KEBERKESANAN PENGGUNAAN PETAK GeGa DALAM PENGUASAAN FAKTA ASAS DARAB DI SEKOLAH MURID ORANG ASLI
Yusnita Binti Muniar1, Ma Noralasikin Binti Abdul Manaf2, Khairulamri Bin Sulaiman3, Sapura Binti Dalmi4
E-mail : ieta_fazieta@yahoo.com.my1, qiyatul@yahoo.com2
amrimiza@yahoo.com.my3, puare13@gmail.com4
ABSTRAK
Ramai murid di sekolah murid orang asli menghadapi masalah dalam tajuk darab dan bahagi dalam mata pelajaran Matematik. Masalah ini wujud disebabkan murid-murid bermasalah untuk menghafal fakta asas atas faktor daya ingatan yang lemah dan ingatan jangka pendek dalam kalangan murid-murid di sekolah orang asli. Maka, kajian ini dijalankan dengan tujuan untuk membantu meningkatkan penguasaan fakta asas darab dalam kalangan murid-murid Tahun 4 dan Tahun 5 di Sekolah Murid-murid Orang Asli. Seramai 30 orang murid Tahun 4 dan Tahun 5, dan 2 orang guru dari salah sebuah sekolah murid orang asli di Sg. Siput (U) terlibat dalam kajian ini. Kajian ini memberi tumpuan kepada pengunaan Petak GeGa bagi membantu murid menguasai fakta asas darab. Tinjauan awal telah dilakukan melalui temu bual, latihan bertulis dan ujian pra. Hasil tinjauan menunjukkan murid-murid tidak menguasai fakta asas darab. Kesukaran mengingati fakta asas menyebabkan murid tidak dapat menjawab soalan-soalan yang memerlukan murid menguasai fakta asas darab tersebut.
Suatu perancangan tindakan dibuat bagi meningkatkan penguasaaan fakta asas darab ini. Sesi bimbingan dijalankan semasa waktu pengajaran dan pembelajaran selama 4 minggu iaitu setiap hari Isnin hingga Jumaat selama 5 minit bagi setiap sesi. Dapatan menunjukkan terdapat peningkatan penguasaan fakta asas darab dalam kalangan murid-murid di sekolah murid orang asli selepas menggunakan Petak GeGa.
Kata Kunci : fakta asas darab, murid orang asli, sekolah rendah, subjek matematik
PENDAHULUAN
Matematik merupakan salah satu mata pelajaran teras yang amat penting dalam kurikulum pendidikan di Malaysia. Oleh itu adalah penting untuk murid-murid di peringkat sekolah rendah menguasai kemahiran asas yang terdapat dalam mata pelajaran ini. Kegagalan dalam menguasai kemahiran asas dan konsep matematik ini diperingkat awal akan mendatangkan kesan yang negatif kepada pembelajaran murid-murid pada peringkat yang lebih tinggi. Dalam usaha untuk mencapai status negara maju pada tahun 2020, terdapat beberapa perubahan dasar telah dilaksanakan oleh Kementerian Pendidikan Malaysia bagi memperkasakan sistem pendidikan di Malaysia untuk memenuhi keperluan negara pada masa hadapan. Perubahan dasar tersebut turut melibatkan mata pelajaran Matematik. Ini adalah kerana Matematik merupakan salah satu mata pelajaran yang amat penting dan ianya juga merupakan mata pelajaran kritikal bukan sahaja di sekolah rendah tetapi di sekolah menengah juga.
Matlamat Kurikulum Standard Sekolah Rendah (KSSR) bagi mata pelajaran matematik adalah untuk membina kefahaman murid terhadap konsep nombor, kemahiran asas pengiraan, memahami idea matematik yang mudah dan mampu mengaplikasikan pengetahuan matematik secara berkesan dan bertanggungjawab dalam kehidupan harian (Kementerian Pendidikan Malaysia, 2014). Murid-murid sekolah rendah sering menghadapi masalah dalam penguasaan fakta asas darab. Ini menyebabkan murid-murid berhadapan dengan masalah apabila perlu membuat
pengiraan dan penyelesaian masalah yang melibatkan operasi asas darab (Morrison, 2007). Masalah penguasaan fakta asas darab menyebabkan kebanyakan murid mula hilang minat terhadap matematik apabila mereka gagal menyelesaikan soalan-soalan yang memerlukan mereka menguasai fakta asas darab. Masalah ini berlaku kerana murid kurang berminat untuk menghafal sifir. Guru perlu memotivasikan murid-murid untuk minat mempelajari matematik dengan cara memperkenalkan teknik baru dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran di dalam bilik darjah (Tengku Sarina, 2006).
FOKUS KAJIAN
Bagi murid-murid di sekolah orang asli, operasi darab adalah kemahiran yang agak sukar dikuasai kerana tahap keupayaan menghafal dan mengingat mereka sangat lemah. Walaupun fakta asas darab telah diperkenalkan kepada murid mulai Tahun 2, namun apabila murid melangkah ke Tahap 2, mereka masih lagi tidak menguasai operasi darab sepenuhnya. Masalah ini telah dikenal pasti oleh pengkaji apabila murid diminta untuk menjawab soalan yang berkaitan fakta asas darab. Selalunya, murid- murid tidak tahu apa yang perlu dilakukan dan tidak tahu bagaimana menyelesaikan soalan yang melibatkan operasi darab kerana mereka tidak menguasai fakta asas darab.
Menurut Cooper (1994), sesetengah murid mendapati pola nombor adalah berguna dalam mempelajari pendaraban. Oleh itu, kajian ini memberi fokus kepada penggunaan Petak GeGa (Petak Genap Petak Ganjil) dalam membantu murid untuk menguasai fakta asas darab bagi sifir 2 sehingga sifir 9.
Petak GeGa adalah grid yang mengandungi pola nombor tertentu untuk tujuan pembinaan fakta asas darab. Petak GeGa tersebut terdiri daripada sembilan petak bagi fakta asas darab nombor ganjil dan sembilan petak bagi fakta asas darab nombor genap . Dalam petak-petak berkenaan, nombor-nombor tertentu disusun bagi tujuan pembinaan fakta asas darab. Pembinaan fakta asas darab menggunakan Petak GeGa adalah melalui aplikasi pola nombor bagi memudahkan pembinaan fakta asas darab kerana ia melibatkan susunan nombor yang membentuk pola nombor yang tertentu. Berikut merupakan Petak GeGa bagi fakta asas nombor-nombor genap dan Petak GeGa bagi fakta asas nombor-nombor ganjil.
Rajah 1: Petak Fakta Asas Nombor Ganjil
Rajah 2: Petak Fakta Asas Nombor Genap
Boaler (2015) yang menjalankan kajian di United Kingdom telah meneroka penggunaan pelbagai kaedah untuk membantu murid menguasai kemahiran asas matematik. Hasil kajian beliau menunjukkan melalui pelbagai kaedah yang digunakan, proses pembelajaran tersebut menjadi lebih bermakna. Di samping mempelajari fakta asas matematik, pembelajaran menjadi lebih bermakna berbanding dengan teknik hafalan semata-mata.
Justeru, penguasaan fakta asas darab menggunakan petak GeGa merupakan salah satu daripada pelbagai teknik pengajaran yang boleh diaplikasikan dan memberi impak positif ke atas pencapaian murid-murid di sekolah murid orang asli.
TUJUAN KAJIAN
Kajian ini bertujuan untuk menilai keberkesanan penggunaan Petak GeGa dalam peguasaan fakta asas di sekolah murid orang asli.
PERSOALAN KAJIAN
Kajian ini cuba menjawab soalan-soalan berikut:
a) Adakah pengaplikasian Petak Gega mendatangkan kesan positif terhadap penguasaan fakta asas darab bagi sifir 2 hingga sifir 9 bagi murid-murid di sekolah murid-murid orang asli?
METODOLOGI
Kajian yang dijalankan adalah berbentuk kajian tindakan. Kajian tindakan adalah satu kajian yang dijalankan oleh penyelidik bagi memperbaiki kualiti suatu amalan yang dijalankan terhadap situasi sosial yang melibatkan peserta dalam situasi sosial itu sendiri (Somekh, 1989).
Kajian ini dijalankan menggunakan Model Kajian Tindakan Lewin (1946) dimana kajian yang dijalankan perlu melalui empat langkah iaitu merancang, bertindak, memerhati dan mereflek. Model ini bersesuaian dengan langkah yang diambil oleh penyelidik dalam membuat kitaran kajian tindakan. Bermula dengan membuat perancangan strategi untuk menyelesaikan masalah yang dihadapi oleh pelajar, membuat tindakan berdasarkan strategi yang telah dirancang, memerhati perlaksanaan aktiviti dan mereflek tahap keberkesanaan aktiviti yang telah dilaksanakan selepas setiap aktiviti yang dijalankan. Pencapaian murid akan dilihat berdasarkan analisis jawapan dalam ujian pra dan ujian pos.
Rajah 3: Model Kajian Tindakan Lewin
Kajian ini menggunakan satu gelung Kajian Tindakan dengan menggunakan Petak GeGa dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran. Ujian pra dan ujian pos diberikan kepada murid-murid sebelum dan selepas intervensi. Markah ujian pra dan ujian pos digunakan untuk mengumpul maklumat dalam kajian tindakan ini.
Pengkaji menjalankan kajian ini berdasarkan Teori Pembelajaran Bruner dimana beliau berpendapat bahawa seseorang murid belajar dengan cara menemui struktur konsep-konsep yang dipelajari. Kanak-kanak membentuk konsep dengan mengasingkan benda-benda mengikut ciri-ciri persamaan dan perbezaan. Selain itu, pengajaran didasarkan kepada merangsang murid terhadap konsep darab dengan menggunakan pengetahuan sedia ada.
POPULASI DAN SAMPEL KAJIAN
Dalam kajian ini pengkaji telah memilih seramai 30 orang peserta kajian yang terdiri daripada murid-murid Tahun 4 dan tahun 5 yang belum menguasai sifir di salah sebuah sekolah murid orang asli di Sungai Siput (U).
KAEDAH PENGUMPULAN DATA MELALUI UJIAN PRA DAN POS.
Kajian yang dijalankan ini adalah berbentuk kuantitatif. Kajian kuantitatif adalah kajian yang menggunakan maklumat atau data yang boleh diukur. Eksperimen dijalankan terhadap sekumpulan sampel untuk melihat perubahan yang berlaku dan minat yang mempengaruhi perubahan tersebut. Oleh sebab kajian ini adalah jenis kuantitatif, pengkaji menggunakan ujian pra dan pos bagi mendapatkan maklumat dalam melaksanakan kajian ini.
Ujian pra dan ujian pos yang digunakan dalam kajian ini dilaksanakan secara formatif untuk menilai keberkesanan penggunaan Petak GeGa dalam penguasaan fakta asas darab terhadap peserta kajian. Ujian pra digunakan untuk merekodkan penguasaan murid sebelum penggunaan Petak GeGa manakala ujian pos pula dijalankan untuk mendapatkan maklumat penguasaan murid selepas penggunaan Petak GeGa dilaksanakan. Sekiranya ujian pos menunjukkan peningkatan yang signifikan berbanding ujian pra, maka penggunaan Petak GeGa memberikan impak positif terhadap kajian ini. Kedua-dua set soalan ujian pra dan pos adalah sama untuk membolehkan perbandingan dibuat. Suasana bagi kedua-dua ujian ini juga tidak jauh berbeza. Ujian pra dan ujian pos memberikan maklumat dalam bentuk skor markah.
Analisis skor markah ini akan memberikan peratus pencapaian peserta kajian dalam penguasaan fakta asas darab. Justeru, keputusan yang diperoleh menjadi satu indikator yang baik tentang pencapaian para peserta kajian.
INSTRUMEN KAJIAN
Untuk mendapatkan maklumat tentang tahap penguasaan fakta asas darab para peserta kajian ini, pengkaji telah menggunakan ujian pra dan ujian pos. Instrumen kajian disediakan sendiri oleh pengkaji berdasarkan fakta asas darab bagi sifir 2 hingga sifir 9 yang dipilih secara rawak sebanyak 20 soalan dan telah ditadbir kepada peserta kajian. Tempoh masa untuk menjawab soalan adalah 20 minit. Bentuk instrumen yang sama digunakan dalam ujian pos dengan soalan yang setara dan masa juga adalah 20 minit. Ujian yang dilaksanakan memberikan data dalam bentuk skor markah.
DAPATAN KAJIAN
Analisis Ujian Pra dan Ujian Pos
Analisis ujian pra dapat memberi gambaran awal penguasaan murid dalam fakta asas sifir darab. Markah berikut ialah pencapaian ujian pra yang diperolehi:
Dapatan dari Jadual 1 menunjukkan 16.7% iaitu 5 daripada 30 responden boleh menjawab dengan tepat semua fakta asas darab yang dikemukakan dalam ujian pra.
Seramai 6 orang atau 20.0% daripada jumlah responden boleh menjawab dengan tepat sebanyak 11 hingga 19 fakta asas sifir darab. Keputusan ujian pra ini menunjukkan seramai 19 orang daripada 30 orang murid atau 63.3% mendapat markah 0 hingga 10 markah sahaja . Ini bermakna ada di antara murid ini (3 orang) yang langsung tidak boleh menjawab soalan fakta asas sifir darab yang dikemukakan atau hanya boleh menjawab di antara satu hingga sepuluh fakta asas sifir darab yang dikemukakan.
Jadual 2: Keputusan Ujian Pos
MARKAH PENCAPAIAN MURID
BIL %
20 18 60.0
11 – 19 5 16.7
0 – 10 7 23.3
JUMLAH 30 100.0
Jadual 1 : Keputusan Ujian Pra
MARKAH PENCAPAIAN MURID
BIL %
20 5 16.7
11 – 19 6 20.0
0 – 10 19 63.3
JUMLAH 30 100.0
Jadual 2 merupakan hasil dapatan keputusan ujian pos yang menunjukkan 60.0%
iaitu 18 daripada 30 responden boleh menjawab dengan tepat semua fakta asas darab yang dikemukakan dalam ujian pos. Seramai 5 orang atau 16.7% daripada jumlah responden boleh menjawab dengan tepat sebanyak 11 hingga 19 fakta asas sifir darab.
Keputusan ujian pos ini menunjukkan seramai 7 orang daripada 30 orang murid atau 23.3% mendapat markah 0 hingga 10 markah sahaja . Murid ini hanya boleh menjawab di antara satu hingga sepuluh daripada dua puluh fakta asas sifir darab yang dikemukakan.
REFLEKSI KAJIAN
Berdasarkan kepada hasil analisis ujian pra dan pos yang dijalankan, membuktikan bahawa penggunaan Petak GeGa dan melalui penerangan dan tunjuk cara memberikan gambaran jelas kepada murid dalam usaha mereka untuk membina asas dalam tajuk darab. Petak GeGa adalah penyelesaian kepada masalah murid yang kurang mahir dalam penguasaan fakta asas sifir darab. Penyelidik dapat buktikan bahawa proses pengajaran dan pembelajaran dengan menggunakan Petak GeGa sebagai bahan bantu belajar dapat mewujudkan aura positif dalam aktiviti yang bercirikan PAK21 dan berpusatkan murid. Keyakinan, harga diri dan motivasi diri murid dapat ditingkatkan melalui aktiviti pengajaran dan pembelajaran yang menyeronokkan. Ini bersesuaian dengan Teori Pembelajaran Bruner melalui Teorem Pembinaan yang menyatakan bahawa cara paling berkesan bagi seorang murid mempelajari konsep, prinsip dan hukum matematik ialah dengan cara membina sendiri perwakilan hukum matematik tersebut. Murid-murid perlu menjalankan sendiri aktiviti-aktiviti konkrit agar mereka lebih mudah memahami dan mengingati fakta asas matematik.
Dapatan kajian menunjukkan bilangan responden yang berjaya mendapat markah penuh (20 markah) telah meningkat dari 16.7% kepada 60.0% setelah menggunakan Petak Gega. Jika semasa Ujian Pra hanya 5 orang murid yang mendapat 20 markah tetapi setelah dibuat rawatan dan menjalani Ujian Pos ,seramai 18 orang murid telah mendapat 20 markah. Peratus murid yang mendapat markah di antara 11 hingga 19 markah juga telah berkurang daripada 20.0% menjadi 16.7% selepas menggunakan Petak GeGa. Bilangan responden yang mendapat markah kurang daripada 10 juga berkurang sebanyak 40.0%. Selepas menggunakan Petak GeGa tiada lagi murid yang langsung tidak boleh menjawab fakta asas sifir darab berbanding semasa ujian pra, terdapat 3 orang yang mendapat 0 markah. Peningkatan ini menunjukkan keberkesanan penggunaan Petak GeGa. Penggunaan Petak GeGa dapat meningkatkan keyakinan responden semasa menjawab soalan.
Kajian mendapati murid Tahun 4 dan tahun 5 di Sekolah Orang Asli dapat membina sifir 2 hingga sifir 9 dengan baik dan boleh menggunakannya dalam topik- topik yang lain. Bukan itu sahaja, perkongsian dapatan Petak GeGa ini bukan sahaja dapat membantu murid-murid dalam menguasai fakta asas sifir malahan juga dapat membantu guru-guru yang mengajar matematik dan mengaplikasikannya di dalam bilik darjah masing-masing. Selepas aktiviti ini dibuat, murid-murid (lemah dan sederhana) sudah pandai membina sifir 2 hingga 9 dan mereka juga tahu menggunakannya bagi menyelesaikan soalan darab dan bahagi.
CADANGAN UNTUK KAJIAN SETERUSNYA
Untuk kajian seterusnya dicadangkan penglibatan guru dan murid yang lebih ramai. Dalam konteks sebagai seorang pendidik, peranan dan tanggungjawab mendedahkan kepada murid-murid yang berkaitan kepelbagaian teknik dan pendekatan
dalam pengajaran adalah penting (Albert, 2015). Maka, dengan penggunaan Petak Gega dalam penguasaan fakta asas sifir darab, ia dapat memperbaiki amalan pedagogi guru dari aspek kaedah pengajaran yang dapat menarik minat murid-murid. Menurut Max (2014), gaya pembelajaran murid adalah berbeza. Mereka memerlukan cara alternatif yang sesuai dengan kefahaman sendiri. Penyelidik memperkenalkan Petak GeGa sebagai salah satu kaedah untuk membantu murid dalam menguasai fakta asas sifir darab.
Pembinaan Kit Petak GeGa sebelum memulakan kajian yang seterusnya pasti akan dapat menarik minat murid untuk meneruskan pembelajaran dalam topik darab dan memudahkan guru untuk memudahkan pemahaman dalam pendaraban yang melibatkan penyelesaian masalah.
Dapatan kajian ini diharapkan dapat menyuntik kesedaran dalam kalangan guru- guru matematik tentang kepentingan penggunaan pendekatan atau kaedah pengajaran yang pelbagai dalam mengajar kemahiran matematik. Dengan menyedari kepentingan ini, guru-guru akan dapat merancang pendekatan pengajaran dan pembelajaran yang pelbagai untuk meningkatkan kemahiran penyelesaian masalah matematik dalam kalangan murid.
RUJUKAN
Albert, L. R. (2015). Mathematics Teaching and Learning. Springer Education.
Max, B. (2014). Learning Multiple Methods foa Any Mathematical Operation:
Algorthms. McGraw-Hill Education
Boaler, J. (2015). Fluency without fear: research evidence on the best ways to learn math facts. Retrieved from https://www.youcubed.org/fluency-without-fear Kementerian Pendidikan Malaysia. (2014). Dokumen Standard Kurikulum dan
Pentaksiran Tahun 5:Matematik
Morrison, V.F. (2007). “You have to find a way to glue it in your brain”: children’s views on learning multiplication facts. Thesis Sarjana. University of Canterbury.
Steele, M.L. (2013). Developing automaticity with multiplication facts in a fourth grade classroom. Retrieved from
http://www.eiu.edu/researchinaction/pdf/Marsha_Steele_Paper.pdf
Zainudin Abu Bakar & Mohd. Rashidi Mat Jalil. (2007). Kaedah Petak Sifir : Kajian Perbandingan Matematik Tahun 4 dalam Penguasaan Fakta Asas Darab. Jurnal Pendidikan Universiti Teknologi Malaysia. 12: 91-98
