1
1. Bandingkan empat Zaman Prasejarah. [ms2]CIRI-CIRI ZAMAN PALEOLITIK ZAMAN MESOLITIK ZAMAN NEOLITIK ZAMAN LOGAM
i. Zaman Gangsa ii. Zaman Besi 1. Cara hidup -Nomad (berpindah randah)
- dalam kelompok keluarga/ berkumpulan
-Nomad (berpindah randah) - dalam kelompok keluarga/ berkumpulan
- menetap
- dalam kelompok besar
- menetap - rumah 2. Tempat tinggal -Tepi tasik, -tepi sungai, -dalam gua -Tepi tasik, -tepi sungai, -dalam gua
- petempatan besar dan kota pertahanan
- berkambang menjadi bandar dan kota
3. Pekerjaan -Memungut hasil hutan,
-memburu binatang, -menangkap ikan
-Memungut hasil hutan, -memburu binatang, -menangkap ikan
-Bercucuk tanam, -menternak binatang - melebur logam
-sistem pertukaran barang dagangan (Barter)
- perdagangan maritim
4. Alatan -Alatan batu yang mengutamkan fungsi
-Alatan batu yang mengutamkan fungsi
- Alatan batu yang dilicinkan -mempunyai pelbagai fungsi - bahan tembikar
- alatan besi
- mencipta perahu dan rumah
2. Apakah makna tamadun? [ms4[
Kata Kunci Butiran Kata Kunci Butiran
Bahasa Arab - Perkataan mudun dan madain Madana- tinggi budi bahasa - pembukaan bandar
Bahasa Inggeris - civilization (Bahasa Greek - civitas) - bermaksud bandar
-peradaban Pandangan
Islam
- merangkumi pembangunan lahiriah dan rohaniah Masyarakat Barat - pembangunan lahiriah (hal-hal kebudayaan seperti penulisan, undang-undang, kesenian dan pembandaran)
Sarjana Islam i. Syed Naquib al-Attas- tamadunialah pencapaian tahap tatsusila yang tinggi dan kebudayaan yang luhur oleh sesebuah masyarakat
Sarjana Barat i. Gordon Childe - pencapaian lahirian merupakan kayu ukur kemajuan tamadun dalam sesebuah masyarakat
ii. Dancy Riberio dan R.A. Buchanan - menolak unsur rohaniah sebaliknya hanya menekankan kepentingan dan pembangunan lahiriah dalam proses perkembangan tamadun
iii. Richard Sullivan - mengakui unsur rohaniah sangat penting dalam konsep tamadun
BAB 1 : KEMUNCULAN TAMADUN AWAL MANUSIA
ZAMAN PRASEJARAH Zaman manusia masih belum mengenali tulisan
2
5. Bandingkan proses pembentukan empat tamadun awal manusia. [ms10 - 33]
BUTIRAN TAMADUN MESOPOTAMIA TAMADUN
MESIR PURBA TAMADUN INDUS TAMADUN HWANG HO LOKASI [ms 10]
- tamadun terawal dunia
Mesopotamia - tanah di antara dua sungai (Sungai Tigris dan
Euphrates)
[ms17]
- dianggap anugerah Sungai Nil - Sungai Nil berpunca daripada dua anak sungai iaitu Sungai Nil Biru dan sungai Nil Putih
[ms 23]
- tamadun terawal di India - terletak di Lembah Sungai Indus
- dikenali juga sebagai tamadun Harappa - terletak di bahagian barat laut India
[ms 28]
- muncul daripada kesuburan tanah yang terdapat di Hwang Ho / Sungai Kuning - Hwang Ho merupakan sungai kedua terpanjang di China dan terletak di bahagian Utara China
- ciri fizikalnya bergunung-ganag dan berpadang pasir menyebabkan tamadun ini bersifat setempat
KERANGKA MASA
[ms 10]
- berkembang daripada petempatan awal Zaman Neolitik
- 7 zaman pemerintahan
i. Kerjaan Sumeria (3500-2340 SM) ii. Kerajaan Akkad (2371- 2006 SM) iii. Kerajaan Ur
(2113-2006 SM)
iv. Kerajaan Babylon Awal/Lama (2000 - 1530 SM)
v. Kerajaan Kassites (1530 - 1100 SM) vi. Kerajaan Assyria (1100 - 626 SM) vii. Kerajaan Chaldea (626 - 539 SM)
- runtuh akibat serangan Parsi
[ms 18]
- berkembang daripada
petempatan awal Zaman Neolitik - terdapat 4 zaman
i. Zaman Awal (3100 - 2200 SM) ii. Zaman Pertengahan (2040 - 1785 SM) iii. Zaman Empayar (1570 - 1085 SM) iv. Zaman Keruntuhan (1085 - 322 SM)
- pemerintahannya dikuasai orang asing seperti Libya, Kush, Assyria, Parsi, Yunani dan Rom.
[ms 23]
-muncul sekitar tahun 2500 SM dan merosot pada tahun 1800 SM - mengalami kehancuran kerana serangan orang Aryan, serta bencana alam seperti banjir, kemarau dan gempa bumi
[ms 29]
- kemunculannya dapat dikesan daripada jumpaan tengkorak homo sapien (Peking Men - 400,000 SM)
- mmebuktikan adanya kehidupan Zaman Paleolitik
- Zaman Neolitik muncul sekitar tahun 5000 SM di mana munculnya aktiviti pertanian dan penternakan
- Dinasti berja pertama di China diasaskan oleh Dinasti Hsia (2205 - 1766 SM) tetapi tiada bukti
- kewujudan Dinasti Shang (1766 - 1050 SM) dibuktikan melalui jumpaan arkeologi - diganti dengan Dinasti Chou (1050 - 256 SM) selepas muncul kebangkitan hamba kerana kezaliman Raja Shang
PROSES PEMBEN- TUKAN
[ms 11]
- terbentuk 2 bahagian
i. BAHAGIAN UTARA BANDAR BAGHDAD
- meliputi kawasan pertengahan Sungai Tigris hingga ke utara termasuk kawasan Sungai Zab (Assyria)
ii. BAHAGIAN SELATAN BANDAR BAGHDAD
- meliputi kawasan Sungai Tigris dan Euphrates yang hampir
[ms 18]
- mencapai tahap kebudayaan gangsa pada Zaman Logam - penggunaan alat logam untuk membina sistem perparitan dan pengaliran yang baik untuk pertanian
- membina peralatan kawalan banjir dan terusan untuk meningkatkan kesuburan tanah - didirikan petempatan tetap yang berteraskan pertanian
- berkembang menjadi
[ms 24]
-wujud penduduk nomad di barat laut India - menyara diri dengan memburu dan
mengumpul makanan - membentuk petempatan kekal di sepanjang Sungai Indus kerana terdapat sumber air dan tanah subur
- peningkatan hasil pertanian membawa
[ms]
- berasaskan peranan Hwang Ho yang telah menyuburkan kawasan sekitarnya
- menarik penduduk nomad untuk tinggal menetap dan membina petempatan awal iaitu di Tapak Banpo
- menjalankan aktiviti
pertanian,penternakan binatang, mengumpul hasil hutan dan memburu -perkembangan petempatan awal melahirkan bandar
Contoh - Anyang
3
bercantum (Babylon yang terbahagikepada Akkad - utara, dan Sumeria-selatan)
- pertumbuhan bermula di selatan iaitu Sumer
- orang Sumeria telah berhijrah dan membina petempatan
- menebus guna tanah dan membina sistem pengairan untuk menjalankan pertanian
- kampung berkembang menjadi bandar kepada beberapa buah negara kota seperti Kish, Nippur, Lagash, Uruk, Ur, Eridu, Assur dan Mari
perkampungan
- gabungan kampung membentuk bandar
-gabungan bandar membentuk nome / daerah
- nome disatukan dengan salah sebuah bandar menjadi pusat pentabdiran
Contoh - Thinis, Memphis dan Thebes kepada pertambahan penduduk - menyumbang kepada perkembangan bandar Contoh - Mohenjo-Daro dan Harappa Bandar pelabuhan - Lothal dan Sutkagen Dor
- banyak kemajuan dibawa seperti
perluasan wilayah dan penyebaran budaya - semasa Dinasti Chou, tamadun initersebar hingga ke bahagian selatan Sungai Yangtze
CIRI-CIRI TAMADUN
[ms 11]
i. PETEMPATAN KEKAL - NEGARA KOTA
- Kawasan utama ialah pusat kota, tembok kota, luar kota dan
pelabuhan
- kubu pertahanan dan pintu gerbang yang menjadi lambang kekayaan sesebuah kota - di dalam kota terdapat istana, rumah kediaman, rumah ibadat, rumah kedai, dan pasar
- jalannya lurus dan lebar - pusat kota ialah rumah ibadat yang menjadi tumpuan masyarakat - setiap kota mempunyai unit politik dan agama yang tersendiri
- kewujudan sungai dan tanah pamah memudahkan pengangkutan dengan kapal, pedati dan keldai - jalan laut menghubungkan bandar/ negara kota dengan wilayah
disekitarnya
- jalan utama ialah antara Sumeria dan kota Mari
[ms 18]
i. PETEMPATAN KEKAL - NEGARA KOTA
- Firaun Menes menyatukan semua nome menjadi kerajaan - mengasaskan pusat
pentadbiran di Thinis - berpindah ke Memphis - berpindah ke Thebes pada kemuncak Zaman pertengahan Bandar penting - Heliopolis, Fayoum dan Abydos - bandar menjadi tempat kediaman firaun, pusat
pemerintahan danpentadbiran, pelabuhan, pusat keagamaan dan pusat tumpuan penduduk ii. ORGANISASI SOSIAL a. Firaun
- diketuai oleh firaun yang merupakan raja berkuasa mutlak dan dianggap suci
- jawatannya diwarisi turun-temurun
- pada zaman kerajaan
lama,firaun dianggap tuhan Horus - pada masa dinasti 3 dan ke-4, firaun digelar Raja Matahari
[ms 24] i. PETEMPATAN KEKAL - membawa kepada pembentukan bandar terancang - terbahagi 2 bahagian dan dikelilingi tembok a.Pusat pentadbiran dan keagamaan - menempatkan bangunan pentadbiran, temapat mandi awam yang digunakan untuk upacara ritual dan pembersihan dan tempat penyimpanan hasil pertanain b. Kawasan Perumahan - susun aturnya sistematik - perancangan bandarnya dibantu oleh kemajuan ilmu geometri dan pembinaan serta sumbangan tamadun Mesopotamia dan Mesir Purba
- bandar disusun
[ms 29]
- i. PETEMPATAN KEKAL - NEGARA KOTA
- di Anyang terdapat istana, kuil, dan pusat pentadbiran
- ketua pemerintah (raja), golongan pembesar dan golongan agama tinggal di bandar
- lengkap dengan tembok untuk menghalang pencerobohan musuh - dikelilingi oleh perkampungan yang didiami oleh masyarakat petani ii. ORGANISASI SOSIAL a. Raja - paling atas
b. Golongan bangsawan, pembesar dan pegawai kerajaan
- hanya golongan pembesar yang mampu memiliki tentera dan senjata gangsa maka mereka mampu menundukkan golongan bawahan
c. Golongan petani, artisan dan pedagang
- petani membentuk sebahgain besar penduduk dan mendiami kawasan di luar bandar
4
ii. ORGANISASI SOSIAL- 2 golongan
i. Golongan pemerintah
- raja, ketua pendeta, ketua tentera, orang bangsawan
ii. Golongan rakyat a. Rakyat bebas
- petani, artisan, pedagang b. Hamba
- tawanan perang
iii. SISTEM PEMERINTAHAN - berbentuk teokrasi
- raja dianggap sebagai tuhan / wakil tuhan dan pemilik negara kota - tidak menyembah raja sebagai tuhan
- kecuali semasa Raja Naramsin yang memaksa penduduk Akkad menyembahnya sebagai tuhan - menggelarkan dirinya Raja Empat Penjuru Alam kerana menganggap dirinya terlalu agung setelah berjaya menguasai wilayah yang luas
- raja menjadi ketua pentadbir, ketua tentera, dan ketua pendeta - raja menjadi ketua agama yang berkuasa melantik ahli keluarga diraja memegang jawatan di zigurat dan menentukan bentuk
pentadbirannya
- ziggurat berfungsi sebagai pusat ibadat, pusat perdagangan, dan pusat penyimpanan khazanah negara
- raja berkuasa dalam soal tanah, cukai, hasil pertanian dan
perniagaan
-raja dibantu oleh para pegawai daripada golongan bangsawan dan keluarga diraja
kerana dipercayai firaun adalah anak Tuhan Matahari (Amon-Re) - menjadi ketua pendeta, pemilik tanah, ketua hakim dan ketua pahlawan
b. Golongan bangsawan, rahib, tuan tanah dan jurutulis
c. Rakyat bebas
- petani. pedagang dan artisan d. Hamba
iii. SISTEM PEMERINTAHAN - diketuai oleh raja iaitu firaun - dibantu oleh golongan bangsawan untuk menjalankan pentadbiran, menjaga keamanan, mengurus dan mengagihkan penghasilan makanan di dalam negara
- terdiridaripada pegawai, penasihat dan gabenor yang mentadbir wilayah yang ditakluki - rahib bertanggungjawab mentadbir hal keagamaan - urusan pentadbiran dibantu oleh jurutulis yang terdiri daripada orang awam yang telah dilantik untuk menulis segala rekod kerajaan
Mengiktiraf wanita sebagai pemimpin
Contoh - Firaun Hatshepsut - di zamannya penuh
pembaharuan seperti pembinaan terusan dan penukaran padang pasir kepada tanag pertanian yang subur
iv. PENGKHUSUSAN KERJA - penenunan dan pembauatn barang tembikar dan peralatan
berasaskan blok berbentuk segi empat - setiap blok dipisahkan oleh satu rangkaian jalan raya yang lurus dan bersambung antara satu sama lain - setiap bandar mempunyai sistem kumbahan yang terancang - bandar dihubungkan dengan sungai sebagai jalan perhubungan ii. ORGANISASI SOSIAL - 2 golongan
a. Golongan Atasan - pemerintah daripada kalangan pendeta yang mempunyai kuasa dan pengaruh besar dalam mengawal aktiviti masyarakat terutama keagamaan
- pendeta dan pedagang b. Golongan Bawahan - petani yang
menjalankan aktiviti pertanian dan
menyalurkan sebahagian daripada hasilnya kepad apihak berkuasa
- buruh yang menjalankan kerja perburuhan seperti menjaga kebersihan bandar, membina tembok di benteng dan membina terusan
- hamba
membuat senjata, perisai dan hiasan pada kereta kuda yang digunakan oleh tentera serta peralatan untuk upacara keagamaan d. Hamba
- perhambaan merupakan satu ciri utama dalam Dinasti Shang
iii. PENGKHUSUSAN PEKERJAAN - golongan pembesar mempunyai tentera masing-masing
- 2 kumpulan tentera a. Tentera berkereta kuda b. Tentera berjalan kaki
- golongan petani menjadi tonggak ekonomi dan pentadbiran berperanan memenuhi keperluan golongan atasan
- golongan artisan mereka cipta [elbagai barangan tembaga seperti bekas minuman dan makanan, senjata dan barang tembikar - golongan hamba berfungsi sebagai tentera paksaan, membantu kerja perburuhan, dan menjadi korban dalam upacara penyembahan
iv. SISTEM PEMERINTAHAN
- Dinasti Shang - pemerintahan beraja - pengganti raja dilantik daripada kalangan saudara lelaki yang lebih muda atau anak lelaki raja
- Raja-raja Shang mempunyai kewibawaan politik, ekonomi, sosial dan agama
- raja berkuasa secara langsung di kawasan pusat pentadbiran
- kuasa raja merupakan mandat daripada tuhan
- Raja-raja Shang tidak perlu mendapat pengesahan politik kerana mereka adalah daripada keturunan pemerintah agama - raja dibantu oleh golongan bangsawan dan pegawai kerajaan
- dalam Dinasti Shang, golongan
bangsawan mentadbir wilayah di luar pusat pentadbiran
5
iv. PENGKHUSUSAN KERJA- terdapat lebihan hasil pertanian - petani bertukar menjadi peniaga, pedagang dan artisan
- berlaku perdagangan dengan wilayah sekitar dan kawasan di Lembah Indus
- hasil pertanian ditukar dengan barangan import iaitu logam, kayu-kayan, emas dan perak
- terdapat pembuat tekstil, barang tembikar, dan alat keperluan harian, tukang rumah serta tentera
v. SISTEM TULISAN - bermula dengan tulisan bergambar
- berkembang menjadi tulisan berbentuk simbol yang ditulis pada tanah liat
- berbentuk pepaku dan dinamakan cuneiform
-eksport utamanya ialah tekstil dan kertas
- aktiviti lain ialah perlombongan emas di Nubia
- pengangkutan air sangat penting
- Sungai Nil yang lebar dan dalam membolehkan kapal menyusuri dan berlabuh dipelabuhan seperti Thebes, Memphis, Fayoum dan Heliopolis. v. AGAMA DAN
KEPERCAYAAN a. Politeisme
- setiap tuhan dikaitkan dengan unsur alam seperti Re (Tuhan Matahari), Ra-Atum (Tuhan Langit), Amun (Tuhan Angin) b. Percaya kehidupan selepas mati
- mayat perlu disimpan dan dijaga dengan teliti
- makam mayat mesti dipenuhi dengan peralatan serta kepeluan kehidupan selepas mati
- solekan mayat, alat kebesaran dan jumlah barang yang
dikebumikan di dalam makam menunjukkan kedudukan / status mayat tersebut
vi. SISTEM TULISAN - dinamakan hieroglif
- kombinasi gambar dan simbol yang berdasarkan bunyi - bertujuan mencatatkan rekod aktiviti pertanian, pengutipan cukai, keagamaan dan ritual kepercayaan. iii. PENGKHUSUSAN PEKERJAAN - kegiatan ekonomi seperti perdagangan, pertanian, pertukangan dan pembuatan
- aktiviti perdagangan luar dengan Mesopotamia - buktinya penemuan cap mohor buatan
masyarakat Lembah Indus di Mesopotamia - hasil dagangan yang penting seperti emas, gading gajah, manik dan hasil pertanian
- petani menanam barli, kacang dan sebagainya - artisan terlibat dalam penghasilan logam dan barangan tembikar iv. AGAMA DAN KEPERCAYAAN - dibuktikan dengan penemuan patung dan ukiran yang mempunyai unsur keagamaan Contoh - Patung Proto-siva
- objek ini duduk bersila dengan stail yoga dengan tiga tanduk di kepalanya yang melambangkan Dewa Brahma, Vishnu dan Siva
- dikaitkan dengan agama Hindu
- percaya kepada Tuhan Ibu
v. SISTEM TULISAN - berbentuk piktograf
sistem pentadbirannya sendiri dalam hal seperti pungutan cukai, pertahanan dan undang-undang
- sistem ini diasimilasikan oleh dinasti Chou - Raja-raja Dinasti Chou membahagikan pemilikan tanah kepada wilayah-wilayah dan melantik pembesar tempatan di setiap wilayah
- pembesar tempatan didikat melalui ikrar taat setia , disamping memberikan hadiah seperti kereta kuda, senjata gangsa, hamba dan binatang
- mereka diminta melindungi raja dan memberi bantuan tentera pada masa perang
- pembesar tempatan diberi hak sebagai ketua agama untuk menjalankan upacara pengorbanan
v. AGAMA DAN KEPERCAYAAN - animisme
- politeisme
- penyembahan roh nenek moyang - menyembah tuhan syurga (Shang-ti) dan tuhan bumi (Tu)
- menyembah sungai, bukit dan gunung - upacara penyembahan melibatkan permaian muzik, tarian dan korban yang diketuai oleh bomoh
- jumpaan tulang binatang dan kulit kura-kura di Anyang (tulang oracle)
- berfungsi meramal sesuatu keadaan - bomoh akan meletakkan tulang di atas unggun api sehingga timbul rekahan - rekahan ini ditafsirkan dan disabitkan dengan sesuatu kejadian
vi. SISTEM TULISAN
- amalan penilikan tulang oracle membawa kemunculan sistem tulisan awal di China - berbentuk ideogram yang berbentuk simbol
- tulisan asal kebanyakan mempunyai gambar seperti kanak-kanak, bulan,
6
matahari dan sungai
- tulisan ini mula berubah kepada bentuk yang lebih kompleks seperti yang terdapat pada hari ini
SUMBANGAN [ms 14]
i. KOD UNDANG-UNDANG HAMMURABI
- digubal semasa Raja Hammurabi memerintah Babylon
- berteraskan hak rakyat terhadap keadilan
- hukuman dan denda mestilah setimpal dengan kesalahan tetapi berbeza mengikut susun lais masyarakat
- mengandungi 282 undang-undang - dipahat pada tembok dan tiang besar supaya rakyat dapat membacanya
- menjadi dasar perundangan - berjaya mengelakkan permasalahan di kalangan masyarakat pelbagai kaum dan di kalangan susun lapis masyarakat - mewujudkan perpaduan dan mengukuhkan sistem organisasi masyarakat
-membantu peradaban
Mesopotamia bertahan lama (3500 SM-539SM)
ii. SISTEM TULISAN - membawa kepada sistem pendidikan yang melahirkan jurutulis
- membolehkan urusan pentadbiran dan perniagaan dicatat dan
direkodkan
- dalam perdagangan, semua urusan jual beli disertakan resit, nota dan surat kredit
- melahirkan kesusasteraan Contoh - epik Gilgamesh
[ms 21] i. SENIBINA - piramid
- bermula daripada ilham Imhotep iaitu saintis, ahli fizik, arkitek dan penasihat penting Firaun Djoser - memperkenalkan teknik pembinaan bangunan dengan menggunakan batu bata - merupakan pengamal ilmu perubatan dan pengarang buku sains dan sastera
- pembinaan piramid menggambarkan kreativiti masyarakat Mesir Purba dalam bidang pembinaan
ii. KERTAS
- mencipta kertas daripada pokok papyrus
- memudahkan penyimpanan dan meninggalkan kebergantungan pada kepingan batu bata untuk menyimpan khazanah negara iii. SISTEM TULISAN
- hieroglif
- keagungan tamadun Mesir Purba dapat dibaca daripada tulisan yang terpahat dengan begitu cantik, halus dan penuh seni pada makam dan batu
iv. SISTEM PENDIDIKAN - untuk kanak-kanak keluarga atasan
- diberi pendidikan sejak umur rendah [ms 27] i. PERANCANGAN BANDAR - bandar Mohenjo-Daro dan Harappa - gabungan kepakaran dari sudut letak bandar dan pengisiannya - memerlukan pemahaman dan
kemahiran ilmu geometri, kesenian, matematik dan pembinaan
- pemahaman geometri hasil pertembungan dengan tamadun Mesopotamia dan Mesir Purba membolehkan bandarnya disusun berasaskan bentuk segi empat dan jalan raya yang lurus.
- meningkatkan mutu bahan binaan dengan membakar batu bata dengan suhu yang tinggi dan tidak hanya
bergantung kepada panas matahari - kecemerlangan perancangan bandarnya merupakan gabungan daripada pelbagai pengetahuan dan pencapaian termasuklah geometri, matematik dan teknologi pembakaran batu bata
[ms 32] i. POLITIK
- sistem pemerintahan monarki diteruskan hingga ke zaman Dinasti Ching
- gelaran raja ditukar kepada maharaja - konsep anak syurga dan mandat dari syurga dikaitkan dengan raja (maharaja) - amalan putaran dinasti diteruskan oleh dinasti-dinasti di China hingga abad ke-20 ii. EKONOMI
- pembinaan sistem pengairan
- sejak zaman awal dinasti China terutama zaman Shang menitikberatkan
pembangunan pertanian
- terusan dibina untuk mengairi kawasan pertanian dan mengawal banjir
Contoh - Zaman Chin, Shih Huang Ti membina terusan di Szechwan
- kemajuan dalam teknologi pembajakan - penciptaan cangkul dan sabit
- menggunakan batas untuk penanaman - menggantikan alat pertanian daripada kayu kepada alat besi
iii. SISTEM TULISAN
- sistem tulisan digunakan dalam bidang penulisan dan percetakan
- tulisan diajar di sekolah-sekolah di China - tulisan ini terus berkembang dengan penggunaannya oleh orang Korea dan Jepun
iv. KEPERCAYAAN
- pemujaan roh nenek moyang kekal hingga ke hari ini
- unsur pemujaan disesuaikan mengikut kesesuaian masa
7
- hasil kesusasteraan tertua yangmengandungi falsafah dan cara hidup orang Mesopotamia iii. ILMU ASTRONOMI
- pencerapan terhadap pergerakan bulan, bintang dan matahari membawa kepada perkembangan ilmu matematik
Contoh - mengira perpuluhan, menambah, menolak, mendarab, membahagi, dan punca ganda dua - membawa kepada perkembangan ilmu geometri
- membolehkan mengguna jalan laut
- mencipta kalendar yang berasaskan sistem solar yang mengandungi 12 bulan dalam satu tahun
iv. ILMU PERUBATAN - mendapat perhatian khusus semasa kerajaan Assyria yang mementingkan kesihatan tenteranya
- 500 jenis ubat-ubatan termasuk herba dan ramuan perubatan telah dikatalogkan dan disampelkan penggunaannya
- cara mengubat penyakit dengan menggunakan ubat-ubatan juga telah dicatatkan sebagai panduan kepada pengamal perubatan v.PENCIPTAAN RODA
- digunakan pada kereta kuda untuk tujuan peperangan dan pada masa aman
- membolehkan penciptaan kincir air untuk mengalirkan air ke
kawasan tandus dan meningkatkan hasil pertanian serta mengawal banjir
- diuruskan oleh rumah ibadat dan diletakkan di bawah pentadbiran kerajaan
- bertujuan melahirkan pegawai kerajaan terutamanya jurutulis yang sempurna dan terlatih - diajar ilmu geometri, matematik dan sains untuk melahirkan golongan terlatih yang boleh menguruskan hal ehwal
pertanian, pengawalan air Sungai Nil dan pembinaan bangunan dan piramid
v. PERUBATAN
- melahirkan pengamal perubatan - mendapat status yang tinggi dalam msyarakat
- berkhidmat untuk firaun dan masyarakat
- proses memumiakan mayat - mahir dalam bidang fizik, kimia, perubatan, pembedahan
vi. SALIRAN
- pengawalan saliran air Sungai Nil
- perkembangan ilmu matematik seperti algebra, geometri, dan astronomi telah digunakan sepenuhnya dalam mengawal banjir Sungai Nil yang berlaku sekali setahun
- berjaya mencipta sistem pengairan yang telah
menukarkan kawasan padang pasir menjadi kawasan tanah pertanian
Contoh - Firaun Senuusret III membina tembok pengairan sepanjang 123 km bagi menebus guna kawasan padang pasir dan membina terusan untuk
mengairkan tanah seluas 10,000
ii. SIFAT
KETERBUKAAN - dapat membuat hubungan dengan tamadun lain iaitu tamadun Mesopotamia dan Mesir Purba - pengaruh dari luar disesuaikan dengan keadaan dan suasana tempatan
Contoh - unsur korban manusia digantikan dengan unsur makanan, duit kertas dan barangan perhiasan
- konsep Yin dan yang serta Feng Hsui juga kekal hingga ke hari ini
v. KALENDAR
- di zaman Shang, sistem kalendar telah diperkenalkan iaitu terdapat 30 hari dalam sebulan dan 360 hari dalam setahun - raja menggunakn kalendar untuk
menentukan musim menanam dan menuai - amalan menggunakan kalendar diteruskan untuk aktiviti harian seperti upacara
perkahwinan, perburuan dan pengkebumian
vi. FALSAFAH PERANG SUN TZU - karyanya The Art of War membicarakan selok-belok perang dan bagaimana menangani musuh
- pada hari ini, falsafah ini diaplikasikan sebagai taktik dalam urusan perniagaan
8
vi. ALAT PENGANGKUTAN- menggunakan kapal layar dan pengangkutan beroda
- mampu menguasai jalan darat dan jalan laut
- menghubungkan wilayah di India dan di kawasan Laut Mediterranean vii. SENI BINA
- cara membuat batu bata daripada tanah liat
- mencipta arca dan tinag batu Contoh - patung Raja Gudea viii. KEPIMPINAN
- kepimpinan berwibawa Raja Sargon
- mewujudkan empayar pertama di dunia iaitu kerajaan Akkad
- berjaya menakluk dan menyatukan wilayah-wilayah kerajaan Sumeria di selatan Mesopotamia
hektar
vii. KALENDAR
- pengetahuan dalam bidang astronomi dan matematik melahirkan kalendar 365 hari berdasarkan 12 bulan dalam setahun JAWAPAN BAB 1 1 A 6 D 11 A 16 A 2 C 7 B 12 A 17 A 3 C 8 A 13 A 18 D 4 D 9 C 14 A 19 B 5 A 10 D 15 C 20 B
9
Item StrukturMuka surat 30-32
1 Tamadun Hwang Ho muncul kesan daripada kesuburan tanah yang terdapat di Hwang Ho atau Sungai Kuning.
(a) Nyatakan maksud ”mandat daripada tuhan” yang menjadi kepercayaan masyarakat tamadun Hwang Ho. - Percaya bahawa jika raja memerintah dengan adil
- Kerajaan dan rakyat akan menikmati kemakmuran dan kesejahteraan hidup
- Pemerintah direstui tuhan [ 1 markah ]
(b) Jelaskan sistem pemerintahan Dinasti Shang dalam tamadun Hwang Ho. - Berbentuk pemerintahan beraja
- Pengganti raja ialah anak lelaki raja/saudara lelaki yang lebih muda - Raja-raja Shang berkuasa secara langsung di kawasan pusat pentadbiran - Percaya kuasa raja adalah mandat daripada Tuhan
- Raja dibantu oleh golongan bangsawan dan pegawai kerajaan - Golongan bangsawan bertanggungjawab mentadbir wilayahnya - Golongan bangsawan berhak mewujudkan sistem pentadbiran sendiri - Mereka berhak mengutip cukai, pertahanan dan undang-undang
- Sistem ini diasimilasikan oleh Dinasti Chou apabila mereka mengambilalih pemerintahan
Dinasti Shang [ 2 markah ]
(c) Sebutkan amalan kepercayaan masyarakat tamadun Hwang Ho.
- Mengamalkan banyak kepercayaan termasuk animisme dan politeisme - Menyembah roh nenek moyang
- Menyembah Tuhan syurga (Shang Ti) dan Tuhan bumi (Tu) - Menyembah sungai, bukit dan gunung
- Upacara penyembahan melibatkan permainan muzik, tarian dan upacara korban - Upacara penyembahan ini akan diketuai oleh bomoh
- Bomoh menggunakan tulang oracle iaitu tulang binatang dan kulit kura- kura untuk meramal sesuatu keadaan
- Amalan menilik menggunakan tulang oracle membawa kepada kemunculan sistem
tulisan awal di China [ 2 markah ]
(d) Senaraikan dua kesan kemahiran teknologi gangsa yang dikuasai oleh Dinasti Shang. - Menghasilkan senjata
- Perisai
- Hiasan kereta kuda yang digunakan oleh tentera - Peralatan upacara keagamaan
- Menundukkan golongan bawahan iaitu golongan hamba [ 2 markah ] (e) Nyatakan tiga sumbangan tamadun Hwang Ho kepada tamadun dunia.
- Sistem pemerintahan monarki
- Gelaran raja ditukar kepada maharaja - Pembinaan sistem pengairan
- Pembinaan terusan - Teknologi pembajakan - Penciptaan cangkul / sabit - Penggunaan batas tanaman - Peralatan pertanian daripada besi - Sistem tulisan
- Sistem percetakan
- Pemujaan roh nenek moyang - Konsep Yin dan Yang dan feng shui - Sistem kalendar
10
ITEM ESEI2 Kemunculan tamadun Hwang Ho dapat dikesan daripada jumpaan tengkorak homo sapien yang dikenali sebagai Peking Man. Pembinaan tamadun ini berasaskan peranan Hwang Ho yang telah menyuburkan kawasan sekitarnya.
(a) Huraikan ciri-ciri tamadun Hwang Ho. (10 markah) Ciri-ciri tamadun Hwang Ho ialah :
Sistem pemerintahan Sistem pemerintahan beraja
Pengganti raja dilantik daripada kalangan saudara lelaki yang muda/anak lelaki raja Raja-raja Shang berkuasa dalam politik, ekonomi, sosial dan agama
Berkuasa di kawasan pusat pentadbiran Percaya kuasa raja mandat dari tuhan Tidak perlu mendapat pengesahan politik Raja-raja Shang keturunan pemerintah agama Urusan pentadbiran
Bangsawan dan pegawai kerajaan membantu raja
Bangsawan membantu raja bagi wilayah luar pusat pentadbiran Bangsawan bertanggungjawab mentadbir wilayah
Golongan bangsawan berhak mewujudkan pentadbiran sendiri, memungut cukai pertahanan dan undang-undang Raja Dinasti Chou
Membahagikan pemilikan tanah kepada wilayah-wilayah Melantik pembesar tempatan di setiap wilayah
Mengikat pembesar dengan ikrar taat setia kepada pemerintah Chou
Pembesar memberi hadiah kepada pemerintah seperti kereta kuda/senjata gangsa / hamba/binatang Pembesar melindungi raja
Memberi bantuan tentera pada masa perang Menjadi ketua agama
Menjalankan upacara pengorbanan Sistem Kepercayaan
Mengamalkan banyak kepercayaan animisme dan politeisme Mengamalkan penyembahan roh nenek moyang
Menyembah tuhan syurga (Shang ti) Menyembah tuhan bumi (Tu) Menyembah sungai, bukit, gunung Upacara penyembahan
Melibatkan permainan muzik, tarian
Upacara korban diketuai oleh golongan bomoh
Jumpaan tulang binatang dan kulit kura-kura di Anyang Tulang yang ditemui dikenali sebagai tulang oracle Fungsi tulang ini untuk meramal sesuatu keadaan
Golongan bomoh yang terlibat dalam upacara penilikan akan meletakkan tulang di unggun api sehingga merekah Rekahan ini ditafsirrkan dan disabitkan dengan sesuatu kejadian
[mana-mana 10 x 1 markah = maksima 10 markah] (b) Nyatakan sumbangan tamadun Hwang Ho dari segi politik dan ekonomi. (6 markah)
Sumbangan tamadun Hwang Ho dari segi politik dan ekonomi ialah :
Sistem Politik
sistem pemerintahan berbentuk monarki diteruskan hingga ke zaman Dinasti Ching.
Gelaran raja ditukar kepada maharaja
Raja dikaitkan dengan anak syurga dan mandat dari syurga
Amalan pemerintahan dinasti diteruskan hingga abad ke 20.
Sistem Ekonomi
Sistem pengairan diperbaharui dengan membina terusan-terusan untuk mengairi kawasan pertanian
Mengelakkan berlakunya banjir.
Teknologi pembajakan dan penciptaan cangkul dan sabit
Penggunaan batas untuk tujuan penanaman.
Menggantikan alat pertanian yang dibuat daripada kayu kepada besi.
11
(c) Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, apakah amalan dalam tamadun Hwang Ho yang berkekalan
sehingga kini. (4 markah)
Amalan dalam tamadun Hwang Ho yang berkekalan sehingga kini ialah :
pemujaan roh nenek moyang.
Unsur pemujaan diteruskan mengikut kesesuaian masa dengan unsur korban manusia digantikan
dengan unsur makanan, duit kertas, dan barang perhiasan
Mengamalkan Konsep Yin dan Yang serta Feng Hsui
Percaya bahawa alam semesta dan kejadiannya terdiri daripada dua unsur yang saling melengkapi
Yin kuasa pasif dan Yang kuasa aktif.
Feng Hsui merujuk kepada falsafah Taoisme berlandaskan bagaimana manusia berharmoni dengan
alam semesta.
Sistem kalendar telah diperkenalkan, iaitu terdapat 30 hari dalam sebulan dan 360 hari dalam
setahun.
Kalendar untuk menentukan musim menanam dan musim menuai.
kalendar digunakan untuk menjalankan aktiviti harian seperti upacara perkahwinan, perburuan
ataupun pengebumian.
Pengamalan falsafah perang Sun Tzu, karyanya, The Art of War membicarakan selok-belok perang
dan cara menangani musuh telah diulang cetak ke dalam pelbagai bahasa.
falsafah tersebut diaplikasikan pula sebagai taktik dalam urusan pemiagaan.
[mana-mana 4 x 1 markah = maksima 4 markah]
Muka surat 31-33
3(a) Terangkan sistem pemerintahan dan kepercayaan tamadun Hwang Ho. [ 8 markah ] Sistem pemerintahan
F1 - Sistem pemerintahan beraja
H1a - Pengganti raja dilantik daripada kalangan saudara lelaki yang muda/anak lelaki raja F2 - Raja-raja Shang berkuasa dalam politik, ekonomi, sosial dan agama
H2a - Berkuasa di kawasan pusat pentadbiran H2b - Percaya kuasa raja mandat dari tuhan H2c - Tidak perlu mendapat pengesahan politik H2d - Raja-raja Shang keturunan pemerintah agama F3 - Urusan pentadbiran
H3a - Bangsawan dan pegawai kerajaan membantu raja
H3b - Bangsawan membantu raja bagi wilayah luar pusat pentadbiran H3c - Bangsawan bertanggungjawab mentadbir wilayah
H3d - Golongan bangsawan berhak mewujudkan pentadbiran sendiri, memungut cukai pertahanan dan undang-undang
F4 - Raja Dinasti Chou
H4a - Membahagikan pemilikan tanah kepada wilayah-wilayah H4b - Melantik pembesar tempatan di setiap wilayah
H4c - Mengikat pembesar dengan ikrar taat setia kepada pemerintah Chou
H4d - Pembesar memberi hadiah kepada pemerintah seperti kereta kuda/senjata gangsa / hamba/binatang
H4e - Pembesar melindungi raja
H4f - Memberi bantuan tentera pada masa perang H4g - Menjadi ketua agama
H4h - Menjalankan upacara pengorbanan Sistem Kepercayaan
F5 - Mengamalkan banyak kepercayaan animisme dan politeisme H5a - Mengamalkan penyembahan roh nenek moyang
H5b - Menyembah tuhan syurga (Shang ti) H5c - Menyembah tuhan bumi (Tu)
H5d - Menyembah sungai, bukit, gunung F6 - Upacara penyembahan
H6a - Melibatkan permainan muzik, tarian
H6b - Upacara korban diketuai oleh golongan bomoh
F7 - Jumpaan tulang binatang dan kulit kura-kura di Anyang H7a - Tulang yang ditemui dikenali sebagai tulang oracle H7b - Fungsi tulang ini untuk meramal sesuatu keadaan
12
H7c - Golongan bomoh yang terlibat dalam upacara penilikan akan meletakkan tulang di unggun api sehingga merekah
H7d - Rekahan ini ditafsirrkan dan disabitkan dengan sesuatu kejadian
(b) Nyatakan susun lapis organisasi sosial masyarakat Dinasti Shang [ 4 Markah ] F1 - Lapisan paling atas ialah golongan raja dan pembesar
F2 - Diterajui oleh raja
F3 - Golongan pembesar memiliki tentera dan senjata gangsa
F4 - Menggunakan keistimewaan untuk menundukkan golongan bawahan F5 - Golongan bawahan ialah golongan petani dan artisan
F6 - Petani membentuk sebahagian penduduk kawasan luar bandar F7 - Artisan mempunyai kemahiran dalam teknologi gangsa
F8 - Golongan paling bawah ialah hamba
F9 - Perhambaan merupakan ciri utama Dinasti Shang (c) Terangkan sumbangan tamadun Hwang Ho.[ 8 Markah ] F1 - Mempengaruhi sistem pemerintahan China kuno
F2 - Sistem pemerintahan monarki diteruskan hingga ke zaman Dinasti Ching F3 - Gelaran raja ditukar kepada maharaja
F4 - Konsep anak syurga dan Mandat dari syurga dikaitkan dengan raja F5 - Amalan putaran Dinasti diteruskan hingga abad ke 20
F6 - Pembinaan sistem pengairan
F7 - Pembinaan terusan untuk mengelak banjir dan mengairi kawasan pertanian F8 - Teknologi pembajaan dan penciptaan cangkul dan sabit
F9 - Petani menggunakan batas untuk penanaman
F10 - Petani menggantikan alat pertanian yang dibuat daripada kayu kepada besi F11 - Sistem tulisan digunakan dalam penulisan dan percetakan
F12 - Tulisan juga diajar di sekolah China
F13 - Tulisan berkembang dan penggunaan oleh orang Korea dan Jepun
F14 - Sistem kepercayaan melibatkan pemujaan roh nenek moyang kekal sehinggga hari ini F15 - Unsur pemujaan dimulakan sejak zaman Shang dan diteruskan mengikut kesesuain masa F16 - Konsep Yin dan Yang serta Feng Hsui merupakan kepercayaan masyarakat China
F17 - Sistem Kalendar diperkenalkan semasa pemerintahan Shang F18 - Terdapat 30 hari dalam sebulan dan 360 hari dalam setahun
F19 - Raja menggunakan kalendar untuk digunakan bagi menentukan musim menanam dan menuai
F20 - Menjalankan upacara perkahwinan/perburuan/pengkebumian F21 - Pengamalan Falsafah Perang Sun Tzu The Art Or War oleh Sun Tzu F22 - Membicarakan selok belok perang dan menangani musuh
Modul sejarah t4
13
BAB 2 : PENINGKATAN TAMADUN
Tamadun Yunani1. Sem. Greece- Tamadun Yunani berkembang di Semenanjung Greece dan pulau-pulau sekitarnya yang dikelilingi oleh Laut Aegean dan Laut Mediterranean 2. Polis- bermula dengan pembentukan petempatan tamadun manusia yang dikenali sebagai negara kota atau polis
3. Gabungan- negara kota terbentuk hasil gabungan beberapa buah kampung dan bandar
4. Pertanian- setiap negara kota mengandungi sebuah kota yang dikelilingi oleh kawasan pertanian dan di dalam kota terdapat pasar, kubu, kuil dan istana 5. Menonjol- negara kota yang menonjol ialah Athens, Sparta dan Corinth
6. Tersendiri – setiap negara kota memiliki corak pemerintahan dan undang-undang tersendiri dan memiliki beberapa tuhan 7. Bersatu- masyarakat dalam setiap negara kota sentiasa bersatu padu
8. Perang- walaupun begitu, peperangan sering berlaku antara negara kota
LATAR BELAKANG
TAMADUN
[ms38]
Tamadun India 1. Aryan- orang Aryan membawa satu budaya dan tahap baru kepada masyarakat Lembah Indus 2. Zaman Vedik- dikenali sebagai Zaman Vedik sempena kelahiran kitab-kitan Veda
3. Hindu- permulaan kehidupan beagama dengan lahirnya agama HIndu 4. Lembah Ganges- perhatian masyarakat beralih ke Lembah Ganges 5. Raja- terdapat golongan pemerintah yang terdiri daripada golongan raja 6. Janapada- terdapat 2 bentuk kerajaan iaitu janapada (kerajaan kecil) dan 7. Mahajanapda- mahajanapada (kerajaan besar)
8. Chandragupta- Chandragupta Maurya menyatukan kerajaan-kerajaan kecil ini 9. Dinasti Maurya- Dinasti Maurya menyatukan seluruh India utara
10. Asoka- kemuncak kegemilangan semasa pemerintahan Asoka. Tamadun China
1. Hwang Ho- terletak di Lembag Hwang Ho 2. Dinasti Chin- bermula dengan Dinasti Chin
3. Shih Huang Ti- Shih Huang Ti adalah pengasas Dinasti Chin 4. Empayar- jajahan takluknya luas sehingga membentuk empayar 5. Vietnam- empayar sangat luas sehingga ke Sungai Merah di Vietnam 6. Disatukan- jajahan takluk disatukan dibawah pentadbiran pusat.
Tamadun Rom 1. Bukit Palatine- lahir di kawasan Bukit Palatine 2. Latin- didiami oleh masyarakat Latin
3. Ramolus- lembah ini menjadi penting semasa pemerintahan Romulus, 4. Majlis Perbandaran- diwujudkan majlis perbandaran di setiap bandar 5. Pentadbiran- pentadbirannya tidak diganggu oleh pentadbiran pusat Rom 6. Terancang- pembinaan bandarnya terancang dengan pelbagai kemudahan 7. Pompei- Pompei merupakan Bandar contoh yang mempunyai kemudahan
pejabat, perpustakaan, rumah ibadat, kedai, pintu gerbang dan colloseum. 8. Saliran- sistem saliran bawah tanah yang menyalurkan air melalui paip 9. Kegunaan- untuk kegunaan penduduk, perindustrian dan pengangkutan
Modul sejarah t4
14
ASPEK-ASPEK PENINGKATAN TAMADUN
CIRI-CIRI TAMADUN YUNANI TAMADUN ROM TAMADUN INDIA TAMADUN CHINA
1. P E ME R INT AHAN DAN P E NT ADBIRA N [ MS 42 ]
1. Monarki- sistem beraja
Dibantu- raja dibantu oleh konsul
Peranan Raja- ketua hakim, ketua tentera dan ketua agama
Raja dipilih- kuasanya sangat terhad 2. Oligarki- sistem pemerintahan oleh beberapa orang konsul
Kuat- lahir golongan aristokrat yang kuat 3. Aristokrasi- pemerintahan oleh golongan aristokrat
Rampasan kuasa- oleh golongan yang menuntut hak
4. Tirani/diktator
Diktator- golongan kaya atau tentera Ditentang- ditentang oleh golongan aristokrat
5. Demokrasi
Dewan- terdapat Dewan Perhimpunan dan Majlis
Lelaki- semua warganegara lelaki Athens berpeluang menkadi anggota Dewan Perhimpunan selama 6 bulan - setahun Bersidang- 3 kali sebulan
Majlis- mengendalikan keputusan Dewan Dilantik- Dewan melantik ahli Majlis, Majistret dan Juri
Kuasa penuh- Dewan mempunyai kuasa penuh terhadap ketiga-tiganya.
Sparta- mengamalkan sistem pemerintahan tentera
Pertahanan- diberi perhatian penting Anak lelaki- dilatih jadi tentera
1. Sistem beraja
Etruscan- raja-raja berketurunan Etruscan memerintah secara mutlak Patrician- golongan bangsawan yang memberontak dan membentuk sebuah republik
2. Republik-tiada pemerintah berkuasa mutlak
Dua konsul- kuasa tertinggi yang dilantik oleh Dewan Senat
Dewan Senat- membantu konsul yang terdiri daripada golongan bangsawan Praeotor- pemerintah tentera Dewan Perhimpunan- diwakili oleh semua rakyat Rom
Diluluskan- Dewan Perhimpunan meluluskan keputusan Dewan Senat 3. Julius Caesar- mencapai taraf empayar
Kuasa- meluaskan kuasa ke Macedonia, Yunani, Syam, Mesir, Perancis, Brittania dan Jerman Empayar- membentuk system pentadbiran berpusat
Penyatuan- menyatukan wilayah-wilayah kecil
Diktator- menamatkan sistem republik dan menjadi diktator Maharaja- menggunakan gelaran maharaja
4. Augustus- diteruskan oeh Augustus Keamanan- Berjaya membawa
keamanan dan keagungan
Pax Romana- (Keamanan Rom) iaitu zaman kegemilangan
3 Benua- pelbagai bangsa dalam 3 benua iaitu Asia, Afrika dan Eropah.
1. Kerajaan kecil- bersifat kepuakan dan tidak mempunyai raja
2. Kerajaan besar- diketuai oeh raja seperti kerajaa Kashi, Kosala dan Magadha 3. Raja- berkuasa mutlak 4. Ritual- diperkukuh dengan upacara ritual
5. Brahmin- penasihat
6. Ksyatria- pemerintah tertinggi dan dominan
7. Chandragupta- membentuk empayar Maurya
8. Mengubah- mengubah status raja kepada maharaja
9. Empayar Maurya- meiputi kawasan dari Teuk Benggala hingga ke Pergunungan Hindu Kush
10. Pataliputra- ibu kota 11. Asoka- zaman
kegemilangan Dinasti Maurya 12. Tamat- kejayaan Asoka menamatkan perang saudara 13.Kalinga- selepas Perang Kalinga, ditekankan kedamaian dan kemajuan sosial
14. Buddha- penaklukan melalui penyebaran agama Buddha
15.Birokrasi- membentuk birokrasi pentadbiran untuk menjalankan pemerintahnnya.
1. Perluasan kuasa- mengubah sistem pemerintahan feudal kepada pemerintahan berpusat 2. Dinasti Chin- melahirkan empayar semasa Dinasti Chin 3. Konsep-konsep raja ditukar kepada maharaja
4. Birokrasi awam- membentuk sistem pentadbiran atau birokrasi awam yang terdiri daripada pegawai yang dilantik oleh maharaja
5. Hon Kao Tsu- jawatankuasa dalam perkhidmatan awam yang berkuasa melantik rakyat sebagai pegawai
6. Peperiksaan awam- diasaskan pada pencapaian dalam peperiksaan awam 7. Dinasti Han- diwujudkan pada zaman Dinasti Han
Modul sejarah t4
15
CIRI-CIRI TAMADUN YUNANI TAMADUN ROM TAMADUN INDIA TAMADUN CHINA
2. P E RUN DANG AN [ ms 46 ]
1. Dewan Perhimpunan- menggubal undang-undang
2. Republik- kepentingan undang-undang diutarakan oleh Plato dalam bukunya Republic
3. Plato- menurut Plato, negara harus diperintah oleh ahli falsafah kerana mereka cekap, terbaik, dan berupaya menggubal undang-undang
1. Hukum Kanun 12- undang-undang Rom pertama yang dupahat pada kayu (Papan Dua Belas)
2. Maharaja Justinian- bertindak mengumpulkan, menyatukan dan membukukan undang-undang 3. Kod Undang-undang Rom- melahirkan Kod Undang-Undang Rom 4. 3 Cabang- undang-undang sivil, undang rakyat dan undang-undang natural
5. Prinsip:
i. Sama- semua manusia sama disisi undang-undang
ii. Bersalah- seseorang tidak bersalah sehingga terbukti bersalah
iii. Adil- keadilan terhadap setiap individu
iv. Bukti- hukuman berasaskan bukti yang cukup
1. Perundangan- perundangan penting untuk melihat perjalanan kerajaan serta keberkesanan pentadbiran
2. Dharma Sastra- dianggap kitab undang-undang Hindu paling tua
3. Raja- raja menjadi tonggak negara
4. Tanggungjawab- raja dipertanggungjawabkan untuk memelihara kesucian dan kedaulatan undang-undang 5. Kesalahan- segala kesalahan yang dilakukan akan dikenakan tindakan atau denda
6. Brahmin- golongan yang dominan kerana mahir tentang hokum-hakam agama
7. Titah- undang-undang maharaja disampaikan sebagai titah dan perintah diraja
8. Diukir- segala titah itu diukir pada tinag batu yang didirikan di tepi jalan supaya dapat dibaca oleh rakyat
9. Tiang Asoka- tiang ini didirikan pada zaman pemerintahan Asoka
i. Bapa- raja atau pemerintah diumpamakan bapa oleh masyarakatnya
ii. Larangan- larangan terhadap penyembelihan haiwan
walaupun dalam upacara korban 10. Kesejahteraan-
pemerintahannya adil kerana berpegang kepada konsep kesejahteraan rakyat
1. 2 Prinsip-hukuman berat dan bercorak kolektif
2. Legalisme- berteraskan falsagah legalisme
3. Han Fei Tzu- digubal dan diperkenalkan oleh Han Fei Tzu 4. Tegas- undang-undang tegas dan kukuh dapat mengawal tingkah laku manusia 5. Belas kasihan- dalam
menjalankan undang-undang tidak harus wujud rasa belas kasihan 6. Dipelihara- undang-undang dan penguatkuasaannya harus dipelihara tidak kira dalam apa jua keadaan
7. Membendung- perlu untuk membendung tindakan liar manusia
8. Raja- raja mesti memiliki kuasa yang utuh
9. Bertentangan- undang-undang ini bertentangan dengan ajaran Confucius
10. Confucius- menekankan keperluan raja mempunyai pekerti yang baik dan menjaga
keharmonian manusia serta masyarakat.
Modul sejarah t4
16
CIRI-CIRI TAMADUN YUNANI TAMADUN ROM TAMADUN INDIA TAMADUN CHINA
3. P E RL UA S AN KUA S A [ ms 48]
1. Philip II- kerajaan Macedonia dan Yunani telah disatukan
2. Alexander- berjaya meluaskan jajahan takluk ke Parsi, Mesir, Turkistan dan Samarkand
3. Hellenistik- menyebarkan kebudayaan Hellenistik yang menggabungkan
kebudayaan Yunani, Parsi dan timur yang lain
4. Tersebar- kebudayaan ini tersebar dari kota-kota utama seperti Syracuse, Iskandariah dan Antioch
5. Berakhir- empayar Yunani berakhir dengan kematian Alexander dan kemunculan Rom.
1. Augustus- zaman perluasan kuasa Rom berlaku pada zaman
pemeintahan Augustus Caesar 2. Warisan- mewajibkan system pemerintahan warisan
3. Empayar Rom- empayar Rom terdiri dari Britain, Sepanyol, kawasan Sungai Rhine. Danube, Laut Hitam, Pergunungan Atlas, Afrika Utara, Macedonia, sebahagian Turki dan Palestin.
1. Chandragupta- bermula perluasan kuasa yang besar dalam Dinasti Maurya
2. Tentera- pasukan tenteranya besar (600 ekor gajah, 1000 orang tentera berkuda, 10,000 orang infantri)
3. Menguasai- menguasai seluruh India Utara, menakluk Punjab, menewaskan Seleceus 4. Bindusara- meluaskan empayar ke Mysore
5. Asoka- mengubah kaedah perluasan kuasa
6. Tidak- tidak menekankan kekuatan ketenteraan sebagai asas untuk mempeluaskan kuasa
7. Lembut- dasar yang lebih lembut dan terbuka
8. Buddha- member penenkanan kepada agama Buddha
9. Takluk- menakluk seluruh India
10. Kalinga- berlaku akibat kemenangan Asoka ke atas Kalanga dalam Perang Kalinga
1. Dinasti Chin- perluasan kuasa melahirkan empayar pada zaman Dinasti Chin
2. Shih Huang Ti- berjaya menyatukan seluruh kerajaan kecil di China
3. Autokratik- memerintah secara autokratik iaitu tegas dan mutlak 4. Hapus – mengahapuskan kuasa golongan bangsawan dengan melantik gabenor ddan panglima tentera untuk mentadbir 5. Tembok Besar China- bagi mempertahankan empayar China daripada serangan orang gasar i.dibina- oleh Maharaja Shih Huang Ti
ii. panjang- 50000 km iii. lebar- 4.5 – 9 m iv. tinggi- 7.5 m
v. fungsi- untuk mempertahankan wilayahnya daripada serangan orang Hun (nomad)
vi. tenaga- menggunakan 30,000 tenaga kerja
Modul sejarah t4
17
CIRI-CIRI TAMADUN YUNANI TAMADUN ROM TAMADUN INDIA TAMADUN CHINA
4. P E NING K AT AN E KO N O MI [ms 50 ]
1. Perdagangan- tumpuan kepada aktiviti perdagangan
2. Muka bumi- muka buminya bergunung-ganang dan tidak sesuai untuk pertanian 3. Jalan laut- peningkatan yang tinggi dalam perdagangan dengan kawasan luar melalui jalan laut
4. Pesisir pantai- pada permulaan perdagangan hanya di pesisir pantai 5. Kurang tanah- akibat kekurangan tanah untuk pertanian, Athens dan Corinth
menghadapi masalah kekurangan makanan 6. Makanan luar- terpaksa mendapatkan bahan makanan dari luar
7. Athens- mendapatkan bekalan makanan dari kawasan selatan dan Laut Hitam 8. Pusat- Athens menjadi pusat pengumpulan barang keperluan yang datang dari timur
1. Cukai- kegiatan perdagangan dikenakan cukai yang menyebabkan kenaikan harga barang
2. Berpindah- kesannya ramai rakyat Yunani berpindah ke tempat-tempat lain seperti Alexandria pada Zaman Graeco-Rom
3. Zaman Graeco-Rom:
i. Hellenestik- dikenali juga sebagai Zaman Hellenistik
ii. Penyerapan- penyerapan budaya Greek ke dalam masyarakat Rom
1. Perdagangan- aktiviti perdagangan sangat pesat
2. Dalaman- perdagangan dalaman antara kawasan-kawasan di dalam wilayah India
3. Luar- perdagangan luar
4. Pusat- pusat perdagangan yang penting seperti Anga, Kalinga dan Karusa
5. Hubungan luar- hubungan perdagangan dengan negara luar seperti dengan Macedonia, Sri Lanka, rantau Asia Tengah dan Asia Tenggara
6. Pelabuhan penting- seperti Tamralipti(timur),Cambay (barat) 7. Sresthin- persatuan
perdagangan dan perusahaan 8. Jenis persatuan- persatuan tukang kayu, tukang logam, tukang kulit.
9. Matlamat- mengawal harga, kualiti barangan dan gaji pekerja 10. Undang-undang- digubal untuk mengawal persatuan dan
pelaksanaannya diawasi oleh raja. 11. Mata wang- sebagai medium jual beli
12. Emas- pada Zaman Gupta, bentuk mata wang emas (Dinara) digunakan
13. Perusahaan- pengeluaran tekstil, kain kapas dan sutera 14. Sutera- perusahaan membuat sutera berpusat di Bengal dan Benares
15. Tujuan cukai- untuk menyara anggota tentera, pentadbir dan raja 16. Maritim- wujud perdagangan maritim dengan Alam Melayu, Rom dan Sri Lanka.
1. Dinasti Shang- berlaku peningkatan ekonomi
2.Kemajuan- dalam pertanian, perdagangan dalam negeri dan maritim, perusahaan dan
pembentukan persatuan perniagaan 3. Dinasti Han:
4.Tenggala- tenggala diperkenalkan untuk membuat batas tanaman 5.Kolar kuda- untuk menarik tenggala kayu, kereta kuda, kereta sorong beroda, dan penyisir tanah 6. Penanaman Bergilir- untuk menjaga kesuburan tanah 7. Teres – kawasan bukit diteres untuk pertanian
8. Pengairan- terusan digunakan untuk memperoleh sumber air dalam pertanian terkawal
9. Banjir- untuk mengawal banjir 10. Logam- perusahaan logam dan tembikar
11. Luar – hasil perusahaan didagangkan ke Alam Melayu, India, Timur Tengah dan Barat
12. Jalan- melalui jalan darat (Jalan Sutera Darat dan jalan laut.
13. Dalam – juga didagangkan di dalam negeri China
14. Persatuan – muncul persatuan perdagangan yang melahirkan kelas pertengahan
15. Perhubungan- perkembangan system perhubungan seperti jalan raya dan jambatan
16. Alat pengangkutan - kereta kuda dan kereta lembu.
Modul sejarah t4
18
CIRI-CIRI TAMADUN YUNANI TAMADUN ROM TAMADUN INDIA TAMADUN CHINA
5. P E NING K AT AN S O S IA L i. P end idi ka n [ ms 53]
1. Athens- pendidikan bertujuan untuk melahirkan manusia yang seimbang pencapaiannya dari sudut rohani dan jasmani
2. Cemerlang- manusia yang cemerlang ialah manusia yang dapat memenuhi tuntutan mental dan fizikal
3. Kesejahteraan- hanya manusia yang cemerlang yang dianggap dapat
memberikan sumbangan kepada kesejahteraan kehidupan manusia 4. Contoh- menitikberatkan pendidikan, sukan, muzik, kesusasteraan, seni berpidato, membaca, menghafal dan menulis
5. Sparta- matlamat pendidikan adalah untuk melahirkan warganegara tentera yang sempurna, gagah dan setia kepada negara kotanya
6. Fizikal- mementingkan latihan fizikal dan 7. Senjata- kemahiran menggunakan senjata
8. Sekolah falsafah- banyak sekolah falsafah berkembang di negara kota seperti Athens, Thebes, Elea dan Miletus
9. Pusat- Athens dikenali sebagai pusat cendekiawan Yunani
10. Sejarawan- seperti Thucydides dan Herodutus
11. Pemikir- dalam bidang sains dan teknologi seperti Thales, Anaximander, Heraclitus dan Anaxagaros
1. Praktikal- pendidikan amat menekankan aplikasi ilmu yang praktikal dan semangat setia kepada Rom
2. Infrastruktur- menyediakan infrastuktur dan kemudahan awam 3. Yunani- banyak mengambil dan menyerap unsure dairpada Yunani 4. Jurutera- melahirkan jurutera yang dapat membina sistem pengairan, bangunan dan jalan raya
5. Lahir- pusat pendidikan ini juga dapat melahirkan ahli falsafah dan sejarawan yang telah menulis tentang sejarah kegemilangan Rom
1. Zaman Vedik- peningkatan dalam bidang pendidikan bermula pada Zaman Vedik 2. Hindu- mementingkan keagamaan dan berteraskan agama Hindu
3. Lelaki- didomonasi oleh kaum lelaki
4. Wanita- tidak mempunyai ruang untuk menerima pendidikan
5. Kitab veda- pembelajaran kitab-kitab veda
6. Bahasa Sanskrit- medium pengajaran yang penting 7. Hafalan- kaedah yang digunakan untuk mendalami kitab-kitab veda
8. Tumpuan- tumpuan pendididkan ialag agama 9. Kolej Brahman- pendidikan tinggi diberikan di Kolej Brahman
10. Nalanda- university agama Buddha
11. Brahmin- harus menghafal pelbagai buku agama
khususnya veda 12. Ilmu sains- harus
mempelajari karya saintifik dan falsafah untuk meningkatkan ilmu sains
13. Tujuan- pendidikan
bertujuan untuk menambahkan ilmu, mengatasi buta huruf dan mendapatkan jawatan dalam pemerintahan
1. Matlamat- matlamat utama pendidikan adalah untuk lulus peperiksaan awam kerajaan 2. 3 peringkat:
i. rendah-mengenal dan
menghafal tulisan ideogram dan 9 buah buku suci tanpa memahami maknanya
ii. menengah- karangan dan sastera
iii. tinggi-menterjemah buku suci 3. Pentadbiran-pendidikan menjurus kepada kepentingan untuk pentadbiran
4. Peperiksaan Awam China: 3 tahap:
i. Hsiu Tai ii. Chun-Jen iii. Chin Shih Setaraf: i. ijazah pertama ii. sarjana iii.doktor falsafah Tempat peperiksaan: i. daerah
ii. ibu kota daerah
iii. ibu kota empayar yang bertempat di istana iaitu di hadapan maharaja Kelulusan:
i. menjadi pegawai kerajaan iii. pendidik
Tempoh: i. 3 tahun 2 kali ii. 3 tahun sekali iii. 3 tahun sekali
Tertua- sistem peperiksaan tertua di dunia
Modul sejarah t4
19
ii. F als afah [ ms5 5] TAMADUN YUNANI1. Ahli Falsafah- manusia yang menggunakan akal untuk berfikir secara berterusan
2. Persoalan- bagi mencari jawapan yang logik dan rasional terhadap persoalan yang berkaitan dengan kehidupan harian dan alam
3. Herodutus- ahli falsafah dan sejarah terulung Karya – History of Persian Wars
Gelaran - Bapa Sejarah
4. Thucydides- Pengasas Sejarah Saintifik Karya- History of the Peloponnesian War Pendekatan- penulisan sejarah yang berteraskan penyelidikan
5. Socrates- Bapa Falsafah Barat
Soal jawab- pakar dalam perbincangan melalui kaedah soal jawab
Mencari- berusaha mencari unsur-unsur dalam kehidupan dan masyarakat bahagia
Tuduh- dituduh merosakkanpemikiran masyarakat dan telah dihukum bunuh dengan cara meminum racun
6. Plato- pengikut Socrates
Sedar- menyedarkan masyarakat tentang perkara asas dalam falsafah Socates Persoalan- persoalan tentang manusia dan masyarakat
Sempurna- masyaakat yang sempurna
merupakan masyarakat yang diperintah oleh ahli falsafah
Akademi- mengasaskan akademi falsafah di Athens
Republic – sesebuah masyaakat dan negara paling baik diperintah oleh ilmuwan dan ahli falsafah
7. Aristotle- murid Plato dan ahli falsafah yang berpengaruh
Mendalami- mendalami bidang sains dan falsafah
Penerbitan- hasil penebitannya mengandungi ilmu logik, metafizik, etika, politik, fizik, sains tabii,astronomi, dan geologi
Membaiki dunia- falsafahnya ialah untuk membaiki dunia
Karya- Politics; cara berfikir yang teratur
TAMADUN ROM
1. Yunani- banyak mengambil falsafah daipada Yunani
2. Stoisisme- diasaskan daripada falsafah stoic atau stoisisme 3. Alam- mengajar bahawa
kebahagiaan hidup manusia dan nasib seseorang bergantung pada
hubungannya dengan alam 4. Adil – menekankan keadilan, tanggungjawab, keberanian dan peri kemanusiaan
5. Rasional- mengajar manusia untuk berfikir secara rasional
5. Ingin tahu- mengamalkan semangat ingin tahu
TAMADUN INDIA 1. 2 bentuk- dua bentuk pemikiran yang besar i. bersumberkan kitab veda ii. menolak kitab veda
2. Kitab veda- Rig Veda, Yajur Veda, Sama Veda, Atharva Veda
Sumber – Upanishad, Mahabharata, Bhagavad Gita 3. Bukan veda- bersumberkan Carvaka, Jainisme dan
Buddhisme
TAMADUN CHINA 1. Manusia- penekanan kepada hal berkaitan manusia iaitu hubungan manusia dengan manusia lain
2. Sumber- Kung-fu Tze (Confucius), Lao Tze, Taoisme dan Mo Tzu
3. Mo Tzu- Motze (Mencius) 4. Menolak- menolak beberapa ajaan dalam Confucianisme dan memikirkan caa hendak
melahirkan masyarakat dan politik baik
5. Alam sekitar- berpendapat manusia berakhlak baik dan manusia menjadi sebaliknya kerana pengaruh alam sekitar 6. Legalisme- hanya undang-undang dapat mewujudkan nilai baik dan k etertiban masyarakat 7. Confucianisme- menekankan keperimanusiaan dan maruah diri Sopan – mengutamakan
kesopanan dan k esusilaan Baik – hubungan baiak sesama manusia
9. Taoisme- menegaskan konsep keperluan menjaga keharmonian antara manusia dengan alam dan masyarakat
Modul sejarah t4
20
CIRI-CIRI TAMADUN YUNANI TAMADUN ROM TAMADUN INDIA TAMADUN CHINA
iii. S ains d an T ek n o log i [ms 57 ]
1. Thales- tokoh matematik Yunani yang mengembangkan ilmu geometri Mesir Purba
2. Pythagoras- memperkenalkan Teorem Pythagoras yang mengembangkan ilmu geometri Mesir Purba dan Babylon
Mempelajari- mempelajari matematik Mesir dan Babylon
Mengasaskan- mengasaskan gerakan saintifik dan bergelar Pythagorean 3. Hippocrates- Bapa Perubatan
Moden- profesion perubatan moden iaitu Sumpah Hippocrates
Anatomi- pakar dalam bidang anatomi 4. Archimedes- ahli matematik dan fizik Teori- teori isi padu air dan graviti 5. Ptolemy- tokoh utama dalam bidang astronomi Yunani
6. Sistem angka – herodianic dan ionic 7. Ilmu pelayaran – meningkat dengan penciptaan layar yang lebih kuat dan perahu yang lebih besar
1. Boethius- ahli matematik
Kait- mengaitkan matematik dengan muzik, geometri dan astronomi 2. Ilmu pelayaran – meningkat dengan penciptaan layar yang lebih kuat dan perahu yang lebih besar 3. Perahu layar – penciptaan perahu layar meningkatkan aktiviti
perdagangan laut dan menjadi alat pengangkutan penting dalam peperangan
1. Pengetahuan Vedik- sains dan teknologi ialah cabang pengetahuan vedik
2. Rig Veda- pengetahuan tentang astronomi
3. Zaman Gupta- ilmu matematik berkembang pesat 4. Geometri- mengetahui tentang konsep geometri 5. Sistem nombor- memperkenalkan system nombor iaitu angka Brahmin dan Kharosti
6. Yoga- ilmu perubatan berkembang disebabkan kecenderungan masyarakat dalam fisiologi kerana kaitannya dengan yoga
7. Ilmu pelayaran – meningkat dengan penciptaan layar yang lebih kuat dan perahu yang lebih besar
1. Astronomi- ilmu sains negara 2. 2 Kuasa – konsep
keseimbangan antara dua kuasa iaitu Yin (kuasa aktif) dan Yang (kuasa pasif)
3. Kertas – penciptaan teknologi membuat kertas
Pulpa – campuran bahan mentah seperti rami, buluh dan sayur-sayuran yang dicincang dan dijadikan pulpa yang diratakan, dituskan dan dikeringkan dalam kepingan yang tipis.
4. Lain – penciptaan tembikar, layar perahun dan kapal
Modul sejarah t4
21
CIRI-CIRI TAMADUN YUNANI TAMADUN ROM TAMADUN INDIA TAMADUN CHINA
iv. S eni b ina [ m s5 9]
1. Acropolis- pusat pentadbiran dan ibu negeri di Athens
Binaan menarik- seperti rumah berhala, teater dan parthenon
Tujuan- tujuan keagamaan dan pusat kegiatan
2. Parthenon- rumah berhala untuk Dewi Athena
Tujuan- untuk mengingati kejayaan membebaskan diri daripada kuasa Persia 3. Pantheon- binaan berbentuk kubah yang terbesar di dunia
Fungsi- tempat memuja dan menyimpan patung dewa dan tempat menjalankan kerja awam
1. Aqueduct- bekalan air Sumber- sumber bekalan air dari gunung
Marcia- aqueduct paling panjang di Marcia
Teknologi- berasaskan sistem graviti 2. Colloseum- berbentuk kubah Fungsi – tempat pahlawan bertarung dan sebagai teater
1. Stupa Besar- tujuan keagamaan
2. Great Bath- binaan yang sangat baik dan lengkap 3. Kompleks kuil:
i. di Gua Ajanta- mempunyai 20 buah kuil
ii. di Gua Ellora- mempunyai 28 buah kuil-gua
4. Menara- pelbagai bentuk seperti kon, kubah dan pagoda
1. Tembok Besar China- untuk pertahanan sepanjang 1500 batu dari Kansu ke Peking
2. Bandar purba – Changan, Anyang, Peking dan Loyang dengan rekaan yang mempunyai tembok batu
3. Bandar lain – tembok di kawasan bandar dibuat daripada tanah liat dan batu bata
4. Kampung- tembok di kampung dibina daripada tanah lumpur 5. Setiap tembok- terdapat pintu gerbang yang dikelilingi oleh parit yang besar dan menara
5. Kota Larangan- kawasan di dalam tembok menempatkan kediaman maharaja seperti Kota Larangan
6. Istana – mempunyai banyak dewan dan taman
7. Dewan – berfungsi sebagai balai penghadapan, tempat hukuman, keraian dan perjumpaan.
8. Kuil – terdiri daripada beberapa buah bangunan
9. Fungsi – merangkumi tempat tinggal, ruang tetamu dan pusat pemujaan
10. Pagoda – berbentuk meninggi sehingga 15 tingkat
11. Bentuk – oktagon atau segi empat sama
12. Lain – pintu gerbang, tembok dan jambatan
Modul sejarah t4
22
CIRI-CIRI TAMADUN YUNANI TAMADUN ROM TAMADUN INDIA TAMADUN CHINA
v. Baha sa d an Ke susas te raa n [ ms 61 ]
1. Bahasa Yunani- digunakan di wilayah dalam Yunani dan kawasan takluk Alexander the Great
2. Tokoh Sastera:
i. Hesiod- penyair dan menulis dua buah buku puisi iaitu Theology dan Works and Days.
ii. Homer- menghasilkan dua buah epik iaitu Iliad dan Odyssey
3. Tulisan orang Phoenecia- tulisan yang diwarisi hari ini
Vokal- ditamabah huruf vokal
1. Bahasa Latin-digunakan secara meluas semasa pemerintahan empayar Rom
2. Penulis dan penyajak- Cicero dan Virgil
3. Patriotisme- kesusasteraan Rom bertujuan untuk meningkatkan semangat patriotisme
4. Augustus- sastera Rom mencapai zaman kegemilangannya
5. Tulisan Rom- tulisan phoenecia diubahsuai oleh orang Rom
Sebar- tersebar ke Barat hingga Asia Tenggara dalam bentuk tulisan rumi
1. 2 kelompok: i. Dravidia:
Lokasi- selatan India
Bahasa- Telegu, Malayalam, Kannada
ii. Indo-Arya:
Bahasa dasar- bahasa Sanskrit Lahir- bahasa Hindi, Udu, Punjabi, Kasmiri
2. Zaman Vedik- bahasa utamanya ialah bahasa Sanskrit 3. Bentuk sastera- bentuk vedik, epik dan sajak
4. Sastera agama Hindu dan Buddha :
i. Mahabharata- menceritakan peperangan antara dua tentera iaitu yang baik dan jahat ii. Ramayana- cerita inkarnasi Dewa Vishnu sebagai Rama dan pergaduhannya dengan raja Sri Lanka yang melarikan isterinya Sita.
5. Bahasa persuratan- bahasa Sanskrit
1. 7 dialek- Mandarin, Wu,
Hunanis, Kiangsi, Hakka, Kantonis dan Fukien
2. Peningkatan- peningkatan sastera kerana sokongan pihak kerajaan
3. Dinasti Han :
Ssu-ma Chien- bidang sastera prosa dengan karyanya Shih Chi cerita- menceritakan sosial, sejarah, kerajaan, pemimpin, dan beberapa aspek ilmu perubatan 4. Dinasti Tang – dalam bidang puisi, muncul tokoh penting iaitu Tu Fu, Li Po dan Po Chu-I 5. Sajak dan cerpen: Terpelajar- seseorang yang terpelajar harus mampu bersajak untuk melahirkan pengetahuan dan pemikirannya
Modul sejarah t4
23
vi. S istem S o si al [ms6 2] 1. Athens- 3 kumpulan:i. Warganegara- mempunyai hak dalam politik negara
ii. Bukan warganegara- tiada hak ini iii. Hamba- tiada hak ini
2. Sparta- 3 kelas sosial i. warganegara Sparta tulen
ii. para pekerja, artisan dan pedagang iii. Helot yang mengusahakan tanah dan merupakan golongan majoriti
1. 3 lapisan:
i. Warganegara- orang Rom ii. Bukan warganegara- penduduk yang ditakluki iii. Hamba 1. 4 kasta utama: i. Brahmin ii. Ksyatria iii. Vaisya iv.Sudra Contoh syarat-
i. seseorang lelaki tidak boleh mengahwini wanita daripada daripada kasta yang berbeza ii. tidak boleh bercampur gaul dengan ahli kasta yang berbeza
1. 3 kelas utama:
i. Atasan- lapisan pentadbir seperti maharaja, keluarganya, pegawai bangsawan dan sida-sida
ii. Rakyat bawahan- golongan petani dan artisan
iii. Hamba
2. Confucius- 4 kelas
i. sarjana- pegawai kerajaan yang bependidikan
ii. petani – tulang belakang ekonomi China
iii. tukang iv. pedagang
3. Tukar kelas- setiap individu boleh menukar kelasnya kepada kedudukan yang lebih baik menerusi pendidikan
