KONSEP TADIKA ATAU PRASEKOLAH DAN KURIKULUM STANDARD PRASEKOLAH KEBANGSAAN
HAZRAD KHAN RAHMATULLAH KHAN NIK NUR ‘IZZATI RUSDI
HAMZANIZA NOR HAMDAN NORISHAH MOHAMAD DAUD MASNITA HAZLINI MUSTAPHA
JABATAN KEMAHIRAN HIDUP
FAKULTI PENDIDIKAN TEKNIKAL DAN VOKASIONAL UNIVERSITI PENDIDIKAN SULTAN IDRIS
(20 OKTOBER 2010)
ABSTRAK
Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan menyediakan peluang kepada kanak-kanak berumur 4 hingga 6 tahun untuk mencapai objektif dalam aspek jasmani, emosi, rohani, intelek dan sosial melalui persekitaran pembelajaran yang selamat, menyuburkan serta aktiviti yang menyeronokkan, kreatif dan bermakna. Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan turut menerangkan definisi tadika, prasekolah dan komponen Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan dari aspek tunjang-tunjang, modul teras asas, modul bertema dan jadual peruntukan masa dalam prasekolah mengikut modul asas dan modul bertema. Turut disertakan dalam penulisan ini adalah ulasan umum berkaitan Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan serta perbezaan antara Kurikulum Prasekolah Kebangsaan 2003 dan Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan 2010 berdasarkan temubual bersama guru prasekolah. Perbezaan yang dapat dikenal pasti adalah dari segi aspek tunjang-tunjang, peruntukan masa dalam prasekolah, penggunaan bahasa di prasekolah dan lain-lain lagi. Hasil penulisan ini diharapkan dapat dijadikan sebagai panduan kepada pihak-pihak yang berkaitan. Contohnya, guru-guru prasekolah, pihak JPN, pihak Kementerian, para ibu bapa, dan ramai lagi bagi menilai keberkesanan pelaksanaan Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan.
PENGENALAN
Program pendidikan pra-sekolah di Malaysia telah mula diperkenalkan pada era 1950-an dan berkembang dengan pesat bermula pada tahun 1960. Konsep penubuhan tadika atau prasekolah pada asalnya adalah bagi menyediakan pengalaman pembelajaran kepada murid-murid yang berumur antara 4 hingga 6 tahun bagi menyuburkan potensi mereka dalam semua aspek perkembangan, menguasai kemahiran asas dan memupuk sikap positif sebagai persediaan memasuki ke alam persekolahan di peringkat rendah. Program ini dirancang sebagai pendidikan untuk pertumbuhan dan perkembangan jasmani dan rohani kanak-kanak di luar lingkungan keluarga sebelum memasuki pendidikan dasar.
Akta Pendidikan 1996 yang diluluskan telah memberi satu perubahan yang signifikan bagi pendidikan prasekolah. Pendidikan Prasekolah telah dimasukkan ke dalam Sistem Pendidikan Kebangsaan. Peruntukan Akta ini memberi penekanan kepada pendidikan prasekolah bagi kanak-kanak dalam lingkungan umur 4 hingga 6 tahun. Perubahan dasar ini menunjukkan Kementerian Pendidikan Malaysia sentiasa menumpukan usaha untuk mengekal dan mempertingkatkan kualiti pendidikan prasekolah.
Selain itu, pendidikan prasekolah juga merupakan pendidikan asas yang penting bagi kanak-kanak dalam perkembangan hidup seseorang individu selepas menerima pendidikan di rumah. Ia merupakan pendidikan awal yang dapat menarik minat dan menyemai perasaan cintakan ilmu pengetahuan dan sukakan sekolah di kalangan kanak-kanak. Oleh sebab itu guru prasekolah perlu mempunyai pengetahuan yang luas mengenai pendidikan prasekolah yang merangkumi aspek-aspek perkembangan kanak-kanak, strategi pengajaran dan pembelajaran,
pentadbiran pusat prasekolah dan aspek-aspek lain yang berkaitan dengan pendidikan prasekolah.
Perkembangan pertumbuhan tadika yang tidak terkawal menyebabkan pelbagai pendekatan, hala tuju dan kurikulum digunakan dalam pendidikan prasekolah. Sehingga kini belum ada tanda aras atau standard khusus yang sesuai dengan keperluan budaya dan adat resam kita sendiri. Program yang sedia ada ialah program pendidikan awal kanak-kanak yang berasaskan sistem Montessori atau Regio Emilio atau lain-lain yang diadaptasi daripada luar. Kurikulum Pendidikan prasekolah dirangka dengan teliti bagi memenuhi keperluan dan tahap keupayaan kanak-kanak berdasarkan Falsafah Pendidikan Kebangsaan. Mulai tahun 2002, semua pusat pembelajaran kanak-kanak samada diuruskan oleh Kementerian Pelajaran mahupun dikelolakan oleh pihak swasta mestilah mengikut sukatan pelajaran yang telah ditetapkan dan disediakan oleh Kementerian Pelajaran Malaysia. Oleh itu, program pendidikan prasekolah yang dilaksanakan mampu memberi pendedahan pengetahuan, kemahiran dan nilai murni kepada kanak-kanak secara praktikal dan secara tidak normal dalam suasana yang menyeronokkan melalui pendekatan bermain sambil belajar. Pendekatan ini merupakan satu kaedah yang fleksibel, dinamik, komprehensif, interaktif dan pembabitan dalam aktiviti bilik darjah yang mementingkan penerokaan serta yang menggalakkan naluri ingin tahu di kalangan kanak-kanak.
DEFINISI TADIKA/PENDIDIKAN PRASEKOLAH
Tadika merupakan singkatan daripada Taman Didikan Kanak-Kanak. Takrif tadika tidak dinyatakan dengan jelas dalam Akta Pendidikan 1961. Walau bagaimanapun pengurusan tadika boleh difahamkan sebagai mana-mana premis yang menerima masuk lebih dari 4 orang kanak-kanak berumur 5 hingga 6 tahun untuk tujuan menerima pendidikan dengan upah. Matlamat utama pendidikan di peringkat tadika ialah sebagai persediaan awal ke alam persekolahan formal apabila kanak-kanak tersebut berumur 7 tahun.
Menurut Kurikulum Prasekolah Kebangsaan (2003), pendidikan pra-sekolah didefinisikan sebagai persediaan sebelum melangkah ke alam persekolahan di peringkat sekolah rendah. Pengalaman persekolahan dan pembelajaran yang berkesan, bermakna dan menggembirakan dapat membekalkan mereka dengan kemahiran, keyakinan diri dan sikap positif sebagai persediaan untuk memasuki alam persekolahan formal dan pendidikan sepanjang hayat. Menurut Rohaty Mohd Majzub (2003), pendidikan prasekolah adalah tahun-tahun kritis dan asas kepada peringkat pendidikan selanjutnya serta menentukan kejayaan hidup seseorang individu.
Pendidikan prasekolah juga adalah satu program yang menyediakan pengalaman pembelajaran kepada kanak-kanak yang berumur 4 hingga 6 tahun dalam jangka masa satu tahun atau lebih sebelum masuk ke Tahun Satu di sekolah formal. Pembelajaran tadika bukan merupakan pembelajaran wajib dalam
Pendidikan Malaysia. Namun begitu penubuhan tadika oleh pihak swasta amat digalakkan oleh pihak kerajaan. Konsep yang digunakan ialah "Belajar Sambil Bermain" dengan menekankan "Pembelajaran Bertema". Kaedah pembelajaran ialah meliputi aktiviti kelas, aktiviti kumpulan dan aktiviti individu. Keunikan prasekolah yang dianjurkan Kementerian Pelajaran Malaysia ialah aktiviti kumpulan yang berupaya meningkatkan kualiti kawalan emosi dan intelektual. Pendedahan terhadap aktiviti ini dapat menyediakan asas yang kukuh bagi pembelajaran berkonsepkan sekolah bestari.
Selain itu, pendidikan prasekolah merupakan pengalaman awal yang penting dalam dunia persekolahan kepada seseorang kanak-kanak. Pengalaman prersekolahan dan pembelajaran yang berkesan, bermakna dan menggembirakan dapat membekalkan mereka dengan kemahiran, keyakinan diri dan sikap yang positif sebagai persediaan untuk memasuki alam persekolahan formal dan pendidikan sepanjang hayat.
Peluang pendidikan prasekolah diberi kepada semua kanak-kanak tanpa mengira latar belakang sosial, agama, lokasi tempat tinggal, keadaan kesihatan mental dan fizikal kanak serta perkembangan intelek mereka. Bagi kanak-kanak berkeperluan khas mereka diberi peluang untuk belajar dalam kelas biasa atau kelas khas sesuai dengan keadaan dan keperluan mereka. Program pendidikan prasekolah hendaklah sesuai dengan tahap perkembangan kanak-kanak supaya dapat merangsang pemikiran, membina sikap positif dan akhlak yang baik, meningkatkan kecergasan dan kesihatan ke arah penyuburan potensi yang optimum. Oleh itu, kurikulum pendidikan prasekolah member fokus kepada perkembangan kanak-kanak secara menyeluruh, seimbang dan bersepadu.
Pendekatan pembelajaran yang fleksibel dan suasana pembelajaran yang selesa, selamat dan ceria dapat menggalakkan naluri ingin tahu, perasaan suka meneroka dan menjelajak serta memberi pengalaman baru kepada kanak-kanak.
LATAR BELAKANG KURIKULUM STANDARD PRASEKOLAH KEBANGSAAN
Pembangunan kurikulum merupakan satu proses yang dinamik dan berterusan. Justeru Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) sentiasa berusaha melakukan penambahbaikan pogram pendidikan untuk kanak-kanak di prasekolah. Bermula pada tahun 1986, Buku Panduan Guru Prasekolah Malaysia telah diterbitkan untuk dijadikan panduan dalam pengajaran dan pembelajaran prasekolah. Kemudian pada tahun 1993, Garis Panduan Kurikulum Pendidikan Prasekolah Malaysia telah digunapakai untuk sekolah rintis di Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM). Pada tahun 2003, Kementerian Pelajaran telah berjaya menyediakan Kurikulum Prasekolah Kebangsaan yang digubal berlandaskan Rukun Negara, Falsafah Pendidikan Kebangsaan dan Prinsip Pendidikan Awal Kanak-Kanak. Kurikulum Prasekolah Kebangsaan menjadi dokumen rujukan standard yang perlu dipatuhi dan digunapakai oleh semua tadika di seluruh negara. Dokumen rujukan standard ini menetapkan parameter dan kandungan pengajaran dan pembelajaran minimum yang perlu dilaksanakan oleh semua tadika.
Kurikulum Prasekolah Kebangsaan digubal sebagai usaha untuk menyelaras dan meningkatkan kualiti pendidikan prasekolah. Ianya menjadi satu dokumen rujukan standard kepada semua pengusaha tadika seperti yang terdapat dalam pindaan Akta Pendidikan 1996 (Pendidikan Prasekolah). Pendidikan awal kanak-kanak yang berkesan memerlukan kurikulum yang universal, terancang dan dapat
memenuhi keperluan murid semasa. Kurikulum Prasekolah Kebangsaan merangkumi aspek-aspek yang diperlukan dalam perkembangan kanak-kanak yang universal iaitu perkembangan bahasa dan komunikasi, perkembangan kognitif, kerohanian dan moral, sosioemosi, fizikal dan kreativiti dan estetika. Kurikulum Prasekolah Kebangsaan memberi penekanan kepada komponen Bahasa dan Komunikasi sebagai usaha untuk meningkatkan literasi murid dalam bahasa, kemahiran berinteraksi dan komunikasi serta membina keyakinan murid menghadapi pelbagai cabaran dalam era globalisasi dunia.
Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan digubal dengan memberikan penekanan kepada standard kandungan dan standard pembelajaran yang patut diketahui dan boleh dilakukan oleh kanak-kanak berumur empat hingga enam tahun. Standard kandungan dan standard pembelajaran berpaksikan pengetahuan, kemahiran asas serta nilai dalam enam Tunjang Pembelajaran berikut:
i. Komunikasi
ii. Kerohanian, sikap dan nilai
iii. Kemanusiaan
iv. Sains dan teknologi
v. Perkembangan fizikal dan estetika
vi. Ketrampilan diri
Perancangan dan penggubalan Kurikulum Prasekolah Kebangsaan berlandaskan prinsip Rukun Negara dan Falsafah Pendidikan Kebangsaan sebagai pendokong matlamat dan wawasan negara. Perancangan dan penggubalan
kurikulum ini juga mengambil kira pandangan dan falsafah serta teori pendidikan awal kanak-kanak, psikologi dan perkembangan kanak-kanak serta trend pembelajaran terkini seperti teori pelbagai kecerdasan, teori kecerdasan emosi dan konsep e-pembelajaran.
Dokumen Kurikulum Prasekolah Kebangsaan ini mengandungi model konseptual kurikulum, matlamat, objektif, organisasi kandungan kurikuluk, komponen-komponen kurikulum, pendekatan pengajaran dan pembelajaran, cadangan bahan kurikulum, pengurusan ruang dan penilaian serta rekod perkembangan murid. Bagi menjelaskan perkara di atas, terutama dari segi pelaksanaan Kurikulum Prasekolah Kebangsaan, Huraian Kurikukum Prasekolah disediakan. Kedua-dua dokumen perlu dirujuk bersama untuk merancang dan melaksanakan aktiviti pengajaran dan pembelajaran prasekolah.
Kejayaan dan keberkesanan pelaksanaan kurikulum ini bergantung kepada kefahaman dan penghayatan pelaksana di bilik darjah. Oleh itu, Kementerian Pendidikan telah menyediakan Huraian Kurikulum Prasekolah sebagai bahan sokongan untuk membantu guru dan pengusaha tadika melaksanakan kurikulum itu dengan berkesan. Walau bagaimanapun, pelaksana boleh menyesuaikan kandungan kurikulum dengan keadaan dan situasi. Pelaksana juga perlu mempunyai pengetahuan tentang psikologi kanak-kanak, prihatin kepada perbezaan kanak-kanak dari segi keupayaan, minat dan latar belakang serta peka terhadap perubahan dan perkembangan pendidikan terkini. Justeru, guru dapat melaksanakan pengajaran dan pembelajaran berdasarkan amalan yang bersesuaian dengan perkembangan murid (ABP).
Selain itu, tempoh masa merupakan perhatian utama untuk komponen kurikulum. Mengikut Kurikulum Prasekolah Kebangsaan dalam Kementerian
Pendidikan Malaysia (2003) telah menetapkan masa pengajaran dan pembelajaran atau waktu kelas pada peringkat prasekolah iaitu 3 jam setengah dalam sehari iaitu bermula 8.00 pagi sehingga 11.30 pagi. Jika terdapat sekolah yang mengadakan pengajaran bagi sesi kedua ialah daripada 12.00 tengah hari sehingga 3.30 petang. Manakala hari pengajaran ialah selama lima hari seminggu mengikut penggal persekolahan.
KURIKULUM STANDARD PRASEKOLAH KEBANGSAAN
Kurikulum Prasekolah Kebangsaan 2008 digubal berlandaskan Falsafah Pendidikan Kebangsaan seperti berikut:
“Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha yang berterusan ke arah memperkembangkan lagi potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk mewujudkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bagi melahirkan rakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan, berketrampilan, berakhlak mulia, bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberi sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran masyarakat dan negara.”
MATLAMAT
Pendidikan prasekolah bertujuan memperkembangkan potensi kanak-kanak
berumur empat hingga enam tahun secara menyeluruh dan bersepadu dalam aspek jasmani, emosi, rohani, intelek dan social melalui persekitaran pembelajaran yang
selamat, menyuburkan serta aktiviti yang menyeronokkan, kreatif dan bermakna. Ini adalah untuk meningkatkan kemahiran, menanam keyakinan dan membentuk konsep kendiri yang positif pada diri kanak-kanak agar mereka berjaya dalam persekitaran sedia ada dan bersedia untuk menangani cabaran dan tanggungjawab di sekolah rendah kelak.
OBJEKTIF
Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan menyediakan peluang kepada kanak-kanak berumur empat hingga enam tahun untuk mencapai objektif dalam aspek jasmani, emosi dan social, intelek dan rohani sperti berikut:
i. Membina kecergasan badan.
ii. Mempunyai tubuh badan yang sihat.
iii. Mempraktikkan amalan kesihatan yang baik.
iv. Mempraktikkan langkah-langkah menjaga keselamatan diri.
v. Menguasai kemahiran motor halus dan asas motor kasar.
vi. Mempunyai kematangan emosi.
vii. Mempunyai konsep kendiri yang positif dan jati diri.
viii. Berani menyuarakan pandangan dan perasaan.
ix. Berkebolehan berinteraksi dengan orang lain.
x. Boleh bekeja secara bersendirian dan juga secara berkumpulan.
xi. Menghormati perasaan serta hak orang lain dan seterusnya membentuk perhubungan yang positif dengan orang dewasa serta rakan sebaya.
xii. Mengamalkan nilai murni.
xiii. Mengamalkan nilai-nilai Islam dalam kehidupan seharian untuk murid beragama Islam.
xiv. Berkomunikasi menggunakan bahasa Malaysia, bahasa Inggeris dan bahasa pengantar dalam konteks kehidupan harian.
xv. Meneroka persekitaran menggunakan kemahiran proses sains asas.
xvi. Menggunakan kemahiran matematik asas dalam menjalankan tugasan harian dan meyelesaikan masalah.
xvii. Menggunakan kemahiran berfikir kritis, kreatif dan inovatif dalam pembelajaran dan kehidupan seharian.
xviii. Mengembangkan daya kreatif dan estetika.
xix. Menghargai keindahan alam dan warisan budaya.
FOKUS
Pendidikan Prasekolah berfokus kepada usaha untuk menyediakan peluang pembelajaran yang menyeronokkan dan bermakna kepada kanak-kanak berumur empat hingga enam tahun. Fokus utama adalah proses pengajaran dan pembelajaran yang berpusatkan kanak-kanak, menekankan kepada inkuiri penemuan, dan menggunakan pendekatan pengajaran dan pembelajaran
bersepadu, bertema, belajar melalui bermain, pembelajaran konstektual dan pembelajaran berasaskan projek. Prinsip utama yang digunakan adalah pendekatan dan kandungan pembelajaran perlu sesuai dengan peringkat perkembangan kanak-kanak dan mengambil kira perbezaan antara individu. Melalui proses pengajaran dan pembelajaran ini, kanak-kanak akan memperoleh konsep dan kemahiran asas yang akan membantu mereka meneruskan pembelajaran ke sekolah rendah kelak.
REKABENTUK KURIKULUM
Dua ciri utama dalam rekabentuk Kurikulum Prasekolah Kebangsaan adalah kurikulum berasaskan standard dan kurikulum berbentuk modular.
A. Kurikulum Berasaskan Standard
Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan dibangunkan berasaskan standard kandungan dan standard pembelajaran yang perlu dicapai oleh murid. Tujuan utama penetapan standard adalah untuk ekuiti dan kualiti. Ekuiti membawa maksud bahawa semua murid perlu diberi pendidikan yang
berkualiti. Lantaran matlamat kurikulum berasaskan standard adalah untuk memberi pendidikan berkualiti yang sama kepada semua murid.
Standard Kandungan merupakan penyataan spesifik tentang perkara yang murid patut ketahui dan boleh lakukan dalam suatu tempoh persekolahan. Ia merangkumi aspek pengetahuan, kemahiran dan nilai.
Standard Pembelajaran pula merupakan satu penetapan kriteria atau indikator pencapaian dalam bentuk objektif tingkahlaku (behavourial) untuk memastikan pencapaian setiap standard kandungan.
B. Kurikulum Berbentuk Modular
Kurikulum yang berbentuk modular merupakan satu kurikulum yang kandungannya diorganisasikan dan seterusnya disampaikan dalam bentuk bahagian atau unit, bahagian atau unit ini dinamakan modul.
Dua jenis modul yang diwujudkan, iaitu Modul Asas dan Modul Bertema.
i. Modul Asas
Modul Asas terdiri daripada Komponen Bahasa (Bahasa Malaysia, Bahasa Inggeris, Bahasa Cina, Bahasa Tamil), Pendidikan Islam, Pendidikan Moral, Permainan Luar dan Matematik. Waktu yang khas diperuntukkan untuk pengajaran setiap komponen ini.
ii. Modul Bertema
Modul Bertema merupakan modul bersepadu yang merangkumi unsur-unsur dalam keenam-enam Tunjang dan juga unsur kreatif, kritis
dan inovatif. Modul Bertema dibina menggunakan isu kehidupan/peristiwa seharian kanak-kanak.
ORGANISASI KURIKULUM
Organisasi Dokumen Kurikulum Standard terbahagi kepada dua bahagian iaitu Bahagian A dan Bahagian B. Bahagian A adalah senarai Standard Kandungan dan Standard Pembelajaran mengikut tunjang. Bahagian B pula memaparkan cadangan aktiviti untuk modul bertema.
Standard kandungan dan standard pembelajaran berpaksikan pengetahuan, kemahiran asas serta nilai dalam enam Tunjang Pembelajaran berikut iaitu: Komunikasi, Kerohanian, Sikap dan Nilai, Kemanusiaan, Sains dan Teknologi, Perkembangan Fizikal dan Estetika serta Perkembangan Ketrampilan Diri (rujuk Rajah 1). Untuk tujuan kesinambungan, Tunjang-tunjang Pembelajaran ini adalah sama dengan tunjang yang difokuskan dalam pendidikan sekolah rendah.
14 INSAN SEIMBAN G KOMUNIKASI Kemahiran berbahasa, bahasa Malaysia, bahasa Inggeris, bahasa Cina dan bahasa Tamil
KETRAMPILAN DIRI Pemupukan kepimpinan dan sahsiah diri melalui aktiviti kurikulum dan kokurikulum.
KEMANUSIAAN
Ilmu dan amalan kemasyarakatan & alam sekitar setempat, negara & global.
Penghayatan semangat patriotism & perpaduan. PERKEMBANGAN
FIZIKAL & ESTETIKA Perkembangan jasmani dan kesihatan untuk kesejahteraan diri.
Pemupukan daya imaginasi, kreativiti, bakat dan apreasiasi.
SAINS & TEKNOLOGI Pendekatan inkuiri, pengetahuan sains, kemahiran saintifik dan sikap saintifik.
Pengetahuan dan kemahiran matematik, penyelesaisan masalah, ICT.
KEROHANIAN, SIKAP & NILAI
Amalan agama dan kepercayaan, sikap & nilai
Rajah 1: Tunjang dalam Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan
Bahagian A: Standard Mengikut Tunjang
A. Tunjang Komunikasi
Tunjang ini terdiri daripada Bahasa Malaysia, Bahasa Inggeris, Bahasa Cina dan Bahasa Tamil. Bahasa Malaysia dan Bahasa Inngeris adalah wajib dipelajari oleh semua kanak-kanak prasekolah. Bahasa Cina dan Bahasa Tamil dipelajari oleh kanak-kanak di prasekolah yang beraliran bahasa Cina dan bahasa Tamil. Bahasa Malaysia perlu diajar selama dua jam seminggu, manakala Bahasa Inggeris diajar selama dua jam seminggu di prasekolah yang bahasa pengantarnya Bahasa Malaysia dan satu jam seminggu di prasekolah yang bahasa pengantarnya bukan Bahasa Malaysia.
Fokus utama Tunjang Komunikasi adalah Kemahiran Bahasa dan Seni Bahasa. Kemahiran Bahasa merangkumi kemahiran mendengar, kemahiran bertutur, kemahiran membaca dan kemahiran menulis. Bahan yang digunakan perlu sesuai dengan peringkat perkembangan kanak-kanak. Seni Bahasa merujuk kepada keupayaan murid mengungkap keindahan bahasa melalui kepelbagaian aktiviti dan permainan bahasa seperti drama dan sajak.
B. Tunjang Kerohanian, Sikap dan Nilai
Tunjang Kerohanian, Sikap dan Nilai merangkumi pendidikan Islam dan Pendidikan Moral. Pendidikan Islam dipelajari oleh murid beragama Islam selama dua jam seminggu. Pendidikan Moral dipelajari oleh murid lain selama dua jam seminggu.
i. Pendidikan Islam
Pendidikan Islam memberi pengetahuan dan kemahiran asas tentang Rukun Iman, Rukun Islam, Sirah Rasulullah dan Kalimah Syahadah. Kanak-kanak prasekolah belajar bersuci, berwuduk, melakukan pergerakan solat, mencontohi beberapa akhlak Rasulullah dan melakukan amalan harian mengikut adab. Pada masa yang sama, kanak-kanak ini juga mengenal asas bahasa Al-Quran, huruf hijaiyah dan Jawi serta menghafaz beberapa surah pendek doa pilihan. Pengajaran dan pembelajaran pendidikan Islam dijalankan melalui aktiviti seperti bercerita, simulasi, menyanyi, bernasyid, aktiviti hands-on, meneroka dan bermain.
ii. Pendidikan Moral
Pendidikan Moral prasekolah memberi fokus kepada perlakuan moral yang dipupuk secara berterusan sepanjang masa murid berada di prasekolah. Pendidikan moral tidak dijalankan melalui aktiviti yang spesifik tetapi diterapkan melalui kesemua aktiviti yang dijalankan dalam prasekolah. Nilai-nilai murni Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan adalah seperti berikut: kepercayaan kepada Tuhan, baik
hati, bertanggungjawab, berterima kasih, hemah tinggi, hormat menghormati, kasih sayang, keadilan, keberanian, kejujuran, kerajinan, kerjasama, kesederhanaa, toleransi, berdikari dan berdisiplin.
C. Tunjang Ketrampilan Diri
Pendidikan Prasekolah memberi penekanan kepada perkembangan sosioemosi kanak-kanak. Kanak-kanak akan menghadapi masalah di prasekolah dan juga di sekolah rendah kelak jika sosioemosi merangkumi aspek mengenali dan pengurusan emosi sendiri, pencapaian emosi yang positif, pembinaan konsep kendiri yang positif serta pembinaan kemahiran berinteraksi dan kemahiran sosial. Perkembangan sosioemosi berlaku sepanjang masa kanak-kanak berada di prasekolah, ia tidak dicapai melalui aktiviti spesifik tetapi menerusi kesemua aktiviti sama ada aktiviti rutin, semasa rehat, semasa makan dan juga aktiviti pengajaran dan pembelajaran yang lain.
D. Tunjang Perkembangan Fizikal dan Estetika
Tunjang Perkembangan Fizikal dan Estetika merangkumi Perkembangan Fizikal dan Penjagaan Kesihatan serta Perkembangan Kreativiti.
i. Perkembangan Fizikal dan Penjagaan Kesihatan
Kanak-kanak pada peringkat prasekolah memerlukan aktiviti yang menguatkan kawalan otot mereka. Aspek perkembangan fizikal adalah amat penting di prasekolah kerana tanpa perkembangan fizikal yang mantap, kanak-kanak akan menghadapi masalah dalam melakukan aktiviti seperti memegang pensel atau berus untuk menulis dan melukis, penglibatan dalam aktiviti sukan, aktiviti memainkan peralatan muzik serta pengendalian peralatan. Pendidikan prasekolah menyediakan peluang pembelajaran untuk meningkatkan kemahiran motor halus, kemahiran motor kasar serta koordinasi mata-tangan di kalangan kanak-kanak ini. Perkara yang dirangkumi termasuk teknik yang betul untuk melompat, menyambut objek, membaling objek serta postur yang betul semasa duduk.
Tunjang ini juga memberi penekanan kepada pembinaan amalan penjagaan kesihatan fizikal diri, kebersihan persekitaran dan pemakanan yang berkhasiat. Tabiat yang dibina akan memanfaatkan kanak-kanak ini sepanjang usia mereka. Secara lazimnya kanak-kanak yang mempunyai badan yang sihat dapat memberi tumpuan yang lebih baik kepada pembelajaran dan mempunyai konsep kendiri yang positif.
Tunjang ini juga menekankan aspek keselamatan diri daripada sumber yang mungkin menyebabkan kemalangan dan bahaya kepada diri mereka termasuk langkah menjaga kehormatan diri.
ii. Perkembangan Kreativiti
Perkembangan kreativti merangkumi seni visual, pendidikan muzik serta drama dan gerakan kreatif. Tunjang ini lebih menekankan proses daripada produk. Kanak-kanak ini diberi peluang untuk menzahirkan idea mereka secara kreatif dan melibatkan diri dalam aktiviti kreativiti.
Fokus seni visual adalah pada aplikasi seni, ekspresi kreatif dan apreasiasi. Aplikasi seni merujuk kepada proses mengenal dan memilih bahan yang diperlukan untuk menghasilkan sesuatu karya. Ekspresi kreatif adalah proses penghasilan karya. Apreasiasi seni melibatkan proses menceritakan hasil kerja sendiri dan juga menunjukkan penghargaan terhadap keindahan persekitaran serta hasil kerja orang lain.
Pendidikan muzik merangkumi aktiviti menyanyi, pengalaman awal untuk memainkan perkusi, penghasilan muzik menerusi bahan atau objek improvisasi, dan apresiasi muzik.
Drama dan Gerakan Kreatif merangkumi aktiviti drama dan gerakan kreatif di mana murid diberi peluang untuk main peranan, berlakon, menari dan membuat gerakan secara kreatif.
Aktiviti tunjang ini bukan sahaja digunakan untuk meningkatkan daya kreativiti tetapi juga digunakan untuk mencapai objektif pembelajaran tunjang lain. Aktiviti menyanyi dan pergerakan kreatif sentiasa digunakan semasa pembelajaran bahasa, matematik dan lain-lain.
E. Tunjang Sains dan Teknologi
Tunjang Sains dan Teknologi merangkumi awal sains, awal matematik, aktiviti pembinaan menggunakan objek seperti blok dan penggunaan ICT.
i. Awal Sains
Awal Sains menyediakan peluang kepada kanak-kanak untuk meneroka alam sekitar mereka menggunakan organ deria dan peralatan mudah. Dalam proses penerokaan ini, sikap saintifik yang positif seperti sifat ingin tahu, sistematik dan teliti akan terbentuk. Semasa proses penerokaan ini, kemahiran asas proses sains seperti kemahiran memerhati, mengukur menggunakan unit bukan piawai, membanding dan mengelas juga akan dikembangkan. Penerokaan dijalankan ke atas alam hidupan (contoh: tumbuhan, haiwan), alam
bahan (contoh: objek yang tenggelam dan timbul, air, magnet) dan alam fizikal (contoh: pelangi, cuaca). Tunjang ini lebih mementingkan penguasaan kemahiran daripada pemerolehan pengetahuan. Guru perlu bersikap terbuka terhadap pandangan dan dapatan daripada hasil penerokaan murid.
Awal Sains menyediakan peluang kepada kanak-kanak empat hingga enam tahun untuk membuat pembinaan menggunakan objek seperti blok. Aktiviti pembinaan ini bukan sahaja memberi peluang kepada kanak-kanak untuk mempelajari konsep penghubung,
lingkungan serta awal matematik tetapi untuk meningkatkan daya kreativiti murid dan kemahiran motor halus.
ii. Awal Matematik
Awal Matematik membekalkan pengalaman awal matematik kepada kanak-kanak ini. Pengalaman ini termasuk konsep pranombor, nombor, operasi nombor yang mudah, nilai wang, konsep waktu, bentuk dan ruang. Konsep matematik ini dipelajari pada masa yang khas dan juga disepadukan ke dalam semua aktiviti pembelajaran bertema menggunakan kaedah yang menyeronokkan.
Tunjang Sains dan Teknologi juga menyediakan peluang kepada kanak-kanak menggunakan komputer untuk melakukan tugasan tertentu. Penggunaan komputer adalah di tahap kemahiran asas sahaja.
F. Tunjang Kemanusiaan
Tunjang Kemanusiaan memberi peluang kepada kanak-kanak supaya lebih memahami diri sendiri, lebih memahami perhubungan antara diri dengan keluarga, rakan, komuniti dan alam sekitar. Kanak-kanak juga akan lebih memahami tanggungjawab diri dalam perhubungan-perhubungan ini. Tunjang ini juga memberi penekanan kepada pemahaman budaya dan tradisi pelbagai 21
kaum di Malaysia serta menggalakkan penglibatan dalam perayaan pelbagai kaum ini.
Tunjang Kemanusiaan menggariskan skop dan konteks pembelajaran di prasekolah. Kandungan dalam tunjang ini boleh digunakan untuk memberi tema-tema pembelajaran.
Kurikulum Berbentuk Modular
Kurikulum yang berbentuk modular merupakan satu kurikulum yang kandungannya diorganisasikan dan seterusnya disampaikan dalam bentuk bahagian atau unit,bahagian atau unit ini dinamakan modul. Kurikulum Berbentuk Modular ini dibahagikan kepada dua jenis modul iaitu Modul Teras Asas dan Modul Bertema.
A. Modul Teras Asas
Modul Teras Asas merangkumi Bahasa Malaysia, Bahasa Inggeris, Bahasa Cina (untuk prasekolah aliran bahasa Cina), Bahasa Tamil (untuk prasekolah yang aliran bahasa Tamil), Pendidikan Islam, Pendidikan Moral, matematik dan Permainan Luar.
Secara umumnya modul teras asas bertujuan untuk penguasaan literasi awal 4M (membaca, menulis, mengira, menaakul). Modul teras juga merangkumi Pendidikan Islam yang perlu diajar oleh guru agama yang bertauliah. Pendidikan Moral diajar semasa kanak-kanak beragama islam belajar Pendidikan Islam, maka ia perlu dikelaskan sebagai modul teras asas.
Kanak-kanak pada umur ini perlu diberi waktu khas untuk aktiviti fizikal di luar, maka permainan Luar juga dianggap sebagai modul teras asas.
Modul teras asas diberi masa yang khas dalam jadual waktu prasekolah. Pada awal tahun modul asas mengambil masa lebih kurang 35% daripada waktu prasekolah, tetapi pada akhir tahun, peratus masa ini berkurangan jika murid didapati sudah menguasai kemahiran asas 4 M.
B. Modul Bertema
Modul Bertema merupakan modul bersepadu yang merangkumi unsur-unsur dalam keenam-enam Tunjang dan juga unsur kreatif, kritis dan inovatif. Modul Bertema dibina menggunakan isu kehidupan/peristiwa seharian kanak-kanak.
Modul Bertema menyepadukan kesemua tunjang dalam Kurikulum Prasekolah Kebangsaan termasuk juga bahasa, pendidikan moral dan matematik. Pengajaran dan Pembelajaran bertema amat sesuai di kelas Prasekolah kerana :
i. Dapat mendalami topik melalui keperluan kendiri.
ii. Menggalakkan kanak-kanak berfikir secara kritis dan kreatif serta mengembangkan kebolehan kognitif melalui idea-idea baru.
iii. Kurikulum akan menjadi lebih menarik dan pelbagai.
iv. Dapat merapatkan lagi hubungan antara ahli kumpulan yang juga menggalakkan ciri-ciri kepimpinan serta memahami peranan sosial.
Pada awal tahun, modul bertema mengambil masa lebih kurang 35% masa prasekolah tetapi pada akhir tahun, peratus masa perlu dinaikkan. Guru perlu menentukan tema pembelajaran mengikut keperluan murid, keperluan setempat dan keperluan semasa. Walaubagaimanapun, adalah dicadangkan tema-tema ini dibina berdasarkan kategori berikut :
24
Bil Kategori Contoh
1 Diri saya - Anggota badan saya - Keluarga saya - Sekolah saya - Keselamatan diri 2 Negara saya - Perayaan Hari Raya
- Perayaan Tahun Baru Cina - Perayaan Deepavali
- Hari Kemerdekaan
- Seni, kraf dan permainan tradisional
3 Alam bahan - Air
- Pasir - Pakaian 4 Alam fizikal - Pembinaan
5 Alam semulajadi - Cuaca
- Sayangi alam semula jadi 6 Alam kehidupan - Haiwan
C. Aktiviti Rutin
Aktiviti rutin adalah penting dalam pendidikan prasekolah. Aktiviti rutin merangkumi aktiviti seperti pengurusan diri, perbualan pagi, refleksi sebelum balik, membaca doa dan makan semasa rehat.
Aktiviti rutin mengambil lebih kurang 30% daripada masa prasekolah. Kandungan dalam aktiviti rutin merangkumi kesemua tunjang dalam Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan.
PERUNTUKAN MASA DALAM PRASEKOLAH
PERUNTUKAN MASA MINIMUM
Peruntukan waktu minimum berikut hendaklah dipatuhi:
1. Prasekolah hendaklah dijalankan sekurang-kurangnya empat jam sehari (termasuk masa rehat), iaitu sejumlah 20 jam satu minggu untuk kanak-kanak berumur lima tahun ke atas.
2. Prasekolah hendaklah dijalankan sekurang-kurangnya tiga setengah jam sehari (termasuk masa rehat), iaitu sejumlah 17 ½ jam satu minggu untuk kanak-kanak berumur empat tahun ke atas.
3. Bahasa Malaysia hendaklah digunakan sebagai bahasa instructional sekurang-kurangnya 10 jam seminggu di kelas prasekolah yang menggunakan Bahasa Malaysia sebagai bahasa pengantar.
4. Bahasa Malaysia hendaklah digunakan sebagai bahasa instructional sekurang-kurangnya 6 jam seminggu di kelas prasekolah yang tidak menggunakan Bahasa Malaysia sebagai bahasa pengantar.
5. Bahasa Inggeris hendaklah digunakan sebagai bahasa instructional sekurang-kurangnya 10 jam seminggu di kelas prasekolah yang menggunakan Bahasa Malaysia sebagai bahasa pengantar.
6. Bahasa Malaysia hendaklah digunakan sebagai bahasa instructional sekurang-kurangnya 6 jam seminggu di kelas prasekolah yang tidak menggunakan Bahasa Malaysia sebagai bahasa pengantar.
7. Jika di dalam sesuatu tadika terdapat lima orang murid atau lebih yang menganut agama Islam, maka murid-murid itu hendaklah diberikan pengajaran agama Islam oleh guru yang bertauliah, sekurang-kurangnya dua jam seminggu.
8. Jika di dalam sesuatu tadika terdapat lima orang murid atau lebih yang bukan beragama Islam, maka murid-murid itu hendaklah diberikan Pendidikan Moral sekurang-kurangnya dua jam seminggu.
PERUNTUKAN MASA MENGIKUT MODUL ASAS DAN MODUL BERTEMA
Peruntukan waktu pengajaran dan pembelajaran (P&P) prasekolah diagihkan berdasarkan modul asas dan modul bertema seperti di Jadual 12 dan 13. Walau bagaimanapun peruntukan waktu ini seharusnya fleksibel dan guru boleh mengubahsuai jadual waktu mengikut kesesuaian setempat dan keperluan murid.
Jadual 12: Cadangan peruntukan waktu untuk Modul Asas dan Modul Bertema di prasekolah yang bahasa pengantarnya Bahasa Malaysia
Bil. Modul Peruntukan Masa
Seminggu (minit)
Aktiviti Rutin (lebih kurang 30% daripada masa P&P)
1 Rutin pagi 50
2 Perbualan pagi 100
3 Rehat 150
4 Refleksi sebelum balik 50
Jumlah 350
Modul Asas (lebih kurang 35% daripada masa P&P)
5 Bahasa Malaysia 90
6 Bahasa Inggeris 90
7 Pendidikan Islam / Pendidikan Moral 120
8 Aktiviti Luar (outdoor activity) 80
9 Matematik 40
Jumlah 420
Modul Bertema (lebih kurang 35% daripada masa P&P)
10 Modul bersepadu merangkumi elemen-elemen 430
dalam keenam-enam tunjang termasuk bahasa, pendidikan moral dan matematik
Jumlah 430
Jumlah minit seminggu 1200
Jadual 13: Cadangan peruntukan waktu untuk Modul Asas dan Modul Bertema di prasekolah yang bahasa pengantarnya Bahasa Cina, Bahasa
Tamil atau bahasa pengantar lain
Bil. Modul Peruntukan Masa
Seminggu (minit)
Aktiviti Rutin (lebih kurang 30% daripada masa P&P)
1 Rutin pagi 50
2 Perbualan pagi 100
3 Rehat 150
4 Refleksi sebelum balik 50
Jumlah 350
Modul Asas (lebih kurang 40% daripada masa P&P)
5 Bahasa Malaysia 90
6 Bahasa Inggeris 90
7 Pendidikan Islam / Pendidikan Moral (120)*
8 Bahasa Cina / Bahasa Tamil / Bahasa pengantar lain
90
9 Aktiviti Luar (outdoor activity) 80
10 Matematik 40
Jumlah 510
Modul Bertema (lebih kurang 30% daripada masa P&P)
11 Modul bersepadu merangkumi elemen-elemen dalam keenam-enam tunjang termasuk bahasa, pendidikan moral dan matematik
340
Jumlah 340
Jumlah minit seminggu 1200
*untuk murid yang beragama Islam sahaja
Oleh kerana salah satu fokus utama Kurikulum Prasekolah Kebangsaan adalah penguasaan literasi asas 4M (membaca, menulis, mengira dan menaakul) maka adalah dicadangkan modul asas diberi peruntukan waktu yang lebih banyak pada awal tahun. Bila murid sudah mulai menguasai kemahiran literasi asas ini, peruntukan waktu Modul Asas boleh dikurangkan seperti pada Rajah Pengajaran dan Pembelajaran di prasekolah perlu bermakna dan bersifat konstektual kepada murid, maka pendekatan bertema adalah digalakkan. Modul bertema menyepadukan Standard Pembelajaran dari pelbagai tunjang mengikut tema yang berkaitan dengan kehidupan seharian murid. Peruntukan waktu untuk Modul Bertema boleh ditambah secara beransur-ansur dari awal tahun ke akhir tahun seperti yang dicadangkan dalam Rajah 2. Modul bertema akan membawa lebih banyak makna kepada murid bila mereka sudah mempunyai literasi asas dalam bahasa pengantar yang berkenaan.
Rajah 2: Cadangan Peratus Peruntukan Waktu untuk Modul Teras Asas dan Modul Bertema di kelas prasekolah yang bahasa pengantarnya Bahasa Malaysia
30 Modul Teras Asas
Modul Bertema 0%
50%
35%
Pendidikan prasekolah merupakan pendidikan tidak formal dan kanak-kanak memerlukan persekitaran fizikal dan sosial yang tidak rigid untuk memastikan pembelajaran yang berkesan dan bermakna. Jadual waktu prasekolah adalah fleksibel di mana guru boleh mengubahsuai jadual waktu mengikut keperluan semasa.
Permainan Luar yang dinyatakan dalam Jadual 12 – 13 adalah aktiviti yang dilakukan di luar bilik darjah. Antara contoh aktiviti yang boleh dijalankan adalah:
• Bermain dengan buaian, gelongsor, dan lain-lain
• Main pasir, main air, main pondok
• Berlari, menyambut bola, melompat
Rutin pagi yang dinyatakan dalam Jadual 12 – 13 merangkumi pengurusan diri, berbaris, menyanyikan lagu, doa, tanda kedatangan.
Aktiviti semasa rehat yang dinyatakan dalam Jadual 12-13 merangkumi doa, makan, gosok gigi, main bebas (free play).
PERUNTUKAN WAKTU MENGIKUT BAHASA INSTRUKSIONAL
Selaras dengan usaha memartabatkan bahasa Malaysia dan meningkatkan bahasa Inggeris, prasekolah dikehendaki menggunakan bahasa pengantar seperti di Jadual 14, 15 dan 16.
Jadual 14: Peruntukan Masa Minimum untuk Bahasa Instruksional dalam Kelas Prasekolah
Bil. Bahasa Instructional Peruntukan Masa Minimum Seminggu untuk kelas prasekolah yang bahasa
pengantarnya (minit)
Bahasa Malaysia Bahasa pengantar lain
1 Bahasa Malaysia 600 400
2 Bahasa Inggeris 600 400
3 Bahasa Cina / Bahasa Tamil / Bahasa Inggeris
400
JUMLAH 1200 1200
Jadual 15: Cadangan peruntukan waktu untuk prasekolah yang bahasa pengantarnya Bahasa Malaysia
Bil. Bidang Pembelajaran Peruntukan Masa Seminggu (minit)
Diajar dalam BM Diajar dalam BI Jumlah 1 Rutin pagi 30 20 10 x 5 2 Perbualan pagi 60 40 20 x 5 3 Rehat 90 60 30 x 5
4 Refleksi sebelum balik 30 20 10 x 5
5 Modul asas Bahasa Malaysia
90 90
6 Modul bertema** yang dikendalikan dalam Bahasa Malaysia
100 100
7 Modul asas Bahasa Inggeris
90 90
8 Modul bertema** yang dikendalikan dalam Bahasa Inggeris 330 330 9 Pendidikan Islam / Pendidikan Moral 120 120
10 Aktiviti Luar (outdoor activity)
40 40 80
11 Matematik 40 40
Jumlah minit seminggu 600 600 1200
Nota:
*Rutin pagi merangkumi menyepadukan aktiviti pengurusan diri, berbaris, menyanyikan lagu, doa, tanda kehadiran.
** Modul Bertema menyepadukan elemen bahasa, sains, matematik, kemanusiaan, muzik, seni visual, perkembangan sosioemosi, pendidikan moral dan perkembangan fizikal.
Jadual 16: Cadangan peruntukan waktu untuk prasekolah yang bahasa pengantarnya bukan Bahasa Malaysia (BC/BT)
Bil. Bidang Pembelajaran Peruntukan Masa Seminggu (minit)
Diajar dalam BM Diajar dalam BI Diajar dalam BC/BT Jumlah 1 Rutin pagi* 10 20 20 10 x 5=50 34
2 Perbualan pagi 20 40 40 20 x 5=100
3 Rehat 30 90 30 30 x 5=15=
4 Refleksi sebelum balik 10 20 20 10 x 5=50
5 Modul asas Bahasa Malaysia
90 90
6 Modul bertema** yang dikendalikan dalam Bahasa Malaysia
200 200
7 Modul asas Bahasa Inggeris
90 90
8 Modul bertema** yang dikendalikan dalam Bahasa Inggeris
140 140
9 Modul asas BC/BT 90 90
9 Modul Bertema yang berunsurkan
Pendidikan Moral yang dikendalikan dalam BC/CT/Pendidikan Islam
120 120 120
10 Aktiviti Luar (outdoor activity)
40 40 80
11 Matematik 40 40
Jumlah minit seminggu 400 400 400 1200
ULASAN UMUM BERKAITAN KURIKULUM STANDARD PRASEKOLAH KEBANGSAAN
Latar Belakang Kurikulum
Pembangunan kurikulum merupakan satu proses yang dinamik dan berterusan. Berikut merupakan penambaikan yang telah dilakukan terhadap program prasekolah:
• 1970an - KEMAS dan JPNIN memulakan kelas prasekolah awam.
• 1986 - Buku Panduan Prasekolah Malaysia.
• 1993 - Garis Panduan Kurikulum Pendidikan Prasekolah Malaysia dikeluarkan oleh KPM.
• 2003 - Kurikulum Prasekolah Kebangsaan (KPK).
• 2010/2011- Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan (KSPK).
Dalam konteks transformasi kurikulum, transformasi membawa maksud proses melakukan satu bentuk perubahan yang holistik berdasarkan kurikulum persekolahan sedia ada dengan mengambil kira keperluan-keperluan perubahan kepada aspek asas kurikulum iaitu:
i. Struktur kandungan
ii. Pedagogi
iii. Peruntukan masa
iv. Kaedah pentaksiran
v. Bahan kurikulum
vi. Pengurusan sekolah
Rasional Penyemakan Semula Kurikulum Prasekolah Kebangsaan
Berdasarkan temubual bersama seorang guru prasekolah, terdapat beberapa perubahan yang dilakukan antara Kurikulum Prasekolah Kebangsaan dan Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan. Perbezaan ini jelas dapat dilihat dari segi matlamat dan objektif kurikulum itu sendiri. Ia selaras dengan gagasan ketiga Ucapan Dasar Y.A.B Perdana Menteri dalam Perhimpunan Agung UMNO (2006) yang menuntut supaya sistem pendidikan Negara memberi penekanan kepada:
I. Pembangunan modal insan
II. Penghasilan pelajar celik minda
III. Pembentukan warga yang menguasai ilmu, kemahiran dan maklumat
IV. Program membangunkan akal manusia dalam melahirkan insan ulul al bab
Oleh itu, rasional Kurikulum Prasekolah Kebangsaan disemak semula adalah untuk memastikan kurikulum yang dibina adalah holistik, tidak terlalu akademik dan tidak terlalu membebankan, mengikut keperluan semasa serta ada kesinambungan dengan Kurikulum Bersepadu Sekolah Rendah. Hal ini bagi memastikan murid prasekolah akan lebih bersedia untuk melangkah kaki ke alam persekolahan yang sebenar.
Perubahan Kurikulum Prasekolah Kebangsaan
Berikut merupakan perubahan-perubahan yang telah dilakukan dalam Kurikulum Prasekolah Kebangsaan:
I. Kurikulum yang relevan dengan keperluan semasa dan cabaran masa depan.
II. Memperkukuhkan kemahiran berfikir, berkomunikasi, inovasi, kreativiti dan keusahawanan.
III. Memastikan murid mempunyai nilai tambah seperti penguasaan pelbagai bahasa, beretika, yakin diri, jati diri, daya kepimpinan, semangat patriotik, pegangan teguh kepada ajaran agama.
IV. Memastikan kanak-kanak Malaysia mendapat early start dalam pendidikan melalui program prasekolah.
V. Menjadikan pengalaman pembelajaran di prasekolah lebih bermakna dan menyeronokkan.
VI. Memastikan kesinambungan antara prasekolah dengan Tahun 1.
VII. Menambahbaik Kurikulum Prasekolah Kebangsaan yang sedia ada.
Perbezaan antara Kurikulum Prasekolah Kebangsaan dan Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan
Perkara Kurikulum Prasekolah Kebangsaan Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan Matlamat • Pendidikan prasekolah bertujuan untuk
menyuburkan potensi murid dalam semua aspek perkembangan, menguasai kemahiran asas dan memupuk sikap positif sebagai persediaan masuk ke sekolah rendah.
• Pendidikan prasekolah bertujuan memperkembangkan potensi kanak-kanak berumur empat hingga enam tahun secara menyeluruh dan bersepadu dalam aspek
jasmani, emosi, rohani, intelek dan sosial melalui persekitaran pembelajaran yang selamat,
menyuburkan serta aktiviti yang menyeronokkan, kreatif dan bermakna. Ini adalah untuk meningkatkan kemahiran, menanam keyakinan dan membentuk konsep kendiri yang positif pada diri kanak-kanak agar mereka berjaya dalam persekitaran sedia ada dan
bersedia untuk menangani cabaran dan tanggungjawab di sekolah rendah kelak.
Objektif • Pendidikan Prasekolah membolehkan murid: i. Mempunyai sifat peribadi, perwatakan dan
konsep diri yang positif untuk menjadi warganegara yang patriotik
ii. Menggunakan Bahasa Melayu dengan baik dan memperkembangkan kemahiran
berbahasa untuk berkomunikasi
• Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan
menyediakan peluang kepada kanak-kanak berumur empat hingga enam tahun untuk mencapai objektif dalam aspek jasmani, emosi dan social, intelek dan rohani sperti berikut:
i. Membina kecergasan badan.
ii. Mempunyai tubuh badan yang sihat.
iii. Menggunakan Bahasa Cina dan Bahasa Tamil dengan betul untuk berkomunikasi di sekolah yang menggunakan bahasa
pengantar Bahasa Cina dan Bahasa Tamil iv. Menggunakan Bahasa Inggeris dalam
interaksi seharian selaras dengan kedudukannya sebagai bahasa kedua v. Mengamalkan nilai-nilai Islam dalam
kehidupan seharian untuk murid beragama Islam.
vi. Mengamalkan nilai-nilai murni dalam kehidupan seharian
vii. Mempunyai kemahiran kognitif, kemahiran berfikir dan kemahiran menyelesaikan masalah
viii. Mempunyai kematangan emosi dan kemahiran sosial
ix. Mempunyai kecerdasan dan kemahiran fizikal sertamempraktikkan amalan kesihatan dan keselamatan yang baik
x. Mempunyai daya kreativiti dan estetika untuk menghargai keindahan alam dan warisan
iii. Mempraktikkan amalan kesihatan yang baik. iv. Mempraktikkan langkah-langkah menjaga
keselamatan diri.
v. Menguasai kemahiran motor halus dan asas motor kasar.
vi. Mempunyai kematangan emosi.
vii. Mempunyai konsep kendiri yang positif dan jati diri. viii. Berani menyuarakan pandangan dan perasaan.
ix. Berkebolehan berinteraksi dengan orang lain. x. Boleh bekeja secara bersendirian dan juga secara
berkumpulan.
xi. Menghormati perasaan serta hak orang lain dan seterusnya membentuk perhubungan yang positif dengan orang dewasa serta rakan sebaya.
xii. Mengamalkan nilai murni.
xiii. Mengamalkan nilai-nilai Islam dalam kehidupan seharian untuk murid beragama Islam.
xiv. Berkomunikasi menggunakan bahasa Malaysia, bahasa Inggeris dan bahasa pengantar dalam konteks kehidupan harian.
xv. Meneroka persekitaran menggunakan kemahiran proses sains asas.
budaya. xvi. Menggunakan kemahiran matematik asas dalam menjalankan tugasan harian dan meyelesaikan masalah. Tunjang/Kom ponen Organisasi Kurikulum • Dokumen SP & HSP • Hasil Pembelajaran • Dokumen Standard • Standard Kandungan 42
• Cadangan Aktiviti • Standard Pembelajaran Pendekatan
Pengajaran dan Pembelajaran
•Berasaskan konsep dan prinsip pendidikan prasekolah, empat pendekatan pengajaran dan pembelajaran diutamakan iaitu:
I. Pendekatan bermain sambil belajar- dapat meningkatkan:
a. Keupayaan kognitif
b. Keinginan untuk meneroka
c. Kemahiran motor kasar dan halus d. Kemahiran inovatif, kritis dan kreatif e. Membantu mengatasi perasaan bimbang
dan tertekan
II. Pendekatan bertema- bersesuaian dengan: a. Kehidupan murid
b. Masa c. Tempat d. Minat murid
III. Pendekatan bersepadu- melibatkan: a. Kesepaduan antara komponen
b. Kesepaduan kemahiran dan nilai murni c. Kesepaduan aktiviti dalam kelas dan luar
kelas
• Menegaskan penggunaan pelbagai pendekatan pengajaran dan pembelajaran seperti:
I. Hands-on learning
II. Pembelajaran melalui bermain III. Inkuiri penemuan
IV. Pembelajaran berasaskan projek V. Pembelajaran luar bilik darjah VI. Pembelajaran secara kontekstual VII. Pembelajaran secara konstruktivisme VIII. Pembelajaran masteri
• Pendekatan yang digunakan mesti 43ember peluang pembelajaran yang tidak terhad kepada murid.
• Mengambilkira kepelbagaian kecerdasan.
d. Kesepaduan aktiviti berfokuskan guru dan murid
e. Kesepaduan pelbagai kaedah dan teknik IV. Teknologi maklumat- digunakan untuk:
a. Membantu proses pengajaran dan pembelajaran
b. Memperolehi maklumat
c. Berinteraksi dengan bahan untuk belajar sendiri dan bersama rakan sebaya
d. Memperkayakan pengalaman pembelajaran Pengelolaan pengajaran dan pembelajaran
•Aktiviti pengajaran dan pembelajaran prasekolah dikelolakan secara:
I. Kelas:
a. Melibatkan seluruh kelas menjalankan aktiviti P&P yang sama serentak.
II. Kumpulan:
a. Membahagikan murid kepada beberapa kumpulan kecil.
b. Boleh menjalankan aktiviti yang sama atau berbeza antara kumpulan.
c. Ahli kumpulan bekerja secara kolaboratif
• Dilaksanakan melalui: Modul Asas
a. Merangkumi Bahasa Melayu, Bahasa Inggeris, Bahasa Cina, Bahasa Tamil, Pendidikan Islam, Pendidikan Moral, Matematik dan Permainan Luar. b. Bertujuan untuk penguasaan literasi awal 4M
(membaca, menulis, mengira dan menaakul). c. Kanak-kanak pada umur ini perlu diberi waktu khas
untuk aktiviti fizikal di luar.
d. Diberi masa khas dalam jadual waktu persekolahan. Modul Bertema
untuk memperolehi hasil yang sama. III. Individu:
a. Murid menjalankan aktiviti pembelajaran secara bersendirian.
b. Murid lebih mudah berinteraksi dengan bahan di pusat pembelajaran.
c. Memberi peluang kepada murid mendapatkan perhatian secara personal daripada guru.
a. Lebih memberi makna kepada kanak-kanak.
b. Menyepadukan kesemua tunjang termasuk bahasa, pendidikan moral dan matematik.
c. Penentuan tema mengikut keperluan murid, keperluan setempat dan keperluan semasa.
Kanak-Kanak Berkeperluan
Khas
• Diberi peluang untuk belajar dalam kelas biasa atau kelas khas sesuai dengan keadaan dan keperluan mereka.
• Menggunakan Kurikulum Prasekolah Kebangsaan- guru hendaklah membuat pengubahsuaian berdasarkan kepada:
I. Keperluan II. Kemampuan III. Minat murid
• Guru perlu mengenalpasti murid keperluan khas
menggunakan boring pengesanan yang telah disediakan di sekolah.
• Pihak pengurusan dan guru perlu menasihatkan ibubapa untuk menghantar murid tersebut ke sekolah pendidikan khas jika perlu.
Kandungan Kurikulum
• Menyatakan pengetahuan, kemahiran,
kefahaman dan nilai yang perlu diajar kepada murid prasekolah.
• Organisasi Kandungan Kurikulum: I. Komponen Bahasa dan Komunikasi
• Pernyataan spesifik tentang perkara yang murid ketahui dan boleh lakukan dalam suatu tempoh persekolahan merangkumi aspek pengetahuan, kemahiran dan nilai.
• Terbahagi kepada:
Kurikulum Berasaskan Standard
II. Komponen Perkembangan Kognitif III. Komponen Kerohanian dan Moral IV. Komponen Perkembangan Sosioemosi
V. Komponen Perkembangan Fizikal VI. Komponen Kreativiti dan Estetika
Kurikulum Berbentuk Modular a. Modul Teras Asas b. Modul Bertema
Prinsip • Perkembangan diri secara menyeluruh seimbang dan bersepadu
• Pembelajaran yang menggembirakan
• Pengalaman pembelajaran yang bermakna
• Pendidikan sepanjang hayat
• Dibina berlandaskan kepada prinsip Amalan Bersesuaian dengan Perkembangan dan teori pembelajaran konstruktivisme di mana:
I. Murid membina pengetahuan sendiri, pengajaran tidak dijalankan secara spoon feeding
II. Murid diberi peluang untuk berfikir dan menyelesaikan masalah
III. Perbezaan individu dibenarkan IV. Murid belajar mengikut kadar sendiri
V. Guru mengajar dengan mengaitkan pengalaman seharian murid.
Aktiviti Rutin • Merangkumi aktiviti: Pengurusan diri
Perbualan pagi
Refleksi sebelum balik Membaca doa
Makan semasa rehat
• Merangkumi aktiviti: Pengurusan diri
Perbualan pagi
Refleksi sebelum balik Membaca doa
Makan semasa rehat
• Menggunakan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar
• 30% daripada masa prasekolah.
• Kandungannya merangkumi kesemua tunjang dalam Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan
• Menggunakan dwibahasa iaitu Bahasa Melayu dan Bahasa Inggeris sebagai bahasa pengantar.
Pentaksiran • Penilaian berterusan dilakukan mengenai perkembangan dan kemajuan murid dalam: Domain kognitif
Afektif Psikomotor
• Cara untuk mengesan perkembangan dan kemajuan murid adalah melalui pemerhatian. Pemerhatian dilakukan terhadap:
Tingkah laku
Perbualan, interaksi Hasil kerja murid
• Proses pelaksanaan penilaian: Merancang
Melaksanakan penilaian Merekod pemerhatian
a. Senarai semak b. Anekdot
• Kaedah yang digunakan adalah penilaian berasaskan criteria dan bukan perbandingan antara murid iaitu: Pemerhatian berterusan
Penilaian hasil kerja
• Hasil pentaksiran digunakan untuk:
I. Memberi laporan dan maklumat kepada ibubapa mengenai kemajuan anak-anak mereka.
II. Menganalpasti masalah-masalah murid sama ada mereka perlu dirujuk kepada pakar.
c. Rekod berterusan
• Maklumat yang diperolehi disimpan di dalam portfolio yang mengandungi:
Rekod peribadi murid
Rekod perkembangan dan kemajuan murid Contoh hasil kerja murid
Peranan Ibubapa / Komuniti
• Ibu bapa/penjaga/komuniti memainkan peranan penting untuk:
Mengukuhkan pembalajaran
II. Menyumbangkan kepakaran atau sebagai rujukan
Memberi sumbangan tenaga dan bahan Memberi khidmat kebajikan
• Pihak pengurusan sekolah dan guru perlu cuba menjalinkan perhubungan yang baik dengan ibubapa/penjaga melalui pelbagai cara.
• Guru perlu membantu pihak pengurusan sekolah membentuk jawatankuasa yang melibatkan waris/ibubapa/penjaga murid.
• Guru perlu mengaturkan perjumpaan dengan
ibubapa/penjaga secara berkala, sekurang-sekurangnya dua kali setahun.
• Pihak sekolah dan guru perlu melibatkan ibubapa dalam program dan aktiviti sekolah seperti Hari Sukan, Hari Keluarga, Gotong Royong, lawatan dan program keibubapaan.
• Guru perlu memberi penerangan tentang kurikulum prasekolah termasuk kaedah pentaksiran kepada ibubapa.
• Pihak pengurusan sekolah dan guru membuat lawatan ke rumah untuk murid yang bermasalah jika perlu.
• Guru perlu berusaha mewujudkan kesinambungan pengajaran dan pembelaran dari sekolah ke rumah.
KESIMPULAN
Pendidikan prasekolah bertujuan untuk memperkembangkan potensi kanak-kanak yang berumur empat hingga enam tahun secara menyeluruh dan bersepadu dalam aspek jasmani, emosi, rohani, intelek dan sosial melalui persekitaran pembelajaran yang selamat, menyuburkan serta aktiviti yang menyeronokkan, kreatif dan keyakinan dan membentuk konsep kendiri yang positif pada diri kanak-kanak agar mereka berjaya dalam persekitaran sedia ada dan bersedia untuk menangani cabaran dan tanggungjawab di sekolah rendah kelak.
Hal ini bertepatan dengan kehendak Kurikulum Prasekolah Kebangsaan 2008 yang telah digubal berlandaskan kepada Falsafah Pendidikan Kebangsaan yang ingin melahirkan rakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan, berketrampilan, berakhlak mulia, bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta member sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran masyarakat dan negara.
Melalui Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan, pendidikan Prasekolah lebih berfokus kepada usaha untuk menyediakan peluang pembelajaran yang menyeronokkan dan bermakna kepada kanak-kanak berumur empat hingga enam tahun. Pendekatan dan kandungan pembelajaran yang digunakan perlulah sesuai dengan peringkat perkembangan kanak-kanak mengikut individu. Hal ini kerana, setiap kanak-kanak mempunyai peringkat penerimaan pembelajaran yang berbeza.
Kejayaan dan keberkesanan pelaksanaan sesuatu kurikulum adalah bergantung kepada kefahaman dan penghayatan pelaksana di bilik darjah. Guru boleh menyesuaikan kandungan kurikulum dengan keadaan dan situasi. Selain itu, guru juga perlu mempunyai pengetahuan tentang psikologi kanak-kanak, prihatin
kepada perbezaan kanak-kanak dari segi keupayaan, minat dan latar belakang serta peka terhadap perubahan dan perkembangan pendidikan terkini. Oleh itu, sekiranya pelajar dapat menghayati dan menerima isi pembelajaran di bilik darjah dengan berkesan, ini bermakna guru dapat melaksanakan pengajaran dan pembelajaran berdasarkan amalan yang bersesuaian dengan perkembangan murid. Melalui proses pengajaran dan pembelajaran yang fleksibel dan bersepadu, murid dapat menguasai dan memperolehi ciri-ciri seperti kecekapan berbahasa dan berkomunikasi, kemahiran berfikir, berakhlak mulia, beretika, berkeyakinan dan berdisiplin.
Dalam organisasi Dokumen Kurikulum Standard terbahagi kepada dua bahagi kepada dua bahagian iaitu bahagian A yang menyenaraikan Standard Kandungan dan Standard Pembelajaran mtngikut tunjang manakala bahagian B pula merupakan cadangan aktiviti untuk modul bertema. Dokumen Kurikulum Standard ini lebih menekankan kepada nilai insan seimbang dari segi komunikasi, kerohanian, sikap dan nilai, kemanusiaan, sains dan teknologi, perkembangan fizikal dan estetika serta perkembangan ketrampilan diri.
Kurikulum berbentuk modular pula merupakan satu kurikulum yang kandungannya diorganisasikan serta disampaikan dalam bentuk bahagian atau unit yang dinamakan modul. Kurikulum Berbentuk Modular ini dibahagikan kepada dua jenis modul iaitu Modul Teras Asas dan Modul Bertema. Modul Teras Asas merangkumi Bahasa Malaysia, Bahasa Inggeris, Bahasa Cina (untuk prasekolah aliran bahasa Cina), Bahasa Tamil (untuk prasekolah aliran Tamil), Pendidikan Islam, Pendidikan Moral, Matematik dan Permainan Luar. Manakala modul Bertema merupakan modul bersepadu yang merangkumi unsur-unsur dalam keenam-enam
Tunjang dan juga unsur kreatif, kritis dan inovatif. Modul Bertema dibina menggunakan isu kehidupan/peristiwa seharian kanak-kanak.
Cadangan peruntukan waktu dalam prasekolah juga dikemukan mengikut peringkat umur pelajar. Peruntukan waktu tersebut diagihkan berdasarkan kepada modul asas dan modul bertema yang dilaksanakan. Walau bagaimanapun, ianya perlulah fleksibel dan guru boleh mengubahsuai jadual waktu tersebut mengikut kesesuaian setempat dan keperluan murid.
Penguasaan literasi asas 4M (membaca, menulis, mengira dan menaakul) juga merupakan salah satu fokus utama dalam Kurikulum Prasekolah Kebangsaan. Oleh itu, bagi memastikan pelajar dapat menguasai literasi asas 4M ini, cadangan masa yang diperuntukan untuk modul asas adalah lebih pada awal tahun.
Bagi mengetahui tahap penerimaan pelajar terhadap pembelajaran yang diajar, penilaian akan dilakukan secara berterusan mengenai perkembangan dan kemajuan murid dalam domain kognitif, afektif dan psikomotor. Penilaian ini dilakukan melalui pemerhatian yang dijalankan terhadap tingkah laku, perbualan, interaksi serta hasil kerja murid. Segala maklumat yang diperolehi akan disimpan di dalam portfolio yang mengandungi rekod peribadi murid, rekod perkembangan murid dan hasil kerja murid.
RUJUKAN
Azizah Lebai Nordin. (2004). Pendidikan Awal Kanak-Kanak Teori Dan Amali. Kuala Lumpur: Penerbit Universiti Malaya.
Bahagian Pembangunan Kurikulum. (2009). Dokumen Standard Prasekolah: Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan. Kuala Lumpur: Kementerian Pelajaran Malaysia.
Duke Amiene Rev (September 9, 2008). Prasekolah - Sekolah - Tadika - Tabika - Sejarah. [On-line]. Diperoleh pada September 2, 2010 daripada
http://dukeamienerev.blogspot.com/2008/09/prasekolah-sekolah-tadika-tabika.html
Kementerian Pendidikan Malaysia (1996), Akta Pendidikan 1996. Kuala Lumpur: Percetakan Nasional.
Kerajaan Persekutuan (1961), Akta Pelajaran 1961. Kuala Lumpur: Percetakan Kerajaan.
Noor Haris Dzulkilfi, Mohd Rezal Hussin, Rusni Che Adnan, Rosilah Ahmad, Norkhamidah Mohd Bandi, Che Tom Shaari, et al. (2009). Kursus Orientasi Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan. [On-line]. Diperoleh pada Ogos 30, 2010 daripada http://prasekolahskluboktemiang.blogspot.com/.../kursus-orientasi-kurikulum-standard.html
Pusat Perkembangan Kurikulum Kementerian Pendidikan Malaysia. (2003). Kurikulum Prasekolah Kebangsaan. [On-line]. Diperoleh pada September 23, 2010 daripada http://misskhan0.tripod.com/prasekolahmpks/id5.html
Rohaty Mohd Majzub. (2003). Pendidikan Prasekolah : Cabaran Kualiti. Bangi: Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.
Surat Pekeliling Ikhtisas (Bil 9), 2010. Pelaksanaan Kurikulum Standard Prasekolah Kebangsaan. Kurikulum Prasekolah Kebangsaan (2009). [On-line]. Diperoleh pada September 23, 2010 daripadahttp://prasekolahpetalingperdana.blogspot .com/2009/01/ kurikulum-prasekolah-kebangsaan.html.
Undang-undang Malaysia (2004). Akta Pendidikan dan Peraturan-peraturan. Kuala Lumpur: MDC Publishers Sdn. Bhd.
Wikipedia Bahasa Melayu, Ensiklopedia Bebas. (5 April 2010). [On-line]. Prasekolah. Diperoleh pada September 8, 2010 daripada http://ms.wikipedia.org/wiki/ Prasekolah
