n I benih j uga e p n a d a s r a u l a d a k a s a m a w h a b n a k k u j n u n e m m a g a r k i d i s l i s a H . i g g n it nggunaan A G h u b m u t r u t a g n e p t a z 3membe irkanpengaruhyangnyatat erhadapi ndek svigo r h i n e b semangka . Tetap i itdak terdapa t interaks i antara masa kadaluarsa dan A G i s a rt n e s n o k 3 (Lamprian 5) .Rata-rata indek svigo rtanaman semangka dapa t 2 . 4 l e b a T a d a p t a h il i d . . 4 l e b a T 2 .Rataan Indek sVigo r(% )Benih Semangka dengan iM asa Kadaluarsa idanKonsenrtas iGA3yangBerbeda a s a M a s r a u l a d a K ) n a l u B ( A G i s a rt n e s n o K 3(mg/L) l o rt n o K 1 00 2 00 3 00 1 3,71cd 9,04a 9,47a 8,58a 2 2,50de 4,11c 4,39c 6,41b 3 2,40e 3,44cde 3,78cd 7,29b s ir a b a d a p a d e b r e b g n a y p ir k s r e p u S : n a g n a r e t e K atau l ajuryang samamenunjukkan perbedaan a t a y n g n a y (p>0,01) 2 . 4 l e b a T . menunjukkan bahwa pe lrakuan konsenrtas i GA3 dan masa a s r a u l a d a k terdapa tinteraksi dan berpengaruh nyata t erhadap i ndek svigo rbenih a k g n a m e s .Intera iks konsenrtasi AG 3 200 mg/L pada masa kadaluarsa 1 bulan 7 4 , 9 u ti a y k i a b r e t g n a y l i s a h n a k k u j n u n e m % . Tidak berbeda nyata dengan 3 n a d L / g m 0 0 1 i s a rt n e s n o k 00mg/L pada masa kadaluarsa 1 bulan .Pelrakuan a p n a t n a l u b 3 a s r a u l a d a k a s a m a d a p u ti a y h a d n e r e t r o g i v s k e d n i n a g n e d A G n a ir e b m e p 3 yatiu 2,40% . Ha l in i diduga masa kadaluarsa 1 bulan baru s h i n e b u t u m n a n u r u n e p l a w a p a h a t i k u s a m e m ehinggakonsenrtas iGA3 200mg/L n a k t a k g n i n e m k u t n u p u k u c h a l e t indek svigo rbenih yang itdak berbeda nyata A G i s a rt n e s n o k n a ir e b m e p n a g n e d 3 100mg/ ldan300mgl/ .
g n a y i s a rt n e s n o k a d a p h i n e b n a m a d n e r e p n a k h a b m a n e m ) 9 0 0 2 ( a m t a F e l h i n e b n a k b a b e y n e m i a u s e s bih cepa t berkecambah in i dikarenakan . h u b m u t r u t a g n e p t a z n a ir e b m e p t a b i k a h i n e b e m s il o b a t e m a y n t a k g n i n e m ) 5 1 0 2 ( k k d g n a g g n a ti S menyatakan bahwa, melakukan pembe iran GA3 haru s n a k a k a y n a b u l a lr e t a k ij b a b e s , n a k ir e b i d g n a y i s a rt n e s n o k t a k g n it n a k it a h r e p m e m u l a lr e t a li b , n a m a n a t m a l a d n u c a r i d a j n e m n a k h a b n a d n a h u b m u tr e p t a b m a h g n e m . n a m a n a t n a h u b m u tr e p n a k t a k g n i n e m m a l a d a t a y n k a d it h u r a g n e p r e b t i k i d e s l e n e p l i s a h t u r u n e M iitan Fa irda (2018) perendaman GA3 dengan h i n e b a d a p l / g m 0 0 2 i s a rt n e s n o k kop idengan itngka tkemasakan buah berwarna h a r e m menunjukkanl persentase indek s vigo r terbaik hanya 0,485% . Maka a s r a u l a d a k a s a m h u r a g n e p benihsemangka dan penggunaan za tpengaturtumbuh A G 3menghaslikani ndek svigo ryangl ebihbaikdibandingkandenganpenggunaan t a z pengaturt umbuhGA3untukperkecambahanbenihkop.i . 3 . 4 Tingg iTanaman k a d it a s r a u l a d a k a s a m a w h a b n a k k u j n u n e m m a g a r k i d i s l i s a h n a k r a s a d r e B a t a y n h u r a g n e p n a k ir e b m e m terhadap pe trumbuhan itngg i tanaman dan itdak A G i s a rt n e s n o k n a d a s r a u l a d a k a s a m a r a t n a i s k a r e t n i t a p a d r e t 3 terhadap tr e p umbuhan itngg itanaman semangka , namun konsenrtas i GA3 membe irkan n a m a n a t i g g n it r e t e m a r a p p a d a h r e t a t a y n h u r a g n e p (Lamprian 6) .Rerata itngg i n a m a n a t semangkadapa tdi ilha tpadat abe l4.4. . 4 l e b a T 3 .Rataan Tingg iTanaman ( mc ) Semangka denganMasa Kadaluarsadan iKonsenrtas iGA3yangBerbeda n a u k a lr e P Tingg iTanaman(cm) ) n a l u B ( a s a u l a d a K a s a M 1 106,15 2 100,71 3 98,62 i s a rt n e s n o K GA3(mg/L) l o rt n o K 88,95c 0 0 1 98,42b 2 00 111,07a 3 00 108,87a a k k u j n u n e m a m a s g n a y r u j a l a d a p a d e b r e b g n a y p ir k s r e p u S : n a g n a r e t e K nperbedaan yang nyata 1 0 , 0 > p ( ) 3 . 4 l e b a T . menunjukkan bahwa pe lrakuan masa kadaluarsa itdak n a m a n a t i g g n it r e t e m a r a p p a d a h r e t a t a y n h u r a g n e p n a k ir e b m e m semangka dan
A G i s a rt n e s n o k n a d a s r a u l a d a k a s a m a r a t n a i s k a r e t n i t a p a d r e t k a d it 3 .Tingg i n a m a n a t pada pe lrakuan masa kadaluarsa berkisa rantara 98,62 c – m 106,15 mc . A G i s a rt n e s n o k n a u k a lr e P 3 yang berbeda membe irkan pengaruh nyata terhadap i g g n it r e t n a m a n a t i g g n i T . n a m a n a t i g g n it n a h u b m u tr e p pada pe lrakuan i s a rt n e s n o k GA3 terdapa tpada konsenrtas i200 mg/L yatiu mencapa i111,07 cm n a g n e d a t a y n a d e b r e b k a d it konsenrtas iGA3300 mg/L yatiu 108,87 cm .Hal i n i i dduga pembe irankonsenrtas iGA3 200 mg/Lsudah mencukup iuntukmembantu . a k g n a m e s n a m a n a t i g g n it n a h u b m u tr e p n a k t a k g n i n e m Tinggi t anamansemangka n a k a t a k i d i n i n a it il e n e p a d a p cukup baik dibandingkan dengan peneilitan a z il h k a M kd k (2014 )yang menunjukkan bahwa pembeian GA3 dan pupuk tsp n a m a n a t i g g n it l i s a h n a k k u j n u n e m teritngg ipada umu r4 MST pada pe lrakuan l/ g m 0 0 1 n il e r e b i g ya tiu hanya 78,65 cm . Panjang tanaman teritngg i pada 0 0 1 P S T k u p u p n a u k a lr e p gt/anaman yatiu hanya 70,95 ,dengan hasli anailsi s i s k a r e t n i a tr e s P S T k u p u p n a u k a lr e p n a d n il e r e b i g n a ir e b m e p a w h a b n a k k u j n u n e m . a t a y n k a d it h u r a g n e p r e b n a u k a lr e p a u d e k a r a t n a a r a c n a g n e d s a n u t n a g n a j n a m e p u c a m e m n il e r e b i g ) 8 1 0 2 ( k k d i t n a ij u F e p g n o r o d n e m mbelahan sel ,sehingga jumlah se lakan meningka tdalam waktu m i z n e h e l o n a k i s e r k e s i d g n a y a l u g l u k e l o m a y n a d a , u ti n i a l e S . t a p e c h i b e l g n a y m a l a d i d r i a l a i s n e t o p n a k b a b e y n e m a g u j n il e r e b i g h e l o u c i p i d g n a y e s a li m a l e s a g g n i h e s f it a g e n i d a j n e m l e s g n i d n i d -se l plumula menjad i elasit s dan 3 A G a w h a b ) 8 0 0 2 ( i n r e y a M n a a t a y n r e p n a g n e d n a l a j e S . g n a j n a p h a b m a tr e b h e l o n a k t a b i k a i d , n a h u b m u t h u r u l e s a d a p g n a t a b n a g n a j n a p r e p u c a m e m , it a p s i s il o r d i h n a k t a k g n i n e m , k u j a t s k e p a i d u c a p i d g n a y l e s n a h a l e b m e p u s n a d , n a t k u r f krosa menjad i glukosa dan fruktosa , se tra dapa t meningkatkan k u s a m r i a a g g n i h e s , fi t a g e n h i b e l r i a l a i s n e t o p a n e r a k l e s g n i d n i d s a ti s it s a l p . a l u g n a r e c n e g n e p n a d l e s n a r a l e m e p n a k b a b e y n e m , l e s m a l a d e k t a p e c n a g n e d . 4 . 4 PanjangAkar n a d a s r a u l a d a k a s a m h u r a g n e p a w h a b n a k k u j n u n e m m a g a r k i d i s l i s a H i s a rt n e s n o k GA3 itdak membe irkan pengaruh nyata terhadap panjang aka r a k g n a m e s n a m a n a t (Lamprian 7) .Tidak t erdapat i nteraks ipada masa kadaluarsa A G i s a rt n e s n o k n a d 3 terhadap panjang aka rtanaman semangka .Rerata panjang aka rdapa tdiilha tpadat abe l4.4 .
. 4 l e b a T 4 . Rataan panjang akar ( mc ) Tanaman Semangka dengan iMasa A G i s a rt n e s n o K n a d a s r a u l a d a K 3yangBerbeda n a u k a lr e P PanjangAkar ) n a l u B ( a s a u l a d a K a s a M 1 22,16 2 20,87 3 19,76 i s a rt n e s n o K GA3 (mg/L) l o rt n o K 21,21 0 0 1 20,67 0 0 2 20,16 0 0 3 21,70 4 . 4 l e b a T menunjukkan bahwa pelrakuan masa kadaluarsa dan konsenrtas i A G 3 itdak membeirkan pengaruh nyatat erhadapparamete rpanjangakart anaman a k g n a m e s (Ctirullu svulgaris) .Tidak terdapa tinteraks iantara masa kadaluarsa i s a rt n e s n o k n a d GA3 .Panjang aka rberkisa rdar i19,76 cm – 22,16 cm .Ha lin i a m a s i g g n it i a y n u p m e m g n a y l i c e k g a b il o p m a l a d m a n a ti d t i b i b a n e r a k a g u d i d n a g n a b m e k r e p a g g n i h e s , a m a l k a d it g n a y u t k a w m a l a d n a d akar t anaman masih k a d it a d e b r e b h e l o r e p i d g n a y r a k a g n a j n a p n a k t a b i k a g n e m n a d l a m i s k a m m u l e b a t a y n dikarenakan pengaruh fakto r geneitk dan fakto r ilngkungan yang lebih l a H . r a k a g n a j n a p p a d a h r e t a t a y n h u r a g n e p n a k ir e b m e m k a d it a g g n i h e s n a n i m o d i n i terilha tdar ihasi lyangr elat fis ama. , ) 5 1 0 2 ( k k d g n a g g n a ti S t u r u n e M laju pemanjangan aka rdipengaruh ifakto r i h u r a g n e p m e m g n a y l a n r e t n i r o t k a F . n a g n u k g n il r o t k a f i a g a b r e b n a d l a n r e t n i . n u a d i r a d ) a s o r k u s k u t n e b m a l a d a y n m u m u ( t a t n i s o t o f n a k o s a p h a l a d a Fakto r n a d a r a h r u s n u , a r a d u , h a n a t u h u s n i a l a r a t n a i h u r a g n e p m e m g n a y n a g n u k g n il . h a n a t r i a n a g n u d n a k Fa irda Dan Rohaen i (2019), menyatakan bahwa seitap a d a p n o p s e r i h u r a g n e p m e m n o m r o h banyak bagian tumbuhan .Respon tersebut a i g a b , s e i s e p s a d a p g n u t n a g r e t n tumbuhan, fase perkembangan , konsenrtas i , n o m r o h interaks ianta rhormondanf actor ilngkungan. . 5 . 4 Bera tBasahdanBera tKering l e s n a r a s e b m e p s e s o r p i h u r a g n e m e m n a h u b m u t m a l a d n il e r e b i G . ) h a l m u j n a t a k g n i n e p ( l e s n a h a l e b m e p i h u r a g n e m e m n a d ) n a r u k u n a t a k g n i n e p ( l e s i r a d r a s e b h i b e l u r a b g n a y l e s n a r u k u n a k t a b i k a g n e m l e s n a r a s e b m e p a y n a d A e p n a k li s a h g n e m l e s n a r u k u n a h a b m a tr e P . k u d n i trambahanukuranj a irngan ,organ
n a i g a b u a t a n a g r o n a r u k u n a k t a k g n i n e m a y n ri h k a n a d -bagian tanaman secara n a h a l e b m e p n a t a k g n i n e P . t u b e s r e t n a m a n a t t o b o b u a t a t a r e b n u p u a m n a h u r u l e s e k t a k g n i n e m g n a y l e s h a l m u J . k a y n a b h i b e l g n a y l e s h a l m u j n a k li s a h g n e m l e s n a t a k g n i n e p a y n i d a jr e t n a k n i k g n u m e m , n u a d a d a p n a g n ir a j m a l a d i d k u s a m r e t n a m a n a t t o b o b i h u r a g n e m e m t a p a d g n a y , t a r d i h o b r a k l i s a h g n e p s i s e t n i s o t o f ) 4 1 0 2 , . k k d i r a d n a l u W ( a w h a b n a k k u j n u n e m m a g a r k i d i s l i s a H masa kadaluarsa benih semangka b r e b n a m a d n e r e p n a d aga ikonsenrtas iGA3 membe irkanpengaruh nyatat erhadap r e t e m a r a p bera tbasahdanbera tke irng, namun itdakt erdapa tpengaruhyangnyata A G h u b m u t r u t a g n e p t a z n a a n u g g n e p n a d a s r a u l a d a k a s a m i s k a r e t n i p a d a h r e t 3 r e t e m a r a p a d a p bera tbasah(Lamprian8 )danbera tke irng( Lamprian9). R -ata rata h a s a b t a r e b dan bera tke irng tanaman semangka yang diamat idapa tdiilha tpada 5 . 4 l e b a T . . 4 l e b a T 5 . Rataan Bera t Basah (g) dan Bera t Ke irng (g ) Tanaman iSemangkaidengan Masa Kadaluarsa dan Konsenrtas i GA3 yang iBerbeda n a u k a lr e P Bera tBasah( g) Bera tKeirng( g) ) n a l u B ( a s a u l a d a K a s a M 1 26,13a 12,75a 2 23,23a 11,11b 3 19,66b 9,65c i s a rt n e s n o K GA3 (mg/L) l o rt n o K 18,54b 7,18c 0 0 1 20,94b 11,15b 0 0 2 24,81a 12,58a b 0 0 3 27,74a 13,79a g n a y p ir k s r e p u S : n a g n a r e t e K berbedapadal aju ryang samamenunjukkanperbedaan yang nyata 1 0 , 0 > p ( ) 5 . 4 l e b a T menunjukkan bahwa pada pe lrakuan masa kadaluarsa dan i s a rt n e s n o k GA3 membe irkanpengaruhnyatat erhadapparamete rbera tbasahdan g n ir e k t a r e b tanaman semangka. B te ra basah teritngg i pada fakto r masa n a l u b 1 a s r a u l a d a k a s a m a d a p u ti a y a s r a u l a d a k (26,13g), itdak berbeda nyata g n e d an masa kadaluarsa 2 bulan (23,23g) dan bera tbasah terendah yatiu pada n a l u b 3 a s r a u l a d a k a s a m (19,66g). Bera t basah teritngg i pada pe lrakuan i s a rt n e s n o k GA3 300mg/L yatiu 27,74g, itdak berbeda nyata dengan masa L / g m 0 0 2 a s r a u l a d a k (24,81g) , sedangkan bera tbasah terendah yatiu tanpa
n a ir e b m e p GA3 18,54g , itdak berbeda nyata dengan pembeiran GA3 100 mg/L (20,94g) . Ha l in i diduga pembe iran GA3 dapa t membantu dalam prose s n a m a n a t h a s a b t a r e b n a k t a k g n i n e m a g g n i h e s l e s g n a j n a m e p n a d n a h a l e b m e p . a k g n a m e s Sejalan dengan pernyataan Sriega rdkk .(2015) ,peningkatan panjang e m u l o v n a d n u a d s a u l , n u a d h a l m u j , g n a t a b akar j uga bera tr imeningkatkan bera t . n a m a n a t h a s a b ) 8 1 0 2 ( . k k d o t n a ij u f n a it il e n e p l i s a H Pembe iran GA3 pada benih palem h a r e m dengan konsenrtas iyangsemakin itngg ihingga bata s150mg/ lcenderung k g n i d n a b i d a k ij , g n a j n a p h i b e l g n a y a l u m u l p n a k li s a h g n e m an dengan pe lrakuan 3 A G a p n a t . Panjang plumula biasanya akan mempengaruh i bobo t plumula . h i b e l g n a y t o b o b n a k li s a h g n e m n a k a g n u r e d n e c g n a j n a p n i k a m e s g n a y a l u m u l P . k e d n e p h i b e l g n a y a l u m u l p n a g n e d n a k g n i d n a b i d a k ij r a s e b Menuru tMudyanitn i b , ) 8 0 0 2 ( obo t basah tanaman menunjukkan besarnya kandungan ai r dalam n a m a n a t h a s a b t o b o B . k i n a g r o n a h a b n i a l e s n a h u b m u t n a g r o u a t a n a g n ir a j i n i h a s a b t o b o b i a li n n a d n a m a n a t e m s il o b a t e m s a ti v it k a n a k k u j n u n e m o b a t e m l i s a h n a d a r a h r u s n u , n a g n ir a j ri a r a d a k h e l o i h u r a g n e p i d ilsme. u k a lr e p a d a p i g g n it r e t g n ir e k t a r e B anmasakadaluarsa1bulandenganbera t 5 7 , 2 1 g danbera tkeirngt erendahyatiupadamasakadaluarsa3bulanyatiu9,65g . i s a rt n e s n o k n a u k a lr e p a d a p i g g n it r e t g n ir e k t a r e B GA3 300 mg/L yatiu 13,79 g r e t g n ir e k t a r e b n a d endah yatiu t anpa pembe iran GA3 yatiu7,18g .Hal i n ididuga h e l o i h u r a g n e p i d t a g n a s g n ir e k t a r e b bera tbasah t anaman .Menuru tFuijant idkk , ) 8 1 0 2 ( pembeiran gibereiln dapa tmerangsang pemanjangan tuna sdan batang . a g n e d 3 A G n a ir e b m e P nkonsenrtas iyangs emakin itngg icenderungmenghaslikan 3 A G a p n a t n a u k a lr e p n a g n e d n a k g n i d n a b i d a k ij , g n a j n a p h i b e l g n a y a l u m u l p . g n a y a l u m u l P . a l u m u l p t o b o b i h u r a g n e p m e m n a k a a y n a s a i b a l u m u l p g n a j n a P g n a y t o b o b n a k li s a h g n e m n a k a g n u r e d n e c g n a j n a p n i k a m e s lebih besa r ijka . k e d n e p h i b e l g n a y a l u m u l p n a g n e d n a k g n i d n a b i d t o b o b a y n i g g n it n a g n e d n a k ir i c i d t a p a d k i a b g n a y n a m a n a t n a h u b m u tr e P a g g n i h e s h a n a t m a l a d a r a h u a k g n a j n e m r a k a a y n t a p e c h e l o i h u r a g n e p i d n a d g n ir e k . n a m a n a t r a k a g n a j n a p n u p u a m h a l m u j n a h a b m a tr e p n a k t a k g n i n e m Benihdengan m n a d k u t n e b m e m t a p a d i g g n it r o g i v enrtanslokasikan bahan baku ke poro s t o b o B . g n ir e k n a h a b i s a l u m u k a n a k t a k g n i n e m a g g n i h e s t a p e c n a g n e d o ir b m e
m a l a d n a n a k a m n a g n a d a c n a t a a f n a m e p n a k r a b m a g g n e m t a p a d i g g n it g n a y g n ir e k .) 2 1 0 2 , . k k d , i n a t n i s s u r u N ( n e i s if e g n a y h i n e b SejalandenganStioru sdkk.( 2014) , a n e r a k n a m a n a t n a g n a b m e k r e p n a d n a h u b m u tr e p n a r u k u n a k a p u r e m g n ir e k t a r e b s i s e t n i s i d l i s a h r e b g n a y k i n a g r o a w a y n e s i s a l u m u k a n a k n i m r e c n e m g n ir e k t a r e b a g u j n a d n a m a n a t u t a u s i s ir t u n n a k n i m r e c n e m g n ir e k t a r e B . n a m a n a t h e l o n a y r o t a k i d n i n a k a p u r e m g menentukan baik itdaknya suatu pe trumbuhan dan . n a m a n a t n a g n a b m e k r e p